Lögberg - 13.04.1916, Blaðsíða 2

2
LOGBERG, FIMTUDAGINN13. AFRfL 1916.
B ROT
úr Maídrotningu Tennysons.
M«ð „Tableau" akýringum
I. SÝNINQ.
Miðaldra kona, klædd látlausum, dökkum búning,
með hvíta mússellns húfu á höfCi, sitjandi & stórum,
óbrotnum stól, sýnir móðirina. Ung stúlka, björt og
fögur, klædd I ljósleitt músselfn, með langt og þykt
hár, sveiflar garðhatti á handlegg sér, stendur við
hliðina á stóinum, leggur höndina mjúklega undir kinn
móður sinnar og lyftir andliti hennar upp tii sln og
horfir glaðlega I augu hennar. Stutt frá stendur
Effa litla, á að gizka átta til tlu ára að aldri, klædd i
snotur en einföld barnaföt.
Maídrotningin.
Snemma’ í fyrramálið, mamma,
mundu, kæra’, að vekja mig,
því á morgun skærust skína
8krautblóm fram með ársins stig.
Ársins bjarta bezti dagur
blíðan unað færir þá,
því hin mæra Maídrotning,
mamma kær, eg verða á.
Mörg þótt augun bláu bliki
bjartast sagt er ljómi mín. —
Magga, Kata, Marja’ og Lína —
margar fleiri’ er æskan skín;
samt þær fegurð Lýsu litlu,
lýður segir ei þær ná,
svo hin mæra Maídrotning,
mamma kær, eg verða á.
Sætum blundi sef eg, mamma,
svo eg vakna eigi má,
ef þú hátt ei á mig kallar
eygló þegar rís úr sjá;
en eg blóma ljósar liljur
lesa verð í knýti smá
því hin mæra Maídrotning,
mamma kær, er verða á.
Effa fljótt í fyrramálið
fer með mér á skemtistað,
og þú mamma, sjálfsagt, sjálfsagt
sérð mig gjörða drotning að.
Smaladrengi allra átta
út á bala líta má —
og hin mæra Maídrotning,
mamma kær, eg verða á.
Svo í fyrramálið, mamma,
mundu, kæra’, að vekja mig,
því á morgun skærust skína
skrautblóm fram með ársins stig.
Ársins bjarta bezti dagur
blíðan unað færir þá,
því hin mæra Maídrotning,
mamma kær, eg verða á.
II. SÝNING.
Föl, ung stúlka, sveipuð hlýjum uliardúk, hallar
sér aftur á bak I stórum ruggustól, og spennir greipar.
Svipur hennar er mjög sorgþrunginn, en alls ekki
bljúgur. Hún horfir þreytulega til móður sinnar, sem
stendur og leggur höndina & stólbakið og horfir niður
6. hana, og skln sameinuð sorg og meðaumkvun úr
augum hennar.
Gamlárskveld.
Vakandi’ ef þú verður, mamma,
vek mig snemma morgun á
svo eg fyrsta sólargeislann
sjái’ á nýárs dagsbrún gljá.
Hinsta sinn eg ársins unga
eygló rísa lít af fold,
því af björtum leiðum lífsins
lögð eg verð í dimma mold.
Síðsta Maí bjartan blómhring
bar eg degi glöðum á,
hagþorni’ undir út á bala
eg var gjörð að drotning þá.
Hesliviðs var hvelfing undir
hoppað kringum Maístöng —
dansað létt unz ljósar stjömur
ljómuðu’ yfir skógargöng.
pegar blóm mót bleiku ljósi
byrja að spretta, mamma, þá
mig ei framar særða sérðu
sorgarbrautum nætur á.
pegar blæs úr þungum bakka
þerrisvalinn yfir fold,
máske þá sé sælt að sofa
svefni löngum niðri’ í mold.
óþekk þér eg oft hef verið,
en þú fyrirgefur það.
Fyrirgefur, mamma milda,
mér, sem brátt kveð þennan stað.
Gráttu ekki góða mamma,
geymdu’ ei sorg við hjartans am;
minstu þegar minning klöknar,
mamma, þú átt annað bam.
Góðar nætur, góða mamma,
gleym ei mér um óttustund.
Myrkrar nætur má eg vaka,
morgunn hvem þó festi blund.
Vakandi’ ef þú verður, mamma,
vek mig snemma morgunn á,
svo eg fyrsta sólargeislann
sjái’ á nýárs dagsbrún gljá.
III. SÝNING.
Veika stúlkan hallar sér aftur & bak I lltinn legu-
liekk (loungej. Hún er klædd hvítum hjúp Tlndir
höfuðið er hlaðið svæflum. Móðirin situr I stól við
höfðalagið, lýtur niður að sjúklingnum og hagræðir
honum. Augu veiku stúlkunnar horfa út I fjarska og
friðar- og ánægjubros skln & andliti hennar. Effa iitla
stendur skamt frá.
Niðurlag.
Enn eg hjari, lífsins ljósið
logar enn, samt bráðum dvín.
Úti’ á bölum lífið ljómar
— lambajarmur berst til mín.
Vel eg man hve drunga dulin
dagsbrún ársins sýndist mér,
spáði feygð, er fyrri kæmi
— fjólan úti þroskuð er.
Fanst mér þungt, í fyrstu móðir,
fagra sól að skilja við.
En nú dvöl mér enn er þyngri
— alvalds náð mér sendu lið.
Styttist leiðin, lausnin nálgast,
— lítil, skammvinn stundarbið. —
Presturinn með bljúgum bænum
brjósti mínu veitti frið.
Já, eg held að nóttin nálgist,
nú eg trúi, finn og veit,
eftir hana opnast dagur
eilífðar í sælureit. —
J?ótt í nótt eg síðast sofni
sama er, en heyrðu mér
Effa, hana hugga’ og gleddu
héðan þá eg farin er.
Undra kend mig unaðs grípur
eftir þennan síðsta dag —
friðarraddir fagurt hljóma
fyrir handan sólarlag. —
Eilíflega, eilíflega
öllu sönnu’ og góðu hjá. —
Hví að syrgja, hví að gráta
hverfulleikans ströndum á?
Eilíflega, eilíflega
á þeim bjarta sólarvang —
aðeins tímans örbið þreyja
unz þið komið mitt í fang —
hvílast guðs í lífsins ljósi
líkt og eg við brjóstin þín —
alt hið vonda þá er þrotið —
þreytan hvíld við dýrðarsýn.
p.p.p.
Saga New York.
fFramh.''
Eftirmaður hans var Wauter V.
Twiller. Er honum lýst þannig:
“Hann var 5 fet 8 þumlungar á
hæð og s fet 6 þumlungar aö
ummáli, höfuðið alveg hnöttótt og
svo afskaplega stórt, að móðir
náttúra meö sínu takmarkalausa
hug-viti, hafði ekki séð sér fært að
byggja vanalegan svira fyrir slíkt
höfuð, heldur skorðað það á
hryggjarliðinn milli herðanna. Fæt-
umir vom mjög stuttir og sverir,
því þeir höfðu erfiða byrði að bera,
búkurinn virtist óeðlelega langur
og óvenjulega rúmmikill neðan til.
begar hann stóð beinn, þá liktist
hann mest öltunnu á planka
Hann var sælkeri og seinn að hugsa
og þröngsýnn.
Sagt er að tveir úr stjómarnefnd
félagsins hafi komið honum að sem
nýlendustjóra. W. V. Twiller kom
til New Amsterdam snemma í apríl
1633. 'Þegar hann sté á land, þá
mættu honum milli tvö og þrjú
hundruð af hans eigin landsmönn-
um, auk Indiána. Karlmenn
klæddir heima tilbúnum skirtum
og setulöngum, gráum stuttbuxum;
kvenfólkið í stuttum kjólum. Fatn-
aður þess slitinn og óhreinn. Twill-
er settist að í virki Hollendinga.
Eftir stuttan tíma lenti hann í deil-
um við hina ensku nýlendustjóra
Winthrop og Winslow, út af verzl-
un og eignarrétti Conneiticut árinn-
ar. Höfðu ýmsir sigur i þeim
deilum.
Þessir voru helztu landnemar á
þeim svæðum sem nú tilheyra New
York á dögum W. V. Twillers: De
Vries kaupir Statan eyjuna, Jacob
V. Carleor, Andres Hudds og Wil-
fert Gessilsen kaupa alt svæðið þar
sem nú er Brooklyn. W. V. .Twiller
keyfti Govemors og Blackwell eyj-
amar og fleiri eyjar.
Allmiklar framfarir voru á dög-
um Twillers. Félaginu þótti hann
kosta of miklu til bygginga og ann-
ara umbóta, jafnvel þótt tekjur
þess margfölduðust með hverju ári.
Er talið að inntektir félagsins 1635
hafi verið frá Manhattan eyju 40,-
000 í loðskinnum. 1636 var W. V.
Twiller vikið frá embætti. Verður
ekki annað sagt en að hann reynd-
ist betur en nýlendubúar gerðu sér
vonir um.
Eftirmaður Twillers, Wilhelm
Kieft, svarinn inn annan september
1637, liklega sá grimmasti harð-
stjóri sem verið hefir í Norður
Ameríku. Hann lagði dauðahegn-
ingu við óleyfilegri verzlun við
Indiána, atvinnumissir og stórsekt-
ir við smá afbrotum. Sjálfur var
hann dómari og dómnefnd í öllum
glæpamálum, þrátt fyrir reglugerð
félagsins. Þegar hann hafði komið
öllu fyrir eftir sínum eigin geðþótta,
þannig að hann var sá æðsti og sá
eini dómstóll i nýlendunni, allir
meðráðamenn brotnir á bak aftur.
Þá byrjaði hann á rannsókn gagn-
vart verzlun og öðrum frágangi
fyrirrennari hans. Útdráttur úr
skýrslu hans: “Virki og byggingar
ffélagsins) í mikilli niðumíðslu,
skipastóllinn á höfninni að fúna
niður, ein mylna brúkleg, enginn
leiguliði á búgörðum félagsins, grip-
ir jæir sem þar áttu að vera seldir
eða teknir burt af Van Twiller.
Óþrifnaður og óregla meðal ný-
lendubúa. Það sem verst er af öllu,
ólögleg verzlun við Indiána meðal
allra jafnt.” Nú byrjaði hann að
semja lög, sem áttu að fyrirbyggja
alt brotlegt. Ekkert mátti flytja út
án leyfis stjómarinnar, enginn
mátti verzla í nýlendum Hollend-
inga án leyfis. Sjómenn
máttu ekki vera á landi eftir
sólsetur. Engir samningar voru
löglegir nema þeir væm dregnir upp
af nýlenduskrifara. Eru hér aðeins
tilfærð nokkur atriði af öUum
þeim boðskap. Eins eg geta má
nærri hafði þessi löggjöf mjög
slæmar afleiðingar, lagabrot vom
framin, og mörgum varpað í fang-
elsi og líflátsdómar alltíðir.
Svíar gera tilraun til að stofna
nýlendu í Ameríku. Peter Minuit
sem áður var nýlendustjóri, gerist
foringi fyrir Kristínu drotningu
Svía. Sendiboði flytur Kief tíð-
indin, um komu Peter Minuit, Kieft
fyrirbýður landnámið. Minuit
sinnir því, engu nema svárar að-
eins: “Drotningin hefir hér eins
mikinn rétt og þú sjálfur”.
Minnit bygði tvö virki og hélt
áfram landnámi í nafni Kristínar
drotningar. Kieft hefir víst haft
mörgu að sinna á þessum timum
og ekki þóst vera sem fastastur í
sætinu. Nú átti hann í endalaus-
um ófriði við Indiána og beitti við
þá mikilli grimd. Kom þar að lok-
um að margir Indiána flokkar
gerðu uppreist á móti honum, urðu
J þeir 1500 saman á móti 250 hvítra
I manna. Kieft lét drepa jafnvel þá
Indiána sem vinveittir voru. Milli
fimm og sex hundruð Indiánar
voru teknir óvörum, þar sem þeir
gátu engri vörn komið fyrir sig.
Voru þeir drepnir með eldi og
sverðum, menn og konur og böm.
Þannig lét Kieft drepa átta hund-
ruð á stuttum tíma. Margar bæn-
arskrár voru sendar til Amsterdam,
þar sem sýnt var fram á grimd og
Íagaleysi Kiefts. Þeim var ekki
svarað fyrst lengi. Þar til vorið
j 1645, þá var send bænarskrá og
jafnframt hótun um að Hollending-
ar ætluðu að gera samtök og yfir-
gefa nýlenduna, nema því aðeins að
Wilhelm Kieft væri vikið frá
völdum. Var hann þá kallaður
be m, eftir sjö ára blóöuga hárð-
stjórn. Kieft druknaði á leið til
Hollands.
Þegar hans er minst að síðustu,
er rétt að geta þess góða sem hann
gerði til þess að leggja það á vog-
ina á móti hinu illa, sem hann að-
hafðist. Hann gerði mikið til þess
að prýða eyjuna Manhattan og gera
hana byggilegri; hann lét gera göt-
umar beinar og samdi lög til þess
að heilbrigðisreglum væri betur
hlýtt; hann lét mæla út aldingarða
og ávaxta og hvatti aðra til þess
að gera það sama; hann gerði við
virkin og opinberar byggingar.
1642 bygði hann afarstórt kastala-
hús úr steini, er síðar var gert að
bæjarráðshöll, og byggingar lét
hann einnig reisa handa verka-
mönnum félagsins. Voru þær
þannig gerðar að þær bæði
prýddu bæinn og veittu honum
fegri svip þegar tímar liðu fram.
Hann byrjaði á að byggja stóra
steinkirkju, og nálega lauk við
hana.
Hinn siðasti stjómari Hollend-
inga, Petur Stugvesand, kom til
New Amsterdam 11. maí 1647. Var
hann prestson, en var þó alinn upp
sem hermaður. Hafði hann lengi
verið í þjónustu West India félags-
ins í Suður Ameríku og landstjóri
1 Carocoa nýlendu, og átt þar i bar-
uogum við ýmsa þjóðflokka. Er
nonum lyst sem miklum vitsmuna
manni og atkvæðamiklum höfð-
mgja; einveldissinnuðum að eðli og
uppeldi. Hefir honum í spaugi ver-
íð ,ikt við Rússakeisara, sem hvorki
sýndi vægð ne tilslökun. Látbragð
hans bg framkoma var eins og hann
væri konungur. Þegar hann sté é
land í New York og tók við em-
bætti tuttugasta og sjöunda maí,
let hann fólkið standa berhöfð-
aö í meira en klukkustund en hafði
hattinn á höí&Ttu sjálfur.
“Eg stjórRa minu fólki eins og
faðir bömum sínum”, er haft eftir
honum. Þó hefir víst fljótlega
minkað um föðurlega sanngirni, þvi
i annað skifti segir hann mönnum,
sem orðið höfðu fyrir ranglátum
dómum: “Ef eg tryði því að þessu
máli yrði skotið til hæsta réttar, þá
léti eg hengja ykkur á hæsta tré
sem fyndist í New Netherland”.
Skömmu eftir að hann tók við
stjóm nýlendunnar, kallaði hann
niu menn sér til aðstoðar, lét svo
útbúa skip með þjónum og her-
mönnum. Sigldi svo til Connecti-
cut, kom til höfuðstaðarins Hart-
ford eftir fjóra daga og settist á
ráðstefnu með nýlendustjóra Eng-
lendinga Winttrop, til þess að ræða
um landamerkjamál og ágreinings-
mál Indiána, um strokna svertingja
og fleira. Það er eftirtekta vert,
að hann var sá fyrsti af nýlendu-
stjórum Hollendinga, sem ráðfærði
sig við Englendinga. Honum varð
fljótlega ljóst að hans eigin lands-
menn litu ekki á þessa aðferð með
velþóknun. Var honum bmgðið
um að hann Ieitaði sér styrktar hjá
Englendingum frekar en hjá sin-
um eigin landsmönnum. “Getur
það vel satt verið”, bæt:r einn sagn-
ritari við, “þvi hinir einvaldssinn-
uðu Englendingar voru miklu nær
skapi rikisstjórans en hinir lýðveld-
issinnuðu Hollendingar”.
Englend'ngar höfðu látið nýlendu
Hollendinga að mestu afskiftalausa
til þessa tíma. Nú risu þeir upp
litlu síðar, og Hollendingar missa
algjörlega fótfestu á austurströnd
Ameríku. Miklum tíðindum þótti
það sæta að New Amsterdam vom
veitt bæjarréttindi 1652. Var þar
viðhaft að miklu leyti sama fyrir-
komulag og það sem samið var
fyrir Amsterdam á 13. og 14. öld.
Þjóðkjömir fjórir bæjarstjórar
og 36 umráðamenn.
Stugvestant lýsti því yfir að hann
hefði sama vald og áður, og í stað
þess að láta fólkið sjálft útnefna
og kjósa í bæjarstjórn, útnefndi
hann þá menn alla sjálfur ög sagði
þeim hinum sömu að hann mundi
stjóma fundum þeirra og ráða mál-
um þeirra (til úrslita), þegar hon-
um virtist þess þurfa með.
Þetta voru réttindi sem einvalds-
stjóranum geðjaðist alls ekki að, og
gerði hann alt sem i hans valdi stóð
til þess að aftra því að fólkið sýncji
nokkur fagnaðar læti.
Tveir fyrstu borgarráðsmenn í
New Amsterdam, útnefndir af
Stugvesant, Arent Van Hattan og
Martin Cregiest. Hinn síðari var
áhrifamaður í borginni; var hann •
yfirmaður bæjar varðliðsins og
eigandi fjölsóttrar veitisgastofu
rétt á móti skemtigarðinum.
Bæjarstjórn þessi átti að hafa eft-
iriit með ekkjum og munaðarleys-
ingjum. Enginn landsdómur var
löglegur nema með þeirra sam-
þykki. Þeir voru æðsta úrskurðar-
vald í öllum almennum málum,
bæði í friði og á ófriðartimum.
Þeir höfðu umráð yfir og stjórn-
uðu fjármálum bæjarins og at-
kvæðum. Ekki var hægt að taka
fastan neinn borgarbúa fyrir skuid-
ir nema því aðeins að það væri gert
að þeim viðstöddum. Þeir mynd-
uðu einnig borgararétt fyrir al-
menn brot og glæpi.
Nú voru átta ár liðin frá því
Svíarnir bundu hér landfestu í
nafni Kristínar drotningar. í júlí
1644 komu skip frá Hollandi að
reki Svia tafarlaust frá suður-
ánni. Aldrei hafði hann undið
bráðari bug að þvi að framkvæma
skipun frá Hollandi. Kallarar hans
voru sendir í allar áttir til þess að
draga saman bæjarbúa og lands-
búa.
Fimta september sigldu sjö skip
vel búin að vopnum og mönnum
(700 hermenn) til suðurárinnar.
Þar höfðu Svíarnir tvö virki og dá-
litla bygð. Hin litlu kastalavitki
þeirra hétu “Kristína” og “Þrenn-
ing”. Var Kristina þar sem nú er
Witmington bær. Komu Hollend-
ingar að Þrenningar virkinu og
skoruðu á kaftein Schute að gefast
upp. Schute bað um frest til sam-
tals við nýlendustjóra Risingh.
Stugvesant neitaði þeirri beiðni.
Schute bað um frest til næsta morg-
uns, og var það veitt. Svíamir
voru liðfáir og lítt búnir að vopn-
um, gáfust þeir því upp án þess að
berjast. Þar með var þeirra ný-
lendumálum lokið í Ameríku. Þeg-
ar þessi mál vom til lykta leidd,
kom sendiboði frá New Amster-
dam að Indiánar hefðu gert áhlaup.
Var sú orsökin að Indiána kona
hafði verið drepin, þar sem hún
var að stela ávöxtum. Indiánar
söfnuðu liði og urðu saman 1900
manns í 64 “canoes”. í dögun 15.
sept. 1654 fóra þeir æðandi yfir
New Amsterdam, brutust inn í hús
og leituðu morðingjans. Bæjar-
stjórinn reyndi að friða þá og tókst
það um stundar sakir. Yfirgáfu
þeir bæinn og héldu til Govemors
eyjunnar, en snéru til baka og
gerðu áhlaup næstu nótt.
Frá íslandi.
Látinn er Guðmundur Erlends-
son trésmiður á Búðareyri við
Seyðisfjörð. hann andaðist 6. janú-
ar 59 ára gamall.
Einhver “áhorfandi” hefir skrif-
að skammaritdóm um leikrit Guð-
mundar Kambans “Hadda Padda”;
er sá dómur mjög ósanngjam og
það versta við hann að höfunrurinn
skuli ekki vera nógu hreinlyndur til
þess að birta nafn sitt.
Hörð deila virðist vera að vakna
heima milli andatrúarmanna og
ýmsra annara. Hefir Gísli Sveins-
son lögmaður ritað snarpa og harð-
orða grein tun þær kenningar í
blaðið Lögrétta. Ber séra Haraldi
Níelssyni það á brýn að hann hafi
sagt að Kristur hafi ekki verið ann-
að en góður miðlll. Greinin er svæs-
is mótmælagrein gegn andatrúnni
og harðyrði í þeirra garð, sem henni
fylgja. Á móti þeirri grein hefir
séra Haraldur aftur skrifað í Lög-
réttu ; mótmælir staðhæfingum Gísla
og kemur með vottorð margra
merkra manna um það að Gisli
fari með rangt mál, er
hann segir séra Harald Ni-
elsson kalla Krist aðeins miðil. Hætt
er við að þessar deilur standi yfir
nokkuð lengi því báðir eru menn-
imir sérlega kappgjarnir og báðir
mjög færir rithöfunrar.
1
Lárus H. Bjamason flutti ný-
lega fyrirlestur, er hann kallaði
“Maður og kona”. Var hann um
lagalega afstöðu kvenna og karla
hvers til annars, og sérstaklega í
hjónabandi. Tók hann það fram
hversu mikill munur þar væri gerð-
ur karls og konu. Þá mintist hann
ítarlega á ranglæti löggjafarinnar
að því er óskiilgetin böm snerti og
kvað það einn hinn svartasta blett
þjóðanna hvernig saklaus böm væra
látin líða—og þeim bókstaflega
hegnt fyrir svokallaðar yfirsjónir
foreldranna. Fyrirlesturinn var
bæði fróðlegur, nytsamur og
skemtiegur, eftir því er Lögrétta
segir.
Háskólahátíð héldu nemendur og
kennarar háskólans 7. marz. Hafa
þeir stofnað félag í skólanum til
gleði og skemtunar og er svo til
ætlast að það félag haldi samkomu
á hverju ári. Formaður er Gunn-
ar Sigurðsson lögfræðisnemi frá
Selalæk.
“Þegar Reykjavík var 14 vetra”
hét fyrirlestur sem séra Jón Helga-
son flutti i Reykjavík 5. marz.
Lýsti hann bænum í byrjun 19. ald-
ar, 14 áram eftir að hann hafði
fengið kaupstaðarréttindi. Kvað
hann það hafa komið til oröa þá að
skíra bæinn eftir konunginum
HEIMSINS BEZTA
MUNNTÓBAK
Kaupmannahafnar
Hefir góðan
keim
Munntóbak sem
endist vel
Hjá öllum tóbakssölum
Kristjáni VII. og kalla hann Krist-
jánsstað eða Kristjánsborg. Þegar
bærinn var 14 ára voru þar aðeins
milli 300 og 400 manns. Séra Jón
hefir verið að safna ýmsum atrið-
um viðvikjandi sögu bæjarins og
var fyrirlesturinn því einkar fróð-
legur.
Kaupfélag Borgfirðinga hefir
keypt verzlun Gisla Jónssonar í
Borgarnesi. Er það sama verzlun-
in sem Brydesverzlun átti; hafði
Gísli keypt hana fyrir skömmu.
Álafoss verksmiðjan hefir ný-
lega fengið nýjan spunameistara
frá Noregi; hann heitir K. A.
Patterson.
Lögrétta segir þá frétt eftir
færeyiska blaðinu “Dimmuletting”
8. marz að Hólar hafi strandað
skamt frá Skotlandi; en ekki brotn-
að mikið og allir menn komist af.
8. marz segja blöðin að tíðin sé
hin æskilegasta, stöðug þíða dag og
nætur, sólskin og hlýindi.
Hlaðafli fyrir suður- og vestur-
landi bæði á botnvörpuskipum og
þilskipum.
Alvarlega er farið að vekja máls
á því í Reykjavík að koma þar upp
rafmagnsstöð og raflýsa bæinn.
Snjóþyngsli svo mikil á Norður-
dandi i vetur að menn muna tæpast
annað eins.
Thor kaupmaður Jensen í Rvík
hefir keypt Thorfélagssldpið
“Mjölnir”.
Maður að nafni Sigurður Jóns-
son að Klapparstig xB í Reykjavík,
ungur maður og ólcvæntur, dó af
slysi 12. marz. Hann var að vinna
við grjót uppi í öskjuhlíð, ætlaði
hann að ná sprengihylki sem ekki
hafði kviknað í upp úr holu úr
steini og notaði til þess meitil, en
hylkið sprakk meðan hann var að
fást við það. Meitillinn lenti í
brjósti hans og dó hann eftir
stutta stund.
Jens Jóhannsson í Reýkjavík lær-
'brotnaði nýlega í vélabát frá Akur-
eyri; varð að taka af honum fótinn.
Benedikt Þórarinsson kaupmað-
ur höfðaði nýlega mál gegn lands-
stjóminni fyrir hönd brennivíns-
manna út af bannlögunum og tap-
aði þvi, sem betur fór og hlaut að
verða.
“Tíðin er stöðugt hin bezta, logn
og sólskin dag eftir dag” segir Lög-
rétta 15. marz.
Sama dag segir blaðið að afli sé
svo mikill fyrir suður- og vestur-
landi að menn muni varla annan
eins.
Guðmundur Magnússon læknir
og háskólakennari liggur hættulega
veikur; var hann kominn á bataveg
en sló niður aftur og var mjög
þungt haldinn 15. marz. Það eru
gallsteinar sem að honum ganga.
Séra Árni Jónsson prestur að
Hólmum í Reyðarfirði varð bráð-
kvaddur 27. febrúar, 66 ára að
alrri. Hann var einn með merkustu
mönnum landsins, fæddur og upp-
alinn í fátækt, brauzt í gegn um
nám á fullorðins aldri og sýndi frá-
bæran dugnað í lærdómi. Hann
kom til Vesturheims og var um
tíma í Quebec, stundaði þar vinnu
og nám jöfnum höndum með svo
miklum árangri að orð var á gert í
enskum blöðum. Síðan hvarf hann
heim, las guðfræði og varð einn
hinna fremstu presta þjóðarinnar.
Uann kom vestur þjóðhátíðarárið,
þá hálfþrítugur, og er það Ijósasti
votturinn um dugnað hans og gáfur
að hann skyldi tafarlaust geta
stundað nám og kept við aðra í
framandi landi—allslaus. Hann
kom heim aftur 1877 og útskrifað-
ist af latínuskólanum 1882 með I.
einkunn og af prestaskólanum 1884
eipnig með I. einkunn.
Árið 1886—91 var hann þing-
maður Mýramanna og 1902—1907
þingmaður Norður Þingeyinga.
p Séra Árni var tvíkvæntur og era
tvö börn hans af fyrra hjónabandi
hér vestra, Þuríður og Jón (á
læknaskólanum í Winnipeg).
Þingmanna efni Heimastjórnar-
manna við landskosningarnar eru
þessi: H. Hafstein, G. Björnsson
landlæknir, Guðjón Guðlaugsson,
Briet Bjarnhéðinsdóttir, Ágúst
Flygering, Sigurjón Friðjónsson,
Jón Einarsson hreppstjóri á Hemra,
Pétur Þorsteinsson verkstjóri í
Reykjavík, Jósef Bjömsson bóndi á
Svarfhóli; Hallgrímur Hallgrims-
son hreppstjóri á Rifkelsstöðum,
Gunnlaugur Þorsteinsson herpp-
stjóri á Kiðjabergi og Hallgrímur
Þórarinsson bóndi á Ketilsstöðum.
Þeir sem í kjöri verða fvrir
hönd stjórnarinnar eru þessir:
Einar Arnórsson ráðherra, séra
Sigurður Gunnarsson, séra Ólafur
Ólafsson og séra Bjöm Þorláks-
son, um fleiri ekki víst enn.
Af hálfu Sjálfstæðismanna verða
þessir: Sigurður Eggerz, Bjöm
Kristjánsson, séra Kristinn Daníels1-
son; fleiri ekki tilnefndir þegar
síðast fréttist. Bændaflokkurinn
óákveðinn enn.
í nefnd til undirbúnings og
framkvæmda viðvíkjandi Flóaáveit-
unni hafa þessir verið skipaðir af
stjórninni: Jón Þorláksson lands-
verkfræðingur, Gísli Sveinsson yf-
irdóms lögmaður og Sigurður Sig-
urðsson ráðanautur. Á nefndin að
leita samninga við bændur í Flóan-
um um alt sem til þeirra tekur við-
víkjandi áveitumálinu, sérstaklega
um hæfilegt endurgjald á landi ef
verkið er fræmkvæmt á landsjóðs
kostnað; athuga hversu lögnám á
jörðum á áveitusvæðum yrði fram-
kvæmt; kostnað og áhættu við það;
gera tillögur um hversu bygðinni,
skiftingu lands, býlastærð og býla-
fjölda á áveitusvæðinu, túnstæði og
því líku yrði bezt fyrir komið. —
fÞessar fréttir eftir “Lögréttu”).
Úr bygðum
Islendinga.
Detroit Harbor, IVis.
Hinn 21. febrúar síðastliðinn
lézt að heimili sínu hér hin aldraða
heiðurskona Hallfríður Oddsdóttir,
kona Bárðar Nikulássonar; dauða-
mein afleiðingar af influenzu,
sem gekk hér allskæð í vetur.
Mrs. Nikulásson var fædd aö
Fróðhallshól í Oddasókn í Rangár-
vallasýslu 10. maí 1833, og var því
komin hátt á 83. árið þá hún féll
frá. Átta ára gömul fór hún til
Helga biskups ,Thordarsen og ólst
upp hjá þeim hjónum, var hjá þeim
bæði í Laugamesi og Reykjavík,
þar til hún hafði tvo um tvítugt.
Giftist eftirlifandi manni sínum 30.
júní 1873, Þau kjón konu hingað
af Eyrarbakka 1887 og hafa lifað
hér siðan. Ekki varð þeim bama
auðið, en tvö börn tóku þau til fóst-
urs og ólu upp, pilt og stúlku;
fósturdóttir þeirra dó fyrir 10 eða
12 árum síðan, hún var gift norsk-
um manni, en fóstursonurinn lifir
hér, velmetinn og hæfur maður.
Um hina framliðnu má segja að
hún gerði verk sinnar köllunar með
trú og dygð; hver gerir betur ? Hún
.var fölskvalaus og hreinhjörtuð.
“Hreinhjartaðir munu Guð sjá”.
Aldan heldur áfram.
Stjómin í Ontario hefir lofað
því að öll vínsala þar í fylki skuli
afnumin 15. september i haust, og
skal áfengisbann vera þar frá þeim
tíma og þangað til stríðið er á enda,
þá á að bera það undir atkvæði
fólksins hvort það vilji fá vínsölu
aftur eða ekki.
Síðustu kosningar þar í fylki
voru aðallega um það mál; liberal
flokkurinn kom út með algerðu vín-
sölubanni, en conservativar voru á
móti, og urðu hinir síðarnefndu yf-
irsterkari, aðallega vegna þess að
Whitney, sem þá var stjómarfor-
maður, lá banaleguna og var hon-
um og mönnuxn hans hlíft við harðri
sókn fyirr þá sök. Rowell leiðtogi
liberala er eindreginn vínbanns-
maður, og er stefna hans að ná sér
svo niðri að hinir þora ekki annað
en láta undan.