Lögberg - 28.08.1919, Blaðsíða 5

LÖGBERG. FIMTUDAGINN 28. ÁGÚST 1919.
Bls. 5
inniiiiBiiiiBiiiiauiiBifliBiii
Sjóðið matinn á
Rafmagns vél
Og
SPARID
peningajtíma og vinnu
City Light & Power
54 King Street
^íiMIIIIMIIIHIIII
iiiiBiiMiiimiiMiiiiHiiMiiimiiimiiiimmnMiimiiimiimiiiMimiiiMiMiiM-
Lengra verður naumast farið í
ósönnum sakargiftum í garð kirkj-
unnar.
Hvaðan þykjast nú andatrúar-
mennirnir hafa meiri og betri
vissu um þessa hluti en kirkjan?
Frá sambandi sínu við anda-
heiminn og rannsóknum hinna dul-
arfullu fyrirbrigða, sem sífelt eru
að gjörast á samkomum þeirra.
Andar frá öðrum heimi eru í
augum þeirra flytjendur þessa
nýja fagnaðarerindis bæði bein-
línis og óbeinlínis og með því á
að vera fengin betri vissa, en
kirkjan hefir hingað til haft upp
á að bjóða.
Mér kemur ekki til hugar að
neita raunveruleik þessara fyrir-
brigða eða amast við hinum mörgu
góðu og vitru mönnum víðsvegar
í heiminum, er fást við rannsóknir
þeirra. En um hitt efast eg stór-
lega, að með þessum ransóknum
séu enn fengnar ríkari sannanir
fyrir því, sem þær eiga að sanna,
en kristindómurinn hefir frá önd-
verðu haft að bjóða. pær sannan-
ir eru að vísu ekki vísindalegar,
heldur fólgnar í trúnni á opinber-
un Guðs í Jesú Kristi, sannanir
anda og kraftar, og þær sannanir
duga hverjum trúuðum kristnum
manni. En svo segja andatrúar-
menn: Fjöldi manna trúir ekki
kenningum kristindómsins um
þessa hluti, vér viljum hjálpa
þeim til trúarinnar á eilíft lif með
vísindalegri vissu um tilveruna
eftir dauðann, vér viljum með vís-
indalegum rannsóknum draga upp
fortjaldið milli hins kunna og ó-
kunna heims, og gjöra hina and-
legu dýrgripi trúarinnar að dýr-
gripum vísindalegrar vissu, svo
að segja megi, að mennirnir lifi
ekki lengur í trú heldur í skoðun.
Rannsóknir hinna dularfullu fyr-
irbrigða eiga að lyfta mannkyninu
upp á sigurhæðir skoðunarinnar á
öllum heimum og geimum tilver-
unnar, sem hingað til hafa verið
sem lokuð bók fyrir því. Leyndar-
dómar krístnu trúarinnar hverfa
óðum fyrir þessum rannsóknum
og verað skynseminni hugðnæmt
skoðunarefni. Upprisa Jesú Krists
verður t. d. mannlegri skynsemi
ólíkt minna ásteytingarefni, þeg-
ar það er vísindalega sannað, að
hún er sama eðlis og opinberanir
framliðinna manna á samkomum
andatrúarmanna, og Jesús Kristur
og postularnir verða skynseminni
ólíkt hugðnæmari persónur, þegar
þeir í ljósi andatrúarinnar eru
settir á bekk með öðrum ándatrú-
armiðlum, heldur en þeir hafa
nokkurn tíma verið, skoðaðir í
ljósi kristnu trúarinnar. En fyr-
irbrigði þessu til sönnunar eru sí-
felt að gjörast meðal andatrúar-
manna og hið nýja fagnaðarerindi
þar með vísindalega sannað.
En þá er spurningin, hvaðan stafa
þessi fyrirbrigði? Stafa þau frá
öðrum heimi?
Setjum að svo sé. En stafa þau
þá frá anda sannleikans til þess
að veita mönnunum æðri vitneskju
um hinar dýpstu gátur tilverunn-
ar, en þeir hingað til hafa átt kost
á í guðlegri opinberun í Jesú
Kristi? Eða stafa þau frá anda
lyginnar til þess að villa og
blekkja mennina og leiða þá út úr
ljósi Krists fagnaðarerindis inn í
myrkur vantrúar og hjátrúar
ærsla?
Eða stafa þau al/ls ekki frá
andaheiminum heldur frá duldum
öflum og eiginleikum í sálarlífi
mannanna sjálfra?
pessum spurningum er enn ekki
svarað með neinni vísindalegri
vissu. í þessum fyrirbrigðum
bregður þeim öndum sjaldan fyrir
scm nokkuð verulegt hafa að segja
um hjálpræði Jesú Krists mönn-
unum til frelsis. pó þykjast sum-
ir þar beint sendir af Guði til að
fullkomna fagnaðarerindi Jesú
Krists. En þar ægir saman hjá
þeim hinum afskaplegasta mis-
skilningi og rangfærslum í fagn-
aðarerindinu, sem annað hvort
benda á að þeir botni ekki nokkra
vitund í Guðs opinberaða orði f
ritningunni eða reki vísvitandi er-
indi lýginnar höfundar til að
blekkja og afvegaleiða lærisveina
sína. pegar það kemur fyrir, að
þessir aumingja menn ekki geta
samsint fjarstæðunum þá er við-
kvæðið: “Brúkaðu skynsemina”.
Annað fá þeir ekki.
Eins og að líkindum lætur, á
þetta endurbætta andatrúarfagn-
aðarerindi sáralítið skylt við fagn-
aðarerindi Jesú Krists.
Margir hinna hálærðustu
manna, er fást við rannsóknir
þessara fyrirbrigða fara mjög var-
lega í fullyrðingar sínar um vís-
indalegt sönnunargildi þeirra.
peir draga engar dulur á, að þess-
um öndum sé mjög varlega trú-
andi, sumir þeirra séu vondir lygi-
andar, sem fari með ósannindi og
blekkingar, sumir séu að visu
betri, en geti þó brugðið því fyrir
sig að fara í kringum tilrauna-
mennina og tala eins og fólk vill
heyra. Á andatrúarmiðlunum þurfi
að hafa hinar sterkustu gætur,
að þeir ekki ruglist og alt lendi í
óreiðu og skynvillum. Líka verði
nákvæmlega að gæta sín gegn
loddarabrellum og öðrum vísvit-
andi hrekkjabrögðum frá miðlun-
um sjálfum. Að þessum vankvæð-
um kveður svo ramt að eftir nær
30 árá reynslu, kveðast hinir há-
lærðustu spekingar sálarrann-
sðknarfélagsins enska ekki hafa
fundið nema eina tvo miðla, er
aldrei hafi hneykslað þeirra vís-
indalegu skarpskygni með ein-
hverjum hégóma eða brögðum.
Af þessu er augljóst, að menn
eiga hér ekíci tal við anda sann-
leikans, heldur við allskonar rusl-
aralýð úr öðrum heimi samkvæmt
vitnisburðum andatrúarmanna
sjálfra og það fyrir meðalgöngu
misviturra og oft óvandaðra
manpa, miðlanna, sem auk þess
eru stundum alveg á valdi þessara
dularafla. Á fundum andatrúar-
manna koma þessi öfl oft af stað
hinum mestu ærslum og gaura-
gangi; minna þau læti oft á
galdratrú 16. og 17. aldarinnar
nieð öllum hennar draugagangi.
En þrátt fyrir þetta eru sumir
andatrúarpostularnir svo einurð-
argóðir, að telja þessi fyrirbrigði
sem nokkurs konar guðlega opin-
berun, til stuðnings og áréttingar
guðlegri opinberun í Jesú Kristi.
pað er vissulega margt mis-
jafnt á seiði í þessum fyrirbrigð-
um og í höndum athugalítilla og
miður samvizkusamra manna geta
þau orðið stórhættulegt viðfangs-
efni fyrir trú, siðgæði og heilsu-
far einfaldra og trúgjarnra
manna.
Andatrúarmennirnir íslenzku
j taka víst fulldjúpt í árinni með
fullyrðingum sínum um vísinda-
legt sönnunargildi þessara dular-
fullu fyrirbrigða. pær eiga frem-
ur heima á svæði trúarinnar en
vísindanna. Hér er um trú að
ræða og ekkert annað enn sem
komið er, þótt andátrúarmennirnir
vilji ekki við það/kannast og þyk-
ist vera að styðja kristindóminn
með vísindalegum röksemdum.
pað vanta enn vísindalegar sann-
anir fyrir því, að rétt sé að setja
þessi fyrirbrigði á bekk með opin-
beruð Guðs í Jesú Kristi eða að
gjöra ýms höfuðatriði kristin-
dómsins svo sem upprisu Krists
að andatrúarfyrirbrigðum *og
telja þau eins mikils eða meira
virði fyrir andlega og líkamlega
velferð mannanna, en upprisuna,
eins og hún hingað til hefir verið
skoðuð í ljósi kristnu trúarinnar.
Kirkjan fær meir en lítið oln-
bogaskot hjá andatrúarmönnunum
íslenzku fyrir tómlæti sitt gagn-
vart þessari nýju opinberun. pað
á að vera órækt vitni um fáfræði,
heimsku og áhugakysi hennar á
eilífðarmálunum. pær ásakanir
bera fremur vott um trúarofstæki
hjá þessum góðu mönnum en um
rólega vísindamenskq. Ætti ís-
lenzka kirkjan nokkurt ámæli skil-
ið í þessu máli, þá væri það fyrir
það, hve sumir þjónar hennar hafa
gefið þessari nýju skynsemistrúar-
stefnu mikið undir fótinn með hóf-
litlum vefengingum á allmörgum
höfuðatriðum kristnu trúarinnar.
En alment munu þeir þó ekki telja
það vænlegasta ráðið til eflingar
sönnum kristindómi, að kirkjan að
dæmi Sáls í Endor leiti sér halds
og trausts hjá öndum framliðinna.
Sál tók það ráð ekki fyr en andi
Drottins var yikinn frá honum.
pað var andleg þrotalýsing hins
ógæfusama manns, er mist hafði
trú sína og traust á Drotni. Eng-
inn vinur kirkjunnar mun kjósa þá
þrotalýsing henni til handa meðan
hann trúir því, að Jesús Kristur
sé með henni alla daga alt til ver-
aldarinnar enda, þótt óvænlega
kunni að horfast á um hag hennar
um stundarsakir. pað var engin
þrotalýsing hjá\Páli postula, er
hann sagði lærisveini sínum,
Tímóteusi, að á síðari tímum
mundu menn ganga af trúnni og
gefa sig við villuöndum (1. Tím.
1.) en að hann varaði lærisvein
smn við þeim dæmum og lagði ríkt
á við hann að prédika hina heilsu-
samlegu kenningu í tíma og ótíma.
Sú aðferð dugar eflaust bezt enn
í dag.
Geti maðurinn talað við Guð
sinn himneska föður um allar sín-
ar þarfir og vankvæði lífsins, þarf
hann ekki með andatrúarmönnum
að leita frétta af framliðnum um
sáluhjálparefni sín. Guð hefir
gefið manninum kraft og djörfung
til þess með gjöfinni stærstu, Jesú
Kristi. Fyrir þaþnn meðalgang-
ara og hann einan á maðurinn op-
inn aðgang til friðþægða, góða og
ástríka föðursins á himnum sér til
huggunar, betrunar og uppfræð-
ingar í öllum raunum og ráðgát-
um jarðlífsins, en ekki fyrir þá
meðalgöngu, sem fæst á myrkra-
samkomum andatrúarmanna, þar
.sem sitt segir hver, þessara boð-
bera úr hinum ókunna heimi, og
saman ægir sannleika og lýgi, hé-
gómaþvættingi, skynvillum og
hrekkjabrögðum að vitni andatrú-
armanna sjálfra.
pað væri ósanngjarnt að áfell-
ást þjóðkirkjuna íslenzku eða leið-
toga hennar fyrir skort á umburð-
arlyndi við andatrúarlætin hér á
landi nú upp á síðkastið. En væri
þá til ofmikils mælst af andatrú-
arspámönnunum íslenzku, þó þeir
biðu með hrópyrði sín til kirkjunn-
ar, þótt þeim þykji hún ekki fylgj-
ast nógu vel að málum með þeim,
þar til þeir hafa fært órækari
sannanir fyrir kenningum sínum
heldur en hingað til, eða meiri og
betri sannanir heldur en fólgnar
eru í guðlegri opinberun í Jesú
Kristi.
Um sum ummæli í garð kristi-
legrar kirkju á stofnfundi hins
nýstofnaða Sálnarannsóknarfélags
í Reykjavík er naumast orðum
eyðandi. pau eru sprottin upp úr
biksvörtu “flagi” vantrúargor-
geirsins og líkari því að vera frá
ómentuðum glanna en skynsömum
mentuðum manni, þótt þau væru
þar þakknæmlega meðtekin og tal-
in heilsusamlegur ávöxtur anda-
trúarinnar af einum af lærifeðrum
þjóðkirkjunnar, raunalegt vitni
þess, hve andatrúarofstækið getur
leitt góða og gáfaða menn afvega.
pað er síður en svo, að nokkuð
sé hafandi á móti rannsóknum
hinna mörgu dularfullu fyrir-
brigða í sálarlífi mannsins, séu
þær í höhdum gætinna og óhlut-
drægra vísindamanna, sem.ganga
að þeim hleypidómalaust og með
vísindalegri samvizkusemi. Ann-
ars geta þær leitt fáfrótt og dóm-
greindarlítið fólk til allskonar
hjátrúar og hindurvitna. Mestu
og beztu vísindamennirnir eru
manna fljótastir til að viðurkenna,
að vísindunum eru takmörk sett
og því seinastir allra til að áfell-
ast þá, sem vantrúaðir eru á þau
fyrirbrigði, sem brestur vísinda-
legar sannanir eins og samband
andatrúarmanna við anda fram-
liðinna manna.
Hvort hið nýstofnaða Sálnarann-
scknarfélag í Reykjavík hefir
slíkum mönnum á að skipa, skal
ekkert fullyrt um. En engir sér-
fræðingar í sálarfræði hafa þar
hingað til verið taldir helztu for-
kólfar andatrúarinnar hér á landi,
auk heldur allur sá fjöldi ófróðra
manna úm þessi efni, sem þeir
hafa safnað undir merki sálna-
rannsóknarfélagsins. petta félag
mun því bresta eitt af aðalskilyrð-
unum, sálfræðilega sérþekking, til
þess að geta rannsakað með vís-
indalegri glöggskygni og ná-
kvæmni þessi dularfullu fyrir-
brigði, og það hefir líka marga
þeirra manna brostið, sem anda-
trúarmennirnir íslenzku hampa
mest málstað sinum til styrktar,
þótt þeir að öðru leyti hafi verið,
að minsta kosti sumir hverjir,
merkir vísindamenn. Á þessum
leyndardómsfullu svæðum tilver-
unnar veltur alt á rólegri og vís-
indalegri nákvæmni og athugun,
sem aldrei á samleið með hleypi-
dómum og trúarákafa. En sam-
kvæmt ræðum og ritum forkólfa
þessa félagsskapar, munu æði
margir vantreysta þeim til slíkra
rannsókna. Starf þessa félags
mun því að öllum líkindum frem-
ur verða kappsamlegt trúboðsstarf
meðal almennings, en vísindalegt
rannsóknarstarf í hóp gagnrýn-
inna og allsendis óhlutdrægra
vísindamanna. Til trúboðsins þarf
að afla fjár handa trúboðunum og
þar eru óbreyttir félagar Sálar-
rannsóknarfélagsins góðir stuðn-
ingsmenn.
Framh.
Andi Leifs hepna
lítur yfir landnámið.
Leifs hins heppna hetjuandi
himni björtum lítur af
yfir storðu alskínandi
er hann forðum nafnið gaf.
Yfir víðu vötnin bláu
vænar grundir, elfarflóð.
Yfir fríðu fjöllin háu
fönnum krýnd í röðulglóð.
Sér hann blómgar bygðir standa,
brosa skrúðgræn akurlönd.
Iturverkin anda og handa
efst af tindi fram á strönd.
Hugvit, stutt af hagri mundu,
huldum krafti skipa starf.
List og prýði á legi og grundu
leifa framtíð dýran arf.
Sér hann vötn og velli stöfuð
vizku og menta kyndlum frá;
yfir þjóðar hjörtu og höfuð
hýrum göfgisbjarma slá
Skýran anda orku beita
óþekt svæði kannað fá.
Vísdómsgyðju ljúfling leita
lífsins gátu ráðning ná.
Sér hann frelsisbálið bjarta
birtu strá um allan heim.
Sér hann leggja að lýðsins hjarta
logastraum frá eldi þeim.
Sér hann höndum saman taka
svein og mey í félagshring;
þjóðarsæmd á verði vaka
vernda rétt og siðmenning.
Sér hann einnig sína niðja
sækja fram á þjóðlífsrein;
bjarta sæmdarbraut sér ryðja.
Blómgum stofni fögur grein.
Sér hann lifir hetjuhugur
hraustra drengja brjóstum í;
norrænn andi afl og dugur,
enn að kanna svæði ný.
Sér hann nýtan niðja herja
Norðra konungs veldi á;
hrímsþursvarða vígstöð hverja
vinna, og glæstan sigur fá.
— Tignum anda gleði gefur
göfgan Mta niðja-fans,
er með drengskap hafið hefur
hetjumerkið landnámsmanns.
B. p.
Jóns Bjarnasonar skóli.
Prófið.
Eins og kunnugt er ganga nem-
endur Jóns Bjarnasonar skóla
undir próf mentamáladeildar
Manitobafylkis árlega. Allir nem-
endur miðskólanna í fylkinu ganga
andir sama próf. Menn eru vald-
ir af mentamálastjórninni á
hverjum vetri til að semja verk-
efni í hverri námsgrein. pær eru
svo prentaðar og geymdar þang-
að til prófið byrjar, en það er ná-
kvæmlega á sama tíma á öllum
stöðum þar sem próf fer fram í
fylkinu, og til prófsloka er sömu
tíma áætlun fylgt á öllum stöðun-
um. Umsjónarmanni prófsins á
hverjum stað er á tilteknum tíma
sent alt sem til þess þarf í læstri
tösku. pegar próf í hverri ein-
stakri grein byrjar opnar umsjón-
armaður, í viðurvist nemendanna,
umslag sem geymir hinar prent-
uðu spurningar í þeirri námsgrein.
Hver nemandi fær eitt af þessum
prentuðu blöðum og byrjar svo
tafarlaust að svara spurningunum
í bók sem honum er til þess feng-
in. Að prófinu loknu varðveitir
umsjónarmaður allar bækurnar og
sendir þær svo á mentamálaskrif-
stofuna. Á tilteknum degi, þegar
öllu þessu er lokið, kemur svo heill
skari af fólki sem til þess hefir
verið valinn af mentamálastjórn-
inni, saman á kennaraskólanum
hér í bænum og dæmir um svörin.
Til þess að fyrirbyggja hlutdrægni
dómaranna er hvorki .nafn nem-
anda né skólans á svarabókinni,
heldur að eins tala.
1 langflestum tilfellum er þetta
verk unnið af hinni mestu sam-
vizkusemi og jafnvel með tilraun
að láta ekki nemendur falla. Samt
eru dómararnir misjafnir og
stundum eru sjálfsagt nemendur
óhepnir með að lenda í hendurnar
á þeim sem eru of strangir. Og
svo er annað að með þessari til-
högun er ekkert tillit tekið til
þess, hvernig nemandi hefir verið
fyrirkallaður. Ennfremur er það
mjög mismunandi hvað mönnum
tekst vel að koma á pappír-
inn því sem þeir vita. Marg-
oft kemur það fyrir að nem-
andi fellur sem hefir meiri
þekkingu en sá sem stenzt prófið,
að koma því á pappírinn sem hann
vissi. Að dáiitlu leyti er því próf-
ið ætíð lukkuspil. Og vitanlega
getur enginn skóli ábyrgst það að
allir nemendurnir ætíð standist
prófið.
í Jóns Bjarnasonar skóla hefir
nemendunum vanalega hepnast
mjög vel. í þetta sinn stóðust 14
prófið í 11. bekknum af 16 nem-
endum og fimm þeirra með heiðri.
f 10. bekknum af 17 nemendum
féll enginn. í þeim bekk voru
nokkrir sem tóku einnig 9. bekkj-
ar prófið, meðal annars stúlka,
sem leysti af hendi, á þessum
vetri, alt námið, sem tilheyrir
þeim báðum bekkjum og stóðst
prófið með l.B einkunn. prír aðr-
ir í þeim bekk fengu líka l.B
einkunn. í 9. bekknum af 22 nem-
endum stóðust 18 þeirra prófið,
einn með l.A einkunn, annar með
l.B einkunn, flestir hinna með 2.
einkunn.
pannig er þá útkoman í þetta
sinn, og er mönnum hjartanlega
velkomið að bera hana saman við
útkomu hvaða annars skóla sem
er í fylkinu.
Stækkun skólans.
Einni nýrri kenslustofu verður
bætt við skólann og tveimur sem
áður voru snúið upp í eina. Ágæt-
um nýjum skólabekkjum verður
bætt við. Á þessu verki er nú
verið að byrja, svo á þessum vetri
þarf ekki að óttast plássleysi. Nóg
rúm, gott loft og alt annað sem til
þess þarf að stórum hóp nemenda
teti liðið vel í skólanum í vetur.
R. Marteinsson.
Prófið.
Við endurlestur prófsvara hafa
tvær stúlkur úr Jóns Bjarnasonar
skóla fluzt úr 9. bekk í 10. bekk:
Guðrún Alice Eyjólfson (verður
að taka próf í landafræði).
Elísabet Sigurjónsson (verður
að taka próf 1 iíáttúrusögu).
R. Marteinsson.
Eimreiðin
XXV. ár, 2. hefti var oss sent með
síðasta pósti frá íslandi. Er hefti
þetta fjölbreytt og skemtilegt.
Efnisskráin hljóðar svo:
Guðmundur Magnússon, með
mynd. Eftir A. A.
Guðmundur Guðmundsson, með
mynd. Eftir sama.
Sophus Michaelis: Áður og nú.
Guðmundur Guðmundsson, staka
Launamálið. Eftir M. J.
Vökudraumur—Steinn.
Frá Kötlugósinu. Eftir Gísla
Magnússon.
Mold (kvæði). Hulda.
Úr minnisblöðum Finns frá
Kjörseyri.
prjú smákvæði. Sigurður Gríms-
son.
Töfratrú og galdraofsóknir.
Eftir M. J.
ódáinsveigar (æfintýri). Eftir
Sigurjón Jónsson.
Ouida Fesko. Saga.
Ritsjá: Frá sjónarheimi, Gestur
eineygði, örninn ungi, Söngvar
förumannsins.
Verðlaunasaga.
Agrip af stefnuskrá
Framh. frá 1. bls.
þurfa þau að vera hin fullkomn-
ustu, svo að bændur geti sent
þangað allar afurðir sínar sem
geyma þarf á þann hátt, þar til
að þær verða annaðhvort seldar
innanlands eða utan.
Til þess að hjálpa landbúnaðin-
um áfram og til þess að auðga
jarðveginn og tryggja framleiðslu-
kraft hans, álítur frjálslyndi
flokkurinn að nauðsyn beri til
þess að útvega bændum áburð á
lönd sín með sem allra lægstu
verði.
Sérstök nefnd skal sett til þess
að athuga bankamál landsins.
Gagnskiftasamningurinn frá 1911.
Að samningurinn hafi verið
sanngjarn á báðar hliðar og miðað
til samkomulags og samvinnu sem
svo væri æiskileg meðal þjóðanna.
Að framkoma afturhaldsflokks-
ins undir leiðsögn Mr. Bordens nú
Sir Robert Bprden í því að vinna
á móti og fella gagnskiftasamn-
inginn hafi verið beint á móti
hagsmunum þjóðarinnar og ein-
göngu til hagnaðar sérstökum
stjórnmálaflokk.
Að óeinlægni leiðtoga aftur-
haldsflokksins 1 sambandi við
samninginn sé nú öllum augljós,
því að eftir að þeir komust til valda
þá leiddu þeir sjálfir í lög sum
atriði samnings þessa, sem þeir
fordæmdu í kosningabaráttunni
1911.
Að framkoma afturhaldsstjórn-
arinnar í því að varna þess, að
svo ágætir samningar næðu að
takast á milli landanna verðskuld-
ar fordæmingu og ætti að fordæm-
ast af Canadaþjóðinni hvenær sem
hún fær tækifæri til þess.
Lög þessi, sem öðluðust gildi í
Bandaríkjunum 1911, hafa ekki
enn verið numin úr gildi.
En ef af því verður að nema lög
þessi úr gildi, eins og komist hefir
til tals á þingi Bandaríkjanna, þá
munið eftir því að Canadaþjóðin
hefir undan engu að kvarta, því
að Bandaríkjamenn hafa beðið
með þessi lög í átta ár, og á þeim
tíma hefir Canadaþjóðin ekki sýnt
hina minstu viðleitni til þess að
nota sér þau.
par sem frjálslyndi flokkurinn
sökum ástæða þeirra, sem að fram-
an er bent á, hefir ekki neitt við
þann samning að athuga, eins og
hann var gerður við stjórnina í
Washington. Viljum vér því á
þingi frjálslynda flokksins í Can-
ada endurtaka velþóknun vora á
fyrirkomulagi því, sem sá samn-
ingur byggist á, og trú vora á
frumskilyrðum þeim, sem hann er
bygður á til vináttu og bróður-
Jegrar samvinnu á milli þjóðanna.
Og vér látum í ljósi þá von vora
að báðar þjóðirnar haldi fast við
þau frumskilyrði og að þjóðirnar
báðar fái tækifæri til þess að láta
í ljósi á ný vilja sinn til þess að
bindast slíkum samningi.
Sparnaður og skattur á gróða
verzlunarfélaga og einstaklinga.
Sparnaður á meðferð á fé al-
mennings og eigna ríkisins.
Að leggja skatt á gróða verzl-
unarfélaga og einstaklinga, og
skal sá skattur vera mismunandi,
eftir því sem gróði félaganna eða
einstaklinganna nemur.
Minningarrit íslenzkra hermanna.
Fyrir þrem roánuðum gjörði
Jóns Sigurðssonar félagið áskorun
til almennings, í gegn um íslenzku
blöðin, Lögberg og Heimskringlu
þess efnis að senda félaginu upp-
lýsingar gagnvart íslenzkum her-
mönnum. pví miður, virðist ó-
þarfur dráttur eiga sér stað í
þessu sambandi og af því að ekki
er mögulegt að fá allar þær upp-
lýsingar sem um er beðið frá öðr-
um en nánustu skyldmennum eða
aðstandendum eru þeir nú, enn á
ný, beðnir að verða nú þegar við
bón félagsins.
Til þæginda fyrir fólk hefir fé-
lagið látið prenta form með öllum
þeim spurningum sem nauðsynlegt
er að svara. Form þessi hafa ver-
ið send út til manna í öllum ís-
lenzkum bygðum og þeir beðnir að
sjá um, hver í sinni bygð, að fá
þau fylt út. Með formum þessum
er nauðsynlegt að senda mynd af
hermanninum hafi hún annars
ekki áður birst í ísl. blöðunum.
pær myndir sem prentaðar hafa
verið hafa blöðin góðfúslega lof-
ast til að lána féfaginu. Æfi-
ágrip og myndir af ísl. hermönn-
um bæði frá Bandarikjunum og
Canada verða í bókinni og er því
nauðsynlegt að almenningur
beggja megin “línunnar” sinni
þessu máli.
Upplýsingar þær sem félagið
þarfnast eru:
1. Fult nafn hermannsins.
2. Kvæntur? Ef svo, þá nafn
konu hans?
3. Hvenær fæddur og hvar?
4. Heimilisfang og atvinna, áð-
ur en hann gekk í herinn?
5. Foreldrar? Hvar fædd?
Heimilisfang?
6. Herdeild sú er hann innrit-
aðist í? Staða og númer?
7. Hvenær hann gekk í herinn?
8. Hvenær hann fór frá Canada,
eða Bandaríkjunum?
9. Hvaða orustum hann tók
þátt í?
10. Særður, og hvað oft?
11. Sæmdur heiðursmerkjum?
Hvaða merki, ef einhverjum? í
hvaða sambandi?
12. Afturkominn? Hvenær?
Vinnufær? Stundar hvaða at-
vinnu?
13. Fallinn í orustu? Hvenær?
Hvar ?
14. Dáinn af sárum eða slysum,
eða á sóttarsæng? Hveaær?
Hvar?
Mrs. G. Búason,
ritari nefndarinnar.
564 Victor St., Winnipeg.
Yfirlý8ing frá kirkjuþingi.
Á síðasta ársþingi Hins ev.
lút. kirkjufélags íslendinga í
Vesturheimi, er haldið var að Ár-
borg, Man. 25.-30. júní þ. á., var
þessi éfirlýsing samþykt viðvíkj-
andi Gamalmennaheimilinu Betel.
“pingið lýsir ánægju sinni yfir
stjórn og forstöðu heimilisins, og
þakkar vestur4slenzkum almenn-
ingi og einstökum velgjörðamönn-
um vinsældir þær og gjafir, er Bet-
el hefir notið á árinu, eins og að
undanförnu, og ber hér með þá
kveðju hverju vestur-fslenzku
heimili, að minnast í kærleika á
komanda ári hinna mörgu þarfa
hinnar einu íslenzku líknarstofn-
unar í Vesturheimi.”
Samkvæmt ósk kirkjufélagsins
leyfi eg mér hér með að mælast til
þess, að þessi yfirlýsing verði birt
í Lögbergi.
Vinsamlegast.
F. Hallgrímss<mr
skrifari kirkjufélagsins.
Guðsþjónustur
umhverfis Langruth í sept. mán^:
pann 7. á Big Point, 14. við
Beckville, 21. í ísafoldarbygð og
28. á Big Point.
Ákveðið umræðuefni: “Boðskap-
ur haustsins”.
Virðingarfylst.
Sig. S. Christopherson.
pað eru þrjú skilyrði fyrir
Góðar kýr, hreinn strokkur
og áreiðanlegur
Manitobastjórnin og Alþýðumáadeildin
GreinarkafJi eftir Starfsmann Alþýðumáladeildarinnar.
THK MANITOBA PROBIICE T)KAT,1.RS’ AC7T.
pessi leg, sem leidd voru í gildi á
siSasta þingi Manitobafylkis, eru til
þess setluð áS tryggja miinnum áreið-
anleg og traust viðskifti með allar
landafurðir sinar, aírar heldur en
korn. pvi á síðastliðnum tveimur til
þremur árum hefir þaS alloft komiC
fyrir að menn, sem hafa nefnt sig
kaupmenn hafa tekið að sér aS selja
afurðir manna, og selt þær( en stung-
ið siðan af með peningana, án þess
að gjöra eigendunum nokkur skil.
Til þess að koma 1 veg fyrir þennan
ósðma, voru þessi lög leidd i gildi.
í>að er tekið fram I þessum lögum
að áður en menn geti á nokkurn hátt
verzlað með afurðir manna, 1 Mani-
toba, þá verði þeir að kaupa verzlun-
arleyfi og leggja fram tryggingarfé
sem nemur 3,000.00. Má tryggingar-
fé það vera trygt með ábyrgð þektra
og áreiöanlegra ábyrgðarfélaga.
Félög þau, sem slika ábyrgð veita,
sjá um að handhafi skírteinanna sé
svo sjálfstæður efnalega, að þeim sé
engin hætta búin. Eins eru þau vönd
að því, að taka ekki aðra menn 1
ál yrgð en þá. ssem þektir eru að ráð-
vendni og framsýni og sem ðhætt er
að treysta 1 verzlunarmálum. Og
kemur það iandsafurða verzluninni á
fastari og tryggari fðt, en áður hefir
átt sér stað.
pið bændur og garðyrkjumenn,
sem sendið landsafurðir yðar á mark-
aðinn, gætið þess að verzla að eins við
þá kaupmenn, sem tryggingu hafa og
leyfi.
Á meðal landsafurða þeirra, sem
átt er við með lögum þessum er heima-
tilbúið smjör, alifuglar, lifandi og
dauðir, egg, garðávextir, hey, alls-
konar fððurtegundir, húðir og ull.
Il J< c ^rsey- reme
] Á Híinn A.lkunni
] Drykkur
FÆST I ÖLLUM BÚÐUM
f . L. DREWRY, Limited
WINNIPEG 1 J