Lögberg - 19.01.1922, Blaðsíða 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN
19. JANÚAR 1922
Bla. 5
Dodds nyrnapillur eru bezta
nýrnameðaiiC. Lækna og gi?t,
bakverk, hjartabilun, þvagteppu
og önnur veikindi, sem starfa frá
nýrunnm- — Dodd’s Kidney Pills
kosta 50c. askjan eða sex öskjur
fyrir |2.50, og fást hjá öllum lyf-
sölum eða frá The Dodd’s Medi-
cine Co.. Ltd.. Toronto, Ont.
lenduim konum. pað stendur al-
veg á sama, hvað þessar útlendu
konur reyna til að gera þeim til
hæfis; þótt þær taki Brahma-trú,
þá samt geta þær aldrei þvegið af
sér þann ægilega blett í augm
Hindúanna, að hafa neytt nauta
og kúakjöts, — en þau dýr bæði
eru þeiih iheilög. Slíkt er óaf-
máanlegur blettur, sem kemur
Hindúum til þess að hafa á þeim
ýmigust og vantraust.
Afdrif þeirra, sem í veginn
koma.
Hreinn ágóði á árinu nam
$1,342,389, eð sem svarar 16.79%
af innborguðum höfuðstól.
Bankaráðið álovað að flytja
$541,686 af þessa árs ágóða yfir
á næsta ár, og er það sú stærsta
ágóða upphæð, sem flutt hefir
verið nokkru sinni yfir á annað
ár í sögu bankans. Upp’hæð þessi
er $400,000 hærri, en sú, er á
sama hátt var flutt yfir í fyrra.
Af ofangreindum upplýsingum
verður það ljóst, hve vel banka-
■stofnun þessari hefir verið
stjórnað á hinu liðna ári og hve
vel almennings hagurinn hefir
verið trygður, engu síður en
hluthafanna.
, --------o--------
Bændaþingið í Winnipeg
Sameiginlegt .þing bænda \
Manitoba hefir verið haldið und-
anfarna daga hér í Winnipeg,
sem er hið 19. ársþing bændanna
í Manitoba.
Á þetta þing koma bændur úr
öllum sveitum fylkisins og gestir
víðar að. pegar þingið var sett
voru mættir 500' hundruð fulltrú-
ar frá Manitoba. — Mörg mál og
þörf, hafa verið rædd á þessu
þingi, mál sem snerta bændastétt-
ina beinMnis og mál sem snerta
Canadamenn í heild sinni.
Á helztu starfsatriði bændafé-
laganna mintist forsetinn L. J.
Brown hinn nýkosni Dominion
þingmaður fyrir Lisgar kjördæm-
ið í Manitoab, en mestur part-
urinn af skýrslu hans, eða ræðu
fjallar um 'þátttöku bændanna í
stjórnmálunum.
Hr. Brown byrjaði ræðu sína á
þessa leið:
“pegar vér vorum síðast samati
ko>mnir á þingi, voru ský erfiðleik-
anna farin að síga yfir höfðum
vorum. Atvikin hafa nú leitt
• ljós að hugboð vort þá var á
rökum bygt, að hið háa verð á
landi og lága verð á landsafurð-
um var gegnstríðandi hvort öðru
og gæti aldrei haldist — að bú-
jarðakaup handa hermönnunum
undir þeim kringumstæðu,m væru
mjög hættuleg. pessi óeðlilega
hæð á prísum hélt áfram í tvö
ár eftir að stríðinu lauk, og þó
ótrúlegt sé, þá voru sumar nauð-
synjar manna hærri á þeim árum
en þœr höfðu verið á stríðsárun-
pað er með öllu ómögulegt, að
lát sér til hugar koma alt það
ráðabrugg, sem fram fer daglega
innan veggja þessara “Zenana”
eða íbúða þessara kvenna. Hin
sorglegu sambönd, fals og svik,
hinna skuggalegu sorgarleikja, er
daglega fara fram innan þessara
heimkynna, sem bæði eru ilm-
þrungin og blómum skrýdd.
Konurnar sem hafa verið sett-
ar til síðu fyrir einhverri ókunn-
ugri að norðan eða sunnan,
mynda sterkan félag«,skap á móti
þeim nýkomnu — á móti henni,
sem tekin 'hefir verið umfram
þœr. Gamall fjandskapur er lát-
inn falla niður og þær sameinast
í hefndarhug, sem ekki lætur
smáatriðin standa í vegi til þess
að svala sér.
Ef áform þeirra kemst upp, þá
er engin tregða á því fyrir þá,'; um _ yér bjuggum þ4 í Paradía
sem er augna yndi husbóndans þá| heimskingjans. Vér fórum þá
nákvæmlega eftir boðinu, sem
stundina, að fá hann til að
kveða upp dauðadóm yfir þeim
seku, og falla þær þá fyrir rýt-
ingi eða hengingarólinni.
En ef samsærið tekst, þá má sú
nýkomna biðja fyrir sér. Hún
verður að vera á verði nótt og
dag, og taka aldhei á móiti neinu
frá óvinum sínum. ekki einu
sinni svaladrykk eða blómknappi.
Hún veit ekki nær að henni er
réttur banvænn eiturbikar.
pað er ekki ótítt, að snákur
hafi alt í einu bitið prinzessur,
eða þær verið bitnar af eitur-
nöðrum, eða þá tígrisdýrshárum
smeygt, í mat þeirra eða meðöl,
sem svo aftur smýgur í gegn um
innýflin með ægilegum kvölum.
Eg gæti nefnt sumar þeirra á
nafn, tiltekið stað og stund, þar
sem þessi óhæfa hefir verið fram-
in. En sökum gestrisni þeirrar
er eg naut, ber mér að vera var-
orður, og mér dettur ekki í hug
að svíkja loforð mitt til þeirra,
sem trúðu mér fyrir þessum ógeð-
felda leyndardómi,” segir Mr.
Chauvalet.
--------o--------
Skýrsla Union-bankans
Ársskýrsla Union bankans
Af ársskýrslu Union bankans,
sem prentuð er á öðrum sta í blað-
inu, má fá glögt yfirlit yfir hina
miklu viðskiftaveltu þessarar pen-
ingastofnunar og eins það, hvern-
ig lánum hefir verið varið og skift
milli hinna ýmsu iðnaðargreina
þjóðarnnar. Ber skýrslan það
ljóslega með sér, hve stjórn bank-
ans hefir látið sér ant um hag við-
skiftavina sinna, engu síður en
hluthafanna.
pátttaka bankans í viðskifta og
iðnlífi þjjóðarinnar iséslt bezt af
því, að lán hans í Canad'a nema
$62,610,000. En traust almenn-
ing8 á stofnun þessari má glegst
marka af Sparisjóðsinnlögunum,
sem námu vB lok fjárhagsársins
þann 30. nóvember 1921, yfir
1116,000,000.
Pé er það og eftnrtektarvert,
hve mikið af veðbréfum bæði
sambands og fylkisstjórna að
oankinn hefir keypt. Hinn 30.
1920 náhlu slík við'
H .'.ti ^^>790,636, en við lok hins
ny iðna fjárhagsárs var upphæð-
ilrÍ5L'líkra >arfa komin upp í
$15,946,501, sem sýnir hinn mikla
stuðmng, sem bankinn hefir veitt
segir: “berið ekki áhyggjur fyrli
morgundeginum.” — Stofnanir,
stjórnir og einstaklingar héldu
áfram í hugsunarlausri eyðslu-
semi.
* Vér vorum sein að læra lexíuna
sem kend er í dæmisögunni um
feitu og mögru kýrnar, að óeðli-
legt fjör í verzlun og iðnaði, sem
af stríðinu stafar hlýtur að fjara
út og því hlýtur líka að fylgja
tilsvarandi deyfð.
Uppspent verð sem við ekkert
hefir að styðjast getur ekki verið
eðlilegt. pað var óumflýjanlegt
að daufu tímarnir yrðu að koma,
slík niðurröðun er ekki geðfeld,
en hún er sjálfsagt óumflýjanleg.
Eins og vanalega voru það
bændaafurðirnar sem fyrst komu
niður í verði. Verð á öðrum
nauðsynjum hefir farið hægt og
bítandi niður á við. Og sum af
verkfærafélögum, þrátt fjrrir
fallandi verð á fremleiðslu bænda
hækkuðu verð á verkfærum og
vinnuvélum að mun. pegar alt
er tekið með í reikninginn, þá er
spursmál hvort gjaldþol bænda í
Canada hefir nokkurntáma verið
eins illa farið og einmitt nú.
Sem dæmi upp á verðmismuninn
um hafa greitt atkvæði eins og
feður þeirra — eiginmenn og
bræður? Vissulega ekki!
Stundum greiddu þær atkvæði
eins og menn þeirra, synir eða
bræður, en stundum þvert á mótl
og virtust þær ávalt hallast á þá
sveifina sem betur fór.”
Mr. Brown mintist á undirtekt-
ir bændanna í Ontario í sambands-
kosningunum og þótti framkoma
þeirra heldur slæleg og sagði að
það yrði að vera verkefni bænda-
félagsins að opna augu þeirra og
leiða þá á réttan veg áður en
íæstu sambandskosningar færu
fram.
Um stefnu bændanna í stjórn-
málum talaði Mr. Brown, og minti
á að félagsmenn skyldu aldreí
gleyma því að 'bændafélagið hefðí
íleiri skyldum að gegna heldur
en stjórnmálaskyldunni og benti
mönnum á að það væri dauðadóm-
ur bændafélagsins ef félagsmenn
gleymdu því.
Um stefnu bændanna á Otta-
awa á þinginu, sagði Mr. Brown
ekki mikið, sem ekki var heldur
að búast við, því slíkt ber leiðtoga
flokksins einum að gera og sem
hann gjörði líka og lítillega er
minst á í öðrum stað í blaðinu,
en samt benti Mr. Brown á að
fylking bændanna á þingi ætti, og
yrði að vera brjóstfylking, sem
ryddi veginn fram til fegurri hug-
sjóna og frjálslegri viSskifta, án
tillits til iþess, hvaSa stjórnmála-
flokkur þaS væri, sem völdin hefSi
í þaS eSa þaS skiftiS.
Mörg mál voru tekin til umræðu
á þessu þingi og létu þingmenn
meiningu sína í ljósi óhikandi og
var vanalegast gengið frá málun-
um með því, að þingið samþykti
yfirlýsingu í þeim.
Um sölu á lifandi peningi til
Blnglands var allmikið rætt og lét
þingið í ljósi þá meiningu sína
að flutningsbann á canadiskum
nautgripum til Englands væri ó-
sanngjarnt og ætti sem fyrst að
íakast af.
Um verð á möluðu og ómöluðu
hveiti var mikið rætt. Sérstak-
lega um hinn mikla njun, sem
væri á milli ómalaðs og malaðs
hveitis.
J. Bennett frá Pine Creek, Man.
tók fram að verð á bezta hveiti
ómöluðu í sinni bygð væri 28 cent
fyrir mælirinn, en það tæki tvo
og hálfan mælir af ómöluðu hveiti
til þess að gjöra 100 pund af
möluðu hveiti. Mylnueigandinn
borga $2.05 fyrir ómalaða hveitið,
en þegar það væri komið í poka,
og malað þá kostaði það $3,90
hagnaður mylnueigandans væri
því $1.85 á hverjum 100 eða rétt-
ara sagt 98 pundum af möluðu
hveiti.
Vildi fundurinn að ástand þetta
væri rannsakað af landstjórninni.
Fanst samt að sliík rannsókn ætti
að fara fram undir umsjón stjórn
arinnar sjálfrar, en ekki nefndar
sem hægt væri að hafa áhrif á.
Um vöruflutningsgjald með
járnbrautum var mjög mikið rætt
og sýnt fram á, að það væri ein-
mitt sá þrándur er verst og mest
stendur í vegi fyrir þrifum vest-
urlandsins. Skorað var á stjórn-
ina að hlutast til um að sanngjarnt
flutningsgjald kæmist á und-
ir útsæði og fóðurtegundir, sem
bændur yrðu að fá og taka til láns
í héruðum þeim í Manitoba, þar
sem uppskerubresturinn var sem
mestur. f sambandi við alment
fyrirtæki, sem krefjist mikilla borg eitt eintak. pað kostar út- ursheimi í Mývatnssveit, fyrum
fjárútláta — né auki tillög til al- gefandann lítið, en á þann hátt bónda á Bjarnastöðum 1 sömu
mennra þarfa, þar sem hjá því yrði R. L. gerður greiðari gangur sveil- Puríður S{lgTur8'
að þvi að “standa á verði” fyrir ^ ^61*!8011". a. ”Ó1Um 1
ísland og íslenzk malem og ymis-; ur> g*em puríður heitir.
legt gæti af því leitt til góðs og 1
verður með nokkru móti komist.
“Að þrotabú séu auglýst betur
en nú sé gert.
“Pótt vér endurtökum stuðn-
ing vorn til grundvallarreglu
þeirrar, er höfuðbrautir fylkis eru
nú bygðar eftir, sem sé að bæði j þeirra vel og vandlega. Og
Dominion og fylkisstjórnin taki i hinu gestrisna heimili hans,
gagns fyrir útgefendurnar eða höf
undana, því R. L. kastar ekki bók-
um sínum á glæ, heldur gætir
á
er
þátt . í kostnaðinum, þá samt oft svo margt útlendra
lýsum vér yfir því að sökum pen- j manna úr ýmsum áttum, að mikl
ingakreppu og þuhgra skatta sem ar líkur eru til, að íslenzkar bæk-
nú þrengja að fólkinu, þá látum1 ur og blöð bæri þar fyrir augu
vér í ljós þá skoðun vora á þessu
þingi, að engar nýjar brautir ættu
að vera bygðar á meðan peninga-
eklan er eins mikil og nú á sér
stað.”
“Að þetta þing lýsi yfir því að
það álíti að sveitirnar í Manitoba
eigi rétt á að halda og nota skatta
sem lagðir eru á óunnið land, eða
að minsta kosti helming af þeim
skatti.”
í sambandi við hreyfirig þá sem
hafin er til þess að fá breytingu
á bindindis löggjöf fylkisins var
þetta samþykt:
• pingið lýsir yfir því, að það sé
mótfallið breytingu að minsta
kost í næstkomandi þrjú ár, og að
bændafélagið gjöri alt sem það
getur til þess að styðja Social
Service Council og The Better
Citizenchip League, til þess að
berjast á móti því, að nokkur
breyting sé gerð á bindindislög-
unum frá því sem nú er.”
Á síðasta fundi þingsins var
ákveðið að bændafélagið skyldi
taka þátt i stjórnmálum í Mani-
toba sem sérstakur flokkur og
stefnuskrá samin. Hér fylgir
á eftir sá kafli stefnuskráarinnar
sem fjallar um skattmálin:
1. Að umboðsmenn Dominion,
fylkja og sveitastjórna komi sér
saman um atriði er tollmálin
3nerta svo sem tekjuskatt, erfða-
festuskatt, skatta sem félögum
ber að gjalda, til þess að afmarka
starfsvið hinna ýmsu stjórna
þannig að hver um sig hafi sitt
sérstaka starfsvið að því er skatt-
málin snertir.
2. Óþreytandi og hagkvæm til-
raun til þess að fá eignaskatta
fyrirkomulaginu til fylkis og
sveitarþarfa komið í viðunanlegt
horf.
3. Að virðing á landi til toll-
greiðslu í landbúnaðar héruðum
sé bygð á söluverði á óunnu landi.
4. Að bygð séu óbygð landsvæði
og sé fyrirkomulag slíkrar bygð-
ar bygt á söluverði landsins; að
þeir menn sem óunnið land eiga
séu skyldaðir til þess að setja fast-
ákveðið verð á lönd sín og skal
það verð líka vera skattákvæðis
verð óunnu landanna.
5. Að skattur sé lagður á bif-
reiðar eftir vigt.”
Næsta bændaþing verður hald-
ið í Brandon.
Mr. Brown, sem undanfarandi
hefir haft forseta embættið á
hendi var ekki endurkosinn, þar
hann hefir nú þingstörfum að
gegna, en í hans stað var C. H.
Burnell kosinn.
margra manna, ef þær væri þar,
sem aldrei sæju þær annars.
Verzlunarráðið er um þessar
I mundir að koma því í kring, að
kaupsýslumenn eigi feér vísan
| samkomu stað í sambandi við
| fréttastofu^ Mun það vera byrj-
j un á kauphallarsmíð fyrir ís-
menta- lenzka kaupsýslumenn og er þar
larið að sið annara þjóða. Hafa j
verið tekin á leigu húsakynni í
byggingu Eimskipajélagteins í
þessu skyni.
CKUdrcn
Frá íslandi.
Akureyri, 19. nóv. 1921.
Nýlega eru látnar Helga Ein-
arsdóttir, kona Kristjáns á Mó-
gili á Svalbarðsströnd og pór-
gunnur Árnadóttir prests í
Grenivík.
18. þ.m. andaðist hér á sjúkra-
húsinu Valdína Valdemarsdóttir,
kona Stefáns bónda Ingjaldsson-
ar á Hálsi í Fnjóskadal.
sem haft hafa Zam-Buk við sár eín,
gleyma aldrei hve sá áburður mýk-
AknrevrT í92l" 1 ir fliótt °% ^ræir. Vitrar mæður
^ ' 1 nota aldrei' anna(ð. Dálítið af
Zam-Buk—lí hreinu vatni—þýðir
engin tár, engar áhyggjur. Zam-
Buk er svo hreinn áburður, að
hann læknar samstundis allar
undir, sprungur og hrufur.
4övorri,t á g’lreresza - nHfoi
Ragnar Lundborg.
Á þeim árum er mestar deilur
flutningsgjaldi með járnbrautum voru í dönskum blöðum, um ríkis-
komst þingið að þeirri niðurstöðu
að mönnum bæri að gjöra alt sem
þeir gætu til þess að fá það lækk-
að. En bent var á, að það væri
að eins almenningsálitið, sem
bygt væri á glöggum skilningi
málsins, sem gæti haft þau áhrif
á járnbrautarfélögin að þau létu
sér skiljast að hagur fólksins í
eg dálítið af byggi á 40 cent mæl-
irinn og keypti eitt axarskaft
fyrir 85 cent. Eitt er samt unn-
ið við þetta ástand og það er, það
sem vér höfum verið að brýna fyr-
ir mönnum í tíma og ótíma að
afkoma allra landsmanna hvílir á
velmeigun bændastéttarinnar.”
Um þátttöku bænda í stjórnmál-
um talaði Mr. Brown allmikið og
sigurvinninga þeirra í nýafstöðn-
um kosningum. Ástæðuna fyrir
því að þeir sem sérstakur flokkur
logðu út í kosninga baráttu. Hann
tók skýrt fram að valda vonin
hefði ekki átt neinn þátt í þeirri
ákvörðun, heldur skyldurækni og
þörf — skyldurækni við borgara-
legar skyldur þeirra og þörfin á
því að hrinda í framkvæmd breyt-
ingum þeim, sem ástandið í land-
inu krefst og sem stjórnarflokk-
arnir sem að völdum hafa setið
hafa verið svo seinir á sér að
framkvæma.
í sambandi við kvenfólkið og
þátttöku þess í siðustu kosningum
sagði Mr. Brown: “Og konurnar
— Eg er að hugsa um hvort að
______ _____ nofckur maður muni enn vera til á
ti þess a fullnægja starfræfcslu j meðal vor, sem andvígur sé at-
þörfum hina ýmsu stjórna lands-1 kvæðisrétti kvenna.
ins.
Allar
vil eg benda á að rétt nýlega seldi þessu efni sem öðrum, væri hagur
| “í fyrsta skifti greiddu þær nú
eignir nema nú $162,-1 atkvæði i sambandskosningunum,
625,386, og af þessum eignum eru og eg verð að segja að þær leystu
53 per cent. til taks í peningum það verk meistaralega vel af
nær sem vera vill.
þeirra.
Allmikið var talað um að flokka
rjóma, sem seldur væri eftir
gæðum og virtist rnönnum koma
saman um nauðsyn þess máls og
þó ekkert ákvæði væri tekið á
þessu þingi, komu menn sér saman
um að hafa framkvæmdir í því
máli áður langt um liði.
Mörg fleiri mál voru rædd og
margar fleiri yfirlýsingar gerðar
en þær sem voru gerðar í sam-
bandi við málin sem á hefir verið
minst. — Alls voru um 40 yfir-
lýsingar gerðar í sambandi við
jnns mál á þinginu og yrði of
langt mál að telja þær allar upp.
En auk yfirlýsinga í. sambandi
við málin sem á hefir verið minst
voru þessar yfirlýsingar á meðal
annars gerðar: Að það væri álit
þingsins að það væri lífsskilyrði
fyrir bændur ,að halda flo'kk sin-
um sérskildum frá hinum eldri
pólitisku flokkum laridsins og að
allir félagsmenn skilji að ekkert
sé til sem eyðilagt geti bænda-
flokkinn eins fljótt og eins gjör-
samlega, eins og samband við
eldri flokkana.”
“Vér mótmælum sterklega að
skattur sé lagður á gasólín olíu í
Manitoba.”
“Vér krefjumst að stjórn Mani-
toba fylkis sýni alla sparsemi í
meðferð sinni á almennings fé og
hendi. Skyldu þær í öllum tilfell- neiti harðlega að leggja út í ný
réttindi íslands og sjálfstæðis-
mál þess út á við, var Ragnar
Lundborgs oft getið þar og kölluðu
ýms blaðanna hann á þá í skopi
“riddara íslands.” íslendingar
mættu kalla hann þessu nafni í
fullri alvöru og með þakklæti fyr-
ir hina óeigingjörnu starfsemi
hans, árum saman, I þarfir lands
og lýðs. pað er ábyggilegt, að
af mörgum góðum vinum íslands
og íslenzkra málefna úti um heim-
inn, er enginn öruggari mála-
fylgjumaður þess þegar í harð-
bakka slær en R L. og enginn hef-
ir staðið “riddaralegar" á verði,
hafi verið leitað á sæmd fslands
og réttindi, en einmitt hann.
Nýlega hefir R. L. ritað bók á
þýzku um nýtízku sambönd ríkja
eða eins og þeim sé háttað nú á
dögum (“Die gegenwartigen
Staatenverbindungen” gefin út
af Puttkammer og Muhlbreckt í
Berlín) og er þar rækilega ritað
um sambandslög Ðana og íslend-
inga frá 1918 er höf. telur íslend-
ingum vera mikla réttarbót. Er
það gott að vita álit slíks manns
og Lundborg er, um þau efni og
má geta þess í þessu sambandi,
að vísindahróður hans fer mjög
vaxandi. T. d. hefir hásfcólinn í
Washington sæmt hann doktors-
nafnbót í lögvisi.
Lundborg á mikið safn íslenzkra
bóka og blaða og lætur sér mjög
ant um að fylgjast vel með í öllu
er gerist á íslandi. Nokkrir út-
gefendur blaða hér á landi, hafa
síðustu árin sent honum blöð sín
í þakklætisskyni fyrir starfsemi
hans, en það væri vel til fallið,
að það gerðu allir útgefendur ís-
enzkra blaða og tímarita og bezt
færi á þv.í, að allir þeir er eitthvað
gefa út á íslenzku, sendu Lund-
15. þ. m. reru tveir menn um
morguninn í fiskiróður frá Sjáv-
arbakka í Arnarneshreppi og fór-
ust báðir. Sást það seinast til
þeirra, að þeir voru á leið til lands
en ofsaveður var og hefir bátinn
fylt eða honum hvolft. Mennirn-
ir voru pórður Guðvarðsson
bóndi í Hvammkoti og Guðmund-
ur Sigurgeirsson frá Vöglum á
pelamörk. Var Guðm. ógiftur,
en pórður giftur systur Guð-
mundar. Áttu þau hjón 1 barn
á lífi, en mistu tvö síðastl. ár.
Ieiðangur um flestar deildir
Kaupfélags Eyfirðinga fara þeir
um þessar mundir formaður þess
og framkvæmdarstjóri. Erindið
er að leita hófanna hjá bændum
um það á hvern hátt yrði komið
fyrir ráðstöfunum til að rétta við
erfiða verzlunaraðstöðu bænda og
sporna við skuldum. Bændur ís-
lands hafa fyr á tímum átt við
að etja svipaða örðugleika í verzl-
un, en sjaldan mun hafa verið
þeim samfara jafnmikil óvissa og
nú virðist vera fram undan. Eng-
ir menn í þessu landi eru færari
um að breyta til um lifnaðar-
•hætti en bændur, og fáir munu
vera fúsari til þess. Samtökin
gera slíka viðleitni auðvéldari og
árangursvænlegri og ferðalag
áðurnefndra manna á að miða til
þess að koma slíkum samtökum í
kring.
Mjög er orð á því gert, að nú
horfi til gengislækkunar íslenzkr-
ar krónu gagnvart danskri krónu.
Eru skoðanir manna mjög á reiki
um það, hvaða áhrif slíkt kynni
að hafa á verzlunaraðstöðu og
efnahag þjóðarinnar. Mælt er að
kaupmenn í Reykjavík sæki þetta
fast, en stjórnin þráist við. Aug-
sýnilega hefðu kaupmenn hag af
þessu, þar sem íslenzkir seðlar
yrðu þá að líkindum gjaldgengir
með skráðum afföllum. petta
myndi ef til vill í bráðina losa
um þau innflutningshöft, sem
stafa af yfirfærsluvandræðun-
um. Hitt er meiri tvísýn, hversu
holt það væri fyrir heildaraðstöðu
þjóðarinnar, að gengið læfckaði.
Allar skuldbindingar sem á land-
inu hvíla utanlands, og þær eru
miklar, mundu hækka að sama
skapi. Innflutningur mundi vaxa
og inn verða fluttur ónauðsyn-
legur varningur. pað mundi auka
skuldir við útlönd, sem nú valda
öllum okkar erfiðleikum. Vörur
mundu hækka í verði, bæði inn-
lendar og útlendar, í 'íslenzkum
krónum talið. petta kæmi þannig
niður að kaupmenh, sem gætu um-
sett mikið af erlendum varningi,
mundu græða, og braskarar, seni
hefðu undir höndum mikið af inn-
lendri framleiðsluvöru, mundu
sömuleiðis græða. Framleiðend-
ur, sem framleiddu meira en þeir
þvrftu að kaupa að, mundu einn-
ig græða. Úr þeim gróða mundi
þó draga aukin dýrtíð og tilkostn-
aður með hækkuðu kaupgjaldi.
peir sem nú geta látið standast
á framleiðslu og innkaup, mundu
sleppa skaðlausir eða við lítinn
skaða. Allir aðrir þ. e. þqrrinn
af bændum, allir verkamenn og
opinberir starfsmenn mundu skað-
ast. pannig yrði ekki af þesus
“Islenzkir hestar erlendis” heit-
ir ritlingur er Guðm. Hávarðsson
hefir gefið út á
Upphaflega gaf höf. þenna ritl-
ing út á dönsku, og kemur hann nú
út í ísl. þýðingu ásamt ummælum
aanskra blaða um frumútgáfuna
og kafla úr fyrirlestri um sama
cfni, sem höf. flutti á Eyrarbakka
cg Stokkseyri þetta ár. Megin-
raálið, þýðingin á hinu danska riti
“Den islandske Hest” er fremur
sniðið fyrir danska lesendur, sem
von er, og á því er ekki sérlega
mikið að græða fyrir íslenz-ka les-
endur alment, sem þekkja vel ís-
ienzka hesta. pó eru þar ýmsar
bendingar einkum til þeirra, sem
flytja út hross. En aðaltilgang-
i'rinn er sá að leiðrétta misskiln-
mg Dana á hestum ofckar, vekja
traustþeirra á hestunum ogkenna
þeim rétta meðferð á þeim fyrst í
stað. Er það mjög þarft verk og j
gott. Fyrirlesturinn fjallar um j
sapia efni og eru í honum ýmsar I
jxirfar og góðar bendingar.
Guðm. Hávarðsson var ökumað- j
ur Fririks konungs VIII. þegar j
konungur kom heim til fslands j
1907. Hann hefir lengi með hesta I
farið utan lands og innan og mjög búnaðarins
gert sér far um að glæða skilnig Eteypst.
rnanna á hestunum íslenzku og
BIÐJIÐ UM
Mrs. J. E. Bierwirth, frá Carn-
duff, Sask., segir:—“Drengurinn
minn litli skar sig í fingurinn og
það leit út fyrir að sækja yrði
læknir. Samt sem áður reyndi eg
Zam-Buk, sem stöðvaði þegar
blóðrenslið og tók úr verkinn. Eg
notaði ekkert annað en Zam-Buk
við fingurinn og er hann albata.
IT EHDS PAiM
§Oc. box. 3 for 1é1-25. AíJ Stores an*i C
hefir svo af stóli
, pá gerði illkynjuð kvefsótt (in-
samuð manna með þeim, hestunum j fid€nsa) Vart við sig hér 4 sum-
ar, einkum á Dalvíkinni og nokkr-
I um bæjum í grend við hana. Komu
ýmsir allhart niður af völdum
hennar og af þvi faraldri eða af-
leiðingum þess dó ein af efnileg-
| ustu húsfreyjum sveitarinnar.
pað mun þvi mega svo að orði
Run-
neinn heildargróði fyrir þjóðina,
heldu að eins aukið misvægi og
misskifting, aukin dýtíð og kaup-
skrúfur og allskonar ringulreið.
Lágt gengi er ta'lið hagkvæmt
fyrir þau löhd, sem eiga yfir
mifclum auðsuppsprettum að ráða
og framleiða mikið af iðnaðar-
vörum. pau standa betur að vígi
á heimsmarkaðinum og hagnað-
urinn liggur í aukinni umsetn-
ingu. Við erum ekki iðnaðar-
þjóð og mundum ekki græða á
gengisfalli yfir höfuð að tala,
nema því að eins, að við flyttum
út meira verðmæti heldur en inn.
En þetta gerum við einmitt ekki,
heldur þvert á móti og af því
stafa öll okkar vandræði, enda ef
við gerðum það mundi íslenzka
krónan ekki lækka, heldur hækka.
■ar*1 •
Enn fremur er nýlega látin á
Sveinsstöðum í Mývatnssveit,
puríður Sigurðardóttir, ekkja Sig-
urgeirs sál. Jónssonar frá Bald-
ó að efnalegar ástæður almenn-
ings séu heldur bágbornar.
Og svo hefir þá veturinn heils-
að okkur, snjóugur, gaddfreðinn
og svipillur og er sem hann spái
ekki góðu.”
n'Hnitmii
cg hestamálinu til gagns.
Úr Svarfaðardal skrifar
ólfur í Dal þetta til Dags:
“Dagur minn!
Eg get naumast sagt, áð eg 'sé 1
húsgöngull að jafnaði, og dvel þar kveða, að ,þeitta nýliðna sumar
á ofan upp við fjöllin í fásinninu, j hafj mörgum reynat andstætt og
við fjósaverkin, eins og sagt var i ógott til fengs og ánægju. peg-
forðum við bóndann á öxará. or svo þar við bætist dýrtíð og
Bauð þó fleti mínu sitjandann í tilfinnanlegt verðfall á íslenzk-
þetta skifti, með það eitt fyrir aug-1 um afurðum, þá er sízt undarlegt
um, að hjala við þig, meira mér
til skemtunar en þér til uppbygg-
ingar.
Fyrir hér um bil þrem vikum
síðan kvaddi sumarið okkur Svarf-
dælinga eins og aðra Frónbúa.
Mátti sá tími heita kaldur og
vosasamur, er það dvaldi hér í
bygð, að undanteknum nokkrum
hluta júlírriánaðar, spratt þá gras
yfir vonir fram, svo grasspretta
á túnum og harðvelli var hér í
betra meðallagi, en mýrlendi mið-
ur. Óþurkamir voru með meira
móti. Langsöm og þráin norðan
og norðaustanátt ollu þeim vand-
ræðum, að illmögulegt var að
þurka hér heytuggu, sífeld þoka
og rigning og krapaveður og upp
í dalnum var ein sú hretviðra-
hviða svo löng, að naumast sá til
sólar í hálfan mánuð samfleytt.
Rann þá afréttarfénaður mjög til
bygða og olli skemdum á ógirtu
landi. Hey voru yfirleitt linþur
í garð búin og fór það mjög að
vonum í slíku tíðarfari. pað var
eins og náttúran væri ákveðin í
því a virða að vettugi alla, þá
framsýni og viðleitni til bæri-
legrar heyverkunar, er mensk
hyggja getur framleitt. Hitnuðu
hey víða, einkum töður, úr hófi
fram og er ekki enn séð hverjar
afleiðingar það hefir.
En það var ekki eitt, sem þessi
dauðans tíð hafði í för með sér.
pannig brást alment uppskera
matjurta hér í sveitinni. Kart-
öflu- og gulrófnarækt hefir verið
stuniduð hér nálega á hverjum bæ
um langt skeið, til matbætis og
búdrýginda. Og þar isem mörg-
um bóndanum mun nú vera örð-
ugt um kornvörufcaupin, þá er það
rnjög tilfinnanlegt, að þessi grein
a>V*H '?T .'MrtA^s] j
/byrgst að lækna hesta af öllum
Bot’s og ormum í einu vetfangi eða
peningum skilað aftur. Engar ill-
ar eftirstöðvar af notkun þessa
meðals.
Smásöluverð
mönnum: —
hjá öllum umboðs-
12. Capsule kassi (4 skamt.) $2.00
24 Caps. kassi (8 skamtar) $4.00
Áhalda til að gefa inn með.... 75c.
Ef enginn umboðBmaður er í bæ
yðar, þá pantnð beint frá
The WESTERN CHEMICAL CO.,
Limlted
SELKIRK
MANITOBA
Umboðsmenn í eftirfylgandi bæj-
um: Selkirik, Man.: The Drug
Stores og Moody and Son.
Að Gimli: J. Kronson.
A ðLundar: Lundar Trading Co.

'Rf'fcVj

\ Hinn bezti gestur
sem heimsækir íslenzfct heimili, hvar
sem það kann að vera, er Lögberg. —
Lögberg færir yður nýjustu fréttir
úr umheiminum, og Löberg færir yður
þær fréttir, sem mest er eftir þreyð,
—fréttir frá íslandi—og greinar úr
öllum áttum.
Lögberg er stærsta íslenzka blaðið,
en kostar efcki meira en þau blöð, sem
eru.—Lögberg kemur út 52
ári fyrir að eins $2.00. —
minm
sinnum
Gerist kaupendur nú.
The Columbia Press, Ltd.
útgefendur “Lögbergs"
P. O. Box 3172 WlNNlPEG Talsími: N-6327