Lögberg - 22.07.1920, Blaðsíða 6

Bk 6
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 22. JÚLf 1920.
Æska er
æff skölV
Alt, sem
lærist t>íi.
Veröl vor»
aB (felslUIT!
Vesrl lífsins 4.
P. P- P.
TJR“THE IDYLS OF THE KING”
Arthur konungur.
Fundið Sverðið Excalibur
Eftir að Arthur var orðin konungur, varð
honum ungra riddara dæmi, er fara óvarlega og
leita mannrauna til þess eins að reyna sig; oft
reið hann frá mönnum sínum, og fór einn eftir
fáförnum skógargötum til þess að leita óvæntra
atburða. Hann gætti þess alls ekki, hvern skaða
ríki hans mundi líða, ef eitthvað yrði að honum og
ráðgjafar hans hinir góðu hörmuðu það, að hann
skyldi stofna sér þannig í hættu, þó ekki gætu þeir
annaö en elskað hann fyrir hvað djarfur hann
var og karlmannlegur í skapi-
Það var einn dag, að hann reið um Forset
Perilous; í þeim skógi átti heima máttug og fjöl-
kunnug kona, er Annoure hét; hún notaði fjöl-
kyngi sína til þess eins sem hana langaði til.
Hún sat við glugga í turni sínum og sá hvar Airt-
hur konungur reið í skógarrjóður; sól stafaði
geislum á hann svo að ljóma lagði af herklæðum
hans og glóbjörtu hári. En þegar Annoure leit
konunginn, hitnaði henni um hjartarætur, unz
hún staðfesti í huga sér, að hún skyldi ná ástum
hans og eiga hann, og leggja þar við allt kapp,
láta hann búa með sér og gera vilja sinn í öllum
efnum. Hún lét þegar vinda niður sýkisbrií og
slá opnum kastalahliðum, gekk út af kastalanum
með meyjum sínum, kvaddi konung virðulega og
bað hann hvíla sig í höllinni þann dag, með því
að hún þyrfti að biðja hann bónar. Arthur kon-
ungur varaðist ekki, efaðist ekki um drengskap
hennar og lét leiðast inn.
Þá var slegið upp dýrðlegri veizlu; Annoure
leiddi konung til sætis á hægri hlið við sig, en
riddarar og knapar þjónuðu honum með lotn-
ingu- En er veizlunni lauk, snéri konungur a®
kastalafrúnni og mælti hæversklega:
“Þér þóttust þurfa að 'biðja mig bænar, frú.
Ef eg get nokkuð gert yður til eftirlætis, þá bið
eg yður að segja mér til þess; og eg mun leggja
stund á það svo riddaralega sem mér er fært.”
“Að vísu” svaraði frúin, “vildi eg fegin
mega biðja yður að gera nokkuð fyrir mig, göf-
ugi riddari; leyfa munuð þér fyrst að eg sýni
yður um kastala minn og bújörð, eftir það mun
eg bera upp bón við yður, og knýja á yðar riddara
lund.”
Síðan leiddi hin fjölkunnuga frú konung-
inn Arthur úr einu herberginu í annað, en hvert
var öðru fegurra og prýðilegra. 1 sumum voru
vegleg veggjatjöld, á veggjum annara glóðji dýr-
ir gimsteinar, og konnngurinn undraðist hvers
sú kynni að biðja, er svo miklum auði réði. Að
síðustu leiddi Annoure konung út á virkisvegg;
þá sá hann að breyting var á orðin, þrennir varn-
argarðar voru komnir utan um þann sem hann
fyrst hafði séð, og fyrir þeim sást hvergi til skóg-
ar. Þá leit hann við Annoure og mælti stilli-
lega:
“Mikið undrar mig hvað óbreyttur riddari
kann að gera fyrir þann, sem ræður fyrir svo
furðulegum kastala sem þeim, er þér hafið nú
sýnt mér; eigi að síður, ef eg get veitt yður ridd-
aralega þjónustu í nokkru, þá vildi eg fúslega fá
þaS að heyra nú, því eg hlýt að halda fram minni
ferð, og skunda til þeirra e| eg hefi svarið að
veita riddara þjónustu.”
“Hvemig látið þér, Arthur konungur,”
svaraði frúin með gletni, “hugsið ekki til að
villa mér sýn; eg veit vel hver þér erað, og að
allt Bretíand lýtur yðar hoði.”
“Nauðsyn að meiri, að eg haldi fram ferð-
inni til að rétta rangindi og liðsinna þeim sem
hollir eru sínum herra.”
“F’ávíslega mælt,” sagði sú fjölkunnuga,
“hví skyldi sá hlýða kalli hvers þræls og þegns í
sínu ríki, er yfir öðrum hefir að bjóða? Nei,
hvíl þig hér hjá mér, þá skal eg veita þér vald yf-
ír því landi, sem ríkara er en Bretland og svala
hverri ósk og ílöngun, sem þér kann að koma í
hug. ’ ’
Konungur mælti byrstur: “Kona eg vil
heyra bæn þína nú þegar, og halda svo lei/5ar
minnar.”
Annoure svaraði: “Sussu,” mælti hún, “ger
þig ekki byrstan, slíks er ekki þörf. Eg bauð
þér góða kosti. Heit mér hollri þjónustu, þá
skaltu eignast allt, sem þú kant að giraast. Þú
skalt eignast þenna fríða kastala og ráða þeim
máttugu orkulindum er mínu valdi lúta. Hví
skyldirðu eyða æskudögum þínum í þrautum og
í þjónustu slíkra er lítilla launa er af að vænta?”
Þá snéri konungur frá og til turastiga dyra,
er hann hafði komlð upp um, en fann þær þá
hvergi
Þá tók hin fjölkunnuga til orða, og mælti
með glettni:
“Fríði herra, hveraig hugsið þér til að kom-
ast burt, nema fyrir minn góðvilja? Sjáið þér
ekki garðana sem gæta kastala míns? Og mun
yður ei líklegt þykja, að eg hafi næga starfamenn
að gera það sem eg vil?” Hún sló saman lóf-
unum og í sama bili spratt fram sveinahópur;
þeir tóku konunginn, að boði hennar, báru hann
til fangaklefa og lokuðu hann inni-
Þar var konungur þá nótt, fangi hinnar illu
seiðkonu, við litla von að næsti dagur, þegar upp
rynni, yrði honum blíðari. Ekki þvarr honum
kjarkur, heldur vakti hann alla nóttina yfir því,
að háski kæmi ekki að honum óvörum. Þegar
lýsti af degi, kom Annoure að vitja hans. Hún
virtist tígulegri á að sjá en daginn áður, hærri og
ógurlegri; og allur klæðnaður hennar ljómaði af
glitrandi gimsteinum, svo að varla mátti í móti
sjá. Hún ávarpaði konunginn svo sem drotning
sinn undirmann með því líku stórlæti sem væri
hann af lágum stigum, og spurði hann hvernig
honum hefði liðið um nóttina.
Og konungurinn svaraði: “Eg hefi vakað
sem riddara hæfir, þeim er veit sig í háska, og
ber sig sómasamlega í hverri hættu sem að hönd-
um kann að bera.”
Frúin Annoure dá^ist að hugprýði hans og
girntist nú meir en áður að koma vilja sínum
fram við hann, og hún tók þannig til orða:
“Sir Arthur, eg veit gjörla að þér eruð hug-
aður maður og frægur riddari, og sárlega girn-
ist eg aS halda yður hjá mér. Verið kyr hjá mér
þá skal eg lofa yður því, að þér skuluð ráða yfir
stærra ríki, heldur en þér hafið nokkru sinni
heyrt getið um, og þá skal eg, eg sjálf er yfir því
ræð, hlýða yðar boðum. Og hvers farið þér á mis
ef þér þýðist það sem eg býð? Ekki stórmikils,
ætla eg, því að þú skalt ekki gjöra þér í hug, að’
þú munir nokkurntíma frelsa veröldina frá því
sem ilt er og vinna mannfólkið til trúmensku og
sannsögli.”
Þá svaraði konungur og var reiður:
“Fullvel þykist eg sjá, að þú ert meini bland-
in og vilt ekki annað vinna, en snúa mér afleiðis.
Eg býð þér byrgin, fúla fordæða. Gerðu hvað
ilt þú getur, þú skalt aldrei beygja mig til þess
sem þú vilt vera láta, fyr skal eg lífið láta,” og
að svo mæltu brá konungur upp fyrir henni sverði
sínu með krosshjöltunum. Þá félst frúnni hug-
ur, við þá sjón. Hjarta hennar fyltist heiftar,
en hún stilti sig og mælti:
“Far þú leiðar þinnar, stórláti kóngur í kot-
ríki. Stjórnaðu vel vesölum lýð dauðlegra þegna
þinna, fyrst þér er það hugþekkara en ráða yfir
loftsins kröftum. Eg held þér ekki móti vilja
þínum.”
Með það gekk hún burt; konungur heyrði
hana skipa sveinum sínum að hleypa honum út
og lofa honum að halda fram ferð sinni-
Og með þessum hætti gerðist það, að kon-
ungur náði frelsi sínu og undraðist hve auðveld-
lega það veittist. En allt um það grunaði hann
ekki hvílíkt fláræði bjó í huga frúarinnar Ann-
oure, því þegar að hún fann, að hún vann ekki á
konunginum, þá kom henni ráð í hug til að færa
hann til heljar og gera honum skömm. Og því
stilti hún svo til með fjölkyngi sinni, að konung-
ur fór þá leið sem lá að lind, en þar sat riddari
við tjald, og bannaði öllum umferð, nema þeir
reyndu sig vib hann. Sá riddari var Sir Pelli-
nore, er þá bar af öllum riddurum að afli og ridd-
aralegum íþróttum, svo að enginn fanst hans
maki. Þegar konungur kom í námunda, kallaði
Sir Pellinore á hann og mælfi:
“Stattu við riddari, enginn fær að fara hér
hjá, nema hann reyni sig við mig.”
“Það er ilt álag” svaraði konungur “það
væri betur, að þú legðir niður þann sið.”
“Það er minn siður og honum mun eg
halda,” svaraði Pellinore. — “ef þér líkar hann
ekki, þá bættu um, ef þú getur.”
“Eg skal við leita,” segir Arthur, “en eg
hefi ekki spjót, svo sem þú mátt sjá.”
“Ekki mun eg níðast á þér” svaraði Pelli-
nore og bauð fylgdarmanni að fá Arthur spjót.
Því næst bjuggust þeir til burtreiðar, höfðu
skildi fyrir sér og lögðu stengur til lags, riðust
síðan að. Konúngur var móour af andvöku og
Pellinore þriggja maki, svo að Arthur lyftist úr
söðli í fyrstu atreið.
Þá mælti hann:
“Eg hefi haft miður á hestbaki, en nú vil eg
mæta þér á fæti, með sverði mínu.”
“Eg skal fara af baki líka” mælti Pellinore
“lítill sómi væri mér að vega af hestbaki, að þér
á fæti.”
Því næst gengust þeir að og börðust með
grimmlegum atgangi, hjuggu hlífar hvor af öðr-
um, en jörðin litaðist blóði þeirra.
Loksins brotnaði sverð Arthurs undir hjölt-
um og stóð hann þá vopnlaus fyrir.
“Nú ertu á mínu valdi,” hrópaði Pellinore,
“bið þér vægðar, ella skal eg drepa þig.”
“Það skal eg aldrei gjöra svaraði konung-
ur, “drep mig ef þú getur.”
Að svo mæltu, hljóp hann á Pellinore og tók
um hann miðjan, feldi hann og féll sjálfur á hann
ofan- Þá undraðist Sir Pellinore, því svo djarf-
an og röskan hafði hann aldrei átt við fyrri; en
nú kendi aflsmunar, er hann tók á aflinu, hann
velti sér við og snaraði Arthur undir sig. Þá
mundi Arthur lokið hafa þar sínum lífdögum, ef
ekki hefði Merlin staðið við hlið hans í sama vet-
fangi; hann stöðvaði Pellinore, er hann reiddi
sverðið til höggs, og mælti,
“Ef þú drepur þenna riddara, þá stofnar þú
öllu ríkinu í hættu, því að þessi riddari er Arthur
konungur sjálfur.”
Þá varð Pellinore skelkaður og mælti:„
“Sá kostur mun vænstur, að stytta honum nú
aldur, því hver von er til að hann vægi mér, ef eg
læt hann halda lífi, svo illa sem eg hefi leikið
hann. ’ ’
En Merlin stakk hann svefnþorai, áður en
hann náði að höggva sverðinu, reisti síðan Art-
hur upp, batt sár hans og kom honum til sjálfs
sín úr öngviti.
En er konungur raknaði við, sá hann þann
er hann hafði barist við liggja sem dauður væri;
þá hrygðist hann og mælti:
“Merlin, hvernig hefir þú leikið þenna
hrausta riddara? Ef þú hefir banað honum, þá
mun eg harma það alla æfi, því að góður riddari
er hann og berst drengilega, þó nokkuð skorti
liann á riddaralega hæversku. ”
* * Hann er ekki svo illa leikinn sem þú, herra
konungur, er svo óvarlega ferð með sjálfan þig
og stofnar með því ríki þínu í voða; svo er sem
þú segir, Pellinore er liraustur riddari og mun
hér eftir veita þér örugga fylgd. Vertu óhultur
um það, hann skal rakna við eftir þrjár stundir,
alveg jafngóður. En það mun mál til komið, að
flytja þig þangað sem sár þín verða fægð.”
“Nei,” svaraði konungur, “ekki mun eg
koma til hirðar minnar vopnlaus, fyrst mun eg
finna ráð til að ná mér í sverð.”
“Það er auðgert” svaraði Merlin, “kom þú
með mér og eg skal vísa þér þangað sem þú getur
fengið þér sverð það, er bezt er í víðri veröld og
allir undrast.”
Þó að móður væri af sárum, þá fylgdi konung-
ur Merlin um marga skógarstigu og rjóður, þang-
að til þeir komu að vatni, langt inn í skóginum; og
er þeir stóðu og horfðu á það , varð konungur
þess var, aö handlegg skaut upp úr vatninu, er
hjúpaður var hvítu silki og hélt á fögru sverði,
er glitraði í láréttum geislum kvöldsólar.
“Þetta er mikil furðusjón,” mælti konungur,
“hvað mun hún tákna?”
Og Merlin svaraði og sagði:
“Djúpt er þetta vatn, svo djúpt, að enginn
má kanna, en í því er reist á rótum fjallanna höll
Vatnadrósar. Máttug er hún af magni því er
jafnan orkar góðs, og hún mun hjálpa þér, þeg-
ar þú þarft helzt við. Handa þér hefir hún gert
þetta sverð. Far nú til og ták við því.”
Þá sá Arthur lítinn bát, falinn til hálfs í sefi
er óx me* fram bökkum vtnsins; hann hljóp í
bátinn er leið áralaus út á mitt vatnið, þar sem
handleggurinn með sveröinu stóð upp úr. Hann
teygði sig yfir borðið og tók sverðið; þá hvarf
höndin þegar í stað, en bátinn bar aftur sjálfkrafa
með honum að landi.
Arthur dró hið mikla sverð úr sliðrum og
dáðist að því, hve vel það var smíðað; af hjöltum
þess stóð álfheima ljómi glitrandi gimsteina —
demanta, topaz og emerald og margra annara er
ekki þekkjast nöfnin á- En á brandinum sá
hann rúnir og baö Merlin lesa þær.
“Sir ,” sagði Merlin, “öðru megin er let-
rað: “Haltu mér,” hinumegin: “Sleftu mér.”
“Hvort á eg þá heldur að gera?” spurði kon-
ungur.
“Haltu því”, svaraði Merlin, “tíminn er ekki
kominn enn til að kasta því frá sér. Þetta er
hið góða sverð Exealibur, eða Cut Steel, og muntu
vel njóta. En hvernig lízt þér á sliðrin?”
“Fögur umgjörð fyrir svo gott sverð,” svar-
aði konungur.
“Nei, meir en það” sagði Merlin, “Því að
meðan þú átt þá umgjörð, mun þér^ldrei blæða
til ólífis, hversu stórum sárum sem þú ert særð-
ur.”
Og þegar konungur heyrði það undraðist
hann á ný.
Þvínæst fóru þeir aftur til Caerleon, og urðu
kapparnir næsta glaðir heimkomu konungs síns.
Litlu síðar kom þar Sir Pellinore, bað hann kon-
ung afsökunar, en hann gerði gaman úr óförum
sjálfs síns. Síðar gerðist Sir Pellinore hand-
genginn og gekk í lög með köppunum er bundnir
voru heiti, ekki að eins til harðræöa, heldur til
mildi og mjúklætis; þeir þjónuðu konungi með
hollustu og börðust jafnan til að rétta það sem
aflaga fór og bæla niður það sem rangt var
gjört.
Maðurinn, sem hló með öðru
auganu, en grét með hinu.
Framh.
“Þér mishepnaðist sökum þess, að þú ekki
hlýddir ráðum mínum.
Eg skal reyna að hjálpa þér til þess að ná
gulleplinu, ef þú ferð nákvæmar eftir ráðum
mínum en þú geröir.
Þetta gullepla tré er í aldingarði einum eins
og vínviðartréð var. Þar eru varðmenn eins og
í fyrri staðnum, og þegar þú kemur að trénu, þá
muntu sjá tvo stafi annan úr við, himr úr gulli,
gættu vel að því að nota áxafinn sem úr við er
gjörður til þess að ná niður eplunum,” sagði
tóan.
Heimski drengurinn kom eftir leiðsögn tó-
unnar að garðinum sem gulleplatréð stóð í. Hann
komst fram hjá varðmönnunum, og að trénu, og
stóð þar alt heima. Þar voru stafirnir tveir,
annar úr gulli, hinn úr við-
Þegar heimski drengurinn kom auga á epl-
in, varð hann svo bráðlátur að hann gaf sér ekki
tíma til að athuga hvern stafinn hann tók, heldur
sló til eplisins með gull stafnum, en þegar staf-
urinn slóst í gulleplið, söng svo hátt í, að varð-
metnnimir vöknuðu, og komu þeir hlaupandi
þangað sem einfeldningurinn stóð og tóku hann
fastann, og fluttu hann til húsbónda síns.
Þegar garöeigandinn /hafði spurt einfeldn-
inginn spjörunum úr, og hann hafði sagt honum
hvers vegna að hann væri staddur í aldingarðin-
um, svaraði garðeigandinn:
“Eg skal láta þig lausan, og gefa þér gullna
eplið, ef þú færir mér hest, sem getur farið í
kringum jörðina á tuttugu og fjórum klukku-
tímum.”
Einfalda piltinum leist nú ekki meir en svo
á þetta, samt fór hann á fund tóunnar, sem ávít-
aði hann fyrir óhlýðnina og sagði, að ráð sín
mundu koma að litlu haldi ef ekki væri farið eft-
ir þeim, að síðustu sagði tóan: —
“í skógi einum sem eg skal fylgja þér til,
munt þú finna hest, um háls honum eru múlbeizli
tvö, og er taumurinn á ööru úr gulli en hinn úr
kaðli.Ef þú tekur í kaðaltauminn, muntu kom-
ast með hestinn á burtu, en ef þú tekur gulltaum-
inn, þá mun hesturinn hneggja svo hátt að eig-
andi hans heyrir, og áttu þá hegningu vísa.”
Þegar að pilturinn og tóan komu að skógin-
um, fór tóan leiðar sinnar, en pilturinn gekk í
skóginn og hafði hann ekki farið lengi eftir hon-
uin, áður hann sá hest svo fallegan, að honum
fanst hann aldrei hafa séð annan eins. Um liáls
honum voru múlbeizlin eins og tóan hafði sagt, og
þótti heimska drengnnm ótilhlýðilegt að leiða svo
fallegan hest við annað en gulltaum, svo hann
þreif gulltauminn. En undir eins og hann tók
í gulltauimnn, tók hesturinn að hneggja, og komu
þá gæslumenn hestsins og tóku einfeldninginn og
fóru með hann á fund húsbónda síns, þar sem
hann sagði sögu sína, en að henni lokinni svaraði
eigandi hestsins: —
“Eg þrái meyju sem er fögur eins og gullið
og sem hvorki hefir séð sóluna eða tunglið.
Færðu mér hana og þú mátt eiga hestinn.”
“Ef eg mætti leita að henni á gullna hest-
inum, þá gæti skeð mér tækist að finna hana,”
svaraði pilturinn.
Maðurinn spurði heimska piltinn að, hvaða
vissu aö hann liefði fyrir því, að hann skilaði
hestinum aftur. En pilturinn sór við höfuð
föður síns, að þó hann fyndi stúlkuna aldrei, þá
samt skyldi hann koma með hestinn til baka.
Svo hann fór og fann tóuna að máli einu sinni
enn, ef því hún var sérlega umburðarlynd, þá
lét hún til leiðast að hjálpa honum einu sinni enn,
og fyrirgaf honum allt hugsunarleysið.
Svo fylgdi tóan honum að helli einum, og
fyrir utan hellisdymar stóð mær ein se mlýsti af
eins og skíru gulli, og svo var hún fögur í and-
liti og vel limuð að pilturinn gleymdi sér alveg,
og stóð í leiðslu og horfði á haná.
Hann rankaði ekki viö sér fyr en hann heyrði
rödd tóunnar sem sagði:
“Hveraig getur þú fengið af þér að skifta
á þessari fögru meyju og hesfi?”
Pilturinn svaraði að hann hefði svarið við
höfuð föður síns að gjöra það. Tóan sagði að
hún héldi að hún sæi veg út úr þeim erviðleikum,
og breytti sjálfri sér í meyjarlíki, sem var svo
líkt hinni stúlkunni, að þær þektust varla í sund-
ur.
Heimski pilturinn tók svo þá fögru mey til
mannsins sem hestinn átti, og varö sá feginn kaup
unum, og- vissi aldrei annað, en að haim hefði
fengið mey þá sem hann bað um í fyrstu.
Og pilturinn flutti vínviðar tréð heim til föð-
ur síns, en tók meyjuna fögru sér fyrir konu.
------o-------
Guð verður að reyna trú vora. Hann byggir
eigi önnur skip en þau, sem hann hefir til sigl-
inga—Heimilisblaðið.