Lögberg - 05.07.1917, Side 1

SPIERS-PARNELL BAKING CO.
ábyrgjast yður
fulla vigt, beztu vörur fyr-
ir lœgsta verð sem verið
getur. REYNIÐ Þ Á!
TALSÍMI: Garry 2346 - WINNIPEG
30. ARGANGUR
WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN 5. JULI 1917
NÚMER 26
RÚSSAR I HAMFÖRUM Á NÝ
TAKA YFIR 20 ÞÚSUND FANGA
___ c»-------------——
í því hefir lítfð gerst að undan-
förnu, þangaS til um síðast liðna
helgi. Rússar höfðu legið í lama-
sessi og ekki aðhafst frá því stjórn-
arbyltingin hófst. Nú eru þeir farnir
að nudda stýrur úr augum sér og
teknir til starfa. Réðust þeir nýlega
á Þjóðverja með svo snörpu áhlaupi
að þeir tóku 20,000 fanga, feldu f jölda
manns og hertóku bæi, vistir og verj-
ur.
Hermálaráðherrann hafði sent
hverja eggjanina á fætur annari til
hersins, en ekkert hafði gagnað; gerð;
hann sér þá hægt um hönd og tókst
Herra ritstjóri Lögbergs.
Lagarfoss fór frá New York 25.
júní, með honum fóru fiðlul. Þórar-j
inn Guðmundsson og verzlunarmaður
Guðm. Jensson. Konsúll Ólafur John-
son fór héðan í gær með járnbrautar-
lest að ná Lagarfossi i Halilax og
fara með honum heimleiðis.
“ísland” kom til Halifax í gær og
er væntanlegt hingað þriðjudaginn
þann 3. júlí.
“Gullfoss” fór frá Reykjavik 24.
júní, er væntanlegur hingað 7-8 júlí,
Þessir landar eru staddir hér í New
York: Páll Stefánsson frá Þverá,
Hallgr. Benediktsson, Jón Sívertssen,
Árni Benediktsson, Guðm. Eiríks,
Sigfús Blöndahl, Jóh. Ólafsson,
Guðm. Vilhjálmsson, Friðrik Gunn-
arsson; allir kaupmenn. Gísli Ólafs-
sjálfur á hendur yfirherstjórnina;
urðu afleiðingarnar þær sem hér hef-
ir verið sagt. * Hermálaráðherranr.
heitir Kerensky og er talinn stórmik-
ill hershöfðingi.
Meðal þeirra bæja, sem Rússar
hafa tekið er Kormicky, sterklega
víggirt borg nálægt Buzezany. Á ein-
um stað tóku þeir þrefaldar skot-
grafir frá Þjóðverjum.
Þessi sigur hefir hleypt eldmóði í
Rússa og hafa þeir aldrei verið á-
kveðnari en nú, eftir því sem fréttir
segja og bandamenn eru glaðir mjög
yfir þessum breytingum.
læknir.
Tryggvi Jóakimsson.
óeirðir á Spáni.
Á Spáni er alt i uppnámi. Orsökin
er aðallega talin sú að engin heragí
sé þar viðhafður og vaði hermenn
uppi eftir eigin geðþótta, hver fyrir
sig. Þar er nú svo ástatt að þjóðin
er að rísa upp og krefjast þess að
konungurinn leggi niður völd og lýð-
stjórn verði korhið á.
Grikkir komnir í stríðið.
Bandamenn hafa rekið Constantin
Grikkjakonung af stóli, eins og fvr
er skýrt frá og var Alexander syni
hans falin ríkisstjórn að nafninu til
en aðallega er Venezelos stjórnandi.
Hafa nú Grikkir eða Venezelos. í
nafni þeirra farið í stríðið með
bandamönnum.
“Margt er skrítið í Harmonínm’’
Síðasta Heimskringla flytur langa
ræðu, sem Árni Sveinsson flutti ;
Argyle nýlega. Ræðan er að mörgu
leyti góð og vel fram sett og þar um
ýmislegt fjallað, sem þess er vert að
því sé gaumur gefinn.
En þar er eitt atriði, sem vér verð-
um að athuga.
Frá því er sagt að Lögbergi hafi
verið send grein af Árna Sveinssyni
um Hudsons Bay félagið, en henn;
hafi veriö neitað.
Út af þessu atriði er farið hörðum
orðum um ófrjálslyndi blaðsins. Þetta
lítur ljómandi vel út á pappirnum,
eins og margar hálfsagðar sögur gera.
En hér er dálitið við að athuga.
Greinin var fyrst og fremst skrif-
uð á ensku, og venjulega eru ekki
birtar enksar greinar i íslenzkum
blöðum, nema sérstaklega standi á.
Samt er það atriði ekki stórvægilegt.
Hitt er einkennilegra að maður frá
Argyle kom inn á skrifstofu Lög-
bergs og sagði frá því að Árni
Sveinsson hefði verið reiður við
Richardson ritstjóra “Tribunes” fyrir
það að hann vildi ekki taka greinina.
Nú yita það flestir að Árni Sveins-
son telur Richardson frjálslyndasta
blaðamanninn i Manitoba og Tribunc
sanngjarnasta blaðið. Eitthvað er
bogið við þetta; af hverju skyldi hinn
frjálslyndi Richardson ekki hafa vilj-
að birta þessa sömu grein í sinu sann-
gjarna blaði?
Annars ætti nú Heimsk. ekki að
vera sérlega upp með sér af þessu.
þar sem Árni hefir ekki virt hana
þess að biðja þar um rúm fvrir grein-
ina, þegar hann fékk hvorki inni með
hana í Lögbergi né Tribune; ef hún
birtist ekki i næsta blaði Heimskr.,
þá verður að taka það þannig að
Árni Sveinsson skoði það blað eins
og nokkurs konar ruslakistu, sem
nota megi heldur en ekkert fyrir það
sem óvandað sé, en ekki fyrir þær
greinar, sem bjóðandi séu Lögbergi
eða Tribune.
Oss þykir fyrir þvi að eiga orða-
kost við vin vorn Árna Sv'einsson, en
vér skiljum ekki þá sanngirni að for-
dæma Lögberg í þessu sambandi, en
varast að nefna Tribune. Margt er
skrítið í Harmoniu.
Alvarlegt verkfall
Verkamenn í Winnipeg kröfðust
nýlega liærra kaups og gerðu verkfalt
í því skyni að fá það, en verkveit-
endur voru ófáanlegir til þess. Til
þess að veita verkamönnum lið gerðu
allir iðnaðarmenn einnig verkfall á
laugardaginn að undanskyldum mál-
urum og pappirslagningar mönnum.
Þegnskylduvinna.
Eins og fá hefir verið skýrt i
Lögbergi hefir mikið verið um það
rætt á íslandi að lögleiða þegnskvldu-
viynu. Hefir Hermann Jónasson
mest ritað um það mál og látið sér
annast um það. Washington Posten
getur þess 22. júní að simskeyti frá
íslandi hafi flutt þá fregn að alþingi
hafi samþykt þegnskylduvinnulögin
14. júní.
Séu þessi lög eins og til var ætlast,
sem tæplega þarf að efa, þá er sam-
kvæmt þeim hver maður skyldur að
vinná sex mánuði á vissum aldri i
eitt skifti fyrir öll í þarfir þjóðarinn-
ar, annaðhvort við vegagerðir, fram-
leiðslu eða önnur nytsÖm störf. Að
voru áliti er þetta stórviturlega að-
farið og sýnir hygni og viturleik hinna
islenzku löggjafa.
Bæjarfréttir.
Kvenfélag Fyrsta lút. safnaðar
heldur samkomu fimtudaginn 5. þ. m.
(\ kv’eldj, kl. 8 e. h. í samkomusa!
kirkjunnar. Samkoman er ókeypis,
en samskot verða tekin. Eins og
skemtiskráin sýnir má vænta glaðrar
stundar við þetta tækifæri. Lesið
vel skemtiskrána.
A Islcndingadaginn verður til
skemtunar meðal annars: kapphlaup,
100 yards. Langstökk, jafnfætis.
Hástökk, ein míla. Hástökk, hlaupa
til. Langstökk, hlaupa til. Stangar-
stökk. Isl. glímur o. fl. Knattleikur
kvenna. Barnasýning. Aflraun á
kaðli o. fl. Komið og reynið yður,
jafnt utan bæjar menn sem innan.
Eirikur B. Stephenson, bróðir
Stephensons ráðsmanns Heimskringlu,
frá Elfros, og Þorbjörg Einarsson frá
Pembina, dóttir Þorvarðar Einars-
sonar þar, voru gefin saman í hjóna-
band 3. þ. m. af séra R. Marteinssyni
að heimili ahns 493 Lipton St. Ungu
hjónin lögðu af stað samstundis ti!
Norður Dakota og fara síðan vestur
til Elfros, þar sem hann á heima. (
Mynd þessi er grunnplan, og á að sýna sporbaugs-hreyfingu, sem
myndast við það, að hjóli er snúið um öxul, sem er kyr. Fyrst skulum vér
hugsa okkur lóðréttan uppstandara. Hann sést ekki á myndinni. Efst í
hann væri festur láréttur öxtill, þannig að hann gæti verið fastur þegar
maður vill og líka mætti hafa á honum fasta trissu fyrir belti, til að láta
hann snúast. Þverskurður þessa öxuls er punktaður i miðju myndarinnar,
merktur O. Beltistrissan, sem á öxulnum er föst, er punktuð, merkt 1. Aðal-
hjólið (A) er í lögun eins og einbotnuð askja, og snýr opið að manni á
myndinni. Hinu megin á þessu hjóli, eða neðan á botni öskjunnar er fest
við hann trissa fyrir belti til að snúa aðalhjólinu A með. Við hugsum okk-
ur þessa trissu jafn stóra hinni, nr. 1. Öxullinn nr. O nær í gegnum triss-
una og botnöskjurnar, og i gegnum þverslá miðja, sem er inni í öskjunni,
og skrúfuð föst á enda öxulsins, og er því kyr eins og hann, þegar hjólið
snýst. Þverslá þessi er merkt nr. 2. í bryggju eða barmi öskjunnar er
íöst þverslá, sem er hol pipa, fest á endunum, en að öðru leyti í lausu rúmi,'
merkt 3. Innan í pípu þessari er laust stykki eða bulla, hún er punktuð og
merkt 4. í annan enda þessarar bullu er festur bolti, vinkilréttur við lengd
hennar, og stendur hann í gegn um hlið pipunnar 3, og stefnir endi hans að
öskjubotninum; stendur dálitið út fyrir hlið eða þykt pipunnar, þar sem
hann leikur í rifu eða rauf, og getur maður þvi fært bulluna fram og til
baka með því að ýta honum til og frá. Bolli þessi er punktaður og merktur
5. Á hinum enda bullunnar er fest hring-fjöður eða spíral-fjöður 6, sem
ýtir bullunni frá sér. Ennfremur er fastur öxull í miðju á lengd bullu þess-
arar, annar endi hans er fastur og nær ekki i gegn, en hinn endinn, sem snýr
að manni á myndinni, nær í gegn um pípuna og getur hreifst í rauf, til og
frá, nr. 7. Endinn á boltanum 5 hefir sigulnagla vinkilrétt við Sig, nr. 8;
á þessum sigulnagla leikur umgjörð með skoruhjóli eða trissu, sem leikur á
ási í umgjörð þessari, umgjörðin og trissan nr. B. Þversláin nr. 2 hefir í
báðum endum einkennileg liðamót, sem eru færð að eða frá með depli slá-
arinnar með skrúfum, sem skrúfaðar eru inn á enda hennar og færa liðamót
þessi eftir rauf. Þannig fær maður þau til að vera eins langt eða skamt
frá miðdepli eins og bezt þykir henta, þau geta svo snúist þar um möndul
sinn, nr. 9; skrúfurnar sem færa þau til nr. 10. í gegnum þessi liðamót
ganga sigulnaglar nr. 11; þeir eru með kúluhaus á öðrum enda, en lykkju
á hinum og geta því snúist í holu, sem þeir ganga gegn um í lykkjurnar á
hinum endum sigulnaglanna er fest snúra, nr. 12, sem gengur á skoruhjóli
og hefir endana fasta í lykkjum sigulnaglanna. Þegar nú hjólinu A er
snúið í þá átt, sem örin bendir til, þá myndar skoruhjólið B með snúrunni á,
sporbauginn C, liðamótin nr. 9 eru þá brennipunktar sporbaugsins C. og
sést afstaða og breyting snúrunnár og skoruhjólsins við brennipunktana á
tjórum stöðum með punktalinunum 12-13, 14 og 15. Sá endi bullunnar, sem
spíralfjöðrin þrýstir á, myndar sporbaugs-hreyfinguna D á sama tima og
C, og einnig á sama tíma myndar öxullinn nr. 7 lítinn sporbaug, eins og sjá
má á myndinni, og ef venjuleg “patróna” af rennibekk er skrúfuð á enda
þessa öxuls og hjólinu svo snúið, þá væri hægt að renna sporbaugs lagaða
hluti í patrónunni. Ef maður nú losar öxulinn O með föstu beltis-trissuna
á, og lætur beltið snúa henni, en heldur hjólinu A kyrru, þá snýst einnig
þversláin nr. 2, sem föst er á enda öxulsins; umgjörðin með skoruhjólinu B
snýst einnig á sigurnaglanum 8, og bullan færist þá fram og til baka einu
sinni á hverjum y2 snúningi öxulsins eða tvisvar á heilum snúningi, og má
þá pumpa, höggva, hefla eða saga með öxulnum nr. 7.
Frá New York
son, símstjóri, og Páll Ólafsson, tann-
í
\
I
i
i
I
I
i
i
i
i
I
! I
Fimtíu ára afmœli Canada j j
1. júlí 1917. j j
I. ' ■
Upp úr störfum hugur horfir I Í
heillar þjóðar, vegamóður; j j
landsins guð um blessun biður í í
brosi og tárum fimmtíu ára. Í Í
Höfund finnur heims og manna
hjá sér standa þjóðarandinn,
skerpa sjónir, skilning brýna,
skýlum svifta og tjöldum lyfta.
Skilning teygar, skygnum augum
skoðar landið þjóðarandinn;
margvíslegar sér þar sögur
3ælu og tára fimmtíu ára.
Ii.
Hún blasir við sléttan, sem blómfögur mær
með brosandi rósir á vöngum,
og snortin frá eilífð af öngum.
Jú, himinsins sál henni sofandi nær
með sólkossum heitum og löngum.
Hún dreymandi bíður hins máttuga manns
sem móðir að ófæddum bömum,
með háskóga hersveit að vömum,
í skauti hins ónumda, alfrjálsa lands,
þar uppheimur logar af stjörnum.
Og vængléttur þýtur hinn vorhlýi blær
og vinlega skóg-guðir hvísla,
og rödd fær hver runnur og hrísla,
sá töfrandi ómur að endingu nær
til aljarðar þjóðstofna’ og kvísla.
(Frh.)
I
í
í
I
I
I
I
I
I
I
í
I
I
i
I
í
Sú frétt berst oss Um það leyti sem
blaðið er að fara til prentunar, að
Ragnheiður kona Gisla bónda Egils-
sonar í Lögbergs nýlendu hafi látist
2. júli.
Látin er i Borgarnesi á ísland;
merkiskonan Jórunn Jónsdóttir, ekkja
Helga Þórarinssonar frá Rauðanesi.
systir Valgerðar Sigurðssonar á
Hnausum og þeirra systkina; hennar
verður minst siðar.
Systurnar Anna og Lára Isfjerð
frá Gimli fóru vestur til Baldur ný-
lega í kynnisför til vina og vanda-
manna.
Sigríður Halldórsson frá Wynyard
sem hér hefir dvalið að undanförnu
fór heimleiðis 25. júní.
Mrs. H. Christopherson frá Baldur
fór til Gimli 24. júni ásamt dóttur
sinni og syni.
íslendingadagsnefndin biður allar
íslenzkar konur að ,'esta vel í minni
að nefndin heitir þremur verðlaunum
fyrir fallegustu karlmannssokkana,
sem henni berast fyrir 2. ágúst. —
Þetta er þjóðræknismál, því sokkarn-
ir ganga til 2Ö3. herdeildarinnar. —
Sendið sokkana til hr. Sigurðar
BjörnsoSðar, 679 Bev’erley St.
Miss Áróra Vopni kom til bæjar-
ins vestan frá Melville i Sask., á
þriðjudaginn. Hún hefir verið þar
skólakennari að undanförnu og
verður heima í sumarfríinu.
25. ára afmæli Foam Lake bygðar
var haldið hátíðlegt 27. júní; merki-
leg hátíð; henni lýst í næsta blaði.
Séra P. Pétursson hefir góðfúslega
lofað oss ágætri ræðu er hann flutt;
þar.
Vér erum mjög þakklátir hr.
Tryggva Jóakimssyni fyrir þær frétt-
ir, sem hann sendir Lögbergi jafnótt
og þær falla til i New York.
Ágúst Magnússon frá Lundar og
Agnar sonur hans komu til bæjarins
1. júlí.
Jakob Anderson frá Fairford kom
til bæjarins á sunnudaginn í verzlua-
arerindum.
Margar ungar stúlkur heimsóttu
Mrs. V. B. Hallgrímsson í Wynyard
22. júní að heimili Pauls Bjamasonar
og færðu henni tnargar góðar gjafir.
Þann 28. júní, voru þau gefinn
saman í hjónaband, Frank Harold
Wieneke og Gabríella Sigurlín Thord-
arson. Hjónavígslan fór fram að
heimili foreldra brúðarinnar, G. P.
Thordarsonar og konu hans á
Winnipeg Ave. Séra B. B. Jónsson
gaf brúðhjónin saman.
Þiðrik Eyvindsson, frá Westbourn
kom til bæjarins á mánudaginn og fór
heim aftur i gær. Hann kvað kulda-
tið þar ytra, en útlit með akra þó
bærilegt og grassprettu í allgóðu lagi.
20. júní voru þau Liet. V. E.
Wilby og Matthildur dóttir Jóhanns
Bjarnasonar frá Vestmanneyjum og
konu hans hér í bænum, gefin saman
í hjónaband. Séra Johnson enskur
prestur gaf þau saman. Brúðguminn
er í 250 herdeldinni og fór daginn
eftir nieð henni austur til Quebec þar
sem hann verður við heræfingar um
tima.
Kvennfélagið “Frækorn” á Lundar
hefir sent $12.00 í Rauðakrosssjóðinn
og var það afhent Th. E. Thorsteins-
syni af Mrs. I. Sigurðsson.
Kvennfélagið “Björk” að Lundar
hefir sent $10.00 til Th. E. Thor-
steinssonar í Belgíusjóðinn.
F. A. Anderson, bankagjaldkeri frá
Wynyard, var hér á ferð nýlega að
finna kunningja sína.
rnoriK r. uiaisson, sem

dvalið um tíma fór aftur út til Winr
pegósis í vikunni sem Ieið.
Jón Eggertsson lagði af stað út
Swan River nýlega og verður þar u
tima.
Skáldinu Þorsteini Þ. Þorsteinssyni
þökkuð nyndin af
Vilhjáhni Stefánssyni.
í
í !
I
Eg gjöfina — heiðurinn þakka nú þér,
vort þjóðskáld, og málarinn góði,
því listaverk mikið þitt málverkið er,
já, mannlíf — í teiknuSu Ijóði!
Og ágætis verkefni valdirðu þér:
hinn víðfræga heimskautafara,
og islenzkar framfarir — heima og hér,
að hamingju vorri sem skara.
Sjá ísland og fálkann og sagnrit í sal,
og sælurikt hugsjónalandið,
og Geysi og Heklu og góðfossa val,
og gull-ofið ættjarðar-bandið.
Og Ingólf og Vilhjálm og Eirík og Leif,
og ÖIl þeirra landnám — þú sýnir
með dráttlist sem kend-næman huga minn hreif,
og heiður þig margföldum krýnir.
1 æsku þú lærðir að yrkja vel—j'örS,
en yrkir nú — manns-andann, glaður.
Þar auðugan ræktar þú — eilifSar-sVörS,
v’or andriki — jarSyrkjumaSur. —
Svo listfeng er hönd þín og ljóð þín svo góð,
og lifið þú elskar svo heima,
ð ávalt mun nafn þitt, hin íslenzka þjóð,
rn.-ð alúð og þakklæti geyma.
(Marz 1917)
/. Asgeir J. Líndal.
Frétt frá íslandi segir J. J. Bildfell
kosinn i framkvæmdarnefnd Eim-
skipa félagsins. 7%ágóða hafði fé-
Iagið útbýtt til hluthafa en 33°/c
höfðu verið lagðar í varasjóð.
Mrs. S. Skúlason og tengdamóðir
hennar frá Hove-bygð voru á ferð
hér i bænum í v'ikunni sem leið.
Ragnar sonur Hjálmars Gíslasonar
fór vestur til Wynvard 25. júní og
verður þar í sumarfriinu hjá Jakobi
Bjarnasyni og Vilborgu konu hans,
föðursystur sinni.
Þau hjón S. K. Hall og kona
hans og P. Bardal fara vestur
til Wynyard um miðjan þennan
mánuð og halda þar söngsamkomur
á ýmsum stöðum. Áður langt liðui
fara þær einnig þangað vestur ;
sömu erindum Mrs. P. Dalman og
María Magnússon. Vatnabygðabúar
fá þar góða skemtun.
Mrs. J. Anderson frá Ideal póst-
héraði var á ferð hér í bænum fyrra
mánudag.
Halldór Metusalems og Chris
Ingjaldsson fóru suður til Duluth, St.
Paul og Minneapolis og fleiri staða i
BandaríkjuAim á þriðjudaginn; þeir
eru i lúðraflokki heimavarnardeild-
arinnar og fóru suður til þess að leika
þar 4. júli. Voru þeir 40 alls, en að
eins tveir landar.
Þess hefir láðst að geta að Sum-
arliði Mathews og Benedikt Helga-
son úr NarroQs-bygðinni fóru l>áðir
með 223 herdeildinni.
Friðrik Frlendsson frá Narrows
kom til bæjarins fyrra miðvikudag
með son sinn til læninga.
Sigríður Friðriksson hljómleika-
kennari fór nýlega suður til Norður
Dakota að heimsækja skyldfólk og
kunningja.
10.
11.
12.

Ymisleg kvæði.
Þýdd kvæði eftir ýmsa höfunda.
r°t úr Ijóðleiknum “Brand”
eftir Ilenrik Ibsen.
A Jæssu sést að magra grasa kenn-
-r > bok.nm; skal hér nokkrum orðum
fanð ,ml hvern kaflan fyrir sig o<r
symshorn tekm uj>p, en þess skal getið
aður að vonduð mynd af höf er
prentuð framan við ljóðin, mun mörg-
um verða hverft við að sjá hana, sem
aldre, hafa seö Hannes Hafstein
nema a hmni glæsilegu mvnd, sem
Uann er flestum kunnur af. ísland
hefrr et t.I vill ekki átt meira glæsi-
nienm en Hannes Hafstein. en á hess-
an mynd er það auðséð að gleðin
sem altaf hefir átt við hliö honum
næsta sæti, hefir fært sig um set og
þokað fyrir sorginni systur sinni.
er þessar línur ritar gleymir aldrei
>eirr, stund er hann sat heima hiá
Hannesi Hafstein sumarið 1913, rétt
V'(,r hað að heiniilissólin. sem hafð;
, . . • .........sem naio;
skinið honun, svö undur skært var nv-
lega hnigin til viðar.
Hannes Hafstein hefir staðið ekki
framarlega heldur fremstur í fylking
i stjórnmálum íslands; hefir hann eins
og allir þeir er mikið kveður að bæði
aflað sér andstæðinga og fylgjenda,
>ott svo megi að orði kveða að í
insta eðli sínu og hjarta hafi þjóðir.
tylgt honum einhuga og óskift. Stór
orð og morg hrutu mönnum af vör-
um og pennum um það leyti sem mest
kvað að Hannesi og var honum jafn
vel borið á brýn að hann væri land-
raðamaður. En ekki þarf annað en
að lesa fyrsta flokkinn í kvæðum
hans —ættjaiðarkvæðin —til þess að
skdja þá himinhrópandi synd sem
slík ummæli voru. Hafi nokkur mað-
ur unnað ættjörðu sinni, þá hefir
Hannes Hafstein unnað íslandi aí
heiltim hug og heitu hjarta:
Elizabeth kona Alberts Johnsonar
hér i borg fór nýlega vestur til Leslie
í kynnisför til gamalla Winnipegbúa
og sérstaklega að heimsækja Kristján
tengdabróður sinn og konu hans.
Jón M. Hjörleifsson, sonur Magn-
úsar á Winnipeg Beach, var skorinn
upp við botnlangabólgu á fimtudaginn
Dr. Brandson skar hann upp. Jóni
líður ágætlega. Magnús faðir hans
kom uppeftir að sjá hann á mánu-
daginn. Jón var í vinnu hjá Jóni Good
man i Argyle þegar hann veiktist.
Þau Hallgrimur bóndi Björnsson
og kona hans, sem búa í ísafoldarbygð
norður af Riverton hér í fylkinu
urðu fyrir þeirri sorg að missa son
sinn, Þóri Aðalmund, ellefu ára
gamlan, þ. 4. júní s. 1. Hjartabilur.
varð honum að bana. Jarðsunginn
af séra Jóhanni Bjarnasyni.
Jakob Anderson að Fairford vill
fá mann til þess að vinna fyrir sig
eða með sér við fiskiveiðar á kom-
andi hausti, helzt fyrir helmingaskifti
en annars fyrir ákveðið kaup.
Daníel Rackmann, Kristján Back-
mann hróðir hans og Ingveldur Jó-
hanneson systir þeirra kom til bæjar-
in á föstud. frá vestan frá Clarkleigh
og Otto. Þau voru á leið út til Ar-
gyle að heimsækja Guðmund bróður
sinn.
Bókmentir.
Hannes Hafstcin; IjóSabók : Reykja-
vík; Útgefandi Þorsteinn Gisla-
son. MCMXVI.
Þessi bók mun flestum kærkominn
gestur beggja megin hafs. Hannes
hefir alment verið talinn skáld gleð-
innar vor á meðal, og það með réttu.
Bók hans er því gleðigestur á
hverju heimili og alstaðar velkominn.
Fyrri útgáfan af kvæðum hans er
löngu uppseld og var það því þjóð-
þarfa verk að gefa út Ijóð hans að
nýju, enda fjolda margt í þessari út-
gáfu sem ekki var í hinni.
Útgáfa bókarinnar að þvi er frá-
gang snertir. er hin prýðilegasta, hún
er prentuð á ágætan pappír, sumt í
fallegri kápu og sumt í loggyltu
skrautbandi. Lagið á bókinni þykir
oss ljótt. Það er annað en á flestum
öðrum ljóðabókum, svo að segja sama
°g á gömlu utgáfu nýjatestamentisins.
Annað er það við útgáfuna, sem
oss þykir óviðfeldið. Linum er þann-
ig raðað að þær ná jafnlangt aftur
og fram á blaðsíðuna hver um sig, í
stað þess að láta þær allar byrja jafn
framarlega á hverri blaðsíðu og ná
eftir því langt aftur sem lengd þeirra
ræður.
Fáeinar prentvillur eru einnig i
bókinni, en fáar skaðlegar, og aft
þessu sleptu, sem hér hefir verið
nefnt, er útgáfan hin allra v'andaðasta
eins og verkinu hæfir. Bókin er um
490 blaðsiður að stærð í stóru broti.
Ef verð eg að manrii, og veiti það sá
sem vald hefir tiða og þjóða,
að eitthvað eg megni, sem lið má þér
ljá,
þott htið cg hafi að bjóöa,
þá Iegg eg, að föngum, mitt líf við
þitt mál,
hvern Ijóðstaf, hvern blóðdropa,
hjarta og sál.
Þannig er hans fyrsta ættjarðarljóö
Þannig yrkir hann til íslands 1880,
þá tvitugur unglingur. Og nokkru
síðar yrkir hann hið ódauðlega kvæöi
sem þannig byrjar og allir íslending-
ar kunna:
Þú álfu vorrar yngsta land,
vort ættarland. vort fósturland,
sem framgjarns unglings höfuð hátt
þin hefjast fjöll við ölduslátt
|>ótt þjaki böl með þungum hramm,
þrátt fvrir alt þú skalt, þú skald samt
fram.
Og seinni timi í sögu þessa nianns
sýndi það að hér talaði sá er vald
hafði þegar hann sagði: “Þrátt fyrir
alt þú skalt, þú skalt samt fram.”
Kapítulaskifti i sögu landsins, tima-
mót í Iífi þjóðarinnar eru og verða
æfinlega bundið við Hannes Hafstein
aldrei hefir íslendingur stigið á stokk
og strengt heit með sannari efndum
en hann þegar hann sagði: “Þú
skalt sanit fram.”
('Framh.J
BITAR
"Mér finst eg vera’ að syngja mitt
síðasta Ijóð, og sálar minnar brunn-
ar vera að þorna.” — Þetta er sagt
að afturhaldsmenn hafi sungið 26.
júní.
Á íslandi er ungum mönnum gert
það að skyldu að leggja fram 6 mán-
uði af æfi sinni kauplaust i þarfir
þjóðar sinnar við nytsöm störf; í her-
skyldu löndum eru ungir menn látnir
legítja fram langan tíma af æfi sinni
við það að læra að drepa menn.
Atkvæðin í islenzku bygðunum 26.
júni sýndu það hvoru blaðinu, Heimsk
eða Lögbergi er betur trúað. óvíða
var atkvæðamunurinn eins mikill og
þar.
Kona sem Anna Czorna heitir var
dæmd i sex mánaða fangelsi á föstu-
daginn fyrir að hafa stolið $35.00. —
Kelly stal á aðra miljón og var
dæmdur i 40 mánaða fangelsi. — Þeir
eru góðir í hlutfallsreikningi hérna.
Rússakeisari rekinn og Spánarkon-
ungur er að fara sömu leiðina. —
Það veitir ekki af Heimskringlu litlu
í þessum löndum til þess að taka ær-
lega i lurginn á bannsettum æsingar-
mönnunum.
Að efni til er henni skift í kaíla
og eru þeir þessir:
1. Ættjarðarkvæði.
2. Eftirmæli og minningarljóð.
3. Undir berum himni.
4. Manvisur og ástarkvæði.
5. Kolbrún.
6. Yms tækifæriskvæði og ávörp til
einstakra manna.
Hver er munur á því að hafa ein-
valdan keisara sem heitir Vilhjálmur
eða Borden?
Vill ritstjóri Heimskringlu gera
svo vel að leiðrétta villuna, þar sem
hann sagði að dómhúsið í Wynyard
hefði kostað $30,000? Ef ekki, mun
Lögberg gera það næst.