Lögberg - 11.10.1923, Blaðsíða 4

Bis <t
/-ÖGBERG, FIMTUDAGINN
11. OKTÓBER 1923.
1— íl
3£ögberg Gefið út hvern Fimtudag af The Col- umbia Press, Ltd., (Cor. Sargent Ave. & Toronto Str., Winnipeg, Man. Tnlaimuri N-6327 ofi N-6328 1
Jón J. BíldfeU, Editor
UtanAskríft til blaðsins: TI<E eOlUNBUt PRESS, Ltd., Bo* 3171, Winnlpag. kl»a- Utanáakrift ritatjórana: EDiTOR L0CBERC, Box 317i Winnlpeg, «lan.
The “Lögberg” is printed and published by The Columbia Press, Limited, in the Columbia Buildíng, 695 Sargent Ave., Winnipeg, Manitoba.

Lloyd George, M.P.
Það eru víst fáir menn á síðari árum, sem
eins mikið hafa komið við sögu, ekki að eins
Englands, heldur allra Evrópulandanna, eins
og fyrverandi forsætisráðherra Breta, Idoyd
George, og það eru víst fáir af núlifandi mónn-
um, sem eiga eins miklum vinsældum að fagna
eins og hanp, og til þess ber margt.
Fyrst og fremst atgjörvi mannsins sjálfs,
sem er frábærlegt, því það er eins og hann hafi
til brunns að bera flest það, sem opinberan
stjórnmáJamann má prýða. Málsnild hans
hefir lengi verið viðbrugðið. Orðgnótt hans er
óþrjótandi og svo fylgir henni mikið töfra-
magn, að hann getur hrifið þúsundir manna á
vald sitt og hrært hina instu strengi hjartna
þeirra, hvort heldur er til gleði eða sorgar,
léttúðar eða hinnar dýpstu alvöru.
Með þessu valdi mælskunnar fylgir hug-
rekki, sem aldrei hefir látið bugast fyrir nein-
um erfiðleikum. Þegar hinn svartasta nótt
grúfði yfir ensku þjóðinni á stríðstímunum, þá
var það hann, sem sá ávalt sigurbjarma hins
komanda dags leiftra í gegn um myrkrið. Þeg-
ar brezkir hermenn stóðu varnar- og skotfæra-
lausir uppi á vígvellinum og urðu að hörfa
undan fjandmönnunum, þá var það hann, sem
vann nótt og dag til þess að bæta úr neyð þeirra.
Þegar þjóðin brezka var að því komin að láta
hugfallast, þá voru það ræður hans, sem töluðu
í hana kjarkinn—sú bjargfasta vissa, sem á-
valt var að finna í orðum hans, sem stsélti hana
og jók henni móð, og fyrir það eitt verður
nafn þess manns uppi og í metum haft á með-
an ensk tunga er töluð eða brezkt hjarta slær.
En þótt ekkert stríð hefði verið og hann
hefði ekki lyft neinu Grettis-taki í sambandi
við það, þá hefði nafn hans samt orðið ódauð-
legt í sögunni sökum hæfileika hans og þátt-
töku hans í heimamálum frá því fyrst að hann
fór að koma fram opinberlega og fram á þenna
dag. Allir muna hve andvígur hann var lá-
vörðunum ensku og berorður jafnvel í garð
konungsvaldsins brezka fyrst eftir að hann
kom á þing, og bakaði sér með því hina megn-
ustu mótspymu. Hann risti á vanans bönd
reiddi hvert höggið á fætur öðru að höfði
hinna mikillátu aðalsmanna. Hann reis upp
á móti stjórnarvaldinu og konungsvaldinu
sjálfu út af Búa-málum og varð svo hart leik-
inn út af þeim, að hann varð að flýja í dular-
klæðum af fundi í Birmingham. Og alla mót-
spyrnuna hefir hann brotið undir sig og hald-
ið velli, og nú í kosningunum er síðast voru
háðar, féll hann úr forsætisráðherra tigninni,
en hefir þó haldið velli, því hann hefir aldrei
verið frægri en nú í dag.
Á þenna einkennilega mann og athafnir
hans, höfum vér flestir horft í fjarlægð. Hann
kom að vísu til þessa lands fyrir alllöngu síð-
an, þá ungur maður—kom til þess að sjá og
kynnast. Nú er hann kominn í annað sinn—
kominn að hann sjálfur segir í sömu erindum
og svo til þess að þakka—að þakka Canada-
mönnum fyrir hina drengilegu þátttöku þeirra
í stríðinu og hjájlp þá, sem þeir veittu Eng-
lendingum í þeirri miklu eldraun.
Hann kom til New York í vikunni sem leið
í þessari annari heimsóknarferð sinni til Ame-
ríku, og var fagnað þar eins og þjóðhöfðingja.
Litla töf hafði hann þar, en fór áleiðis til
Montreal, og hingað til Winnipeg er hann
væntanlegur á laugardaginn kl. 2.15 e.h. Við-
dvöl hans verður hér stutt. Frá Canad?.
Kyrrahafs járnbrautar stöðvunum fer hann
til ráðhúss bæjarins, þar sem borgarstjóri og
öldurmenn bæjarins bjóða hann velkominn. A
laugardaginn flytur hann ræðu í Canadian
klúbbnum og verður sú samkoma haldin í
Olympia skautaskálanum, á horni Church og
Charles stræta, sem rúmar 5,000 manns. Kl.
4.30 á sunnudaginn heldur Lloyd George ferð
sinni áfram vestur. Á meðan hann dvelur hér
í borginni, verður hann gestur fylkisstjórans,
Sir James Aikins.
Fyrirlestrahöld Þjóðraeknis-
félagsins.
Eins og getið var um í síðasta blaði, þá
hafa þeir herrar, séra Jónas A. Sigurðsson, As-
mundur P. Jóhannsson og Árni Eggertsson
ákveðið að ferðast um Nýja ísland og flytur
sá fyrstnefndi þar erindi, að tilhlutan Þjóð-
ræknisfélagsins. Er gott til þessa að vita, með
því að það sannar öllu öðru betur, að félagið er
vakandi á verði og vill eigi bregðast köllun
sinni.
Ný-lslendingar hafa aldrei verið eftirbát-
ar^annara, að því er þjóðræknismál vor snertir,
og má því ganga út frá því sem gefnu, að þeir
noti tækifærið og fjölmenni á fyrirlestrana.
Ræðumcnnirnir mæla bezt með sér sjálfir, þeir
standa allir í röð fremstu forvígismanna Þjóð-
ræknissamtakanna og hafa lagt á sig margvís-
leg störf fyrir þau mál. Séra Jónas er eldheit-
ur þjóðræknisvinur, mælskumaður og skáld,
einn hinn allra áheyrilegasti fyrirlesari þjóð-
arbrotsins vestra. Ásmundur P. Jóhannsson
er maður vel máli farinn, einbeittur og áhuga-
samur og hefir unnið Þjóðræknisfélaginu ómet-
anlegt gagn, svo sem með starfi sínu í þarfir
Tímaritsins, laugardagsskólans o. fl. Árni
Eggertsson hefir ávalt borið þjóðræknismál
vor fyrir brjósti og aldrei dregið sig í hlé.
För þessara þrímenninga um Nýja Island
hlýtur að leiða af sér gott eitt fyrir þjóðrækn-
ismálið. Hvatningar og uppörvunar er ávalt
þörf, því við glæddan áhuga styrkjast bræðra-
böndin. Fyr eru samtökin um viðhald tungu
vorrar og söguminja, ekki orðin það sem þau
eiga að verða hér vestra, en hvert einasta
mannsbarn af íslenzku bergi brotið, hefir inn-
ritast í Þjóðræknisfélagið.
Fimtán beztu skáldsögurnar.
Þótt yfirstandandi tíð virðist hafa verið
ærið örlát á endurmat bóka, ætti þó ein skrásetn-
ingin enn ekki að saka, að því er William Lyon
Phelps, prófessor í enskum bókmentum við
Yale háskólann segist frá. En hann er maður,
sem nýlega hefir samið skrá yfir fimtán þær
skáldsögur, er hann telur beztar í heimi. Pro-
fessorinn hefir fyrir löngu fullyrt, að þýzk mús-
ik og rússneskar skáldsögur ættu engan sinn
líka, en í þessum síðasta lista fær England sex
vinninga, Frakkland fjóra, Bússland þrjá og
Ameríka tvo.
Hér fylgir á eftir bókaskráin, ásamt at-
hugunum prófessorsins um hverja bók um
sig:
1. Robinson Crusoe (1719), eftir Daniel
Defoe. i
Þetta er fyrsta enska skáldsagan. Með
Robinson Crusoe, skapaði Defoe persónugerf-
ing, svo máttkan og sannan, að aldrei fyrnist
yfir, og jók þannig við hina tiltölulega fálið-
uðu fylkingu, ódauðlegra mannlífsmynda.
Menn, konur og böm, út um allan hinn ment-
aða heim, hafa Robinson Crusoe í hávegum.
2. Gullivers Travels (1726), eftir J(bn-
athan Swift.—
Áhrif Defoe náðu langt, og einn af þeim,
er fvrir þeim varð, var Jonathan Swift, —
“Gullivers Travels” átti að vera níðfyndni
eða beizkjuháð á “dýr” það, sem kallast mað-
ur. Höfundurinn, hitti naglann á höfuðið,
hvað því viðkom. En í viðbót náði hann þar
svo sterkum listartökum í formi og framsetn-
ingu, að fágætt mun vera. 1 full tvö hundruð
ár hefir bók þessi skemt öldnum sem ungum.
3. Clarissa (1747-8), eftir Samuel Rich-
ardson.
Alfred de Musset, taldi bók þessa skáld-
sögu skáldsagnanna. Höfundurinn var fimm-
tíu og átta ára að aldri, er hann reit hana,
jafn gamall og höfundar hinna tveggja fyr-
nefndu bók, er þeir luku þeim og sendu þær
frá sér. Þetta er ein hin allra lengsta ensk
skáldsaga, átta stór bindi. En þeir, sem hafa
þolinmæði til þess, að lesa bókina alla til enda,
munu sannfærast um, að engu er þar ofaukið,
— að tilganginum varð ekki náð í styttra máli.
14. The History of Tom Jones (1749),
eftir Henry Fielding.
Margir telja þetta beztu og mestu skáld-
sögu Englendinga; þó kveðst professor Phelps
taka David Copperfield fram yfir hana. —
Fielding svipar svo mjög til nútíðar rit-
höfunda, að af bókum hans mætti vel ætla, að
hann væri einn af samtíðarmönnum vorum.
Tom Jones er reglulegt náttúrubarpi aTlra
alda.
5. Eugénie Grandet (1833), eftir Honaré
De Balzac.
Þetta er alment álitin bezta bók höfund-
arins. Professor Phelps, hefir á henni fram-
úrskarandi miklar mætur. Hann tekur hana
langt fram yfir “Pére Goriot”, er ritin var
árið eftir, enda er hún í öllu sannsögulegri og
lausari við ýkjur. Mótsetningin milli Eugénie
og föður hennar, ásamt hinum svipuðu sam-
eiginlegu einkennum, líður trauðla þeim úr
minni, er eitt sinn las með athygli.
6. Les Trois Mousquetaires — Three
Musketeers — (1844), eftir Alexander Dumas.
Professor Phelps kveðst sjaldan eða aldr-
ei hafa haft meiri ánægju af að lesa nokkra
bók, en einmitt þessa. Hann segir, að allir
þeir, er kunni að lesa sér til gamans og gagns,
ættu að yfirfara bók þessa vandlega, oftar en
einu sinni.
7. David Copperfield (1849-1850), eftir
Charles Dickens.
Charles Dickens skipar öndvegi í enskri
skáldsagnagerð, að því er professor Phelps
segist frá, bæði sökum þess hve miklu hann af-
kastaði og hins, hve sérkennilegur hann var.
Sæti Diokens verður ekki fylt af öðrum. Ef
til vill náði þó tilfinninga-ákefðin hjá honum
stundum helzti langt, eins og tíðkaðist um
marga af samtíðarmönnum hans.
8. The Scarlet Letter (1850), eftir Nath-
aniel Hawthorne.
Bók þessi stenzt hvaða eldraun sem er.
Hlutföllin á. milli hinna ýmsu stiga sögunnar,
eru jafn-nákvæm og sönn, sem um væri að
ræða alfagurt, fullþroska blóm. Mannlífsb
myndirnar eru svo skýrar, að þær hrífa óðara
með sér huga lesandans. Formið eins nálægt j
fullkomnunartakmarkinu og hugsanlegt er og
ástríðumagn harmsöguþáttanna svo átakan-
legt, að það brennir sig inn í sálarlíf ungral
og aldinna.
9. Henry Esmond (1852), eftir William
Makepeace Thackery.
Thackery gaf út bók þessa í einni heild,
án þess að birta hana nokkru sinni í köflum.
—Þetta er samfeldasta og bezta bókin, er eft-
ir hann liggur, — lýsingarnar áhrifamestar
og formið fegurst.
10. Madame Bovary (1857); eftir Gus-
tave Flaubert.
Þetta var Robert Brownings ein allra-
mesta uppáhaldsbók. Engin persóna bókar-
innar er samt aðdáunarverð, engin, er lesand-
inn þráir að kynnast. En sögunni getur eng-
inn gleymt, því allir vita að hún er sönn.
11. Fathers and Children t(1861)i, eftir
Ivan S. Turgenev.
Turgenev er mestur listamaður allra
skáldsagna höfunda, því hann gat bláít áfram
ekki annað en ritað gallalausar bækur. George
Moore telur hann mestan snilling hinnar nýju
stefnu. Turgenev leiðir fram á sjónarsviðið
í ritum sínum feður og böm og rökræðir af-
stöðu þeirra í því formi, sem sérkennilegt
virðist í fljótu bragði, að eins fyrir samtíð
hans, en gildir þó engu að síður um allar aldir,
því alt, sem hann lýsir, hefir komið fyrir og
getur komið fyrir í öllum löndum á öllum
tímabilum.
12. Les Misérables (1862), eftir Victor Hugo.
Jean Valjean er persónugerfingur, sem
lifir eins lengi bókmentir nokkurrar þjóðar eru
við lýði. Allir kannast við Javert, Fantine,
Cosette, Marnus, Gavroche, gamla Gilienor-
mand og hans ægilegu konu. Það sýnist hálf-
undarlegt, að enginn skyldi vita um tilveru '
þessara persóna, fyr en Hugo dró þær upp á
pappírinn í söguformi.
13. Anna Karenina (1873-76), eftir Leo
N. Tolstoy.
Af engri skáldsögu mun professor Phelps
vera jafn hrifinn og “Anna Karenina”. Hann
undrast yfir persónulýsingunum, hve skýrar
þær eru og sannar og eins yfir samtölunum
og myndunum, sem brugðið er upp. Allir
yngri rithöfundar Rússa, svo sem Chekhov,
Giorki, Andreev, Artsybas.hev og Kuprin, eru
lærisveinar Tolstys í listinni. Það er meira
en lítið undrunarefni, að jafn strangrússnesk-
ur maður og Tolstoy var, skyldi með sögum
sínum fá jafn greiðan aðgang að hjarta, svo
að segja hverrar einustu þjóðar, eins og raun
hefir á orðið.
14. The Brothers Karamazov (1879),
eftir Fedor M. Dostoevski.
Dickens var fjarsýnismaður. Yfirlit hans
yfir menn og málefni, þekti því nær engin tak-
mörk. Dostoveski er hvorttveggja í senn,
bæði kafari og flugmaður. Hann er heims-
meistarinn í hæðarflugi. Þótt “Crime and
Punishment” sé ef til vill hans vinsælasta bók,
þá er professor Phelps samt þeirrar skoðun-
ar, að “The Brothers Karmazov” sé hans
mesta verk. Saga Karmazovs fjölskýldunn-
ar, fræðir oss meira um Rússa, meira um
mannúðina og jafnvel um oss sjálfa, en oss
hafði nokkuru sinni órað fyrir.
15. Huckleberry Finn (1884), eftir Mark
Twain.
Ef til vill er of snemt, að skipa bók þess-
ari sæti á meðal hinna fimtán útvöldu, en þó
er frægð hennar stöðugt að aukast og alt út-
lit fyrir, að hún muni vinna sér varanlegt
framtíðarsæti. Þarna birtist Ameríka og
þarna hljómar hennar .sanna rödd. Þetta er
einskonar d.íápa eða söguljóð ]Mississipp(i-
fljótsins, og enginn, sem nokkru sinni hefir
lesið “Huck”, mun svo augum líta Missis-
sippi, eða lesa þess nafn, að eigi minnist hann
um leið flekans hans.
Mark Twain er nákvæmlega eins einstæð-
ur í ameriskum bókmentum og Dickens er í
þeim ensku, og veröldin hefir komist að þeirri
niðurstöðu, að hún megi undir engum kring-
umstæðum án hans vera. —
Four-and-Twenty Minds.
Svo heitir bók ein, sem er nýkomin út, eft-
ir ítalska rithöfundinn Giovanni Papini. Það
eru nokkurs konar palladómar um ýmsa rit-
höfunda og skáld, í núttíð og fortíð. Fyrsta
ritgerðin er um “óþekta manninn.’ ’
óþekti maðurinn.
“Þeir, sem um skáldskap og ritverk
dæma, hafa þann Ijóta sið, að tala ávalt um
menn, sem vel eru þektir og sem þeir sjálfir
kunna deili á. Afleiðingamar af því eru þær,
að enginn hefir enn orðið til þess að rita æfi-
sögu óþekta mannsins. Með þessu meina eg
ekki, óþekta, menn eða mann, í vanalegum skiln-
ingi, sem atvikin geta flutt inn í jafnaðartölu
hinna þektu og viðurkendu. Eg meina skáld-
ið og rithhöfundinn, sem enginn þekkir eða
veit hver er.
Það er hin óafmáanlega leti vor, sem hef-
ir komið oss til að gleyma hinum óþekta höf-
undi — ævarandi velgjörðamanni mannkyns-
ins. Á torgum borga vorra blasa því miður
við augum voram ótal myndastyttur. Sumar
sitjandi í söðlum á hestbaki, aðrar standandi
á stöllum; minnismerki manna, sem það eitt
hafa gjört sér til ágætis, að skrifa leiðinlega
sorgarleiki, eða verið hepnir að stinga með
sverðum. Grikkir voru þó að minsta kosti
svo framsýnir, að þeir reistu hinum óþekta
guði sínum altari. Ættum vér gleymnir menn
ekki að reisa hinum óþekta manni minnis-
varða?”
Rofoin
Hood
Flour
Gerir deigið létt og þess-
vegna verður brauðið
létt og ánœgjulegt.
1

OUR
"HONFY BACK
q43BBQSBSS9'£>
ROBIN HOOD FLOUR tS GUARANTEEO TO GIVE VOU
BETTER SATISFACTION TMAN ANV OTMCR FLOUR MILLEO
IN CANADA VOUR OEALER IS AUTMORIZEO TO REFUNO
TME FULL PURCMASE PRICE WITM A 10 «R CC«T PEN
ALTY AOOCO IF AFTER TWO BAKINGS VOU ARE NOT
TMOROUGMLV SATISFIEO WITM TME FLOUR ANO WIU
RETURN TME UNUSED PORTION TO HIM
ROBIN HOOD MILLS. LIMITED

Innifalin í hverjum poka
24 pund og þar yfir.
ROBINHOODMILLSLTD
MOOSE JAW, SASK.
@ -4 %
[ROBIN HOOD
tJL’*

Domarinu Danté.
Um Danté farast honum á
meðal annars svo orð: Danté
fann að gáfur sínar voru guð-
leg gjöf, sem gáfu honum rétt
til þess að dæma þá, sem á
undan honum voru farnir.
Hann var svo viss um, að hann
væri betri erindsreki guðs en
fjárgjarnir prestar eða af-
skiftasamir páfar, að hann
veigraði ekki fyrir sér að vísa
til heljar mönnum, sem létust
vera prestar og boðberar guðs
í augum fólks. Þannig þrum-
ar raust skáldsins frá Floren-
tínu frá hásæti ,sem er varan-
legra heldur en þau, sem úr
eiri eru gjörð. Það virðist
eins og hann Jirýsti guði til
þess að samþykkja dóm sinn
með veldi listar sinnar.
Leonaroda Vinci.
Hann lifir enn—lifir í mér,
hann er partur af sjálfum
mér, dýrmætur partur af anda
mínum. Hann er fullkominn í
mynd hins innra manns; dul-
ur en auðugur að andans
göfgi, sem að hann geymir,
svo að hinir ágjörau eyðileggi
hana ekki. Hans yndi er að
vinna verk sitt einn, og finst
að hann njóti sín ekki í návist
annara. Hann þekkir vald
þagnarinnar. Hann safnar
fyrir sjálfan sig og kastar ekki
hugsanaauð sínum út í fjöld-
ann. Leonaroda Vinci gerir
meira en eggja—líf hans er
fögur fyrirmynd, auðugt og
skilningsríkt líf, sem leitaði
hinnar æðstu þroskunar.
1 Leon Alberii.
“Æfikveld Leons Alberti
var fagurt. Hann lézt í Róm
1472. Hann hafði ritað, að
maðurinn væri líkur skipi, sem
ekki væri ætlað til þess að
fúna í nausti, heldur að sigla
nýjar leiðir yfir höfin, og með
atorku að geta sér orðstírs og
annara ávaxta frægðarinnar,
0g í þessum skilningi var hann
sannarlega siglingamaður.
Alberti hefir sýnt okkur
suma parta sálar sinnar og
svo er það okkar verk, að
kanna djúpið og finna þar alt
það, sem hann sjálfur ekki
sýndi. 1 staðinn fyrir að
safna heimildum, um hin ytri
lífskjör, þá hefðum við gott af
því, að tileinka okkur hina
andlegu reynslu hans, á þann
hátt einn fá hinir dauðu kent
okkur, á þann hátt einn geta
hin látnu mikilmenni leitt okk-
ur upp á æðri sjonarhæðir.
Andi Whitmans.
Sál WThitmans er víð eins og
veröldim 1 henni rúmast alt
eins og í huga guðs. Þar er
alt að finna: gleði og sorg,
stolt og auðmýkt, guð og gras-
stráin grænu. Maður verður
að taka á móti henni eins og
alheiminum, án tillits til stunda
þeirra, sem mennirnir hafa
unnið. Whitman er lýðskáld-
ið góða, sem fyrirverður sig
ekki fyrir að syngja um alt í
heiminum.
Shakespeare er dauður.
Shakespeare dó fyrir réttum
þrjú hundruð árum. Hann dó,
og við getum sagt, að hann
hafi verið gleymdur í hundrað
ár. . . . Nú grúfir önnur nótt
yfir honum. . . . Við getum
ekki verið viss um, að nafn
hans verði eins letrað á hjörtu
manna eftir hundrað ár hér
frá, eins og siður og vani hafa
gert í nokkurri tíð. . . .
Við erum að breytast, og
afkomendurnir, sem k, eftir
okkur koma, breyiast enn
meira. Það er erfiðara að gera
okkur til hæfis með hverjum
deginum. Við erum að verða
fínni og óánægðari. Það er alt
af að verða færra og færra,
sem við höfum ánægju af, og
það verður enn þá færra, þeg-
ar stundir líða. Það eru aí-
varlegar kringumstæður, en
kringumstæður þær eru óhjá-
kvæmilegar, ef við eigum að
bæta við forða þann, sem okk-
ur var afhentur — ef við eig-
um að bæta nýrri arfleifð við
þá, sem við tókum á móti frá
þeim, sem, þótt dánir séu, líða
aldrei undir lok.
Maeterlinck.
“Að eins í meðallagi sem
skáld,” segir Papini. Hans
liugsunarfræði er af skornum
skamti, hvað svo sem hinir
írsku og þýzku meðhaldsmenn
hans segja. Hann er lítil-
sigldur í vísindum, kerlinga-
siðfræðari, hunangs heimspek-
ingur, prestur án trúar, vís-
indamaður án skilnings, skáld
án ímyndunarafls, trúfræðis-
kennari hugsunarleysingja, og
sjónhverfingamaður auðveldra
undra. Að lesa bækur hans,
eftir að maður er nýbúinn að
lesa verk áhrifamikilla heim-
spekinga, er eins og reykja
ópíum eftir fjallgöngu. Að
lesa þær, eftir að maður hefir
lesið ljóð listaskálda, er eins
og að drekka heiskt jurtaseyði
eftir ljúffengt vín.”
Framsókn Frakka.
Þegar stríðinu lauk, var oss
sagt, að franska þjóðin væri
nærri orðin gjaldþrota, og all-
ir vissu, að stórsvæði af land-
inu lá í flagi.
Ef vér litumst um á Frakk-
landi nú í dag, eftir nálega
fimm ár, verðum vér undrandi.
Hvílík breyting!
Þar sem áður voru skotgraf-
ir og sprengikúlurnar höfðu
rifið jörðina í sundur á stór-
um svæðum, eru nú komnir
blómlegir akrar.
Bæirnir, er eyðilagðir voru,
liafa risið upp hver á fætur
öðrum.
Börnin eru farin að streyma
aftur á skólana úr öllum átt-
um, sem áður lágu í rústum.
Kirkjurnar liafa verið end-
urreistar. En það sem vekur
athygli manns hvað mest, þeg-
ar ferðast er um á Frakk-
landi, eru verksmiðjurnar nýju
og stórkostlegu. Þær mæta
auganu nálega alstaðar: um-
hverfis Paris, Lyons, Marseil-
les, Bordeaux.
En Frakkar hafa ekki látið
sér nægja, að stofna þessar
nýju verksmiðjur niður á lág-
lendinu. Þeir hafa líka farið
með þær upp í Pyreníu fjöllin,
þar eru nýjustu vélar starf-
ræktar með rafafli.
Á bardagasvæðinu, þar sem
alt var áður í auðn, hafa járn-
bræðslu verkstæði verið sett á
stofn með allra nýjustu gerð,
og umhverfis þau hafa nýir
bæir risið.upp.
Ekki hafa Frakkar heldur
látið hér við staðar numið, þeir
hafa reist verksmiðjur í Pól-