Lögberg - 17.06.1920, Side 6

Bls. 6
LÖGBERG FIMTUADGtlNN 17. JÚNÍ 1920
VerCl vors
aS gelslum
Ve»1 ltfsina ft.
P. P. P
Æska er
æfl skáU,
Alt, sem
lærist þá.
Sögur Búdda.
Það var einu sinni konungur í Persiu, sem
las um það í bók að á fjalli í liéraði einu í India
yxi tré eitt sem gæfi af sér meðal með þeirri uátt-
líru, að hver sem neytti þess kendi sér einkis
meins, og eins þurfti ekki annað en drevpa því ti
þá sem dánir voru, til þess þeir vöknuðu aftur til
lífs.
Konungurinn sendi lielzta hirðlæknir sinn til
India til þess að ná í dálítið af þessu meðali.
Þegar læknirinn kom til India, hitti hann vitring
einn, og siagði honum frá erindi sínu, vitringur-
inn svaraði:
“Konungur þinu hefir misskilið það sem í
bókinni stendur, því þar sem talað er um fjallið
í India þar er átt við vitrustu og lærðustu menn
þjóðarinnar?
Lífsins tré er mannvit það sem framleitt er
í heila þeirra, rit þeirra er læknislyf sem vekur
þá dauðu til lífsins.”
Áður en Iæknirinn og vitringurinn skildu,
gaf vitringurinn læknirnum bók, þar sem í voru
skrifaðar fjölda margar sögur, og hafa þær síðan
verið þýddar á mörg tungumál.
Sumar af sögum þessum eru eftir Budda, en
aðrar færðar í letur af lærisveinum lians, og er
hér sýnishorn.
Það sem sterkast er.
Egyfskur töframaður var kvöld eitt á gangi
á bökkum Gangesfljótsins, þegar að hann sá nátt-
uglu koma fljúgandi með mús í nefinu.
Þegar uglan sá töframanniun, varð hún
hi’ædd og lét músina lausa, en hún var lömuð og
sár.
Töframaðurinn sem var brjóstgóður, kendi
í brjósti um Iitla dýrið, isvo hann tók það heim með
-sér, græddi það og hjúkraði, og breytti því svo
í gerfi fagurrar stúlku.
Og þegar að stúlkan óx upp til gjafvaxtar
ára, kom fóstri hennar að máli við hana einu
sinni og mælti:
“Þú ert nú komin á giftingaraldur og eg
verð að fá handa þér eiginmann sem þú ert ánægð
ineð, og fullboðinn er lianda þér. Vald mitt er
mikið, og þekking mín á töfralist svo að segja
ótakmörkuð, svo mér veitist létt að framkvæma
furðulega hluti, og mun mér því veitast létt að
fullnægja óskum þínum.”
Uppeldisdóttir töframannsins virtist \>erða
mjög ánægð út af þessu loforði.
“Eg vildi giftast þeim sem voldugastur er í
öllum heimi.”
“Það er engirm eins voldugur (sólin er karl-
kend í ensku máli) í heiminum eins og sóliu”
mælti töframaðuirnn.
“Þá giftist ég sólunni,” svaraði stúlkan.
Svo töframaðurinn beiddi sólina að giftast
fósturdóttir sinni.
“Eg er ekki það sem er voldugast í heimin-
um,” 'svaraði sólin, “sjáðu skýin þá þau byrgja
geisla mína, Jrau ertr rniklu aflmeiri og máttugri
en eg er.”
“Þú verður þá að giftast fósturdóttur minni’’
sagði töframaðurinn við skýið.
“Það er annar sem er voldugri en eg,” svar-
aði skýið, “sjáðu hvernig vindurinn þeytir mér
til og frá eins og leikfangi, og tætir mig sundur
eftir vild.”
Svo töframaðurinn fór til vindsins, og krafð-
ist þess að liatrn giftist fósturdóttur sinni, en
vindurirrn benti honum á fjallið sem teigði tind
sinn mörg þúsund fet upp í loftið, og sem hann
sagðist ekki geta við ráðið, heldur yrði að
brotna á.
Þegar töframaðurinn bar upp áhugamál sitt
fyrir fjallinu, þá fór á sömu leið, fjallið benti hon-
um á að það væri rnargt til í heiminum sem það
gæti ekkert ráðið við, til dæmis sagði það, að mús
ein græfi sig inn í brjóst sín, þvert á móti vilja
sínum, og gæti það ekkert við það ráðið.
Töframanninum þótti fyrir hve þunglega
horfðist á með ráðahag dóttur sinnar, því hann
bjóst aldeilis ekki við að hún mundi vilja taka
sér mús fyrir eiginmann.
En þegar töframaðurinn sagði fósturdóttir
sinni frá því, að músin væri það voldugasta sem
hann hefði fundið, varð hún næsta glöð, og töfra-
maðurinn breytti stúlkunni aftpr í mús, og þau
giftust og bjuggu lengi saman í friði og samlyndi.
Þó útlit manna breytist, þá brðytist eðli þeirra
samt ekki.
\
Vitrir oy heimskir álfar.
#
Þegar álfarnir sem hafa bústaði sína í trján-
um, kusu þau sér til heimilis, þá voru sumir vitrir
en sumir heimskir í vali sínu.
Þeir vitru sneiddu hjá trjám þeim sem stóðu
fáliðuð, eða ein sér út á víðavangi, en lieldur inn
í skóginum, þar sem hann var stærstur, og settust
þar að.
En þeir heimsku sögðu: “Því ættum við að
troða okkur inn í skóginn þar sem hann er þétt-
astur! látum okkur setjast að í trjánum sem næst
eru bæjunum, þar er rneiri von um að fólk færi
oss gjafir heldur en ef við værum inn í skóginum.”
Svo var það kvöld eitt að ofsa veður kom,
sem reif einstöku trén upp með rótum, og álfarn-
ir lieimsku sem þar höfðu tekið sér bólfestu urðu
lieimilis lausir.
En þegar veðrið kom að skóginum þar sem
hann vai; þéttastur, og vitru álfarnir bjuggu,4>á
megnaði það ekki að granda trjánum, því mót-
Stöðuafl skógarins var svo mikið.
Að veðrinu loknu sögðu vitru álfarnir við þá
lieimsku:
“ Fólkið ætti að standa saman eins og skógur-
inn, það eru bara stöku tré sem standa upp á
sléttunni, eða upp á ‘hólnum sem að stormurinn
náði að granda.”
Sanieinaðir, stöndum vér.
Tranan og Krabbinn.
Trana ein sem var orðin gömul og sein á sér,
og of löt til þess að krækja sér í fisk úr vatni sem
var örskamt frá, þaðan sem tranan hafði hreiður
sitt, svo hún ásetti sér að vinna nú með kænsku
það sem hún hafði áður unnið af orku.
I vatninu var krabbi einn sem þótti vera vitr-
ari en aðrir krabbar, þenna krabba ávarpaði tran-
an .á þessa leið:
“Kæri vinur minn, mér þykir fyrir að þurfa
að segja þér að innan skamms koma menn og
ræsa fram vatnið sem þú átt heima í svo þar verð-
ur ekki deigur dropi. Hvað heldur þú, að verði
þá um þig og alla fiskana? þið verðið allir teknir
og etnir.”
Þegar fiskarnir heyrðu þessar sorgarfréttir,
héldu þeir þing, til þess að reyna að finna eitt-
hvert ráð við þessari vfirvofandi hættu..
“Mér hefir dottið ráð í hug” tók tranan til
máls, “þið vitið að eg liefi kyækt mér í fisk úr
vatninu ykkar stöku sinnum, en það mundi verða
mér harmur mikill ef þið vrðuð allir að deyja
sökum vætuleysis, það mundi sannarlega ekki
gjöra mér neitt gott. Hérna skamt í burtu er
allstórt vatn sem þið getið lialdið áfram að lifa
í og skal eg bera ykkur yfir þangað einn og einn
í senn.”
Fiskarir fengu einn aldraðann og reyndann
fisk til þess að fara og skoða sig um á þessum
nýju stöðvum.
Tranan tók hann najög gætilega milli vatn-
anna og -slefti honum ofan í vatnið sem hún var
að segja fiskunum frá.
Það var fallegt vatn, langt, djúpt, og mikið
var um alslags fiska fæðu í því, og leist fiskinum
ágætlega á sig þar.
Þegar hann var búin að litas-t um tók tranan
hann aftur, og flaug með hann í nefinu til vatns-
ins sem félagar hans voru í, og slepti honum þar.
Þegar fiskarir höfðu heyrt fréttirnar, kom
þeim öllum saman um að hafa vistaskifti, og á-
vörpuðu trönuna og sögðu:
“Við höfum nú athugað málið, og samþykt
að taka boði þínu.” /
Tranan varð glöð við þetta, því hún ætlaði
sér að taka fiskana einn og einn í éinu í nefinu og
fljúga með þá upp á þurt land að rótum trés eins
sem þar stóð og eta þá þar.
En til allrar ólukku var það vitri krabbinn
sem fvrstur átti að fara.
“Flýttu þér qg komdu,” sagði tranan við
krabbann.
“Eg þori ekki vel að treysta þér svaraði
krabbinn, þú máske missir mig niður, ef þú berð
mig í nefinu og þá meiði eg mig.
Við krabbarnir getum haldið okkur vel, lofðu
mér að halda mér um háls þér, þá skal eg tafar-
laust koma.”
Trönunni datt ekki í hug að herini gæti stafað
nein hætta af krabbanum, og varð fúslega við
þessari bón hans, og þegar krabbinn hafði komið
sér fyrir á liálsi hennar og tekið þar góðum tök-
um, hóf tranan sig á loft og flaug á stað með
krabbann, en í staðinn fyrir að stefna til vatn-
sins stefndi hún á land upp og set.tist við rætur
trésins.
“Hvar er vatnið spurði krabbinn?”
“Vatnið” endurtók tranan, lreldur þú virki-
lega að eg ætli mér að hafa alla Jiessa fyrirhöfn
fvrir ekki neitt.
Þetta er alt sam-pi lcænskg úr mér, til þess að
ná þér og fiskunurn á mitt vald, til þess að geta
etið ykkur.”
“Þaðvarnú sem mér datt í hug,” s\raraði
krabbinn og læsti klærnar utan um hálsinn á trön-
unni og kyrkti haná.
Menn sem eru undirförulir og hrekkjóttir
falla ávalt á sjálfs síns bragði.
Kisa.
Kisa launar fyrir sig.
Á sveitabæ einum á Englandi var gráflekk-
óttur köttur. Kisa var makráð og sérlunduð, eins
og hún át-ti kyn til, en ekki er þess getið, að hún
væri í neinu fremri að íþróttum eða atgerfi en
kettir eru vanir að vera. Þar var á bænum vika-
drengur, sem Jón hét. Piltur þessi var fremur
vel látinn af heimilismönnum, og hefði þó betur
verið um vinfengi hans, ef honum hefði ekki fylgt
sá skaplöstur, að vera nokkuð ertinn. Á þessum
skapbresti hans máttu allir kenna nokkuð, en
mest kom hann þó niður á kisu, og ómaklegast, því
hún líktist öðrum frændkonum sínum í því, að
henni þótti góður friðurinn Oig sneiddi því lijá Jóni
hversdagslega svo sem liún gat við komið, og
hliðraði sér hjá öllum skærum. Oft hljóp lmn í
felur, þegar hún sá Jón, og kom ekki fram fyr en
hann var á burtu. Fór svo fram langa hríð.
Það bar við einu sinni sem oftar, að f jölgaði
hjá kisu og var henni leyft í það sinn að halda ein-
um kettlingnum; hann var hvítur að lit og hinn
líklegasti til þroska. Þegar hann var tveggja
mánaða gamall, fylgdi hann' móður sinni út og inn
um bæinn, og þótti þar margt nýstárlegt að sjá.
En brátt kom þar, að lionum þótti sig hvorki
skorta aldur né þroska til að kanna heiminn nokk-
uð gjör. Kisu var lítið um slíkar glæfraferðir og
hirti hann oft röggsamlega fvrir tiltektir lians, og
mörgum öðrum en honum hefði orðið minnisstæð
sú ráðning, sem hann fékk, þegar liann brölti fram
af stéttarbrúninni í f.yrsta sinn, og stóð þar svo
skrækjandi og ráðalaus mitt í forinni, því í það
sinn varð lionum nokkuð ómjúk móðurhirtingin,
þegar hún var búin að drasla honum upp á stétt-
ina og inn í bæjardyrnar rennvotum og svörtum
af for. Hann fór að vísu ekki fleiri ferðir þann
dag, en næstu daga var glaða sólskin og skrauf-
þurt um allár stéttir svo vel mátti velta sér hvar
sem stóð. Þetta var um hásumar og því æði dauf-
legt að vera inni. Hann hélt því af stað á nýjan
leik, þegar hann sá sér færi, eins og aldrei hefði
neitt í skorist, og skálmaði nú fyrst með endi-
langri húsaröðinni; hann nam þar loks staðar við
garðshliðið og horfði út milli spalanna á grind-
inni sem í hliðinu var. Þar þraut stéttin, og tók
þá við endalaus geimur af hvanngrænum ökrum
og engjum, svo langt sem auga nam, og það sá
hann í vizku sinni, að slíkt ginnungagap var ekk-
ert ketlinga meðfæri. Hann beygði því af íeiðinni
og hélt fram á lilaðið. Þar var ákemmra til heims-
enda, því afarmikill skíðgarður lukti þar um lönd
öll, og nam við himinn. Hann komst þó ekki alla
leið í það sinn, því á miðju hlaði kom kisa honum
í opna skjöldu, og var þá lokið landaleitum þann
dag.
' Þegar hér er komið sögunni, var það einn
dag, að Jón kom heim frá hrossum um hádegisbil-
ið. Þegar hann kom að garðshliðinu sá hann
hvar kisa stóð alein á miðju hlaði og mjálmaði
sáran og mjög aumkunarlega. Jóni þótti kynlegt
að sjá liana þarna án ketlingsins og gat þess til,
að liann hefði smokrað sér út um einhverja hol-
una á garðinum og hún því mist sjónar á honum.
Þó Jón væri gáskafullur stundum, þá var hann þó
hjartagóður og tók sárt til kisu þegar hún átti
bágt. Hann skimaði því í kring utpn garðs, en
gat ekki fundið kettlinginn og enga liolu sá hann
lieldur, sem kettlingurinn hefði getað koniist út
um. En þegar hann var að skima gegn um rif-
urnar, sá hann að kisa var aftur komin á sama
stað á hlaðinu, því hún hafði hlaupið í bnrtu að
vanda, þegar hún sá Jón koma. Hann gekk þá til
kisu og talaði vingjarnlega til hennar, en liún vildi
ekkert eiga undir Jóni og þaut burt.. Þegar hann
gætti að, sá hann að kisa liafði staðið á hlemipi,
sem lagður hafði verið yfir gamlan brunn og
löngu var hætt að, sækja vatn í. llonum kom til
hugar, að kettlingurinn mundi kannske hafa farið
þar niður um holu. Mold og sandur var á hlemmn-
um og sumstaðar gróinn arfi og enga holu að sjá;
loks fann hann ofurlitla glufu undir rönd lilemms-
ins á einum stað, þótti þó ekki óhugsandi að kett-
lingurinn hefði getað smogið þar inn. Jón vildi
fyrir hvern mun hjálpa kisu og reyndi til að lyfta
hlemmpum, en gat ekki þokað lionum. Honum
þótti sárt, ef kettlingurinn skyldi vera lifandi og
svelta þar til dauða, fór hann því inn í bæ, og fékk
sér tvær vinnukonur og dóttur liónda, fó/ru þan
svo öll að bisa við lilemminn. Þegar kisa sá livað
þau höfðust að, kom hún til þeirra og settist þar
hjá þeim og fór að niala. Eftir langa mæðu tókst
þeim að reisa hlemminn upp með vogum. Þau
sáu þá kettlinginn niðri í brunninum og kölluðu,
en ekkert hreyfðist. Ivisa kom líka og mjálmaði,
hún þekti strax kettling sinn og ætlaði þegar að
steypa sér niður, en ein stúlkan tók hana og hélt
henni. Jón ldjóp þá eftir reipum og seig svo nið-
ur í brunninn, þótt það væri mesta hættuspil, því
brunnurinn var þrjár mannhæðir á dýpt, vatn,
steinar og mold á botninum, og steinar víða hrap-
aðir úr börmunum og öll hleðslan laus, svo hún
gat komið yfir hann þegar minst varði. Þegar
kisa sá Jón fara niður, spektist hún og beið þar
malandi á barminum. Hann tók kettlinginn og
komst upp með hann heill á hófi. Ekki sást að
kettlinginn sakaði neitt, því hann hafði auðsjáan-
lega koinið niður í vatn; en svo dasaður var hann
af öllu þessa, að hann hengdi höfuðið og gat ekki
'Staðið. Þau heltu ofan í liann volgri mjólk Qg
lögðu hann í ull og fengu hann svo kisu til umönn-
unar. Hún sleikti hann hátt og lágt og fór ekki
frá honum daginn og nóttina.. Þegar menn vökn-
uðu næsta morgun, var kettlingurinn að brölta um
gólfið í baðstofunni, en kisa fanin út til veiöa.
Hún kom þó litlu síðar inn með dauða mús handa
onum í morgunverð, og hafði hann |>á fengið góða
Ivst. Þegar hann var búinn að éta, fór kisa af stað
í annað sinn, og kom von bráðar aftur með aðra
mús, en í stað þess að fara til kettlingsins, liljóp
þún rakleiðis upp í rúmið til Jóns og lagði þar
niður músina hjá kodda lians. Jóni varð dálítið
bilt við, en kisa stóð þar svo vingjarnleg, með róf-
una upp í loftið, að engum seip sáu, gat blandast
hugur um, að þetta voru laun hennar til Jóns fvr-
ir brunnferðina. Hann fleygði nú músinni á gólf-
ið, en kisa greip liana óðara og bar hana aftur
up]> í rúmið. Jón lét hana þá liggja þar og strauk
kisu vingjarnlega; en loks varð hann að fleygja
músinni burt, því ekki fékst af kisu að éta liana.
En upp frá þessu voru þau Jón og kisa jafnan
mestu mátar.
Frá þessari sögu hefir sagt húsbóndi Jóns, skil-
vís rnaður, sem enn er á lífi (1893).—Dýrav.
-----------------------o-<------
Sýn mér trú þína af verkunum.
Enskur prófessor aldurhniginn frétti einu
sinni af indverskum stúdent, sem lægi veikur á
sjúkrahúsi. Hann gekk til hans daglega, og boð-
aði honum fagnaðarboðskap Jesii Krists, en hann
lét ekki sitja við orðin tóm. Hann sýndi lionum
margskonar kærleika í verkum, alveg eins fyrir
því, þó að stúdentinn ekki aðhyltist trúboð hans.
Nokkru eftir að stúdentinn varð heill heilsu,
snerist liann og varð alvarlega trúaður maður.
Þegar hann var spurður um orsökina svaraði
hann:
“Eg liafði alt af tíu orð á móti einu, þegar
prófessorinn talaði við mig um trúmálin, en kær-
leiksríku verkin hans hlýjuðu mér svo um hjarta,
að eg sannfærðist um blessunarrík álirif lifandi
kristindóms á mannínn.—HeimiUsblaðið.
--------—o--------
Málshcettir.
“Lastaðu’ ekki líkan þér”, t
ljótt er að hrekkja og svíkja.
Að lifa flekklaus læra ber
og láta þekking ríkja.
i i f
“Leita skal, ef liggur á”
liðs hjá góðum vinum.
Sá er vinur, sem því frá y
segir ekki hinum.
“Lítið kemur litlu’ í mót,”
lærðu strax að spara;
en ei má hafa’ að öðrum hót,
ef að vel skal fara.
“Ráðfátt verður rögum þrátt,”
ráðin aldrei bresta;
stórmenni, er stefnir hátt,
strax hann isér hið bezta.
G. G. í Gh.—Heimilisblaðið.
---------o-------—
Bæn hins munaðarlausa.—Eftir Moody.
Lítið stúlkubarn misti foreldra sína, svo að
lienni var komið fyrir á öðru eimili. Fvrsta
kveldið, sem hún var þar, spurði hún, hvort hún
mætti biðja eins og hún væri vön, og þegar henni
var sagt, að það skyldi hún gera—það gerðu öll
góðu börnin, kraup hún niður og las bænirnar sem
móðir hennar hafði kent henni, en þegar hún var
búin að lesa allar bænirnar sínar mjög hægt og al-
varlega, bætti hún við stuttri bæn frá eigin brjósti
svo liljóðandi: “Kæri drottinn Jesús Ivristur, eg
bið ]>ig að þú látir þetta fólk, sem eg er nú komin
til, verða eins gott \ ið mig og pabbi og mamma
voru.” — Svo nam hún staðar og leit upp, rétt
eins og hún biði eftir svari. En svo bætti liún við:
“Eg efast ekki um að þú viljir það og gerir það.”
Moody svarar spurningu áfengissalans.
í bæ einum í Norðurálfu, þar sem mikið var
drukkið af áfengi, var inaður nokkur, sem átti hlut
í veitingaúsi með áfengissölu. En af því maður
þessi var meðlimur kirkjufélags, var ekki trútt
um að samvizka hans þegði um áfengissöluna. —
Maður þessi kom til mín og spurði mig um, hvað
eg héldi um það, hvort inaður gæti ekki með góðri
• samvizku veitt áfenga drykki. Eg svaraði: “Alt
hvað þér gerið, ber yður að gera guði til dýrðar.
Ef þér nú getið gengið niður í yðar kjallara, og
gert bæn yðar yfir rommfatinu o.g sagt t. a. m. á
þe.ssa leið, þegar sér seljið úr því: Drottinn, láttu
]>etta romm verða til blessunar fyrir viðskifta-
menn mína, — já, ])á getið þér gert }>að með góðri
samvizku.”
---------o---------
Skýjarof.
Eg sé ékkert ský, ]>ví hún skín nú svo hýr
hin skrúðbjarta árdegis-sunna.
Geislinn er fagur og guðlega hlýr,
hann gagntekur blómin og runna.
Já, Ijósið og ylur er lífsafla líf,
sem læsir sig gegnum alt jarðlífsins kíf.
Það læsir sig eins gegnum blágrýtið blátt
og hið blíðasta ungmeyjar hjarta,
það lyftir up'þ sál vorri hátt,—já svo hátt,
að oss hverfur hið kalda og svarta;
}>að opnar oss himinsins heilaga ljós:
hjarta vors fegursta ódáins rós.
G. G. í Gh.—Heimilisblaðið.
j