Lögberg - 13.12.1923, Blaðsíða 4

BJm 4
/.OGBERG, FIMTUDAGINN
13. DESEMBER 1923
“Geynidu ekki til morguns, það
sem þú getur gert í dag.”
Þetta heilræði ætti að vera skráð með ó-
afmáanlegu letri innan og utan við húsdyr
hvers einasta manns, eða það, sem betra er, í
hug og hjarta hans, því það er ein af hinum
veiku hliðum mannanna og kostnaðarsömustu
yfirsjónum, að geyma morgundeginum skyldu-
verk, sem tilheyra deginum í dag. Því það er
ekki einasta að það bæti á og þyngi verk hins
komanda dags, sem enginn maður á ráð á,
heldur snertir það verkahring svo stóran, að
ómögulegt er að segja fyrir, hvaða tjón getur
af því hlotist fyrir ótal marga menn aðra en
]>ann, sem verkið ber að vinna.
Eitt af því, sem getur haft ósegjanlega
slæmar afleiðingar, er að borga ekki skuldir
sínar á réttum tíma. Að vísu getur það verið
erfitt í sumum tilfellum; en þá er þeim, sem
hlut á að máli, innan handar að gjöra nýja
samninga í tæka tíð.
En það eru til skuldir, sem eru þses eðlis,
að allir geta mætt þeim, og það í tæka tíð, og
það eru blaðaskuldir. Upphæð sú, sem menn
borga fyrir fréttablöðin, er svo smá, að ef'
menn gerðu sér að reglu að borga þær á. rétt-
uin tíma—á vissum degi—, en geymdu þær
ekki til morguns, svo uppliæðin yrði stór, þá
væru þær útgiftir ekki ítilfinnanlegar fyrir
neinn mann.
Lögberg hefir leitast við að gjöra kaup-
endum sínum til hæfis, að svo miklu leyti sem
það hefir getað, í þeirri von, að þeir mettu
það á þann eina hátt, sem blaðinu getur orðið
að verulegu gagni—með því að borga blaðið
ó réttum tíma. En það eru ótrúlega margir
af kaupendum, sem hafa vanið sig á (því það er
ekki nema ávani), að geyma það til morguns
að senda borgunina fyrir blaðið. — Afleiðing-
arnar eru þær, að upphæðimar, sem sumir af
kaupendum blaðsins skulda, em nú orðnar svo
stórar, að þá munar um að svara þeim út í
einu. — Undanfarin ár hafa útgefendúr
blaðsins orðið að fara ofan í vasa sína til þess
að borga halla þann, sem orðið hefir ó rekst-
urskostnði blaðsins, eða með öðrum orðum,
þeir hafa orðið að kosta útgáfu blaðsins af
sínu eigin fé, og lána það svo kaupendum, sem
ekki hafa borgað, til þess að lesa.
Slík viðskifti geta staðist í bili, en til
Jangframa eru þau með öllu óhugsanleg, og
líka í fylsta máta ósanngjarat af kaupendum
blaðsins, að ætlast til þess, að útgefe'ndumir
haldi þessu áfram ár eftir ár. Þeir verða að
borga skuldir sínar við blaðið og það skilvís-
lega og tafarlaust. Og þegar þeir einu sinni
hafa gjört sér það að fastri reglu að gjöra það
í gjalddaga ár hvert, þá eru þær útgiftir ekki
tilfinnanlegar fyrir neinn mann, og þá losna
útgefendur blaðsins líka við það vandræða á-
stand, að þurfa að vera sí og æ að kvarta
undan vanskilum kaupendanna.
Það.er því einlæg bón vor til allra þeirra
kaupenda Lögbergs, sem skulda blaðinu fyrir
eitt eða fleiri ár, að þeir sendi andvirði þesa
tafarlaust á skrifstofu blaðsins, svo útgefend-
urnir þurfi ekki að taka til annara ráða að
innkalla skuldir blaðsins, en það verður að
gerast fyrir næstkomandi áramót.
Jóhannes Jósefsson.
Við og við berast manni fréttir af leik-
fimismanninum Jóhannesi Jósefssyni, þegar
hann á. ferðum sínum hefir heillað hugi þús-
unda með list sinni.
Nýlega hefir oss borist blaðið The World’s
Magazine, og flytur það ritgerð um Jóhannes
og myndir af þessum íslenzka Bragða-Mágusi
ásamt myndum, sem sýna varnarbrögð Jó-
hannesar gegn vopnuðum óvinum og hversu
lítið verður úr þeim, eftir að hann er búinn
að snerta við þeim.
k lestir af oss hafa hugsað um þenna
landa vorn sem leikfimismann, ,er ferðast úr
einni borg í aðra í Bandaríkjunum og sýni þar
list sína til þess að hafa ofan af fyrir sér og
sínum, og er það sjálfsagt rétt að því leyti,
að Jóhannes og fjölskylda hans þurfa að lifa
eins og aðrir.
Starf manna er aldrei stærra en þeir era
sjálfir, og sjalfsagt hefði það verið hugsun
margra í spomm Jóhannesar. En fyrir hon-
um er þessi list hans annað meira og mikil-
vægara en maturinn. Hún er meðal til æðri
og víðtækari þroska manninum sjálfum, en þó
einkum þjoð hans, því Jóhannes er fyrst og
fremst Islendingur.
Alstaðar, hvar sem Jóhannes hefir farið,
og það er víða, þá hefir hann ávalt látið það
vera sína fyrstu skyldu að láta áhorfendur
sína vita ah hann væri Islendingur og list sú,
sem hann sýndi, væri íslenzk. Það er því eng-
um blöðum um það að fletta, að miljónir
manna, sem aldrei höfðu heyrt Islands getið
og ekki vitað hvort þar byggi siðað fólk eða
skrælingjar, hafa lært það í gegnum Jóhannes
Jósefsson, að þar byggju karlar með merg í
köglum og sem ekki væru eftirbáiar stórþjóð-
anna, hvorki að útliti né andlegu eða líkam-
legu atgjörvi.
En Jóhannes hefir ekki látið við það sitja
að gjöra Island kunnugt í gegn um list sína.
Hann hefir nú færst í fang að halda fyrir-
lestra um Island fyrir Radio félög í Banda-
ríkjunum. Fyrsta fyrirlestur sinn um Island
hélt hann fyrir Radio félag í Newark, N. J.
Talaði hann þá um íslenzka glímu. Ræðu þessa
bar svo “Radíóið” á hljómöldum loftsins til
tuga þúsunda manna í nærliggjandi fylkjum.
Gafst þessi ræða Jóhannesar svo vel og var
svo vinsæl, að annað Radíó-félag fékk hann til
þess að tala í New York 27. nóvember, og tal-
aði hann þá um Island og Islendinga. Stóð
Jóhannes svo vel fyrir máli sínu, að radíó-
stöðinni hafa borist áskoranir frá fólki !úr
öllum áttum, að fá að heyra til hans aftur.
Radíó-stöðin hefir því nú gjört samninga við
Jóhannes um að tala aftur eins fljótt og hon-
um er unt og eins oft og hann getur komið því
því við, þegar hann er í New York, um Island
og íbúa þess. Radíó-stöð þessi er ein hinna
fullkomnari slíkra stöðva í Bandaríkjunum,
og sendir hún hljómöldur út yfir( helming
Bandaríkjanna að minsta kosti, eða á milli
sextíu og sjötíu miljóna manna. Má af því
ráða, hvaða áhrif ræður Jóhannesar geta haft,
eða hvers annars, sem fyrir slíkum mannf jölda
talar, og líka hvaða gagn þær geta gert, ef v,el
er á haldið, sem óhætt mun að treysta Jó-
hannesi til.
Æfisaga og játning sálar-
frœðings.
Hinn nafnkunni srjarfræðingur og menta-
maður, I)r. G. Stanley Hall, sem um langt skeið
var forseti Clark háskólans og lengi verið tal-
inn í fremstu röð mentamanna Badnaríkja-
þjóðarinnar, liefir nýlega skrifað bók, sem
vakið hefir mikla eftirtekt og heitir: “Life
and Confession of a Psychologist.”
Einn eftirtektaverðasti kaflinn í þessari bók
er sá, sem mótmælir aðferð þeirri, sem stjórn
Bandaríkjanna viðhafði til þess að reyna and-
legt atgerfi þeirra, sem teknir voru í herþjón-
ustu, og eins þeirri, sem Edison fann upp á og
sendi út ti leinstaklinga, er var heil runa af
spurningum, er menn á.ttu að svara. 1 stað
þeirra aðferða, bendir Dr. Hall á átta atriði,
sem mönnum era ómissandi til andlegs þroska
og afkomu.
Um þessa hluti talar Dr. Hall eins og sá,
sem vald hefir, og gefur bendingar, sem hljóta
að vera aðgengilegar.
Það fyrsta, sem hann bendir á í þessu sam-
bandi, er heilsan, og heldur fram, að nytsam-
asta verkið, sem unnið hefir verið, hafi verið
unnið af heilsuhraustu fólki, sem þó heilbrigð-
isfræðingar og læknar hafi ekki gefið mikinn
gaum. Það er að vísu satt, að óhraust fólk
hefir afkastað furðulega miklu. En sannleik-
urinn er sá, að hinir framlegu og miklu menn,
sem hafa verið líkamlega hraustir, eru miklu
fleiri, en þeir óhraustu, sem um er að ræða í
þessu sambandi. 1 þessu sambandi bendir
Dr. Hall á Goethe, Gladstone, Napoleon, Bis-
marck, Helmholtz, Burbank, Rockefelley og
Edison, og kemst að þeirri niðurstöðu, “að til
þess að komast vel áfram, þurfi menn fyrst að
vera hraustir sem dýr merkurinnar. ”
Annað merki hæfileika manna felst í því,
sem Dr. Hall nefnir “Second breath”. Hver
einasti leikfimismaður veit hvernig að hann á
að fara að því að beita afli sínu, þegar þörfin
krefur þess mest. Það eru að eins fáir, sem
vita, að það er hinn svo kallaði “second
breath” (annar andardráttur), í andlegri
merkingu, eins og líkamlegri. William James
skildi þá kend og nefndi hana þroskun hins
æðra afls mannanna. Svo heldur Dr. Hall ár
fram og segir: “Það er ástandið, sem hinir
leyndardómsfullu eru í, þegar þeir ná sam-
bandi við heigidóminn, cins og sagt er að
Platinus hafi gert níu sinnum á lífsleiðinni.
Það er hið óviðjafnanlega leiftur Platos, eld-
móðurinn sem fylti sál Wagners, þegar hann
læsti að sér herbergi sínu og sinti engum.
manni; ástand það, sem margir höfundar eins
og Dickens, þegar umhugsunarefnið hreif þá
og þeir voru ósjálfrátt á þess valdi; það var
og undir þeim áhrifum, sem Swedenborg og
Strindbridge að nokkru leyti framleiddu sín
beztu verk. Það er guðleg gjöf á hættutímum
og þegar mikið liggur við, og samt erum við
hrædd við hana.”
Næsta atriðið, sem Dr. Hall minnist á, er
að hafa vald yfir lund sinni: “Líf vort,” seg-
ir Dr. Hall, “sveigist á milli tveggja and-
stæðra afla: Bjartsýnis annars vegar, en böl-
sýnis híns vegar, og oss er öllum hætt við að
snúa baki við skylduverkunum á vissum tím-
um. Sá maður, sem skilur hið órjúfanlega lög-
mál lífsiris og miklast ekki um skör fram yfir
velgcngninni, og lætur heldur ekki mótköstin
fá of mikið vakl yfir sér, verður manni þeim,
sem slíkt lífslögmál ekki skilur, yfirsterkari.
“Fjórða ómissandi atriði í karaktér manna
er hluttekning,” sagir Dr. HaH. “Confucius
dró kenningar sínar saman í eitt orð, orðið
gagnskifti (reciprocity) og innleiddi gullna
reglu sem undirstöðu atriði kenninga sinna,
sem þó var neikvæð. Því neikvæði. breytti
Jesús í ákveðna vissu. Budda lagði ófarsæld
mannanna til grundvallar fyrir afneitun sinni.
Þeir sem ekki eiga yfir slíkri kend að ráða,
hafa tapað öllu sambandi við æskuna, sína og
annar og við allar óþroskðar sálir alstaðar.
Að varðveita það þýðingarmikla samband, er
lífsspursmál fyrir alla kennara og leiðtoga,
eða til þess að geta náð fullkomnun á sviði
bókmentanna, listarinnar, skáldskaparins og
stjómmálanna. ’ ’
Fimta eðliseinkennið, sem menn þurfa að
þroska, er að elska náttúruna. Dr. Hall vill,
að .hjá unglingum sé vakin löngun til þess að
ferðast í gegn um fögur hémð fótgangandi.
Hann heldur fram þjóðrækni, sem á rætur sín-
ar í jarðvegi landsins. Eins og prestar, sem
hafa ámint einstaklinga safnaða sinna og
spurt þá að, hvort þeim væri Kristur virkilega
kær. Þannig vill Dr. Hall spyrja hvern ein-
stakling að, hvoit hann elski náttúruna—um-
hverfið, sem maðurinn fæðist í og sem hann
hverfur til, “því það er ekki langt á milli
hennar og guðs,” segir Dr. Hall.
Sjötta skilyrðið, sem Dr. Hall bendir á, felst
í orðinu göfgi (sublimation). Sterkustu til-
finningar manna, svo sem reiði, ótti og þrá,
geta allar valdið mjög miklu af illu án full-
komnunar, en það er hægt að hefja þær allar
upp í æðra veldi.
Dr. Hall leggur sérstaklega áherzlu á göfg-
ina í sambandi við hjúskap karls og konu.
“Eros,” segir hann, “verður að finna til eðl-
isþrárinnar og að sú þrá geti verið eign þéirra
trúu og göfugu og þeirra ótrúu og ógöfugu,
og það er þess vegna, að það siðferðisstig er
máske hið ábyggilegasta stig, sem framþróun
manna verður miðað við. Eitt er víst, að eft-
ir því sem að trúaráhrifin lyfta mannfræðinni
á hærra stig, þegar það er lifandi í sálum
manna, þá er þar að finna hina varanlegustu
ávexti þess, nefnilega þá, að tempra þá ástríðu,
sem, ef gefinn er laus taumurinn, deyðir smátt
og smátt ljós lífsins í sálum fjölskyldanna,
kynslóðanna og þjóðanna.
Sjöunda þroska skilyrðið, sem Dr. Hall
bendir á, er sameinað í og á milli starfsorku og
aðgerðaleysis. Oss er að verða það ljósara
með hverjum deginum, að það eru tvær stéttir
í mannfélaginu. 1 annari þeirra eru leiðtog-
arnir, en í hinni þeir, sem leiddir eru. Þeir.
sem framkvæma, og þeir, sem þekkinguna
hafa. Hjá sumum mönnum er að finna of
mikið vit, saman borið við viljaafl það, sem
þeir eiga yfir a ráða. Aðrir era gæddir of
miklu viljaafli, saman borið við vitsmuni
]>eirra. Lærdómsmaðurinn er sjaldnast mikill
fésýslumaður. Ef að menn vilja, að þeim
farnist vel, segir Dr. Hall, “þá verða þeir að
leggja rækt við jafnvægið og að nota rétt
frumtilhneigingar sínar.”
Áttunda og síðasta atriðið, sem Dr. Ilall
telur nauðsynlegt, er löghlýðni. 1 vissum
skiiningi má telja löghlýðnina dygð dygðamin.
1 henni er fólgið mest af því, sem vér höfum
talið að trúin hefði að geyma. Hún felur í sér
trúmensku við foreldra, maka, afkvæmi, feðra-
land og vísindi. Hugtak það felur í sér trú-
mensku til félagsbræðra vorra og systra, og að
láta hag og velferð fjöldans sitja í fyrirrúmi
fyrir sínum eigin hag og velferð. Hún getur
líka meint trúmensku við málefni eða stefnu,
sem manninum sjálfum, er æðri og sem mað
ur er eins reiðubúinn að deyja fyrir, eins og
að lifa fyrir, ef þörf gerist. “Ef maður getur
ekki hafið sig upp yfir hvatir sínar, hversu
auvirðilegur er hann þá ekki?”
Robin
Hood
Flonr
Gerir mjúkt, létt brauð,
kökur og smábakningar
I
OiR
".Hom:v IIack'
ROBIN HOOD FLOUR iS CUARANTEED TO GIVE YOU
BETTER SATISFACTION THAN ANY OTHER FLOUR MILLED
IN CANAOA YOUR DEALER IS AUTHORlZED TO REFUND
TME FULL PURCHASE PRICE WITH A 10 PtR CENT PEN
ALTY ADDCD IF AFTER TWO BAKINGS YOU APE NOT
THOROUGHLY SATISFIED WITH THE FLOUR. ANO WILL
RETURN THE UNUSED PORTION TO HIM
ROBIN HOOD MILLS. LIMITED
bm - %
m&mk
FFyyFFFFFFF?-

Innifalin í hverjum poka
24 pund og þar yfir.
ROBINHOODMILLSLTD
‘ MOOSE JAW, SASK.
Hvað gáfuð þér
um síðustu jól?
EIKFÖNG handa börnunum, semnú eru
öll brotin. “Eitthvað nytsamt” handa
þeim eldri, sem nú er gleymt og tínt.
Launaviðbót handa þjónum yðar, sem metin var
í svipinn, en er nú eydd, Aðrar “síðustu mín-
útu“ gjafir, dýrar en óviðeigandi. Man nokkur
eftirþeimnú? Gefið þeim í ár Sparisjóðsbók,
leggið inn fyrstu innstæðuna og kennið þeimað
bæta við hana jafnt og þétt. Gæti nokkur gjöf
átt betur við og haft varanlegri áhrif?
Sparisjóðsbækur við svona tækifæri
fást í sér8tökum jólaumbúðum.
The Royal Bank of Canada
GLEYMIÐ EKKI
D. D WOOD & SONS
Þegar þér þurfið

kol|
Domestic, Steam Kol frá öllumnámum
Þér fáið það sem þér biðjið um bæði
GÆÐI OG AFGREIÐSLU
Tals. N 7308
Yard og Office: ARLINGTON og ROSS
Kosningarnar á Bretlandi.
Eins og mönnuni er nxí kunnugt, þá eru þær
um garð gengnar, og eru ]>ær eftirtektaverð-
ustu kosningar, sem fram hafa farið á Bret-
landi í mörg ár.
Aðal atriðið, sem kosningarnar snerust
um, var atvinnuleysi og hvernig bæta skyldi
úr því.
Stanley Baldwin og íhaldsmenn vildu bæta
það með því að leggja toll á allar innfluttar
vörur nema hveiti og kjöt, — halda fram, að
það sé eina meðalið til þess að auka atvinnu
og framleiðslu í landinu. Sú stefna, eða há-
tollastefnan, hefir verið mjög óvinsæl á Eng-
landi og varð svo líka í þetta skifti, því þjóð-
in hafnaði henni akveðið nú, eins og hún gerði
árið 1906, þegar Chamberlain reyndi að koma
henni á framfæri.
Frjálslyndi flokkurinn, nndir forystu Mr.
Asquiths, tók þá stefnu, að tollmúrar utan um
iðnaðar framleiðslu brezku þjóðarinnar, væru
þjóðinni hanvænir; það sem þjóðin þyrfti,
væri ekki einangrun, heldnr víðtækari verzl-
unarsambönd. Hann og hans fylgismenn
lögðu aðal áherzluna á, að koma á samhug og
samvinnu á meðal Evrópuþjóðanna, svo þær
gætu efnanna vegna keypt nauðsynjar sínar.
Benti á, að það væri þýðingarlaust fyrir Breta
að frameliða svo eða svo mikið, ef ]>eir gætu
svo ekki selt það. — Aðal velferðar spursmál-
ið væri því, að greiða svo úr fyrir Evrópu-
þjóðunum, að þær væru í færum*um að kaupa
og þá mundi atvinnulcysi á Bretlandi hverfa
og framleiðslan aukast.
Ramsay Macdonald, leiðtogi verkamanna-
flokksins, var ákveðið á móti verndartollum.
Hann vill lækna mein Evrópulandanna, en
hann vill ekki nota neitt af meðulum Asquiths
eða Baldwins, lieldur sín eigin eða flokks síns.
Sjálfum fórust honum orð á þessa leið: Hvað
okkur snertir, þá snúast þessar kosningar ekki
um það, hvort verzlun eigi að vera frjáls eða
ekki; þær eru sókn á milli auðmanna og sósí-
alista. Í'látaíkt og atvinnuleysi hefir sett -inn-
sigli sitt á allar hátollaþjóðir. Fátækrahverf-
in í stórborgunum 1 landi voru hafa eitrað
anda hinnar frjálsu vcrzlunar á Bretlandi.
Stefna sú, ,sem verkamanna flokkurinn biður
kjósendurna að styðja, er sósíalista stefna.
Það er læknislyf vort við áistandinu í Evrópu
og líka við ástandinu í voru eigin landi. Á
því skyldi enginn maður villast. — 1 heima-
málunum var það sérstaklega eitt atriði, sem
Verkamannaflokkurinn lagði áherzlu á, það
var skattur á stofnfé. Ef verkamenn komast
til valda, hafa þeir skýlaust ákveðið, að leggja
skatt á stofnfé eða höfuðstól einstaklinga og
félaga, sem fer fram úr 5000 sterlingspundum,
og skal sá skattur notast eingöngu til þess að
borga stríðsskuldina.
Um þessi aðal atriði, sem rni hafa verið
nefnd voru kosningarnar háðar, og sóttu
flokkarnir fram fast og djarflega. En úrslit-
in urðu þau, að enginn þeirra hefir náð nógu
miklu fylgi til þess -að mynda meirihluta-stjórn
og þjóðin virðist standa uppi höggdofa og
ráðalaus.
Baldwin flokkurinn eða hátollaflokkurinn,
sem lmfði 346 fylgismenn á þinginu, þegar
það var leyst upp, kemur til haka með 252.
Yerkamannaflokkurinn, sem á* síðasta
þingi hafði 144, hefir nú aukið tölu sína upp í
192, og Sameinaði frjálslyndi flokkurinn náði
142. Utanflokka era 10.