Lögberg - 20.06.1918, Blaðsíða 2

Lögberg - 20.06.1918, Blaðsíða 2
2 LÖGBERG, FIMTUDAGINN 20. JÚNÍ 1918 íslenzk æska Fyrirlestur fluttur af Rúnólfi Marteinssyni. "Æflkan friSa! barm þlnn bliða breiddu fegurð liísins mót, flug-hröð tiða föllin líða, frjáls án trega vors þins njót." ]7annig hugsar íslenzkt skáld um æskuna. pannig er eðlilegt að allir hugsi um æskuna. Hún er eins og vorið sem er að leys- ast úr læðingi vetrarins, eins og blómið sem er að springa út úr knapp sínum, eins og lambið sem leikur sér í haga. Hvað er það, sem vekur unað í öllu þessu ? Hver getur svarað því ? Skyldi þar ekki fremur koma tilfinningar til greina, en vísindi? Að vísu gjörir sálarfræð ingurinn tilraun til að liða sund- ur öfl mannlegrar sálar og gjöra skynsamlega grein fyrir hinum ýmsu áhrifum er hún verður fyrir og satt er >að að ekki er minst göfgi þeirrar greinar vís- indanna er leitast við að skilja hin æðstu öfl mannsins sjálfs, en sá sem bezt getur túlkað áhrif náttúruaflanna inn í mannlega sál er þó líklega fremur skáldið en vísindamaðurinn. Nú er eg hvorki skáld né vis- indamaður, og má því búast við að mér takist lélega að lýsa þeim unaði, sem æskan vekur; en menn segja stundum, “hver seg- ir fyrir sig”, og undir vemdar- væng þess færi eg mig og bregð því upp myndum af æskunni eins og hún hefir komið mér fyrir sjónir. Vorið hrífur mig vegna hins mikla mismunar á vetri og sumri sem það bendir á. Vorið er líf- gjafi, ekki einungis jurtanna, sem þá fæðast, heldur líka minn, því það hressir mig og endur- fæðir, eða eins og skáldið segir: “Hvort lífs míns kjör eru létt eða þung þú lífgar mig”. Endurminningar annara sumra rísa þá upp í huga mínum og renna saman í eina mynd af því, sem eg hugsa mér, að orðið geti á sumrinu, sem í hönd fer. öll sú mynd leiðir mig inn í heim, þar sem lífið streymir til mín með endumýjuðum krafti, og sú hugsun verður að sterkri tilfinn- ingu í sál minni, að á vorin sé alt líf á jörðunni, og þá að sjálf- sögðu líf mannanna, að losast úr böndum og að þá ‘‘gangi hver frjáls og glaður til guðs á helgri stund”. Með aðdáun fyrir lífinu og þeim, sem lífið gaf, segi eg: “AJt sem ylgeislar bifa, vill nú elska og lifa, snerta hjörtu vor sól! Syngið aldnir með ungum; öllum hljómi frá tungum vegsemd honum sem vorið ól”. pegar sólin sendir oss verm- andi vorgeislana sína, þegar snjórinn fer að bráðna, þegar klakaböndin eru leyst af lækjum, vötnum og ám, þegar fyrsti far- fuglinn kemur úr suðri, og um fram alt þegar fyrsta blómið opnar fögru blöðin sín, kemur hressandi andi til sérhvers manns, sem ekki hefir lokað sál sinni fyrir tónum lífsins. Honum verður eðlilegt að segja: “vors með fuglum vildi eg syngja vorsins blómum blómgast með” Frá dauðanum til lífsins—það er boðskapur vorsins. pegar eg virði blómið fyrir mér sérstaklega, kemur í ljós þessi sami munur dauða og lífs. Með litskrúð þess og angandi fegurð fyrir framan mig, sé eg í anda frækomið, þar sem þetta fagra líf var einu sinni innilokað og fjötrað og eg sé enn fremur knappinn sjálfan, sem fyrir skömmu var fangelsi blómsins, og eg ber dýrðina nú saman við dapurleikann, sem áður var. Hvi- líkur munur. Sannarlega er líf- andi blóm mynd af frelsi, vexti, lífi, breyting til fegurðar og framfara. — pað er eins og í- þróttamaður, sem nú er frjáls að renna sitt skeið. úr fangelsi dauð ans til frelsis lífsins. pað er boð- skapur blómsins. Slíkt hið sama má segja um lambið, eða sérhvert annað ung- viði. pað á sammerkt við vorið og blómið, sem er að skríða úr hýði sínu, að því leyti alt þetta bendir áfram. pað felur alt í sér spádóm um fagra framtíð. pað geymir í sér möguleika sem elga eftir að koma í Ijós. Og æskan er lík þessu. Vanalegast er talað um æsk- una sem gleðitíð mannsæfinnar: “Á meðan fjör er ungt í æðum og vorsól skín á vonarhæðum, vér kyrjum gleði glóríá og gullna strengi leikum á, og svásrar æsku syngjum minni, svo þrífist engin sorg í sinni, því æskan er svo lyndislétt og langar oft að fara á sprett. í unaðsværum æsku draumi vér berumst fram með gleði straumi.” Og satt er það að gleði er eðli- ■legur förunautur heilbrigðrar æsku, en fremur er það vegna þess að lífsbyrðin hefir þá ekki lagst á með sínum varanlega þunga, en að engin hrygðarefni hafi komið. Æskan verður svo fljótt afþreytt þó hún vinni, hún þurkar svo fljótt af sér tárin þótt þau hrynji, hún skapar svo fljótt nýjar vonir, þótt vonbrigði dynji á, eða eins og skáldið segir: ‘,Æskuhrygð er eins og mjöll á apríl degi; á augabragði einu hún hjaðnar óðar en fyrir sólu glaðnar”. Enda minnast margir æsku- sorga sinna, margra að minsta kosti, með þakklæti, ekki síður en skáldið, sem kvað um tárið: “Man eg það áður, um æskunn- ar tíð, ofan um kinn streymdi báran þín fríð. Hún var svo beisk, en svo him- nesk og tær huggaði mig og hún var mér svo kær. Gjörðu mig aftur, sem áður eg var alvaldi guð meðan æskan mig bar Gefðu mér aftur hin gulllegu tár Gefðu að það verði ekki hagl eða snjár. En hvað sem sorg og gleði æsk unnar líður, er það víst að hún á það sammerkt við alt hið unga, að hún er spádómur um framtíð- ina. Möguleikar hinnar komandi tíðar, sorgir hennar og gleði, framsóknaröfl hennar og íhalds- semi, heilabrot hennar og rann- sóknir, ást hennar og fómfýsi, lotning hennar og lofsöngur, grimd hennar og styrjaldir, alt þetta er falið í æskunni. Erfitt mun vera oft og tíðum að sjá þau öfl, sem æskan hylur eins og það er venjulegast erfitt að lesa framtíðina, jafnvel að skilja spáómana um hana áður en þeir rætast; þótt margt í fari æskunnar sé á hinn bóglnn aug- Ijós merki um framtíðar lán eða tjón. En réttast mun vera að minn- ast þess að æskan bendir fram, að hún geymir oft meira en hún sýnir. pess vegna verður sá, sem á að Ieiðbeina henni, að vera að minsta kosti stautfær í því að lesa framtíðartákn hennar. Hann verður að leiðbeina henni frem- ur frá því sjónarmiði, sem hún á að verða og getur orðið, heldur en því, sem hún er. Að minnast þess að æskan er spádómur um framtíðina er grundvallaratriðið í allri með- ferð æskunnar. Sá, sem gengur fram hjá rifn- um, óhreinum, freknóttum dreng athugar líklega ekki að í honum geti búið mesti valdhafi landsins. Engum datt í hug að stóri lura- legi skógarhöggsmaðurinn, sem vann baki brotnu fyrir föður sinn í nýbygðinni í Illinois-ríki, Abraham Lincoln, yrði forseti Bandaríkjanna. Samt er það alls ekki eingöngu með tiiliti til þess að æskumað- urinn geti á sínum tíma eignast mikil völd, að vér þurfum að búa æskuna undir framtíðina, heldur í tilefni af því að allar stöður framtíðarinnar hvíla á æskunni og allar stöður þarf að rækja með jafnri trúmensku. f öllum stöð- um er þess kostur að sýna at- orku, fyrirhyggju, kærleika og drengskap. Líf sérhvers manns hvort sem hann er hátt settur eða lágt, getur verið elns og ang- andi, undrafagur og ávaxtaríkur aldingarður. Já, hrein æska er sannarlega unaðsrík. í þessum heimi getur tæpast fegurri sjón en fallegt drengs andlit, nema ef það væri fagurt stúlku andlit, en um það fæst eg ekki við neinn, bezt að hver haldi þar sínum smekk óá- reittum. En fallegt drengs and- lit er fyrir mig töfrandi, og ef satt skal segja, hrífur andlit lit- illar stúlku mig engu minna. Sakleysið, einlægnin, dýrðin frá himni, sem speglar sig í bams- andlitinu, og svo hin mikla þörf barnsins á stuðningi og leiðbein- ingu hlýtur að snerta strengi sem óma í hverri góðri sál. í viðbót við alt þetta er það ó- vissan sem hvílir yfir æskunni, sem vekur umhugsun og er einn þátturinn í því aðdráttarafli.sem hún hefir. Æskan er ávalt að einhverju leyti í þoku; þess vegna kemst ímynunaraflið í hreyfingu, við það að vírða hana fyrir sér. Hvað býr í þessum dreng? Hvaða öfl felast þar, sum þegar vakin til lífs, sum í árdagsmóki, sum í algjörðum svefni? Sum þessi öfl eiga ef til vill eftir að heyja skelfilegt stríð. Undir mörgu getur verið komið hvort aflið, hið góða eða hið illa, ber sigur úr býtum. Enginn getur reiknað út með neinni vissu hvemig fara muni. Drengurinn getur orðið eins og vatnsáll, sem veitt er úr fjalla- vatni, er breytir óbyggilegri eyðimörk í ávaxtaríkan aldin- garð eða eins og “ólgandi pverá sem veltur yfir sand” og flytur tortíming eina í fari sínu. Skyldi Jrt þessi fallegi drengur, sem eg horfi á, verða guðfræðingur eins og Ágústínus, þjóðhetja eins og Jón Sigurðsson, viturmenni eins og Njáll porgeirsson, trúboði eins og Páll postuli, ljóðasvanur eins og Jónas Hallgrímsson, lista maður eins og Albert Thorvald- sen eða þá glæpamaður innan fangelsisveggja. Hver getur sagt Margt býr í þokunni og ekki nema sumt ilt, en hvað sem þess- um huldu óflum líður, er það víst, að þau hafa öll yfirskriftina, “á- fram”. Æskumaðurinn breiðir faðm sinn móti lífinu. Hin huldu öfl rísa meir og meir úr djúpi sálarinnar. Hann finnur smátt og smátt til þeirra afla sem í honum búa. Hann þenur út brjóstið móti storminum og þráir að fara á sprett, eða hann brýst upp hinn erfiða, bratta fjall- veg, til að sjá hvað er hinu meg- in. Hann er eins og ungur öm sem finnur til vængjanna og fagnar í hverri taug líkama síns að þeir geta borið hann æ hærra. pú stendur og horfir á dreng með rjóðar kinnar, gáfuleg augu og hreinan svip. Er það víst að þú sjáir alt þetta í honum? Má vera ekki, en hvað er því til hindrunar? Til er ofurlítil þjóðsaga eða dæmisaga um akarn, sem féll frá stórri eik og akamið er látið segja: Eg verð tekin og sett niður í frjóa mold. par brýt eg af mér skelina og vex; eg sendi niður rætur sem aukast að f jölda og afli ár frá ári; eg lyfti litlum stofni upp úr moldinni, sem stækkar þangað til hann er orð- in volduga eik, sem stormarnir hrista og fá ekki unnið á, og stofninn verður alsettur grein- um og laufum, sem breiða sig mót sól himinsins. Mörg hundr- uð akarna detta niður af mér á hverju ári til að gefa líf öðram eikum. Fugkmir syngja af þeim fögnuði, sem fyllir þá í greinum mínum ár eftir ár, guði til dýrðar og mönnunum til gleði Hundruð og þúsundir manna dást að tign minni og fegurð. Má vera að eg standi þar ein 100 ár. En að því kemur að eg verð höggvin niður í fjölda búta, smáa og stóra. Sumir viðimir verða máttarviðir í stórt skip, sem klýfur öldur hins mikla hafs og þolir árásir æðandi ofviðra, svo að menn og eignir bjargast þó ölduæsir og miðgarðsormur leggist á eitt með að orsaka tor- tíming mína, ef kostur væri. Sumir viðimir ganga til að smíða fagra og nytsama muni í hús, stóla sem menn geta setið í og hvílt sig mann fram af manni, skrifborð, þar sem skrifa má það sem orðið getur mörgum til leið- beiningar og hvöt til góðs. Getur þú litla akom, gjört alt petta? Já, guð og eg. Guð og 'lítill drengur, guð og lítil stúlka, hver getur sagt hve miklu sú samvinna fær afkastað ? Æskuna má þó ekki skoða ein- göngu frá sjónarmðii málverks, sem ætlað sé mönnum til nautn- ar. Meðferð æskunnar er ætíð mesta vandamál hverrar þeirrar kynslóðar, sem þá í það sinn stendur við stjórnvölinn. “Æsku- árin eru”, eins og Skovgaard Peterson hefir sagt í Bók Æsk- unnar, “hvorttveggja í senn bjartasti og hættulegasti kafli mannsæfinnar”. Sérhver kjm- slóð býr næstu kynslóð undir hlutverk sitt og á að búa hana þannig undir að hún færist feti nær fullkomnun en sú sem ól hana upp; en það sýnist mér að helzt verði gjört með því móti að barakynsióðin nái föstum tök- um á hinum göfugustu hugsjón- um foreldrakynslóðarinnar, bæti við sig nýjum og beri svo hvort- tveggja áfram til meiri sigurs en hinni eldri auðnaðist að ná. Má vera að sumum finnist þetta svo sjálfsagt að ekki verði móti mælt. sé því þarflaust að segja þetta, sem allir hljóta að vera sammála um. En þetta er alls ekki tilfellið, að minsta kosti í reyndinni. Milli menningar for- eldranna og barnanna or oft djúp mikið og hættulegt stað- fest, sérstaklega fyrir fólki, sem er í sumu sporum statt og vér Vesur-fslendingar, sem komum með íslenzka menningu en tökum við enskri menningu. Verður þá stundum svo mikill munur hinnar eldri og hinnar yngri kynslóðar að þær lifa sín í hvorum heimi. Með því er hin yngri slitin úr sambandi við sinn eigin stofn og hún svift allri ieiðsögn, sem almáttugur guð, samkvæmt eðlilegri náttúrulög- máls tilhögun, ætlaðist til að hún fengi frá hinni eldri, og hætt er því við, að hin yngri kynslóð gangi götu sína að miklu leyti í blindni, — ani eftir tískunni, en fótumtroði og fyrirlíti göfugan feðraarf fyrir heimsku og þekk- ingarleysi. pessi aðskilnaður foreldra og barna er einhver hín mesta hætta, sem yfir oss Vest- ur-íslendingum vofir og að því leyti, sem slíkt ástand er til koma afleiðingamar niður á Vestur-íslenzkri æsku. Með öðr- um orðum vér getum ekki búist við að hún renni sitt skeið í hinu nýja föðurlandi voru með þeirri nytsemd og fegurð, sem guð ætl- ar henni, ef vér ekki höfum vit og hjarta til að leiðbeina henni og veita henni það sem vér eig- um helgast og hreinast. II. Út frá þessu er eðlilegt að virða fyrir sér íslenzka æsku, sérstaklega þó hina Vestur-ís- lenzku. Á íslenzka æsku til foma vil eg þó með nokkram orðum minnast, en að eins til að varpa ljósi, ef unt væri, á hlutverk þeirrar æsku, sem af íslenzku bergi er brotin í Vesturheimi. pegar eg nú bendi á fom-ís- lenzka æsku, er það alls ekki gjört í þeim tilgangi að hefja hana til skýja eða halda henni fram sem óbrigðulli fyrirmynd, æskulýð vorum til eftirbreytni. Hugsunarháttur þeirrar tíðar var til stórra muna gallaður. Eftir því sem Jóni Jónssyni sagnfræðing telst til, í Gullöld, voru “aðal-ástríður unga fólks- ins þá vígalöngun og frægðar- þorsti, aðal-undirbúningur lífs- ins íþróttir og vopnaburður og aðalnámsgrein vígfimi”. Meir en lítið athugavert er við slíkt mannfélagsástand; þótt vér að sjálfsögðu dæmum ekki eins hart um gjörðir einstaklinga þá, eins og slíkt athæfi nú, að því leyti sem það brýtur bág við það sið- ferðislögmál, sem alstaðar er við- urkent um hinn mentaða heim. Hitt er annað að rannsóknar- Iaust væri það viðsjárvert að kveða upp þann úrskurð, að í slíku mannfélagi væri ekkert þess vert að á það sé bent. Eitt hið fyrsta sem hver mað- ur hlýtur að veita eftirtekt í mynd þeirri af æskunni er birt- ist í fomsögum vor fslendinga er það, hve bráðþroska unga fólk- ið er. f Víga-Glúmssögu er sagt frá tveimur drengjum, öðrum 6 ára hinum 4 ára, er voru að leika sér. Segir þá hinn yngri við leikbróð- ur sinn og frænda: “Ljá þú mér messingar hest þinn”. pá svar- ar hinn eldri með miklum full- orðins keim: “Ek mun gefa þér því það er nú fremur þitt leika en mitt fyrir aldurs sökum”. Egill Skallagrímsson er sagð- ur 3 vetra þegar hann reiddist af því að honum var ekki boðið í veizlu með hinu fólkinu, fær sér hest sjálfur og ríður á eftir því og kemur í veizluna samt, og yrkir tvær vísur. Sjö vetra gam- all vóg hann sitt fyrsta víg, og um hann er sagt þegar hann var 12 vetra gamall: “var hann svo mikill vexti að fáir menn vora svo stórir og að afli búnir, að Egill ynni þá eigi í leikum.” “Síðan ek var 9 vetra hefir ek jafnan sjálfráðr verit ferða minna”, er haft eftir öðrum fom- manni. pegar Bolli Bollason hefndi föður síns með því að vinna á Helga Harbeinssyni var hann að eins 12 vetra. pegar njósnarmaður kom eitt sinn að spyrja eftir Grími Droplaugar- syni, varð 6 ára gamall sveinn, sonur hans, fyrir svöram og mælti: “Eigi veit ek þat, enda munda ek eigi segja þótt ek vissa”. Nákvæmlega í sömu átt era sögur islenzkra meyja. Má þar benda á Guðrúnu ósvífursdótt- ur og Hallgerði dóttur Höskuld- ar Dalakollssonar og f jölda marg ar aðrar, sem vora snemiha þroskaðar og gæddar skörangs- skap þegar í æsku. Ungar meyj- ar, engu síður en sveinar sátu alþingi og önnur mannamót, enda er það eitt hið göfugasta við fomöld íslands hve frábær myndarskapur hvílir yfir kven- þjóðinni. Ef til vill kemur mörgum í hug að hér fari eitthvað á milli mála með aldur, og að sjálfsögðu getur ekki alt í íslendingasög- um verið sannleikur, en að þær séu eintómar þjóðsögur nær ekki nokkurri átt; til þess era þær færðar í letur langt um of nálægt viðburðunum, sem þær segja frá Skal þess þá getið að Hallur pórarinsson, sem stofnaði menta- bólið í Haukadal og varð menta- legur faðir Ara fróða, sem fyrst- ur varð sagnriti íslendinga, mundi eftir því pegar hann, þriggja ára gamall, var skírður af pangbrandi presti, skömmu fyrir árið 1000, en um þau tíma- riót raða sér langflestir viðburð- ir sem íslendingasögur geta um. pað má því segja að ein manns- æfi tengi söguritunina við við- burðina sjálfa. óteljandi atriði í frásögninni eru ótvíræð merki þess að sögu- ritarinn sé að leitast við að segja satt. pó skekkja sé í einstökum atriðum verður það með engu móti hrakið að það er samhljóða- vitnisburður fomsagna vorra að æskan þá hafi verið bráðþroska. Og ómótmælanlegt er það, að lógaldur á íslendi var bundinn við fullnað 12. ár, sem síðar var fært upp í 16 ár. CANADA ÞÚ VERÐUR AÐ SKRÁSETJA ÞIG 22. JONl Vanrœksla í þessu efni, varðar sekt, fangavist og tap á launum, föllnum í gjalddaga. Hinn 22. júní—Skrásetningardaginn, verður þú að fara á ein- hvem skrásetningarstaðinn, í kjördeild þinni, og svara áreiðanlega og satt, öllum þeim prentuðu spumingum, sem á spjöldunum, registration cards, eru. Sérhver íbúi Canada, hvort heldur brezkur þegn eða útlend- ingur, er náð hefir sextán ára aldri og yfir, verður að láta skrásetja sig. Falskir framburðir. Ef þú gefur fölsk eða ófullnægjandi svör við spurningunum, getur þú sætt $500 fjárútlátum og sex mánaða fangelsi. Refsing fyrir að vanrækja skrásetningu. Ef þú lætur ekki skrá- setja þig, varðarð það $100 sekt, ásamt mánaðar fangelsi, að viðbættum $10 fjárútlátum fyrir dag hvern, er þú heldur áfraan að vera óskrá- settur. Skrásetningar skýrteini. Þegar þú hefir skrásettur verið, verður þér fengið í hendur skýrteini, sem þú mátt til með að hafa með þér á öllum tímum. Skrásetningardagurinn er 22. Júní Skrásetningarstaðir verða opnir frá kl. 7 að morgni til 10 að kveldi. Issued by Authority of Canada Registration Board. Annað einkenni æskunnar þá, og sem óefað hefir átt sterkan þátt í því hve unglingamir voru að minsta kosti andlega bráð- þroska, var hin sterka framþrá þeirra. Ef leitað er að skýring þess verða eflaust margar ástæður, sem koma fram á sjónarsviðið: en í einu orði sagt tókst þessu fólki, fomaldar-kynslóðinni það, sem svo frábærlega virðist erfitt nú á dögum, að leiða ungu kyn- slóðina inn á þær brautir, sem hinni eldri kynslóð sýndust æskilegar. pað lítur út fyrir að hún hafi haft lykil að þessu, einu hinu erfiðasta spursmáli, sem til er í uppeldis og kenslumálum, og má vera að lykillínn hafi einmitt verið í því fólginn að leiða hina ungu fremur en neyða. Hvort sem þetta er rétt tekið fram eða ekki, er það víst að á lifi hinna fullorðnu var svo mikill glæsi- bragur, að hann heillaði og her- tók hug hinna ungu. Hugfangn- ir hlustuðu þeir á sögur um af- reksverk og hetjuskap. Fyrir þeim lá aragrúi af myndum hug- prúðra manna er höfðu öll þau einkenni, sem æskunni þá voru hjartfólgnust. Myndin af Gunn- ari á Hlíðarenda er óefað raeðal hins bezta sem til er frá þeim tíma, en svo svipaðar myndir voru óteljandi. Myndin er þessi: “Hann var mikill maður verti, sterkur og allra manna bezt vígur. Hann hjó báðum hönd- um og skaut, ef hann vildi, og hann vóg svo skjótt með sverði að þrjú þóttu á lofti að sjá Hann skaut manna bezt af boga og hæfði alt það er hann skaut til. Hann hljóp meira en hæð sína me8 öllum herklæðum og eigi skemmra aftur fyrir sig en fram Hann var syndur sem selur, og eigi var sá leikur, að nokkur þyrfti við hann að keppa, og hef- ir svo verið sagt að engi væri hans jafningi. Hann var vænn að yfirliti og ljóslitaður, rétt nef- ið og hafið upp framanverrt, blá- eygur og snareygur og rjóður í kinnum, hárið mikið, gult, og fór vel, manna var hann kurteisast- ur, harðger, ráðhollur og góð- gjarn, mildur og stiltur vel, vin- fastur og vinavandur”. Eins og frjóangi nærist á fæð- unni, sem honum er búin í fræ- korninu, eins lifir sérhver ung kynslóð, á fyrsta stigi, á því, sem hún sér fyrir sér og heyrir. Lífið á íslandi var myndasýning af- reksverka, sem seiddi æskulýð- inn að Sér. Að verða íturmenni eins og feður þeirra, “að standa uppi í stafni og stýra dýrum knerri” til fjarlægra landa, heimsækja konunga, berjast við skæða óvini verða svo höfðingi í héraði þegar heim kom, var þrá sem fylti hug æskumannsins. Hversu mikill sori sem er í þessu gulli, er það þó víst, að framsóknin var þeim engin uppgerð, að æskuna þurfti ekki að neyða út í æfintýri, að hún hefði svo að segja einróma getað undirskrifað þetta (þó það sé líklega ekki kveðið af íslend- ingi): , “Samra er knám drengjum að knýja unnir, randir kljúfa, ráða málmi, en í hrjóstuldölum eða holti lágu tírarlausir ' lífi una. Bjöm Bjarnason í bók hans, “fþróttir fornmanna”, segir: “Hinn frjálsborai æskulýður leit hátt út yfir haf og lönd”; og hann leit það með fögnuði fund- inna krafta, og hann leit það enn fremur með þeim ásetningi að geta sér góðan orðstír, því: “Deyr fé, deyja frændur, deyr sjálfur it sama, en orðstírr deyr aldregi hveim sér góðan getur”. Hið þriðja sem má benda á í sambandi við æskulýðlnn ís- lenzka til forna er íþróttir og leikamót hans. fþróttamót tíðk- uðustbæði í sambandi við alþing og héraðsþing. Fjöldi ungra manna kom þar oft saman og iðk- uðu aflraunir og leiki. pess ut- an var stofnað til sérstakra leikamóta víðsvegar um land, þar sem menn skemtu sér við ýmsar íþróttir ef til vill vikutíma. pegar alt er athugað finst mér sumt svo aðdáanlegt í fari hins forn íslenzka æskulýðs að það væri hinni ungu kynslóð meðal vor til góðs að hafa hana í þeim efnum til fyrirmyndar. Og svo má þá ekki gleyma því, að saga vor íslendinga er óslitin heild, að þrátt fyrir “hungurnauð og svartadauða” hefir aldrei alger- lega sloknað á íslenzkum ami og vér erum tengdir við kyn vort þúsund ár og meir. Svo það er að minsta kosti að einhverju leyti rétt sem vestur-íslenzkt skáld kveður: “fslenzk sál og arinfunl eldra fólksins hér, öndvegisins eru súlur, æska, handa þér”. (Framhald). Góðar tennur Meinar betri heilsu, minni sársauka, betra útlit og þar af leiðandi betri framtíð. Lát mig skoða tennur yðar og ráðleggja yður hvað bezt sé að gera. Dr. C. C. JEFFREY, ,,Hinn varfaerni tannlœknir" Cor. Logan Ave. og Maín Street, Winnipeé:

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.