Lögberg - 25.07.1918, Side 2

2
.UGU.
FIMTUDAGINN
. JÚLÍ 1918
Þáttur af
Halli af Horni, Snorra presti og
Hallvarði HalUyni.
Eftir Gísla Konráðsson
(Framhald).
11. kap. Dauði Halls á horni.
Hallur á Homi tók nú fast að
eldast. Kom svo að hann þóttist
eiga skammt ólifað. Kaus hann
sér leg í Höfn. Hafði þar fyrr-
um kirkjug-arður verið og gröft
ur að, en garður veggjalaus. En
af mundi kirkja sú tekin fyrir
dauða Vilkins biskups, því eigi er
hennar getið í máldögum hans, 4
eða 5 vetrum fyrir svartadauða
Má ætla, að Hallur létist nálægt
hrossafellisvetri hinum mikla
(1753—54), er Norðlendingar
kölluðu Hreggvið. pað segja og
sumir, að þá hefði Hallur búið
um hríð í Höfn, og að líkkista
hans yrði eigi flutt til sævar, er
flytja átti hana ti'l Staðar í Að-
alvik, þvi svo yrði hún þung í
höndum þeirra, er hana áttu að
bera, að eigi fengu þeir lyft henni
frá jörðu. Hallur hefði beðið að
leggja í kistu með sér bænakver
og Úlfarsrímur; vildi Hallvarður
eigi annað heyra, en að því væri
hlýtt. En sagt er að Snorrí
prestur syngi yfir Halli, og ligg
ur hann í Höfn. Hafa sumir
sagt, að grafinn værí hann ofnan
í gólf á svefnherbergi sínu, en
þótt líkindi væri meiri á, að graf-
inn væri hann í hinum veggja-
lausa garðinum foma, nema ef
svefnskemma Hall væri bygð í
þeim reit. Hallur þótti verið hafa
eðlisvitur maður og all-mikilhæf-
ur að mörgu.
12. kap. Sjóhrakningar Hallssona
Hallvarður og Jón bræður reru
eitt sinn sem oftar í hákarlalegu
tveir á, sem siður var til þeirra
bræðra, þá Hallur föður þeirra
leið, ella hann mátti eigi í sjóför-
um vera sökum elli; er sagt það
væri á einmánuði. ísarek var
mikið í hafi. Var það þá um nótt
að ís rak umhverfis þá, svo fast
ir voru þeir með öllu, er morgn
aði. Hvesti þá af norðan með
deginum, svo að skip þeirra
brotnaði með öllu til ófæris. peir
bræður leituðu þá á ísinn, því
eigi var annars kostur, og tóku
með sér nesti sitt og bjarnstökur
tvær, er þeir höfðu til hlýju sér
á frostnóttum í legum. Vindur-
inn gekk í vestur. En fyrir því
að ísinn var sundurlaus, rak þá
lengi austur og landnorður á jaka
eigi all-litlum riokkur dægur.
Breiddu þeir undir sig bjarnstök-
umar og sváfu á þeim til skifta.
Er að sjá að Hallvarður kvæði
síðan um hrakning þennan, og
er þetta sögð ein stakan:
Okkur bræður undan rak á ísi
köldum,
en svo lífi og hlýju héldum
hvíldum við á bjarnarfeldum.
En lífs von var nú að sjá úti.
Er þá haft eftir Hallvarði, að Jón
vildi heita á Pétur postula, að
gefa kirkju hans nokkri allar
eigur sínar, ef hann kæmist úr
sævamauð þeirri. Eigi kvaðst
Hallvarður því mundi yrir hlíta;
en heita vildi hann á Krist, að
fyrir hans sakir skyldi hann
jafnan vera vel snauðum mönn-
um og vesalmennum, og er sagt
hann enti >það. pá vildi Jón heita
á Hall föður sinn. pví síður
kvað Hallvarður það hæfa, því
að engu hefði hann verið sér
sjálfbjarga, og því síður mætti
hann öðrum að liði verða í því-
líkum nauðum. Gat hann svo
umtalað fyrir Jóni, að hann festi
heitið með honum.
Litlu síðar hvesti enn vestan.
Rak þá enn um tvö dægur aust-
ur um hafið. Segja menn þeir
mundu þá komnir nær opnum
Skagafirði, er þeir sáu skip á
hvotti. Vildi þá svo til, að það
bar að jaka þeim, er þeir voru á,
svo náð fengu þeir til þess, og
settu á jakann upp, þó ærin væri
það þrekraun. En þó skip væri
nú fengið og að öllu heilt, því
sagt er að því hafi hvolft við
Hrísey á Eyjafirði og menn
druknað af því, en það rekið í
haf út, þá skorti nú árar. En
það hafði orðið, að ásenda einn
mjóan höfðu þeir fundið í ísnum
og höfðu hann með sér. . En nú
vantaði aðra árina, áður >þeir
gátu að líta spítu fljóta. Settu
þeir þá ofan skipið og freistuðu
að komast að henni, með þeim
hætti, að Jón reri með ásendan-
um á annað borð, én Hallvarður
gutlaði með höndum sínum á
hitt borðið, og kom svo, að þeir
fengu náð spýtunni. Var það
girðisviður og lítið klofinn í enda
tók Hallvarður það ráð, að þeir
klyfi hana í nyilli sín af handafli,
og tókst það um síðir, þótt afl-
raun væri mikil; og sagði Hall-
varður svo, að mjög findi hann
þá, að sig skorti afl við Jón. Og
með þeim árum eða spýtuklofn-
ingum fengu þeir dregið sig inn
á fjörðinn vestan Drangeyjar.
ingur þaut á, svo að við ekkert
fengu þeir ráðið. Voru og árar
þeirra all-óþjálar. Rak þá nú
undir Tindastól, þar áður var
kallað EiKfsfjall, og braut þar
skipið, en fyrir því að lágsjóa
var, fengu þeir hröklast inn með
að Reykjum á Reykjaströnd, all-
þrekaðir; en góður beini var
þeim veittur. Komust þeir það-
an til Spákonufells á Skaga-
strönd og þaðan með viðarflutn-
ingsmönnum vestur á Strandir.
Og er saga þessi höfð eftir
Snorra presti Bjamasyni.
13. kap. Snorri prestur fær Húsa
’fell og flyzt af Ströndum.
Nú var það þrem vetrum eftir
Hrossafellisvetur hinn mikla
(1757), að Snorri prestur fékk
Húsafell syðra og flutti vamað
sinn á Inn-Strandir sjóveg, þang-
að er hestum mátti bezt við koma
Var þangað von Borgfirðinga að
sækja hann eður farangur hans
og konu. En síðan fór prestur
við annan mann á skipi, er nefnd
ur var Hjalti. Var logn veðurs
um morguninn og hældi Hjalti
veðrinu, en 'prestur kvað allan
dag eigi úti. bað Hjalta að lofa
?að hægt. En það er talið að þeir
Jón blóti og porgils hygði nú
að sjá fyrir presti. Bað prestur
skjótt ferma; en er þeir vom
komnir skamt frá landi, brast á
niðamyrkurs þoka með sterk-
viðri. Prestur sat og stýrði. Sá
Hjalti það eitt til hans að hann
lafði kver á bitahöfði, og leit á
við og við undir stjóminni. En
er þeir komu fyrir annes eitt,
reis boði, sem við ský næmi.
Hjalti mælt: “fskyggilegir eru
slíkir, ef margir rísa”. Prestur
mælti: “priggja er von og verst-
ur mun sá síðasti”. Leið »tund
milli hvers boðans. En það
sagði Hjalti, að hinn síðasti
mundi yfir taka með öllu. Færð-
ist Snorri prestur þá í herðar og
tautaði nokkuð við. Skreið þá
og úr boðanum, en sjór sauð alt
í seglið, svo nálega fylti. Bað
prestur þá taka til austurs; af
mundi hið vei^fca. Kemst við
?að með heilu inn á Strandimar
og fluttist síðan. Verður hans
enn síðar við getið.
14. kap. Frá Hallvarði.
Hallvarður þótti að ýmsu kyn-
egur í háttum. Var hann og oft
sendiferðum og víða fór hann
um land. Valdi hann sér þá oft
ast veg á heiðum og fjöllum.
Hann hafði sér og gjörvan sel-
skinnabúnað elia kufl með hettu
af upp áfasta og selbelgi á fótum
Svaf hann jafnan í kufli þeim,
er hann lá úti á fjöllum í förum
sínum, hversu sem viðraði, og
taldi það hverju tjaldi betra. Er
?ess getið, að sveinn einn, er fór
að fé, kom >þar að, er Hallvarður
lá í kuflinum, en hestur hans beit
?ar skamt frá með söðli. Sveinn-
inn varð afarhræddur, ætlaði það
skrímsli vera í selslíki, og tók á
rás. pað sá Hallvarður spratt
upp og elti hann, og fékk tekið
íann. Hræddist sveinninn
enn meira. Hallvarður bað hann
ekki æðrast, bar til hests síns og
reiddi um hríð; lét hann síðan
ausan og gaf honum klút góðan
að skilnaði, og bað hann eigi vera
bleyðu þá, að hræðast búnað
manna.
pað má vera, að Hallvarður
hafi margt fleira kveðið en enn
er talið.
Mjög unni Hallvarður Passíu-
sálmum Hallgríms prest, og er
sagt, að all-oft bæri hann á sér
og kvað ann svo um þá:
Hallgríms sálma liðug ljóð
lofsverð heiður kanni.
pað var mikil gáfa góð
gefin og veitt þeim manni.
Maður hét Loftur. Hann var
son Jóhanns prest í Garpsdal og
síðan í Gufudal, porlákssonar,
Nikulássonar. Loftur var skáld
og er sagt þeir Hallvarður væri
vinir, og ritaði Hallvarður hon-
um ljóðabréf, en að líkindum síð-
ar en hér er komið sögnum um
Hallvarð, og er þetta þar í:
Geldingar og gimbralömb I græn-
um hlíðum
eru með fjórðung oft of tíðum.
Af veturgömlum vega föllin
vættir þungar,
en tíðum mörinn tveir fjórðungar
Loftur bjó nyðra. Hann hefir
kveðið eigi all-fátt, að sagt er.
Guðrún hét kona hans, en böm
þeirra Jón og Guðrún.
15. kap. Hallvarður sendur að
Leirá og í Skálholt.
Vigfús Benediktsson hét prest-
ur í Einholtum suður, er veittur
var Staður í Aðalvík eftir Snorra
prest; en fyrir því að hann flutt-
ist eigi vestur svo skjótt sem
þurfa þótti, þá vildi Magnús próf
asfur Snæbjamarson á Söndum
í Dýrafirði senda suður til yfir-
valda að heimta prest til Aðal-
víkur. Varð Hallvarður þá til
þess að fara. pá hafði Magnús
Gíslason frá Mávahlíð tekið amt-
ur áður og bjó á Leirá. Finnur
Jónsson var þá biskup í Skálholti
Hallvarður var svo búinn, að
hann var í belghempu sauð-
svartri, með hettu mórauða og
spæla hatt að ofan, bundinn und
ir kverk, gyrður ól, með birki
renglu í hendi, og er sagt, að
hann væri jafnan svo búinn, er
hann fór á fund yfirvalda. Eigi
er getið um ferð hans, fyrr en
hann kom til Leirár suður. Drap
hann þar á dyr, því að engan sá
hann úti. Fann hann fyrsta Sig-
ríði dóttur amtmanns. Hún var
þá gjafvaxta. Spurði hún Hali-
varð að heiti og erindum. Hann
sagði sem var, og kvaðst hafa
bréf til amtmanns. Hún kvaðst
geta tekið við því og borið það
amtmanni. Hallvarður mælti:
“Ert þú þá amtmaður?” Hún
neitaði því. Hallvarður kvað
henni þá eigi hlýða að taka við
því. Fór hún þá og sagði föður
sínum, hve digurlega stafkarl sá
léti, og að ærið væri hann trölls-
legur að sjá. Amtmaður gekk
þá út og sá, hvar Hallvarður fór
á braut. Kallaði þá amtmaður
til hans. Hallvarður stóð þá við.
Amtmaður spurði, hví hann skil-
aði eigi dóttur sinni bréfinu, og
kallaði honum farast óhæversk-
lega, og eigi hæfði kotungi slík
mikilmenska. Hallvarður mælti:
“Eg átti eigi að fá það stelpunni
Vertu trúr yfir litlu”, og glotti
við. all-kýmilegur þótti apit-
manni maður þessi. Tók hann
við bréfinu og rifcaði aftur, og
svo biskupi. Og er hann rétti
Hallvarði bréfið, leit hann á og
mælti: “Hvaða bölvað klór er
þetta!” Amtmaður segir: “Kant
þú að skrifa betur?” “Litla íþrótt
mun til þess þurfa”, kvað Hall-
varður. Sagt er að amtmaður
byði honum þá inn í stofu að
freista þess, og er sagt, að Hall-
varður varpaði þá af sér úlpunni
og væri undir í skipmannabún-
ingi all-góðum. E.n er Hallvarð-
ur tók penna amtmanns mælti
hann. Ekki er von að þú skrifir
með þessu. pað er tannstöngull.
Eða kantu ekki að skera penna ?”
Tók hann síðan pena úr kamp-
ungi sínum og ritaði nafn sitt,
eða, að því er sumir segja, kveðju
á bréf til amtmanns. Amtmaður
leit á, brosti og mælti: “Von er
að þú kallir hönd mína klór hjá
þessu. Síðan bað amtmaður
hann rita ufcan á bréf fyrir sig.
En er amtmaður vildi eigi segja
honum, hverjum rita ætti, og
væri Hallvarður eigi svo spakur
að viti, sem sagt væri, ef hann
gæti eigi getið upp á það. pá
mælti Hallvarður. “pað er satt,
þó að engu sé eg vitkeyptur”. pví
næst ritaði hann utan á bréfið
og hitti rétt á. Furðaði amt-
mann þá mjög bæði á rithönd
hans og getspeki, og þótti hann
eigi vera allur, þar sem hann var
séður, og bauð honum að gista
hjá sér ramvegis, ef hann ætti
þar leið um.
pað hafði verið vestra, að mað-
ur einn hafi beðið Hallvarð að
bera Finni biskupi bréf og rvta
utan á það. Kom Hallvarður nú
í Skálholt og fann biskup og skil-
aði honum bréfum, en því bréfi
síðast er ekki var enn skrifað ut-
an á. Spurði t^nn þá biskup,
hvort hann sæi eigi kveðju utan
á því. Biskup neitaði því. “pú
ert þá ekki meiri en eg”, sagði
Hallvarður. Enn er sagt, að þá
er biskup fékk honum bréf frá
sér, segði Hallvarður: “petta
er vesalt klór”. Biskup bað hann
þá betur gera. Hallvarður freist-
aði þá, og dáðist biskup mjög að
hönd hans. Úr Skálholti gekk
Hallvarður vestur aftur heiðar
einar og fjöll. Var þoka mikil,
er hann lagði af stað úr Biskups-
tungum. Hyggja sumir menn
að hann vildi leita pórisdals, en
engi eigi færi á að komast í hann
rví mjög væri hann lukfcur sam-
an jöklum að ofan. Hann fann
grasakonur einhverstaðar á leið
sinni. Hræddust þær hann mjög
og ætluðu vera útilegumann,
enda var hann all-mikilúðlegur.
Hann bað þær vera óhræddar, en
spurði þess eins, í hvaða átt
Baldjökull væri þaðan. pær
leystu úr því, en það hafa menn
fyrir satt, að þá vissi hann ekki
gjörla, hvar hann væri staddur
eða hvort hann væri á réttri leið.
Sagt er enn, að karlmenn nokkr-
ir sæi mann mikinn koma ofan
Skjaldbreið. pað vissu menn og
að maður sást á gangi á Geit-
landsjökli. Eigi erframar sagt af
ferð hans, en heill komst hann
heim vestur. Vigfús prestur
kom og þetta sumar til Staðar í
Aðalvík.
leiða fram af mærðarsjóð, | varðs.
um Strandasýslu’ að stofna brag
stoltri hér til gamans þjóð.
pá fyrðar sigla um fiskiver
frá -hleinDjúpu- heim á leið,
í landsuður brögnum ber
báruhesti að hleypa á skeið.
petta er niðurlag:
Undan stendur Ennis-bæ,
á þá Fellið losna við;
lát það aftur gera að gæ,
geym að skríða inn á snið.
Sagan út um sagða leið
svo til lykta kljáð nú er;
hýrar frúr og hringameið’r,
hver sem hlýðir, forlát mér.
17. kap. Átfrekja þeirra Halls
sona.
pað er áður talið, að Jón bróð-
ir Hallvarðs var mathákur hinn
mesti, svo að það er í sögum haft
að eitt sinn, er hann kom af sjó,
æti hann 60 æðaregg með skurn-
inni. Aðrir segja að >það hafi
verið bjargfuglaegg. Mikið gat
Hallvarður og etið, og er það til
dæmis talið, að eitt sinn er hann
var sendur suður um land, gisti
hann að Magnúsar amtmanns
Gíslasonar að Leirá. pá er hann
hafði fengið gistinguna, var hon-
um fylgt til baðstofu og borinn
matur, þorskur stór og fjórar
merkur smjörs í öskjum, og átta
markaskál af skyri og mjólk á
eftir. Hallvarður tók fyrst skál-
ina og setti á munn sér og saup
í botn. Síðan tók hann öskjurn-
ar, skóf upp í sig smjörið með
fingrunum og sleikti þær svo
innan. Svo át hann þorskinn,
nema roðið, dálkinn og uggana,
er hann hringáði ofan í öskjum-
ar, og setti þær síðan ofan í skál-
ina og bað færa húsbændum með
þeim ummælum, að hann hefði
fengið nóg. En með því að ill-
viðrin lögðust á, bauð amtmaður
honum að vera, til þess er veður
batnaði. Var ann þar þá um
iríð. Var það þá stundum, að
hann sat til borðs með amtmanni
?ví að gaman þótti honum að
ræða við hann sökum fróðleiks
hans; en jafnan neytti Hallvarð-
ur þá kurteilega matar síns, er
hann sat til borðs með amtmanni
pað var eitt sinn, að þeir bræð-
r lcomu úr sjóför nokkurri í Súg-
andafjörð að Bæ. Gekk Hallvarð-
ur til bæjar. Kona stóð úti og
leizt henni maðurinn furðulega
mikill og tröllslegur, og spurði
hann að heiti. Hann svaraði með
stöku þessari:
pá var Hallvarður í Höfn, er
hann hafði sett hey saman fram
á fjalli. En um veturinn, er
hjamaði, sótti Hallvarður heyið
á sleða. En er hann var við hey-
dysina, kom bjamdýr grimt og
soltið að honum. Svo er sagt,
að jafnan bæri Hallvarður vopn
nokkurt, oftar lagvopn en öxi;
en nú hafði hann lagt það úti fyr-
ir kumlinu, svo að hann var með
öllu slyppur. Varð það þá fanga-
ráð Hallvarðs, að hann braut
meiðinn undan sleðanum, og
varðist með honum svo rösklega
að hann gekk af dýrinu dauðu,
og varð að engu sár. Hafa marg-
ir 'heyrt frá þessu sagt.
i
19. kap. Fjalla-Eyvindur dvelst
f með Hallvarði.
Fjalla-Eyvindur útileguþjófur
er kominn var vestur með Höllu
konu sína, hafði heyrt það, að
HaHvarður væri góður viðtakna;
en það var raunar, að Eyvindur
ætlaði að stela peningum Hall-
varðs. Hallvarður vissi gjörla
hver Eyvindur var, og tók hann
þó við þeim Höllu. Var Hallvarð-
ur þá ýmist að Homi eða í Höfn.
Vel féll á með þeim Hallvarði og
Eyvindi, því að hvaðanæfa vom
hendur og fætur Eyvindar til
vinnu og nvers þess er Hallvarð-
ur vildi vera láfca. En þótt Ey-
vindur væri hnýsinn og stelvis,
komst hann þó aldrei að því hvar
Hallvarður geymdi peninga sína.
póttist ‘hann þá sjá að erindis-
leysa ein myndi vera að dvelja
með Hallvarði og tók að hyggja á
að leynast á braut. Var sem Hall-
varði kæmi það ekki á óvart, og
leyfði hann honum þegar á braut
að verða. En áður hann færi,
gekk Hallvarður að sögunar-
stólpa sínum, kipti honum upp
og tók úr holunni dalakút mikinn
og bað Eyvind sjá, að þar væri
skildingar sínir. Kvað hann
Eyvind vera lítilmenni, er ekki
kynni að stela sér til gagns, þó
að hann hefði gjöst útileguþjóf-
ur, og eigi mundi hann fá leikið
á sig, en eigi lézt hann nenna að
refsa vesalmennum, er gengi svo
í greipar sér. Fýsti Eyvind þá
eigi að bíða og fór með Höllu á
fund kumpána sinna.
Copenhagen
Vér ábyrgj-
umst það að
vera algjörlega
hreint, og það
bezta tóbak í
heimi.
Ljúffengt og
endingar gott,
af því það er
búið til úr safa
miklu en mildu
tóbakslaufi.
MUNNTOBAK
hann bjó og hverf erindi hans | bogi Jóhannsson lögregluþjónn í
var. Sagði hann honum það og
sýndi honum peningana. Voru
þeir í bóli því, er Abraham hafði
legið í, og hafði hann sofið á
þeim. Réð Hallvarður honum
að fara þess eigi oftar á leit,
neœa hann vildi að ver færi.
Hafði Abraham það heilræði og
fór svo búinn aftur til Eyvindar.
(Framhald).
20. kap. Hallvarður kemur í Svið-
holt.
Fyrr í þessum firði var
frægur landnámsmaður;
nú eg sama nafnið bar,
næsta myrklundaður.
Konan nam vísuna, gekk til
bæjar og sagði hana porsteini
presti pórðarsyni, er þá var þar
í ’húsvitjan og þá hélt stað í Súg-
andafirði, en síðar Stað í Grunna
vík. Gat hann þá til' að vera
mundi Hallvarður Hallsson, því
að Hallvarður súgandi hefði num
ið fjörðinn, er einn hafði verið í
móti Haraldi konungi hárfagra í
Hafursfirði. pað var öðru sinni
að Hallvarður kom að Strandselj-
um á ísafirði. Guðrún hét þar
húsfreyja. Hún bar Hallvarði
mat, þorsk mikinn, átta merkur
smjörs og átta-marka-skál með
skyri og mjólk. En er Hallvarð-
ur settist niður, mælti hann: “Nú
hefi eg ekki mat bragðað í fjög-
ur dægur, Guðrún mín!” Lauk
hann og vist þeirri allri í einu,
nema því nær ein mörk var eftir
af spónamatnum. par var þá
húskarl, er ’hét Styrkár Hall-
grímsson og var síðan á vist með
pórunni, móður Ingimundar
hreppstjóra í Miðhúsum á
Reykjanesi. Hefir Styrkár frd
þessu sagt og Ingimundur et’t’-:
honum, refctorður maður og skil
góður; það hafa og sumir sagt.að
oft æti Hallvarður meira en að
Leirá og Strandseljum, og er það
í mæli að eitt sinn æti hann tólf
sauðarhöfuð í einu. pó var Jón
jafnan talinn meiri matmaður.
18. kap.
16. kap. Hallvarður kveður
Strandleiðar-rímur.
Hallvarður var oft á sjóferðum.
Hann kvað kveðling nokkurn um
sjóleið með ströndum fram, er
hann kallaði Strandleiðar-rímu.
petta er upphaf að:
Gengur lítið Gjalars fley,
gullhlaðs þó að biðji hrund;
Bifurs fengur batnar ei,
breka rennur út á sund.
Hallvarður rekur járn
og vinnur bjarndýr.
Bjöm hét bóndi, Bjamason,
að Hvallátrum. pað er sagt, að
hann væri hinn fyrsti, er kom því
á, að sígið væri í Heiðnabjarg að
Látrum, því að hann áræddi það
fyrstur manna. Hallvarður fór
vestur um fjörðu erinda sinna
og ætlaði síðan inn Barðastrand-
arsýslu. Hann kom á Látra til
Bjarnar bónda. er 'hann sat í
smiðju og lét reka jám. Hall-
varður settist á stein í smiðjunni
og var að sjá sem lítt þætti hon-
um húskörlum Bjaraar áorkast
að drepa jámið, og bauðst hann
til þess að leggja á eitt eða tvö
högg. Rak hann þá sex afar-
þykk jámmilti fyrir Bjöm, sitj-
andi í úlpu sinni með tvenna vetl
inga og gripla á höndum, og þótti
það hreystilega gjört. En er hann
Ólafur Stefánsson prestur frá
Höskuldsstöðum í Húnaþingi
kom út með lögsögu og hafði
fengið Sigríðar, dóttur Magnús-
ar amtmanns Gíslasonar, og bjó
hann í Sviðholti. pað var eitt
sumar, að Hallvarður var sendur
suður í Sviðholt með bréf til ól-
afs lögmanns. Kom hann þar á
slætti í sólskinshita miklum.
þótti mönnum hann kynlega bú-
inn, í sauðsvartri belghempu,
með slapahafct á höfði og hettu
ofan á með birkirenglu í hendi,
en afarmikill vexti og riðvaxinn
mjög, kolsvartur á skegg og hár,
hvítleitur og alLstórleitur, og
mátti svo að orði kveða, sem sá
maður væri úr hömrum genginn.
Hann spurði: ‘Er ólafur heima?’
þótti heimamönnum það all-fá-
víslegt, að nefna lögmann eigi
embættisnafni sínu, sem þá var
siður orðinn, og hlógu menn að
dátt. Var lögmanni til sagt.
Hann lét Hallvarð þá koma inn;
en svo kvaddi hann Hallvarðdr
lögmann: “Sæll vertu, ólafur
minn!” Lögmaður tók engu að
síður léttilega undir, ræddi við
hann lengi og gaf honum brenni-
vín. Sagði lögmaður svo síðan,
að Hallvarður væri maður vitur
vel, og ætla menn að lögmaður
hafi áður heyrt hans getið. En
er Hallvarður var á brott farinn,
er svo sagt, að nær hálfan mánuð
þar á eftir yrði þeim jafnlega mis
mæli, er mest hlógu að Hallvarði
og fengi eigi kallað lögmann
annað en ólaf, og var það kent
gletni Hallvarðs. Hefir frá þessu
sagt vitur maður og vel að sér,
Eyjólfur Jónsson að Skógtjöm
á Álftanesi, móðurfaðir Bjama
prests Eggertssonar, Bjamason-
ar landlæknis. Sá Eyjólfur þessi
Hallvarð og var þá heimamaður
í Sviðholti.
21. kap. Abraham dvelst
Hallvarði.
með
að, hvar peningar Hallvarðs voru
var búinn, þá barði hann sér. t hversu hnýsinn sem hann var og
Jón Helgason.
Jón Helgason var fæddur að
Andrésarstöðum í Bárðardal í
pingeyjasýslu 20, febrúar 1862.
Foreldrar hans voru Helgi Jóns-
son frá Grænavatni í Mývatns-
sveit, og Guðlaug Bjamadóttir,
kona hans, ættuð úr Fnjóskadal.
pau bjuggu lengst í Mývatns-
sveit, og þar dó Helgi vorið 1879.
peim varð 9 barna auðið, og náðu
7 þeirra fullorðins aldri: Bjami
Jónas, Jón, Hólmfríður, Friðrik,
Valgerður og Jakob. Fluttust
þau öll ásamt móður sinni hing-
að til lands, nema Valgerður, sem
er gift kona í Vopnafirði. Frið-
rika dó fyrir all-mörgum ámm
suður í Minneota; var hún þar
gift Áma bónda Jósepssyni.
Bjarni dó fyrir nokkrum árum
norður í Narrows-bygð við Mani-
tobavatn. Jónas á heima í Argyle
bygð, Jakob nálægt Kandahar,
Sask., og Hólmfríður í Pipestone
bygð.
Nokkur árin síðustu áður en
hann fluttist hingað til lands átti
Jón heitinn heima í Vopnafirði.
par gekk hann haustið 1888 að
eiga Sigríði Bjamadóttur, Jóns-
sonar frá Reykjahlíð við Mývatn
og lifir hún mann sinn ásamt 6
bömum þeirra, en eitt bam mistu
þau ungt.
Sumarið 1893 komu þau Jón og
Sigríður hingað til lands, og sett-
ust þá að í Argyle-bygð, hjá fólki
sínu, sem komið hafði nokkrum
árum áður. pau komu sér brátt
upp heimili í austurhluta bygð-
arinnar og dvöldu þar alt af síð-
an við góðan hag. Böm þeirra
eru þessi: Ágústa Halldóra, gift
Jóni T. Andersen í Argyle-bygð,
Björn, sem stundar búskap" í fé-
lagi við Jón mág sinn, og Helgi,
Jónas, Guðlaug og Jónína Krist-
jana heima hjá móður sinni.
Jón sál. var ötull maður og
starfsamur og stundaði bú sitt
af fyrirhyggju og dugnaði þar til
er hann síðasta árið kendi sjúk-
dóms þess er leiddi hann til
dauða. Hann var frábærlega
vandaður maður, hæglátur og
góðlundur. Heimilisfaðir var
hann hinn bezti og félagslyndur
vel; lét hann sér sérlega ant uin
safnaðarmál, enda var hann ein-
lægur og bjartsýnn trúmaður.
Hann andaðist að heimili sínu
á Hvítasunnudag, 19. maí síð-
astliðinn, og var jarðsettur þrem
dögum síðar í grafreit Fríkirkju-
safnaðar.
pað var nú ráð þeirra Eyvind-
ar og Amesar útileguþjófa að
senda Abraham félaga sinn á
fund Hallvarðs og beiðast við-
takna af honm. Spö.ruðu þeir
eigi Abraham, hversu sem til
tækist, og skyldi hann reyna að
stela peningum Hallvarðs. Abra-
ham lézt þess albúinn og treysti
hann í hvívetna á stelvísi sína,
og fór han á fund Hallvarðs og
beiddist viðtöku. Hallvarður tók
við honum og var Abraham með
honum um hríð og vann baki
brotnu. En svo fór horibm sem frá L jan 1919 Árnlaun 2 500
Eyvmdi, að_aldre, komst hann Qg að auki alt að 500 kr. til
i Hafnarfirði hefir lögfest sér ætt-
amafnið Amdal.
Heimspekispróf í Khöfn hafa
þessir ísl. stúdenfcar nú tekið:
Bjöm Sigurbjömsson, Kristján
Albertsson, Ásg. porsteinsison,
Gunnar Viðar og Benedikt Grön-
dal.
100 ára afmæli Siglufjarðar
var haldið með mikilli viðhöfn
20. maí. Voru þar gestir margir
þar á meðal um 100 Akureyring-
ar. Aðalhátíðarræðuna hélt séra
bjarni porsteinsson, ‘en afmælis-
kvæði om sungin eftir Matfch.
Jochumsson og Pál J. Árdal, með
nýjum lögum eftir séra Bjama.
Frá Eyrarbakka segir “pjóð-
ólfur” þær fréttir, að I. A. Lefolii
stórkaupmaður hafi gefið þang-
að 10 þúsund kr. í tiíefni af 50
ára afmæli verzlunar sinnar þar
er var 3. apríl síðastl. Á af helm
ingi gjafarinnar að mynda sjóð
til styrktar ísl. verzlunamem-
endum í Khöfn, og hafa Ámes-
ingar og Rangæingar þar for-
gangsrétt. Hinn helmfngurinn á
að ganga til sjúkrahúss í Ámes-
sýslu. Enn fremur sendi hann
Eyrarbakkakirkju vandaða tura
stundarklukku.
13. júní strandaði skamt frá
Sandgerði seglskip, sem “A.
Andersen” heitir og var á leið
hingað frá úfclöndum með salt-
farm til h.f. “Kol og salt”. ‘Geir’
hefir nú náð því út og komið því
hér in á höfn, og er það sagt ekki
mikið skemt.
Sauðanes prestakall er nú veitt
séra pórði Oddgeirssyni í Bjaraa
nesi.
Bókmentafélagsforseti hefir
verið kosinn dr. Jón porkelsson,
skjalavörður, en varaforseti dr.
Guðm. Finnbogason prófessor.
Síldar-útgerðarmenn hafa kos-
ið nefnd, sem nú er saman komin
hér í bænum og á að reyna að
ráða fram úr þeim vandræðum,
sem síldarveiðamenn eru nú í út
af ákvæðum þeim sem sett hafa
verið um síldarsölu héðan. í
nefndinni em Helgi Sveinsson
bankastj. á ísafirði, O. Tulinius
konisúll og P. Pétursson kaupm.
frá Akureyri, P. Olafsson konsúll
og J. P. Thörsteinsson kaupm.
héðan úr bænum.
\ Loffcskeytasöðin í Rvík var
opnuð til skeytaviðskifta við skip
í hafi 17. júní. Áður var blaða-
mönnum boðið að skoða stöðina
og skýrði stöðvarstjóri fyrir
þeim, hvernig vélamar sfcörfuðu
en O. Forberg símastjóri sagði
sögu fyrirtækisins og lýsti því.
par í húsinu er nú jafn framt
skóli fyrir símastarfanemendur.
Frá Akureyri. paðan em nú
um þetta leyti tveir strandferðar
bátar að byrja göngu sína, fer
annar milli Seyðisfjarðar og Ak-
ureyrar, en hinn milli Sauðár-
króks og Akureyrar. Á Oddeyri
æfcla hinar sam. ísl. verzl. að
byggja í sumar stórt vélafrysti-
hús, og í ráði er einnig, að þar
komi upp í sumar sútunarverk-
smiðja.
Bæjarstjóm Rvíkur kaus á síð-
asta fundi nefnd til þess að hugsa
fyrir ráðhússbyggingu í Rvík. í
nefnjlinni eru borgarstjóri, Sighv
Bj. B. Sv., Sv. B., og porv. porv.
“Eimreiðin”, tímarit dr. Val-
týs Guðmundsonar, er nú seld
Ársæli Ámasyni bóksala hér í
bænum, og kemur hér út úr þessu
—Lögrétta.
Frá fslandi.
Forstöðumannssýslán löggild-
ingarstofu fyrir mælitæki og
vogaráhöld, sem verið er að
stofna, er auglýst laust og veitist
Smjör
Var þar íslaust, áður landsynn- mannssýslan; var hann lögmað- f huga ber eg ljóða-lag
Sagt er, að Bjöm léti þá konu
sína, er Ástríður hét, sjóða sauð-
i arfall sitt hið bezta og bera Hall-
I varði, og lauk hann því. Ekki er
annars getið í íþeirri ferð Hall-
sljmgur við stuldi. Nenti Abra-
ham þá eigi lengur að vinna fyr-
ir gíg og vildi á braut verða og
strjúka sem fyrst. pað fann
Hallvarður brátt, yfir hverju
ferðakostnaðar. Umsóknarfrest-
ur til 15. júlí næstk.
Jóhann Sörensen bakari og út-
gerðarmaður í Vestmannaeyjum
danskur maður, hefir lögfest sér
ættamafnið Reyndal. — Finn-
íor
ry
alt
THE CANADIAN SAUT CO. UMITEO,