Lögberg - 14.12.1916, Síða 6

14
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 14. DESEMBER 1916
VJUDSON
CT ri|UA| III \/_ I CT I AP Sem knýja má me& Steinolíu,
■* Gasoline-olíu eð hvorttveggja
” THROTTLE
GOVERNED
Vél sem fer af stað-sjálfkrafa.
Vinnur eins liðugt og úr
gengur.
Vél, sem liðugar vinnur, hefir
enn ekki fundist upp.
Regluleg steinolíuvél, ábyrgst
að hún vinnur án nokk-
urrar óreglu.
Það er nautn að stjórna henni.
Hún er alt af reiðubúin til
ncrtkunar.
Takið eftir! Takið eftir hin-
um sterka, þunga grunni
nndir vélum vorum, sem
geyma eldiviðinn,
í mótsetningu við trégrunninn
og blikkbrúsann, sem aðr-
ar vélar hafa.
Myndin aC ofan er nákvæmlega eins og “Jndson Horizontal Hopper, Cooled Tlirottle Govemed” setinolíu vélamar. petta er ekki
aukavél til þess a6 koma í staSinn fyrir gasolln biandara, á grip- og sleppl-vél (hit-and-miss), sem notar steinollu, heldur er hön með
annars konar stjórnara (governor), blandara, hitahólfi, meC sjálfstarfandi eldiviCargjafa, sem verSur að vera búinn til innan I vélinni
Vélin kveiklr viC hvern snúning, stjórnarinn ræCur hversu mikill eldiviCur og loft fer I vélina I hutfalli viC verkiC sem unniC er. Til
þess aS geta brent steinolíu svo vel lukkist, verCur aC geyma véllna I jfnum hita, og til þess aS mynda gas úr steinollu þarf algerlega
aCra aSferS en þegar gasolln er notaS. Til þess aC gera þetta verSur alveg aS breyta aSferCinm til þess aS stjórna og fá Jafnan hita á
slvalninginn. HraSastjórnin er mjög nákvæm og er vélin því ágæt til rafmagnslýsmgar eCa annara aflvaka, þar sem jafnan hraSa þarf.
Stefna vor hefir ávalt verið sú, að fullnægja öUum praktískum þörfum þeirra sem aflvélar nota, og þessi vél tekur langt fram öllum
steinolíuvélum, sem bændum hafa boðist.
Verð og upplýsingar um Judsons steinolíuvélar, fullkomnar með hjólum og aflvaka, fúst ef skrifað er.
Hestöfl
3*4 H.
5 H.
7
9
10
12
14
H.
H.
H.
H.
H.
“Bore”
4*4
5J4
6*4
6%
7
7*4
7*4
“Stroke”
6
7
8
9
10
12
12
“ P. Rings”
4
4
4
4
4
4
4
R. P. M. Beltisbreidd Þyngd Verð
450 6x 4 700 Ibs. $115.00
375 14x 6 1000 lbs. 165.00
360 16x 6 1375 Ibs. 210.00
340 18x 6 1600 lbs. 250.00
•340 18x 8 1925 Ibs. 325.00
825 20x10 2275 lbs. 387.50
325 20x10 2450 Ibs. 450.00
/nl , n ' t il ./ • MEÐ STERKUMLENDASPENGUM # JP AA
Black Frince Aktygi°ll aktígin- nema kragi- á $4o.UU
prjátíu daga ókeypis reysnia.
Allra bezta tegund fyrir sérstaklega lágt verð.
þetta er aktýgi, sem þú þarft aC fá fyrir erfiCa vinnu, flutn-
ing o.s.frv. Hvert einasta cent, sem eytt er fyrir þessi aktýgi, fer
l vinnugildl. &larnar eru þykkar, úr ágætu efni og breiCar.
Bryddingar eru óbrotnar og sléttar. pessi aktýgi eru sterk aS
ÖIlu leyti og eru melra virSi en þú getur fengiC annarsstaCar
fyrir $10 til $15.
Dragólar—Vor"WESTERN” tveggja þumlunga tvöfföldu drag-
ólar, þrlsaumaSar, og tveggja þumlunga þreföldu klafaólar, hringja
og þrlhiekkja hælkeCja.
‘ Brjóstólar—1 % þuml.
Kviðbönd—1% þuml. LeCur alt 1 gegn i lögum.
I/endaspangir—Fimm hringa lag. meS þykkri fellingu, meC
lögum % þ. mjaSmarbönd og bakbönd, 1 þ. brelCar ólar; markaCs-
ólar til þess aC halda dráttólunum uppi.
Bryddingar—allar sléttar.
Beití—% Þ. "check”-ól, leSur augnaskýlur, 1% Þuml. ennisól,
1. þuml. tvöföld ennisól; % þuml. klafaólar; svartar sklfur; járn-
mél nr. 47.
Taumar—1% þuml. breiCir, 20 feta langir, saumaCir sprotar
og klemmur.
Klafar úr stáli meS kúlum, allir ágætlega gerSir.
“Martingales”—1 % þuml.
JJ0 4U5_“isiack .Prinee” tvöföld aktýgi. fullkomin, nema kragar (eins og myndin sýnir. $46.00
Xo.'dBe_“Black Prince” tvöföld aktýgi, án lendaóla og meC bakpúCa, án kraga . 40.00
Nol 4B7—“Black Princc” aktýgi, meC bakpúSa og 5 hringja lendaólum ............... 49.00
C. S. JUDSON CO. LIMITED, WINNIPEG, Manitoba
STAÐHÆFING
frá fyrverandi bæjarráðsmanni
D.J.DYS0N
Borgarstjóra-efni
Verði eg kosinn, mun eg álíta það skyldu
mína:—
Að gera alt sem í mínu valdi stendur til þess
að athuga og bæta þá erfiðleika, sem af stríðinu
stafa.
Að vinna að samtökum milli sambands- og
fylkis-stjórnanna til þess að mæta skynsamlega
þeim fjárhags erfiðleikum, sem hljóta að koma fyr-
ir oss eftir stríðið og neyta allra krafta, sem bær-
inn á nú yfir að ráða, til þess að bæta úr þeirri
dýrtíð, sem yfir vofir.
Að gera alt sem í mínu valdi stendur til þess
að minka öll viðráðanleg útgjöld, að svo miklu leyti
sem það samrýmist þeim framförum, sem sjálfsagt
ýerða að eiga sér stað, og þam gjöld sem útheimt-
ast til þeirra sem fyrir bæinn vinna.
Að koma því á, að tíðar samræður og fundir
eigi sér stað milli þeirra, sem fyrir bæjarmálum
standa, alveg eins og gert er í velrekinni verzlun,
þar sem verzlunarstjórinn ráðgast við meðstjórn-
endur sína.
Að veita konum fullkomin réttindi á sama
grundvelli og karlmönnum.
Að fylgja fram takmarkalausri þjóðareign og
þjóðarverzlun þar sem þörf krefur.
Að krefjast réttlátrar virðingar og óháðrar
utanað yfirskoðunar á skýrslum bæjar ins.
Að veita eftir föngum stöðuga atvinnu vetrar-
langt fyrir allar stéttir manna.
óskað eftir atkvœðum yðar og áhrifum og
samvinuu.
Yðar einlægur,
D. J. DYSON.
Dánarfregn.
Kristján heitinn Erlendsson var
fæddur 26. Apríl 1860 i Saurbæ í
Hörgárdal. Foreldrar hans voru
hjónin Erlendur Erlendsson og Rósa
Kristjánsdóttir frá Stórageröi.
Kristján ólst upp hjá foreldrum sín-
um þar Jil atS hann fór til Ameríku
1887 faö mig minnirý Hann mun
hafa verið 7 eöa 8 ár hér fyrir vest-
an, og vann hann mest af þeim tíma
"út á” járnbrautum; var hann oriS-
inn þar verkstjóri áöur en hann fór
aftur heim til íslands—sem hann
gerÖi fyrir vilja foreldra sinna, er
þá voru orðin gömul og heilsulítil,
og metS öllu ófáanleg til þess atS yf-
irgefa fósturjörtSina.
Fljótlega eftir að Kristján kom
heim til íslands byrjaði hann búskap]
á Hallfríðarstöðum í Hörgárdal fhk-
lega 1897 eða 8). Gekk hann þá að
eiga Sigurlaugu Jónsdóttur, sem nú
lifir mann sinn með sjö börnum
þeirra, eftir þvl sem blaðið Norð-
urland segir. Kristján var forldr-
um sínum góður sonur, en hann var
ekki búmaður; með peninga kunni
hann ekki að fara eftir settum regl-
um fjárgróðamanna. Búið var aldr-
ei stórt eða fjárhagurinn glæsilegur.
Hugurinn leitaði vestur, eftir því
sem efnin minkuðu. Til Ameríku
hafði hann ætlað sér, þegar foreldr-
ar hans þyrftu hans ekki lengur við;
en skömmu eftir að þau dóu, lagðist
kona hans í fótarmeini og eftir löng
veikindi varð að taka af henni fót-
inn. Alt þetta hafði kostnað í för
með sér, svo nú voru efnin farin
með öllu og urðu þau' að hætta við
búskap. Kristján varð að leita sér
að daglaunavinnu, sem honum var
þó mjög ógeðfeld, þá kominn um
fimtugt. Nú er stríðinu lokið;
Kristján dó úr lungnabólgu síðast-
liðið sumar á Krossastöðum í Hörg-
árdal. f'bréf skrifað 31. Ág. segir
hann nýdáinn, en getur ekki um
mánaðardagj.
Kristján Var snyrtimenni, meðal-
maður á hæð og vel vaxinn; mun
hann hafa verið stórhuga, en dulur
og fremur þunglyndur, en stiltur vel,
glaður og þægilegur í “sinn hóp”, en
aldrei kátur. Hann tók það mjög
nærri sér, að þurfa á nokkurn hátt
að vera öðrum til byrði—þiggja
mola af borðum nokkurs manns.
Það hefði verið honum harma léttir
á síðustu stund lífsins, hefði hann
getað treyst því, að vinir hans og
frændur greiddu fyrir ekkjunni hans
ffatlaðrij og börnunum. Börnunum,
sem ef til vill erfa þau aðalsmanns-
einkenni frá föðurnum, að eiga erf-
itt með að þiggja ölmusugjafir að
ofan frá. Kristján heítinn átti hér
peninga víðar en í einum stað, Sein
han nhafði lánað mönnum, þegar
hann var hér fyrir vestan. Væri ósk-
andi að þeir hinir sömu sæju sér
fært að gjalda þær skuldir, sem fyr-'
ir löngu hefðu átt að vera goldnar.
Sá sem þessar línur ritar, minnist
þeirra feðganna, Kristjáns og Er-
lendar með hlýjum hug. Erlendur
Erlendsson var sérlega skýr maður.
Þegar hann sagði frá einhverjum
fornaldarviðburðinum, sem skeð
hafði þar um sveitir, þá var það svo
greinilegt og skipulega framsett eins
og lesið væri upp úr alfræðisbók.
Það hefir ekki verið getið um látið
hans Erlendar í blöðunum. Það er
nú ekki talinn héraðsbrestur á ÍS-
Iandi frekar en annarsstaðar, þótt
fátækt gamalmenni falli í valinn.
Dánarfregn þessi er færð í let-
ur af Aðalsteini Kristjánssyni,
sveitunga og góðkunningja Kristj-
áns sáluga, og lýsir hann hinum
látna vel og rétt. Þó hefði þar
gjarnan mátt bæta einu við, sem
sumir telja kost en aðrir ókost og
heimsku: Kristján sálugi var
þannig gerður, að hann gat engum
neitað um hjálp er til hans leitaði.
Þannig atvikaðist það, að þegar
hann flutti til íslands átti hann
mest af því, er honum hafði græðst
hér vestra, útistandandi bæði hjá
íslendingum og öðrum, og hefir
mér vitanlega ekkert af því borg-
ast nema ein skuld. Kristján sál-
ugi átti marga vini hér vesíra, því
að allir er honum kyntust urðu
vinir hans. Færi ekki vel á því
i að minnast nú hins látna Vestur-
íslendings á þann hátt, að rétta
börnunum hans hjálparhönd þótt
ekki væri i stórum stíl? Og þeir,
sem hann átti peninga hjá, ættu að
borga föðurlausu fátæku börnun-
um. Menn geta í þessu efni snúið
sér til Aðalsteins Kristjánssonar,
571 Victor St., Winnipeg.
M. Paulson.

6ÚLSKIN
SÖLSHIN
7
Litla stjarnan.
Eftir Jane Taylor.
Skæra stjama, skín þú bert!
skil eg ekki hvað þú ert,
uppi í lofti lengra en ský,
líkt og gimsteinn himnum í.
pegar sólin sofnar þreytt,
sést ei lengur skína á neitt,
leiftrar þú svo Ijúft og rótt,
lýsir mönnum alla nótt.
Ferðamenn, ef myrkur er,
margir þakka ljós frá þér;
löng þeim fyndist leiðin sín,
lýstir þú ei, stjaman mín.
Gegn um rúðu í glugganum
gægist þú frá himninum,
aldrei fölnar fegurð þín
fyr en blessuð sólin skín.
Af því leiftrin ljúfu þín
lýsa mönnum, stjaman mín,
bið eg þess að þama sért,
þó eg viti ei hvað þú ert.
Sig. Júl. Jóhannesson.
Stiginn hennar Rapúnzel.
Einu sinni var ungur konungssonur á dýra-
veiðum í stórum skógi á pýzkalandi. Alt í einu
heyrði hann að stúlka var að syngja ósköp fallega
en raunalega. Hún söng þetta:
“Sýnist mér sólin
svört eins og nótt;
hjarta mitt hrærist
svo hratt og svo ótt;
dimt er og dapurt, —
dapurt og hljótt.”
Konungssonurinn staðnæmdist og hlustaði á
8Önginn og horfði upp í háan tum, þar sem hann
heyrði að söngurinn var. En hann sá engar dyr
og engan stiga.
Alt í einu kom tröllskessa, kallaði upp í tum-
inn og sagði:
“Rapúnzel, það ráð er mitt,
reittu niður hárið þitt.”
pá kom fjarska falleg stúlka út að glugganum
efst uppi í turainum og greiddi hárfléttur sínar,
sem vom fagrar og gljáandi, eins og þær væm
úr gulli. Og flétturnar vom svo langar að þær
náðu niður á jörð og tröllskessan fór upp eftir
þeim.
“Nú dettur mér ráð í hug!” hugsaði konungs-
sonurinn. “Eg skal nota þennan gylta stiga.”
pegar tröllskessan fór næst sagði hann eins og
hún hafði sagt:
“Rapúnzel, það ráð er mitt,
rektu niður hárið þitt.”
Rapúnzel gerði það og konungssonurinn fór upp
í tuminn.
En Rapúnzel varð dauðhrædd þegar hann kom
upp. Hún hafði aldrei séð karmann fyr. Tröll-
konan hafði tekið hana frá foreldrum hennar
þegar hún var bam og farið með hana upp í þenn-
an þum. par hafði hún alist upp alein.
Konungssonurinn fór að tala við hana og henni
þótti svo ósköp skemtilegt að hafa einhvem hjá
sér. Svo leizt þeim svo vel hvoru á annað að þau
komu sér saman um að verða hjón:
“Jæja, góða mín”, sagði konungssonurinn þeg-
ar komið var kveld og farið að dimma. “Eg ætla
að koma með silkistiga handa þér á morgun svo
þú getir komist niður. Eg kem með hann þegar
tröllkonan er farin.” Hún fór altaf í burtu á
hverjum degi. En til allrar óhamingju var
Rapúnzel ósköp einföld 0g hugsunarlaus, og þegar
tröllkonan Kom og klifraði upp eftir hárfléttun-
um hennar sagði hún: “ósköp ert þú sein að
klifra, amma mín: Konungssonurinn getur klifr-
að upp á einu augnabliki.”
“Hvað er þetta?” sagði tröllkonan, hamslaus
af reiði. “Hefir einhver komið? pegar eg er
búin að hafa öll þessi ósköp fyrir því að halda
þér einni, þá rekurðu niður fléttumar til þess að
láta karlmenn klifra upp eftir þeim! pú skalt
vissulega deyja!”
Svo tók tröllkonan skæri, klipti hárið af
Rapúnzel og fór með hana út á eyðimörk, þar sem
hún ætlaðist til að hún dæi. Síðan fór tröllkonan
upp í tuminn og klifraði upp eftir gullnu hárflétt-
unum, sem hún hafði bundið um gluggapóstinn:
Rapúnzel, það ráð er mitt,
rektu niður hárið þitt!”
sagði kongssonurinn þegar hann kom að tumin-
um með silkistigann. Svo sá hann fléttumar,
klifraði upp eftir þeim og fór inn í herbergið.
“Ekki nema það þó! pú skalt svei mér ekki
fara erindisleysu!” sagði tröllkonan þegar hún sá
kongssoninn kominn inn og sá að hann var að
svipast eftir Rapúnzel. “Litli, fallegi fuglinn er
ekki í hreiðrinu”, sagði hún. “Kötturinn hefir
drepið hann og sami kötturinn ætlar að klóra úr
þér augun.” Svo hrynti tröllkonan konungssyni
og hann hrapaði niður úr tuminum út um glugg-
ann. Hann lenti á runni og þymar rákust í augun
á honum. Hann ráfaði blindur um skóginn til og
frá, þangað til hann kom út í eyðimörkina, þar
sem Rapúnzel var. Hann heyrði að Rapúnzel söng
lágt og yndislega og sagði:
“Signir mig sólin
sælt er og rótt;
hjarta mitt hrærist
svo hratt og svo ótt
finn eg hvað frjálst er
og friðsælt og hljótt,”
Konungssonurinn gekk á hlióðið. Svo sá Rapún-
zel hann og fór til hans. Hún lagði handleggina
um hálsinn á honum og kysti hann, og þegar hún
sá hvemig farið hafði verið með hann grét hún.
En tvö af támm hennar fóru í augun á honum —
sitt í hvort — og þá fékk hann sjónina aftur.
Gamla tröllkonan hafði séð þau ofan úr tum-
inum og hún varð svo reið af því hvað þeim leið
vel að hún náði ekki andanum; hún kafnaði því
og drapst.
Konungssonurinn fór með Rapúnzel til föður
síns og þar giftust þau með mikilli viðhöfn.
pýtt.
Gylta va hnotan.
JÓLA-SAGA
.... Eftir J. B.
“Mamma, verður nú ekki bráðum dimt?”
Agúst litli sneri sér frá glugganum, sem hann
var ab horfa út um og horfði spyrjandi á móSur sína,
sem í þessu kom inn í stofuna mtS tréstokk í hönd-
um sér, sem hún setti á borSiS. ÞaS var víst í tíunda
sinni sem Agúst litli spurSi þessarar spumingar.
MoSir hans hafSi sagt honum, aS þegar dimt væri
orSiS, ætti aS kveikja á öllum kertunum á jólatrénu.
Honum hafSi fundist dagurinn svo langur, svo ó-
segjanlega langur, og hann var einatt aS spyrja, hvort
aldrei ætlaSi a' verSa dimt.
MóSir hans hló og fór aS taka lokiS ofan af
kassanum.
“Ójú, Ágúst litli, þaS verSur nú bráSum dimt
og þá kemur pabbi og þá verSur kveikt á trénu. Hér
var efst í kassanum. Mætti hann nú ekki lyfta hon-
um, en viS migum ekki sjá livaS í honum er, fyr en
viS jólatréS.-’
Framdyrabjöllunni var hringt og húsfrú Bang
flýtti sér til dyranna.
Ágúst litli hljóp aS borSinu, klifraSi upp á stól
og horfSi forvitnislega á hinn fína rauSa pappír, sem
var fest í ikassanum. Mætt hann nú ekki lyfta hon-
um ofurlítiS? HvaS skyldi vera þar frá henni ömmu?
Rugguhestur er þaS víst ekki! — Hann lyfti gætilega
upp pappímum, en brá mjög í brún, því þar lágu bara
nokkrar valhnotur meS rauSu bandi En hvaS skyldi
vera und' • þ .im ?—Hann lyfti öSrum pappír, en slepti
honum fljótlega og varS hræddur—ein af valhnotun-
um valt út úr kassanum alla leiS niSur á gólfiS •—
par lá valhnotan í tveimur pörtum; en hún var þá
tóm, svo aS enginn skaSi bafSi orSiS. OfurlítiS sam-
anbrotiS pappírsblaS lá viS hliSína á hnotunni; því
stakk hann í buxnavasa sinn, þrýsti síSan saman val-
hnotu brotunum og lét niSur í kassann, og hljóp svo
grátandi á móti móSur sinni, sem rétt í því kom inn
aftur.
“Mamma—mamma! eg ætla aS segja þér nokk-
uS”—
Hún tók hann glaSlega upp í fang sér. “Eg veit
nokkum veginn hvaS þú ætlar aS segja, augasteinninn
minn! Þú ætlar aS spyrja um, hvort ekki verSi nú
bráSum dimt. Jú, elsku-vinur!”—Hún sneri honum
aS glugganum— “þaS e mú aS byrja aS dimma. Nú
skal eg fara aS klæSa þig í sparifötin þín, og svo kem-
ur pahbi, og þá skal verSa kveikt á jólatrénu okkar.”
Hún bar hann inn i svefnherbergiS, klæddi hann
úr utanhafnarskyrtunni og öSrum fötum og lagSi
hann í litla rúmiS hans. “Nú skal Ágúst litli hvíla
sig ofurlitla stund; svo verSur hann klæddur."
Aftur var framdyra-bjölluni hringt. Frú Bang
breiddi í snatri ofan á drenginn og flýtti sér fram.
ViS dyrnar stóS fátækleg kona, föl og mögur,
meS stóran dreng á handleggnum. Þegjandi rétti hún
fram körfu og horfSi um leiS bænaraugum á hina
ungu konu.
Húsfrú Bang tók viS körfunni. Hún hafSi þeg-
ar gefiS töluvert mikiS þennan dag, en eitthvaS ofur-
lítiS mundi hún þó geta tínt til, hugsaSi hún; þaS var
ómögulegt aS neita svona á aSfangadagskvöld jóla.
Hún gekk inn í búriS og tíndi þar saman ýmislegan
mat, tvær appelsínur og dálítiS af kryddkökum og
part af jólaköku lagSi hún ofan á körfuna og færSi
svo hinni fátæku konu.
Hér er svolítiS af jóla góSgæti handa þér og litla
drengnum þínum,” sagS hún. Hún horfSi á litla
drenginn. “Skelfing er hann magur. Ó, ógn hlýtur
honum aS vera kalt. Bíddu augnablik, eg hefi bux-
ur, sem eg hygg aS séu mátulegar á litla drenginn
þinn!”
Hún flýtti sér inn í svefnherbergiS og tók bux-
umar hans Ágústs litla, sem hún hafSi rétt áSur klætt
hann úr.
“SjáSu til, þær eru hlýjar og stterkar. Láttu
hann fara í þær strax; þaS er gott, þær fara honum
ágætlega”.
Augu hinnar fátæku konu fyltust af tárum. —
“GuS blessi þig! 'Þúsundfaldar þakkir og gleSileg
jól.”
ÞaS var búiS aS slökkva á jólatrénu. Agúst
litli svaf vært, meS allar jólagjafirar sínar á borSi
framan viS ríimiS sitt, og í setustofunni sátu foreldrar
hans aS lesa bréfin og póstbréfaspjöldin, sem póstur-
inn hafSi komiS meS.
“Héma er jólabréfiS hennar ömmu.”
Bang sKrifstofufulltrúi opnaSi þaS.
“GleSileg jól, kæra bam! Eg vona að litli kass-
inn minn hafi komiS nógu snemma. Tindátamir voru
hinir stærstu og stetkustu, sem hægt var aS finna
hér, og eg vona aS honum Ágúst litla þyki vænt um
myndabókina. Handa Karli eru ■ hinir venjulegu