Lögberg - 12.09.1918, Síða 4

4
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 12. SEPTEMBER 1918

Jögberg
Gefið út Kvem Fimtudag af The Col-
umbia Preu, Ltd.,|Cor. William Ave. &
Sherbrook Str., Winnipeg, Man.
TALSIMI: GARRY 416 og 417
Jón J. BíldfeU, Editor
J. J. Vopni, Business Manager
Utanáskrift til blaðsina:
TI(E 0OLUN|BU\ PRES8, Ltd., Box 3172, Winnipog,
Utanáskrift ritstjórans:
EDITOR LOCBERC, Box 3172 Wlnnipog, *an.
VERÐ BLAÐSINS: $2.00 um árið.
•^»■27
Þrotabús yfirlýsing.
Niðurlag.
Vér spurðum ritstjóra Voraldar að því,
hvort að hann áliti það svik af Republican-blöð-
unum í Bandaríkjunum, að veita Wilson að mál-
um, þrátt fyrir ólíkar stefnur í innanlandsmál-
um, og af afturhaldsblöðunum í Englandi, að
styðja Lloyd George. Ekki svarar maðurinn
því, heldur reynir að snúa sig út úr ógöngunum,
sem hann er kominn í, með því að segja að vér
með þessum ummælum eigum við það, að í Oan-
ada svari Borden til Wilson í Bandaríkjunuum
og Lloyd Gcorge á Englandi! Nei, ritstjóri
góður, vér áttum ekki við það, og oss er ósldlj-
anlegt, hvernig nokkur maður, sem teljast á
með réttu ráði, gat lagt þá meining í orð vor.
Vér áttum við það, að þessi blöð, eða þeir
menn, sem að þeim standa, skilja það, að tií sé
tímabil í lífi þjóða sinna, þegar velferð og sómi
þjóðanna krefjast þess að menn standi saman
sem einn maður, á móti sameiginlegum óvin.
Vér áttum við, að þessir sömu menn skildu
það, að til væru mál svo þýðingarmikil og ör-
Jagaþrungin, að innbyrðis meiningamunr yrði
að hverfa, eða þoka fyrir þeim, um lengri eða
skemri tíma.
Vér áttum við það, að þessi blöð, sem álitu
stríðsmálin, og heiður þjóðar sinnar í sambandi
við þetta stríð, meira virði heldur en flokka- og
innbyrðis hreppapólitík, hefðu ekki verið að
svíkjast undan merkjum — ekki að svíkja flokk
sinn — ekki að svíkja fólk sitt og land — heldur
að gjöra skyldu sína undir erfiðum og örlaga-
þrungnum kringumstæðum; og það er einmitt
þetta, sem þessi áminstu blöð hafa gjört, þeim
til œvarandi sóma.
þegar Þjóðverjar höfðu rofið fylkingar banda-
manna og hermenn vorir lágu dauðir og særðir
á blóðvellinum. — Já, Sigurður Júlíus, vér dyrf-
umst að segja, að ef þetta slys hefði komið fyrir,
þá hefði það ekki einasta orðið til þess að greiða
Þjóðverjum braut, heldur eyðilegging sam-
bandshersins — og í tilbót svik við frelsishug-
sjónir og fósturland.
Ritstjórinn segir í þessari harmkvælagrein
sinni, “að vinnumanninum þykir það einkenni-
legt af oss, að vilja sjá íslenzka tungu fremur
deyja, en vita af henni í hinni mestu niðurlæg-
ingu og segjast samt vilja halda henni við”.
Nei, vér furðum oss ekki á neinni fjarstæðu, eða
hugsanagraut, sem sá maður lætur á þrykk út
frá sér ganga, því ef feðratunga vor var eins
aumlega til fara hér hjá oss, eins og ritstjóri
Voraldar lýsir henni heima í Reykjavík, þegar
hann flutti fyrirlesturinn, til sællar minningar;
ef að blessuð skepnan var aðeins hæf til aftöku
þá, hve aumkvunarlegt hlýtur ekki ástand henn-
ar að vera nú orðið. En vér verðum að játa, að
vér sjáum ekki hvernig Sigurður Júlíus fer að
réttlæta þær kenningar sínar, að það ætti bæði
að slá hana af og láta hana lifa. Oss finst að
það verði að vera annaðhvort, eða ekki. En svo
eru nú sum verk Sigurðar furðuleg.
Ritstjóri Voraldar kvartar yfir því, að feiti
maðurinn við Lögberg hallmæli G. P. Þórðar-
syni og B. C. Júlíusi, fyrir það að þeysa á bless-
aðri skepnunni, sem hann Sigurður Júlíus vildi
skjóta 1913, um allar bygðir Islendinga í Can-
ada. Hún kvað vera svo illa til fara að Uncle
Sam vilji ekki hleypa henni, yfir línuna. Ef
Sigurður Júlíus á við ritstjóra Lögbergs með
“feiti maðurinn”, þá er hann sér ekki þess með-
vitandi, að hann hafi hallmælt þessum mönnum;
honum datt ekki í hug að það væri hallmæli á
menn, þótt að maður segði að hinn eða þessi
væri í fylgd með Sigurði Júlíusi. En fyrst að
hann segir það sjálfur, þá neyðumst vér til þess
að trúa því að svo sé. — “Bragð er að, þá barn-
ið finnur. ’ ’
Að sálarangist Sigurðar hafi verið mikil,
þegar hann var að unga út þessari harmkvæla-
grein, sést bezt á því, að þegar að fram í grein-
ina dregur, missir hann alveg vald yfir málefn-
inu og sjálfum sér; gengur þá berserksgang og
skorar ritstjóra Lögbergs á hólm. Og þó að
hann sé nú enginn hólmgöngugarpur, er hann
ekki vanur að renna að óreyndu, og því skal nú
ritstjóra Voraldar gefast kostur á þessu, eins
fljótt og kringumstæður leyfa. En að fornum
sið áskiljum vér oss rétt til þess að ákveða um
hólmgöngustaðinn og fyrirkomulag hólmgöng-
unnar, og skal hólmgönguvottur vor tilkynna
ritstjóra Voraldar stað og tíma.
Persónulegar, ærumeiðandi aðdróttanir,
sem þessi harmkvælagrein flytur, og í blað-
inu Voröld hefir staðið í garð ritstjóra Lög-
bergs, verða hér ekki gjörðar að umtalsefni,
beldur ætlar ritstjóri Lögbergs að tala við
starfsbróður sinn um þær á öðrum stað.
Finst ekki Sigurði Júlíusi að eitthvað líkt
muni hafa vakað fyrir mönnum og málgögnum
hér í Canada. Heldur hann, að allir þeir menn
úr frjálslynda flokknum, sem greiddu atkvæði
með Union-stjórninni í Canada við síðustu
kosningar, hafi verið svo mikil þrælmenni, að
neita leiðtoga sínum um stuðning til þess að
selja sjálfa sig undir afturhalds hreppapólitík?
—Slíkt er fremur ótrúlegt, og með öllu óeðli-
legt. Nei, ritstjóri góður, þú veður þarna reyk
— og ert að reyna að koma fólki til þess að trúa
því, sem ekki er satt — reyna að draga fólk á tál-
ar, á sama tíma sem þú ert að reyna að eyði-
leggja mannorð þessara manna. — Það er sama
tilfinning — sama þjóðræknistilfinningin, sem
kom blöðunum í Bandaríkjunum og á Englandi
til þess að taka þau hin þýðingarmeiri málin
fram yfir þau þýðingarminni, — sem komu þess-
um mönnum og málgögnum til þess að styrkja
Union-stjórnina. Þeir hefðu styrkt hverja þá
stjórn, sem stefndi að hugsjónatakmarki þeirra
— því hugsjónatakmarki að vinna stríðið —,
hverja þá stjórn, segjum vér, og hvern þann
stjómarformann, jafnvel þó það ólíklegasta af
öllu ólíklegu hefði komið fyrir, að það hefði ver-
ið Sigurður Júlíus, þá hefðum vér neyðst til
þess að veita honum fylgi. — 1 þessu máli er
ekki um nein flokkssvik að ræða. 1 stríðsmál-
inu er aðeins einn flokkur til — sá, sem sleitu-
laust fylgir fram hermálum. Allir hinir, ef
nokkrir eru — bæði flokkar og einstaklingar —
eru ótrúir þessu landi og fegurstu hugsjónum
þess. i
Ritstjóri Voraldar spyr oss að, hvort að vér
vitum að Astralía hafi hafnað herskyldulögun-
um tvisvar. Jú, vér höfum heyrt það. Vér
höfum heyrt líka, að þegar að þeir voru búnir
að drepa þau í annað sinn, þá voru þeir í stand-
andi vandræðum með afíeiðingar verka sinna,
og fengu manninn, sem barist hafði fyrir því að
herskyldulögin yrðu sett á, til þess að taka að
sér stjórnina.
Vér höfum líka heyrt, að liðsöfnunin hafi
farið svo þverrandi síðan, að Ásralíumenn hafi
ekki getað fylt skörðin, sem höggvin hafa verið
í 'hersveitir þeirra á Frakklandi, heldur h. fi
Bretar orðið að fylla þau fyrir þá.
Og vér vitum, að sameiginleg nefnd allra
verkamannafélaganna í Ástralíu hefir skipað
öllum verkamannafélögum í landinu að greiða
atkvæði um það 11. nóvember næstk., hvort að
þeir eigi ekki alveg að hætta að leggja menn til
í þessu stríði; meta meira að sjá atvinnuvegun-
um heima borgið, eins og þeir komast að orði.
Ritstjórinn spyr oss, hvort að vér dyrfumst að
segja, að þessi framkoma sé til þess, að þýzku
blöðin gleðjist yfir henni. Vér segjum óliikað:
“Já”. Setjum svo, að Bretland, Bandaríkin,
Frakkland og Canada hefðu haft sömu aðferð-
ina. Mundi það ekki hafa orðið til þess, að
gleðja Þjóðverja og greiða götu þeirra,—mundi
það ekki hafa orðið til þess að eyðileggja sam-
herja algjörlega? Mundi það ekki hafa orðið
bezta ráðið til þess, að þeir gætu gjört það
fallega, blessaðir, og komist til Parísar, eins og
Sigurður Júlíus lét sér um munn fara í mars,
Fer í gegnum sjálfan sig.
Ekki eru þau fá viðfangsefnin, sem ritstjóri
Voraldar hefir gutláð í um dagana, og hefir þar
jafnan alt verið á eina bókina lært, eintóm graut
argerð, og hringlandi úr einu í annað. Og nú
síðast hefir hann bætt við einni sérfræðigrein-
inni enn — bótastagli eða brókargerð, en orðið
hefir þó tilraun sú lítið annað, en aumasta kák
eins og raun ber vitni um. Þessvegna er það að
vesalings ritstjóranefnan grípur ávalt til síns
tamasta vopns — blekkinganna, þegar hann
þykist vera að svara ritstjóra Lögbergs, í stað
þess að ræða með rökum og viti deilumálin sjálf.
En þótt nú ritstjóri Voraldar — Bolsheviki
blaðsins, sé “gutlari í einu og öllu”, eins og einn
málsmetandi maður af þjóðflokki vorum hérna
megin hafsins, komst að orði um hann fyrir
nokkru, tekst honum samt furðu fimlega að fara
i gegnum sjálfan sig og hafa pólitísk fataskifti;
rætist þar á honum málshátturinn fornkveðní:
“Það verður hverjum að list er hann leikur. —
Liberalinn!! Sigurður Júlíus Jóhannesson, veð-
ur nú fram á ritvöllinn í málgagni sínu, sbr. Vor-
öld 20. ágúst og 3. september s.l., gegn hinni
frjálslyndu stjórn þessa fylkis — Norrisstjórn-
inni, er hann þó hefir sjálfur hvað ofan í annað
talið hina beztu stjórn, er Manitoba fylki, og
jafnvel Canada hafi nokkru sinni eignast. Og
málin, sem hann telur stjórnina hafa brugðist
kjósendum sínum í eru þessi: kvennréttindamál-
ið, ráðgjafamálin svo nefndu og beina löggjöfin.
Ut af afskiftum stjórnarinnar í þessum þrem
málum, er svo liberalinn!! að bölsótast eins og
naut í flagi, ef til vill tæplega sér þess meðvit-
andi hvort hann er að segja satt eða ósatt, en
það bætir nú vitanlega lítið úr skákinni.
Ritstjóranefnan veður reyk frá upphafi til
enda, að því er snertir atkvæðisrétt kvenna, eins
og vér höfum áður bent á. — Norris stjórnin
efndi drengilega loforð sitt í því máli, sem öðr-
um. Þorir ritstjóranefnan enn að halda fram
þeim staðlausu ósannindum, að það sé Norris
stjórninni að kenna að allar konur höfðu eigi
kosningarrétt í síðustu sambandskosningum 17.
des. 1917 ? Veit hann ekki að það er ósatt að
konur væru sviftar atkvæðisrétti í þeim sömu
kosningum? Konur höfðu þá eigi fengið rétt til
sambandskosninga og þar af leiðandi var eigi
bægt að svifta þær honum.
Veit ritstjóranefnan eigi það, að Norris
stjómin semur einungis lög fyrir Manitoba
fylki, en ekki fyrir alt fylkjasambandið? Eða
hví hefði sambandsstjórnin átt að semja og sam-
þykkja lög um fullkomið jafnrétti kvenna, eins
og hún gerði á sðasta þingi, ef kvennréttindalög-
gjöf Norrisstjórarinnar hefði gilt fyrir alla
þjóðina? En ef að aumingja maðurinn veit ekki
annað eins og þetta, þá væri það þó varla til of
niikils mælst, að hann hætti að masa um stjóra-
mál og legði frá sér pennann að fullu og öllu.
önnur ákæran, sem Bolsheviki-ritstjórinn
ber fram gengn Norrisstjórninni, er út af ráð-
gjafamálunum, og í grein, sem birtist í Voröld
20. ágúst s.l. og kallast “Politísk skýjarof”, er
komist svo að orði um Norris og flokksmenn
hans: “Þegar þeir voru kosnir lofuðu þeir að
rannsaka til hlítar ráðherramálin og hætta ekki
fyr en þeim væri hengt með fangelsisvist.
1 þessu atriði hafa þeir brugðist og gefið
þannig pólitískum skálkum undir fótinn með það
að þeim sé óhætt að flá fólkið og rýja, þeim verði
hlíft við hegningu, að eins verði gert af því dá-
iítið politiskt moldviðri ef á þurfi að halda, en
þar skuli rykið verða nægilega mikið til þess að
enginn sjái neitt og allir hafi nóg að gera að
þurka það úr augum sér”. Svo mörg eru þau orð
Voraldar-Bolsheviki-ritstjórinn hlýtur að
vita, ef hann annars veit nokkuð, að Norris
stjórnin fylgdi fram rannsókn ráðgjafa málanna
sleitulaust á allan hátt? Veit hann ekki að
stjórnin fylgdi málunum alla leið til dómstól-
anna? Þorir hann samt enn að halda því fram
að stjórnin hafi ekki gert skyldu sína? Eða er
ritstjórinn búinn að gleyma sínum eigin ummæl-
um um þessi mál í Lögbergi 12. júlí 1917; þar
sem honum farast þannig orð: “Loksins eru
þeir lausir allir ráðherrarnir gömlu. Roblin eða
lögmenn hans komu fram með vottorð tveggja
lækna frá Chicago og eins í Winnipeg um það að
heilsa hans væri á svo völtum fótum að honum
væri hætta búin ef málið væri tekið fyrir.
Stjórnin krafðist þess þá að mál Howdens og
Coldwells væri rannsakað, en dómarinn neitaði
því af þeirri ástæðu að þeir hefðu verið í sam-
særi með Roblin og væri honum slept yrði að
sleppa hinum líka”. Síðar í þessari sömu grein
kemst ritstjórinn að þeirri niðurstöðu, að ekki
tjái að deila við dómarann. Nú virðist ritstjór-
inn þó kominn á aðra skoðun. — Hvað veldur?
Þá er þriðja ákæra Voraldar-Bolsheviki-
ieiðtogans um það_, að Norris stjórnin hafi eigi
eínt loforð sín að því er snertir hina beinu lög-
gjöf. — Ekki er hann þó nær sannleikanum þar
en endranær.
Sjálfur hefir hann þó skrifað í Lögberg
þegar hann var ritstjóri þess, um mál þetta og
talið það eitt af þeim þjóðnytjamálum, sem
stjórninni bæri heiður fyrir að hafa hrundið í
íramkvæmd.
Veit ritstjórinn ekki að um það leyti, sem
verið var að semja þau lög, lék nokkur vafi á,
hvort fylkið hefði fullkomið vald til þess að inn-
leiða slíka löggjöf?
Veit hann ekki heldur að dómarar fylkisins
litu svo á, að lög þessi færu út fyrir valdsvið
þess? Er honum ókunnugt um það, að stjórn-
in lét málið þar með eigi niður falla, heldur hef-
ir sent það til Leyndarráðs Breta, til fullnaðar-
úrskurðar?
Veit hann ekki heldur að frumvarpið um
beina löggjöf er í gildi og hefir verið ávalt síð-
an að það var afgreitt frá fylkisþinginu og
verður að minsta kosti í gildi þangað til að úr-
skurður er fallinn í Leyndarráði Breta? Og
þar verður málið tekið fyrir 4. okt. næstkomandi
Þessi ásökun fellur því um sjálfa sig og verður
að einberum hégóma.
En að ritstjóra vesalingurinn skuli voga að
kalla sig liberal, eftir að hafa reynt til þess að
rægja æru og sæmd af forvígismönnum liberal-
stefnunnar í fylkinu — þeim mönnum, er að
dómi hans sjálfs höfðu eigi að eins efnt alt er
þeir lofuðu, heldur líka miklu meira, það bítur
þó sannarlega höfuðið af allri skömm. —
En ritstjóri Voraldar er alt af bálreiður,
hann þarf alt af að finna upp á einhverju til þess
að skeyja skapi sínu á, og er þá ekki ætíð vandur
að meðölum. — Og hann er sárreiður við Norr-
is stjórnina, líklega þó einna mest fyrir eitthvað
er hann hálfvegis kynokar sér við að segja upp-
hátt.
Norris stjórnin er með herskyldumálinu og
hún telur það lífsskilyrði fyrir þessa þjóð að
vinna stríðið. %
Er hugsanlegt að hefnd sú, er Voraldar-rit-
stjórinn hyggur á við næstu kosningar gagnvart
Norris stjórninni, geti staðið í nokkru sambandi
við þessi síðasttöldu mál? Spyr sá er ekki veit.
Vér viljum svo að endingu leyfa oss að
prenta hér upp þrjú sýnishorn af ummælum rit-
stjóra Voraldar um Norris stjórnina, í Lögbergi
25. jan. 1917 og 11. okt sama ár, og er hin síðar
nefnda grein skrifuð löngu eftir að Norris
og ráðgjafar hans komu opinberlega fram til
þess að styðja herskyldu málið og Union
stjórnina, og geta menn því auðveldlega séð,
að um þær mundir sá aumingja maðurinn
hvorki blett né hrukku á meðferð almennra mála
í höndum Norrisstjórnarinnar. Til frekari leið-
beiningar prentum vér hér einnig kafla úr rit-
stjórnargrein í Voröld 20. ágúst 1918, sem dálít-
ið sýnishorn þess hve stuttan tíma það tekur
Voraldar-ritstjórann að hafa pólitisk fataskifti
og afneita þrisvar.
Sig. Júl. Jóhannesson, Voröld 20. ág. 1918:
“Norrisflokkurinn komst til valda mc'S því lof-
ortSi að konur skyldu fá atkvæði tafarlaust ef hann
kæmist að. Þetta efndi hann að nafninu til—en að
eins að nafninu. Þegar konur áttu í fyrsta skifti að
neyta atkvæðisréttar síns tóku Norrismenn saman
höndum við erkióvini kvennréttinda málsins til þess
að banna konum atkvæði—eða þeir létu það ómót-
mælt að þær væru sviftar atkvæðisréttinum þegar til
þess kom að neyta hans.
Norrismenn komust að völdum með ákveðnum
loforðum og háværum um beina löggjöf, en þau fóru á
sömu leið; í fyrsta skifti sem til þess kom að fólkið
ætti að ráða málum sínum til lykta með aðferð beinn-
ar löggjafar, gengu Norrismenn í félag við óvini
þeirrar stefnu gerðu gys að því að fólkið vildi ráða
sinum allra helgustu málum.
Þannig hefir Norrisstjórnin stigið hvert sporið á
fætur öðru, sem sýnt hefir að hún er fallin frá anda
og insta eðli frjálsrar stefnu, fallin frá því sem hún
með svo miklum fjálgleik básúnaði 1914 og 1915 og
flestir trúðu að hún mundi efna.
Norrisstjórnin verður því ekki viðurkend cem
frjálslyndi flokkurinn við næstu kosningar heldur
þeir einir sem stóðu stöðugir þegar mest á reyndi.
Sparið og endursparið.
Aldrei áöur í sögunni hefir veriö jafn brýn ástæöa til
sparnáöar. Meö sparnaði á öllum sviöum, vinna þeir land-
inu mest gagn er heima sitja!
Sparið með þvi aö eyða engu i ónauðsynjar, eða öhóf.
Sérhver dollar hjálpar til. Sparisjöösinnlegg er fyrsta skrif-
ið til fjárhagslegrar velmegunar.
Notre Danie Branch—W. M. HAMII/TON, Manager.
Selkirk Branch—P. J. MANNING. Manager.
THE DOMINION BANK
THE R0YAL BANK 0F CANADA
Höfuðstöll greiddur $14.000,000
...$15,000,000
Sir HBBERT S. HOIVT
E. Ij. PEASE
C. E NEIÞIj
Höfuðstðll löggiltur $25.000,000
Varasjöður____
Porseti ....
Vara-forsetl
Aðal-ráðsmaöur
Allskonar bankastörf afgreidd. Vér byrjum relkninga vlð einatakllnga
eða félög og sanngjarnlr skllmálar vetttlr. Avfsanir seldar tll hvaða
staðar sem er & lslandl. Sérstakur gaumur geflnn spaiirjöðsinnlögum,
sem byrja má með 1 dollar. Rentur lagð&r viC á hverjum 8 mánuCum.
T* E. THORSTEIN9SON, RáCsmeður
Co Williass Ave. og Sherbrooke St.. - Winnipeg, Man.
Walters Ljósmyndastofa
Vér skörum fram úr í því að stækka myndir
og gerum það ótrúlega ódýrt.
Myndir teknar fyrir $1.50 og hækkandi.
Komið til vor með þessa auglýsingu, og þá fáið
þér $1.00 afslátt frá voru vanaverði.
Walters Ljósmyndastofa, 290 Portage Ave.
Taltími: Main 4725
Sig. Júl. Jóhannesson, Lögberg 25. jan. 1917
“Þetta er annað þingið sem situr síðan Norrisstjórnin kom til valda.
Aldrei í sögu Canada hefir nokkurt þing afkastað eins miklu og þingið
í fyrra. Aldrei hefir neitt fylki afgreitt eins mörg og eins þýðingar-
mikl mál.
Um margra ára tíma hafði hin stjórnin eytt þingi eftir þingi til þess
að komast hjá því með vöflum og v'afningum að koma í framkvæmd á-
hugamálum þjóðarinnar. •
Þessi nýja stjórn afgreiddi á einu þingi — sínu fyrsta þingi — öll
þessi sömu mál. Hún samþykti og afgreiddi vínbannsmálið, sem hin
stjórnin hafði haft að leiksoppi í 16 ár; hún afgreiddi og lögleiddi frum-
varp um beina löggjöf, sem í mörg ár hafði verið barist fyrir. Hún af-
greiddi sem lög kjörgengi og atkvæðisrétt kvenna, sem langur tími og
mikil fyrirhöfn hafði farið í að berjast fyrir meðan hinir sátu að völd-
um og neituðu um.
Öll þessi mál voru fyrir fáum árum kölluð “óbrezk”, “brot á brezkri
stjórnarskrá”, “landráð”, “uppreist”, “óstjórn” og ýmsum álíka nöfnum.
En þessi stjörn veigraði sér ekki við að gera þau mál að lögum á einu
þingi, og hlýtur nú þakldæti allrar þjóðarinnar fyrir að maklegleikum.
Þó hefir stjórnin ekki látið þar staðar numið; hún gerði meira og
fleira á fyrsta þingi. Hún bætti löggjöfina í verkamálum, og verður það
glöggar skýrt hér innan skamms”.
Sig. Júl. Jóhannesson, Lögberg 11 okt. 1917
“Afturhaldsmenn voru að tala um stjórnmál nýlega í áheym vorri
og var það samtal alleitikennilegt. , Þeir létu sem sér tæki það sárt að
Manitóbastjórnin væri aðgerðalítil: “Það ber svo sem ekkert á hennl”,
sagði annar þeirra.
Slik ummæli, að Manitobastjómin sé atkvæðalítil í fylkismálum, eru
með öllu vísvitandi ósannindi og í því skyni gert að villa fólki sjónir eða
blekkja það.
Sannleikurinn er sá, að aldrei í sögu þessa lands, fyr né síðar, hefir
þjóðin átt fylksstjórn, sem jafnmiklum stórvirkjum hefir komið til leiðar
á jafnstuttum tíma og núverandi stjórn í Manitoba.
íslendingar sumi virðast vera ófyrirgefanlega gleymnir. Það er
eins og sumir þeirra séu búnir að gleyma því að Thos. H- Johnson nú-
verandi verkamálaráðherra hefir í stjórnmálum unnið það þrekvirki, sem
skrifað hlýtur að verða með skýru letri og stóru i stjórnmálasögu vorri,
og er það heiður sem vér sem þjóð verðum hluttakandi í. Hann hefir
velt af stóli þeirri spiltustu stjórn sem í nokkru fylki hefir þekst; hann
hefir létt af herðum Manitoba þjóðarinnar því þyngsta hlassi, sem hún
nokkru sinni hafði verið dæmd til að bera — það v’oru alls konar fjár-
dráttar- og samsæris byrðar, sem þeir létu þar er fyrir því var trúað að
létta byrði þjóðarinnar. Vér vitum það öll að Johnson er það sem þetta
þrekvirki vann, þótt öðrum hafi stundum verið talinn heiðurinn fyrir það
Og þetta verk kom á heppilegum tima. Hvílik voða samsæri mundu
það vera sem fram hefðu farið nú á milli Roblinstjórnarinnar sælu ef
hún hefði verið við lýði og Borden-klíkunnar í Ottawa! Hvilík ham-
ingja það var fyrir oss að Roblin var hrundið frá völdum þegar það tókst
Engnn veit hversu mikid gagn þjóðinn hefir verið unnið með því.
Manitoba stjórnin komst til valda með ákveðnum loforðum um á-
kveðnar umbætur, eins og allar stjórnir hafa gert hér, en i stað þess að
oftast hefir fólkið orðið að reka stjórnirnar til þess að standa við loforð
sín og eiga í illdeilum við þær, tók Manitobastjórnin aðra stefnu og lítt
þekta hér. Hún lögleiddi blátt áfram tafarlaust og eftirrekstrarlaust all-
ar þær umbætur er hún hafð lofað og miklu fleiri.
1 þessu er það fólgið — þó einkennilegt megi virðast — að sumum
finst stjórnin aðgerðarlítil. Það er satt að Norrisstjómin er engin há-
vaðastj'órn; einmitt af þvi að hún efnir loforð sín ótilknúð snýst stórnar-
hjólið hægt og hvellalaust; hún er eins og hver annar góður ráðsmaður,
sem ekki þarf að skamma til að gera skyldu sína,
Margar stjórnir hafa þann sið að geyma framkvasmdirnar þangað til
kjörtímabilið er að segja á enda og hengslast þá við eitthvað af þeim rétt
fyrir kosningabeitu. Norrisstjórnin aftur á móti steig svo mörg og stór
spor tafarlaust að hún myndaði nýtt tímabil í sögu landsins og þjóðar-
innar. Norrisstjórnin á stórar og miklar þakkir fyrir það að hún hefir
sýnt að loforð hennar voru engin þýðingalaus kosningabeita.
ISLAND
Þorleifur Jónsson póstafgreiðslu-
maður v'arð fyrir því óhappi níi ný-
lega, að hrapa ofan af móskúr svo
illa, að hann bæði fótbrotnaði og fór
úr liði um öklann.
Oddur Gíslason yfirréttarmála-
flutningsmaður hefir í hyggju að
flytjast af landi burt og setjast. að í
Kaupmannahöfn með fjölskyldu slnni.
Hús hans við Laufásveg hefir Veypt
Axel Tulinius fyrv. sýslumaður fyrir
35.000 krónur.
Herdísarlóðina svonefndu við Aust-
urstræti, austan við ísafoldarprent-
smiðju, hefir frú Margrét Zoega selt
nýlega fyrir 42.000 kr. Kaupendur
sagðir: Lúðvík Lárusson (f. h. skó-
verzlun L. G. Lúðvígssonar), Halldór
Sigurðsson úrsmiður og Pétur Þ. J.
Gunnarsson kaupmaður.
Fyrir 20 árum var lóð þessi með
húsum og öllu seld á 6000 kr. og þótti
dýrt.
Svona breytast tímarnir!
Sorgarathöfn fór farm í dómkirkj-
unni í gær kl. 6 síðdegis yfir líki síra
Jónasar Jónassonar. Var svo líkið
borið þaðan á skipsfjöl Villimoes, er
flytur það til Akureyrar.
Nýlega voru gefin saman í Kaup-
mannahöfn Martin Bartels banka-
ritari og jungfrú Elísabet Arnórs-
dóttir ('prests Árnasonar).
Influenza stingur sér allmikið nið-
ur hér í bænum, en er hvorki skæð
né langvinn.
Látin er nýlega að Vogi á Mýrum
frú Ásta Gunnlaugsdóttir, kona Helga
Árnasonar, en systir Kjartans kaup-
manns hér í bæ, kona á bezta aldrL