Lögberg - 25.10.1917, Blaðsíða 1

SPIERS-PARNELL BAKING CO.
ábyrgjast yður
fulla vigt, beztu vörur fyr-
ir lœgsta verð sem verið
getur. R E Y N IÐ Þ Á!
TALSÍMI: Garry 2346 - WINNIPEG
Hin nýju talsíma-númer
Columbia Press félagsins
eru:
Garry 416og 417
30. ARGANGUR
WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN 25. OKTOBER 1917
NÚMER 42
Fréttir frá hinum ýmsu stríðslöndum.
Canada
Eg kveð.
(Lag: pú sæla heimsins svalalind.)
Einn kærleiksgeisli Guðs á storð
sem græðir lífsins sár,
er fomra vina viðmót, orð,
og vinarkveðja — og tár.
Með hjartað fult af ástaryl
hinn ytri kulda’ eg flý.
Með það, sem æðst eg átti til,
þó einn til grafar sný.
Eg geymi bæði bros og tár
Er bygðu vinar hvarm.
Nú skil eg lífsins efri ár
Og æfi-skuggans harm.
pó sitthvað ami sjálfum mér
eg syng ei hrygðaróð.
En hitt minn æfi-harmur er
sem hnekkir minni þjóð.
Oss tengir ylhýrt móðurmál, —
þess munar-ljúfur þeyr. —
Vor þjóð á eina þjóðarsál, —
sú þjóð er aldrei deyr.
þó skilji leiðir skamma stund
og sköp oss firri köld,
eg kveð — í von um vinafund,
á vonaríkri öld.
Og hér þó skilji höf og lönd, —
margt hindri kærleiksyl:
Eg rétti öllum hjarta og hönd
sem hjarta eiga til.
Jónas A. Sigurðsson.
—4——
Stjórnmálin.
Þar hefir soðið á £eipum sí'ðan'
Lögberg kom út seinast a8 því er
stjárnmálin snertir. Stjórnmálamenn-
irnir hafa blandaS saman striöinu og
pólitíkinni á einkennilegan hátt ti!
besis aS reyna villa sjónir. T>aö cr
vitanlegt aS allir Canadamenn æskja
þess aS bandamenn bíSi ekiki ósigur í
striSinu og vilja leggja til sinn skcrf
til þess hver á sinn hátt og hver eitir
þvi sem hann telur áhrifa mest. Nú
hefir einn flokkur stjómmála í land-
inu sett sig upp á þann háa hest aS
þykjast vera þannig skipaSur aS í
honum séu þjóSræknustu mennirnir;
hinir séu landráSamenn og megi þv'í
ekki sleppa viS þá landsstjórninni.
Þeir þykjast einir vera til þess færir
aS stjórna á stríSstímum. Þessi flokk-
ur er afturhaldsIiSiS. Af þessu hefir
veriS allhörS deila milli manna og fé-
laga, sem eölilegt er og skiftist þjóS-
'in í tvo flokka eins og áSur.. Annar
flokkurinn hefir skift um nafn og
kallar sig samsteypuflokk í staS bess
aS hann var áSur kallaSur afturhalds-
flokkur, og er leiStogi hans Sir Robert
Laird Borden, sem eSlilegt er; hinn
ílokkinn skipa frjálslyndir menn og
halda sínu gamla góSa nafni og sín-
um gamla góSa foringja Sir Wilfrid
Laurier.
Afturhalds flokknum tókst aS ná
nokikrum mönnum úr frjáíslynda-
fiokknum meS bví m'óti að þeir fengju
þar þá enrbætti og var þeim leyft sæti
á stjórnarráSsbekkjum, en þess þó
vandlega gætt aS áhrifa þeirra skyldi
ekki gæta og þeir ekki koma fram
neinum umbótum þótt þeir kynnu aS
vilja, þar sem ekki eru nema þrír
þeirra á móti fjórum og afturhaldiS
hefir þvi bæSi töglin og hagldirnar.
Frétt kom til Bandaríkjanna á
Fimtudaginn þar sem frá því er sagt
aS skeyti frá Berlin segSi aS neSan-
sjávarbátar yrSu innan skams settir
t:I flutningshindrana meSfram strönd-
um Canada og Bandarikjanna eins og
nú er umhverfis England. Þykir þetta
all alvarlegt og taliS víst aS þaS geti
orSiS til mikilla skemda, þótt alt
mögulegt verSi til þesw gert að vinna
á móti.
Canadisku hennennirnir i Evróptt
fá daglega fréttir aS heintan. Er, því
þannig hagaS til aS gefiS er út ör-
lítiS blaS í Lundúnaborg á Englandi
sem heitir “The Canadian Daily
Record”. ÞaS eina sem er aS þessti
blaSi er þaS aS stjórnin sér um út-
gáfu þess; þaS er aS segja Canadiska
hermála stjórnin; meS þv'í nióti getur
blaSiS ekki veriS óháS. Því ættu aS
stjórna tveir menn aS minsta kosti.
annar frá stjórninni, en hinn frá and-
stæSingum hennar, því allar fréttir
sem hér gerast verSa einhliSa sagSar
og afvegaleiSandi þegar þær eru í
höndum sterkra flokksmanna. ÞaS
er auSvitaS sagt aS fréttir komi ekki
flokkum viö, en þaS er misskilningur,
þær vinna meira en nokkuS annaS
eftir þvi hvernig þær eru valdar og
hvernig þær eru stílaSar.
SkoSun herskyldra manna hefir
haldiS áfram statt og stöSugt. VirS-
ast menn vera orSnir mjög ófúsii
til þess aS fara í herinn; og sést þaS
fcezt á því aS af hverjum hundrað
herskyldra manna sem skrásettir eru
í Canada biSja 94 um afsökun
frá herþjónustu en aS eins 6 eru vilj-
ugir aS fara. A tveim fyrstu vikunum
voru skoSaSir 53,614 manns; voru af
þeim 24,980 alfærir og alheilir en
28.634 að einhverju leyti heilsubilaSir
þótt margir þeirra væru einnig færir
til herþjónustu. Einkennilegt þótti
þaS aS mönnum sem neitaS hafSi ver-
íS um inngöngu í herinn þegar þeir
vildu fara sem sjálfboSar — og þaS
oftar en einu sinni voru teknir í fyrsta
flokk nauSugir. Þannig hafSi maS-
ur í Austur Manitoba oskaS eftir inn-
göngu í herinn 1915 og veriS neitaS
sökum fötlunar; hann reyndi aftur
1916 og það fór á sömtt leiS. í júlí
1917 fékk hann sér stööuga vinnu,
staSfestir ráS i sitt og myndaSi sér
heimili og nú var hann talinn alfær aö
fara natiSugur, og því haldiS frant aS
hann v'æri ókvæntur maStir þótt hann
væri búin aö vera í hjónabandi t f jórS-
ttng úr ári. Þetta þykir mönnum
einkennilegt. Svo segir “Free Press”
aS eineygöir mentt hafi veriö teknir í
herinn í Ontario síSan herskyldan
kornst á.
Einkennilegt tilboS var þaö, er
Borden geröi Lattrier í vikunni sem
leiS. Þingforsetinn í Ottawa heitir
E. N. Rhocles og ætlaöi Borden aS
láta hann losna viS aS þurfa aS leita
kosninga. RáSiS sem hann fann til
þess var að stinga upp á því aö út-
n'efndur v'æri stöðugur þingforseti og
ætlaSi hann þannig aS kjósa Rhodes
sjálfur í staS þess að láta fólkiö gera
þaS; en til þess aS þagaS yrSi yfir
þessu gjörræSi átti aS leyfa Laurier
aö útnefna vara-þingforseta á sama
hátt. En gamli ntaSurinn var of heiS-
viröur til þess aS samþykkja slíkt aS
fólkinu fornspurSu.
Eins og frá var skýrt í síðasta
blaði hefir S'fton forsætisráöherra
frá AL'erta gengiS i Borden stjórnina
Sá neitir Stewart sem viS försætis-
ráSherrastöSuimi hefir tekiS af hon-
um og er ráSaneyti hans eins og hér
segir;
1. Charles Stewart forsætisráöherra
og ráSherra járnbrauta og mál-
þráöa. Hann er frá Killam
2. Arch J. McLean frá Letbridge
ráSherra opinberra verka.
3. J. R. Boyle frá Edmonton ráS-
herra mentimála.
4. C. W. Cross frá Edmotnon dóms-
málaráöherra.
5. Duncan Marshall frá Olds bún-
aöarráSherra.
6. C. R. Mitchelf frá Edmohton fjár-
málaráSherra.
7. Wilfrid Cariepy frá Edmonton
ráöherra opinberra mála.
8. George P. Smith frá Camrose
fylkisritari.
Sá síSastnefndi er nýr maður i
stjórninni, ha.in er ritstjóri blaösins
“Camrose Canadian”. Cross dóms-
málastjóri er atkvæöa mestur allra
ráSherranna. Hefir hann og þeir
fleiri lýst því yfir aS Sifton hafi
gengiS inn t afturhaldsflokkinn í
Ottawa á eigin spýtur og hafi þar
ekkert fylgi né samhygS frá flokks-
bræSrum sinum; þeir ætli sér ekki aS
hlaupa undan menki frjálslynda flokks
ins eSa yfirgeía leiötoga sinn þegar
mest á ríSi.
Bandaríkin.
Svo segja fréttir á laugardaginr.
aS 100,000 hermanna frá Bandaríkj-
nnum séu komnir til Frakklands og
er álitið aS ekki muni lítið um styrk
þeirra þegar þeir koma í skotgraf-
irnar, því þaS er álitið aö þeir muni
verða samskonar hcrmenn og Canada
mennirnir.
Eldur kom upp í hveitimylnu í
Indianapolis á fimtudaginn var og
brann hún tii4 kaldra kola. Var þar
afarmikiö hveiti sem átti aS vera til
notkunar fyrir herinn. Skaöinn er
metinn á $100,000.
Tíu þingmenn frá Bandaríkjunum
ætla aS fara til Evrópu og skoða her-
stöðvarnar; bera saman ráö sín viS
menn frá hinum bandaþjóöunum og
efla samvinnu milli þeirra og Banda-
rikjanna. HöfSu bandamenn boSiö
Washington stjórninni að senda full-
trúa austur, en engar ráSstafanir voru
gerðar fyrir þvi, og fara þessir menn
því á eigin spýtur, þótt stjórnin veiti
þ^int sérstakan passa.
Á fám dögum aS undanförnu hefir
orSiS $3,000,000 skaði í grend viS
New York af eldum, sem taliö er víst
aö flestir hafi veriS kveiktir af Þióð-
verjum. Voru þaö bæ§i vistir og hús
sem brunniS höfSu.
AtkvæSi voru greidd um vinbann
í vikunni sem leiS í ríkinu Iowa. Var
baráttan hart sótt á báSar hliöar og
fÖr þannig aS þegar siöast fréttist
voru 197,379 atkvæSi brennivins-
manna megin, en 196,361 bannmanna
megin. Vafi þykir þó leika á því aS
rétt sé taliS og hafa bannmenn kraf-
ist endurtalningar.
17. október var Bandaríkja skipinu
“Akkilles” sökt af þýzkum neðansjá-
varbát. Voru á skipinu hermenn og
vistir og mistu 70 manns -lífiö
ftalía.
I stríðnu hefir kveðið litiö að ítöl-
um síðan Lögberg kom út síðast.
Vetur og snjóar hamla þar allrar
framgöngu í fjöllunum. Á ítalíu er
ástandiS ískyggilegt; vistarskortur og
hungur vofir þar yfir og eru menn
fullir áhyggju út af því. í ágúst í
sumar urSu allmiklar óeirðir í borg-
inni Turin vegna brauðskorts og varö
bæöi af því mannfall nokkurt og all-
mikil meiSsli. Nú sem stendur liggur
við óeyrðum hér og þar i öllu landinú
vegna vistarskorts yfir höfuS. Sá
heitir Geusseppe Canepa, sem hafði á
hendi umsj’ón vista og hefir hann sagt
af sér embætti sinu en í hans stað
hefir tekiS viS annar sem Alfiere
fieitir og er hershöfðingi. I Turin
uppreistinni komst svo langt að stjórn-
in Iét taka fallbyssur og skjóta á
fólkiS. Sumir segja aS ekki hafi þar
falliS nema 50—60; en aðrir halda því
fram aö þeir hafi ekki veriS færri
cn 500. ASallega er þaö hveiti, kol
og ull sem tilfinrlanlegUr skortur er
á. Á ítaliu eru ekki framleidd nein
kol og veröur því aS flytja þau öil
inn. U'H framleiða ítalir ekki nógu
mikla vegna þess hversu mikiS hefir
fariS af henni í herklæöi. En alvar-
legast af öllu er þaS aS þeir verSa i
ár aS kaupa um 3 000,000 mæla af
hveiti, en tæplega er hægt aö fá það.
Rússland.
Þar hefir aldrei litið ver út en nú.
AS visu er svo aö sjá sem innbyröis
óeirSir séu hættar og stjórninni gangi
allvel í störfum sínum, en Þjóöverjar
hafa sóft svo hart á aS undanförnu aS
þeir hafa veriS i hinni mestu ’klípu.
ÞjóSverjar tóku báðar eyjarnar sem
nefndar voru siöast, Dago og Oesel.
AS morgni þess 17. reyndu ÞjóS-
verjar aS kasta brú ýfir ána Dvína
skamt frá Riga, en þaS tókst ekki;
aftur á móti náðu þeir allri Oesel
gyjunni og ógrynni af vistum. HöfSu
þeir komið mörgum herskipum inn í
fjörðinn; umkringdu þeir og náðu á
vald sitt 20 herskipum frá Rússum,
en mistu þó samtímis tvö af sínum
eigin; var þetta þar sem Mánasund
heitir og hertóku ÞjóSv. Mánaeyju
tiæsta dag; aö þvi búnu bjuggust þeir
til að ráðast inn i Esthonia og var
þá Pétursborg í hættu eftir því sem
herfróðir menn segja. Var þar skot-
iS á ráSstefnu og þaS afráðið aS
flytja höfuöstaðinn til Moskva; en
fjöldi borgarbúa flýSi úr Pétursborg.
Seinna um daginn hertóku Þjóðverjar
kastalaborgina Reval, skarnt frá
mynni finska flóans. Alls er sagt aS
Þjóðverjar ltafi tekiS um 2,000 fanga
i þessum vinningum.
Bretland.
Á fimtudaginn réöust Bretar á
ÞjóSverja skamt frá Ypres og voru
hinir óviðbúnir. Orusta varS allhörS,
því 'ÞjóSverjar veittu alla þá mót-
stööu sem þeim var unt; þannig lauk
þó aö Breiar tókö skotgrafir á 600
feta svæði, nokkrar fallbyssur, tals-
vert af visturn og 563 fanga. Mann-
fall er sagt að hafi orSiÖ talsvert á
báðar hliöar, en tölur ekki gefnar.
Á föstudaginn var réöust tvö lofi-
sklp á Lunóónaborg og héraSiö iþar í
kring; 27 manns mistu lífiS og 53
særðust. öll loftskipin komust í
burtu óskemd. Þetta er í átjánda
skifti sem loftskip hafa ráSist á
F.ngland og valdiS tjóni.
Tala loftskipanna, tala þeirra sem
mist hafa lífiS, tala hinna slösuðu
og timi árásanna fer hér á eftir; alt
síðan 1. jan. 1917.
Dagur Skipatala Dánir Slasaöir
25. ímai 16 76 174
5. júní 15 157 432
13. júní 14 11 . 26
2. júlí 20 37 141
7. júlí 21 11 26
22. ágúst 10 11 13
13. ágúst 16 32 43
24. ágúst 7 1 5
3. sept. 16 107 92
5. sept. 20 11 62
24. sept. 2 5 70
26. sept. óvíst 7 28
28. sept. óvist 2 5
29. sept. - 8 11 82
30. sept. 13 9 42
1. okt. 23 10 29
19. okt. 7 27 53
Heilmiklar skemdir uröu 19. þ. m.
á hústtm og öSrum eignum ,' Fara
blööin á Englandi hörSum oröum urn
stjórnina fyrir þaS aS hafa talið fólk-
inu trú um aS engin hætta stafaði
lengur af loftbátum. Segja blöðin aS
sjálfsagt sé aS segja eins og er að
hættan sé enn sú sama og hún hefir
verið.
14. flutningaskip og tvö brezk her-
skip þeim til varnar voru á ferS í
NorSursjónum fyrra miðvikudag.
Átta þeirra voru brezk, fimni norsk
og eitt danskt Tveir neöansjávar-
bátar komu að þeim, söktu öllum
flutningaskipt'num nema þremur og
báSum herskipunum. Herskipin hétu
“Mary Rose” og “Strongbow”.
Um 10. þ. m. skutu Bretar sprengi-
kúlum á hei búnaSarstöSvar í Belgiu,
|>ar sem heic r Roulers. Fórust þar
nokkrir menn og miklar sprengingar
urSu, sem ollu því aö skotfæri skemd-
ust og eyðilcgðust.
Rússland.
Svo þykjast menn hafa fengiS
glöggar fréttir frá Rússlandi nú. að
ekki minna en einn þriðji hluti alls
þýzka flotans sé kominn inn í Riga-
flóann og ]>ar á meSal hið stóra her-
skip “Moltke”. sem er 22,635 smálest-
ir aS stærö. Meö herskipunum höfSu
Þ jtaSverjar allmikinn loftskipaflota
og varð þeim afarmikiS liö aS hon-
um. Sjálfur fór Kerensky forsætis-
ráSherra á herstöðvarnar til þess aS
segja fvrir og taja kjark í menn sína.
Þegar Rússneski flotinn flýði norð-
ur varð skipið “Slava” eftir og gat
eleki fylgst meS; tóku skipverjar þvt
það ráð aS sökkva því sjálfir til þess
aö það kæmist ekki i hendur óvinanna
Frakkland.
Frétt frá Frakklandi á fimtudaginn
skýrði frá því aS frakkneskt herskip
hefSi sökt tveimur ne'ðansjávarbát-
um í MiSjarSarhafinu rétt fyrir mán-
aSarmótin.
Frakkneskt skip sern “Medie” hét
sökk t Miðjarðarhafinu 23. septem-
ber. HafSi kafbátur skotiö á þaS og
skotiö orsakaS sprengingu. “Medie”
var 4470 smálestir aö stærö og vortt
500 manns um borð; af því drukn-
uSu 250.
Einkennileg neitun.
Vinir og ættingjar þeirra tnanna
sem eru stríösfangar á Þvzkalandi
höfSu fariS þess á leit aS þeir fengju
aS senda jólagjafir til þeirra. F.n
Borden hefir fengið símskeyti frá
George Perley í Lundúnaborg meS
tilkynningu um þaS a'ð herstfórnin
sjái sér ekki fært aS veita þetta leyfi;
viröist ]>etta einkennileg neitun.
Bréf
Herra ritstjóri “Lögbergs".
Á ferS tninni eystra í sumar, lofaS!
eg ýmsunt aS biöja íslenzku blöðin
aS flytja þeitn áritun mína, og er hún ;
1519 IVest 62nd Slr. Scattle, Wash.
Og er eg bind enda á þaS heit, bið
eg þau vinsamlegast, um rúm fyrir
þessa viöbót.
Eg hefi taliS þaS skyldu mina aS
leiðbeina, eftir mætti, þeim Islend-
ingum- er til miín hafa leitaS, og er
þess fús meöan dagur endist mér.
Islendingurinn er mér aldrei óvið-
komandi. Og sjálfum mér kýs eg þá
yfirskrift eina hér á heimstorginu.
Auk þess skulda eg íslendingum
austan fjalla, öilitm, er eg á einhvern
hátt kyntist á ferð minni, innilegt
þakklæti mitt og minna. Kærleiki
fornra og nýrra vina hefir reynst mér
heilsulyf.
Því miður sá eg færri en eg vildi,
og fundust mér til þess ýmsar ástæS-
ur. BiS þó vini mína og landa viös-
vegar, afsökunar á því. Einkum bi'ð
eg þó fornvini mína í Noröur Dakota
er sýndu mér svo einlæga trygS og
fágætt ástríki, afsökunar á, hve stutt-
ir þessir síöustu samfundir, aö minsta
kosti sumra okkar, urSu, og hve orö
tnin voru ófullkómin íákn tilfinninga
minna.
Loks sendi eg hér meS öllttm Vest-
ur-íslenzkum vinum nokkur kveöju-
erindi, er eg biS ]>á, einkum hina eldri
er í skugganum dvelja, aö rauia ein-
hverja rökkurstund. MeS samveru-
og skilnaöár-endurminningarnar i
hjarta.
BróSurlegast.
Jónas A. Sigurðsson.
....|
Er nú kominn í skotgrafirnar
y : -- '■»"—-- ■■■vy
Capt. Waller Lindal.
Oft hefir veri'ö talaS um þaS og
ritaö hér hversu rttargir af yfirmönn-
um Canada hersins sitji yfir á Eng-
landi timum saman og neiti aö
fara á vígvöllinn, nema í þeirri stöðu,
sent þeir héldu þegar þeir fóru héö-
an. Þannig stendur á aS æSri her-
menn en Leiutenants fá ekki aS fara
á vígvöllinn í hærri stöSu í hernum
en Leiutenants. Þetta athuguSu
ekki sumir íslendingar, eða vissu
þaö ekki. Einn er 'sá íslendingur,
sem ekki lét sér það fyrir brjósti
brenna; hann fór í skotgrafirnar sem
Leitenant, þótt hann heföi haft æSri
stöðu; það var Capt. Walter Lindal.
Hann fékk ekki aS fara sem Captain
fremur en aðrir, en báuðst þá viljug-
ur til aS fara sem Leiutenant, heldur
en a'ð fara ekki, og sýndi þannig al-
vöru sína. Hann ,er nú t skotgröf-
unum á Frakklandi og hefir veriS
þar síSan 1. september.
Walter Lindal er einn hinna allra
frægustu íslenzkra nániismanna sem
vér höfum átt: tók hann hver verö-
launin á fætur öðrum og útskrifaöist
af öllum skólum meS ltáunt heiöri.
Hann er lögmaS'tr og var nýbyrjaSttr
á þeirn störfum þegar stríSið skall á.
Má vænta þess aö hann eigi sér langa
æfi ag bjarta íyrir höndurn, ef hann
kemur heint aft"r heill á húfi, sem
vér vonum öll aS verSi.
Frakkar vinna frægan
sigur.
Þegar Lögberg er albúiS til prent-
unar, kemur út blaö mcð þær fréttir
aS Frakkar hafi unniö heljar ntikinn
sigur á hersv'eitum Þjóðverja á
þriSjudaginn.
Ruddust hersveitir Frakka í gegn
um íylkingar óvina sinna á sex mílna
svæði og fórtt áfrant tvær niilur. Var
]>etta nálægt AKne. Þetta áhlaup var
gert að ÞjóSverjum óviSbúnum og
hertóku Frakkar 25 stórar fullbyssttr
og margar sma-rri. Þeir tóku einnig
7,500 fanga ; einni svipan og féllu
auk ]>ess margir af Þjóðverjum;
Mannfall Frakka er sagt aö hafi ver-
ið litið. '
-------*r*-------
Bréf frá Árna Eggertsson.
New York, 19. okt. 1917.
Dr. Sig. Júl. Jóhannesson.
Háttvirti vinur I
Mér datt t hug aS skrifa þér ltntt
og láta þig vita hvernig gengur hér.
“Frances , Hyde”, skip Johnson &
Kaaper, hefir legiö hér í viSgerö i
lengri tíma, er ]>aS nú í þann veginn
aö koniast af stað hlaöiS steinolíu fyr
ir landsstjórn íslands. — “ísland” skip
SameinaSa félagsins kom hingað á
lattgardaginn var og er hér aö btða
eftir vörutn.—“Willinioes” er á leið-
inni hingað frá Reykjavík til þess aS
sækja steinolíu fartn, og svo er von
á “Lagarfoss”,og “Gullfoss” snemma
í nóvember.
ÞaS hefir veriS algert aðflutnings
bann til hlutlausu landanua á allri
matvöru eSa yfir höfuS allri vöru í
lengri tíma. 11. október fékk eg
Export Admisstration Board Banda-
rikjanna til þess aS samþykkja aS
íslancl skvl li vera undanþegiS aö svo
miklu Ievti sem þeir gætu sparaö þeim
vörur og er t leyfin nú smám saman
aS koma fyrir ýmsutn kaupuni sent
hér ltafa veriS gerS og vonast eftir
aS alt gangi ]x>Ianlega framvegis.
Eins og þú hefir kanske heyrt þá
kaupir stjórn Bandaríkjanna alla
kornvöru og* selur aftur; heitir sú
deild “Unitecl States Exi>ort Admini-
strative Grain Corporation of N. Y.”
af henni verður öll matvara aS vera
keypt frantvegis. — Forseti þessarar
deildar, Mr. Barnes, sent eg hafði
Introduction til frá Winnipeg Busi-
ness manni hefir lofað mér þvi aS
ísland skuli fá aS sæta sömu kjörutv
í kaupum og striðsþjóSirnar fbanda-
mennj. En svo er alt þetta dagleg-
um brevtingum undirorpiS. þvj nú
stendur fátt í stað.
Eg hefi hevrt eftir kapteininum á
“íslandi”, að Islendingar heima hafi
selt 10 botnvörpunga til Frakklancl?.
Einnig að heim hafi komiö 6000 tonn
af kolum á 200 krónur tonniS, hafi
þaS bætt töluvert úr kolaskortinutn.
Hér er alt af ágætistíð, sumarveSur
á hverjum degi.
Ekki er til neins fyrir fólk aS vera
að senda mer' bféf til þess aö reyna að
koma þeint lieim meS skipunum, slíkt
er bannaS og vandlega framfylgt af
yfirvaldanna hendi.
MeS v'insemd.
Arni Eggcrtson.
Kosníngar 17. Des.
Lögberg gat þess fyrir nokkru aS
kosningar mundtt fara fram 17. des-
ember. Nú er þetta orSð hér um bil
víst. Yfirlýsing um kosningarnar er
sagt aS fari fram 1. nóvember. Eru
nú afturhaldsme'in búnir a'ð búa svo
í haginn fyrir sér aS þeir telja sig-
urinn vísann; þaS er'þó eftir aS fá
sarpþykki þeirra fáu sem eftir hafa
veriö skildir meS atkv'æöi og enn er
ekki víst hvetnig þau atkvæSi falla.
1 siðustu fréttum frá skólanum var
[>ess getið að kappræSur færu þar
fram í vctur og einnig aS sú fyrsta
yröi á næsta skcmtiíundi, og verður
þessi grein aSallega um það sem þar
íór fram.
Fundurittn var haldinn 19. þ. m. og
auk skólafólksins voru nokkrir gestir
viöstaddir.
ASal eftii skemtiskrárinnar var
kappræSai'. Efni hennar var: “Á-
kveSiS aö sver'ðiS sé máttugra afl en
penninn”. Fyrir játandi hliðina töl-
uöu Bjórgvin Vopni og Rósa John-
son og fyrir neitandi hliSina Agnar
Magnússon og GuSrún Rafnkelsson.
Þessir voru fengnir til aS dæma um
kappræðttna: Dr. J. Stefánsson, Mr.
M. Pálsson og séra B„ B. Jónsson.
Játandi hliöin vann meS % rneiri
hluta. Mr. Pálsson bar fram úrskurS-
inn og gat þess um leiö aö eftir sínu
áliti hefði þetta veriS einhver sú
bezta kappræ'ða sem hann hefði heyrt,
þegar tekiS væri tillit til þess aS þeir
sem kappræddtt voru óvanir öllti þvt-
Hku.
Auk ]>es?a'ar kappræðu var: sam-
söngnr, “Lg man þá tíS”, allur skól-
:nn; upple tur, Hilda Eiríksson; einn-
ig las Jór StraumfjörSj upp kvæSiS
“Veiðimaðurinn” og svö var skóla-
blaSiö Usið aí Einari Eiríkssyni.
Veitingar og leiki'- voru á eftir.
Næsti skemtifundur veröur haldnn
annaö föstudagskveld og fer þá einn-
ig fram kappræöa, og verSur talaö á
íslenzktt. EfniS er: “Ákveðiö aS nú-
tíðar tslenzkar bókmentir hafi meiri
árhif þjóSina en fornaldar bók-
mentir”.
Bæjarstjórnin.
Bæjarstjórnar kosntngar nálgast ób-
um og eru þegar útnefndir rnenn ti!
sókna í sumum kjördæmum. Bæjar-
stjórnin heíir veriS aö tala um ýms-
ar breytingar á stjórn bæjarins og er
ein þeirra sú að leggja niöur yfirráös-
ntanna stöðutnar. YrSi þá verki
Aeirra skipt á milli bæjarráösmanna-
og þeirh aftur faliö á hendur innatt
nefnda aS fjalla um þau mál er hverri
nefnd heyröi til. Hvort þetta verSur
áS framkvæmdum, eSa hvor hægt
verður aS koma því viS í bráðina, er
ekki ráöið enn. Þetta mundi aS sjálf-
sögöu auka starf bæjarráðsmanna, ef
þeim yrði ekki fjölgaS, en ]>aö virðist
vera góS brevting. YfirráSsmenn-
irnir sturvda alls konar störf attk
stöðu sinnar alveg eins og bæjarráös-
mennirnir og og eru þvt laun þeirra
langtum of há t samanburSi viS lautt
hinna.
Akve'ðiS heíir Davidson borgar-
stjóri aS sækja. og sömuleiðis er það
víst aS Dyson sækir. Um tíma héldu
menn aS Waddell sá er sótti í fyrra
rnundi einnig veröa t kjöri í ár, en
hann itefir lýst þvl yfir a'ð hann ætli
sér ekki að sækja. Á meöal yfir-
ráSsmanna sem t kjöri verða er Ro-
bert Snook, sem margir þekkja. Etn
eöa tvær konur ætla sér aS sækja um
skólaráöstöðu og aS minsta kosti heftr
komiS til orða aS ein eöa tvær sæki
um bæjarráðsstóSu.
Kæra hefir komiS fram fyrir bæj-
arstjórninni unt þaS að víSa séu staS-
ir hér r b^enum þar sem spilað séu
fjárhættuspi! og menn bókstaflega fé-
flettir. Sá heitir K. Lawson og á
heima aö 42 Martha str.. sem kæruna
bar frani og var skipuS rannsókn i
mélinu. Piltur sem heitir Roy Link
og á heima i Dominion City kont til
Winnipeg aö leita sér aS vinnu; var
honttm boðið inn í eitt þessara húsa
og tapaSi liann þar $13 á fimtudaginn
i Ieik sem þar var kallaöur “Cover
the Cloth”. Lawson segist vita um
menn sem tapaS hafi $49—$50 á þess- ^
um stöðvum á örstuttum tima. Einn
vissi hann tapa $113 á tíu mínútum
og annar frá Montreal tapaöi í einu
$85. Þ'essir fjárglæframenn hafi
þa'ð fyrir siS aS reyna aS ná ’í þá
sem t bæinn koma utan af landi og
ekki vara sig á þess konar brelhtm:
hafi þeir stundum svikiS þannig í
sinn vasa sumarkaup saklausra manna
og skiliö þá eftir allslausa.
Nýir menn í samsteypu-stjórniaa
A. K. McLean þingmaöur í Hali-
fax og Robertson efrideildarmaSur
voru báöir teknir inn í samsteypu-
stjórnina í gær. McLean var áSur
t frjálslynda flokknum. en Roltertson
er talinn fulltrúi verkamanna, þótt
verkamannafélögin hafi ekki viður-
kent hann. Báðir eru þessir menn
embættislausir ráöherrar, enn sem
kontiö er.
Laurier kemur vestur.
Sú frétt birtist í blööunum á þriöju-
daginn aS Sir Wilfrid Laurier væri
væntalnegur hingaS vestur innan
skamms. Hafa vinir hans hér vitaö
þaS fyrir löngu, en það hefir ekki
veriö gert opinbert fyrri. AS líkind-
um vcröur hann hér t byrjun nóvem-
ber og má þá vænta þess aS mikiS
veröi hér um dýrSir. Reynt mun
verSa aö fá niöursett fargjald til þess
aS utanbæjarmönnum verði sem flest-
mögulegt aS koma og hlusta á hann.
um mögulegt aö koma og hlusta á
hann.
Hermanna atkvœðin.
1. Eg greiöi atkvæSi fyrir
2# Eg greiöi atkvæði meö stjórninni
3. Eg greiði atkvæSi á móti stjórninni
‘ 4. Eg greiði atkvæði fyrir óháða menn
5. Eg greiði atkvæði fyrir verkamenn
Þegar samsteypustjórnin var mynduð lýsti hún því yfir að hún ætla^i
sér ekkert að athuga atkvæöagreiöslulög hermannanna, né kefjast brevtingar
á þeim, þau heföu veri'ð haglega útbúinn frá öllum hliSum. Ekkert er
ákv'eðiS á atkvæðaseSlinum um samsteypustjórnina, en þar sem talaö er um
“stjórnina” á þaö nú aö þýða samsteypustjórn. F,f kjósandinn vill greiða
atkvæSi einhverjum sérstökum manni eSa mönnum. sem nefndir eru meS
nafni þá veröur ltann sjálfur aS skrifa nafnið eða nöfnin t fyrsta auða
biliö á atkvæSaseSlinum eða ef hann vill greiöa atkvæSi fyrir einhvern
flokk þá skal hann metécja “X-’ í þaS bil sem tilnefnir flokkinn sem hann
vill gefa atkvæði sitt. Hver einstakur atkvæðaseSill er látinn i ttmslag og
á þaS skrifar kjósandinn meSal annars hvar hann átti síöast heima, eða
sé hann ekki viss um það þá skrifar hann það kjördæmi sem hann vill aS
atkvæöi sitt verði taliS til. Þetta þýðir þaö sama sem hermennirnir
veröi aö greiöa opinbert atkvæöi í stað þess að lögin í landintt heimila aö
menn greiði þau levnilega. og er auSsætt í hvaða skyni þetta er gert. ÞaS
er vitanlega aö eins til þess gert aö hræöa hermennina til þess aS greiða
atkvæði meS stjórninni.