Lögberg - 20.12.1917, Síða 6

14
IíÖGBERG. FIMTUDAGINN 20. DESEMBER 1917
ÞRIFNAÐUR er einn sá
bezti eiginlegleiki og
œtti að tíðkast í með-
ferð fœðutegunda.
Verið þrifinn. Þegar þér bakið, brúkið
PURITi/ FLOUR
, More Bread and Better Bread
Vinnuvísindi.
éFramhaldJ.
í sama tímariti 25. apríl 1914 er
geti® um syningu, er haldin var í
þeim mánuöi í New York til að sýna
hagvirkni í ýmsum efnum ('National
F,fficiency Exposition), og var það
hin fyrsta sýning af því tægi. MeSal
annars var þar sýnd hagnýting vinnu-
vísindanna í eldhúsi og þvottahúsi, og
mikiS af þvi látið.
Ef til vill sýnir þó ekkert hetur, hve
VíStæk áhrif þessi hreyfing hefir þeg-
ar haft á hugsunarhátt Ameriku-
manna, en þah, að “Kenslumálastofn-
. un Carnegies’’ setti verkfræðing einn,
Cook að nafni er leikinn var í þvi aö
beita vinnuvísindum viö allskonar iöj-
ur, til aö rannsaka 8 ameríska háskóla
frá vinnuvísindanna sjónarmiöi. Auö-
vitaö var margt ]>aö í starfi háskól-
anna, sem sá skoöunarháttur nær
naumast til. Þaö má t. d. ekki leggja
peningamælikvarða á visindalegar
rannsóknir eöa vega rithöfund eftir
arkatali. En um hverja iöjú er tvent
aö athuga: annars vegar er skipulagiö
og tækin, hins vegar starfsmennirnir.
Þetta á jafnt viö hvort heldur er
verksmiöja, banki, her eöa annaö.
Og sú stofnun veröur afkastamest og
afkastabezt, sem hefir fullkomnast
skipulag og útbúnaö og er jafnframt
stjórnaö svo. aö hver maður nýtur
sín til fuills, en allir eru i náinni og
liðugri samvinnu.
Cook athugaði nú skipulag og stjórn
háskólanna, fjármálameðferð þeirra
og hagnvtingu húsnæöis og starfs-
manna, en sérstaklega rannsakaði
hann hagi kennaranna í eðlisfræði og
kenslubrögð og kostnaö við kensluna
i þeirri grein, en hún var valin sem
gott dæmi um kenslustörf háskólanna.
Gaf hann síðan út skýrslu með at-
hugasemdum sinum um alt þetta og
fleira, og er það mikið íhugunarefni.
Þetta hafastr Ameríkumenn að. Öet-
um vér ekkert af því lært? Kemur
þessi hreyfing oss ekkert viö ? Mundi
oss vera mimni þörf á vinnuvísindum,
en Ameríkumönnum ? Þurfa þeir
sem eru íámennir og fátækir síður
hagvirkninnar með en hinir, sem eru
fjölmennir'og auðugir? Eða mundu
vinnubrögð vera betri hjá oss en
Ameríkumönnum ? Eða mundum yér
vera svo heimskir, ólagnir eða þver-
lyndir, að vér tækjum engri tamn-
ingu, þó reynt væri ?
Eg held engu af þessu verði játaö
í alvöru.
Hvað eigum við þá að gera i þessu
máli? Eg skal segja hvað eg mundi
gera, ef eg væri svo efnum búinn að
eg gæti það.
i Eg mundi fara aö gera vinnutil-
jjraunir. Eg mundi byrja þær á þeim
störfum sem mest munaði um á landi
hér, ef vinnubrögðin breyttust til
batnaöar. Líklega tæki eg sláttinn
fyrst, og væri sjálfsagt að gera þá til-
raun á einhverjum bændaskólanum.
í Búnaðarritinu 29. ár, 1. hefti, er
grein um heynjlun eftir Jón Hannes-
son. Þar segir meðal annars um slátt-
inn: “Kenslti á heimilum í slætti er
vitaniega oft ábótavant. Hver slær
meö sínu lagi, og menn gera sér ekki
alment svo glögga grein fyrir því,
hvað þarf til af afkasta sem mestum
slætti á sem léttastan hátt, að þeir
geti sagt unglingnum það, svo aö
þeim sé þaö auðskilið. Það er með
öörum orðum annað aö kunna verkið,
en geta kent öðrum það’’.
Höfundurinn hreyfir því svö, hvort
ekki mætti hafa sláttunámskeið fvrir
. unglinga.
Þetta er vel hugsað, en áður en það
verður framkvæmt, ættum vér aö snúa
oss að sl&ttuvísindunum. Til þess að
fá þau, verður að gera rannsóknir og
tilraunir, sem ekki eru vandalausar,
því við slátt kemur margt til greina.
Eg skal telja upp helztu atriöin sem
taka verður í reinkinginn. Þau
snerta sláttumanninn, sláttuverkfærin,
sláttulandiö og sláttinn.
Sláttumaðurinn: Hæð, orka, við-
bragðsflýtir.
Orfi<T: Efni, þyngd, lengd, hæla-
setning, steyping.
Ljárinn: Efni, þyngd, lengd, lengd
á grashlaupi, bakkalögun, útrétta, lega
Brýnslan: Hverfisteinn eða deng-
ingarverkfæri, brýni, og hversu þeim
skuli beita.
Sláttulandið:.. Slétta, iþýfi, tún,
harðvelli, mosajörð. Þá ber og að
hafa tillit til grasmagnsins.
Siátturinn: Skárabreidd, ljáfars-
breidd, slátta (nærslegið eða fjarsleg-
ið), sláttuhraöi, sveifla, fótaburður,
'vinnutími og hvíldir.
Eg býst nú ekki v'ið aö neinn ein-
stakur maöur, hversu góöur sláttu-
maður sem hann væri, hefði á hrað-
bergi skýr og rétt svör um afstöðu
allra þessara atriða hvers við annaö,
svo að hann gæti t. d. sagt, hvernig
löguð verkfæri og hvaða sláttulag
maður af tiltekinni hæð, orku og við-
bragðsflýti ætti að hafa á því eða því
sláttulandi. Til þess að fá þau svör
veröur að a-thuga hvemig beztu sláttu
mennirnir fara að, og hvað þeir hafa
um reynslu sína að segja, bera það
saman, velja það bezta, og láta til-
raunir skera úr vafaatriðunum. Þá
fyrst kæmu sláttuvisindi, og þá gæt-
um vér farið að kenna slátt.
Auðvitað er engu síður ástæða til
að rannsaka vinnubrögð við aðra hey-
vinntt, svo sem rakstur, þurk, hey-
flutning o. s. frv.
Eftir því sem landsverkfræðingur
Jón Þorláksson hefir góðfúslega skýrt
mér frá, þá er dagsverkatala viö vega-
og brúargerðir landssjóðs nú sem
stendur um 30000 á ári. Tala manna
sem vinna alt sumarið J100 daga) um
220. Meðaltala verkamanna yfir sum-
arið, reiknuð út eftir dagsverkatöl-
unni, um 300.
Auðsætt er," aö ekki munaði lítiö
um það, ef unt væri að auka notagildi
svo mikils vinnukraftar, þó ekki væri
nema um og sum störfin við vega-
vinnu eru þannig löguö, að ekki er
ósennilegt að réttar aðferðir við þau
væru auðlærðar, þegar einu sinni væri
búið að finna þær og til væru verk-
stjórar er gætu kent verkið. Væri t.
d. eitt sumar gerðar tilraunir með úr-
valsflokk vegagerðarmanna, helzt
þeirra er stunda vegagerð ár eftir ár,
þá er sennilegt, aö ýmsir þeirra gætu
næsta ár tekið að sér kenslu í nýjum
flokkum, og þannig mætti smámsam-
an koma betra skipulagi á þessa vinnu
um land alt.
Þá er fiskþurkun (að breiða fisk á
stakkstæðum og bera hann saman)
eitt verkið sem vel væri fallið til aö
gera tilraunir meö. Líklega yrði ein-
hver útgerðarmaðurinn fús á að láta
gera þær með nokkra verkamenn á
stakkstæðum sínum á þurkdögum, því
ekki mundi verða unnið minna fyrir
þaö. Og hver veit nema finna mætti
betri aðferð við ýms önnur fiskiverk,
t. d. fiskþvOtt og slæging, ef rann-
sóknum væri beint í þá átt.
Loks skal eg nefna steinsteypu. Hún
fer hér stöðugt í vöxt, og liklega er
þar framtíðarhúsagerð vor. Senni-
legt er, að mikið mætti bæta vinnu-
bragð og tæki viö iðn sem svo skamma
stund hefir verið rekin, og væri mik-
ils virði, ef það tækist, því flestum
verða húsin fulldýr, þó sparaður
væri aukakostnaður af iílum vinnu-
brögöum.
Gerum nú ráð fyrir að tilraunir í
þessum g einum, sem eg hefi nefnt,
sýndu, að með sérstökum aðferðum
mætti vinna fjórðungi, þriðjungi eða
helmingi meira en með gamla lagirra.
Mundu menn þá ekki fara að hugsa
sig um, hvort það væri ekki réttara
að taka upp þau vinnubörgö er hefðu
slíkan árangur? Mundu ekki ýmsir
góðir ve kamenn kjósa aö fá t. d.
60% hærri daglaun en þeir eru vanir,
þó þeir yrðu að leggja það á sig, að
læra nýtt vinnulag, einkum þar sem
þeir v'æru engu þreyttari fyrir það að
kveldi? Eg get va la efast um það.
En í þessu máli sem öðrum riður á
viturlegri og þó kappsamlegri for-
göngu. Það riður á þvi, að mæla ekki
fram með neinu sem ekki er búið aö
margsanna meö reynslunni að er rétt.
Þegar svo fundið e málsverk í ein-
hverri grein, og samin nákvæm lýsing
á allri aðferðinni við að vinna það,
þá er að koma sér upp verkstjórum.
Þeir verða sjáifir að geta unnið máls-
verkið og kent öðrum það. Slíkir
menn y ðu fáir í fyrstu, en þeim
fjölgaði smámsaman, beztu verkmenn-
irnir hækkuðu í tigninni og yrðu verk-
stjórar. Sjálfsagt er að kensla í þeim
störfum, er landbúnaðinum heyra til,
ætti að eiga sinar aðalstöðvar á
bændaskólunum og námskeiðum sem
haldin eru að tilstilli Búnaðarfélags-
ins. Þá mundu og hinir ötulu útgerð-
arménn vorir fljótt sjá sér hag í því,
að taka upp á sínu sviði þær vinnu-
aðferðir er rannsóknir sýndu að v'æru
beztar. Aðstaðan þar er að ýmsu
leyti berti en viö landbúnaðinn, sakir
þess að útgerðarmennirnir eru þétt-
býlli og mannfleiri en sveitabændur.
En sjálfsagöast virðist mér þó að
beina vinnuvísindunum að þeim störf-
um, sem unnin eru í stórum stíl fyrir
landið eða fyrir bæjarfélögin, svo sem
vegabætur, hafnargerð o. s. frv., enda
mundi líka þar vera mest mannval til
góðrar forgöngu sem verkfræðinga-
stétt vor er.
Hér má eg minnast litið eitt á
“þegnskylduvinnuna”. Með því að
eg tel hana eitt af merkustu nýmælum
sem flutt hafa verið á Alþingi, þá
býst eg ekki við að hún verði kveðin
niður með stökunni: “Ó hve margur
yrði sæll”. Eg vona að þjóðin skilji
það bráðum, að talsv'erð vísindi þarf
til þess að “moka skit” með réttri að-
ferð, -og að land vort er ekki skapað
fyrir þá menn sem þykjast of “fínir”
til skítverka, þó nauðsyn beri til, eða
mega ekki hugsa til að gera eitt hand-
arvik á æfi sinni landinu til gagns
“fyrir ekki neitt”.
Það er nógu gaman, að árið 1910,
eða 7 árum eftir að Hermann Jónas-
son flutti tillöguna um þegnskyldu-
vinnu á Alþingi íslendinga, ritaði
hinn ágæti ameriski heimspekingur
Williams James grein sem heitir
“Moral equivalent of war”. Hún er
um það, hvað koma ætti í stað her-
menskunnar, til að varðveita með
þjóðunum þær dygðir sem herþjónust-
an hefir alið: hugprýði, harðfengi,
fórnfýsi og hlýðni, en þær telur
James klettinn sem ríkin verði á að
standa. Og ráðið til að halda þessum
dygðum við, þcgar herskapur hverf-
ur, heldur hann að sé — þegnskyldu-
vinna. James segir meðal annars:
Þaö er engin ástæða til að gremj-
ast yfir þvi, að lífið er hart, að
menn verða að strita og þola sár-
sauka. Hnetfi vorum er nú einu
sinni svo háttað, að vér getum þolað
það. Bn að svo margir menn, fyrir
það eitt hvernig fæðing þeirra og að-
staða hefir atvikast, skuli neyddir til
að lifa lífi sem er ekkert annað en
strit og stríð og harðrétti og læging,
-skuli enga frístund hafa, þar sem
aðrir, engu rétthærri frá náttúrunn-
ar hendi, fá aldrei að smakka minstu
vitund af þessu lífsstríði, — það get-
ur vakið gremju í hugsandi sálum.
Ef til vill fer svo að lokum, að oss
þykir skömm að því, að sumir af oss
hafi ekkert nema stríðið eitt, og aðrir
ekkert annaö en dáölaust hóglífi. Ef
nú — og þarna kemur hugsun mín —
i stað útboðsins til herþjónustu kæmi
það, að öllum æskulýðnum bæði boðið
út til þess að vera um nokkur ár í
þeim her sem stefnt er gegn náttúr-
unni, þá mundi þetta óréttlæti fara
að jafnast og margt annað gott af
þessu leiða fyrir þjóðfélagið. Hug-
sjónir hermenskunnar, hugrekkið og
aginn, mundu á æskuárunum ganga
inn í hold og blóð þjóðarinnar; eng-
inn mundi verða blindur, fyrir sam-
bandi mannanna við hnöttinn sem
(Niðurlag á 15. siðu)
Tals. M. 1738 Skrifstofutlmi:
Heimasími Sh. 3037 9 f.h. tilóe.K
CHARLE6 KREGER
FÓTA-SÉRFRÆÐINGUR (Eftirm.Lennox)
Tafarlaus lækning á hornum, keppum og
innvaxandi nöglum. Hraðnudd og fleira.
Suite 2 StobartBI J90 Portage ^ve., Winqipeg
Silvur PLATE-O fágun
Silfurpekur um leið.
Lætur silfur á muni, 1 staS þess aS
nudda það af. paS lagfærir alla núna
bletti.
NotaSu þaS á nikkel hlutina •&
bifreiS þinni.
Litlir á 50 cent Stórir á 80 cent
Winnipeg Silver I’late Co., Ltd.
136 Rupert Street.
The Seymour House
John Baird, Eigandi
Hcitt og kalt vaín í öllum herbergjum
Fæði $2 og $2.50 á dag. Americ-
an Plan.
Tals. G. 2242. Winnipeg
ALVEG NÝ og
UNDRAVERÐ
UPPFUNDING
Eftir 10 ára erfiSi og tilraunir
hefir Próf. D. Motturas fundiS upp
meSal búiS til sem áburS, sem hann
ábyrgist aS lækni allra verstu tilfelli
af hinni ægilegu.
G I G T
og svo ódýrt aS allir geta keypt.
Hvers vegna skyldu menn vera aS
borga læknishjálp og ferSir 1 sérstakt
loftslag, þegar þeir geta fengiS lækn-
ingu heima hjá sér. paS bregst al-
drei og læknar tafarlaust.
Verð $1.00 glasið.
Póstgjald og herskattur 15 cent
þess utan.
Einkaútsólumenn
MOTTURAS LINIMENT Co.
P.O. Box 1424 WINNIPEG
Dept. 9
JOSIE & McLEOD
Gera við vatns og hitavélar
ílhúsum. Fljót afgreiðsla.
353 Notre Dame Tals. G. 4921
Meiri þörf fyrir
Hraðritara og Bókhaldara
pað er alt of lítið af vel
færu skrifstofufólki hér í
Winnipeg. — peir sem hafa
útskrifast frá The Success
Business College eru ætíð
látnir setja fyrir. — Suc-
cess er sá stærsti og áreið-
anlegasti; hann æfir fleira
námsfólk en allir aðrir skól-
ar af því tagi til samans,
hefir tíu útibú og kennir
yfir 5,000 stúdentum ár-
lega, hefir aðeins vel færa
og kurteisa kenhara. Kom-
ið hvenær sem er. Skrifið
eftir upplýsingum-
SUCCESS BUSINESS COLLEGE
'LIMITED
WINNIPEG, MAN.
TkT f • .. 1 • timbur, fialviður af öllum
Nyjar vorubirgðir tegundum, geirettur og al.-
konar aðrir strikaðir tiglar, hurðir og gluggar til vetrarins.
Komið og sjáið vörur vorar. Vér erum aetíð glaðir
að sýna þó ekkert sé keypt.
The Empire Sash & Door Co.
------------------- Limited —----------------
HENRY AVE. EAST - WINNIPEG
I
IBIRKS DEMANTAR
ABYRGSTIR
Hvaða tíma sem er, innan eins árs frá því
keypt hefir verið, fæst andvirði demants eða de-
manta skilað til baka, að undanskildum 10%.
Hvaða tíma sem er, fæst í skilum fyrir
Birks demanta stærri demant, án þess nokkur
afsláttur sé tekinn af þeim sem skilað er.
Abyrgö fyrir hverjum Birks de-
manti, frá þeim minsta og ódýrasta
til liins stærsta.
Byrjar 15 þessa mánaðar.
Búðin opin á kveklin til jóla.
Henry Birks & Son, Ltd.
JEWELLERS, WINNIPEG
PORTE og MARKLE,
ráðsmenn.
Williams & Lee
Reiöhjól og bifhjóla stykki og á-
höld. Allskonar viögeröir.
Bifreiðar skoöaöar og endurnýjað-
ar. Skautar skerptir og búnir til
eftir máli. Alt verk gert meö sann-
gjörnu verði.
764 Sherbrooke St. Horni NotPfi Dame
Wm. H. McPherson,
Uppboðshaldari og'
Virðingamaður . .
Selur við uppboð Landbúnaðaráhöld, a.s-
konar verzlunarvörur, húsbúnað og fleira.
264 Smith St. Tals. M. 1 781
Whaleys blóðbyggjandi
Iyf
Voriö er komið; um það leyti er
altaf áríðandi að vernda og styrkja
líkamann svo hann geti staðið gegn
sjúkdómum. Það verður bezt gert
með því að byggja upp blóðið.
Whaleys blóðbyggjandi meðal gerir
það.
Whaleys lyfjabúð
Homi Sargent Ave. og Agnea St.
»
VAÐ sem þér kynnuð að kaupa
af húsbúnaði, þá er hsegt að
semja við okkur, hvort heldur
fyrir PENINGA OT I HÖND eða að
LÁNI. Vér höfum ALT sem til
húsbúnaðar þarf. Komið og skoðið
TAROLEMA lœknar ECZEMA
Gylliniæð, geitur, útbrot, hring-
orm, kláða ög aðra húðsjúkdóma
Læknar hösuðskóf og varnar hár-
fallii. 50c. hjá öllum lyfsölum.
GLARK CHEMICAL CO.,
309 Somerset Block, Winnipeg
0VER-LAND
HOUSE FURNISHING Co. Ltd.
580 Main St., horni Alexander Ave.
8 ö L S K I N
8ÓLSKIN
s
Jólaengillinn.
Smásaga frá Svíþjóð.
Ólafur var einn á ferð um skóginn. J?að var
dimt og kalt; hann var fáklæddur og hungraður;
en hann var ekki að hugsa um það. J?að var að-
fangadagskveld jóla og hann var á leið heim til sín.
þetta hafði verið örðugt ár. Sigríður kona
hans hafði lengi legið veik; litli drengurinn þeirra
hafði dáið; hagl hafði eyðilegt garðinn þeirra.
Svo hafði veturinn byrjað snemma; í margar
vikur höfðu þau ekkert haft að borða nema bark-
ar-brauð, sem er ógeðfeldust allrar fæðu. Nú hafði
hann með sér mjólkurpela og brauðköku—lina
hvíta hveitibrauðsköku,—og í vasa sínum hafði
hann tvö rauð epli. Á öxl sér bar hann dálítið
jólatré. Hann vissi, að ekkert var til að hengja
á tréð nema Jæssi tvö epli, en hann brosti við að
hugsa sér ljósin í augum litlu Olgu, þegar hún
sæi þau.
Alt í einu rak hann fótinn í mjúkan böggul,
sem lá á götunni. Hann beygði sig til að taka
hann upp, en varð forviða við að heyra veika bams-
rödd í böglinum. Hann lyfti því upp úr snjónum
og fann, að það var drengur á aldur við Axel, litla
drenginn hans dána. Bamið var nærri dáið úr
kulda og hungri. “Litli auminginn,” sagði hann,
“eg verð að taka hann heim með mér, þó við lík-
lega öll saman sveltum. Og sannarlega ætti eg
skilið að svelta, ef eg ekki hjálpaði honum.”
Bamið lagði handlegginn um háls Jæssum
nýja vini sínum og vissi ekki af sér framar.
ólafur hélt nú fram og var að geta sér til, hvemig
litla gestinum mundi verða fagnað í kotinu. Hann
þóttist viss um, að Sigríður mundi strax fagna
honum af móðurblíðu hjarta sínu, en litlu stúlk-
urnar—litlu elsku bömin hans—þær voru svo
svangar. Var það rétt gert af honum að koma
með þennan aumingja heim, þar sem hann ekki
einu sinni gat forsorgað sín eigin böm? Bráðum
færi þó að vora, því lengsta nóttin var liðin og
sólin var farin að færast norður á bóginn. Hagl
og stormar mundu ekki aftur eyðileggja garðinn.
Hann skyldi vinna ögn fyr á morgnana og ögn
síðar á kveldin en áður til að afla þeim matvæla.
Svona var hann að hugsa alla leiðina, þar til
hann kom heim að kofanum. Bömin heyrðu fóta-
tak hans og hlupu út á móti honum til að segja
honum frá héranum, sem góðgjam nágranni þeirra
hafði fært þeim til jólanna.
“Elín og Olga”, sagði hann, “lítið þið bara á,
eg hefi fært ykkur dálítinn bróður í jólagjöf”.
“Bezta jólagjöfin, sem til er”, hrópuðu þær
og hoppuðu upp af gleði.
Allra snöggvast var mæðusvipur á andliti
Sigríðar, og hún gat ekki að sér gert að spyrja:
“Hveraig getum við gefið honum að borða?”
“Hann skal fá helminginn af mínu brauði”,
sagði Elín.
“Og alla mjólkina mína”, sagði Olga.
“Vesalings litla bamið”, sagði Sigríður, dró
af honum freðin fötin og helti heitri mjólk milli
helblárra varanna hans, “hann skal fá alt, sem
við eigum til”.
Bráðum var farið að borða kveldverðinn og
fólkið settist kringum borðið og hafði litla gestinn
í hlýjasta hominu. Allir beygðu höfuð sín og
faðirinn þakkaði fyrir jólagleðina, fyrir heimkom-
una ánægjulegu og fyrir allsnægtimar á borðinu.
pegar bæninni var lokið og fólkið leit upp var litla
bamið horfið, en í staðinn var þar kominn engill
í hvítum klæðum, og dýrðlegt ljós fylti alt húsið.
“Aldrei skal ykkur brauð skorta”, sagði eng-
illinn, “og efni ykkar skulu blessast vegna veg-
lyndis hjartna ykkar og gæzku ykkar við móður-
lausa baraið. pið sjáið mig eflaust aldrei meir.
en oft mun eg verða hér hjá ykkur, og aldrei skal
mig vanta við jóla-tilhaldið ykkar”.
Bömin störðu undrandi, ljósið hvarf, björtu
Klæðin sáust ekki meir og jóla-engillinn var far-
inn. En ávalt er settur fyrir hann stóll við borðið
á jólunum og bezti maturinn látinn á diskinn hans.
Aldrei’ framar skorti ólaf og fjölskyldu hans
brauð eða nokkum góðan hlut, en í velgengni sinni
gleymdu þau ekki fyrri neyð sinni og enginn fá-
lækur né ófarsæll maður leitar nokkum tíma á-
rangurslaust til þeirra.
—Kennarinn.
Gjöf kærleikans,
Nóttin var köld í þeim hluta landsins. Fjár-
hirðamir, sem geymdu hjarðanna á hæðadrögun-
um, vöfðu hinum hlýju og þykku yfirklæðum fast-
ar að sér. Stormurinn næddi yfir höfðum þeirra
og sauðféð leitaði sér skjóls í nærveru hvers
annars.
“Litlu lömbin hljóta að þjást af frosthörk-
unni”, mælti ungur hjarðdrengur.
“Nei”, svaraði faðir hans, “því að mæður
þeirra vemda þau og yla þeim. Ekki munu þær
láta smálömbin sín líða”.
“Ó, sjáðu smálambið mitt”, mælti drengur-
inn. Hugfeginn vona eg og bið að ekkert megi
það saka, vegna þess að það er minsta lambið í
allri hjörðinni, og eg elska það”.
“Kom þú, smásveinn”, sagði faðir hans, “þú
hefir hvílst allan daginn, svo eg býð þér að gæta
hjarðarinnar, því ætlun mín er að festa lítinn
bíund. Mér er hvíldar þörf”.
Hinn kaldi, samhygðarlausi stormur, bar ský-
in yfir himininn á sínum afltryltu brjóstum, snjó-
skýin þutu fraim sem flýjandi hjarðflokkur, en
stjömurnar ljómuðu sem tindrandi demantar um
ómælisgeim tilverunnar og endurspegluðust í
hinu dimm-bláa djúpi festingarinnar. Harpa
vindsins var þögnuð.
Smásveinninn horfði á hóp sofandi hjarð-
manna, og því næst varp hann sýn á blundandi
hjörðina. Auk þessara athugana, brá skyn hans
ljósi augnanna á lambið litla, sem nú gerðist órótt.
Veslings smálamb. Eg hygg það víst kvöl
einverunnar. J?ví virðist það vera eitt og yfir-
gefið. Nei, það skal ekki vera vinarsnautt. Eg
elska það, og til að sanna ást mína, ætla eg að
hjúfra það að hjarta mínu og vama þraut kuld-
ans, með hlýja kuflinum mínum, á meðan móðir
þess blundar. J7annig þrýsti hann því fast að
brjósti sínu, en móðirin naut friðar og styrktar
svefnsins.
Kuldahrollur leið yfir landið, svo að furðu
gegndi. Og svo dauðhljótt var að drengurinn ósk-
aði innilega að hjarðmennimir vöknuðu. Hann
þráði að einhver kindin jarmaði. Kyrðin sjálf
var óttaleg. Veröldin var öll sem eyðimörk og
hann aleinn.
Með skyndi leyftraði óumræðilega bjart ljós
um himininn. Var hann sofandi? Var hann að
dreyma? Hann stóð upp og neri augun. Nei,
ljóminn færðist nær og nær, líðandi á vængjum
dýrðar, niður til jarðarinnar. Hjörðin ókyrðist
og kindurnar tóku að jarma í ákefð, því ótti vakti
þær. Hjarðmennimir vöknuðu einnig.
“Hvað þýðir þetta undursama Ijós-skin?”
mælti einn þeirra. “Er það stjömuhrap”, bætti
annar við.
“Sjáið gull-dýrðarskýið, rétt upp yfir okkur.
pað er svo bjart að eg dirfist ekki að horfa á það”.
Hjarðmennimir seildust til stafa sinni. Sum-
ir þeirra huldu ásjónir sínar, því ljósið var of
bjart. ]?eir voru skelkaðir. Gamli maðurinn féll
á kné, horfði til himins með lotningu og smásveinn-
inn, starði með hrifning án afláts á hina dýrðlegu
litrun, því úr gull-skýinu guðdómlega steig engill
til jarðar og nam staðar hjá þeim á hæðunum.
“Óttist ekki, sjá eg flyt yður mikinn fögnuð,
er öllum mun að gagni verða, því í dag er frelsari
heimsins Jesús Kristur fæddur í borg Davíðs.
Jesús Krístur, bæði guð og konungur konunganna
og drottinn drotnanna. Og takið eftir. pér mun-
uð finna ungbam vafið reifum. Og vagga þess er
jata”.
Engillinn þagnaði. Skyndilega opnaðist
himininn og með englinum var óteljandi fjöldi
himneskra hersveita er sungu drotni allsherjar
lof og dýrð. “Dýrð sé guði alvöldum, friður á
jörðu og eilífur kærleikur til allra baraa guðs”,
hljómaði frá hörpum og tungum hinna heilögu
engla guðs.
Ljóminn hvarf, en hjarðmennimir héldu
áfram að horfa til himins í hreinni undrun og
hrifning.
“Vissulega er þetta boðskapur guðs”, mælti
öldurmennið, um leið og hann hneigði hið hæm-
bjarta höfuð með lotningu. “Guð hefir sent engil
sinn til vor, að boða komu hins fyrirheitna mikla
konungs”.
“En engillinn sagði að ungbarnið væri vafið
reifum og hvíldi í jötu. pað sætir afar óvenjulegri
furðu að konungborinn maður, eður konungsættar,
skuli fæðast í svo fátæklegu hreysi”, mælti dreng-
urinn í spyrjandi róm.
“Já”, svaraði öldungurinn. “pað virðist vera
undraverð og flókin gáta, en við vitum að Hann
er gjöf guðs eilífa kærleika. — Hans eingetni son-
ur, er mannkyninu hefir verið fyrirheitinn í mörg,
mörg ár. Fylg þú mér. Hröðum okkur til hans”.
“Hvers konar ástar-gjöf eigurn við að færa
'nonum”, hvíslaði hjarðsveinninn.
“pað sem er okkar dýrmætasta og helgasta
eign”, svaraði hinn aldurhnigni maður. “pað sem
við elskum heitast”.
“En vér hirðmennirnir eigum hvorki gull,
silfur né gimsteina, er konungi megi að sæmd
verða”, sagði einn hjarðmannanna. “Hvaða gjöf
höfum vér handa bami þessu?”
“Eg veit það,” tók drengurinn til orða og
horfði ástaraugum á litla lambið, er hvíldi í hans
unga sterka faðmi. “Eg ætla að gefa lambið, því
og elska það mest, og það er bezta gjöfin, sem unt
er að bjóða”.
“Svo er víst seim drengm’inn mælir”, sagði