Lögberg - 04.08.1921, Page 2

Bls. 2
LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 4. AGÚST 1921
Hvort ætti eg heldur
dökkhærðri
að giftast ljós- eða
konu?
eftir Albert Edward Wiggam.
konunnar og hefir gefið henni
vald >að og rétt, sem hún nú
nýtur í mannfélaginu. Og mér
finst, ef sá flokkur liði undir lok,
að með honum mundi fara jafn-
réttis von allra mannflokka, að
því er lýðveldis fyrirkomulagið
Allir englarnir eru ljóshærðir. sner+ir, eða réttara sagt, jafnrétt-
En þeir sem í undirheimum búa i isvon fyrir/ áhrif þess lýðveldis er
dðkkir á brún og brá.
pað meinar samt ekki að alt ljós-
hært fólk séu englar, en alt dökk-1 lýðveldi, heldur lýðstjórnarríki
laVUU íjíiu/ íwuh ys*oö ijvív.uíu
þeir sjálfir stofnsettu og sem þeir
ætluðust til, að yrði ekki að eins
hært sé á vítisvegi.
pað meinar samt, að ósegjan-
lega mikill munur er á andlegu og
siðferðislegu þreki og ásigkomulagi
hinna ýmsu flokka mannkynsins,
eins og líka að listamennirnir hafa
sýnt í verkum sínum.
Flestir munu ganga að því vísu að
mismunur sé á milli Japana og
Engil Saxa, á milli Gyðinga og
Grikkja. En það er ekki eins
Ijóst fyrir mönnum að mismunur-
inn á ljóshærðu og dökkhærðu
fólki er nálega eins mikill — að
millibilið á milli þeirra er afar
mikið og uppruni þeirra jafn ó-
líkur. Á milli þessara tveggja
kynþátta, þess ljó,shærða og dökk-
hærða liggur þúsund ára fram-
þróunar bímabil.
Dökkhærða fólkið er miklu ó-
sannorðara en það ljóshærða. Á
hinn bóginn er ljóshærði flokkur-
inn margfalt meira hneigður til
ofdrykkju en sá dökkhærði.
Svo þegar til þess kemur að
velja maka, þá getur svo farið, að
velja sé á milli ljóshærðs drykkju-
rúts eða dökkhærðs lygara.
Ekki er heldur alt ljóshært fólk
Látum oss gjöra oss grein fyrir
því, hvað vér meinum með Ijós-
hærður og dökkhærður.
Margt af fólki sem vísindamenn
kalla ljóshært, mundu margir
halda að tilheyrði dökka ættstofn-
inum. pó það sé ekki mikil hætta
á meiningamun þegar um verulega
ljóshærða persónu er að ræða.
Hver einasti maður getur þekt
verulega Ijóshærða persónu, sér-
staklega konu, hvort heldur hún
er svo frá náttúrunnar hendi eða
hún er máluð..
Fyrir nokkru síðan, kom eg út úr
leiklhúsi 4 N. York og sá að líkind-
um fallegustu konuna í borginni,
þar sem hún gekk frá leikhúsinu
og að bifreiðinni sinni. Eg er
ekki í minsta vafa um það að vinir
hennar og blaðamenn, mundu
kalla hana dökkhærða. Hún hafði
mikið og dökkt hár og augabrýr,
stór fögur dökk augu, og and-
litshúðin virtist vera nokkuð dökk.
En hún var há vexti og tíguleg,
herðamar, höfuð og handleggirn-
ir eins og á Juno sjálfum, nefið
beint og frítt eins og á grískri
gyðju^ höfuðlagið og hálsinn og
drykkfelt, né heldur alt dökkhært, það að hún vigtaði um 170 pund,
lygarar. Og ekki heldur eru | mundi ráða meiru en háralitur við
allir lygarar dökkhærðir, né allir þá sem vel þektu ættar einkenni
ljósíhærðir menn drykkjusvín.
En þetta eru sterk séreinkenni
þessara flokka eftir því sem mann-
fræðingum nútímans kemur sam-
an um, sem lagt hafa sérstaka
stund á að athuga þessa tvo kyn-
þætti.
pað er 'ekki ómögulegt að í
framtíðinni breyti vísindin þess-
ari niðurstöðu eins og geislabogi
sá, er hinir eldri málarar voru
vanir að mála yfir höfði dýrlinga
sinna, er ekkert nema aukaatriði
málurum nútíðarmanna. En vís-
indamenn, rithöfundar, skáld og
listamenn hafa rannsakað mann-
fólkið í heiminum og hina sér-
stöku kynþætti í mörg ár. Og
þeir hafa komist að þeirri niður-
stöðu að, þó að nálega alla kosti og
alla lesti sé að finna hjá einstakl-
ingum, þá samt þegar þjóðlífið er
tekið sem heild, hin ýmsu starf-
svið, svo sem vísindanna, hagfræð-
innar, stjórnarfar, lög og venjur,
þá er mjög mikill mismunur á
kynstofnum, og sökum þess mis-
munar er menning þeirra og
menningarsaga mjög ólík og þá
líka áhrif þeirra á mannlífið í
heild. Siðfræði þess, trúar-
brögð, mentun og menning.
í þessari grein hefi eg stuðst
við verk manna eins og prófess-
ors A. E. Ross, kennara við há-
skólann 4 Visconáin. Houston
Chamberlains, evrópisks menta-
manns, Lothop Stoddard í Boston.
Gobineau greifa, Frederick Adams
Woods, en um fram alt Madisons
Grant, frá New York, Og er þessi
grein lítið annað en endurtekning
á því sem þessir viðurkendu menta
menn Ihafa sagt. J?ó má bæta
því við að þetta er efni sem eg
hefi verið að athuga í mörg ár og
hefi ferðast bæði um Evrópu og
Ameríku, sem námsmaður og fyr-
irlesari. New York, þar sem eg
á nú heima, er sá hagkvæmasti
staður til þess að rannsaka hina
mismunandi ættbálka, sem nokk-
urntíma hefir þekst. En þó
grein þssi gjörði ekkert annað en
■vekja eftirtekt manna á bók Mr.
Madison Grant, “Passing of a
Great Race,” svo að fólk læsi hana,
þá væri fyrirhöfnin sem þessi
grein kostar, meir en endurborg-
uð. pví sú bók mundi þá breiða
út kenninguna um hæfUeika ætt-
stofnanna og framþróun þeirra
sem ritið the Physical cultur læt-
ur sig svo miklu skifta.
Mr. Grant er lögfræðingur í
New York, og þess utan^f til vill
fremstur allra ættfræðinga sem
nú eru uppi og er manría bezt að
sér um framkvæmdir og athafnir
hinna ýmsu ættstofna eða kyn-
þátta. Hann heldur því fram að
ljóshærði Norðurlanda kynflokk-
urinn, sem er höfundur að.allri
nútíðar menningu, sé að missa
hald fyrir dökkhærða flokknum á
lægra stigi, sem eru að verða
mannfleiri. Ef það er satt, þá er
það hin mesta ógæfa sem getur
komið fyrir, bæði hinn ljósa og
eins hinn dökkhærða mannflokk,
hvar sem þeir eru í víðri veröld.
Maður einn, spurði mig nýlega,
hve lengi eg héldi að lýðveldis
fyrirkomulagið mundi haldast f
heiminum. Eg svaraði honum
samstundis: “Á meðan ljóshærði
kynflokkurinn er við liði.”
Ljóshærði ættstofninn fann upp
iýðveldis fyrirkomulagið, riddara-
skapinn, hraut þraaldómshlekki
eða ættarmót og hann Ihefði undir
eins komist að þeirri niðurstöðu
að þarna væri um að ræða beinan
afkomend ljdishærðu víkinganna
fornu. Enginn af hinum dökka
kynþætti frá ströndum Miðjarðar-
hafsins gat verið eins stór og
kona þessi var án þess að bera
líkamslýti, og ekki heldur náð
þyngd hennar án þess að vera
of feit.
prír aðal kynstofnarnir
Evrópu sem vér Ameríku menn
erum komnir frá eru, fyrst dökki
kynfl. frá ströndum Miðjarð-
arhafsins. Annar hinn svo kallaði
Alpine kynþáttur, sem byggir land
í norður frá þeim fyrriefnda og í
þriðja lagi er norður Evrópa öll
bygð af hinum norræna kynstofni,
sem breytilegur frá hinum að
ytra útliti að það að þeir eru stærri
nefið er beint og Jangt, höfuðkúp-
an er 4 löng og hár og skinn er
vanalega ljóst, og eru hinir blá-
eygðu og hörundsljósu skandinav-
ar? hin full-kunnugasfa fyrirmynd
þess hvað vér eigum við þegar vér
tölum um ljóshærða kynstofninn.
pessi dðkki flokkur eða ætt-
stofn sem byggir etrendur Mið-
jarðarhafsins segir Mr. Grant að
séu vanalegast smáir vexti, beina
smáir, með langa höfuðkúpu og
séu dökkir á lit, og verði enn
dekkri eftir því ,sem sunnar dreg-
ur. pá er, segir hanri að finna
á Suður Frakklandi, á Spáni á
Suður-ftalíu7 á Grikklandi og í
Norður-Afríku, og svo hefir út-
breiðsla þeirra verið mikil að þeir
ná til Suður-Indía þar sem þeir
hafa 'blandast Negrum.
Á vestur hluta Englands, má
enn í dag sjá leyfarnar af þessum
dökku innflytjendum fr álöngu lið-
inni tíð og hið dökka yfirlit er finst
á meðal Englendinga, Skota, íra,
og Welsh mantía, segir Mr. Grant
að sé komið frá gömlu dökku inn-
flytjendunum.
Alpine kynstofninn, eða fólkið
með kringlótta höfuðkúpu (the
Round heads) byrja í austur
Frakklandi og breiðast svo út í
gegnum Suður pýzkalad, Norður-
íalíu, Sviss, Austurríki og Ung-
verjaland, tekur yfir tvo þriðju
parta af Russlandi, þar þeir eru
kallaðir Slavar. pað nafn gáfu
forn Rómverjar þeim, því þeim
fanst þeir sverja sig svo í þræla
ættina.
JJeir eru landbúnaðar þjóð hvar
sem þeir eru; sérstaklega þó akur-
yrkju fólk. peir eru styttri en
Ijóshærða fólkið, en aftur stærri en
þa ðdökkhærða, kub’bslegir í vexti,
hálsstuttir, lendabeiðir, og hár
þeirra dðkkt og gróft, kinnbeinin
mikil og brún eða gulleit augu
nema það sem þeir hafa blandast
Norðurlanda kynþættinum, þar eru
augu þeirra grá.
Flokkur þessi á litla menningu
utan hina fornu menning Mesa-
potamiu.
í þriðja partinum af Rússlandi
búa afkomerjdur norræna kyn-
stofnsins Ijóshærða, og það er ekki
þeirri viðureign.
Flokkurinn með kringlóttu
höfuðin (the Round heads) hafa
aldrei sýntr að þeir kynnu að
meta lýðveldis hugsjónir, og það
er víst óhætt að fullyrða að þeir
gjöri það aldrei. pjóð sem hefir
átt kost á að frmleiða menningu í
tíu þúsund ár og aldrei gjört það,
er ekki líklegl til að geta gjört það
hér eftir. Eitt er víst og það
er að ef Alpine flokkurinn verður
ofan á í Rússlandi þá mun heim-
urinn aldrei fá að njóta frá þeirra
hendi sömu menningar og hann
hefði notið ef afkomendur Norð-
urlanda stofnsins, sem eru meiri
höfðingjar og þar af leiðandi meiri
lýðveldissinnar yrðu ofan á.
Flokkar þessir hafa blandast
nokkuð saman. pegar maður sér
Englendinga, Ameríkumenn, eða
Skota sem eru háir vexti, með dökk
augu, mjög dökt hár og hörunds-
lit, þá er mönnum óhætt að spyrja
að hvort af foreldrum þeirra hafi
verið Ijóshært. Ótal sinnum hefi
eg reynt þetta og hefir mjög
sjaldan brugðist að svarið hefir
annað hvort verið; Hún móðir
mín, eða þá, hann faðir minn.
pess vegna kemst oft maðurinn eða
konan sem alla æfi sína hafa verið
kölluð dökkhærð að raun um að
þau eiga kyn sitt að rekja til
hins ljóshærða kynstofns að meiru
og minna leyti. Og jafnvel í
þeim fáu tilfellum þegar eg hefi
fundið dökkhærða menn; háa vexti
en granna, með þunnar lendar, en
breiðar herðar, grannvaxna leik-
fimismenn á meðal Ameríku manna
Skota, eða Englendinga, sem ekki
hafa átt ljóshærða foreldra^ þá
hefir það undantekningarlaust
komið í ljós að þeir hafa átt afa
eða ömmu sem voru af því bergi
brotin. Ættflokks einkenni
halda sér, og eins og Mr. Grant
kemst að orði “breytast ekki með
lífi þjóðanna.”
Til dæmis, eg býst ekki við að
menn mundu kalla Harding for-
seta, eða Theodor Roosvelt, ljós-
hærða, sérstaklega Harding for-
seta, því hann er dökkur í andliti,
og hefir eftir því .sem mér hefir
litist til brún augu. Samt mundi
hver einasti mannfræðingur óhik
að skipa þessum nafnkunnu mönn-
um í flokk hinna ljóshærðu manna
Sem meinti að aðal lyndiseinkenni
þeirra eru frá hinum ljóshærða
og bláeygðu Norðurlandamönnum.
Nálega allir Congressmenn vor-
ir, og einkanlega allir senatorar,
eru afkomendur þessa ljóshærða
flokks að því leyti að þeir eru að
öllu„ eða nokkru komnir frá hin-
um stórvöxnu Norðurlandamönn-
um.
petta sýnir hvað óhyggilgt það
er að velja vinnufólk eftir hára
eða hörundslit'. Sama er að
segja þegar um það er að ræða
að velja sér maka eftir sama mæli-
kvarða. pessir marg umtöluðu
ráðninga skrifstofustjórar verða
oft mjög leiknir í því að dæma um
lyndiseinkenni manna. Fólkið
ber ,smá einkenni sem augu óvans
manns veita ekki eftirtekt. Að
segja að dökkhærður maður sé
beztur allra til að vera við verz-
lun, en að ljóshærðir falli einhver-
staðar annarstaðar inn í iðnaðar-
greinarnar, er á engu bygt. J?ví
það er ekki ósjaldan, að fólk með
brún augu og sem er dökt á hár
og hörund, er talið tilheyra hinni
dökku kynkvísl, þegar það í raun
og veru er meir en að hálfu leyti
afkomendur Norðurlandabúa, eða
þó hann sé dökkur þá getur hann
verið frá Englandi, þar sem hann
eftir þúsund ára dvöl uridir áhrif-
um annarlegrar framþróunar er
orðinn breyttur í útliti og eðli frá
Grikkjum, eða ítölum, þó hann .pp-
runalega hafi verið að þeim ætt-
stofni. Svo breytast einstakl-
irigar hinna ýmsu kynjcvísla meira,
verða ólíkari hver öðrum heldur
en meiri hluti einnar kynkvíslar
breytist gannvart meiri hluta ein-
hvers annars kynflokks.
Og væri það atriði afar þýðingar-
mikið ef vér værum að ræða um
einstakling, að ræða um’ að velja
verkamann, konu eða eiginmann,
því þá hefir það mjög mikið að
segja hverjir nánustu ættmenn
þeirra eru. pað gjörir ekki mjög
mikið til að því er lífsánægju
manns snertir hvort konan han,s er
ljós eða dökkhærð. pað eru til
ágætar konur og menn. á meðal
bggja ættstofnanna. En það hef-
ir ósegjanlega mikla þýðingu fyrir
afkomendurnar, og framtíð þessa
lands, hvort heldur að þú tekur
þér fyrir maka, konu af stofni
Norðurlanda þjóða, eða konu sem
er afkomandi flokksins frá strönd-
Miðjarðarhafsins. pað er ó-
hið andlega ástand þeirra og lík-
amlegur þroski er á svo mjög ó-
líku stigi. peir mundu áreiðan-
lega ekki báðir byggja vel-
ferð sína, og samborgara sinna á
sama grundvelli, eða á sama hátt.
Fram'h.
KorfantryogEfri Slesia.
Bizmark ríkiskanslari pjóðverja,
hafði sem kunnugt er, látið semja
lög, er þröngvuðu mjög kosti Pól-
verjanna í Posen og Slesíu fylkj-
unum, og í raun og veru miðuðu
að því að uppræta hina pólsku
tungu. Eftirmenn Bizmarks, að
meðtöldum von Buelow og von
Bethman Hollweg, höfðu þrætt
nákvæmlega sömu sporin og létu
ekkert meðal ónotað, er að þeirra
hyggju gæti orðið til þess að koma
pólsku þjóðerni fyrir Ikattarnef.
Prússneska stjórnin lagði sig í
framkróka um að uppræta allan
pólskan félagsskap, lét banna trú-
arbragða kenslu á pólsku og ókvað
að neyða hvert einasta barn af
pólsku foreldri til þýzkunáms.
Enn fremur reyndi sama stjórn,
hvað eftir annað, að fá leyst upp
stúdentasamband eitt, er nefndist
“Schulerbund,” en sú stofnun var
einskonar þjóðræknisfélag hinna
yngri námsmanna, af pólskri ætt.
Korfntry hafði innritast í sam-
band þetta, rétt eftir að hann kom
í latínuskólann í Kattowjitz. en
jafnskjótt og yfirvöldin komust á
srioðir um það, létu þau tafarlaust
gera hann rækan úr skóla. Kor-
fantry lét brottreksturinn ekki á
sig. fá, enda naut hann, þótt ung-
væri og félaug, trausts ýmsra
hinna leiðandi manna þjóðflokks
síns; hljóp pólskur prins þá undir
bagga, veitti æfintýramannlnum
ríflegan fjárstyrk, réð honum til
að fara til Berlín og halda þar á-
fram n ámi. Að loknu stúdents-
prófi, hélt Korfantry svo til Bres-
lau háskólans í Efri-Slesíu og
lagði stund á sögu og þjóðmegun-
arfræði.
Að loknu embættisprófi ákvað
Korfantry að taka sér blaðamensku
fyrir hendur. Gerðist hann til að
byrja með fréttaritari í Berlín, fyr-
ir eitt af heztu blöðum Pólverja,
jafnframt því sem hann á hvern
annan hátt er verða mátti, reyndi
að styrkja landa sína 4 viðreisnar
og þjóðernis baráttunni. Enginn
einn maður annar, mun um þær
mundir hafa átt slíkan þátt í því
að útbreiða pólsku þjóðareinkenn-
in í Slesíu og hann. Með hans ráði
var það gert að fjöldi pólskra lög-
manna, vekfræðinga og ýmissra
annara stétta fluttust til Slesíu og
tóku þar bólfstu. Innflutning-
um þessum fylgdi það, að hvert
þjóðræknisfélagið öðru áhrifa-
meira var stofnað( í sveitum borg-
um og bæjum.
Kaþólsku prestarnir, hðfðu til
þess tíma, látið sig þjóðernis bar-
áttu Pólverja litlu gkifta, en smátt
og smátt tóku þeir að hallast á
sveif landvarnarmannanna og
veita sjálfstæðLskröfunum að lok-
um opinbert fylgi. pá var það
að prússneska stjórnin ákvað með
lögum? að neyða börn af pólsku
foreldri í fylkjum þessum til
þýzkunáms, þótt engin fyrirmæli
væru um það gerð að skylda
þýzk börn til að nema hina pólsku
tungu. Afléiðingin af þessari
ósamræmislöggjöf varð sú, að hin
uppvaxandi pólska kynslóð Slesíu
fylkjanna, kunni þýzkuna reip-
rennandi, um leið og megiriþorri
þýzkra unglinga, gat tæpast mælt
fram óbjagaða setningu á pólsku.
pýzkar verksmiðjur urðu, hvort
sem þeim líkaði betur eða ver, að
taka í þjónustu sína .fjöldann all-
an af pólskum verkamörinum. En
síðar meir þegar þessum pólsku
daglaunamönnum hafði vaxið ,svo
fiskur um 'hrygg, að þeir gátu
spilað upp á sínar eigin spýtur,
sett upp verzlanir eða iðnaðar-
stofnanir fyrir eigin reikning, þá
reyndust þeir þýzkurum ofurefli
í samkepninni og fengu algerlega
yfirhönd á sviði viðskiftanna. Lá
þar einkum til grundvallar sá
Korfantry fékk politisk foringja-
völd í ihendur. Var hann nú
hvað eftir annað, þótt ungur væri,
kosinn vara þingmaður bæði til
ríkisdagsins og prússneska land-
þingsins. pess er vert að geta í
sambandi við stjórnmála starf-
sem Korfantrys, að áður en pólski
stjórnmálaflokkurinn var stofnað-
ur í pýzkalandi, höfðu flestir Pói-
verjar( búsettir í Efri Slesíu, talist
til Miðflokksins kaþólska, sem enn
er ærið öflugur og áhrifamikill,
að því er viðkemur málefnum
Slesíufoúa. Aðalsmennirnir sem
fremstir stóðu í pólska flokknum
um þær mundir, vildi litla viður-
kenningu veita Korfantry framan
af, töldu hann ungan og óreyndan.
■Samt sem áður fóru svo leikar, að
þegar pjóðverjar, tóku að beita
kúgunarlöggjöf sinni, sem fastast
gegn Pólverjum, var það Korfan-
try, er hugrekki hafðd og einlægni
til að mótmæla ofbeldinu. Hinir
Pólsku aðalsmenn, reyndust flest-
ir þegar á átti að herða, hlyntari
pjóðverjum; höfðu meira að segja
hver ofan í annan heitið keisar-
anum og harðstjórndnni prúss-
nesku fylgi. Svo fór þó að lok-
um, að aðalforingi pólska flokks-
ins, Ferdínand prins von Radzi-
will, trygðavinur Hohenzollanna,
neyddist til að láta af forystunni
og tókst Korfantry þá samstundis
leiðsögn þess flokks á hendur.
En alt fram að ófriðnum
rnikla, átti Korfantry þó ávalt all-
marga mótstöðumenn innan þjóð-
flokks síns í Efri Slesíu. Einkum
voru eigendur kolanámanna hon-
um andvígir. Hann hafði sem
sé ávalt tekið svard verkamann-
anna og það gerði allan muninn.
Korfantry er örgeðja hugsjóna-
maður, sem ekki kann að hræð-
ast. Hann var stöðugt á ferð
og flugi um landið, flutti fyrir-
lestra um nauðsyn á samvinnu og
samheldni. Skömmul áður en
ófriðurinn hófst, komst Korfantry
þannig að orði við þýzkan blaða-
mann: “Nú erum vér undir alt
búnir. Pólsku þjóðræknis fé-
lögin eru starfandi nótt og dag í
hverri einustu borg bæði í Posen
og Slesíu, og sama er að segja um
verkamannafélögin. Hver einasti
meðlimur félaga þessara, er reiðu-
búinn til að leggja lífið í sölurnar
fyrir málstaðinn pólska, ef á þarf
að halda.”
Og svo kom ósigur pjóðverja í
stríðinu mikla. Korfantry hélt þá
til Warsaw og fagnaði lýðurinn
honum, sem frelsara þjóðernis-
ins. Tókst hann um þær mund
í
sannleikur? er áður hefir verið
um
minsti efi í mínum huga að inn- mögulegt að segja fyrir hvað ein
byrðis stríðið í Rússlandi er stríð-
ið á milli þessara tveggja flokka:
Alpine Round ‘head flokkurinn
undir leiðsögn Gyðinga, berst um
valdið við Norðurlanda ættflokk-
inn. Og ef við eigum að byggja
á sögu þessara tveggja kynþátta þá
staklingar á meðal ltala og Skan-
dinava undir mismunandi kring-
umstæðum. En það er hægt að
segja hvað hundrað þúsund
eða miljón ítalir,, eða skandinavar
gjörðu.
Að minsta kosti er hægt að
hvílir framtíðarvon Rúaslands á segja að athafnir þeirra gætu okki
því að Ijóshærði flokkurinn sigri í verið þær sömu, sökum þess að
bent á, að þeim voru báðar tung
urnar jafntamar, hin þýzka og sú
pólska, þar sem pjóðverjarnir
gátu tæpast gert viðskifti við
nokkra aðra, en sína eigin ætt-
bræður.
Áhrif Korfantry’s margfölduð-
ust dag frá degi, eigl að eins með-
al kaupsýslumannanna pólsku, er
hann aðstoðaði á margan hátt,
heldur þó umfram alt meðal verka-
lýðsins, einkum og sérílagi meðal
námamanna. Korfantry hafði
smátt og smátt náð eignarhaldi á
hinum og þessum pólskum blöðum,
ásamt góðri prentsmiðju. Reit
hann alla jafna mikið í blöð þessi
og dró ávalt taum verkalýðsins,
fyrst og fremst þó námamanna.
Honum voru kjör þeirra kunnugust
með því að hann hafði langtímum
samari unnið í kolanámum sjálfur.
pað leið ekki á löngu, þar til
ir á hendur ráðgjafaembætti
hinni nýju stjórn Pilsudkis en
lét þó af því brátt aftur. Litlu síð
ar var hann útnefndur sem full
valda umboðsmaður hinnar pólsku
stjórnar, til þess að hafa umsjón
með hinni almennu ajkvæða
greiðslu er fyrirskipuð hafði verið
í Efri SleSíu til þess að kveða á um
það, hvort fólkið kysi heldur sam
band við Pólland eða pýzkaland
Atkvæðagreiðslan féll, sem kunn
ugt er, pýzkalandi í vil. Að henni
lokinni ásakaði Korfantry J?jóð
verja u» óeinlægni og kvaðst hafa
í hendi gögn, er sönnuðu sér, að
pjóðverjar í Slesíu, hefðu haft
leynifundi Ihvað ofan í annað fyr-
ir atkvæðagreiðsluna, og á þeim
hefðu setið fulltrúar hermálaráðu
neytisins í Berlín. petta kvað
hann hina mestu óhæfu og ský
laust brot friðarsamninganna.
títaf þessu reiddist Korfantry
svo mjög að hann safnði að sér
her manns og krafðist þess að
þjóðar atkvæðið svo kallaða í Sles-
íu skyldi dœmt ógilt, með því að
óhindraður vilji almennings, hefði
ekki fengið að komri í Ijós. Af-
leiðingin af þessu varð sú, að í
brýnur sló hvað ofan í annað milli
pjóðverja og hinna pólsku íbúa
Slesíu, og helzt ekki annað fyrir-
sjáanlegt, en að til heimsvandræða
gæti leitt, með því að Englend-
ingar virtust hlyntir afstöðu pjóð-
verja, en Frakkar létu aftur á móti
í ljósi ákveðna Samúð með Kor-
faptry og bandamönnum hans. pó
tókst umfooðs'mönnum bandaþjóð-
anna að koma á aftur sáttum, eftir
allmikið þjark. Fregnriti blaðs-
ins N. York Times, er hitti Kor-
fantry að máli um þetta leyti, ritar
um hann eftirfylgjandi lýsingu:
“Hann er vafalaust meiri fyrir
sér, en nokkur annar maður í hans
föðurlandi, og jafnvel þótt víðar
væri leitað. Vinir hans hafa á
honum ofurást, en óvinir hans
hræðast hann úr öllu hófi. Kor-
fantry er sá lang áhrifamesti þjóð-
ernisvinur, sem Pólverjar hafa
nokkru sinni átt í Slesíu hinni
Efri. prjár árangurslausar til-
raunir hafa verið gerðar til þess
að myrða harin.
Eg heimsótti hann í stórri
foyggingu sem helzt líkist fornu
virki, með járnhliði við hvern inn-
gang og ramelfdar stálslár fyrir
hverjum glugga. Engan þjqn, eng-
an skrifara, hafði Korfantry hjá
sér, en feykistóran hund hafði
hann og grimmúðugan, sem þess
virtist reiðubúinn að stökkva á
PESS ER VERT AÐ VITA
D. D. D. D
R E M E D Y
f ’
DR. DERMOUX DIGESTIONAL DISCOVERY
Hið ágætasta blóðhreinsandi, taugastyrkjandi og uppbyggjandi meðal'
sem vísindin þekkja.
ABYRGST AÐ LÆKNA eftirfarandi sjúkdóma: Sýktan maga,
meltingarleysi, höfuðverk, miltisveiki, uppþembu, gyllinæð, hörunds
kvilla og kvennsjúkdóma.
Ef þú þjáist af einhverjum ofangreindum sjúkdóm, þá gerir það
þér gott að reyna D. D. D. D. meðalið. Til að byggja upp og hreinsa
líkamann er það afbragð.
Til að lækna alla taugaveiklun er það óviðjafnanlegt.
D. D. D. D. meðalið er aðallega mælt með sem heimilismeðali;
það er ekki tilraunameðal, heldur inniheldur efni sem margra ára
vísindalegar rannsóknir beztu lækna hafa uppgötvað.
Herrar:—‘Eftir að hafa reynt þrjár flöskur af D. D. D. D., er eg
glaður að lýsa því yfir, að hörundskvilli sá er eg hefi þjáðst af yfir
20 ár, er nú horfinn. Eg hefi reynt fjölda sérfræðinga, bæði í gamla
landinu og hér, án nokkurs árangurs, — Eg hefi ráðlagt fjölda mörg-
um vinum mínum að brúka meðal þetta, og hefir árangurinn ætíð
orðið sá sami. Önnur sérstök þægindi hafa mér hlotnast við notkun
meðals yðar; eg þjáðst áður af meltingarleysi, en nú .er það alveg
horfið. petta sannar mér það, að meðal yðar á við öllum isjúkdómum
er orsakast af ólagi meltingarfæranna.
Yðar einlægur H. Norton, Winnipeg.
D. D. D. D. meðalið er búið til í Winnipeg, og er til sölu í öllum,
lyfjabúðum. Verð $1,00 26-oz. flaska, $1,35, sent í pósti.. 5 flöskuy
fyrir $6,00, póstfrítt.
The D. D. D. D. REMEDY CO.
Dept. L. PHOENIX BLOCK, WINNIPEG, MANITOBA.
P. O. Box 1222
“Góð heilsa er fyrir öllu”. — Reynið þetta lyf sökum heilsu yðar.
Manitoba Hat Works
532 NOTRE DAME AVE. - - Phone A 8513
Cleaning, Remodelling and Blocking Ladies’ and Gents’ Hats
mig, hefði hann fengið að ráða, en
húsbóndi hans hafði leðursvipu
mikla á skrifborðinu, er seppi
vissi hvað táknaði, ef til hennar var
gripið, þess vegna hélt hann sér í
skefjum.
Korfantry er snillingur í tungu-
málum, talar meistaralega sex eða
átta mál, þar á meðal ágæta ensku.
“pegar eg spurði Korfantry,
hvort nokkuð væri hæft í hryðju-
verka sögum þeim, er af Pólverj-
um gengi, frá uppreistinrii síð-
ustu í Efri Slesíu, svaraði hann
því þannig: “Að h.ver Pólverji
sé engill, nær vitanlega engri átt,
en því má heldur ekki gleyma, að
enn eiga pjóðverjar langt í land
með að komast í dýrðlingatölu.”
Korfantry vill með engu móti
viðurkenna að meiiti hluti ibúa
Efri Slesíu, sé hlyntur pjóðverjum.
Hann telur alþýðu manna þar í
landi há-pólska, hugsunarháttinn
pólskan, þótt 500 ára þýzk anauð
hafi valdið því, að tungan kunni
að vera orðin nokkuð blönduð.
Omynnis veigur.
lindi vekur örvar sál
Að eiga dvöl í bjarkateigum,
ÓmþýS hlera ástamál,
Ekkert hvar að þekkist tál,
Ylmisins — bergja undra-skál,
Ómynnis af af tærum veigum.
. Yndi vekur , örvar sál
Að eiga dvöl í bjarkateigum.
Þegar skortir frelsi, fró,
Og fjötrar virðast hugann lama;
Eg flý um stund, í skreyttan skóg
Skróða sumars þar er nóg,
Til að vekja von og ró;
Vordagsblærinn þeytir ama.
Þegar skortir frelsi, fró
og f jötrar virðast hugann lama.
Ósjálfrátt oss Ibinda bönd,
Þar blíðar söngva raddir óma;
Frá skreyttum meið, í skógarrönd
Skvaldur glaums ei truflar önd —
Skoðum dásöm draumalönd
í dýrðarríki vorsins blóma.
Ósjálfrátt oss binda bönd
Þar blíðar söngva raddir óma.
Jóhannes II. Húnfjörð.