Lögberg - 11.10.1917, Blaðsíða 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 11. OKTÓBER 1917
5
CANADA
Kaup verdup hid
sama.
Allir þeir, sern skyldaðir verða til her-
þjónustu, fá sama kaup og þeir sem þeg-
ar hafa gengið 1 herinn.
Canada-hermenn fá frá $ 1.1 0 til $1.50
á dag, og máltíðir og föt ókeypis ásamt
húsnœði og ferðakostnað.
Herskyldaðir menn geta og fengið pen-
ingahjálp til handa þeim sem þeir þurfa
fyrir að sjá alveg eins og hinir hermenn-
irnir.
Gcfið út af
The Military Service Council.
um vér engan annan kost nærri en
þann a?5 kveðja þetta land og skilja
hér eftir sem minnismerki vor verk
vor og störf og svitadropa; yfirgefa
þá blómlegu akra og þau friðsömu
býli, sem vér höfum ræktaö og bygt,
komandi kynslóöum til blessunar.
AtkvæSissviftur Pólverji.
Rostern 29. sept. 1917.
Nýir straumar.
i.
Straumar liggja aö landi okkar,
heitir og kaldir. Aörir koma noröan
úr heimsskauli, en hinir sunnan frá
miöju jarðar. Svo segja fróöir menn,
aö straumar þessir ráöi hér mestu
um veöráttu og árferði. og aö okkur
muni sköpuð náttúrukjör allfjarri í
hinum hvikulu reginhöfum og loft-
sölum.
-----Mannkynið er sem útsærinn,
eitt og óskift, og brýtur æ meir öll
fjöll, er þaö hafa skilið. Allir stór-
viðburðir, sem verða hjá einni þjóð-
inni, vekja öldugang um heim allan.
Allar andlegar hreyfingar, sem þrótt
eiga og sannleiksgildi. veröa með tím-
anum að straumum í mannhafinu,
snerta allar þjóöir -og valda veðra-
brigöum í sögunni.
Flestir þekkja hafstraumana- sem
að landinu liggja. En hitt hafa menn
síður athugað, að mannlífið sjálft,
lifnaðarhættir og hugsunarhættir og
öll okkar starfsemi, mótast mjög af
andlegum straumum utan úr heimi.
Að vísu stöndum vér íslendingar
utarlega i mannhafinu. En það sést,
ef sagan er rakin, aö erlendir straum-
ar hafa mestum brigöum valdið í
þjóðlífinu.
Erlend alda bar hingað kristnina.
Ætla mætti að Sturlunga-öldin hér
væri nokkurs konar bergmál norsku
deilunnar um konungsstólinn. Það
getur veriö ein af orsököum hennar.
Þá voru kirkjuveldið, siðbótin, kon-
ungsvaldskúgunin og einokunin bein-
ar afleiðingar af heimsskoðunum og
menningarstefnum, sem drotnuðu uni
alla álfuna, hver á sínum tíma.
Dögunin í þjóðlífi okkar var einn-
ig erlendum áhrifum að þakka. Allir
endurbótamenn okkar vöknuðu er-
lendis og fylgdu heimsskoðun og
stjórnmálastefnu síns tíma. Nægir
þar að benda á Magnús Stephensen,
með skynsemistrú og almenna nyt-
semdarkenning 18. aldar, og Fjölnis-
menn, þrungna af aldmóði rómantísku
stefnunnar og þjóðernisrækt sinna
tíma.
II.
Ef vér viljum skygnast að framtíð
þjóðar okkar, verðum við að lita út
yfír pollinn, að þeim menningar-
Iireyfingum. scm mest ber á í nútíð
og nánustu fortíð.
Nítjánda öldin var áld hinnar
frjálsu samkcpni og enstaklings-
frelsis. Saga hennar er sagan um
það, hvernig einkaréttur varð að
víkja fyrir almennum rétti, og lög-
höft fyrir einstaklingsfrelsi. Undir-
'FAR VEL MEÐ TENNURNAR'
Eitrið frá skemdum tönnum eyðileggur
góða heilsu.
VÆU ERUM
SÆRFRÆDIN-
GAR I ALI.S-
KONAR TAXS-
ÞEIÍNINGU.
AI/T ER GERT
EINS SARSAUKA
IilTIí) OG
MÖGULEGT ER
Ef þér komitS inn f tannlækninga-stofu vora, þá sannfærist þér
um aö alt er bjá oss samkvæmt allra nýjustu atSferCinni; vér
notum aCeins nýjustu áhöld. SkoCun og áætlanlr ökeypis þegar
entthvaC er gert. Ábyrgst aC fðlk sé ánægt.
Garry 3030—„HINN VARFÆRNI TANNI.ÆNIR”—Garry 3030
i\ I17I7I7DI7V Iloml Logan og Main
1/r. V). \J. JM'rilll I , Inngangnr á Logan.
'FAR VEL MEÐ TENNURNAR'

sýndi fram á hversu mikið vér hér
hefðum fyrir að þakka þegar tillit
væri tekið til þeirra hörmunga sem
dyndu yfir önnur lönd. W. H.
Paulson þingmaður og Capt. Dr.
Baldur Olson töluðu þar einnig og
hafði ekki gleymt þeirri list að láta
aheyrendur sína hlægia.
Lögberg hefir ekki getað náð í rit-
gerð Miss Jackson né ræðu Dr. Brand-
sonar, en v^nast til að fá það síðar.
Samkoman var hin skemtilegasta i
alla staði og afar fjölsótt.
III.
Skjaldborgar söfnuður hélt þakk-
lætis hátíð á mánudaginn. Söfnuð-
urinn v'ar að því kominn að leggjast
niður vegna prestslcysis, en er nú
tekinn til að starfa með fullu fjöri
og nýj.um vonum. Séra R. Marteins-
son hefir tekið að sér prestsstörf þar
í vetur. Guðmundur Johnson stýrði
samkomunni, flutti þakklætísræðu og
las upp langt og fagurt kvæði eftir
séra Valdimar Briem. Pálmaso nog
Miss Halldórsson sungu tvísöng. Miss
Eiríkssin sagði fram fallegt kvæði
eftir Pál Jónsson skáld. GunnlaUgur
Jóahnnsson og Sig. Júl. Jóhannesson
tluttu stuttar ræður og að skemtun-
um afstöðnum voru bornar fram veit-
ingar. Hátiðin var vel sótt og fór
Oss vantar Islenzka menn og konnr
t'il aC læra rakara iCn. Par eð hundr-
uC af þessa lands rökurum verCa aC
hætta þeirri vinnu oe fara I herlnn,
þeir verCa herskyldaCir. Nú er bezti
tlminn fyrir Þig aC læra góCa iCn, og
komast I vel borgaCa stöCu. Vér
borgnni yður gott kanp 6. meCan þér
eruC aC læra. og útvegum yCur beztu
stöCu eftir aC þér eruC búnir, þetta
frá $18.00 til $25.00 á viku. Eins
getum vér hjálpaC yCur til aC byrja
fyrir sjálfan yCur, meC mánaCar af-
'aorgun; aCeins 8 vikur til náms. —
HundruC Islendinga hafa lært rakara
iCn á skóla vorum og hafa nú gott
kaup, eða hafa sínar eigin rakara
stofur. SpariC járnbrautarfar meC
því aC ganga -á næsta skóla viC yCar
bygCarlag. SlcrifiC eCa komiC efttr
ókeypis bók.
HeinphiIIs Barlier Collesre
220 Pacific Ave., Winnipeg.
Útibú í Regina, Moose Jaw, og
Saskatoon. — Vér kennum lfka slm-
ritun, hreyfivéla-iCn, og aC gera upp
hár kvenna, I skóla vorum aC 208
Pacific Ave., Winnipeg.

CANAIMd
FINESt
TMEAT®t
ALLA ÞESSA VIKU
Eftirmiðdagskikur miðvikudag og
laugardag
Pollyanna
okuðu þjóðirnar risa undan oki yfir-
þjóðanna, til þess at) geta barist óháð-
ar til vegs og gengis. Einkaréttur
konunga og æðri stétta, til að ráða
landslögunt, er afmáður, og völdin
fengin alþjóð manna.
Einkaréttur til atvinnu á að ltverfa,
en fult athafnafrelsi að ráða. Og
öllu öðru fremur á einkaréttur vissra
skoðana og kenninga, yfir hugum
manna og máli. að hverfa úr sögunni.
Allir eiga að fá leyfi til að hugsa,
tala og rita eftir sínu viti, svo að alt
mannvit geti barist friálsri samkepni,
og hver leitnð sannleikans á sinni
götu.
Framh.
—Réttur.
„Snorri Sturluson'*
heitir félag, sem stofnað var í sumar
hér í borginni. Stot'nendur voru
nokkrir ungir Islendingar. Markmið
þess er að æfa félaga í að rita og
!ala á góðri íslenzku um þjóðernis-
inál íslendinga og ýms v'elferðar mM,
og hafa félagar til skittins framsögn
þeim málum á hvcrjum málfund!.
sem eru einu sinni í viku. Féiagið
heldur blað. er það netnir “Huginn'
og biriir í því ritsmíðar félagsmanna.
svo sem ritgerðir, kvæði og sögur o.
s. frv., og er ekki ólík’egt að eitthvað
af því komi fvrir almenning sífar
Hver, sem sækir um inntöku í félagið
■ændir eitthvað frumsamið sem inn-
tökuskilyrði. Eftir því hvernig það
er af hendi leyst, greiða félagar at-
kvæði um innsækjanda. Iðgjöld til
íélagsins eru engin, sem stafar aðal-
lega af því að skólaráð Jóns Bjarna-
sonar skóla hefir góðfúslega léð fé-
laginu húsnæði endurgjaldslaust. Og
þar sem um þjóðræknisviðleitni er
að ræða hjá félaginu, er það sann-
arlega þakklætis vert af nefndinni.
Nú um langan tíma hefir ekkert fé-
'ag verið til meðal Islendinga. sem
stafað hefir í sömu átt. Það ’ er
engum vafa bundið, að félag með
þessu áformi er nauðsynlegt hér vest-
an hafs, þar sem svo miklir erfið-
leikar eru á viðhaldi íslenzks þjóð-
ernis og tungu, og væri óskandi að
það ætti langa og góða framtíð fyrir
höndum.
Bitar.
Þegar bað var látið berast út frá
Dttawa að stjórnin væri að hugsa um
að banna áfengisgerð úr korni, gat
einhver þess til að það væri aðeins
kurteis bending til eiturbirlaranna um
það að beim væri varlegra aö leggja
fram nokkur hundruð dali í kosninga-
sjóð, ef þeir ættu að fá að halda á-
fram að breyta vistum landsins á
stríðstima í eitur handa þjóðinni. —
Sjálfsagt er þetta ekki annað en ill-
girni.
Góða skýringu fengu menn í síð-
ustu Heimsk.; mörgum hefir fundist,
sem einhver annar en ritstjórinn
skrifaði sumar hinar svokölluðu rit-
stjórnargreinar. og kom sönnun þess
í vikunni sem leið. Ritstjórinn segir
þar frá þvi hreinskilnislega að heil-
inn sem á bak við blaðið vinni sé ekki
hjá sér heldur öðrum; hann sé ekk-
ert nema rnunnur, eins og ritstjórar
eigi að v'era, og er hann ergilegur
yfir því að ritstjóri Lögbergs skuli
ekki vera eins.
\ Glaðar stundir |
>!♦+++♦+♦+♦+♦+♦+♦+♦+♦+♦+♦+♦
I.
Stúkan Sknld hélt afmælishátíð
sína nýlega eins og frá var ksýrt.
Yar þar glatt á hjalla og hátíðabrag-
tu á öllu. Gunnlaugur Jóhannsson
skrifari stúkunnar stýrði samkom-
unni, sem var afar fjölmenn og vel
vönduð. Pétur Fjeldsted, Mrs, P.
Dalman og Miss E. Thorwaldson
>.ungu einsöngva. Miss Fjeldsted og
Miss Johnson sögðu fram viðeigandi
efni óg fleira var þar af bezta tagi í
þeirri grein. En aðalræðuna flutti
•éra B. B. Jónsson. Stúkan S'kuld
hafði látið skrautrita og setja í ramma
nöfn allra þeirra sem farið höfðu í
herinn þaðan og afhjúpaði séra Björn
bað við þetta tækifæri. Ræðan v'ar
undur fögur og vel fram sett; vér
treystum oss satt að segja ekki lil
bess að rita efni hennar vegna þ.ess
að vér skrifuðum ekki niður bráðinn
- -úr henni og mundi hún stórkost-
lega tapa sér í meðterðinni, en vér
munum reyna að fá ræðuna síðar í
heilu líki, þótt hún væri flutt alveg
blaðalaust. Vér erum ekki sérlega
hrifinn af almennum hernaðarræð-
um, en þessi ræða var alveg sérstök
t sinni röð, einkunt að fegurð og
hjartnæmi. Það er ekkert vafamál
að áheyrendur fóru af fundi betri
menn eftir að hafa hlustað á slíka
ræðu. —
Séra Rúnólfur Marteinsson flutti
aðra ræðu og mintist bindindisstarf-
seminnar alment og starfsemi stúkn-
anna íslenzku sérstaklega. Nokkrir
ttngir menn bættust í hópinn á fund-
inum og þegar skemtun var lokið
voru fram bornar rausnarlegar veit-
tngar, skemti fólk sér lengi við sam-
ræður og gleði.
Stúkan Skuld hefir aldrei átt fegri
framtíð né bjartari en einmitt nú;
aldrei verið fjölmennari og aldrei
betu stödd fjárhagslega. Fólk er
tekið inn á hverjum fundi og er eng-
ínn piparmeyjar bragur á stúkunni
þótt hún sé komin undir þrítugt.
i II-
Þakklætishátíð fór fram i kirkju
Fyrsta lút. safnaðar á mánudaginn.
Hófst hún kl. 7 með stuttri guðs-
þjónustu, bænum og sálmasöng, og
að því búnu var farið niður i sam-
kvæmissalinn, sem v’ar skreyttur
fjölda flagga. Salurinn var troðfull-
ur af fólki og gleðisvipur á hverju
andliti. Skemtunin hófst með því að
prestur safnaðarins, séra .B B. Jóns-
son bauð gestina velkomna. en að því
búnu var skemt á ýmsan hátt. Þær
Fjóla Johnosn og Violet Johnston
léku á fiðlu, en Conrad Dalman á
“Cello”. Mrs. S. K. Hall söng ein-
söng en David Jónasson, Miss E.
'Phorvaldson og H. Thorolfson sungu
jirísöng. Allir viðstaddir sungu ís-
lenzka söngva á milli þess sem hinir
ákveðnu skemtendur komu fram.
Miss Þorstina Jackson las fróðlega
ritgerð og merkilega, þar sem sagð-
ur var útdráttur úr bókinni “A Man
without a Country”, en Dr. B. J.
Brandson forseti safnaðarins flutti
ræðu um ástandið í heiminum, sér-
staklega í sambandi við striðið og
ágætlega fram; eru nú Skjaldborgar-
menn í óða önn að búa sig undir af-
dráttarlaust vetrarstarf.
Sokkarnir sem gefnir voru til ís-
Iendingadagsins voru 37 alls. Þar af
voru 7 til einstakra hermanna; 3 fóru
fyrir verðlaun og voru boðnir upp til
sölu; 14 voru afhentir Jóns Sigurðs-
scnar félagir.u en 13 fóru til 223. her-
deildarinnar.
Tvisvar á dag. kl. 2.30 og 8.30
Mjög hrífandi myndasýning; ein sú
mesta er sýnd hefir verið
The Lone Wolf
Síðasta meistaraverk Herberts
Brenon
Aðalpersónur: Hazel Dawn og
Verð. Að kv’eldinu 25c og 55c
Eftirmiðdag 25c
Vasntanlegt
Albert Brown í “The Love of a King”

Húðir, Ull
m
Og ... .
LODSKINN
Ef þú óskar eftir fljótri afgreiðs!u og harsta verði fyrir ull og loðskinn.skrifið
Frank Massin, Brandon, Man.
Skrifið eftir verði og áritanaspjöldum.
8
IðtlKIN
þai sem sárdöpuv sorgin
í sinninu býr.
Sérhvert hugtak og handtak,
sé hlýlegt og þýtt.
Sérhvert orðtak og andtak,
sé ástlegt og blítf.
J7að er margt sem að mæðir
þá mótlætis sál,
sem alt finst sér ögri,
sem óslíðrað stál.
Hér er heimsauðn svo helköld
sem hafíssins gljá
þeim, sem allslausir æðrast
og engin ráð sjá.
Hvert sem leiðin þin liggur,
þá legðu þeim ráð,
sem að dauðvona dreýmir
um drottins síns náð.
Gef þeim huga þinn heilan
að hefja sinn þrótt.
Gef þeim söng þinnar sálar
að syngja burt nótt.
Sérhvert vinarorð vermir
sem vorsólarljós.
Sérhver greiði og góðvild
er gæfunnar rós. —
Hvort sem leiðin þín liggur
um lönd eða höf,
gefðu sérhverjum sumar
og sólskin að gjöf.
J/orsteinn p. porsteinsson.
SÓLSKIN
Nú er þetta litla blað að byrja þriðja árið.
pegar það var ársgamalt fór það í ný föt og
stækkaði. Nú hefir það fengið sér nýjan hatt á
afmsélisdaginn sinn og nýtt andlit gleðibrosandi
og sólskinslegt.
Blaðið gat ekki hugasð sér neina afmælisveizlu
betur viðeigandi en þá að koma fram fyrir ykkur,
bömin góð, með geislandi sól og brosandi bams-
andlitum.
petta höfuð og þetta andlit með hattinn og
öllu saman hefir p. p. porsteinsson búið til og er
Sólskin honum sérlega þakklátt fyrir; og það er
víst að mörg börn muna eftir p. p. p. lengi, lengi
íyrir þessa sólskinsmynd. Hann hefir líka búið
til fallega kvæðið sem kemur í þessu blaði.
Sólskin hefir gengist fyrir því að undanfömu
að safna peningum fyrir gömlu bömin á Gamal-
menna heimilinu og hafa ungu börnin verið þar
svo frábærilega dugleg að aldrei var búist við eins
miklu. pau eru enn þá að senda peninga og verð-
ur haldið áfram að birta nöfnin og uphæðimar í
Sólskini. pað þótti samt eiga illa við að eyða af-
mælisblaðinu til þess og verða þeim mun fleiri
nöfn í næsta blaði.
Sólskin er orðið svo vinsælt að bömin íslenzku
hérna í Vesturheimi mundu sakna þess ef það
hætti að vera til; en þeim skal lofað því og það
loforð skal haldið að á meðan sami ritstjóri er við
Lögberg sem nú er, verður Sólskin gefið út líka.
Börnin hafa sent fjölda mörg bréf með
gjafalistunum, sem enn hafa ekki komið, en mörg
af þeim eru svo falleg og skemtileg að þau birtast
smátt og smátt, og biður Lögberg börnin að halda
áfram að skrifa því bréf.
öll börn eru glöð á afmælisdaginn sinn, þegar
þau fá einhverja afma-lisgiöf; Sólskin er glatt
með nýja hattinn sinn og það langar til að öll börn
geti verið glöð; það langar til þess að geta flutt
sólskin inn á hvert heimili; inn í hverja bamssál
og alstaðar þar sem það komur.
Ef börnin eiga sólskin í sál sinni, þá má sjá
það á þeim. Hveraig haldið þið að það sé hægt?
pað sést á svipnum, heyrist á málrómnum og finst
í viðmótinu.
pegar bömin brosa glaðlega stafar út frá
þeim sólskin; þegar þau gretta sig og skæla og eru
óþekk, þá gera þau nyrkur eða skugga.
Góð böm eru sjálf sólskin heima hjá sér, úti
á götunum; í skólanum og alstaðar.
í fyrstu línu i kvæðmu “Sólskin” hefir mis-
prentast “Hvort sem hugur þinn liggur”, en átti
að vera “Hvort sem leiðin þm liggur” o. s. frv.
Abraham Lincoln.
pið hafið öll heyht talað um Abraham Lincoln
forseta Bandaríkjanna. pið hafið öll heyrt hann
talinn meðal allra mestu manna heimsins. Hann
var ýkjulaust að mörgu leyti merkilegasti maður-
inn sem lifað hefir í merkilegasta landi heimsins
— Bandaríkjunum. Hann var 16. forsetinn í
röðinni.
Sólskin álítur það góða afmælisgjöf að flytja
mynd af þessum manni; því þegar unglingar lesa
sög.u mikilla manna og góðra þá vaknar hjá þeim
löngun til þess að verða sjálf mikil og góð þegar
þau stækka. “Eg vildi að eg gæti orðið svona mik-
ill maður og svona góður maður”, hugsa drengir
þegar þeir lesa um Jón Sigurðsson, Abraham Lin-
coln og fleiri menn sem hafa skarað fram úr.
Og það er sannreynt að margir hafa orðið
miklir menn fyrir það að lesa bók um einhvem
mikinn mann. pað er t. d. sagt að einmitt Abra-
ham Lincolm hafi lært að verða mikill maður af
því að lesa æfisögu Benjamíns Franklíns. pað er
alveg víst að margir íslenzkir drengir hafa orðið
miklir menn fyrir það að þeir lásu söguna af Jóni
Sigurðssyni.
pað eru ekki alt af drengimir sem eiga rika
foreldra, sem verða miklir menn; margir allra-
mestu menn heimsins hafa verið eins fátækir og
fátækustu íslenzku piltarnir hérna. íslenzku pilt-
arnir eiga hrausta forfeður; þeir eru komnir frá
landi sem á heilsugóða og gáfaða þjóð, og það er
margsannað að þjóðernið og ættirnar hafa áhrif á
fólk. íslenzku drengirnir okkar hér í landi geta
komist eins langt og nokkrir aðrir menn: Vilhjálm-
ur Stefánsson var íslenzkur drengur, bláfátækur;
Thos. H. Johnson var ízlenzkur drengur og þið sjá-
ið hvemig þessir menn hafa komist áfram. pið
getið komist eins áfram í einhverju.
Abraham Lincoln var fæddur 12. febrúar 1809
í Hodgensville (Hákonarbæ) í Kentucky. Faðir
hans hét Thomas og Móðir hans Nancy; þau vom
fcæði frá ríkinu Virginia. pau fluttu til Indíana
1816.
Foreldrar Lincolns voru svo fátæk að þau gátu
ekki kostað hann í skóla nema eitt ár. Hann fór
að vinna þegar hann var 12 ára og vann mikið
við skógarhögg. Hann var hjá foreldrum sínum
þangað til 1830, þá fluttu þau til Illinois og hjálp-
aði hann til að byggia biálkakofa þar sem þau
settust að. Hann klauf 300 staura á dag með öðr-
um manni og var af þvi kallaður Abraham
staurakljúfur (Rail splitter).
pegar Lincoln stálpaðist fékk hann léðar lög-
fræðis bækur, því hann langaði til að læra lög, en
var svo fátækur að hann gat ekki keypt þær.
Loksins varð hann svo löglærður að hann fékk leyfi
til að reka lögmannsstörf.
Hann byrjaði snemma á því að taka þátt í
stjórnmálum; hann sótti um þingmensku 1832 og
tapaði; sótti hann þá aftur þegar næst var tæki-
færi en tapaði þá líka. En Lincoln var ekki á því
að hætta, hann varðaði ekkert um það hvað oft
hann tapaði, hann ætlaði sár að halda áfram þang-
að til hann ynni hvenær sem það yrði, ef hann yrði
ekki dauður áður. Og svo vann hann í þriðia skifti
pegar Lincoln var að sækja um kosningar og
var kosinn var hann i bættum. heimatilbúnum vað-
málsbuxum. pegar hann kom á þing kvað mikið að
honum og það var auðséð að hann ætlaði ekki að
láta aðra menn leiða sig í gönur, heldur breyta eft-