Lögberg - 18.10.1923, Blaðsíða 4

Bla 4
/.ÖGBERG, FIMTUDAGINN
OKTÓBER 18. 1923.
Jögberg
Geíið út hvern Fimtudag af The Col-
ambia Pre*$, Ltd., (Cor. Sargent Ave. &
Toronto Str.. Winnipeg, Man.
Taliimari N-6327 ofj N-6328
Itm .» Btls'.fell, Editov
Utanáskrift ti! hlaðsins:
rt(f C01U»{BI^ PRE8S, Ltd., Box 317!, Winnipeg, Mt»n-
Utanáskrift ritstjórans:
{OiTOR LOCBfRC, Box 3172 Winnipeg, Njan.
The "Lögberg” is printed and published by
The Columbia Press, Limited, in the Columbia
Buildíng, 695 Sargent Ave., Winnipeg, Manitoba.
Ný uppfynding.
“Neyðin kenirir naktri konu að spinna”,
segir gamall íslenzkur málsháttur. Á síðustu
árum hefir haim orðið raunveruleiki fvrir
marga. Menn hafa orðið að beita öllum sínum
kröftum til þess að brjótast í gegn um erfið-
leikana, og það er að vissu levti gott, því þá
kemur fram í mönnum úrræði og áræði, sem
annars máske kæmu altlrei í ljós.
Þessir erfiðu tímar, sem yfir menn hafa
gengið síðustu árin, hafa knúð inenn til þess að
hugsa - hugsa og starfa. Kn fáir eni það samt,
sern eins hreystilega hafa orðið að ttaka á móti
liinum erfiðu aðköstum eins og bændurnir, .sem
eins og vant er, hafa orðið að vinna baki brotnu,
fengið lítið fyrir afurðir sínar, en orðið að
borga hátt kaupgjald og borga allar lífsnauð-
synjar sínar liáu verði.
Þessar kringumstæður hafa komið þeim
til þess að neyta allrar orku til þess að draga
út framleiðslu kostnaðinum, og virðist að
bónda einum í Alberta hafi tekist að komast
niður á aðferð, sem er líkleg til þess að hafa
stórmikil áhrif ó kornframjeiðslu. Maður
þessi heitir J. H. Hauser og á heima í Killam,
Alberta. Hefir hann fundið upp nýja vél til
kornskurðar, sem sker kornið og setur það í
garða með tuttugu og fimm feta millibili, þar
sein það er látið þorna eins og hey á íslandi.
Og svo er hann búinn að fullgera vél, sem lyft-
ir korninu upp og flvtur það að þreskivélinni
og losna menn á þann hátt algerlega við að
binda og drýla korniÖ, sem hefir ekki lítinn
kostnað í för með sér. Svo hefir hann í smíð-
um lyftivél og þieskivél, sem eru samfastar.
Lyftivélin á að lyfta korninu úr görðum, en
þreskivélin að þreskja það jafnóðum.
Nokkrir merkir menn, á meðal þeirra
fylkis þingmenn, gjörðu sér ferð til þess að
skoða vélarnar og hvaða gagn þær gerðu, og
urðu þeir svo sannfærðir um ágæti þeirra, að
þeir hafa farið þess á leit við stjórnina, að
húiv taki að sér að sjá um smíði á vélunum og
sjá um, að uppfynding þessi komist ekki í
hendur okurmanna, en að bændur fylkisins
fái að njóta allra þeirra hlunninda, sem upp-
fyndingin getur veitt, á sem greiðastan og ó-
dýrastan hátt að unt er.
Panama skurðurinn.
Það eru nú níu ár, síðan Panamaskurður-
inn var opnaður, og spáðu menn misjafnlega
fyrir því fyrirtæki þá, eins við var að búast,
því kostnaðurinn við það feikilega mannvirki
var orðinn ægilega mikill, $400,000,000. En
eftir skýrslu, sem ýfirmaður fyrirtækisins,
Col. Jay J. Morrow, gefur, sem staddur var
nýlega í New York, þá eru allar líkur til, að
þetta mikla mannvirki ekki að eins borgi sig,
heldur verði arðvænlegt með tíð og tíma.
Kostnaðurinn við að starfrækja skurðinn
er $600,000 á mánuði, og hefir skurðurinn gef-
ið af sér $50,000 arð mánaðarlega á síðastliðnu
fjárhagsári, sem nemur 3 af hundraði af stofn-
fé fyrirtækisins.
Á síðastliðnu fjárhagsári, sem endaði 30.
júní, fóru 4,272 skip í gegn um skurðinn og
fluttu þau 21,210,000 ton,s af vörum, og nam
skurð-tollurinn af þeim $18,975,000. Á þeim
níu árum, sem skurðurinn hefir verið starf-
ra'ktur, hafa 20,474 skip farið í gegn um hann
með 34,234,474 tons af vörum, og tollurinn,
sem þau skip hafa horgað, nemur $78,549,346.
í júlí síðastl. fórú fleiri skip í gegn um skurð-
inn, heldur en á nokkrum öðrum mánuði síð-
an hann var opnaður; tala þeirra var474 dg
borguðu þau $2,124,429 í toll. —
Allmikið af vörum frá Vesturfylkjunum í
Canada voru send þá leið til Englands, eink-
um afurðir mjólkurbúa. Flutningsgjaldið var
$1.50 fyrir 100 pd. og er það $1.77 minna held-
ur en kostað hefði að senda þau með járnbrant
til Montreal og svo með skipum þaðan til
Englands.
Góðra gjalda vert.
Sjö dálkum eyðir Heimskringla í síðasta
blaði til þess að koma lesendum sínum í skiln-
ing um, hvað blaðið hafi meint með hinni oft-
nefndu og illa þokkuðu grein sinni “Einangr-
un”, og er niðurstaðan sú, að blaðið hafi ald-
rei meint að misþyrma kristinni trú eins og
hún sé nú orðin hjá þjóð vorri, og er það góðra
gjalda vert, ef það vill reyna að standa við
það. En það, sem það hafi verið að fordæma,
hafi verið kaþólskan og að það hafi verið Róm-
versk-kaþólska, en ekki kristni, sem þjóðin ís-
lenzka hafi gengist undir á Þingvelli árið
1,000. Vér viljum ekki þrátta við höfund
greinarinnar í Hkr. um það atriði, en ritsmíðin
minnir oss á dálitla kýmnissögu, sem vér höf-
um heyrt um mann, sem var þrunginn af
valdafíkn og hélt að beinasta leiðin til þess að
ná takmarki sínu væri að_ komast á þing. Svo
kom tækifærið. Aukakosning fór fram í kjör-
dæmi einu, og réð maðurinn við sig, að bjóða
sig þar fram. En liann var engan veginn viss
um, að ná útnefningu, en þekti fólkið í kjör-
dæminu að því að leggja meiri áherzlu á,
hvaða kirkjudeild að þingmannsefni þeirr'a
tilheyrðu, heldur en stjórnmálaflokki. Og
hann byrjar ræðu sína á þessa leið: “Hann
langafi minn var fríhvggjumaður” (stein-
hljóð). “Langamma mín var í presbýterian
söfnuði á Skotlandi” (þögn). >“Afi minn
var Baptisti” (enn þögn). “Amma mín var
í söfnuði Congreagationalista” (ægileg þögn).
“Svo átti eg stórættaða langömmu, sem var
Wesley Meþodisti” (lófaklapp) “og í henuar
fótspor ætla eg að roýna að feta, það sem
eftir er.”
Canada í augum heimsins.
Auglýsingar, eða fræðsla af réttri tegund,
borga sig ávalt i einhverri mynd. Þess vegna
ætti Canada að hagnast stórkostlega n.æstu ár
af fræðslu þeirri um þjóðina, sem bæði inn-
lendir og útlendir menn hafa veitt í seinni tíð.
Þótt ekki sé unt í fám orðum að skýra frá
öllum þeim atburðum, er á yfirstandandi ári
hafa miðað til þess, að útbreiða þekkingu á
Canada erlendis, þá er þó auðvelt að nefna
nokkur dæmi. Dvöl prinsins af Wales á búi
sínu í Alberta, hefir til dæmis haft það í för
með sér, að þúsundir góðra ritgerða hafa
skrifaðar verið um landið og þjóðina, bæði í
Bandaríkjunum og Evrópu.
Nú er David Lloyd George hér á ferð,
einn mestur áhrifamaður, sem nú er uppi í
brezku þjóðlífi og þótt víðar sé leitað. Ekki
er það nokkrum minsta vafa undirorpið, að
af komu hans stafar landinu margt gott, eins
og ræður hans hérna megin hafsins þegar
hafa leitt í ljós.
Af öðrum merkum brezkum gestum má
tilnefna þá lávarðana Birkenhead og Lovat.
1 annað skifti í sögu Bandaríkjaþjóðar-
innar gerðist sá atburður, að forseti hennar
steig fæti á erlenda mold. Eigum vér þar við.
heimsókn hins nýlátna forseta, Warren G.
Harding, til Vancouver.
Hópur svissneskra blaðamanna, hefir ver
ið á ferð um Vesturlandíð að undanförnu, í
þeim tilgangi að afla sér upplýsinga um fram-
tíðarskilyrði fyrir hólfestu þúsunda af hænd-
um í Sviss, er hafa í hvggju að flytja hingað
og nema lönd.
Austan við haf hafa Canadamenn einnig
verið að verki og veitt ómetanlegá fræðslu um
landið, svo sem Mr. Beatty, forseti Canadian
Pacific járnbrautarfélagsins, er nýkominn er
heim úr Evrópuför, þar sem hann stuðlaði
mjög að innflutningsmálum. Þá hafa og full-
trúar hinnar canadisku þjóðar, á nýafstöðnu
þingi Þjóðbandalagsins, vakið enga sm^ræðis
eftirtekt á sjálfum sér og þjóðinni, er þeir
kröfðust skýringar á 10. grein Þjóðbandalags-
sáttmálans og fengu fylgi allra, viðstaddra
þjóðfulltrúa, að undanskidum þeim frá Persíu.
— LTm þessar mundir er forsætisráðgjafinn,
Matíkenzie King, staddur á fjárhagsstefnu
þeirra í Lundúnum, er allir stjórnarformenn
brezka veldisins voru kvaddir til. Ræður og
starf hans þar, ásamt þátttöku hinna fulltrú
anna héðan, hafa mjög orðið til þess að
vekja eftirtekt annara þjóða á Canada.
Jafnvel landskjáftaslysið síðasta í Japan,
varð óbeinlínis til þess, að auglýsa Canada-
þjóðina í hennar beztu mynd. Nægir f því
efni að benda á> mannúðina, þrekið og hug-
prýðina, er yfir og undirmenn á canadiska
verzlunarskipinu Empress of Austria, sýndu,
bið að bjarga hinum aðþrengdu Tokio og
Yokohama búum.
Verzlun Canada við önnur lönd, er stór-
kostlega að aukast, bæði austur og vestur á
bóginn. Vöruflutningur héðan, vex stórkost
lega með hverjum mánuðinum er líður. Hver
einasta útflutt vörutegund frá Canada, aug-
lýsir af sjálfu sér landið.
Hér var á ferð í sumar frá Indlandi, Rt.
Hon. S. V. Srinavasa Sartri, víðkunnur merk-
ismaður. 1 ræðu einni, er hann flutti í sam-
bandi við för sína, fórust honum orð á þessa
leið:
“Canada er fagurt land—regluleg Para-
dís. Eg ferðaðist þar all-lengi og varð því
hrifnari, þess fleira, sem fyrir augun bar, og
þess lengur, sem eg dvaldi. Það fékk mér
undrunar, hve hátt kaup er þar greitt, jafnvel
þeim mönnum, er ekki kunna nema til allra ó-
brotnustu starfa. Mér fanst eg ómögiulega
geta gert mér grein fyrir, hvernig á því stæði,
að hingað skyldi ekki flykkjast meira af
brezku fólki, en raun hefir orðið á. Mér finst
ástæðurnar á Pinglandi og í þessari vestrænu
Paradís, engan samanburð þola. Loftslagið,
fa'ðan, landrýmið og þetta eilífa sólskin, finst
mér hljóti að skapa í Canada, frjálsmannlega,
volduga og hugprúða þjóð.”
Molar.
i. , .......
Leiðindin eru afkvæmi iðjuleysisins. Starf-
ið er uppspretta allrar hamingju. Hví ættu
menn að láta sér leiðast, þar sem fegurðin
sjálf blasir við á allar hliðar, öllum til yndis,
er vaka vilja og litast um. Það er hvergi
nærri eins kostnaðarsamt að öðlast ánægjuna
og margir halda^ Margt af því, er til ánægju
miðar, kostar tiltölulega lítið fé. Jafnvel í
búðunum má iðulega fá góðar og nytsamar bæk-
ur fyrir nokkra skildinga. En að leita þeirra
á bókasafnið kostar ekki neitt! Fegurð nátt-
úrunnar kostaryður ekkert—, dýrð sólarupp-
komu og sólarlags, stendur öllum heilskygnum
möiinuin jafnt til boða. Það kostar ekkert, að
njóta stjörnudýrðarinnar á kveldin. Hin
mörgu og mismunandi litbrigði hausts og
vors, eru ókeypis, og hin óeigingjarna mann-
úðarkend, sem öllu er dýrmætari, kostar líka
ekki neitt. Hví ættum vér að láta oss leiðast
í veröld, er býður oss það bezta er hún á til í
eigu sinni, fyrir ekki neitt. Háar kröfur geta
verið og eru oft virðingarverðar, en nægju-
semin, — að ur.a glaður við sitt—, skapar þrá-
faldlega hina sönnustu farsæld. Njótið feg-
urðarinnar á daginn, dreymið um hana á nótt-
unni, og þá þurfið þér ekki að leita langt yfir
skamt, eftir farsæld og lífsánægju.
Örbirgðin er þrældómur, en of mikill auð-
ur þaðan af verri.
II.
“Að horfa ei um öxl, það er mátinn. ”
Sá, sem ekki vakir á verði, er sigraður
fyr en hann varir. Nýjar hugmyndir, krefjast
þess, að þeim sé gaumur gefinn. Vísið þeim
aldrei á dyr, fyr en þér liafið brotið þær* til
mergjar. Stingið eigi hinni saklausu bg
heilsusamlegu fyndni svefnþorn. Nýjum hug-
mvndum rignir ekki niður úr skýjunum. Þær
skapast að eins af því, að einhver hefir verið
að skygnast um eftir þeim, einhver er við því
var búinn að veita þeim viðtöku. Á því byggist
einstaklingsþroskinn og framför á sviði iðn-
málanna. Ýmsir kunna að halda, að nauð-
synlegt sé að grafa fleiri hundruð fet ofan í
jörðina eftir auðæfum. Oft er þessu þó farið
á annan veg. Auðæfin liggja umhverfis
þann, sem heldur augunum opnum og nennir
að leita þeirra. Tækifærin blasa við í öllum
áttum. Vér þörfnumst um fram alt víðsýnna
kjarkmanna, til þess að klæða hugsjónir hins
nýja tíma holdi og blóði og leyfa þeim að
lyfta Grettistakinu átölulaust. —
III.
“Sjálfsmeðaumkvunin er ægilegur sjúk-
dómur,” segir Dr. Frank Crane.
“Tveir gerólíkir flokkar byggja þássa
veröld, upprétti flokkurinn og sá niðurlúti.
Hinn fyrnefndi finnur til sjálfsábyrgðarinnar
og krefst einskis af yður, annars en vinsemd-
ar. Sá síðarnefndi, þorir ekki að sleppa brík-
inni, kennir í brjósti um sjálfan sig og reiðir
sig eingöngu á aðra. Hvor flokkurinn er
þarfari? Hvorum viljið þér fremur fvlgja?
Niðurlúta. sveitin er vafalaust mannfleiri;
hefir líkegast ávalt verið það. Mundi það
samt ekki göfugra hlutskifti, að skipa sér
undir merki hinnar, þótt fáliðaðri sé?”
Dettifoss.
From the Icelandic of Kristján Jónsson.
There, where ne’er a flower pillows
On cold, gray rock, its sun-kissed face.
Where mighty erags, by white-capped billows
Áre held in cold and grim embrace.—
There, mighty fall, old friend, thou plyeth
Thy mammoth voice in sungs of might;
The very rock beneith thee sigheth
As reeds in chilly blasts of night.
- /
Thou singest loud of souls departed, —-
Hero-troops, who lived and died —
Of freedom former times imparted,
And Glory’s mournful even-tide.
Within thee myriad lights assemble,
Shed by the sun, through cloudy haze —
All rainbow colors turn and tremble,
In the twisting ripples of thy maze.
Wonder-beauteous, awe-inspiring
Art thou,—the peer of water-falls, —
Ever-gliding, never-tiring,
Within thy des’late rocky halls.
The times may change; and tribulation
Touches the heart, so now it weeps,
Yet, ever from thy awful station
Onward thou rolls o’er craggy steeps.
Verdure fades, the storjns are raging;
The Ocean-swell it riseth fast;
On ruddy cheeks the rose is aging
In Sorrow’s icy-stinging blast;
On pallid cheeks, the hot tears flowing,
Show that the heart is not at ease;—
Ýet, eevrmore the wild spray throwing,
The waves within thee laugh and tease.
When death o’ertakes me, I would gladly
Within thy billows find my bier,
Where no fellow-mortal, sadly,
O’er my corpse may shed a tear;
And, when with grief and lamentation,
The dirge o’er other corpse they sing,
In unrestrícted exultation
Over me shall thy laughter ring!
i
T. A. Anderson,
Poplar Park, Man.
Robin
Hood
Flour
Alþekt fyrir hve fíngert
það er, hvítt og hveg ott ^
efni tilbökunar það hefir
I
OlIR
MoneyBack"
1 d/.LiiltYC-a »
ROBIN HOOD FLOUR IS GUARANTEEO TO GIVE YOU
BETTER SATISFACTION THAN ANY OTHER ELOURMILLED
IN CANAOA YOUR OCALER IS AUTHORIZEO TO REFUND
THE FULL PURCHASE PRICE WITH A 10 PER CCNT PEN
ALTY AODEO. IF AFTER TWO BAKINGS YOU ARE NOT
THOROUGHLY SATISFIEO WITH THE FLOUR AND WILL
RETURN THE UNUSED PORTION TO HIM
ROBIN HOOD MILLS. LIMITED

VI

Innifalin i hverjum poka
24 pund og þar yfir..
ROBINHOODMILLSLTD
MOOSi: JAW, SASK.
Astœðumar
fyrir því að hugur íslenzkra
bænda hneigist til Canada.
66 Kafli.
í þeim hluta Suður Alberta
þar sem mest er um blandaðan
búnað og eins á svæðunum milli
Edmonton og Calgary, er thimo-
thy ein algengasta og jafnframt
bezta heytegundin. Aðrar gras-
tegundir ágætar til fóðurs, má
nefna, svo sem Kentucky, blue,
broome gras, rúg, alsike og smára.
Jarðvegurinn í Alberta, er
einkar vel fallinn til garðyrkju,
enda er þar framleitt afar mikið
af jarðeplum, næpum, rófum og
Nautpeningsrækt í Alberta, hef-
ir ávalt verið og er, mjög þýðing-
armikill atvinnuvegur fyrir fylk-
isbúa. Eru sláturgripir þar
oft á meðal hinna allra beztu í
Vesturlandinu. Fram að alda-
mótunum síðustu, var nautpen-
ingsræktin höfuð atyinnuvegur í-
búa suður fylkisins. f norður
og miðfylkinu, var þá einnig all-
mikið um griparækt. Er fram-
liðu stundir fóru bændur smátt
og smátt að leggja meiri áherzlu á
framleiðslu mjólkur afurða og er
smjörgerðin þar nú komin á af-
arhátt stig. Hefir stjórnin unnið
að því allmikið, að veita bændum
góðar og miklar upplýsingar í
öllu því, er að kynbótum naut-
gripa lýtur. Nú má svo heita,
að bændur stjindi griparækt og
kornækt nokkurnveginn jöfnum
höndum. Á býlirm þeim, sem
næst liggja borginni, er mjólkur-
framleiðsla að jafnaði bezt, enda
eru markaðsskilyrði þar venju-
lega bezt.
Á sléttum Suður fylkisins, var
griparæktin mest stunduð, lengi
vel framan af. , En nú er þar
orðið heilmikið um kornyrkju
lfka.
Víða í fylkinu er mikil timbur-
tekja og i flestum ám er töluverð
siiungsveiði. —
Hinu kjarngóða beitilandi, er
það að þakka, hve sláturgripir í
Alberta, eru vænir. Veðráttu-
farið, er gott og heilnæmt öllum
gróðri. Saggaloft þekkist þar
ekki. Griparæktarbændur hafa
að jafnaði keypt og alið upp úr-
vals kynbótanaut, svo Sem
Shorthorne, Hereford og Aber-
deen-Angus. Gripir af þessu
kyni, hafa oft selst á geypiverð. 1
Peace River héraðinu, er gripa-
ræktin að aukast jafnt og þétt.
Eftirspurnin eftir góðu nauta-
kjöti, hefir aukist árlega og þar
af leiðandi hefir æ verið lögð
meiri áhersla á griparæktina. 1
mið og norður fylkinu, eru að
jafnaði skýli fyrir allan búpen
ing, en í Suður-A'lberta ganga
gripir út allan heila ársins hring
og þrífast vel. Bændur hafa
lagt og leggja enn afarmikla
rækt við kynbætur hjarða sinna.
Eru kynbóta naut í afar háu
verði. Hefir það komik fyrir,
að kálfar af bezta kyni, hafa selst
fyrir fimm þúsund dali.
Eins og getið hefir verið um
áður, er mjólkur og svnjörfram-
leiðsla á miklu þroskastigi. Akur-
yrkjumá'ladeldin, hefir í þjónustu
sinni sérfræðinga, er hafa eftir-
lit með smjörframleiðslunni.
Markaður fyrir Alberta smjör er
orðinn feykimikill í austurhluta
Bandaríkjanna.
Alls eru 1 fylkinu fimtíu og
þrjú sameignar rjómabú og
þrettán se’m eru einstaklingseign.
Sameignafélögin voru þau fyrstu
og átti stjórnin allmikið í þeim
og hafði þar af leiðandi strangt
eftirlit með starfrækslu þeirra.
Nú eru það bygðarlögin eða
sveitafélögin, er eiga þessi rjóma-
bú, en umboðsmaður stjórnarinn-
ar, eða ftarfsmenn hans, hafá
með þeim stöðugt eftirlit. Rjóm-
anu'm er skift í flokka, eftir því
hve mismunandi smjörfitan er.
Flokkunin er bygð á lögum, er
nefnast The Dairymen’s Act of
Canada.
Þeir, sem æskja frekari upp-
lýsinga um Canada, snúi sér til
ritstjóra Lögbergs, J. J. Bildfell,
Columbia Building, Cor. William
og Sherbrooke, Winnipeg.
Kaupmennirnir
sjö í bænum
Halifax
A hinum erfiðu tímum 1869, stofnuðu
sjö velmetnir og áreiðanlegir menn í Hali-
fax traustan banka.
Upp af þeim banka, sem þá nefndist
Tlie Merchants’ Bank of Halifax, hefir
sprottið voldug og útbreidd stofnun, er
konur og menn treysta í viðskiftalífinu
Öllu öðru fremur. Þér vitið að þessi stofn-
un gengur nú .undir nafninu
THE ROYAL BANK
O F CANADA
Höfuðstóll og viðlagssj. .. $41,000.000
Allar eignir..... ...$519,000,000
F319