Lögberg - 14.06.1917, Qupperneq 1

SPIERS-PARNELL BAKING CO.
ábyrgjast yður
fulla vigt, beztu vörur fyr-
ir lœgsta verð sem verið
getur. REYNIÐ Þ Á!
TALSÍMI: Garry 2346 - WINNIPEG
30. ARGANGUR
WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN 14. JÚ Nl 1917
NUMER 23
Kosningarnar í Alberta.
Framsóknarflokkurinn vinnur með miklum meiri
hluta. Ein kona kosin á þing.
^ Ný uppfynding eftir íslending
Almennar kosningar fóru frarn í
Alberta' á fimtudaginn og fóru þær
þannig að framsóknarmenn unnu
stórkostlegan sigur.
Allir ráðherrarnir voru endur-
kosnir metS miklum atkvæðafjölda, og ara
meiri hluti margra framsóknarmanna
var frá 600 til 1,100. 35 framsókn-
armenn voru kosnir og 16 afturhalds-
menn, en þrír óháðir.
Jafnvel leiktogi afturhaldsmanna,
Michener beið ósigur.
10 þingmenn sem i hernurn eru
voru kosnir gagnsóknarlaust, eða rétt-
sagt, stjórnin lýsti því yfir að
þeir héldu sætum sínum. Þeir eru
5 frá hvorri hliö.
Ein kona lilaut kosningar og er
það fyrsta kona á þingi í Canada.
$30,000,000,000 skaðabætur?
Maður a'ð nafni Nevvell Devight
Hillis flutti ræðu í Denver nýlega þar
sem hann sagði þá frétt að Þjóðverj-
ar hefðu boðið bandamönnum $30,-
000 000 000 skaðabætur ef þeir vildu
hætta striðinu. Skilmálarnir áttu að
vera þeir að Þjóðverjar fengju að
halda -her sínum og flota og hafa
fult frelsi á sjónum.
Þeirri staðhæfingu bætti Hillis við
að Þjóðverjar hefðu haft í hyggju
að fara með herinn og flotann vestur
til Bandaríkjanna, til þess að “ná”
þar þessum $30,000,000,000.
Hvítabandsþing.
Borassa eggjar menn gegn
herskyldu.
Henry Borassa talaði á fundi í
Quebec 7. júní og fórust hotium orð
á þessa leið:
“Hvorki þingið né stjórnin hefir
vald til þess að fyrirskipa herskyldu,
því þingið er í andarslitrunum og
stjórnin er rotnandi lík, setn ódaun
leggur af. Vér ætlum oss að berjast
gegn þessum ójafnaðarlögum, sem
samin eru af vanv’ita mönnum. Vér
beinum ekki máli voru til neins flokks.
Vér erunt jafnvel viljugir að gleyiua
þvi að vér sögðurn það fyrir, sem
frani er komið.
En í yðar eigin nafni; í nafni
sona yðar skulum vér rísa upp og
láta það skiljast greinilega að alt á
takmörk; þolinmæði vor er á enda
og vér ætlum oss að standa á móti
herskyldu til hins síðasta með öllum
lögum og sanngjörnum ráðum. Og
áður en vér skiljum hér viljum vér
biðja yður bónar; hún er sú að syngja
í einingu “Guð varðveiti Ronunginn”
og “Ó, Canada”. Já, Iátum oss'syngja
“Guð varðveiti konunginn”, hann
þarf sannarlega á því að halda. Hinn
góði konungur vor og göfugi á sann-
arlega marga óvini, og verstu óvinir
hans eru ekki Þjóðverjar; það eru
hinir óskammfeilnu prangarar, sem
verzla með enskt guli og hinir sið-
ferðisalusu stjórnmálabraskarar. Vér
ætlum oss að berjast gegn herskyldu
og vér líðum aldrei herskyldu, ekki
vegna-þess að vér séum huglevsingj-
ar, heldur vegna þess að vér höfum
hlotið frá guði og konunginum þá
Eitt hið sterkasta siðbótafélag í
heimi er “Hvítabandið”. Það hefir
deildir um öll lönd. Þetta félag ("eða
Manitobadeild þess) hafði þing í
Portage la Prairie í vikunni sem leið.
Voru þar mörg mál til umræðu og
margar samþyktir gerðar.
Þingið fordæmdi með hörðum orð-
um Sir Robert Borden, Thomas
White og Robert Rogers fyrir þau
ósannindi að kenna ensku lierstjórn-
inni uni drykkjuknæpurnar í sambandi
við herinn, þar sem það væri vitan-
legt að Alderson og þessir menn
sjálfir, sem að ofan voru taldir, bæru
fulla ábyrgð á því og væru valdir að
þeim.
Fellibyljir halda áfram.
í síðasta blaði var sagt frá tjóni
á eignum og tnanndauða af völd-
um fellibylja í Bandaríkjunum. Var
þar þó ekki nærri alt talið. Síðan
hafa þessir fellibyljir haldið áfram
á ýmsum stöðum. Fyrra miðvikudag
og á fimtudaginn mistu 67 manns lífið
í fellibyl, sem geysaði yfir Missouri
og nokkurn hluta af Ulinois. Mörg
hundruð manna limlestust; hús eyði
lögðust á heilum svæðum og uppskera
stórskemdist.
25 rnanns mistu lífið og 200 slösuð
ust á fimtudaginn af sömu orsökum
umhverfis Zalma í Bollinger héraði.
Smærri fellibyljir hafa komið á
mörgum öðrum stöðum og v’aldið
miklum skaða. þótt ekki hafi verið
eins tilfinnanlegt og það, sem hér
er sagt.
köllun að gera þetta land hamingju-
samt land, en ekki land útlegðar og
eymdar; en slík yrðu afdrif 'þessa
lands, ef hér yrði sett á herskylda.
konunginn” og “Guð varðveiti Can-
ada”.
('Þýtt úr “Free Press” 9. júnij.
Sporbauga-hreyfíng.
í næsta blaði kemur lýsing af þessari uppfyndingu, sem er eftir
íslending hér í bænum og hann er að fá einkaleyfi fyrir.
Eldgos og jarðskjálftar.
Borg með 60,000 íbúum eyðilögð. Margir smá-
bœir gjöreyddir og heil svæði af landi; eigna-
tjón skiftir tugum miljóna og manntjón ekki
minna en 100,000.
FÓR MEÐ 223. HERDEIDINNI
Borgin San Salvador, höfuðbærinn
rikinu Salvador, eyðilagðist i vik-
unni sem leið með 60,000 íbúa. Það
voru límdskjálftar og eldgos, sem
eyðilögðu bæinn. Alt lapdið á 30
mílna svæði í allar áttir var gjöreytt
að því er akra og byggingar snerti.
Auk borgarinnar San Salvador voru
7 aðrir bæir eyddir. Þeir voru þessir:
Qvezaltipeqve, Nejapa, Suchichoto,
Paisrol, Argenios, Mejicanos og
Santa Tecla.
Tjónið, sem orðið hefir af þessum |
jarðskjálfta er svo ógurlegt að ekki
verður lýst; og þó vita menn ekki með
vissu um það til hlitar enn þá, sökum
þess að allir vírar og samgöngur eru
eyðilögð og fréttirnar því óglöggar
og i brotum.
Bæjarfréttir.
Kristjana Dalman frá Glenora var
skorin upp á sjúkrahúsinu nýlega af
Dr. Brandssyni. Hún fór heim aftvr
á mánudaginn heil heilstí.
Illar horfur.
Allsherjar verkamannaþing var sett
i Ottawa á föstudaginn. Þar var rætt
með miklum hita hversu stjórnin
liefði daufheyrst við öllum bænum og
kröfum verkamanna. Kváðust þeir
vera orðnir leiðir á sendinefndum og
bænarskrám og nú yrði að taka til
áhrifameiri ráða. Því var hreyft að
fara þann veg, sem í sjálfu sér væri
ekki farandi nema í neyðarúrræðuin,
en nú væri neyð fyrir dyrum, þegai
stjórn landsins heyrði ekki mál fólks-
ins. Leiðin sem hótað var að fara
var sú að gera allsherjar verkfall í
öllum verksmiðjum og öllum stotn-
unum i Canada, til þess að neyða
stjórnina til starfs i einhverri mvnd.
Einn þeirra manna sem mest kvað að
í þessu máli var Rigg þingmaður
fyrir norður Winnipeg.
Þétta er eitthvert alvarlegasta spor,
sem verkamenn í nokkru landi hafa
stigið, ef það verður að framkvæmd
Syngjum öll saman: “Guð varðveiti urn-
Nikulás stórhertogi tekinn
fastur.
í upphlaupi sem varð í Tiflis fyr-
Kvenréttindi. ir belgina gerðust þau tiðindi að
Njkulás stórhertogi og yfirhershöfð-
Eins og kunnugt er hefir konumi ingi Rússa var tekinn fastur af stjórn-
verið veittur atkvæðisréttur í fimm
fylkjutn í Canada: British Columbia,
Alberta, Manitoba, Saskatchewan og
Ontario. í Saskatchewan og Alberta
eru lögin þannig að þeim er ekki
veittur atkvæðisréttur nema í fylkis-
málum. 1 Manitoba, British Colum-
bia og Ontario aftur á móti er ekkert
í lögum sem hindri konur frá því að
greiða atkvæði við sambandskosning-
ar. Til þess að koma i veg fyrir að
slíkt gæti átt sér stað lýsti Doherty
dómsmálastjóri því yfir nýlega i
Ottawa þinginu að konur væru ekki
persónur og þess vegna gætu þær
ekki greitt atkvæði í sambandsmálum.
Nú hefir sú frétt flogið fvrir að
sambandsstjórnin ætli að verða við
bænum og kröfum þeirra nefnda og
bænarskráa sem til hennar hafa kom-
ið og veita konum atkvæðisrétt í allri
Canada.
Þessu hljóta allir jafnaðar og rétt-
lætisvinir að fagna, það eru stórkost-
legar réttarbætur. Málefni þjóðar-
innar verður höndlað á annan veg
þegar konur hafa heyranlega rödd í
stjórnmálum.
leysingjum.
8. Þeir sem fæddir eru 1876 til
1882 að báðum árunum meðtöldum
kvæntir eða ekkjumenn og eiga börn
9. Þeir sem fæddir eru 1872 til
1875 að báðum árunum meðtöldum,
eru ókvæntir eða ekkjumenn barn-
lausir.
10. Þeir sem fæddir eru 1872
1875 að báðum árunum meðtöldum,
eru kvæntir eða ekkjumenn og eiga
börn.
Með þessum lögum, ef þau ná
samþykki þingsins, er því lýst yfir
að allir karlmenn í landinu á aldrin-
úm 20—45 séu hermenn, eru þeir
skyldir án frekari aðgerða stjórnar-
innar að koma og klæðast herfötuni.
en þeir sem ekki koma erú taldir sem
strokumenn úr hernum og má taka
þá fasta sem aðra afbrotamenn.
Lögin ákveða }>að einnig að þeir
sem kvænst hafi eftir vissan dag
1917 séu taldir ókvæntir.
Hvernig lögin fara fyrir þinginu
vita menn ekki, en líklegt þvkir að
á móti þeim verði allir þingmenn frá
Quebec, flestir frá Nova Scotia, New
Brunswick og Prince Edward Island,
en flestir með þeim frá British Col-
umbia, Alberta, Saskatchewan, Mani-
toba og Ontario. Nokltrir í austur-
fylkjunum verða þó líklega með
þeim (nema Quebec) og eins nokkrir
úr Vesturfylkjunum á móti.
Allir Frakkar austurfrá, allur
fjöldi verkamannafélaga í öllu land-
inu er lögunum andstæður, en öll
verzlunarfélög, bæjarfélög og mörg
önnur félög eru engdregin með þeim.
Arnór Árnason kom aftur frá
Chicago á þriðjudaginn. Hann sagði
þær fréttir að Páll Ólafsson, sonur
Jóns Ólafssonar sem hefir dvalið
þar að læra tannlækningar undir
umsjón Dr. óial's bróður síns, hafi
farið af stað, á sunnudaginn og ætl ð
til íslands með Lagarfossi. Hann
ætlar að setjast að heima á íálandi
sem tannlæknir.
Gunnar Hallsson frá Colder-bygð
í Saskatchewan kom hingað til bæjar-
ins á miðvikudaginn á leið til Dakota
('Cavalier).
Sigurður Einarson frá Markervil!
kom til bæjarins á þriðjudaginn
sunnan frá Pembina; fór þang-
að á sunnudaginn. Alt kvað hann
hálf skrælnað þar syðra af þurki.
John Gillis frá Þingvalla-nýlendu
kom til bæjarins fyrra miðvikudag til
þess að v’era við jarðarför stjúpu
sinnar, Sigríðar Bjarnadóttur Gillis,
1 æfiminningu i næsi siðasta blaði
hafði misprentast Jónas Sigurðsson
fyrir Tómas Sigurðssón, þetta eru
góðfúsir lesendur beðnir að athuga
102 ára gömul.
Kona sem Mrs. Anderson heitir og
heima á í Roseburk í Dufferin kjör-
dæmi kom akandi í bifreið fyrra
þriðjudag til þess að koma nafni sínu
á kjörskrá: “Eg verð að lifa þangað
til eg hefi greitt atkvæði að minsta
kosti öínu sinni,” sagði hún.
Herskyldan.
Frumvarp um hana kom fram í
þinginu á'mánudaginn og er það þess
efnis að allir karlmenn í Canada á
aklrinum 20—45 eru herskyldir.
Þessum mönnur er skift í 10 flokka.
Þannig eru flokkarnir.
1. Þeir séhi orðnir eru 20 ára og
ekki fæddir fyrir árið 1894, ókvæntir
eða ekkjumenn, sem ekki eiga nein
t>örn.
2. Þeir sem fæddir eru 1889 til
1893 að þeim báðum árum meðtöld-
um. ókvæntir eða ekkjumenn, sem
ekki eiga börn.
3. Þeir sem fæddir eru 1883—1888
að þeim báðum árum meðtöldum,
ókvæntir eða ekkjumenn og barn-
lausir.
4. Þeir sem orðnir eru 20 ára og
ekki eru fæddir fyrir árið 1894, en
eru kvæntir eða ekkjumenn og eiga
hörn.
5. Þeir sem fæddir eru 1889—1893
að þeim báðum árurn meðtöldum og
eru kv'æntir eða ekkjumenn og eiga
börn.
6. Þeir sem fæddir eru 1883 til
1888 að báðum árunt meðtöldum, eru
kvæntir eða ekkjuntenn og eiga börn.
7. Þeir sent eru fæddir 1876 til
1882 að þeim árunt meðtöldum eru
ókvæntir eða ekkjumenn og eiga ekki
börn.
TIL ÆSKUNNAR
Flutt og tileinkað Ungmennafélagi únítara
á afmælishátíð þess, 7. júní, 1917.
Eg veit ei hvort þú hlustar eða hvort þú skilur mig,
æskan mín vestræn, er yrki eg við þig.
Og svo er eg nú utangátta á sauðahúsi því,
sent komið þið úr, lömbin, — vor kynslóðin ný.
Þó vil eg vera i og með þeim æskunnar hóp,
sem alveran af náð sinni íslenzkan skóp.
Segðu hvern sem hittir þú og hvert sem þú fer:
"Islendingur er eg, og er jafnsnjall þér!”
Ekkert þá í heiminum of-gott er þér.
Hamingjan fylgir þér hvert sem þig ber.
Vertu aldrei hornrekan hirðsölum í.
Mörg hafa þin systkinin saurgast af því.
Lit þá smáunt augum, sem lita niður á þig.
Metnaðarlaus auðsveipnin er afturfararstig.
Mundu að þú ert brot út úr berginu því,
sem hreinasta á söguna heiminum í.
Þótt glaumsali þú byggir þig ginna lát ei neinn.
Islands brúður ertu og Islands tiginn sv'einn.
Fósturland þitt heiðra, þótt falli snurður á
þjóðfélagsins böndin, því þær greiðast frá.
En vertu ei apinn dansandi útfarar-vals
yfir eigin móður, það er argasta kals.
Ef aftur-á-bak þú stígur þínum Islandsskyldum frá,
mundu að hún móðir þín eins mörg fet sekkur þá.
Fósturland þitt svíkur þú ef fram ei lagður er
arfurinn þinn allur, sem ísland gaf þér.
Þess meira græðir ísland, sem meira er gefið hér.
Svo er með bezta auðinn, sem ávöxtinn ber.
Ver sá íslands kongsson, sú kongsdóttir ein,
er fóru út í heiminn og fundu óskastein.
Þeim hallir voru boðúar og björt og mikil lönd
þar aldinreitir anga, en ein var feðraströnd.
Hún geymdi þeirra unað og ódauðlegu sál.
Hún áttí þeirra hjarta og helgustu mál.
Svo allra sinna óska þau óskuðu þar,
sem föðurlandið æskuna í faðmi sér bar.
Þau græddu moldarsárin — hvert melbarð og holt,
með föðurbetrungshjarta og fremra móðurstolt.
I
Og hérna eins og heima er holt og moldafsár,
sem framtaksemi biðu í fjörutíu ár.
Með eldinn í augum hver unglingsins sál,
nú vakni til lífs uni sín velferðarmál.
Þeir eldri falla í valinn, tak æska merkið hæst,
að halda í því horfi, sem heimleið stefnir næst.
borstcinn t>. borsteinsson.
Júlíana Friðriks kom hingað til
bæjarins fyrir helgina sunnan frá
Grand Forks og fór þangað aftur
dag. Hún er að nema húkrunarfræði
á Ðiaconesse sjúkrahúsinu í Grand
Forks; hefir hún sýnt frábæran dugn
að síðan hún kom heiman frá Islandi.
Prédikað verður í Skjaldborg á
sunnudagskveldið kl. 7, eins og vant
er.
Bréf kom frá Árna Eggertssyni
fulltrúa Eimskipafélagsins til Jóns
bróður hans dagsetfc* í Halifax 7. þ.
m. Þann dag bjóst hann við að skip-
ið legði af stað. Hafði fólkið verið
7 daga í New York, 4 daga í Halifax
og 1 dag á hafinu v'egna þoku.
Lagarfoss kom til Halifax 6. þ. m.
og fékk Eggertsson ekki leyfi til bess
að fara um borð í hann, þrátt fyrir
það þótt hann færi þess á leit. Svona
stranga aðgæzlu og skipanir hafa
Bretar gagnvart íslandi eða skipum
þaðan. Eggertsson hefir gengið i
félag við verzlunarhús í Vesturheimi,
eins og frá var skýrt í Lögbergi sið-
ast. Ætlar hann að panta vörur hér
vestra fyrir kaupmenn heima og spara
þeim þannig kostnaðarsamar manna-
ferðir i verzlunarerindum.
Lagarfoss var 12 daga á leiðinni
frá íslandi og komu með honum
fjórir farþegar: Gísli Ólafsson, sonur
Jóns Ólafssonar, Jón Sivertson,
Bjarni Björnsson málari og einhver
stúlka til þess að læra hjúkrunar-
fræði hér vestra.
H. T. A. Gíslason.
Hans Theódór Ágúst Gislason, er
fæddur á stað í Grindavík á íslandi
17. marz 1889. Kom til þessa lands
með foreldrum sínum árið 1894.
Hann hefir um síðastliðin sex ár
unnið sem vagnstjóri ('conductor)
hjá strætisvagnafélaginu hér i .borg-
inni, eða alt þar til hann innritaðist
i 223. herdeildina og fluttist siðan
með henni austur um haf í síðast
Iiðnum apríl mánuði.
Ágúst er sonur hjónanna séra Odds
V. Gislasonar, er lézt hér í hænum
fyrir nokkrum árum- og konu hans
Önnu Vilhjálmsdóttur frá Kirkju-
vogi í Höfnum á íslandi. Ágúst er
mjög myndarlegur piltur, sérlega
vandaður að öllu framferði, gætinn
og Stiltur.
Loftskeyti frá Litla Rússlandi segir
þá frétt að viðgerð hafi fengist á
rúðubrotinu í austurglugga keisarans.
Laurier neitar.
Jón Björnsson frá íslendingafljóti
kom hingað til bæjarins á þriðjudag-
inn á leið suður til Bandaríkja til
vinafólks síns þar.
Sigurjón Jónsson frá Lundat kom
hingað til bæjarins á föstudaginn á
leið til Gimli ásamt konu sinni; er hún
að heimsækja systur sína þar, konu
Magnúsar Halldórssonar.
Eins og skýrt v’ar frá síðast reyndi
Hvers vegna fékk Heimsk ekki
manninn í tunglinu til þess að skrifa
um stjórnmálin í Saskatchewan ? Eða
er j>að hann sem gerir það ?
Hver sem greiðir atkvæði með aft-
urhaldsflokknum í Saskatchewan 26.
þ. m. greiðir atkvæði fyrir ókosnu
afturhaldsstjórnin að fá fratnsóknar- 'óórnin í Ottawa. Munið eftir
því hvernig Haultain var á valdi aft-
Steypiregn kom hér á mánudaginn
og hefir haldist öðru hvoru síðan. Var
þess mikil þörf því alt var að skrælna
af ]>urki.
Jóhann Magnús Bjarnason, skáld
var á ferð hér í bænum nýlega með
konu sina, sem var að leita sér lækn-
inga.
íslendirigadagsnefndin vinnur stöð-
ugt og sparar ekkert til þess að undir-
búa hátíðina sem bezt. Þeir sem
eignast vilja hnappa af Einari Jóns-
syni ættu að skrifa Hannesi Péturs-
syni sem fyrst.
Við sölu þá, er Jóns Sigurðssonar
félagið hélt 2. júní, komu inn um
$200.00. Félagið lætur í ljósi sitt
innilegasta þakklæti til allra, sérstak-
lega utanfélags fólks, sem hjálpaði
til við þetta tækifæri bæði með gjöf-
um og á annan.hátt.
Eftirfylgjandi peningagjafir liefir
Jóns Sigurðssonar félagið móttekið
með ]>akklæti:
Frá kvennfélagi Glenboro $63.90,
fyrir særða hermenn. Frá Miss Mary
Anderson, 271 Langside St. $25.00
fyrir böggla til að senda hermönnun-
um á vígvöllinn. Frá kvennfélagi
fríkirkjusafnaðar í Argyle $25.00.
Næsta sunnudag prédikar séra
Hjörtur Leo í fyrstu lútersku kirkj-
unni í fjærveru séra B. B. Jónssonar
kl. 7 að kveldi. Að eins sunnudags
skóli að morgni en enginn messa.
Það verður enginn messa á Lund-
ar eða Otto næsta sunnudag. En
sunnudaginn 24. júní messar séra
Hjörtur Leo á Otto kl. 12 og á Lund-
ar kl. 3 e. h.
Þessir prestar og fulltrúar hafa
verið hér í bænum á leið til kirkju-
þings sem vér höfum orðið varir við;
hafa ef til vill verið fleiri: Séra
Friðrik Hallgrímsson, séra Guttorm-
ur Guttormsson, séra Jóhann Bjarna-
son, séra Carl J. Olson, séra Harald-
ur Sigmar, séra N. Stgr. Thorlakson,
Halldór Jónsson guðfræðngur, Jón
B. Jónsson frá Kandahár, Steingríni-
ur Johnson frá Wynyard,Hallgrímur
Grímsson frá Mozart, Jónas Samson
frá Leslie, Sigurgeir’> Pétursson frá
Sigluncsi, Tryggvi Ingjaldsson frá
Árborg, Þorvaldur þórarinsson frá
Riverton, Magnús Jónsson frá Vidi,
Gunnlaugur Oddsson frá Árborg og
Halldór Egilsson frá Swan River.
menn með Laurier i broddi fylkingar
til þess að mynda samsteypustjórn.
Eftir nákvæmar yfirveganir neit-
aði Laurier þvi.
Tilboð Bordens var það að hann
sjálfur héldi áfram að vera forsætis-
ráðherra, ‘en af ráðherrunum þar fyr-
ir utan væri helmingurinn afturhalds-
menn og helmingur framsóknar-
manna.
Þegar þessu hefði verið þannig
til lykta ráðið áttu báðir leiðtogarnir
að koma sér saman um mennina, síð-
an átti að leysa upp þing og ganga
til atkvæða, með þeirri ætlun að eng-
inn biði sig til þings nema þeir, sem
leiðtogarnir hefðu þannig komið sér
saman um.
Fyrst ætlaðist Borden til þess að
ekki færu fram neinar kosningar.
heldur væri þessi grautur soðinn án
þess að spyrja fólkið ráða; en það
aftók Lautier með öllu; þá gaf
Borden það eítir að kosningar færu
fram, ef Laurier lofaði því fvrst að
áður en þingið væri leyst upp yrðu
herskyldulögin samþykt mótstöðulaust
í þinginu.
Laurier þótti ]>etta ekki sann-
gjarnt; fanst bað gjörræði að aftur-
haldsflokkurinn ákvæði einn um
jafn mikilsvert mál. án þess að
spvrja fólkið ráða, og án þess að
spyrja jafnvel þingmennina ráða og
kalla siðan á hann og hans fylgiend-
ur rétt til þess að samþvkkja levni
ákvarðanir afturhaldsmanna og taka
á sig áhyrgðina að jöfnu.
Þetta mál er enn óútkljáð að sutnu
leyti, og ekki vert að spá neinu um
afdrif ]>ess, en því trúum vér að
Laurieftcrefjist þess að kosningar fari
fram og fólkið fái tækifæri til þess
að lýsa þvi yfir hver stjórna skuli
framv’egis, hvort það sé ánægt með
Borden, Rogers, Hughes og fleiri,
eða hvort það trúi einhverjum öðrum
betur fyrir málum sínum og fjár
hirzlu.
Frá sjónarrniði allra sanngjarnra
manna finst oss að kosningar hljóti
að vera það eina sjálfsagða og höf-
um vér fært fram ástæður fyrir þess-
ari skoðun, sem erfitt verður að
hrekja.
urhaldsins austur frá 1911.
Á Heimskringlu máli eru það æs-
ingar að hafa orð á móti því að vissir
menn hrifsi stjórn landsins sér. í
hendur með öllum hnefaréttartökum
og skoði þjóðina pign sína eins og
sauði eða naut.
Roblinstjórnin sæli kvað það æs-
ingar 1914, þegar 'I'hos. H. Johnson
vildi leyfa konum atkvæði og levfa
fólkinu beina löggjöf.
Takið vel eftir því að öll blöð, sem
nefna réttarkröfur al]>ýðu æsingar eru
auðvalds- og kúgunarblöð afturhalds-
ins.
Eftir 15 ár.—A. er að lesa blað
frá 1917; hann bendir á grein um
stjórnmálin í Saskatchewan og segir:
“Hvort skyldti þessar greinar vera
skrifaðar í Selkirk eða Brandon?"
“Hvorugt” segir B., “þær eru skrif-
aðar á Litla Rússlatidi-’.
“Það er eðlilegt”, segir maðurinn,
“að Ólafqr Tryggvason niæli tneð
hnefaréttinum. Stóru dýrin gera það
flest í framkvæmdum”.
Nýlega lýstu ]>eir þvi yfir stjórn-
endurnir i Ottawa að konur væru
ekki persónur: nú lýsa þeir þvt yfir
að þeir sem gifta sig á drottinsárinu
1917 sétt ógiftir. — Hver silkihúfan
upp af annari;
Alt er lífsins sjónarsvið
sveipað dimmu skýi;
menning helzt i hendur við
hnefarétt og lvgi.
A. B.
Alveg jafn mikill sannleikur er í
brúarreikningnum í Heimsk. síðast
og i þeirri staðhæfingu að kjörtínia-
bilið í Saskatchewan sé ekki nema
tvö ár. '
BITAR
Sækir enn í sama horf,
söm er Kringla og áður var:
Sannleikanum sigð og orf,
sverð og skjöldur Ivginnar.
B.
Hefst það ei i höfuð mitt
hvað þeir á því græði
sem láta annað auga sitt
að cg missi bæði.
A. B.
Nú er Borden orðinn á móti hjóna-
bandi, eins og ritstjóri Heimsk. b^r
ritstjóra Lögbergs á brýn. Borden
lýsir því blátt áfram yfir að þeir, sem
kirkjan eða rikið veiti hjónaband,
séu ógiftir eftir sent áður. ;— Nú má
Kringla snúa við blaðinu og verða á
móti hjónabandi.
Einn rnaður lifjr altaf prentaður
með svörtu á íslenzk sagnablöð;
Mörður Valgarðsson. — Hann hefir
fluzt hingað vestur. Hingað til hefir
rógstönnin staðið í baki rit-
stjóra Lögbergs, nú er reynt að
höggva henni t hæla séra Björns
Jónssonar lika. — Hver skyldi verða agj hveitið
næstur! þeirri iðn.
Hvert einasta atkvæði greitt í
Saskatchewan með afturhaldsflokkn-
ttm 26. þ. m. er til þess að styrkja
Bordenstjórnina, sent er einhver sú
spiltasta, sem sögur fara af.
Fyrir löngu síðan byrjaði Heintsk.
á því að búa til kringlur, en svo hækk-
verði og þá hætti hún