Lögberg - 29.04.1920, Blaðsíða 2

Lögberg - 29.04.1920, Blaðsíða 2
Rls. 2 LÖGBERG FIMTUADGINN 29. APRÍL 1920. Almanak^ árstíðir og merkisdagar. (Framh.) 21. Janúar er Agnesarmessa. Hún var rómversk mær af góðum ættum og var kristin. Heiðingj- ar vildu kúga hana til að þjóna við hof eitt, en hún vildi ekki. Sonur höfðingja nokkurs, sem hét Symphorianus, vildi eiga hana, en hún vildi ekki, því hann var heiðinn. Hún var stungin með knífi til bana 306 þenna dag, sem messudagur hennar var haldinn. Um hana og píslarvætti hennar er kvæði á íslenzku, sem heitir Agnesar diktur. Til er og saga af henni, iítil brot í safni Árna Magnússonar og í bókhlöðu kon- ungs í Stokkhólmi Nr. 2 tí arkar- broti nokkuö stærra. Á messu- dag Agnesar voru tvö hvit lömb færð frá Agnesar klaustri til Péturskirkjunnar í Róm, og af ull þeirra unnin bönd, sem voru köll- uð pallia og lögð yfir biskupa þegar þeir voru vígðir (Dipl. Isl. I. 587). af þessum pallis fékk páfastóllin miklar tekjur. 25 janúar er Pálsmessa haldin í minning þess, þegar Páll postuli snerist frá ofsóknum móti kristn- um og varð einn hinn upparsti af Krists lærisveinum. Hann var fæddur 'í Tarsu's, litlum bæ í Cil- iciu í Litlu Asíu, og var upp alinn í Gyðinga lærdómi í flokki Farí-I sea, hjá hinum merka meistara! Gamaliel. Hann ofsókti þá harð lega kristna menn, og var Bendurj eða fleiri fylgja henni. Prestur fékk þá vaxkerti að gjöf og “off- ur” að auki, og leiddi konuna í kirkju með tendruðu ljósi. í skipun Magnúsar biskups Gissurs- sonar (1224) er skipað svo fyrir, að konur þær einar sem eiga börn með bændum sínum, skuli leiða í kirkju með logandi kerti, en ekki aðrar konur, sem börn eiga (í lausaleik). fsl. Fornbr. safn I. 437 og víðar. Af því vaxljósin voru vígð, trúðu menn því, að þau ræki á -burt alla illa vætti, því sú trú var á um alt það, sem vígt var og vaxljós voru einkum látin brenna við vöggur óskírðra barna, við sóttarsængur sjúkra manna, við likbörur, o. s. frv. Um veðr- áttufar höfðu menn mikla trú á kyndilmessu. það er gömul trú og hefir að minsta kosti verið al- menn í Noregi, að björninn liggi kyr í skjóli um -veturinn, fæðulaus og sjúgi hramma sína, því segja þeir að aldrei sé að óttast ófrið heldur af úlfi einungis. pví kalla og skáld á íslandi veturinn “bjarnar nótt”, þvíiþá sofni björn- inn. pað er munnmæli, að björn- inn liggi á eina hliðina fram til kyndilmassu, en snúi sér þá við og liggi á hina hliðina til vordaga. 3. Februar er Blasiumessa. hann var biskup í Armeniu, og lét. líf sitt i píslarvætti hér um bil 302, er Diocletianus var keisari. penna dag byrjar vetrarvertíð á Suðurlandi, en ekki er leyft að leggja net þá en í kringum Faxa- flóa. í Noregi vílja menn draga i það af nafni Blasius, að þenna j dag var blástursamt, og því þora i menn ekki að nefna daginn með sinu rétta nafni, þvi þeir óttast, i að 'þá muni blása mikið hvassviðri í helli einum, undir -ofsóknum Diocleti- ans, og læknað ýmsa sjúkdóma bæði á mönnum og fé; en seinast var hann tekinn og píndur, og að fyrsta sunn-udeginum 4 föstu. öll þessi fösturegla er frá sjöttu öld eftir Krist. Upphaflega var fastan einungis langi frjádagur farnir að halda þriggja daga föstu fimtu öld, og máske fyr, voru menn á hverri árstíð: í mars vorföstu í júní sumarföstu, í september haustföstu, og í desember vetrar- föstu. petta var kallað jeju- nium quatuor temporum, eða “fjögra árstíða fasta”, og tvær af þessum lögðust saman við lángaföstuna og jólaföstuna. Molar. (Aðsen-t.) til Damaskuðborgar í þeim erind-| um, en áleiðinni snerist hann til trúarinnar á Krist. Hann var þá skírður og nafni hans breytt cg kallaður Paulus, þar sem hann j T“febr.“^283“ áður hét Saulus. sem kom honum til að breyta trú | sinni, er sagður í Postulanna gjörningabók 9. kapítula. Upp frð því var han-n hinn ákafasti boðari kristinnar trúar, fór víða Atburður sá, gaga af honum er rituð á íslenziku I og er til í skinnbókum í safni j Árna Magnússonar og á skinnbók í bókhlöðu Svíakonungs í Stokk- hólmi Nr. 2 í arkarbroti. Brot . , . _. , ,, af sögunni hefir átt Magnús Step- og stofnaði söfnuði og ntaði bréf ■ fceMen háyfirdómari í Viðey, og til þeirra, sem eru meðal boka; er meðal handrita hans j safni Nýja tesamentisins, þvu hann var hásk61ana j Kaupmannahöfn, Nr. tekinn á röð postulanna, þo hann ^ ^ skinni 4. Februar er kendur við Ver- oniku. pessi kona var Gyðing- ur og bjó í Jerúsalem. Hún var sú hin sama, eftir iþví sem segir í Sakir ings, að A. þess almenna misskiln- gjöra lítið úr þvi, sem sameiginlegt er öllum mönnum, hættir oss einat/t við að hlaupa yfir það svo sem ómerkilegt. En bæði í sál mannsinis og hinu sýni- lega sköpunarverki er þó hið sameiginlega hið dýrmætasta. Visindi og íþróttir geta margvís- lega skreytt hús og hallir með ljómandi ljósadýrð, en slíkt er hé- gómi einn í samanburði við hið sameiginlega ljós, -sem isólin læt- ur streyma inn í gegn um glugga banda rúms og tíma; vér höfum afl, sem sækist eftir hinni óend- anlegu ósköpuðu orsök; vér eig- um sálarafl, sem aldrei hvílist, fyr en það nær upp til hins eilífa, alt um faðmandi anda. petta köllum vér trúarafilið og þess tignar mik- illeikur verður ekki aukinn með neinni tungu; því -það ber vott um að vera vor er ákvörðuð til há- leitari samúðar en við þennan hinn sýnilega heim. Hið trúræki- lega og hið siðferðlega afl eru innilega nátengd og þroskast sam- fara. Sá maður, sem hefur sig upp yfir sjálfan sig, horfir frá hærri stöðum yfir náttúru og for- sjón, yfir mannfélag og líf. Hug- urinn færist út, eins og fyrir eðli- lega útþenslu, þegar fargi eigin- girninnar er af létt. Siðferðisleg trúrækileg öfl sálarinnar frjófga fyrir góða mentunarræktun skiln- ings gáfuna; skyldan með trú- mensku ástunduð, opnar andann fyrir sannleikanum, með því bæði eru sama kyns, jafnt óbreytanleg, algild og ævarandi. G. Mentun hinna ungu skoða menn nær eingöngu sem mentun skiln- ings þeirra. Eg ber hina dýpstu lotningu fyrir skilningsgáfunni, en látum oss aldrei gefa henni hærra sæti en siðferðisaflinu, sem D A. DENNISON, Los Ange- 1 ' les, hestaeigandi og tamn- ingamaður, einkum á brokk- hesta, segir að Tanlac hafi kom- ið sér til heilsu eftir meira en árs sjúkdóm. Segir sér líði eins vel nú og þegar hann var .upp á sitt hið bezta. vor allra, það ljós, sem skrýðir, er henni mjög svo nátengt; ment- hefði aidrei verið ilærisveinn Krists sjálfs. Af Páli postula j eru ritaðar miklar sögur á ís-j lenzku, bæði í postúla sögum og í svo sérstaklega, og eru margari .. , . . . ____hmam helgu sogum, sem hafi þeirra íornar og m-erkilegar. 6 .* , i/ariA m I aat q I lia a í u Lr i ta t íi !• ncr pær eru seinast gefnar út á prent af Unger, prófessori í Kristjaníu í Noregi, 1874. — pað hefir verið trú í Noregi, að Páll Sá, sem Páls- messa hefir dregið nafn af, hafi verið annar en postulinn, kappi _ , . . , mikill og mesti bogamaður, hafi __________ t __________ verið blóðfallissjúk í tólf ár, og varð heil þegar hún snerti klæða- faldinn Krists (guðspjall 24. sunnudag eftir Trinitatis). peg- dr Kristur gekk og bar krossinn, var Veronika á vgi hans, og léði fjöll og dali án greinarmunar með örlátri hendi og málar himininn gullroða um kvöld og komandi morgna. Svo er og'varið hinu sameiginlega ljósi skynseminnar, samvizkunnar og elskunnar. pað á meira mæti og tign, en hinar sjaldgæfu gáfur, sem gjöra fá- eina fræga. Látum oss eigi gjöra lítið úr sameiginlegu manneðli. Enginn hugur megnar að mæla þess mikilleik. B. Sá er mestur maður, sem velur ; hið rétta með ósigrandi rögg; sá, 3em stenzt hinar sárustu freist- ingar, bæði innan frá og utan frá; sá, sem ber hinar þyngstu byröar með glaðværum.hug; sá, sem stilt- un hennar grundvallast á því, og að efla það, er hennar æðsta endi- mark. Hver sem æskir þess, að skilningur sinn eflist til fullrar heilsu og þroska, verður að byrja á siðgæðismentuninni. Eitt er HEIMSINS BEZTA MUNNTÓBAK COPENHAGEN Hefir góðan keim Munntóbak sem endist vel Hjá öllum tóbakssölum “Síðastliðið ár, eða jafnvel öllu lengur, hafði heilsa mín verið næsta bágborin, en þann 22. apríl kastaði þó tólfunum fyrir alvöru, því þá fékk eg svo óviðráðanlega magaveiki, að engu líkara var, en að slíkt kast mundi gera út af við mig með öllu. “Eg er engan veginn fær um að lýsa ná'kvæmlega vandræðum mínum, því þau voru svo marg- vísleg. Eg var orðinn svo mátt- ÞJÓÐRÆKNISFÉLAG ÍSLLNDINGA I VESTURHEIMI P.O. Box 923, Winnipeg, Manitoba. I stjórnarnefml félagsins eru: séra Rögnvaldur Pétnrsson, forseli. 650 Maryiand str., Wlnnipeg; Jón J. Bíldfell, vara-forseti, 2106 Por.age ave., Wpg.; Sig. Júl. Jóhannesson, skrifari, 957 Ingersoll str., Wpg.; Ásg. I. Blöndahl, vara-skrifari, Wynyard, Sask.; 8. D. B. Stephanson, fjártnála-ritari. 729 Sherbrooke str„ Wpg.; Stefún Kinarsson. vara- fjármálaritari, Árborg. Man.; Ásm. P. Jóhannsson, gjaldkerl, 796 Victor str., Wpg. ; Séra Aibert Kristjánsson, vara-gjaldkeri., Lundar, Man.; o.g Signrbjörn Slgurjónsson. skjalavörCur, 724 Beverley sti., Winnipeg. Pastafundi iiefir nefndin fjórða föstudag hvers niánaðar. -X umfram alt nauðsynlegt, og það iaus> að eg gat yið illan leik dreg- er óeigingirnin, sem er sálin sjálf ist um> og var fyrir iongu hættur í allri manndygð. Vilji- eg ná að hugsa um vinnu mína. Matar- Kveðjusanuæíi. sannri þekkingu, sem er hið mikla mark og mið skilningsins, þá hlýt eg að lei^a hennar hlutdrægnis- laust. Hér er hið fyrsta mikla skillyrði allra framfara skilnings- íns. Eg sanna, án hlýt þess Pau tíðindi gerðust að heimili okkar undirritaðra, að Mary Hill, sunnudagskvöldið 21. marz síð- pstl., er eg var að fara yfir sálm í sálmabókinni: “Hærra, minn i, guð, til þin”, að þá var bankað á dyr hjá okkur. Var þar kominn Mr. Sigurður Sigurðssori og kvaðst vera með lystin var ekki teljandi, og þó eg gæti komið dálitlu niöur, þá fanst flokk‘ 'karla og kvenna> sem hefðu mér sem matunnn settist að einni bellu fyrir brjóstið á mér og ætlaði að kæfa mig. Eg svaf mjög að velja hið ^ óreglulega — kom stundum ekki að spyrja hið þeir því á rímstöfum sínum rist þar boga, sem þessi messudagur er settur, og kaillað þar “Pál skytt- ara”, eða Pál með bogann, sem svitann. 1 klútnum var síðan eftir mynd hans, og urðu mörg jarteikn ef sá klútur var borinn yfir menn eða skepnur. Um háði 'bardaga framan af deginum>etta er ort ‘ Veroniku kvæði, og en hélt Síðari hluta dagsins helg-1 se*ir >arað Veronika *afl da!ð um „.„isama leyti og Titus Vespasianus an. Eftir sogunum var Pall _ * ... V. 1 vann Jerusalem og eyddi hana. 10. Februar er kendur við Skóla- stiku. Hún var heilög mær og M ... ........ var systir Benedikts frá Nursia getur og taknað hans hvossu J , ; sem var hofundur munkareglu j Benidiktinamúnka. Hann heim' ! sótti einu sinni systur sína, og í vildi síðan halda heim aftur á postuli hálshöggvinn með sverði.; og því hefir mynd hans, eftir | Thorvaldsen, sverð til einkennis minsta hvaða áhrif það hafi mér til handa. Eg verð að fylgja því, hvert sem það leiðir mig, hvaða hagsmuni sem það truflar fyrir astur er í storminum og öruggast- mér> hvaga ofsóknir eða tjón sem ur gegn æði og ógnunum; sá, sem af þvj kunna ag Jeiða, við hvaða flokk sem það skilur mig eða bindur mig. Án þessarar hrein- skilni hugarfarsins, sem er annað nafn á óeigingjarnri sannleiks- ást, truflast hinar mestu með- fæddu skilningsgáfur, villast af vegi, andagiftin týnir réttri stefnu, “’ljósið í oss snýst í myrk- ur”; sökum þeirrar villu hafa hin- ir skörpustu vitmenn blekt bæði hefir óbifanlegt traust á sann leikanum, á dygðinni, á guði. Og er það þessi mikilleiki, sem vill helzt sýnast, eða er líklegastur ti4 að koma helzt fyrir hjá mönnum í glæsilegri stöðu? Nei. C. Æðstu áhrifin eru áhrif á hug- arfarið, og sá, sem þeim veldur, vinnur stórvirki, hversu >röngt; sjálfa sig og aðra og orðið flœktir og lítihnótlegt, aem verksvið hans j f neti sinnar eigin falSspeki> dúr á auga nótt eftir nótt. “Eg hafði lesið um Tanlac í blöðunum, og góðkunningi minn einn hafði notað það um tíma, og læknast að fullu. “Eg ákvað því að reyna það sjálfur, og eftir að hafa notað það svo sem vikutíma, var eg farinn að hressast það mikið, að eftir kveldverð gekk eg upp First Street og svo 14 stræti til baka. pá fann eg fyrst fyrir alvöru, hwe meðalið hafði gert mér mikið gott. í huga að taka húsráð af okkur um tíma, og sáum við, að honum myndi alvara, svo okkur félst hug- ur þar sem við sáum að margt manna var úti og það góðir kunn- ingjar, svo við tókum það ráð að segja Sigurð velkominn. Lýsti Mr. Sigurösson komu flokks þessa, og sagði að alt færi friðsamlega fram, ef við sýndum enga mótspyrnu, og hann kvað okkur vera heiðursgesti þess þetta kveld. Var svo samsætið sett eft- ir lítinn tíma. Og Mr. Sigurðsson lýsti því yfir, að þetta væri gert vegna þess, að við værum að flytja Eg hefi tekið að eins fjórar!frá >essu heimili og úr þessu flöskur i alt, og náð hei'lsu minni náiírenni mælskulist og málsnild. Píslar- vætti hans er talið 'hafa orðið á árinu 66 eftir Krists fæðing. Februarius er í almanaki Guð- brands ‘biskups kallaður föstu- inngangsmánuður. Hann var hjá Rómverjum upphaflega sein- asti mánuður ársins, en síðar hinn annar í röðinni, og dró nafn af hreinsunar eða friðþægingar fórn- um, sem hétu februa, og voru ein- kanlega bornar fram í þessum mánuði. 1. dagur Februars ber nafnið Brigida. Hún er sagt hafi ver- ið heilög mær á lrlandi á fimtu j 1 eða sjöttu öld. Nafnið Brigida varð á íslandi Brí-et eða Brlget, og hafa stöku konur borið það nafn. Svipað er nafnið Birgitta, sem einnig er til, og er orðið fræg- ast af Birgittu hinni ihelgu. Hún lifði í Svíþjóð á fjórtándu öld, og hefir eftirlátið sér spádómsbók og fleiri rit, sem voru haldin hei- lög og menn höfðu alment trú á. Hún sjálf var tekin í helgra manna tölu 7. Oktbr. 1391. 2. Februar hefir nafnið kynd- ilmessa, eða breinsunarhátíð Maríu, því þann dag átti María að hafa haldið hreinsunarhÁtíð sína, 40 dögum efitir fæðingu Krists. Eiginlega er nafnið kyndilmessa komið af “missa candelarum”, eða kertamessa, af því 'þá voru vígð kertaljósin, sem átti að hafa til kirkjunnar árið um kring. Kyndilmessuihátíð var skipuð af Justinianus keisara 524, en þá v&r pestnæmur sjúkdómur 'í Mikla- garði, og treystu menn því, að María mundi eyða pestinni. Ser- gius páfi skipaði síðan (690), að vfgja skýldi á kyndilimessu öll þau kerti sem ætluð væru til j kirkjunnar á árinu. í Róm vígir | páfinn sjálfur kertin og stökkvir á þau vigðu vatni og fær síðan kardínálum til að bera 'þau um kirkjuna og um göturnar. Sá siður að leiða konur í kirkjur eftir barnburð, er komin frá kyndil- messunni og þeim helgisiðum, sem þar við voru tíðkaðir; konan er. Foreldrar af lágum stigum, i sem í sínum afskekta kotbæ vekja j í sálu eins barns elsku og áhuga á fullkomnum góðlei'k, vekja í því viljakraft til að ihrinda frá sér freistingum og senda það út í heiminn svo úr garði gjört, að það kann að snúa stríði lífsins í ávinn- ing, þeir foreldrar valda meiri á- hrifum, en s^á Napólon, sem Iegg- ur undir sig lönd og ríki. D. H. Ein gáfa er sú, sem hver maður ætti að efla eins og föng eru til, en mjög er mishirt meðal alþýðu manna, en það er málsgáfan. Manninum var ekki ætlað að inni- byrgja huga sinn í sjálfum sér, heldur klæða hann í orð og láta hann eiga viðskifti við annara hugi. Málfærið er eitt af stór yf- irburðum vorum yfir dýrið. Vald vort yfir öðrum er ekki svo mjög fólgið í fjársjóði hugsunarinnar í hugskoti voru, eins og í gáfu tilteknum með bænum sínum, að þrumur og| ^ einungis til að hafa vakandi regn kom svo mikið, að hann varð auga á ástríðum vorum, heldur og að setjast um kyrt hjá henni þann L.j að halda þeim - skefjum; ekki dag, og komst ekki af stað fyr en daginn eftir, 17. Februar. Upp á þenna dag ber níu vikna föstuna á árinu 1878, og getur það því átt vel við, að skýra hér nokkuð frá um föstu- haldið. Fasta var mjög algeng hjá Austurlanda þjóðum. Gyð- ingar héldu föstu á hverju ári, og hjá Tyrkjum er heill mánuður í árinu föstufími. Frá Gyðingum tóku kristnir upp þann sið að íasta, og meðan katólskur siður einungis til að sjá gáfur vorar vaxa, heldur og að auka vöxt þeirra og viðgang með ýmsum meðulum og upphvatningum. Vér getum bæði stöðvað gang hugsunar vorrar og breytt hon- um. Vér getum dregið skynsem- ina alla að einum hlut, sem vér viljum skilja. E. Enginn maður, hversu fast sem hann er bundinn við hag sinn, Vér höfum gáfur, ekki einungis til að finna, hvaða gáfum vér er- degi, en hún* gat^það | !Jm gæddir’ heldur tl! að leið-j vorri til að frarrisetja hugsunina. g g P 'beinaþeimog knyja þær fram; Maður> sem er gæddur afbragðs sálargáfum, stendur á mannamót- um líkt og tölustafur, sem ekkert: gildi hefir, ef hann ekki kann orði fyrir sig að koma. Sæti vort í mannfélaginu er og mjög komið undir orðfæri voru. Maður, sem ekki getur opnað munninn án þess hann brjóti reglur málsins, án þess að hann komi upp mentunar- Ieysi sínu, ýmist með bjöguðum, afkáralegum eða ruddalegum glós- um, eða með því, að draga myrkva yfir meininguna með ruglingi og ófimleik sínum í framsetningunni, hann nær ekki því sæti, sem hans apprunailega náttúrugreind hefði getað gefið honum rétt til. petta viku, var jólafasta og nýársfasta I eðli er líka uppspretta máttugrar eru ekkl smámunir. ekki heldur og sæluviku-fasta var fjórum sinn i hugmyndar, sem kemur þvert í En þó var merkileg- bága við síngirni hans; hugmynd- langafasta, ar um skyldu; að í honum talar að fullu. Eg fer í Exposition Stock Yards á hverjum degi, eins og eg hafði verið vanur að gera, og mat- arlystin er blátt áfram ágæt. Sér- hver sá. er þarfnast verulega uppbyggjandi meðals, ætti að taka Tanlac, það er bezta heilræðið, sem eg get gefið kunningjum mínum og vinum.” Ofanskráð ummæli eru gefin út af R. A. Dennison, nafnkunnum brokkhesta tamningamanni, sem á heima að No. 214 8th Str., Los An- geles, Cal. Mr. Dennison hefir búið í California um 32 ára skeið; hann er nú 63 ára, og hefir rekið ;ömu atvinnu í full 30 ár. Hann er mörgum að góðu kunnur á Kyrrahafströndinni. Tanlac er selt í flöskum, og fæst ei Liggett’s Drug Store, Winnipeg, og hjá lyfsölum út um land., Pað ;fæst einnig hjá The Vopni Sig- urdson, Limted, Riverton, Mani- toba. — Adv. var, þá voru miklar föstur, því að hvensu hertur sem hann er af eig- ótöldum föstudeginum í hverri ingirni, getur neitað því, að í hans um á ári. ust páskafastan eða sem stundum er talin til níu vikna i rödd, — hjá sumum skýrari, en eða 70 daga (níu vikna fasta). hjá öðrum veikari—, sem hvetur petta er talið með miklum heilög- hann að heiðra og framfylgja um þýðingum). Guðe fólk var, hlutdrægnislausu réttlæti og alls- segja menn 70 ár í útlegð, og fékk herjar góðleik. petta óeigingjarna síðan að snúa 'heim til föðurlands afl í mannsins eðli köllum vér síns. Hér var fyrirmynd um hið stundum skynsemi, stundum sam- jarðneska líf kristinna manna, viz'ku og stundum hina siðferðis- meðan þeim er bægt frá að kom- legu tilihneigingu. En hvað sem ast til hinnar himnesku Jerúsal- þaö sv0 er kallað, býr þetta afl em, og til minningar um þetta var sannarlega í sérhverjum af oss, sett inn í kirkjuárið 70 daga tíma- og er það hið æðsta afl í oss, sem bil, sem er kent við föstuna. pað ef]a þarf og rækta, því undir þess taldiist aftur á bak frá hvíta laug- fuill'komnan er kominn réttur ardegi, sem kallaður var in albis, | þroski allra annara hæfileika eða laugardeginum fyrir fyrsta sunndag eftir páska, og var sá dagur (þ. sjötugasti dagur þar á undan) kallaður Septuagesima eða sjötugasti dagur. Næsti I sunnudagur var kallaður Sexa- I gesima, þ. e. sextugasti dagur. | par eftir föstuinngangssunnudag- ur Quinquagesima svo sem þá væri 40 dagar til páska. Allar þessar föstutíðir höfðu sínar þýð- ar og takim arkanir. MúnMar óþarfi nokkurri stétt. pessi gáfa opnar mönnum veg til félags- legra hagsmuna, sem aftur eru mikil skilyrði til framfara. Orð- færið skyldi enginn maður van- rækja. vorra. pegar vér lítum til vors innra! eðlis, sjáum vér öfl, sem binda oss við þennan ytri, sýnilega, end- anlega og sí-brejrtilega heim. Vér höfum sjón og önnur námsvit til að skynja með, og limi og aðra hæfileika til þess að afla hinna líkamlegu hluta og gjöra þá að vorri eign. Og vér höfum einnig með ströngum reglum byrjuðu afl> sem elílíl nemur staðar við með níu vikna föstu, prestar með >að> sem ver sjáum og handleik- skyldi bíða 6 vikur, og síðan skyldi --- — ..............> -------- ( ■ *»“ - ----- _ hún fara til kirju og þrjár konur sjö vikna föstu og alþýða með 1 um> við >að> sem fil er innan vé- nann sagm’ son£ og kvað, og sogðu I. Sá sem komast vill áfram í heiminum, sá sem vill láta sér fara fram, verður að setja sér eitthvert markmið; viljinn til þess að ná slíku markmiði, verður að vera járnvilji, sem ekki bugast hvað sem á gengur. Maður með járnvilja til þess að framkvæma eitthvað ákveðið, finnur vanalega hjálparmeðul til þess að koma sínu fram; en ef bann finnur þau ekki, þá skapar hann þau. J.—pórður og Jón. Drengirnir, pórður og Jón áttu heima í Staðarsveit. peir voru löngum saman, og hefði því mátt búast við, að þeir líktust hvor öðr- um í einhverju; en svo var ekki. Peir voru eins ólíkir og framast mátti verða. pórður ólst upp á Hóli. Hann sumir, að hann mundi ekki verða laus við að vera listamaður, þeg- ar hann yxi upp. pað sýndist, sem pórði yrði alt að auði, jafnvel auð- hugsa heim> glaðir7 anda yfir að Fyrst var sunginn sálmurinn, sem eg nefndi áðan: “Hærra minn guð til þín”, þar næst flutti Mr. S. Sigurðsson ræðu, einkar hlýlega, til okkar, og lagði fram þrjá hluti, sem hann kvað vera vinaminni frá þessum flokki, er hér væri saman kominn. Fyrst var úr mjög fallegt og vænt “Til Mr. Einvarðsson, frá vinum að Mary Hill”; annað var brauðdiskur silfraður og hið þriðja ávaxtaskál á silfruðum fæti, “frá vinum að Mary Hi'll, til Mrs. M. E. Einvarðsson.” Munirnir eru einkar fallegir og eigulegir og bera það með sér, að þeir eru til teknir og úti látnir af alúð og einlægni. Munirnir eru mikils virði, en það er meira virði það sem sýnir kærleika og alúð eins og- þarna. Svo fóru konurnar að hugsa fyr- ir kveldverði og mátti þar margt góðgæti á borði sjá, og var tvisv- ar að borði setið. Fleiri héldu tölur, vers voru sungin og kvæði, og sögur sagðar, rétt sem í gamla daga, borðað og drukkið þar til klukkan 3. pá fóru menn að virðilegustu smámuni gjörði hann sér að peningum. Jón ólst upp að Ási. Hann var alvarlegur um aldur fram, og ekki nærri eins Viðfeldinn og Jón. Hann var fastlyndur, “þéttur fyr- ir þar sem hann tók því”, og vinur vina sinna ætíð, þegar mest lá á. Hann var einkennilega sérlundað- ur á ýmsum sviðum, Hann var sí og æ vakinn og sofinn við að gjöra nágrönnum sínum greiða og tók aldri peninga fyrir. Sögðu vitrir menn, að slíkt háttalag mundi lítilli Iukku stýra, og mundi strák- ur sá aldrei að manni verða. Kunningjar hans sýndu honum fram á, að það væri heimska að vinna svona kauplaust fyrir aðra, og sögðu, að hver væri sjálfum sér næstur., Jón svaraði því jafn- an, að sér liði ætíð svo undur vel þgar hann væri að gjöra öðrum greiða, og að það eitt væri sér nægileg borgun. Mönnum varð tíðrætt um þessa drengi, og skiftust menn í flokka Héldu sumir með pórði, en aðrir með Jóni. Fleiri héldu taum pórð- ar og töldu hann ágætt manns- efní. pað voru þó nokkrir, sem héldu taum Jóns, og mðal þeirra var Áslögur gamli að Tjörn, sem ætið var vanur að segja, þegar hallað var á Jón: “Látið þið Jónsa minn vera. Hann mun seinna sýna það, að talsvert býr í honum.” hafa varið þessari kveldstund svona vel, sem skilur eftir hjá okk- ur góðar endurrainningar, en sem okkur finst að við höfum ekki verðskuldað eins vel og vinir okkar hafa sýnt. Hér fjdgja á eftir nöfn þeirra, er í samsætinu tóku þátt: Mr. og Mrs. Sigurðsson, Mrs. Vilhelmina Ólafsson, Mr. og Mrs. P. Guð- mundsson, Mr. og Mrs. A. Ein- arsson, Mr. og Mrs. H. Börnsson, Mr. og Mrs. E. Guðmundsson, Mr. S. Jónasson, Mrs. S. Westmán, með mörgu ungu fólki, sem tilheyrir þessum ofannefndu. Enn fremur munu fleiri hafa verið með, þó ekki gætu verið viðstaddir. Að endingu vil eg biðja guð að gefa þessu fólki glaðar stundir. Og ekki einungis þessum, heldur öllum gleðilegt sumar. Með vinsemd og kærri kveðju frá okkur og dóttur okkar. Mr. og Mrs. M. Einvarðsson. að Lundar, Man. var kátur og viðfeldinn mjög. Til þess að sanna mál sitt, sagði Hlógu menn oft dátt að því, sem Áslögur gamli eftirfarandi sögu: Framh. Vestur-íslendingar! Sendið Sparisjóðsfé ykkar heim til ávöxtunar. Öllum ykkur er kunnugt um hið háa gengi (kurs) sem nú er á dollarnum. Hér hefir verð hans komist upp í 7 kr., en er nú held- ur að lækka; er sem stendur 5.80; fyrir 1,000 dollara má því fá með því gengi 5,800 kr. Nokkrir Vestur-íslendingar hafa þegar notað þetta háa gengi á doll- arnum, og keypt íslenzkar krónur og isent talsverðar fjárupphæðir hingað til Landsbankans til á- vöxtunar. Og eg tel þetta tví- mælalaust rétt af þessum ástæð- um:— 1. Fólk, sem á sparisjóðsfé, sem það þarf ekki að nota, græðir eigi all-lítið fé við það, að kaupa krón- ur fyrir dollara, meðan þeir eru í svona háu verði, eða meðan hægt er að fá 5 kr. fyrir dollarinn. 2. Fé’má ávaxta hér með góðum vaxtakjörum, 'sem eru þessi: (a) Leggja það inn á innláns- skiírteini, sem gefa í vexti 4%% á ári. Féð má taka út (eða eitt- hvað af því) eftir vild, eftir hverja 6 mánuði. (b) Kaupa fyrir það íslenzk rík- isskuldabréf, sem gefa 5V2% í vexti á ári. Við kaup á slíkum bréfum þarf ekki að borga nema 96 kr. fyrir hverjar 100 kr. i bréf- unum, t.d. 960 kr. fyrir 1,000 kr. skuldábréf, en rétt er að taka það / fram, að féð er fast (bundið) um lengri tíma, því hvenær það fæst greitt á næstu 20 árum, er undir því komið, hvenær það (eða þau) númer eru dregin út, sem standa á skuldabréfum þeim, er hver ein- stakur á. Árlega í 20 ár eru dregin út skuldabréf fyrir 150 þús. krónur. Skrá yfir númer á þeim bréfum, sem út eru dregin á hverju ári, er birt í Lögbirtingarblaði Islands og mundi verða birt í vestur-íslenzku blöðunum, ef Vestur-íslendingar ættu eitthvað af bréfum. Af þess- ari skrá sér hver bréfaeigandí hvort ihans númer hefir verið dregið út eða ekki. Ef eg á t. d. tíu 100 kr. bréf, og þrjú þeirra eru dregin út á næsta ári (1921), þá fæ eg þau greidd það ár með kr. 300.00, en ef hin eru ekki dregin út fyr en t. d. árið 1930, þá verð ieg að ibíða eftir peningum fyrir þau þangað til. En vexti fæ eg náttúrlega greidda af þeim alla tíð þangað til þau eru innleyst, Eg vona að þetta sé nægileg skýr- ing, til þess að allur almenningur skilji ganginn í þessu. Bréf þessi eru fullkomlega trygg, svo öllum er óhætt að kaupa þau þess vegna. 3. Með því að senda sparisjóðs- fé til ávöxtunar heim til gamla landsins (eins og t. d. Norðmenn i Bandaríkjum gera mikið að), er íslandi hjálpað um veltufé, en það vantar okkur hér nægilega mi'kið, til þess að atvinnuvegirnir geti eflst og blómgast. Og eg þekki svo vel marga Vestur-fs- lendinga, að það er þeirra einlæg ósk. Ýmisir kunna nú að segja sem svo, að nær sé að láta sitt eigið land njóta góðs af sparisjóðsfé sínu, en í þessu tilfelli er þv*í til að svara, að Canada og Bandarík- in munar ekkert um það sem veltu- fé, sem okkar fámenni þjóðflokk- ur gæti miðlað; það yrði alt af sem dropi í hafinu, en ísland gæti dregið það drjúgum. Segjum til dæmis að Vestur-íslendingr gætu sent heim til ávöxtunar $500,000 (hálfa miljón dollara): það eru 2% miljón krónur, með 5 kr. verði á dollarnum. fslandi munaði geysimikið að fá þessa upphæð sem veltufé, en Norður Ameríka (Canada og U. S. A.) vissi ekki meira um hvort hún hefði mist þessa uppihæð, en þó' hún hefði ekki mist nema 5 cent. Ef sparisjóðseigendur búast við að þurfa á fé sínu að halda innan ákveðins tíma, ættu þeir heldur að kaupa innlánsskírteini, en rík- isskuldábréf, því þá geta þeir fengið peningana símsenda (eða í tékkávísun) eftir hverja sex mánuði. Eg vona, að allir góðir menn meðal Vestur-íslendinga taki þess- ari hugvekju vel og vinsamlega, og styðji hana i orði og verki. pess skal eg geta að síðustu, að Landsbanki íslands veitir einnig móttöku fé til kaupa á ríkis- skuldabréfunum og sendir bréfin til baka til kaupenda. Reykjavík, 23. marz 1920. A. J. Johnson, gjaldkeri við Landsbankann,-

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.