Lögberg - 17.08.1916, Blaðsíða 5

LÖGrBBRG, FIMTUDAGINN 17. ÁGÚST 1916.
5
AUGLÝSING
Manitobastjórnin og Alþýðumáladeildin
Greinarkafli eftir starfsmann alþýðumáladeildarinnar.
Haustrœktin til eyðileggingar illgresi.
Haustrœktun til eySileggingar
illgresi.
Bezti tími til þess að eyðileggja
margar illgresistegundir er vorið og
fyrri partur sumarsins. En það
má einnig gera á öörum tímum.
Afeð góðum árangri má eyðileggja
sumt illgriesi að haustinu.
Illgresis tegundir.
Til þess að vinna á móti illgresi
með góðum árangri, þarf að þekkja
hvernig það vex og hagar sér.
Ulgresi má skifta í fjórar tegundir.
1. Ársillgresi: Þáð vex upp af
sæði af> vorinu, framleiðir útsæði
til sömu árstiðar og deyr svo. —
Viilihafrar, villimustarður og rús's-
neskur þistill er með því versta af
þessari tegund.
2. Vletrarillgresi: Þáð byrjar að
vaxa frá sæði seint að sumrinu eða
snemma að haustinu, nær talsverð-
um þroska samsumars, helzt grænt
yfir vgturinn, tekur aftur til að
vaxa næsta vor og framleiðir út-
sæði áður en uppskerutími byrjar.
Óþefsillgresi og margar mustarðs-
tegundir lieyra því til.
3. Hálfsársillgres'i. Jurtir af
þeirri tegund byrja að vaxa frá
sæði að vorinu, vaxa aðeins litið
ofanjarðar fyrsta sumarið, en fá
þroskamikla rót, og út frá henni
viex heilmikið næsta vor. Þetta ill-
gresi framleiðir sæði næsta ár, og
svo deyr öll jurtin.
1 Manitoba eru ekki margar
jurtir af þessari tegund sem ilt sé
við að eiga. “Burdock” heitir það
sem algengast er.
4. Silifandi illgresi: Illgresi sem
tilheyrir þessari tegund hefir rætur
siem aldrei deyja, en halda áfram
að vaxa ár frá ári og breiðast út
með neðanjarðarrótum. Það breið-
ist einnig út með sæði sem fram-
leiðist á hverju ári. Þetta er versta
illgresi sem bóndinn á við að str,ða,
því til þessarar tegundar tilheyrir
sáðþistill, Canada þistill og hvílu-
gras. Þegar eðli hinna mismunandi
dlgresistlegunda er haft í huga ætti
að haga ræktun akursins þannig að
hún komi þar að mestu gagni sem
helzt á að drepa illgresið.
Viltir hafrar og annað árs illgresi.
Þegar um árs illgresi er að ræða
er aðalatriðið að láta sæðið frjófg-
ast og eyðileggja svo jurtina á með-
an hún er ung. Þó það sé ekki
mögulegt að fá alla villihafrana til
aö frjófgast að haustinu, þá
kemur ræktun snemma að haustinu
sumu af þeim til frjófgunar, sér-
staklega þar sem rök er jörð, og
það eyðilegst af frostinu um vetur-
inn, og veldur því að akurinn er í
ágætu lagi til þess að mikið frjófg-
ist næsta vor.
Vegna þess hversu lítið er um
vinnukraft, verður það ef til vill
erfitt fyrir bændur að láta auka
hesta og menn vinna á ökrum sin-
um, en ef það ler hægt, þá er eitt
bezta ráðið til þes's að d'repa villi-
hafra og annað ársillgresi að haust-
inu að saxa fdisc) akurinn jafnótt
og slegið ér. Þegar það er gert
fylgir sá er saxar sláttuvélinni á
eftir og saxar hverja röð jafnótt
og hún er slegin. Af þessu leiðir
það að illgresissæðið sem fallið bef-
ir i akurinn er táfarlaust grafið ör-
grunt í raka jörðina og byrjar að
vaxa og verður svo deytt síðar ann-
aðhvort af frostinu eða af ræktun.
Önnur aðferð sem einkar vel hef-
ir reynst á landi sem á að hvíla er
grunn plæging. Það er að plægja
nýslegið Jand 2—3 þumlunga djúpt
að haustinu. ,Til þess að plægingin
verði að sem mestum notum ætti
hún að víera gerð eins' snemma og
mögulegt er, vera örgrunn og svo
ætti að þjappa niður moldina með
illgresis fræinu. Bezti þjappari til
þess er reglulegur þjappari, en herfi
má nota til þess.
Með þessu móti er rakanum hald-
ið í jörðinni og illgresið byrjar að
vaxa annaðhvort sama haustið eða
mjög snemma næsta vor. Það ill-
gresi siem vex að vorinu má drepa
meö ræktun næsta ár á eftir hvíld-
inni.
Þar sem hveiti á að sá næsta ár
fæst beztur árangur með því að
plægja snemma að haustinu 4—6
þumlunga djúpt og þjappa svo og
herfa undir eins og plægt hefir ver-
ið. Þetta veldur þvi að vöxtur
byrjar að haustinu, en hann devr í
vetrarfrostinu.
Þár sem á að sá höfrum eða
byggi drepst nokkuð af villihöfr-
um níeð því að plægja grunt að
haustinu og djúpt að vorinu.
Vetrar illgrcsi og hálfs árs illgrcsi.
Til þess að losna við vetrar ill-
gresi eða hálfs árs illgresi er það
áríðandi að rækta nákvæmlega til
þess að drepa það, annaðhvort seint
að haustinu eða næsta vor. Óþefs-
illgresi eða franskt illgresi, eins og
það er oft nefnt, vex langbezt og
framleiðir mest sæði þegar því leyf-
ist að byrja að vaxa að haustinu og
halda svo áfram næsta vor, eftir að
jurtin hefir lifað af veturinn. Góð
haustræktun drepur þessar jurtir á
meðan þær eru litlar.
Ars illgrcsi.
Haustræktun einungis, einkum
ef grunt er plægt, hefir lítil áhrif á
sáðþistil, Canada þistil eða annað
árs illgresi. Vienjulejgast er að
vinna á móti þessum tegúndum með
einfaldri hvíld. Til þess að drepa
þistil með ræktun verður bóndinn
að lialda áfram að rækta nógu lengi
til þess' að svelta jurtina í hel.
Jurtarlauf eru sama eðlis og magi
í dýri, þau melta jurtafæðu; ef
laufunum er varnað frá því að
vaxa nógu lengi, þá sweltur jurtin
og deyr. I þessu skyni er hvílt;
land, sem hefir verið haldið frá
öllum gróðri að sumrinu ætti að
halda airam að ræktast þegar haust
er komið. Það ver þistlinum frá
því að ná sér aftur eftir sumarbar-
dágann. Að því er djúpa haust-
plægingu snertir, sem hvíla á næsta
ár, segir prófessor Harrison við
Manitoba búnaðarskólann það sem
hér fer á eftir :
“Sumum bændurn hepnast vel að
plægja land sem þeir ætla að hvíla,
hér um bil 5—6 þumlunga djúpt að
haustinu ; láta það vera óþjappað og
rífa það upp að eins grunt næsta
vor með gæsafótaherfi. Árangur-
inn af þessari aöferð er undir þvi
kominn að jarðvegurinn sé brotinn
frá rótum að haustinu og svo
skennnast þær að minsta kosti að
nokkru leyti af vetrarfrostinu. Svo
er jarðvegurinn laus að vorinu og
illgresið getur ekki náð sér niðri;
er það því veikt og veigalítið þegar
ræktunin byrjar og auðvelt að eyði-
leggja það. Þar sem um Canada
þistil er að ræða upprætist hann oft
alveg með því að plægja landið sex
til sjö þumlunga djúpt rétt áður en
frýs. Ástæðan fyrir því er sú að
rót þess illgresis er 6—7 þ. niðri í
jörðinni. Ef svo djúpt er plægt ])á
er rótinni mokað upp á yfirborð og
angar vaxa upp af og nýjar
jurtir næsta vor, en þær ]x>la ekki
frostið.”
í Manitoba, — hún hafði gefið út
jafqréttis-tímarit, myndað jafnrétt-
is-félög og lagt jafnréttis-bænaskrár
fyrir fylkisþing löngu áður en nokk-
ur hérlend rödd heyrðist hreyfa
niáli þessu í riti eða ræðu.
í öðru lagi: Íslendingur skipar
nú i fyrsta sinn ráðgjafasæti í fylk-
isþingi, — og það ábyrgðarmesta
sætið, og að fyrir hans orðheldni
og samverkamanna hans var jafn-
rétti veitt.
Þriðja ástæðan er sú, að frum-
hyggja konurnar, sem með óbilandi
kjarki, sjálfsafneitun og starfsþreki
unnu langt og erfitt dagsverk, eru
nú óðum að hverfa. Að eins örfáar
eru eftir, hvitar fyrir aldur fram.
Aður en þær verða bornar til mold-
ar. mætti ekki minna vera, en.að
verk þeirra væri viðurkent, og ]>eim
vottað þakklæti þjóðarbrotsins is-
lenzka, sem nýtur ágóðans af æfi-
starfi |)eirra. Sjálfar báru þær
ekkert úr býtum, nema linýttar
hendur og hæruskotna lokka. I,ifið
fór alt fram hjá meðan þær stóðu á
verði yfir vöggu íslenzks þjóðlifs í
l>essu fylki. Þjóðlífið hefir blómg-
ast, en þær hafa gefið sina æfi því
til næringar! — “Gömul kona dá-
in“. segir fólkið, þegar ein slík
fellur frá; —. "hún átti engan að”,
fylgir lika oft með. “Gömul kona!”
-—það er alt, sem heimurinn sér, —
hárið hvítt og hrukkurnar margar
og d'júpar.
Það er þessuni gömlu frumbyggj-
enda 'konum að þakka, að jafnrétti
er fengið. Alt þeirra æfistarf er lif-
andi vottur þess, að konum má
treysta jafnt og körlum til þess að
vinna af dygð, möglunarlaust, end-
urgjaldslaust, fyrir velferðarmálum
mannfélagsins. Þær voru aldrei
þektar að sérhlifni né ómensku.
Aldrei vegnar og léttar fundnar.
Væri það ekki fyrir þetta afar
sterka lifandi dæmi, sem æfiferill
frumbyggjara konanna hefir veitt,
væri jafnrétti ennþá ófengið. Þáð
eina endurgjald, sem hægt er að
veita ]>eim fáu, sem enn lifa, eftir
41 árs erfiði hér i fylki, er viður-
kenning fyrir vel unnið og mikö
verk!
Manitoba liefir verið vagga \’est-
ur-lslendinga. Hingað koniu flest-
ir allslausir. Fyrst vrar sezt að i
skógunum kringum Gimli, ]>ar sem
hvítir menn höfðu áldrei áður sett
bygð. Vatnið veitti björg fyrstu
árin.
Harðindi. vegleysur og drepsótt
J'ak marga brott á aðrar slóðir. —
Hvar sem að var sezt voru heimilin
hreysi, klæðnaðurinn úr striga og
leðurskór á fótum, — skinnsokkar
þar sem blautt var. Fæðan var oft
ónóg og æfinlega léleg,—samt gátu
]>essi Manítoba heimili altaf tekið
með rausn á móti löndum sínum,
gem voru að koma að heiman; gef-
ið bæði klæðnað og mat, hýst heilar
fjölskyldur vetrarlangt og stund-
um gefið skepnur til að byrja með
búskapinn.
Svona var byrjunin: efnalegt alls-
leysi, þekkingarskortur á atvinnu-
greinum,—og allir nokkurn veginn
jafnir.
Hingað komnir þurftu “grantarn-
ir" að hrista af sér fjalladrungann,
bölsýnið og tortrygnina, sem var
eðlileg afleiðing danskrar kúgunar:
þeir þurftu að venjast loftslagi,
tungu og háttum þessa lands.
Til þess að gera samanburð á
Islendingum þegar þeir komu fyrst
til þessa fylkis og nú, þyrfti að yf-
irlíta hagj manna frá tvennu sjón-
armiði, og afstöðu þeirra hér í þjóð-
lifinu.
Vötnin stóðu full af fiski; en.ný-
þyggjarinn kunni ekki að nota sér
þá auðlegð. Á sumrum, þegar
enginn var ís, fékk hann nógan
fisk, en afiinn skemdist í hitunum:
á vetrum, þegar þurfti að veiða upp
um is, brast landnemann kunnáttu
og aflinn varð lítill. Enginn var
heldur markaðurinn fyrir hann.
En ]>etta var ekki Manitoba að
kenna! Auðlegðin fólst í vatninu
fyrir ]>á, sem kunnu að handsama
hana.
Islendingar, sem byrjuðu á jarð-
rækt, fundu sér ágætis jarðveg; en
þeir kunnu ekki i fyrstu með hann
aö fara. Þeir ruddu sér skóga og
brutu jarðveginn' og sáðu í, alt á
sama árinu, — þeir sáðu sömu
korntegund i sama blettinn ár eftir
ár, — þeir hvíldu aldrei sáðland
sitt; — þeir brutu fyrir þekkingar-
leysi öll jarðræktarlög, og uppsker-
an varð óft á fyrstu árum meira ill-
gresi en korn!
En þetta var ekki Manitoba að
kenna! Jarðvegurinn er auðsupp-
spretta. en við kunnum ekkert að
því að nota okkur hann. Landnem-
arnir byrjuðu á griparækt, því nóg
voru. heylöndin, og hagaganga öll-
um heirnil á sumrum. Fyrir þekk-
ingarleysi og íslenzkan skilning á
orðinu “sparsemi”, kevptu þeir sér
búpening til stofns þar sem þeir
fengu hann lægstu verði. Afleið-
ingin varð : Lélegar skepnur, mikið
erfiði og lítið endurgjald!
En þetta var ekki Manitoba að
kenna! Því Manitoba nautgripir
hafa hlotið hæðstu verðlaun á al-
heimssýningunni í Chicago.
Landinn réðst á risavaxin furu-
tré og feldi þau til jarðar, þegar
hann ætlaði að sá í landið. Ef hann
þurfti þau ekki til húsabyggingar,
lét hann þau fúna eða hlóð þeim í
kesti til brensilu. Hann kunni ekki
að gera sér peninga úr þeim.
En ekki var ]>etta landinu að
kenna!
Islendingar eru manna hagsýn-
astir; — samt unnu þeir í mörg ár
eingöngu fyrir aðra, — oft mjög
illa borguð dagsverk fyrir harða
húsbændur, sem urðu ríkir á þeirra
sveita.
En þetta var ekki Manitoba að
kenna! Hvergi segir í lögum fylk-
isins, hver skuli vera húsbóndi eða
hver þjónn, — það fer eftir hagsýni
þekkingu, dugnaði og áræði.
Hér á fyrri árum byrjuðu nokkr-
ir á verzlun. íslenzk al])ýða skoðaði
alla verzlunarmeiin, sem kúgara og
blóðsugur, sem sjálfsagt var að
pretta, ef tækifæri gæfist. Þar
^ýndi sig afstaða íslenzkrar alþýðu
heima gagnvart dönsku einokunar
vterzlaninni. Isilendingar eru ekki
verzlunarþjóð og skortir verzlunar-
slægð hérlendra, — og þessir kaup-
menn fóru oftast á höfuðið.
En þetta var ekki Manitoba að
kenna! \'erzlun er frjáls.
Svona mætti telja fram alla at-
vinnuvegi fylkisins. Allstaöar var
byrjað með tvær hendur tómar og
kunnáttulaust.
Þrátt fyrir alla vanþekkingu og
öll klaufastrik eru Islendingar nú
að líkindum sjálfstœðasta þjóðar-
brotið efnalega, sem byggir hér bú.
Og það ier auðlegð Manitoba að
þakka!
Allir landar hér komast af,
meiri hlutanum líður vel og allmarg-
ir eru við ágæt efni.
Þeir eru stórkaupmenn, stórbænd
ur, verkveitendur, byggingameistar-
ar, eiga sölutorg, verzlunar stórhýsi,
fögur heimili, og sumir sumarbú-
staði að auk; bifreiðar og alt, seni
lýtur að auknum lífsþægindum.
Þeir takast langar ferðir á hendur
til að skoða heiminn, og hafa auk
lieldur sent stórfé til hjálpar gamla
landinu heima.
Þetta er lauslegur samanburður
á því sem var og er viðvíkjandi j
efnahag Islendinga hér.
Þetta alt hefir Manitoba lagt
okkur af mörkum!
I félagslífr fvlkisins var okkar
þátt-taka engin framan af árum.
Við vorum mállausir útlendingar,
fáránlegir til fara. Sem þjóðflokk
var snenuna tekið eftir þrem ein-
kennum hjá oss. Þau voru:
1. Námfýsi.
2. Enginn íslendingur leitaði
nokkurntíma hjálpar hjá því
opinbera.
3. Og afskiftaleysi í opinberum
málum.
Landinn var þar eins og Sveinn
dúfa: — “hann gekk síiia beinu
braut og bjóst við skárri tíð!”
Upp úr bamaskólanum fóru ung-
lingamir inn á háskólann, og upp
úr háskólanum fóru þeir með verð-
launafé og medaliur.
Hærri skólar hér sóttust eftir ís-
lenzkum nemendum, af því þeir
juku orðstír þess skóla, sem þeir
voru við, og unnu honum inn heið-
ur.
t mörg ár gáfu íslenzku nemend-
umir sig eingöngu við bókum og
sneiddu algjörlega hjá félagslífinu
og iþróttum öllum. Þéir unnu
verölaun, en þeir töpuðu félagslynd-
inu og eyðilögðu lífskraftana með
innisetum og lestri.
Á síðari tímum hafa íslenzkir
nemendur minna hirt um medalíur,
en meira um íþróttir og aðrar list-
ir. Þeir hafa látið dragast inn i
félagslíf stallbræðra sinna og haft
meira samneyti við yfirmenn og
kennara.
Bldra fólkið hristir höfuöið og
segir að yrigra fólkið sé bara að
sleppa sér út í sollinn, og að það sé
hætt einu sinni að ná í nokkurn
hlut á skólunum.
En þessi breyting bendir einungis
á það, að íslenzki eintrjáningsskap-
urinn er að hverfa, og að þeir, sem
á undan ganga, eru að skifta um
mælikvarða. Þeir sjá, að íslending-
um getum við aldnei orðið til sóma
i þessu landi, nema með því eina
móti. að við stöndum hátt hér í öll-
um málum. Til þess að við getum
það, þurfum við á öllum þeim vopn-
um að halda, sem okkur eru lögð
i hendur. Áður fyrri borguðum við
jafn hátt skólagjald og nú, —• grip-
um lærdóminn, sem fékst þár, en
færðum okkur ekki i hag mentun-
ina og siðfágunina, sem fæst af
samneyti við mentamenn og konur.
Líka gengum við algierlega frám
hjá íþróttum og æfingum, af þvi
við höfðum ekki glöggvað okkur á,
hvaða mismun það gerir að vera
hraustur og hreinlegur aö útliti, og
djarfur og ákveðinn í framkomu.
Gömlu landarnir skildu þetta bet-
tir. — þeir béldu stórveizlur og
margra daga þing. Þángað sóttu
konur og karlar, ungir og gamlir.
Bækur voru ekki um hönd hafðar,
en samræður, sögur og söngvar
höfðu sín áhrif. Þeir vngri hlust-
uðu og sömdu sig eftir þeim eldri í
tali og látbragði. Skylmingar, glím-
ur og ýmislegt fleira hélt við góðri
heilsu og stæltum vöðvum.
Afleiðingin var sú, aö þegar Is-
lendingar fóru utan, þóttu þeir af-
bragð annara manna að atgjörvi og
hreysti. “Setti, konungur hann hið
næsta sér”, segja gömlu sögumar,
og ber ekki á öðru en að landinn
hafi kunnað að haga sér.
Þó ykkur finnist hafa verið aft-
urför hjá islenzku mentafólki hér
um nokkur siðastliðin ár, þá er
það ekki svo. Það er að eins verið
að víkka námshringinn þl þess að
fara ýt á fleiri nýjar brautir.
I félagslífi fylkisins hafa Álani-
toba Islendingar aldrei staðið betur
en nú!
Urmull af íslenzkum piltum og
stúlkum eru háskólakennarar. Tveir
Islendingar eru í fylkisstjóm, ann-
ar í ráðherrasæti, og er það fyllilega
okkar skerfur eftir fólksfjölda.
Einhver lærðasti Islendingur í
vísindum, Dr. Thorbergur Thor-
valdsson, er fæddur og uppalinn
hér í fylki. Fyrsta íslenzk stúlka í
heimi, slem hefir útskrifast af há-
skóla, Alaria Anderson, er uppalin
í Manitoba. Eini heimskautsfarinn,
sem íslendingar hafa átt og frægur
er um allan heim,per fæddur í Máni-
toba. Þeir einu tveir Rhodes
Scholar's, sem íslendingar eiga, eru
Manitoba piltar. íslenzkar konur
hafa nú i ár gengið í fyrsta sinn sem
heilri’ í samband við hérlendar kon-
ur; það er félagið, sem nefnist:
“Dætur Bretaveldis”, og er það
stórt spor í framfara átt.
Islendingar hafa einnig sýnt það,
að þeir þora enn sem fyrri að her-
væöast, lærjast og deyja, ef þörf
gerist. Allar bygðir Islendinga
hafa þar lagt góðan skerf til; en
þaö munu tiltölulega fliestir vera úr
þessu fylki.
Það er sérstaklega tvent, sem
hefir hamlað Islendingum frá þátt-
töku í félags- og stjórnmálum: —
Þeir hafa ekki lagt sig eftir opin-
berum málum; og þeir skilja ekki
ennþá yfirleitt, að við erum ekki út-
lendingar hér.
Við eigum þetta fylki jöfnum
höndum við alla aðra sem hér búa.
Við höfum liðið súrt og sætt að okk-
ar parti við að byggja það upp
eins' langt og komið er, og við eig-
um með að okkar parti að segja,
hvernig því skuli stjórnað.
En við megum aldrei missa sjón-
,ar á því, að til þess að geta verið
leiðtogar, en ekki undirtyllur,
yerðum við að vera sérfræðingar í
hverri grein. Við verðum að vera
jafningjar meðbræðra okkar hér og
fslendingar að auk, — það gefur
okkur vinninginn.
Thomas' H. Johnson er ekki ráð-
gjafi opinberra verka af því að
Manitoba fylki hafi hugsað sér að
hafa nú bjartleitan Islending í
þessu sæti, heldur af ]>ví, að hann
skaraði fram úr flokknum, sem
hann fylgdi, að andlegu og líkam-
legu atgjörvi. — Vilhjálmur Stef-
ánsson var ekki kostaður af stjóm-
inni til ferðar norður í hafsauga af
því að hann var Islendlngur, held-
ur af því, að hann er hugdjarfur og
er sérfraeöingur í sinni grein. —
Sama má segja um Dr. Thorberg
Thorvaldsson; hann er ekki yfir
vísindagrein Saskatchewan skólans
nema fyrir það eitt, að hann er sér-
fræðingur í þeirri grein og skarar
langt fram úr.
Hvað við kemur afstöðu kvenna
i fylkinu leftir þessa breytingu, sem
á er orðin, hefi eg litið að segja. Eg
á ekki von á neinum hroða svift-
ingum. Eg gæti búist við að
mennimir, sem hræddir voru um,
að þeir' þyrftu að standa við þvotta-
balann og passa bömin á tneðan
konan færi á kjörstaðinn, yrðu fyr-
ir vonbrigðum. Okkur er brugðið
um þekkingarleysi, en við vitum all-
ar undantekningarlaust, að engum
karlmanni er trúandi fyrir að þvo
þvottinn, svo nokkur mynd sé á!
Konur hafa flestar alt að læra í
pólitískum málum. Eg er sérstak-
lega metnaðargjörn fyrir íslenzkar
konur, og vil að þær taki sig
snemina í vakt, svo að þær standi
framarlega í röðinni.
Að endingu vil eg minna íslend-
inga á, að við erum fámenn þjóð
með lítinn orðstir, og að í hvert sinn
sem eitt okkar skarar fram úr, ger-
um við heildinni léttara og bjartara
lífið. Og aftur á sama máta kast-
ar hver íslenzkur ódrengur skugga
á okkur öll.
Svo vil eg biðja alla islenzka
menn og konur, sem í fylki þessu
búa, að reynast Manitoba eins völ
í framtíðinni eins og Manitoba hef-
ir reynst þeim það sem af er!
Heiður sé stjóminni, sem situr að
völdimi, fyrir fljóta og góða fram-
kvæmd í kvenréttindamálmu!
Frægur læknir látinn.
Dr. John B. Marphy frá Chicago,
heimsfrægur skurðlæknir lézt i
MacKinac eyju í Michigan á föstu-
daginn var. Hann hafði fundið upp
ýmislegt og breytt mörgu í skurð-
aðferðinni, sem nafni hans heldur á
lofti eins lengi og sögur verða til.
Dr. Murphy var talinn frægasti
skurðlæknir í Chicago. Hann var
nýlega sæmdur nafnbót af páfanum
í Róm fyrir framúrskarandi upp-
fundingar í skurðfræði.
KJ' * „ vXvnkii.n-^1. timbur, fjalviður af öllum
Wyjar vorubirgoir tegundum, geirettur og ala-
konar aðrir strikaðir tiglar, hurðir og gluggar til vetrarins.
Komið og sjáið vörur vorar. Vér erumætíð glaðir
að sýna þó ekkert sé keypt.
The Empire Sash & Door Co.
-------. Limited ----
HENRY AVE. EAST - WINNIPEG
SEGID EKKI
“KG GET EKKI BORGAfi TANNLÆKM NC.”
Vér vttum, aS ntl gengur elckl alt aB öakum og erfltt er aB elgnaM
■kildlnga. Ef til vlll, er osa þaS fyrir beatu. þaB kennlr oee, eena
verBum a8 vinna fyrir hverju centl, a8 meta gildl peninga..
MIN'NIST þess, aS dalur sparaBur er dalur unnlnn.
MIKTNIST þesa elnnig, aB 'I'ltNNUH eru oft melra vlrBl en penlngar.
HEITjBRIGPI er fyrsta spor til h&mlngju. þ ví verBiB þér aB vernda
TENNCRNAR — Ná er tímlnn—hér er staíurlnn tU a8 láta (oe vM
tennnr y8«r.
Mikill sparnaður á vönduðu tannverki
KIN8TAKAR TKNNUR $5.00 HVER BESTA $3 KAR. GUIjB
$5.00, 23 KAItAT GUIX/TENNITR
VerB vort ávalt óbreytt. Miirg hundrut! manns nota sér hlö lága veHi.
HVERS VEGNA EKKI pC T
Fara yðar tilbúnu tennur vel?
eBa ganga þar lBulega ðr skorSum? Ef þnr gera þaB. flnnlB þá tann-
lækna. eem geta gert vel viB tennur yBar fyrir vægt veHJ.
IfG slnni yðnr sjálfur—NotiB flmtán ára reynnlu vora vtB tannlækningaf
$8.00 HVABBEIN OPIB A KVffLDUM
DR. PARSONS
HcGREEVT BIiOCK, PORTAGE AVE. Teíefónn M. •»». Uppi yfir
Grand Trnnk farbréfa nkrlfstofu.
S 6 Ii S K I N
BARNABLAÐ LÖGBERGS
I. AR. WINMPKG, 17. AGÍST 1916 NR. 47
Samvizkubit.
Það eru líka margar aðrar á-
stæður, en við skiljum þær ekki fyr
en við höfum lært alt um þessar
dyr og þessar loftpípur og alt sem
eT á baJk við þær. XX—6iBö
(Vrh.).
Isafold, Man., 25. júlí 1916.
Kæri ritstjóri Sólskins:—
Þetta er fyrsta bréfiö mitt sem
eg sendi Sólskini. Eg hefi lesið
það æfinllega og dáist mikið að.
Það var ein sagan sem mér ]>ótti
ljómandi falleg, hún beitir: “ Tvö
andlit á einni manneskju”. Það
er sannarlega satt að ein manneskja
getur haft tvö andlit. Það var
sagt í endirnum að börnin ættu að
mála tvær myndir af sömu mann-
eskjunni og senda Sólskini. Af þvi
að ef he'fi ekki séð neinn reyna það,
]>á datt mér í hug að eg skyldi
rievna ]>að, og sendi eg nú Sólskini
tvær myndir af sömu stúlkunni.
Þau hafa líklega hikað sér við
það blessuð börnin að mála ljótu
stelpuna, en kannske það yrði til
]>ess að litlu börnin yrðu ekki óþekk
við liana mömmu sína, eins og þessi
ljóta, rifna, skælda telpa, og þá
væri tilganginum náð.
Viö börnin og uppvaxandi fólk
eigum að vera góð, því að það er
líkast til aöal orsökin sem nú veld-
ur öllum þeim hörnuingum sem nú
^standa yfir í heiminum, að fólkið
yar ekki nógu gott. Það fyrsta
4em maður á að gera er að vera
hlýðinn og gegna bæði forefdrum
og kennurum, því alt eru það kenn-
arar og yfirboðarar.
Svo sendi eg ykkur að skilnaði
seinustu visuna 1 heilræðiskvæöi
Hallgrims Péturssoanr:
Víst ávalt þeim vana halt
vinna, lesa og iðja,
umfram alt þú ætíð skalt
elska guð og biðja.
Með virðingu
Kristín B. Tómasson,
14 ára gömul
Stjarnan.
Frá himni horfir stjarna,
hún horfir á mig;
mér finst hún stundum feimin
og fela sig —
og fela sig.
Hún stundum horfir hiklaust
svo heiðbjört og frí,
svo byrgir hún sig blessuð
á bak við ský —
á bak við ský.
Hún stundum gægist gegn um,
ef gisið er ský;
það gaman væri aö vita
hvað veldur því —
hvað veldur því.
Það gaman væri að vita
hvort veit hún af mér,
hvort hana langar, langar
að leika sér —
* að leika scr.
Þú brosir, bjarta stjama,
þú brosir til mín;
eg vildi eg ætti vængi
og veg til þín —
og veg til þin.
Sig. Júl. Jóhannesson.
Mig rninnir að þú segðir að ef þú
fengir ekki hana Siggu þá værirðu
viss um aö þú dæir.
Þáð er satt, eg sagði það.
Hvernig stendur þá á þvi aö þú
fekst hryggbrot hjá henni og lifir
samt ?
Eg býst við aö deyja einhvern
tíma.
Eg rak æmar mínar heim í fyrra
lagi og skildi þær eftir fyrir ofan
túnið.
Það hafði verið þoka og súld um
daginn, en nú glaðnaði til, og kom
það sér vel, þvi að það var talsvert
óþurkað hey úti á engjunum og
stór flekkur á túninu.
Eg gekk rakleiðis' inn í búrið ; þar
var mamma mín að strokka. Eg
heilsaði henni með kossi. Svo fór
eg að tína í svanginn.
Mig tók það sárt að mamma
skyldi sí og æ þurfa að vinna svona
baki brotnu. Hún þurfti bœði að
mjalta og búverka, og svo var hún
að skreppa út á túnið til að rifja
í hjáverkum sínum, ef nokkur
þurkur var.
Það var vani minn að þrífa'af
henni bulluna. þegar hún var að
strokka, og hvila hana dálitla stund,
en í þetta skifti þumbaði eg það
fram af mér.
Eg hafði komið auga á orf og ljá
kaupamannsins i túngarðinum. Mig
langaði svo til að læra að slá. Það
héildu mér engin bönd. Eg hljóp
niður í túnjaðarinn og fór að
hjakka.
1 þessum svifum kom mamma út
á hlað með hrífu í hendinni og skýlu
yfir höfðinu. Hún kallaði til min
og bað mig að hjálpa sér til með að
rifja flekkinn á túninu.
“Já, mamma mín. Eg skal koma
rétt undir eins", sagði eg.
Svo fór marnrna að rifja, en eg
Tiélt áfram að slá.
“Eg ætla bara að slá eina þúfu
enn", hugsaði eg með mér, “og
brýna ljáinn einu sinni enn”.
Nú var tíminn ekki lengi að líða.
Mér þótti svo gaman að sjá hvem-
ig stráin féllu þúsundum saman
fyrir glampandi ljánum. Mér
blandaðist ekki hugur um það að eg
mundi verða dágóður sláttumaður,
]>egar eg yrði stór. Hana nú ! Þarna
rak eg oddinn á ljánum í stóru þúf-
una.
En hvað var að marka það? orf-
ið var alt of langt handa mér.
Ekki man eg hve margar þær
voru, þúfurnar, sem eg sló, né
heldur hve oft eg brýndi ljáinn; en
hitt er vist, að þegar eg kom út á
túnið til mönimu með hrífu í hend-
inni, þá var hún að enda við að
rifja flekkinn. Hún átti ekki eftir
nema þrjá rifgarða.
Mér var órótt innanbrjós'ts, en
lét þó ekki á neinu bera. Eg fór að
róta í einum rifgarðinum, og ætlaði
nú að láta muna um mig.
“Nei, þú kemur of seint”, sagði
mamma með tárin í augunum og
bandaði hendinni á móti mér. “Eg
á það vist skilið, að þú breytir svona
við mig”.
En hvað augnaráð hennar var
angurblítt, og höndin á henni, ó, hve
hún var æðaber og þrevtuleg.