Lögberg - 22.11.1917, Síða 3

Dœtur Oakburns
lávarðar.
Eftir MRS. HENRY WOOD.
Fyrsti kafli.
Hún sagði þetta auðvitað í þeirri von, að
Laura myndi koma heim á meðan. pað var mjög
hversdagsleg vinna, innifalin í því að setja nýtt
ermalín á eina af skyrtum föður síns. Rigningin
var aftur byrjuð og tíminn leið; kl. sló níu; það
var háttutími Lucy, en hún hafði enn þá ekki feng-
ið teið sitt.
Hvar gat Laura verið?
Jana var að verða reið yfir æsingunni og
vandræðunum sem hún var stödd í. Hún gat ekki
beðið lengur með teið, og þá var ekki mögulegt að
dylja það lengur fyrir heimilisfólkinu og Lucy, að
Laura var fjiarverandi. pá kom Judith einmitt
inn.
“En hvar er ungfrú Laura?” sagði hún undr-
andi. “Eg var upp í herbergi hennar fyrir mín-
utu síðan og fann þetta á gólfinu, ungfrú. Eg
kom til að færa henni það”.
pað var pyngjan hennar Lauru, sem hún var
vön að nota. Jana áleit að hún hefði mist hana úr
vasa sínum. Hún var alveg tóm. Síðustu dagana
hafði Jana séð hana vera að búa sér til nýja
pyngju úr grænu silki og stálperlum; hún var
máske farin að nota hana.
“Er ungfrú Laura úti?” spurði Judith.
pví varð ekki neitað; sannleikurinn varð ekki
dulinn, og enga sanngjarna afsökun var hægt að
koma með, og það sámaði Jönu mikið.
“Hún —hún hefir líklega farið út til að kaupa
eitthvað í bænum, sem hana hefir vanhagað um,
eitthvað smávegis fyrir skrautsauminn sinn”,
sagði Jana lágt. “Hún verður eflaust ekki lengi.
Eg ætla að hella teinu í bollana, Judith”.
Teinu var rent í bollana og drukkið, en enn þá
lét Laura ekki sjá sig. En þegar • klukkan var
farin að nálgast tíu, varð Jana mjög óróleg; þá
var grunurinn um hinn voðalega sannleika — alt
of voðalegur, sem hann hlaut að verða fyrir Jönu
— enn þá ekki lifnaður hjá henni.
Hún lagði sjal yfir höfuð sitt og herðar, tók
regnhlíf og gekk niður að girðingarhliðinu. þar
nam hún staðar og horfði upp og ofan eftir veg-
inum, eins langt og myrkrið leyfði henni að sjá —
því kvöldið var nú orðið dimt. Ekkert var mögu-
legt að sjá eða heyra nema regnið, sem alt af
streymdi niður.
Judith kom á móti henni þegar hún kom inn
aftur, grunandi um óróa hennar. “Get eg farið
til nokkurs staðar að leita að henni, ungfrú
Jana?” Hún var lafði Jana nú, en það hafði enga
þýðingu. Jana gaf því engan gaum sjálf.
“pað ættir þú að gera, ef eg vissi hvort eg
ætti að senda þig”, svaraði Jana. “Eg get að eins
hugsað mér að hún hafi leitað skjóls einhverstað-
ar, máske í einhverri verzlun, og bíði eftir að rign-
ingin hætti. Við þekkjum enga í South Wennock”.
pað var ekkert annað fyrir þær að gera en
að bíða, alls ekkert. Og Jana Chesney beið þang-
að til kl. var yfir ellefu. Nú vaknaði hugsun hjá
Jönu — fyrst hrinti hún henni frá sér sem alveg
óhugsandi; en smátt og smátt varð hún líklegri,
og að síðustu tók hún sér örugt sæti í huga henn-
ar — að Laura hefði verið svo heimsk að leita
skjóls í húsi Carltons.
Lucy fór að gráta, hún var orðin hrædd. “Hefir
Laura vilst í burtu?” Judith kom inn mjög alvar-
leg, og Pompey stóð fyrir utan eldhúsdymar og
starði ráðþrota fram undan sér, en lampinn í gang-
inum kastaði birtu sinni á hann og sýndi hræðsl-
una í andlitssvip hans, sem einnig sást greinilega
í augunum. Annað eins og þetta hafði aldrei kom-
ið fyrir meðan hann hafði unnið þar, og hann lang-
aði til að spyrja hvort dekur bamið hans, ungfrú
Laura, hefði vilst í burtu — eins og Lucy hafði
spurt um.
“Ungfrú Jana”, sagði Judith lágt við ung-
frúna, “eg geri eflaust réttast í að fara eitthvað
og spyrja eftir henni. Máske — máske hefir hún
orðið fyrir verstu skúrinni á heimleiðinni og flúið
inn í hús Carltons?”
Jana var næstum þakklát fyrir þessi orð; þau
hlífðu henni við hinum kveljandi bágindum að
verða að segja Judith, að sér hefði líka dottið
þetta í hug.
“Eg get naumast haldið að hún mundi gera
það, Judith; en hún er mjög hugsunarlaus, og
henni hefir máske fundist að hús Carltons væri
æskilegt skjól gegn regninu. Máske — ef þú vilt
á annað borð fara —”
Judith gaf henni ekki tíma til að Ijúka við
setninguna. Á næsta augnabliki kom hún aftur
með stóra regnhlíf í hendinni og klædd í kápuna
sína með hatt á höfðinu.
Hún gekk buslandi ofan brekkuna. Fyrir
hraðgengan mann var auðvelt að ganga frá húsi
Chesney til húss Carltons á fimm mínútum; því
leiðin lá ofan brekkuna; en nú þegar vegurinn var
eintóm bleyta, gat Judith ekki gengið eins fljótt,
og kirkjuklukkan sló stundarfjórðung eftir ellefu
þegar hún gekk að girðingarhliðinu áleiðis til
hússins.
Hún gekk í gegnum hliðið og varð nokkuð ó-
framfærin, því kyrð og myrkur hvíldi yfir húsinu,
eins og íbúar þess væru gengnir til hvíldar.
Margliti lampinn fyrir utan aðaldvrnar lýsti ekki
lengur, ljósið í honum hafði verið slökt jpað leit
raunar ekki út fyrir að ung stúlka hefði leitað
skjóls þar, og Judith sá hve ósanngjarnt það var
að kalla fólkið á fætur með hringingu, og spyrja
hvort ungfrú Laura Chesney væri þar.
En hún varð annaðhvort að gera það, eða snúa
aftur jafn óviss og hún var komin; hún barði að
dyrum, en enginn svaraði, svo hringdi hún dyra-
bjöllunni.
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 22. NÓVEMBER 1917
pað gagnaði heldur ekki, og Judith hringdi
aftur og aftur. pegar hún hringdi í þriðja skifti,
heyrði hún hávaða hátt uppi, svo hún gekk frá
skrauthliðinu og leit upp.
“Hvað á það að þýða, að standa þama og
hringja viðstöðulaust?” hrópaði gröm kvennrödd,
það var Hannah. “jpegar þér sáuð að ljós logaði
ekki á lampanum, hefðuð þér átt að skilja að hr.
Carlton er ekki í bænum”.
“Er hann fjarverandi ?” spurði Judith.
“Hann fór skyndilega í burt í kvöld. Að
minsta kosti fanst okkur það skyndilegt; því hann
gat ekkert um það við okkur, fyr en hann kom
ofan úr herbergi sínu með hattinn og ferðatösku í
hendinni, og vagninn stóð við dymar til að flytja
hann burt”, sagði röddin æst, eins og henni fynd-
ist þessi skyndilega burtför mjög óþægileg. “Hann
sagði þá, að hann ætlaði að fara í burt, og kæmi
ekki aftur fyr en eftir nokkra daga”.
“Nú, jæja”, sagði Judith, “það er ekki hr.
Carlton, sem eg ætlaði að finna; eg kom til að
spyrja um, hvort ein af okkar ungu stúlkum hefði
komið hingað til að leita skjóls gegn rigningunni?”
“Hvaða ung stúlka?” spurði Hannah.
“Ungfrú Chesney. Hún fór ofan í bæinn í
kvöld, og þar eð hún er ekki kornin heim, hlýtur
hún að hafa leitað skjóls einhvers staðar. Við
héldum hálft í hvoru að hún hefði farið hingað”.
“Hér er engin ung stúlka, sem hefir leitað
skjóls. Hér hefir enginn annar komið en þernan
hennar frú Newberrys, sem sagði að húsmóðir
sín væri lakari, svo eg varð að senda hana til Grey.
Hún var eins ósvífin og hún gat verið; hún vildi
fá að vita hvers vegna hann hefði ekki sagt þeim
frá burtför sinni”.
“Ungfrúin okkar er þá ekki hér?”
“Nei, hún er ekki hér, og hefir heldur ekki
komið hingað. Eg skal biðja Even að láta aug-
lýsingu á lampann á morgun, sem segi að Carlton
sé ekki í bænum”, sagði Hannah beiskjulega.
“pað er alls ekki neitt gaman að vera hringd á
fætur til einskis, þegar maður er nýlega sofnaður”
“Já, mér þykir leitt að eg gerði það”, s^gði
Judith; “en eg var neydd til þess eins og á stóð
hjá okkur. Góða nótt”.
“Góða nótt”.
Judith stóð kyr við hliðið og hugsaði sig um
hvert hún ætti nú að fara. Meðan hún stóð þar,
datt henni alt í einu nokkuð íhug; það var sem
augu hennar opnuðust — ekki til að sjá neitt
skemtilegt eða þægilegt. Og hún varð alt í einu
fullviss um sannleikann í þessu efni, eins fullviss
og hún hefði sjálf séð þenna sorgarleik fram-
kvæmdan. Hin skyndilega burtför Carltons og
og hvarf Lauru, sýndi mjög glögt hver sorgarieik-
urinn var.
Hún gekk heim í hægðum sínum; hvers vegna
þurfti hún að flýta sér til að segja frá þessum
sorgarfregnum sem hún bar heim? Húsmóðir
hennar, sem kvíðandi hafði beðið hennar, heyrði
fótatakið þegar hún var að koma og beið hennar
við hliðið, og s^ þá að hún var alein.
“ó, Judith, hefir þú ekki fundiðhana?”
“Nei ungfrú. Eg — eg--------”
“Hvað þá?” spurði Jana.
Judith byrjaði nú á starfi sínu eins vel og
henni var mögulegt, fyrst gaf hún dálibla bendingu
um hin hræðilega grun sinn. Hin voðalega skoð-
un hennar, sannleikurinn, var ekki strax skilin rétt
af áheyrandanum — að Laura Chesney hefði yfir-
gefið heimili föður síns.
XXI. KAPfTULI.
Ánægjuleg skemtiferð.
Soufch Wennock var, eins og lesarinn skilur, í
miklum æsingi þernía næsta morgun. Annað eins
nýunga sælgæti hafði ekki verið boðið bæjarbúum,
síðan ógæfusama konan dó í Palace Street. Nú
voru sælgætin tvö: Upphefð Chesney kafteins,
sem nú var orðinn jarl af Oakburn, og flótti dóttur
hans með Carlton.
Flóttinn var snildarlega vel fyrirhugaður, og
þó að hin útvalda brúðir og brúðgumi yrði fyrir
smálegum óhöppum áður en flóttinn var til fulls
framkvæmdur, voru þau óhöpp engin hindrun.
Fyrirætlanir Carltons voru góðar. Hann var
snjallur uppfyndingamaður. Áformið sem hann
og Laura höfðu komið sér saman um, var, að hann
í rökkrinu skyldi vera með vagninn sinn í götu,
sem lá frá Bakkanum, og að Laura skyldi koma
þangað til hans. þessi gata, eða réttara að eins
götuslóði, sem var nefndur Blister Lane, og sem
mjög fáir fóru um, hann lá til þess staðar sem
hét Lichtford, þar sem fáeinar járnbrautarlestir
námu staðar til að taka ferðafólk. Hann var fjór-
ar mílur frá South Wennock, og Carlton vissi, að
vagninn sinn mundi fara með eins miklum hraða
og hvert annað akfæri, og það léti í té þann hagn-
að, að enginn annar en sjálfur hann vissi um þessa
burtför. Hann þorði ekki að láta sjá sig með
Lauru við mann mörgu stöðina í Great Wennock,
því að þar hefðu að minsta kosti hundrað augu
þekt þau.
Hann geymdi leyndarmálið hyggilega. Hann
vitjaði sjúklinga sinna eins og vant var, en fór nú
gangandi til þeirra, svo að hesturinn hans yrði ó-
þreyttur til kv.öldferðarinnar. Hann sagði ekki
eitt orð við sjúklinga sína um hina fyrirhuguðu
ferð; það hefði ekki verið hyggilegt, og hann mint-
'st ekki á það heima heldur. Hann neytti dagverð-
ar á vanalegum tíma og fór svo upp í herbergi sitt
og þegar svo dimt var orðið að þörf var á að
kveikja, hringdi hann og skipaði að láta hestana
fyrir vagninn og koma með hann að dyrunum, en
kom ofan með ferðatösku í hendi sinni. pernan
stóð í ganginum þegar hann kom ofan; hún leit á
ferðatöskuna.
“Eg verð fjarverandi í fáeina daga”, sagði
hann.
Henni kom þetta svo á óvart, að hún gat ekki
spurt hann neitt um þetta; henr.i fanst það svo
undarlegt að hann skyldi fara svo óvænt og skyndi
lega í burtu. Carlton gekk út að hliðinu, þar sem
vagninn beið hans. Evan stóð hjá hestinum ferð-
búinn til að fylgja húsbónda sínum. pað var sami
hesturinn og meiðst hafði löngu liðna sunnudags-
kvöldið, þegar hann varð fyrir óhappinu á milli
Great Wennock og South Wennock; Carlton hafði
nú notað hestinn liðuga viku. Evan var fyrir
löngu orðinn frískur.
“Eg þarf ekki hjálpar þinnar með í kvöld,
Evan”, sagði Carlton, þegar hann hafði tekið á
mpti taumunum til stíga upp í ökumannssætið.
Evan furðaði sig á því, eins mikið og Hannah,
hvert húsbóndi hans mundi nú ætla; en honum
kom það ekki við, og þótti vænt um að mega vera
heima og inni þetta óveðurkvöld.
Hann smokkaði ferðatöskunni undir sætið, og
Carlton settist makindalega undir vagnskygnið.
“pú þarft ekki að vera á fótum til a ð bíða
mín”, sagði læknirinn.
“En hesturinn, hr.?” sagði Evans og leit á
hann stórum augum.
“Hesturinn kemur ekki heim í kvöld”.
Hann ók burt og lét Evan standa og stara á
eftir sér. Carlton var aldrei margmáll maður; en
Evan furðaði sig á því, að hann skyldi enga skýr-
ingu gefa nú. Skyldi hann þurfa að fara fyr á
fætur en vanalega, til að taka á móti hestinum og
hr. Carlton? Alt, sem Evan gat ímyndað sér um
þetta, var, að hann væri að heimsækja nýjan sjúkl-
ing, þar sem hann mundi dvelja fleiri stundir, en
hvað var hann þá að gera með ferðatösku ?
“Hvert ætlaði húsbóndinn að fara?” spurði
Hannah fremur þjösnalega, þegar hann kom inn
í húsið aftur.
“Hver getur vitað það?” svaraði Evan.
“Hann sagði að eg þyrfti ekki að vera á fótum
til að bíða eftir hestinum. Að líkindum kemur
hvorugur þeirra heim í nótt”.
“í nótt!” sagði Hannah meinyrt. “Hann
kemur ekki heim fyr en eftir nokkra daga, sagði
hann mér. pannig er það ávalt! Eg ætlaði að
spyrja hann hvort eg mætti ekki eiga frí tvo þriðj-
unga af morgundeginum, og nú get eg ekki fengið
það frelsi”.
Carlton ók hart þangað sem bakkinn byrjaði,
og ætlaði að fara aka inn í þá götu þar sem á-
kveðið var að hann skyldi bíða, þegar hann heyrði
fótatak sem var að nálgast.
“Gott kvöld”, sagði John Grey. “Leiðinlegt
kvöld”.
“Mjög leiðinlegt”, sagði Carlton rækilega.
“Hafið þér farið langt?”
“Að eins til Chesney kapteins”.
“Til Ohesney kapteins? Hvað þá! Hver er
veikur þar? Ekki kapteinninn, því eg sá hann
ganga fram hjá húsi mínu fyrir hálfri stundu
síðan”.
“Eg var að líta til litlu stúlkunnar. Hún var
svo óheppin í morgun að detta á gluggann og
meiða sig talsvert í höndurnar. pér hafið líklega
ekki af tilviljun heyrt talað um í bænum, hvort
jarlinn af Oakburn er dáinn?” sagði Grey.
Carlton hafði alls ekki heyrt neitt um jarlinn
af Oakbum; en hann hélt að það væri sama nafnið
og kapteinn Ohesney hafði minst á, sama kvöldið
og yfirheyrslan var haldin. “pví spyrjið þér um
þetta ?” sagði hann.
“Af því eg hefi enn ekki heyrt; um dauða hans
en mig grunar að hann sé dáinn”, svaraði Grey.
“Eg veit að hann fyrir tveim dögum síðan lá
sjúkur í taugaveiki, og læknarnir höfðu litla von
um hann, og þar eð bréf eru komin til Chesney
kapteins, með áritun til jarlins af Oakburn, held
eg að eingin efi sé á því að hann sé dáinn. Eg er
satt að segja sannfærður um það. Eg hélt að þér
hefðuð máske heyrt eitthvað talað um það í bæn-
um”.
Carlton varð dálítið vandræðalegur. Hann
skildi ekki hvers vegna minst var á bréfin, sem
árituð voru til jarlsins af Oakbum, en send til
Chesney kapteins.
“Ef hann er dáinn, þá er Chesney kapteinn
orðinn jarl af Oakburn og bréfin hljóta að vera
til hans. Eg hefi rétt núna sagt ungfrú Chesney
þetta álit mitt”.
Carlton var alt of rólegur til að láta í Ijósi
nokkra undrun. Sumir aðrir hefðu máske slept
taumunum og gefið tilfinningum sínum frelsi til
að koma í ljós, að minsta kosti á tíu til tuttugu
mismunandi háttu; hann gerði þetta að eins þögul-
an. Kapteinn Chesney jarl af Oakbum? Hvað
þá? pá eru dætur hans lafði Chesney!”
“ pér haldið þá, að þetta sé tilfellið?” spurði
hann.
“Eg held það ekki, eg er sannfærður um það”,
svaraði Grey. “Góða nótt”.
“Góða nótt”, sagði læknirinn um leið og hann
snerti hestinn með svipunni sinni og ók inn í
götuslóðann og nam staðar.
pað var nokkuð einkennilegur viðburður, sem
eftir á var athugaður, að John Grey skyldi mæta
þeim báðum þetta þýðingarmikla kvöld, á því
augnabliki sem þau lögðu upp í flóttann. Laura
Chesney, sem beið eftir tækifæri til að læðast út
án þess hún yrði séð, notaði stundina þegar hún
vissi að John Grey var í dagstofunni hjá Jönu og
Lucy. En hún átti nú ekki að sleppa án þess að
fá orsök til að hræðast einu sinni eða tvisvar.
Hún læddist ofan stigann, gegnum eldhús-
ganginn og út um bakdymar. pá sá hún Judith
koma frá ölhitunarhúsinu með ljós í hendi, svo
Laura varð að hlaupa kring um eitt húshomið og
bíða þar. pegar Judith var kominn inn, hljóp hún
niður hliðarstiginn, líklega harðara vegna þess, að
hún heyrði dágstofubjöllunni hringt hátt, og svo
sneri hún inn á breiða stiginn rétt hjá hliðinu, þar
sem hliðarstígurinn og aðalstígurinn frá framdyr-
unum mættust; þar rakst hún á John Grey. pað
hafði verið áformið, að hringja dagstofubjöllunni
t'l þess að honum yrði fylgt út, en hann var kominn
út áður en Pompey náði honum. Laura varð svo
hrædd að henni lá við yfirliði.
“Gott kvöld, ungfrú Laura Chesney. Ætlið
þér út að gartga í öðru eins veðri og þessu ?”
“ó, nei, eg — eg — eg fór að eins út til að
líta á veðrið”, stamaði Laura, sem fann að gyðja
forlaganna mótmælti flótta hennar.
“Veðrið er næstum því eins slæmt og það get-
ur verið”, sagði John Grey. “pað birtir máske upp
fáeinar mínútur, en byrjar svo aftur, þetta verður
óveðursnótt. Farið þér ekki lengra, góða, unga
stúlkan mín, ef þér viljið ekki drekkja yður”.
S
*
Asbyrg
í
!
!
! i
í Byrgi liföi eg bernsku minnar daga,
burtu fluttist rúmra þrettán ára.
En eitthv'að er, sem anda minn vill draga
altaf heim, meö tilfinningu sára. .
Eg sakna margra sælu stunda heima
— eg séð hef fáar hér í þessu landi —
og aldrei muíí~eg útsýninu gleyma
I Ásbvrgi rneö skóg og klettabandi.
Eg var á ferð um fornar æskuslóðir
og fleiri, að skoða Byrgis hamra salinn,
voru það alt vinir mínir góðir;
var eg heima kunnugastur talinn.
Eg benti þeim á háa hamra stalla
og hengi-flug, hvar fálkinn átti hreiður,
En gæsin verpti á gráum mosa hjalla,
gildur stóð hjá Leirtjörnunum meiður.
Eyjan lýsti sinum blökkit brúnum
broshýr þó, með svipinn tignarlega
og faldinn græna og fornaldanna rúnum
i flughamriana skornar alla vega.
Víða í björgin voru holur grafnar,
á vetrum höfðu smáfuglar þar skýli,
en á vorin í þeim verptu hrafnar,
óhræddir í sterku hamra býli.
Seinast þegar sá eg Byrgið kæra
sungu þrestir hátt á birkigreinum
og lifðu þar við lækjarbunu tæra
sem læddist undan gráum urðar steinum.
Lækurinn sér lék við smáu blómin,
leið svo áfram himinn hreinn og glaður,
aðeins skerpti ofur lítið róminn
í urð þá rann, og kvaddi berhöfðaður.
Kvöldroðinn gylti Byrgis björgin háu
í brosi sólar skógi vaxnar hlíðar.
Alt i kringum Ás-tjörnina lágu
áfram runnu lækjarbunur stríðar.
Ko!mórauð Jöklá kvað með strengja hljóði,
klappirnar þvoði sterk með ölduróti,
jafnt og þétt i jötun elifum móði,
járnköld hún endi sævar dætruni móti.
Brúnseyri lá þar blökk með beran skalla,
báðu megin strangar kv'íslir lágu,
Við enda hennar afttir saman falla
og úfin mynda hrygg með skúmi gráu.
Ferju maður fari sínu á öldu’m
fletti yfir úfna jökla móðu,
áratog hans engir menn þar töldu,
en oft á landi hissa og hræddir stóðu.
Hann langan veg gekk með lúna og sára fætur,
því lifið hafði marga kalda daga;
við ferju var oft frapi á miðjar nætur,
því föng hann þurfti að heimilinu draga.
Kotið hans var kosta lítill staður,
hvergi var þar engja blett að finna.
Að verki sínu var hann oftast glaður,
vel hann gætti að hópnum barna sinna.
Gunnlaugur Oddson.
! !
I I
i i
í i
i
í
i
i
i
i i
i I
! !
i
I !
!
Ibúð&rhúi úr steini í sveitum.
Þeim fjölgar einlægt smátt og smátt
og hefði þó fjölgað meira ]>essi árin
siðustu af ófriðinum með öllum þeim
erfiðleikum — dýrtíð og siglingateppu
— sem honum eru samfara hefði ekki
verið til að dreifa.
Árið 1911 er talið, samkvæmt lands-
hagsskýrslunum, að þá hafi verið í
sveitunum 138 íbúðarhús úr steini.
En rið sem leið 1916 munu steinsteypt
íbúðarhús eða steinhús hafa verið
uppkomin og í smíðum um 200 alls,
þar með taldar sveitirnar suður með
Faxaflóa i Guillbringusýslu. En auk
]>ess er fjöldi steinhúsa í bæjunum og
kauptúnum landsins, sjálfsagt um eða
yfir 300.
Mest er steinhúsafjölgunin í Borg-
arfirðinum á seinni árum, og í Borg-
arfjarðarsýslu eru þau flest, um eða
yfir 40 alls. Á Fljótsdalshéraði og
Fljótsdal eru íbúðarhús úr steini 25
eða fleiri. í Mýrasýslu eru þau ná-
lægt 20, í Húnavatnssýslu 16 eða 17,
S'kagafirði 9 eða 10, Dalasýslu eitt-
hvað sv'ipað, og í S.-Þingevjarsýslu
8 eða 9. I Rauðasandshreppi, Barða-
strandarsýslu eru 6 steinhús og önnur
6 i Ketildalahreppi, en alls þar í sýslu
ein 15. 1 Strandasýslu eru 8 íbúðar-
hús úr steini, og þar af 3 í Árnes-
hreppi. Aifstan fjalÍs — á Suðurlands-
undirlendinu — eru steinhúsin lang
fæst. Veldur Iþví tneðal annars ótt-
inn við landskjálftá. Þó er þeim að
fjölga þar í kauptúnum. bæði á Eyr-
arbakka, Stokkséyri og í Vík. í
Rangárvallasýslu munu þau vera 3.
Það var Sigurður Guðmundsson á
Selalæk, er þar reið fyrstur á vaðið.
I Skaftafellssýslunum eru þau einnig
fá. Magnús Finnbogason í Reynisdal
bygði þar fyrstur steinhús.
En fyrstu steinsteypuhúsin hér á
landi eru í Nesi i Höfðahverfi í S,-
Þing. er Einar Asmundsson lét gera
1892, og í Sveinatungu í Mýrasýslu,
er Jóhann Eyjólfsson (nú í Brautar-
holtij bygði árið 1895.
Sjálfsagt er að kannast við það, að
gallar muni vera á þessum steinsteypu
húsum, einkum sumurn þeirra eldri.
En vafalaust er þessari húsagerð að
fara fram, og að jafnaði munu flest
vngri eða yngstu steinhúsin revnast
betur, enda er það eðlilegt, þar sem
þegar er ráðinn maðttr til leiðbein-
tnga í húsagerð og nokkur reynsla
fengin í þessu efni til þess að styðj-
ast við.
Búnaðarfélag íslands sendi út árið
1910 spurningu um reynslu steinhúsa
til sveita og fékk svör frá 18 húseig-
endurrt eða bændum. Jón verkfr.
borlóksson vann úr þessum svörum
og skrifaði grein í Búnaðarritið (25.
ár. 1911) “Hvernig reynast* stein-
steypuhúsin”. Þá ritgerð ættu menn
að lesa. — Nú hefir Búnaðarfélagið
á ný sent út spurninga-eyðublöð til
nokkra manna, er siðan hafa gert
sleinsteypu íbúðarhús, og er þess að
vænta, að spurningum verði svarað,
og síðan birtur útdráttur úr þeint
svörum.
Ókyrð í stjórnmálum í Englandi
Á Englanai hefir verið nokkurs
konar stjórnmálarok upp á síðkastið.
Eins og kunnugt er, hafa sam-
bandsþjóðirnar • Evrópu nýskeð stofn-
að allsherjar herráð og er forsætis-
ráðgjafinn brezki, Lloyd George einn
af aðalmönnunum. Kvað hann hafa
stigið spor þetta, án þess að ráðgast
um við flokksmenn sína og aðra helztu
stjórnmálamenn. Út af því hefir 6-
ánægja risið, og hafa sumir spáð því
að þetta mundi verða stjórninni að
fótakefli. Er einnig mælt að tölu-
verður ágreiningur muni hafa upp
komið milli Sir William Robertson,
Sir Douglas Haig, og forsætisráð-
gjafans hins vegar.
Það hefir verið alment álit manna
i landi þessu, að náin satnvinna hafi
á verið, milli allra sambandsþjóðanna
og þó einkum og sérílagi Bretlands
hins mikla, Frakklands og Italíu, en
svo virðist því miður eigi ætíð verið
hafa.
Allmörg af hinum stærri og merkari
blöðum Bandaríkjanna, hafa fyrir
löngu bent á samvinnunauðsynina,
og leitt í efa, að sambandsþjóðirnar
gerðu skyldu sína t þv'í efni. En
fólkið virðist leggja á það litlan trún-
að. Þó lief-ir nú ósigurinn í Norður-
ítalíu betur en nökkuð annað, ótvi-
rætt leitt í ljos að samvinnunni á
milli ítala, og bandaþjóða hersins á
vesturstöðvununi, hefir verið í meira
lagi ábótavant. En hvort sent ri
Lloyd George var skjótráð-ur um of
eða ekki, þá skiftir það minstu máli.
Aðalatriðið er, að stofnun allsherjar
stríðsróðs sambandsþjóðanna, var hið
mesta nauðsynjamál og mátti með
engu móti lengur dragast.
pingmanna útnefningar.
R. L. Richardson, ritstjóri blaðsins
“Tribune” liér í borginni, hefir verið
kjörinn merkisberi stjórnarmanna í
Dominion kjördæminu Springfield.
“Trfbune” segist vera óháð, en er
þó eitt hið fylgispakasta málgagn
stjórnarinnar — óháð stjórnarblað!
— Bíður nokkur lætur?
Þingmannsefni frjálslynda flokks-
ins er Charette hermaður. margsærð-
ur í skotgröfum Frakklands. Hvor
haldið þið að hafi meira unnið^ fvrir
þjóðina?
Fred. C. Hamilton, lögmaður í
Winnipeg verður i kjöri af hálfu
frjálslynda flokksins í Marquette
kjördæminu. Samsteypumenn hafa út-
nefnt Mr. T. A. Crear, hinn nýja ak-
uryrkju ráðgjafa Bordenstjórnarinnar
Nýlátinn er i Parísarborg Auguste
Rodin, heimsfrægur myndhöggvari.
Hann var fæddur árið 1840. Þótt
hann framan af æfi einrænn mjög i
list sinni og fékk eigi viðurkenningu
þjóðar sinnai fyr én eftir 1880. Eft-
ir það fór vegur hans vaxandi og
varð hann síðar frægur um allan
hinn mentaða heim.
i