Lögberg - 13.09.1923, Blaðsíða 1

Það er til myndasmiður
í borginni
W. W. ROBSON
AthugiS nýja staCinn.
KENNEDY 8L0G. 3J7 Portage Ave. Mót Eaton
Mht
SPEÍRS-PARNELL BAKINGCO.
ábyrgjast yður
fulla vigt, beztu vttrur fyr-
ir lœgsta vtrð>sem verið
getur. REYNIÐ ÞAÐI
TALSIMI: N6617 • WINNIPEG
35. ARGANGUR
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 13. SEPTEMBER 1923
NÚMER 35
Helztu Viðburðir Síðustu Viku.
\r •*^^**^*^*^**^**<+**^***^**v-**^f-^^
Canada.
Útnefningar til sa'mbands-
þingsins fóru fram í Pictou-
kjördæminu í Nova scotia og
South Renfrew í Ontario fylkinu,
þar sem hinir nýju ráðgjafarj
Mackenzie King stjórnarinnar, |
þeir Hon. E. M. Macdonald, her-
málaráðgjafi og Hon T. A- Lowi
verzlunarráðgjafi, leituðu endur-
kosningar hvor um sig. Báðir
voru ráðgjafarnir endurkosnir
gagnsóknarlaust, Mr. Mardonald
í Pictou, en Mr. Low í South Ren-
frew.
Mr. Foster, er setið hefir 18;
undanfarin ár í bæj'arstjórninni í;
Toronto, hefir lýst yfir því, að'
hann hafi ákveðið að sækja um
borgarstjóra embættið á komanda
hausti.
F. G. D. Quirk, lögmaður að
Morse, Sask., skaut sig til bana á
s'krifstofu sinni hinn 6 þ- m.'
Tveir lögregluþj'ónar höfðu kom-
ið inn til hans í sambandi við riff-
il, er mælt var að hann hefði á;
óiöglegan hátt í fórum sínum. Um
leið og lögregluþjónarnir tóku að
krefja hann til sagna, brá hann!
sér á hliðarskrifstofu og skaut sig
í höfuðið. Beið hann samstund-
is bana. Mr. Quirk var 35 ára;
að aldri og hafði gengt foringja-
stöðu í 28. herdeildinni á Frakk-
landi, í ófriðnum mikla.
Rt. Hon. Arthur Meighen, leið-
togi íhaidsflo'kksins í Canada, hef-
ir verið staddur í Manitobafylki,
undanfarna daga- Flokksmenn
hans fögnuðu leiðtoga sínum með|
hinum mestu virktum og héldu
honum vegleg sa'msæti bæði í
Portag* la Prairie og Winnipeg.
E. W. Beatty, forseti Canadian
Pacific járnbrautarfélagsins, á-,
ætlar að hveitiuppskera Vestur-'
landsins í ár, muni nema þrjú-j
hundruð og fimtíu miljónum
mæla.
Hinn. 6. þ. m. var fyrsta leyfið j
til áfengiskaupa, gefið út í Mani- •
toba fylki. Gilti það að eins um
61, sterkari tegundirnar eru enn!
eigi komnar á 'markaðinn. Leyfin
•kosta einn dollar og gilda fram í
lok desember mánaðar næstkom-
andi. Leyfi þéssi fást hjá
pósthúsum, vindlabúðum, öl-
gerðahúsum, svo og hjá fram-
kvæmdarnefndinni.
Ákveðiið hefir verið, að setja á
fót ostagerðarverksmiðju í Bran-
don, Man. í náinni framtíð.
Fullyrt er að Canadian Nation-
al járnbrautarfélagið, ætli sér að
láta byggja veglegt ferðamanna
hótel í bænum Prince Rúpert, B.
C, og að byrjað muni verða á
verkinu innan skams.
Samkvæmt yfirlýsingu frá her-
málaráðuneytinu í Ottawa, verða
loftskeytastöðvar innan skams
reistar að Dawson City og Mayo
í Yukon héruðunum.
Hon. John Oliver, stjórnarfor-
'maður í British Columbia, hefir
lýst yfir því, að fylkisþingið þar,
komi saman mánudaginn þann
29- okt. næstkomandi.
Mr. Tanner sveitaroddviti í
West Kildonan, hefir krafist þess,
að skipuð verði nefnd til þess að
rannsaka kærur þær, sem bornar
hafa verið á hann og samve'rka-
menn hans í sveitarstjórninni.
Eins og áður hefir verið getið um
hér í blaðinu, bar fjölmennur
gjaldendafundur bygðarlagsins,
Mr. Tanner 0g félögum hans á
hryn, óhæfilega bruðlun á fé
sveitarfélagsins. pessu mótmælti
Mr. Tanner fyrir sína hönd og
samverkamanna sinna, telur þá
ekkert hafa að hylja og þess
vegna krefjist þeir, að 'opinber
rannsókn verði látin fara fram.
Fimtíu brezkir menn, er hingað
komu í þeim tilgangi að stunda
uppskeru og þreskingarvinnu,
hafa nú verið sendir heim aftur.
Er því borið við, að 'menn þessir i
hafi reynst með öllu óhæfir til
slikra starfa.
Sir James Aikins fylkisstjóri i
Manitoba, hefir verið endurkos-
inn forseti iögfræðingafélagsins
í Canada á ársþingi því, er haldið
var nýlega í Montreal. Af
nafnkunnum utanþjóðamönnum
er ræður fluttu á þingi þessu, má
nefna þá Birkenhead lávarð frá
Englandi og Charles E. Hughes
utanríkisráðgjafa Bandaríkjanna.
R. D. Waugh, fyrrum borgar-
stjóri í Winnipeg og núverandi
formaður vínsölunefndarinnar i
Manitoba, kom til borgarinnar
miðvikudagskvöldið í vikunni sem
leið, Var honuvn fagnað á járn-
brautarstöðinni af fjölda manns,
einkum þó af hinum skozku ætt-
bræðrum sínum, sem búsettir eru
hér í borginni.
Sameinuðu bændafélögin í
Ontario, hafa ákveðið að kveðja
til flokksþings í nóvember mán-
uði næstkomandi og semja nýja
stefnuskrá. Er fuilyrt, að far-
ið verði þar að ráðu'm fyrrum
stjórnarformanns Drury's og
rýmkvað svo til, að allir geti
fengið inngöngu í flokkinn, þeir
er líkar hafa pólitiskar skoðanir,
án tillíts tii stétta. Stéttdrægnts
blærinn á stefnuskrá bænda-
flokksins þar í fylkinu, mun hafa
átt sinn drjúga þátt í þvi, að koma
Drury og stjórn hans fyrir katt-
arnéf í síðustu kosningunum þar
eystra.
Sextiu þúsund bifreiða, eru nú
í Toronto og aðliggjandi undir
borgum.
Heyrst hefir því fleygt, að
Dunnings stjórninni í Saskatche-
wan, mundi ekki fjarri skapi að
leysa upp þing og efna til nýrra
^nsninga.
John Richard Clements, búsett-
í Winnipeg, hefir ánafnað a!-
menna sjúkrahúsinu í Sarnia,
Ont, $50,000.
Póstmálaráðgjafinn, Hon. Char-
les Murphy, hefir orðið fyrstur
manna til að undirskrifa póst-
sa'mning við hið óháða, írska ríki.
Bernard Larson, þingmaður í
Saskatchewan fylkisþinginu fyrir
Milestone kjördæmið, fyrirfór sér
að Wieyburn, síðastliðinn laugar-
dag. Ástæðan er sógð að veraj
taugabilun. Mr. Larson var
fæddur í Svíþjóð, en flutti&t til
Canada árið 1901. — Árið 1912
var hann kosinn á þing sem stuðn-
ingsmaður frjálslynda flokksins
í áðurnefndu kjördæmi og hefir
átt sæti á þingi jafnan siðan.
LÖGBERG FLUTT
Pyrir nokkru sííSnn st'ldi Columbia Press
prentfélagið byggingu ))á, Columbia Building, á
horninu á Sherbrooke og William stræta, sem
|)aíS hefir verið í síðan það bygði bana árið
1911, og hefir nó bygt nýja byggingu á norð-
austur horni Sargent Ave. og Toronto St., og
flytur þangað að l'ullu og öllu þessa viku. —
B^gging sú hin nýja er L04 fet á lengd og (»4
fet á breidd, einlyft, og er í alla stiv'ÍSi hin hent-
ugasta fyrir pi-ontsrniðju. Vélar allar og vinnu-
stofur eru á sama gólfi, og eins haganlega fyrir
komið og unt er. Byggingin sjálf er bygð úr
múrsteini, með steinsteypu gólfi og hituð með
miðstöðvar gufuhitunar-vél.
hafa komið sér saman um tveggja mun laun brezkra hermanna,
ára kaupgjaldssamning, þar sem | jafnt foringja, sem óbreyttra liðs-
laun verka'/nanna skulu hæ'kka um manna.
tiu af hundraði.
Hinn 19. þ. m., halda náma-
'menn með sér fund, þar sem gert
skal út um það, hvort gengið
skuli að skiimálum þessum eða
eigi. ' Forseti námamannafé-
laganná, Mr. John L. Lewis, kvað
þessum flokki verkavnanna í
Bandaríkjunum, aldrei hafa hepn-
ast betur samningar við vinnu-
Hvaðacœfa.
Deilunni milli ítala og Grikkja,
er lokið, eftir síðustu fregnum
að dæma. Hvorirtveggja aðilja,
hafa gengið að tillögum sendi-
herraráðsins — Councii of Am-
veitendur, og telur það engum' bassadors. En þar er þess
vafa bundið, að þeir muni hljóta krafist, að Grikkir greiði Itölum
einróma samþykki. allar þær skaðabætur, er þeir
fóru fram á í fyrstu, gegn því
Borgarstjórinn ÍNew York, i skilyrði, að hinir síðarnefndu! segjanlega mik oS hormulegt
Mr. Hylan, liggur afar þungt;kveðji heim herlið sitt frá Corfu
andi upp á land og þá í viðbót ægi-
lcgur hvirfilbylur (typhoonj.
Mciui skilja, við hvaö hefir ver-
iS ati stríöa, og enn betur þegar
þess er gætt, að á hverri fermílu í
landinu eru aö mefealtali búandi
um 500 sálir.
:ki er erfitt ;u> hugsa sér
istrylling þann, sem farið hefir í
fólkiS við allar þær ógnir, þegar
jörSin lék eins og á reiSiskjálfi,
ýmist reis eSa sökk og rofnaSi. og
húsin brökuöu ®g hrundu og eld-
urinn æddi og ofviSriS hamaSist,
1 sjá mannfjöldann á flótta í
borgunum eftir strætunum og
stígunum mjóu og krókóttu hér og
skornum sundur af síkjum—
sum strætin aS eins strætasTúfar-
lokaðir fyrir af húsum við annan
endann—, sjá hann á flótta flýia
ógnir dauSans. en í mörgum til-
felluin :eða út í opinn dauSann, of-
síkin eSa jörSina. sem opnaS-
ist fyrir fótum hans. eða ttndir
húsin hrynjandi, eSa inn í eldhaf-
iS, eSa út í flóBölduna.
tt mig langi til ri^ vera hjart-
sýnn. dettur mér ekki i hug aS
blöSin hafi nokkufi nándar-nærri
skýrt frá voSa-hörmungum þeim,
dundu yfir Japans þjóS, er
hún í einni svipan var tekin fang-
5um af ofur-valdi náttúrunn-
ar i hrikaleik hennar. Af því eg
i ástæSurnar og veit hvernig
þar er umhorfs., veit eg hve ó-
iIItttttTTTitttttlitt
8
ZÍUÍUttSiH
MINNI ISLANDS.
og þeim öðrum eyju'm,
höfðu tekið á vald sitt.
er þeir
haldinn í lungnabólgu.
Fred W. Upham, gjaldkeri
miðstjórnar Republicana flokks-
ins, hefir ákveðið að fara þess
á leit við Coolidge forseta að hann
hlutist til um að binda enda á
deilumálin milli Þjóðverja og
Frakka, 'með því að slíkt sé eini
vegurinn til þess að koma Norður- ^ ...
-,fll u-'x ¦ -•,,., Taugaveiki og allskonar drep-
alfu þjoðunum a hetlbrtgðan, -... . ~T,. . ,.
f{<«.f.<i».i^M« a »11 ' sotttr geysa 1 Tokio og a hmum
íjarhagslegan grundvoll. . , . ..... , _
oðrum landskjalftasvæðu'm- Rauð
Þrjár þéttbygðar eyjar í grend
við Japan sukku í sæ í land-
skjálftanum ægilega, sem getið
var um i síðasta blaði, en á öðrum
stað skaut upp af nýju, þrjátíu
mílna löngu eylandi.
lysiS er. Vón mín er, aS þeir
lifa af þessar hörmungar,
jafn-hrifnir og þeir eru af vest-
rænum framfarahug, muni verSa
ákveSnir i því að byggja upp borg-
bæi í endurbættum stíl sam-
boSnum n'útíma-^hugsjón þeirri,
sem vestræn menning hefir vakicS
hjá Japansmönnum. Naumast mun
vera hægt að búast viS þvi, að þeir
sjái í því, sem gjörst hefir, agandi
hönd almáttugs Gu<5s. Það mun
fullerfitt fyrir suma af okkur aS
s)á þaS, sem þekkjum ástandiS
' kross félögjj) h^f
Fregnir frá Washington full- líknar.
yrða, að Bandaríkjastjórn, muni
opinberlega veita Mexico stjórn-
inni fulla viðurkenningu, innan
fárra daga.
v . .. ,, ,., eins Q" þaS nú er meS mönnum.
ihi miKht menninguna.
Stjornir Canada 00 ' , ,. .,, t v
..,..._ N ið verSskuIdum niiklti fremur að
Bandankjanna hafa tekið að sér , - , . .. ,- , ..•
,v „ , , . ,,*". . , kenna a hirtingarvendi drottins.
að senda skip. hlaðm vistum og .- ~ ,,,. •. •
...,, "...., ].. , , iOg ættum viS aS lata ofanrnar
hjukrunar aholdum ttl and- ,, v ^- * ,-,„
'ckur aS varnaoi verSa og lata
Fimm menn voru nýlega tekn-
ir fastir í New York og sakaðir
um að hafa dregið undir sig
tvær miljónir dala, í sambandi
við ýmsa viðskiftasamaninga,
meðan á stríðinu stóð.
ftasvæðanna og fieiri þjóðir
eru í aðsigi með að gera hið
sama. — Baron Kato, sá er
gengdi forsætisráðherra embætti
í Japan árið 1914, hefir tekið við
stjórnarformenskutmi að nýju.
Fregnir frá Melburne i Ástra-
j líu, Iáta þess getið, að Hon. H.
John D. Rockefeller yngri, hef- S. Lawson, fyrrum yfirráðgjafi í
ir gefið $100,000 til líknar nauð- i Victoria. haf i verið falið á hend-
hluttekning okkar í kjörum Jap-
ansmanna sýna sig í verki. eins og
fariS er aS koma í ljós.
Sem sýnishorn af því má minna
á. að t.d. félag hrígrjónabænda í
Californiu hefir komið sér saman
um aS neita aS selja hrísgrjón öM-
i>m þeim, er ætla sér aS græðn á
þcirri sölu v?;-na þarí.¦::';: ir
tn. Líka hafa félög á Vestur-
Fornhelgá fsland í útnoröur sjónum,
áttu' ekki huga vorn rétt þenna daginn?
.i eigum viS mikiS af andlausum Jónum,
1 ástmey, sem kann ekki þjóSræknis braginn?
Eg vona, aS slikt séu glópalda glósur,
n garrast nú frá mér í óvita þjósti;
eg veit að hér sitja rekkar og rósur
meS rósina íslands á hverju brjósti.
Lof sé þér tsland, sem léðir oss vöggur.
Lof sé þér, Drottinn, sem gafst okkur þrekiS.
Lof sé þér, ísland, sem kyntir oss kröggur
og kraftinn í gegn um hörmunga blekið.
Lof sé ]ier, Drottinn, sem lézt okkttr heita
ljóselska íslands syni og dætur.
Lof se þér, Island, með sæluna sveita,
sólríka daga og vorbjartar nætur.
Jeg er nú aö hrópa til æskulýösins,
allir þeir gömlu' eru dattðir, aS clevja,
en þeir hafa þrautir staðiS vel stríösins,
standa nú fallnir, mega ekkert segja.
f GuSs nafni, börn mín, ei gefið úr huga
aS gjalda meS sóma foreldra tollinn :
]>ótt framtíBar vilji okkur foræSin buga,
færist ei niöur í dáöleysis sollinn.
ÞiS þurfiS aS sjá hvaS i dölunum drýpur,
sú dýrSlega skoSun cr miljóna virði;
þiS þurfiS aS sjá, hvaS i klettunum krýpur,
þaB keyrir á flótta sorg-þunga byrSi;
þiS þurfiS aS líta þann jöklanna jötun,
]iað jafnar og hrærir menningar blóSiS
og þjóðræknis löngun leysir frá glötun.
eu leiSir til frama íslenzka jóCiS.
Xi't setjiS upp merkið, systur og bræSur,
og siglið til íslands á komandi dögum,
og heim komnir aftur svo haldiS þiS ræöur,
með hrífandi þjóSræknis æSaslögum:
því bergmál úr fjöllunum byggir upp kraftinn.
og blærinn úr dölunum hressir upp andann;
svo glapferli heimsbokkans gefið á kjaftinn
með glymjandi þjóðsöng, sem flytjiö aS handan.
Ef eitt sinn fterð litiS ísland í blóma,
aldrei það gleymist, því myndin er grafin
á hjarta þíns framhliS, hvar ástraddir óma,
hún eilífðar stálböndum geymist þar vafin,
])\'í náttúru feguröin stillir þá strengi.
er stöðvað fá engir mcnn eða,.konur.
|í I'að er þetta, sem lýsir oss lengi
g leiðina að vera ættjorðar sonur.
H Jón Stefánsson.
iumtttmtfxmxxttxm^tutxtmtmsstxtmxftttxstntmtstxxattt
S
Batidaríkin.
Fregn frá Santa Barbara, Cal.
hinn 10. þ. m., iáta þess getið, að
sjö ameriskar tundursnekkjur
og póstskipið Cuba, hafi strandað
í kolniðaþoku, um 75 mílur þar
norðurundan, nóttina áður. Tund-
ursnekkjurnar eyðilögðust með
öllu og 25 hermenn týndu þar
Iífi. Rúm fimm hundruð mamta
björguðust af herskipunum en all-
ir af póstskipinu. Slys sem þessi,
hafa vart þekst áður í sögu
Bandaríkjanna.
Col. George Harvey, sendiherra
Bandaríkjanna, í Lundúnum, hef-
ir dvalið heima sér til hressingar
undanfarið. Spáðu ýmsir því,
að sendiherratign hans væri lok-
ið að fullu. En aðrir fullyrtu, að
Col, Harvey hefði verið til þess
'kjörinn, leynilega þó, að stjórna í
hönd farandi kosningabaráttu
Calvins Coolidge, því maðurinn
er sagður að vera flestum fremri,
að því er það snertir, að afla mál-
stað sínum fylgis í pólitík. En
hvað svo sem allur þessi orðrómur
kann að hafa haft við að styðjast,
þá er hitt þó víst,, að sendiberr-
ann lagði af stað frá New York
hin-ii 9. þ. m., áleiðis til Lundúna,
til þess að gegna þar embætti sínu
framvegis.
Fyrir röggsamlega framgöngu
Pinchots rfkisstjóra í Pensylvan-
ia, er nú svo komið, að verkfall-
inu í harkolanámunum, mun í
raun og veru lokið. Leiðtogar
námamanna og námaeigendur,
þurfandi fdlki í Japan og sömuur aðmynda nvtt ráðuneyti. ströndinni, 'bæBi í Wtashington og
upphæð hefir Laura Spellmann • Dómsmálastjóri verður Sir Arthurílíritish Columbia, sent skipsfarma
Rockefeller stofnunin lagt fram. j Robinson, en ráðgjafi nýlendu og |;; F ^ygghigarcfni og mjólk Og hveit
Félag hins Rauða kross í New innflutnings'mála, W. Allan.
York, hefir ákveðið að safna
$5,000,000 í sama til gangi. — ______________
Frá Isiandi.
Bretland.
David Lloyd George, fyrrum
stjórnarformaður á Bretlandi,
leggur af stað áleiðis til Banda-
ríkjanna og Canada, hinn 29. þ.
m.
Bretastjórn hefir ákveðið, að
halda til streitu, að gera Singa-
pore að herflotastöð, þrátt fyrir
allan andróður sem komið hefir
fram gegn málinu, jafnvel úr
flokki stj'órnarinnar eigin stuðn-
ingsmanna.
Hið óháða írska ríki. — Irish
Free State, hefir verið tekið upp
í þjóðbandalagið — League of
Nations. Við það tækifæri,
flutti forsetinn, Mr- Cosgrave
ræðu, þar sem hann lýsti yfir
því, að atburður þessi væri hinn
allra merkasti í sögu írsku
þjóðarinnar, — væri -með öðrum
orðum alheims wmsigli fullveld-
is viðurkenningarinnar.
Orð leikur á, að ýmsir úr
flokki lýðveldissinnanna írska,
þeir er kosningu hlutu við síðustu
þingkosningar, muni engin veg-
inn ófáanlegir til, að veita stjórn-
inni fylgi, þegar á þing kemur.
Nýlátinn er Sir William Pur-
die Treolar, fyrrum borgarstjóri
í Lundúnum, hinn mesti mann-
vinur að sögn. Stofnaði meðal
annars sjúkrahúsið að Hampshire
fyrir krypiinga og annað bæklað
fólk.
mjöli til hjálpar. RauSakrossfé-
lögin, bæbi í Canada og Bandaríkj-
unum, hafa þegar hafist handa til
,h'álpar. Eru aS safna fimm milj.
dollara í hjálparsjóS i Bandaríkj-
unum; Sáluhjálparherinn sömuleiS-
is tveim milj. pd. steti. Stjórnir
Handarikjanna og Canada eru nú
hjálpa. ASrar þjóSir lika. eins
Morten Hansen skólastjóri
andaðist 8. þessa mánaðar, og
varð taugaveikin, sem hér gaus
upp fyrir nokkrum dögum, honum og England og ítalía. Kirkjan er
að bana. Sakna þess manns líka komin á staS gegn um trúboSs-
margir hér í .bæ»um, ekki alst nefndir sínar, scm byrjaSar eru aö
börn og starfsfólk barnaskólans. safna fé, er trúboBunum verður
falið að útbýta til hjálpar eftir
þörfum. Er enginn vafi á því, aö
Eggert Laxdal kaupmaður and-
aðist á Akureyri 1. þ. m. (ág),
sá maður, sem verið hefir einn
þessi hjálpsemi af hendi kristinna
]ij(')ða og félaga, sem sýnd er Jap-
af helstu máttarstoðum þessj ansmönnum, muni hafa mikil og
bæjarfélags um langan aldur. ' iessunarrík áhrif á almenning í
Japan
Nokkrar sögur eftir Halldór
frá Laxnesi, eiru nýkomnar út
þær, sem áður hafa birst í Morg-
unblaðinu og vöktu þá athygh
margra.
Svo segja fregnir frá IsafirSi,
að afar mikil síldarganga hafi
gengið nú nýlega inn í ísafjarð-
ardjúp. En engir séu til að veiða
hana. Ganga afar fáir bátar á síld
frá ísafirði nú. En sem dæmi upp
á síldarmagnið má geta þess, að
heldur lítill bátur veiddi síðustti
viku 200C tunnur.
Japan í öngum sínum.
Áldrei hefir nokkur þjóS, hvorki
f; rir stríðið mikla né síðan, 1
jafn hart leikin af óhemju æði nátt-
úrunnar eins og Jápan var fyrstw
daga þessa mánaðar. Jarðskjálft-
ar taldir 216 láugard. 2. þ.m. og
157 sunnud. þ. 3. á 250 mílna svseði
miili borganna Tokio (höfuðborg-
in, nm 3 milj. íbúarj Yokóhama
/""i 7oo,oooJ og Nagoya (um
Sérstök nefnd í brezka þing-| 600,000). Svo ofan á ]>að. flóð-
inu, leggur til að lækkuð verði að 1 alda. meiri en daemi eru til.
Mvnd sú. er blöSin hafa gefið af
ástandinu, ba-ði að því er snertir-
eySilegging þá, sem oröiS hefir. og
vonleysiS í sálum fjölda fólks, gef-
ur engar vonir um að ástandið sé
i rauninni betra. Sá sem kunn-
ugur er, "ettir getið í eyðurnar um
])að, hvernig útlitið sc.
Fréttirnar segja, aS eySilegging-
in í Tokio nái yfir tvo þriðju hluta
borgarinnar, og að sá hlutinn, sem
lá á láglendinu, hafi gjörsamlega
sópast burt. Eldurinn, sem æddi
um borgina, var a6 brenna í 50 kl-
stundir. Gefur að skilja hvernig
umhorfs hafi verið i henni. eins
þéttbygð og hún var, og í umhverfi
hetmar, þegar eldinum linti. Eld-
ur og jarðbylting lögSu i eySi svo
flciri fer-núlum skifti í borginni
íi; umhverfinu. Og eru talin yfir
30OJOQO hús í rústum.
Einhver nafntogaSasti skemti-
jjarSurinn í ríkinu, að nafni Asak-
r.sa, var i Tokio. Voru þar allar
svívirSingar framdar í nafni slcemt-
unarinnar. Var því staCurinn og
umhvexfiS sannkallaS Víti. StóS
þar turn einn, er talinn var hæsta
mannvirki í Japan. Er hann sagð-
ur hruninn, og við hrttn hans hafi
farist 700 manns, allir viS gleði og
glaum. Rétt þar hjá er tjörn. sem
búin hafSi veriö til. Fyltist hún af
likum kvenna og barna. er í hana
flúSu til þess aS forða sér ttndan
hrynjandi húsunum.
Yokohama, hafnarborg Tokio-
borgar, er sögS öll í rústum. Þar
áttu heima þúsundir af útlendjng-
nm. Þar stóS á hárri, brattri hæð
amerikanska sjóhðshospitaliS. Seg-
ir fréttin, að þaS hafi steypst ofan
hæSina ofan í grafreitinn, sem
liggur undir hæðinni. og rifið upp
fjölda af líkum. Sagt er að hafn-
irbotninn ]>ar hafi lyfst svo, að
stórskip komist nú eigi inn á höfn-
ina. ASal sjóliSsstöS rikisins,
Yokosuka, ]iar eySilögð.
Sumar skemtistaðir við sjóinn
og bæir fyrir sunnan Tokio og Yo-
kohama meS fram aSal járnbraut-
inni, eru sagðir í eySi og margir
nú að eins forartjarnir af völdum
flóðöldunnar og umbrotanna. Eins
og skýrt var frá hér að framan, ])á
var þaS um helgi að ósköpin dundu
yfir; en af því fólk þar eins og hér
streymir úr borgunum og að sum-
arbústöSunum sér til skcmtunar
og hressingar, þá stóð svo á, að
einmitt um þetta leyti voru satnan-
komnir á skemtistöSunum viS sjó-
iun þúsundir af slíku fólki; þegar
flóSaldan kom, skall hún yfir allan
þenna fjölda og sópaöi honum út.
Jámbrautir hafa skemst afar-
mikiS, teinar bognaC, brýr brotn-
aS, brauta-jarðgöng hrunið, og hann skildi ekki hýðingu eið«ins.
stöðvar brunniS. Farþega og fhttn
drengsins, Mrs. Sawicki, liggur i
sárum á sjú'krahúsi. Konur
þessar höfðu lent í rifrildi út af
því, að nautgripir Kunka fjöl-
skyldunnar, höfðu slæðst inn á
akur Sawicki fólksins. Sonur
Kunka hafði verið sendur til að
sækj'a gripina, en Mrs. Savicki
vildi ekki leyfa honum inngöngu.
Að loknum miðdegisverði héldu
þei rKunka feðgar til Sawicki býl-
isins og fylsrdi Mrs. Kunka i hum-
áttina á fftír T)eorar bancað
kom. skinaði Mrs. ^awicki beim,
nð látn crn'ninn afskiftalflusa. en
Msr Knnka l^t sior T->að Pnrrii
«kif+<) oor binst vi* að reka bð tít.
T-enti há samstnndis í sldrrs'mat a
m'ini frnnnp M^s. Sawi^Vi hr)f?Si
r,-ff;i f ^PTidi pr hnn sífS'"- f^kk
Pp+p»- <jvpí sínnm í ><Pndiir o<r
cVinnði honnm nð hte'"rin pf.
Pvminrnr 'iar +rp.<mr Hl í fvrst'l. PTI
effír itr°kn?iir ^skoríinir. pkaut
Virin" nf hlvfiní við mófiur «ínn O"
rlA Mrs. Kunka fá'im mínútum
siðar.
Þegar fyrir réttinn kom, upp-
lýstist það, að drenghnokkinn
eins og gefur að skilja, vissi i
raun og veru alls ekki um afleið-
ingar verks þess, er hann vann-
Heldur hafði hann einungis fra'm-
kvæmt það af barnslegri hlýðni.
Fyrir réttinum sannaðist það að
ings lestir hentust um. Ein far-
þegalest hentist út yfir hamra, of-
an í sjó og fórust þar 300 manns.
Engar nákvæmar fréttir hafa
fengist írá Nagoya, l>ar sem vifi
hjóin áttum héima í 5 ár.
En halda mætti áfram lengi meB | hlítar
B segja frá hörmungunum i sam-
bandi viS þetta voSa-slys, sem
kostaS hefir Japan í manna- og
eignatjóni miklu meira en stór-
kostlegasta styrjöld.
Var hann því yfirheyrður, án
þess að leggja af hendi hinn
venjulega eið. Bað lögmaður
krúnunnar, Mr. C. A. S. Rogers,
réttinn því um vernd fyrir dreng-
sins hönd TJrslit harmsögu
þessarar eru enn ekki kunn til
S. O. Thorlaksson.
Fáheyrð harmsaga.
Eftirgreind fregn, er birtist
hér í stuttum útdrætti, stóð í
blaðinu Winnipeg Evening Tri-
bune, hinn 4. þ. m: -
Peter Sawicki, 12 og hálfs árs
að aldri, situr í fylkisfangelsinu,
að Dauphin, Man., og bíður þar
frekari yfirheyrslu. Hann er
sakaður um að hafa drepið Mrs.
Anna Kunka, að Pine River, síð-
astiiðinn laugardag. Móðtr
Meðan á réttarhaldinu stóð,
þakkaði lögmaður krúnunnar inn-
virðulega !Mr. Sivert Johnson i
Pine River, fyrir framúrskarandi
ötulleik og atfylgi er hann hefði
veitt fylkislögreglunni við það,
að grafast fyrir um sannleikann í
máli þessu og hjálpa til þess, að
hafa hendur í hári þeirra, er við
þenna hörmulega glæp voru riðn-
ir- Mr. Johnson er íslending-
ur, sem um langt skeið var í þjón-
ustu fylkislöreglunnar og gat sér
í hvívetna hinn bezta orðstýr.
Hann mun vera ættaður frá Val-
halla, N. Dak., en rekur nú verk-
færasölu og starfrækir korn-
hlöður í Pine River.