Lögberg - 27.05.1920, Blaðsíða 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 27. MAl 1920
Bls. 5
Lang frœgasta
TÓBAK í CANADA
pví tala ekki íslenzkir foreldrar
móðurmál sitt heima hjá sér?
“Af tildri” segja sumir og Ihalda
svo aö stóryrði séu bezta læknis-
ráðiö.
Eg held að það sé hrein undan-
tekning að sú sé orsökin og það sé
Iæknisráðið.
“ Af hugsunarlausum vana, ”
segja aðrir og hafa meira til síns
máls,—en hvernig hefir sá vani
myndast?
“Enskan er þeim kærari,” segja
enn aðrir. En eru það ekki und-
antekningar sömuleiðis enn sem
komið er?
Enda þótt eg játi fúslega aö
rosknir Vestur-íslendingar séu
miklu færari en eg till að leysa úr
þessum spurningum svo vel sé,
leyfi eg mér að segja mína skoðun
um þær, þótt ekki verði til annars
en að koma cf>rum til aö ræða mál-
ið.
Allir vita að þegar fjölskylda
flytur í annað land, læra hörnin
jafnaðarlega fljótar ‘erlendu’ tung-
una er foeldrar þeirra.
En nú er ihverjum manni nauö-
synlegt að læra vel tungu þess
lands sem hann býr í ef hann vill
njóta sín og skifta sér nokkuö af
landsmálum, og er satt að segja
lítill menningarvottur að vanræk-
ja það—En er þá ekki íslenzkum
foreldrum vorkun, þótt þau æfi
sig í ensku og læri réttan fram-
Sburð málsins með því að tala ensku
viö börn sínt sem komin eru í
barnaskóla óg tala málið vel.?
Mér virðist það vera þröngsýnn
íslenzku vinur, sem neitar þeirri
spurningu.—Samt flýti eg mér að
bæta við: paö er þó vanhyggja
og ræktarleysj að nota þá ‘kenslu’
lengur frekar en nauðsyn krefur,
vanhyggja gagnvart börnunum
að svifta þau með því lyklinum að
íslenzkum og norrænum bókment-
um og góöum íslenzkum félags-
skap, og ræktarleysi við dýrustu
minningar feðra vorra.
Góðar íslenzkar bækur og blöð
guðsþjónustur og fundarhöld á
íslenzku eru betri ráð við slíkri
vaníhyggju en kaldranalegar á-
kærur eða skammir.—Sömulettðis
þarf að gæta þess að börnin eða
unglingarnir £ál «nga átyllu til
aö ætla að fastheldni foreldranna
við islenzka tungu sé sprottin af
“einhverri gamaldags sérvizku”
eða stífni, og því þurfa börnin
snemma að fá skemtilegar íslenzk-
ar bækur við sitt hæfi.
Á því virtist mér vera hinn
msti misbestur meðal Vestur-ís-
lendinga,—og enda íslenzkar bæk-
ur yfirleitt alt of fáar á mörgum
íslenzkum heimilum. Væri það
mikiö og nauðsynlegt verkefni
þjóðræknisfélagsins að gefa út
sem fyst ‘Sögur frá íslandi’ meö
mörgum og góðum íslenzkum
myndum sem sérstaklega væru
ætlaðar unglingum meöal Vestur-
íslendinga, er aldrei hafa séð ís-
land. Tel eg víst að félagið ‘ís-
lendingur’ mundi vilja styðja að
slíkri bókaútgáfu eftir föngum.
Mannaskifti.
Má eg Skjóta hér áö uppá-
stungu, sem ekki kemur þessu
máli beinliínis við? Félagsskap-
ur sá, sem vinnur að samúð meðal
fsilendinga og Dana er farinn að
útvega vinnufólk þaðan hingaö og
héðan þangað, og nú er stungið
uppá að heimasætur skifti um bú-
staö, danskar heimasætur séu hér
sumarlangt á góðum sveita heim-
ilum, og íslenzkar stúlkur verði
heima hjá iþeim vetrarlangt í
staðinn. Er því mjög vel tekið.
-—En gæti ekki hið sama átt sér
stað meðal íslendinga sjálfra
beggja megin Atlantshafs? Fyrir
fám dögum Símaöi til mín ungur
bóndason frá efnaheimili í Rang-
arvallasýslu og spurði hvert þjóð-
ernisfélagið vestra mundi leið-
beina sér, ef hann færi vestur um
haf til að kynnast búskap landa
þar. Eg taldi það vafalaust; en
hefði Ihelst kosið að geta bætt við:
“pað er íslenzkur bóndason vest.a
sem vill kynnast sveitalífi voru,
og hentugast að hann yrði hjá
föður ,yðar rneðan þér væruö á
heimili hans í Ameríku.”
pjóðernisfélagið og ‘íslending-
ur’ ættu að koma á slíkum eðá
öðum skiftum á ungu fólki, sem
hefir efni og vilja á að borga far-
areyrir til að sjá sig um í veröld-
inni og kynnast landsiðum á víxl.
pau félög mundu að sjálfsögöu
ekki mæla með öðru en góðu fólki,
og góðum heimilum, og mundu þá
skiftin verða ávinningur fyrir alla
hlutaðeigendur. Minsta kosti tel
eg vafalaust lað þjóðernismálinu
vestra yrði að því góður styrkur.
“Annara um þjóðernið' en Kristna
trú”
Mér er sem eg heyri nú ómana
af orðum vinar míns séra iStein-
gríms porlákssonar í Selkik á
kirkjuþinginu í Arborg í fyrra,—
og einlhver segi: “Já, ykkur á
Fróni er ant um þjóðerni vort, en
hirðið minna um kristindóm vorn”
Eg tek það ekki til mín, enda
þótt eg þori að fullyrða að félag-
ið “íslendingur” væri óstofnað
enn, ef eg hefði enga hlut-
deild átt í stofnun þess. Ög
fulltrúi félagsins hefði iheldur
ekki komist vestur um fyaf
með Lagarfoss í haust sem
leið, einu ferðinni sem um var að
ræða úr því til áramóta ef eg hefði
farið með fjölskyldu mína með
skipinu, farþegjarúmið þá lang-
samlega “upptekið” eins og hra.
Friðrik Guðmundsson í Mozart
gæti borið vitni um, því 'hann
hefði sömuleiðis orðið að bíða hér
æði lengi, ef eg hefði ekki dregið
mig í hlé.—Aðrar afleiðingar af
því iþekkja söfnuðurnir, sem mér
voru ætlaðir.
Kært er mér “blessað málið
sem Guð mér gaf,” en þó er hitt
satt að undanfarin 20 ár, eða síð-
an afturhvart mitt varö, hefir
mér fundist eg skyldari hverjum
sannkristnum manni erlendum en
vantrúuðum landa mínum, og lif-
að ýmsar bestu samfélagssbundir
mínar á sambænafundum og vakn
ingasamkomum þar sem ýmist eg
einn eða örfáir áðrir viðstaddir
skildu islenzku.
Og enda þótt Einar Kvaran rit-
höfundur, væri kosinn formaður
“íslendings” var það aðallega
vegna þess, að hann, einn af for-
göngumönnunum, Ihafði tíma af-
lögu, en alls ekki til að “flytja út
andatrú.”
Og það get eg fullyrt að félagið
mundi hvorki leyfa honum né öðr-
um að senda andatrúar-trúboða
til Ameríku í nafni félags vors,
enda hafa Vestur-íslendingar þeg-
ar kynst fyrsta fulltrúa félagsins,
séra Kjartani Helgasyni og hefir
sú viðkynning væntanlega ekki
vakið tortryggni til “íslendings”
né formanns hans.
Hitt játa eg fúslega að enn á-
nægjulegra hefði mér 'þótt, ef hér
hefðu fyrir löngu myndast samtök
um að styðja beinlínis kristna trú
meðál íslendinga vestan hafs. —
En þar hefir brostið nógu almenn-
Auðvelt að spara
Það er ósköp auðvelt að venja sig á að spara með því
aö leggja til siöu vissa upphæö á Banka reglulega. I spari-
sjóösdeild vorri er borgað 3% rentur, sem er bætt við
böfuðstólinn tvisvar á ári.
THE DOMINION BANK
NOTRE DAME BRANCH,
SELKIRK BRANCH,
W. H. HAMILTON, Manager.
W. E. GORDON, Manager.
an áhuga, örfáum mönnum ekki
unt að koma því -til vegar, enda
satt best að segja þá Ihefir kirkja
vor ekki verið aflögufær um aö
senda marga kristindóms starfs-
jnenn, sem að gagni kæmu, til
langdvalar vestra.
Kirkjufélaginu hefði verið lítill
ávinningur að fá héðan einhverja
skyirsemsku presta. Og eftir því
sem eg gat best séð vantar Is-
lendinga vestra mest alveg
sömu mennina og oss austan hafs:
heittrúaða ‘evangelista’ eða vakn-
inga prédikara. Mér þótti rauna-
legt hvað ifjölda margt íslenzkt
safnaðarfólk talaði með litlum
skilningi um starf slíkra manna
og vanrækti að hlusta á góða
ensku mælandi vakningarprédik-
ara. Og það var fyllilega látið í
ljósi við mig, að ákveðin aftur-
hvarfsprédikun með glöggum
greinarmun endurfæddra og óend
urfæddra manna mundi verða lit-
ið vinsælla meðal fslendinga vest-
an en austan hafs, nema fyrst í
stað meðan enginn snérist, og ó-
víst nema enda sumir leiðtogarn-
ir teldu það ekki góða “lútersku”
Handvömm
Á þessa leið tala sumir og hugsa
fleiri, og má vera að svo fari að
lokum, en það er hreinn óþarfi að
láta íslenzkuna verða landflótta
næstu áratugi og of snemt fyrir
kirkjufélagið að hafa nokkurn
verúlegan viðbúnað undir tungu- J
mála breytingu. Alvörulaus
æskulýður hænist ekki frekar aö
enskum en íslenzkum guðaþjón-
ustum, þegar hann skilur bæði
málin.
En mörgu rosknu fólki mundi
sárna það verulega að “íslenzkt”
félag gengist fyrir enskum mess-
um, að staðaldri og andstæðingar
kirkjufélagsins fá þar handhægt
vopn gegn því.
Auk þess er það skoðun mín að
í/agar kirkjufélagsins verði hvorki
margir né góðir þegár íslenzk
tunga væri frá því horfin, nema
öflug trúarvakning hafi farið um
söfnuði þess fyrir þann tíma. —•
pað þarf meira en minningar um
að hafa átt íslenzka forfeður og
velvild til trúmála til iþess að svo
tiltölulega fámennt kirkjufélag
hverfi ekki alveg inn í stóru fél-
ögin, ef tungan væri hætt að að-
greina.
Niðurlag.
urs borin um “undalagar ál”,
breiðan og djúpan. Hann var
gerður að tákni þeirrar hættu,
sem vofði yfir veröldinni og í
honum brann skærast log þeirr-
ar vonar um framtíðina, er
vermdi hvers manns brjóst.
Hann var fulltrúi hins mátluga,
ónotaða jarðmagns. Norður-
urálfan var brunnin til rústa.
Allur hennar efniviður og auður
var brunnin í ófriðar báli, uns
hún lá auð og snauð. En hér
var óeyddur auður heillar álfu í
mannsmynd. Atvik féllu þann-
ig að Bandaríkin höfðu yfir-
burði og æðstu völd meðal þjóða
heimsins, svo að engum kom til
hugar í móti áð standa. Við
hverja raun kom svo að þeim
féllu æðstu völd í hendur. Lands
i nytjar þeirrar þjóðar, hverju
j nafni sem nefnast, voru allra
| annara meiri, féhirzlurnar gátu
varla rúmað allt það gull sem í
þær rann frá Evrópu, meðan
stríðið stóð, iðnaðar megnið var
meira orðið en dæmi fundust
til, hermagnið komst á hæsta
stig um það bil sem hernaðar
bákn Evrópu var komið að nið-
urlotum á bundrað valvöllum.
Yfirburðir Ameríku voru ekki
eingöngu í auð og vígsgengi
fólgnir, heldur báru Ameríku-
rnenn ægishjálm yfir alla aðra
fyrir drengiskap og ósérplægni.
peir stóðu svo að vígi að fornar
deilur konunga og þjóða Norð-
urálíunnar tóku alls ekki til
þeirra, en einmitt af þeim gömlu
væringum var sjálft stríðið
sprottið. Bandaríkjamenn áttu
enga hagsmuni undir þeim við-
sjám, hvorki lönd, auð né völd.
peir gengu á hólminn, ekki í því
skyni aðallega að vega banda-
þjóðuim sigur—það átti að verða
leið að vissu markmiði—heldur
honum snúinn og heimurinn
hlær ekki við honum framar.
Getur þess, hve illa hann hafi
heyrt um hann talað í höfuð-
staðnum, og vorkennir það ill-
kvitnisskraf þeim sem hafa það
i munni, en alls ekki forsetanum.
Sjálfur segist hann engan
þekkja, er sér hefði betur virzt
í viðkynningu: vitur, skorinorð-
ur, einfaldur. Hann kennir það
að segja sögur frá fyrri tíma
mönum, talar þó gjarnan um þá
sem nú eru uppi og þá sem móti
honum sfcanda, hallar samt aldr-
ci á þá menn, þó ógeð eða hatur
kunni hann að bera til skoðana
þeirra.
Með þessu þykist höf. út-
ekýra það, að forseti sýnist
skera sig úr hópi þeirra. sem
eru eins og fólk gerist, virðist
flokkadráttum, hve mikils mis-1 einrænn og ómannblendinn og
skilnings hann hafi orðið var í J einráður, þyki ósvegjanlegur í
jlali sumra um hann, og að sam- „skoðunum, óþjáll og svifaþungur
taka beizkjan orki því, að jafn- í pólitiskum viðskiftum.
vel vænt fólk trúi hverjum hé
góma, sem það vill trúa, — því
engu síður, sem það verður að
sleppa vitinu til að trúa. En um
Hann er ekki þjáll eða mjúk-
ur, þegar almennar atgerðir eru
miðaðar við hagnað fimra og
kænna málrófsmanna, en hvorki
suma hópana segir hann, að ekki ráð eða tilgang er nýtilegur sé
hafi þeir einu sinni þá afsökun,: að öðru leyti. Hann vill ekki
&ð þeir viti ekki ibetur en þeir kaupa af sér mótstöðu með mútu
tali um forsetann, heldur ráði jhé stinga þagnarbita upp í að-
illkvitni ein þeirra fáráða skrafi.; finslusegg, er hann fyrirlítur.
Sem dæmi þess, er flokkadrætt- Að því leyti er hann ólíkur Lin-
ir koma fólki til að trúa, nefnir coln, er notaði minni menn, með
göfugu stórlyndi, jafnvel þó
hann vissi ótrygð þeirra við sig.
(Meira).
En bvað sem um það er, þá er
mér ós.kiljanlegt annað en það sé
handvömm eöa klaufaskapur, ef
kirkjufélaginu er ekki óbeinlínis
ef ekki beinlínis gróði að héðan
séu sendir við og viö menn í
sömu erindagjörðum og séra Kjart
an Helgason. Og það kom mér
æði óvænt í fyrra vor þegar einn
vina minna vestra lét mig á sér
skilja í ibréfi sínu, að nú væri e^
með stofnun “fslendings” farinn
aö styðja Unítara vestan hafs.
pað ætti fyrst og fremst að vera
hægur vandi fyrir elsta og fjöl-
mennasta féla^sskapinn íslenzka
í Canada að sjá um að stjórn þjóð-
ræknisfélagsins sé svo skipuö að
hún sé minsta kosti óhlutdræg í
kirkjurtiálum.
En við vaxandi þjóðrækni vex
samheldni meðal íslendinga, heim-
ilin leggja meiri rækt við ís-
lenzka tungu, æskulýðurinn verð-
ur fúsari og færai um að starfa
í íslenzkum félagsskap, og þá
standa Bandalögin þeim opin —
Jóns Bjarnasonar skólinm eignast
fleiri stuðningsmenn, og þeim
fjölgar sem sjá að íslenzkir söfn-
uðir og kirkjufélagsskapur er
langöruggasta ráðiö til viðhalds
tungunni.
Og þó er ekki nema um lúterska
kirkjufélagið að ræða, því eg hefi
enga trú á framtíð neins ís/enzks,
kirkjufélags eða trúmálasambands
milli únítara og annara efasemda
manna íslenzkra, vestra; sjálfir
viröast iþeir ekki hafa menn til að
halda þeim félagsskap saman, og
bér á landi mæta trúmál þeirra nú
engri fórnfúsri samhygð, ihjá leið-
togum nýguðfræðinnar — það get
eg frætt þá um með fullri vissu,
ef þeir vita það ekki áður—og því
mjög vanséð að þeir geti í bráð
fengið héðan noikkurn dugandi
mann til að ílendast sem prest
hjá sér, þótt þeir .reyni eöa reyndu
Ennfremur býst eg við að þeir
séu æðimargir í söfnuðum kirkju-
félagsins, sem ekki eru þroskaðri í
kristilegu tilliti, en hra. Bjarni
Magnússon sem í Lögberg skrif-
aði, og finnist því Iharla lítil á-
stæöa til sérstaks kirkjufélags-
skapar ef íslenzkunni er slept, og
til að missa ekki það fólk annað-
hvort í enska söfnuði, eða þaö sem
er miklu lakara, úl í fullkomið
kæruleysi, þá er það alveg nauð-
synlegt aö söfnuðurinn leggi rækt
við íslenzku.—
Á ihinn boginn munu þeir vera
til sem finst ‘ofkalt’, of mikil trú-
ardeyfð í islenzku söfnuðunum
þykir ‘hlýrra’ í sumum enskumæl-
andi söfnuðum og flyttu sig alveg
þangað, ef íslenzk tunga béldi ekki
í þá. Má kirkjufélagið lítt við
að missa .margt slíkt fólk, því síst
er þar ofmagt af trúuöum starf-
andi íleikmönnum.
• ( ,.
“Hvað sem hver segir”
“paö stoðar lítt að spyrna á
móti, enskan ryður sér rúm hvað
sem hver segir, þiö getið tafið en
ekki ’hindrað inngöngu hennar og
framfarir í kirkjufélaginu. Krist-
indómsins vegna er best að gera
sér það ljóst í tíma og undirbúa
tungumála breytinguna smám-
saman.”
í fám orðum: Ef 'þér og vér
getum hjálpast að að fjöiga þeim
heimilum, sem tala íslenzku, og
eflt íslenzku nám barna og ung-
linga, er það styrkur bæði fyrir
þjóðernismálið og kirkjufélagið.
— Hins vegar er eölilegt og sjálf-
sagt aö tala um kristindóm við
börnin á því máli sem þau skilja,
og sé ekki tími til að kenna börn-
unum 'bæði islenzku og kristin-
dóm' í sunnudagaskóla, á kristin-
dómurinn hiklaust að sitja í fyr-
irrúmi; þó skyldi enginn búast
við að þessi enskumælandi börn
verði -síðar öruggir stuðnings-
menn íslenzka kirkjufélagsins, og
allra síst á meðan sú trúardeyfð
og hálfvelgja er ríkjandi í mörg-
um söfnuðum þess sem þar er nú,
— og séra Friörik Friðriksson
mintist á í skilnaðarræðu sinni
að íhann hefði orðið var við í
Bandalögunum allflestum.
Eins og sakir standa er öflug,
heilbrigð, lútersk trúarvakning
það allra nauðsynlegasta og bezta
fyrir kirkufélagið, en næst bezt
sr rík iþjóðernishreyfing.
Um hið fyrra stoðar lítið að
leita til Fróns, þar sem hálfvelgj-
an, hjátrúin og hálftrúin er meir
er. nóg viðfangsefni fyrir þá fáu
sem finna hvar skórinn kreppir
að. En í síðara atriðinu bæöi
gejum vér og viljum stutt yður
meðan íslenzk tunga er yður kær.
Guð gefi að þjóöernisvakning
og trúarxpkning gætu orðið sam-
ferða yðar á meöal; eins og var
t. d. hjá Norðmönnum 1905 —,
hann gefi ykkur öllum gleðilegt
og gott sumar í Jesú nafni — og
innilegar þakkir fyrir gestrisni
og góðar viðtökur 1918.
Á sumardaginn fyrsta 1920.
Sigurbjörn Á. Gíslason.
P. S. — Verði einhver atriði í
grein/þessari gerð að umtalsefni i
hinum íslenzku blöðunum vestan
hafs, vildi eg mælast til þeirrar
velvildar af afgreiðslu hlutað-
eigandi blaðs aö mér yrði sent
það blað eða blöð, svo mér gæfist
kostur á aö leiðrétta ef einhver
misskilningur væri á ferð. — En
vilji einhverjir kynnast nánar
tillögum mínum í trúmálum er
ekki annað en skrifa eftir blaö-
inu mínu, Bjarma. Árgangur
hans (24 blöð) kostar ekki nema
dollar til 1. júlí n. k., en eftir
þann tima hálfan annan dollar í
Ameriku.
Heimili mitt er Ás, Reykjavík..
S. Á Gíslason.
Um Wilson forseta
hefir nafnkendur rithöfundur,
Mr. Gardiner, nýverið ritað, og
hans sviplegu auðnubrigði á hin-
um síðustu árum. Hann segir
forsetann hafa náð meira valdi
heldur en dæmi séu til um nokk-
urn annan, svo sögur fari af. Or-
sökin lá ekki eingöngu í honum
sjáífum, heldur stafaði það frá
máttugum orsökum, er komu
saman í honum, utan frá. Á hans
herðar var lögð hugsjón, til sig-
hann sögurnar, sem gengu um
hinn nafntogaða mann Glad-
stone, að hann færi hnuplandi,
kæmi heim með vasana fulla af
svo fengnum rnunum, er hans
góða kona yrði jafnan .að laum-
ast til að ná og senda aftur eig-
endunum. Slikar rógsögur seg-
ir hann vægar hjá sumum, er
hann heyrði um Wilson forseta.
Síðan lýsir höf. hversu bjálfa-
legar þær verði, þegar fundi
mannsins sjálfs er náð. Honum
f.vipar til
Býflugrabú
Einn frægur staður í þessari
álfu nefnist “Púnskolla kölska”,
svo nefndur frá ómuna tíð af
fyrstu íbúum er fyrir fundust í
Texas. Staðurinn er hjá stór-
ánni Rio Grande, og þeir hvítra
manna, sem fyrstir komu þar
skozkra klerka, göf- j nálægt, sáu álengdar í nokkurra
ugra, er glaðvær og reifur með mílna fjarlægð, stóran mökk,
þeim hætti, að sú alvörugefni, dökkan, leggja upp í loftið, og er
sem með honum býr, fylgir öllu; þeir gengu nær, — hestum verð-
gamantali hans. Hjá honum j ur þar ekki við komið — heyrð-
yirðist gamanleikni svifa létt og jst niður sem af fallanda vatni.
til þess að setja nýja “veröld” á
stofn, til þess að afnema hin
gömlu örlög hnefaréttar og
kepni, er koma sér við með því
að beita gögnum stríðs og stofn-
un'um hernaðar fyrir sig, og
setja upp í þess stað sarntök
allra þjóða, er beittu fyrir sig
borgaralegum viðtektum með
skynsamlegu viti, með líku sniði
og höfundar þjóðveldisins gerðu,
er þeir hófu að byggja hin vest-
rænu lönd. Af þessum rökum
höfðu Bandaríkin sérstök völd,
miklu meiri og háleitari en af
bolmagni sínu einu saamn, þó
enginn stæði því á sporði. pau
gengu í róstuna, stóðu þó í gegn
henni og fyrir ofan hana, langt
í frá fornum illvilja og ofsa, er
undanfari stríðsins var. Enginn
vændi þau sérgóðra hvata, eng-
um stóð stuggur af tilgangi
þeirra. Umalaus voru þau, af
þeim stóð hvorki uggur né
gæzku grunur. pað var ekki
nema eðlilegt, að mannkindin
vænti sér bóta á eymd sinni af
íhlutun þess, er svo var orkumik-
ill og vænlegur til drengskapar.
Nú segir höf. að þeir í Evrópu
sem vonuðu mest eftir liðveizlu
Bandaríkja, hafi þózt berjast
með miklum þrautum fyrir þeim
hugsjónum, er þeirri þjóð hafi
(kærastar verið, og er Ameriku-
menn gengu í ófriðinn og stefna
forseta varð augljós, óx virðing
hans og vald svo að engum dæm-
um sætti. “Hann reisti,” segir
hann, “frá dauðum hugsjónir
stríðsins, er týndar voru, veitti
því andlega þýðingu er það
skorti, blás á það anda endur-
iausnar takmarks svo að blóð-
fórnir þess og þrautir fengu
göfugra svip og varpaði gulln-
um roða fyrirheitsins á hið ó-
komna. pegar hin trylda skálm-
öld stóð sem hæst, kveiktu ræð-
ur hans vonarneista í örvana
hjörtum, orðlausum af örvænt-
ing. Ekki í Norðurálfu eingöngu,
því að fagnaðarerndi hans flaug
um víða veröld. En það var er-
indi hans, að afnema hið gamla
skipulag hnefaréttar og kepni og
reisa í þess stað hið nýja skipu-
lag hins sameiginlega sóknar-
miðs. pegar hann lagði upp í
ferð sína til að sitja friðarmót-
ið, þá má með sanni segja, að
hann virtist hafa ráð að skapa
framtíð veraldar í hendi sér, um
fram nokkurn mann annan, er
sögur fara af.
Af þeim tindi valds og virð-
ingar virðist hann failinn vera.
En hversu mikið það fall er,
kunnum vér ekki að bera um.
Atburðimir eru nýskeðir, niðj-
or vorir munu sjá yfir þá og und-
ir og skipa þeim eftir sínu viti.
En þeir, sem sáu atburðina
gerast, eru furðu lostnir af því,
hve skyndilega honum skaut
upp sem lööggjafa veraldar og
því eigi síður, hve skjótt honum
vatt ofan. — En þær hugmynd-
ir og vonir og kröfur, sem menn
tengdu við þjóð hans, þær varð
hann að bera og að nokkru leyti
hafði hann þær sjálfur skapað,
er fremstur stóð og ítrastur var
af hennar sonum.”
Höf. reynir að gera grein fyr-
ir því, hvernig á þessu stendur,
að hugur þjóðarinnar virðist frá
glatt kring um fræðin. pau hin
fomu, römmu spjöll koma manni
í hug, er hann drúpir höfði með
alvörugefni og flytur borðbæn,
en þeim fræðahrolli léttir skjótt
af, er hann réttist upp, lítur hýr-
lega við manni og tekur upp á
ný umtalsefnið með kátlegri
smásögu eða . frásögn um það,
sem hefir fyrir hann borið kými-
legt. Hann er ekki eins glaður
og Roosevlt var, og með alt öðr-
um hætti. Roosevelt var átrún-
aðargoð lýðsins, allra manna
giaðastur, með meira fjöri og
ramefldu þreki en aðrir. Hann
þló svo að sögur fóru af og sög-
ur mynduðust um; þegar hann
hló, dunaði veröldin sem vindur
þyti, skógar niðuðu við og katl-
ar glömruðu á hlóðum. pað var
líkt, og ein höfuðskepnan , svo
sem óþrotlegum nægtum glað-
værðar og gleðskapar væri af að
taka, forsi líkt var' það, líkams
atgjörfis og lífs hugar, er
streymdi frarn án afláts með
gjöfli, er ekki sást fyrir né sá til
gjaida. Heimurinn tók undir
með honum og studdi stefin
römmum rómi. Hann talaði
ekki til íhugunar, heldur tilfinn-
inga þeirra, sem hlýja og alúð
fylgdi. Hann kom fólki ekki til
að hugsa, heldur til þess að vera
í góðu og glöðu skapi og líða vel.
pað leiddi hjá sér hans miklu
ræður um landsins gagn og
nauðsynjar, en því fanst mikið
tii um, hv gott honum þótti að
Hfa, hve ákafa vel hann dugði
til afreka og þorinn að ríða hvar
á garðinn sem hann vildi, hve
hörðum höggum hann laust og
hve vasklega “glaðr og reifr”
hann var jafnan, ekki sízt er
hann lét til skarar skríða. Hann
sigraði alt með móði, kjark og
fjöri.
Forsetinn Wilson hefir ekkij
Ekki var það vellandi hver, né
foss, né flúðir, heldur býflugur,
er áttu sér hæli í helli og jafnan
‘lögruðu fram og aftur, svo sem
þeirra siður er. Af þeim stafaði
mökkurinn og svo mikið var af
þim, að líkast var fossnið er þær
suðuðu. peir sem séð hafa inn í
hellirinn, segja flugnabú hangi i
,löngum lengjum með veggj-
um; aíhella munnar sjást utan
frá og þykjast menn vita, að
þar séu einnig býflugnaibú, því
að flugur þær elska dimmuna.
Svo mikið hiunang er þar saman
komið, að nema mundi mörg
þúsund punda. pó er það sagt,
smálítið, í samanburði við alt
það hunang, sem í öðrum holum
og klettaskorum og hellum finst
í þeim sama dal.
Veðrátta er svo mild á þessum
stöðum, að flugur safni hunangi
árnið um kring, á sumrin af
blómum, fögrum og stórvöxn-
um, en á veturna af berjum
margskonar og perum, sem á
Cactus viðnum vaxa.
Flugurnar safna hunanginu í
hola trjástofna, klettaskorur og
einkum í hellra; til sumra slíkra
safnstaða er auðvelt að komast,
til annara verður að síga í bönd-
um, en alt svæðið er erfitt um-
ferðar og ómögulegt að komast
um það nema á fæti.
Einhver kynni að halda, að
býflugurnar á þessum stöðum
mundu hvíla sig öðru hvoru og
eiga góða daga á hunangi því
þinu mikla, er þær hafa safnað.
En það er öðru nær. Ásköpuð
hvöt, blind, sívakandi, knýr þær
til að vera á erli og að verki, rétt
eins og þær ættu ekki til næsta
máls.
petta er nú sönn saga, hefir
alt um það dæmi að sýna, dæmi
af þeim mönum, sem halda á-
fram að hauga saman auðæfum,
löngu eftir að þeir hafa nægta-
þetta mikla fjör til að bera
Glaðværð hans er lík því, er lær-1 nóg fyrir sig og sína.
dómsmaður lítur upp. Henni
fylgja ekki tröllslegar hlátra-
hrynur. Hún sýnir sig í brosi,1
einstaklega björtu og einlægu.
pað nær ekki til allra, en í mál-
stofu forsetans kennir þess að
marki. pað virðist stafa frá
hugkvæmdum frekar en atgerf-
is meltingu. pað fylgir öllu, sem
hann segir, fer þó aldrei úr hófi.
Fár er betur orði forinn né hef-
ir oftar mál í munnni, né segir
fleiri sögur til dæma og skýr-
ngar, því að þær eru aidrei fá-
nýtar, hversu kýmilega sem eru,
heldur fylgir þekn jafnan nokk-
ur heimfæring. Aldrei kennir
þar illkvitni. Honum þykir gott
WHEN USING
WILSONS
FLY PADS
READ DIRECTIONS
CAREFULLY AND
v FOLLOW THEMy
EXACTLY,
Eru mlklu betrl en gomí nuguapapp-
írlnn. ITrelnni í Meðferð. Pæst
hjá lyfsölnm og matvöru9Ölum.
Komið til $4 King Street
og skoðið
ElectricWashing Machine
Það borgar sig að leita upplýsinga
City Light |& Power
54 King Street