Lögberg - 24.04.1924, Blaðsíða 6

LÖGBERG, HMTULAGINN, 24. APRÍL. 1924.
b
Eg held bví sem
eg her
Sólin var komin hátt á loft, er við kvöddum.
Ruddi bletturinn, mórberjatrén og grasið undir
þeim; kofarnir, sem hafði verið hrönglað upp og
mjóu, bláu reykjarstrókarnir upp úr þeim; karlar,
konur og börnin dökk og nakin—alt þetta hvarf sjón-
um okkar og skógurinn luktist umlhverfis okkur.
Vindur var alLhvass og greinar trjánna lömdust
isaman yfir höfðum okkar en lauflausar vafningsjurt-
ir flöksuðust utan um okkur og skrælnuð lauf þyrl-
uðust fram hjá. Ógurlegur fjöldi af dúfum flaug
yfir okkur í austur átt og jörðin dökknaði, þar sem
þær fóru ^yfir, eins og þegar ský dregur fyrir sólu.
Við komtím á sléttu, þar sem stóðu mörg mjög há
tré.. Rörkurinn hafði verið skorinn af þeim öilum
hringinn í kring að neðan, af Indíánum. Þau voru
öll visnuð fyrir löngu, börkurinn var fallinn af þeim
og greinar þeirra, stórar og smáar láu á víð og dreif
um sléttuna. Þarna stóðu þau grá og ber og áttu
ekkert annað eftir en að falla. Vindurinn feykti
tveimur þeirra um koll, er við fórum fravn hjá þeim.
Á miðri sléttunni lá eitthvað dautt, annaðhvort dýr
eða maður. Gammar komu fljúgandi þangað úr öll-
um áttum. Hinum megin við sléttuna var dinrmur
greniskógur, grænþakinn að ofan; þar lagði ilm upp
úr jörðinni. Við gengur heila klukkustund- gegnum
hann og komum sivo að Pamunkey ánni. Ofurlítið
Indíána þorp stóð á milli grenitrjánna, sem gréru.
framvni á árbakkanum. 1 því voru ekki fleiri en tólf
vopnfærir karlmenn. Nokkrir barkarbátar flutu á
ánni bundnir við trén á bakkanum. Þorpsbúar komu
á móti okkur og Paspahegarnir keyptu af þeim tvo
bark'arbáta. Við höfðum þar enga dvöl, heldur stig-
um í bátana og rérum upp til Uttamussac og must-
eranna þriggja. > .
Við Diccon vorum báðir settir í sama bátinn.
Við vorutn ekki bundnir. Hvaða þörf var á að 'hafa
okkur bundna, þar sem skamt var eftir af Ieiðinni
og enginn til að hjálpa okkur nær en í Powhatan?
Eftir nokkra stund voru okkur fengnar árarnar og
okkur sagt að róa, meðan Indíánarnir hvíldu sig.
það var eklci til neins að sýna nokkurn mótþrón, svo
við tókum við árunum og hlóum, eins og þetta væri
eitthvað gaman. Svo difum við blöðunum í og tók-
um svo snarpt á, að okkar bátur skaust fram úr 'hin-
irm. Diccon fór að syngja gamalt lag, sem við höfð-
um sungið kringum varðeldana á Niðurlöndunum,
áður en lagt var til orustu. Hersöngurinn bergmál-
aði um skóginn og fjöldi fugla flaug upp úr trjánum
á bakkanum. Indíánarnir ygldu ,sig og einn þeirra,
sem var1 fyrir aftan okkur í bátnum skipaði öðrum
að slá söngmanninn á munninn; en föringinn hristi
höfuðið. pað var enginn~á ánni, sem ekki mátti vita,
að Paspahegar væru á ferð til Uttamussac með
bandingja. Diccon Ihélt áfram að syngja; hann bar
ihöfuðið hátt og hafði sinn gamla fífldirfskusvip.
•Eg tók undir í kórsöngnum og skógurinn bergmálaði
enn hærra. Það hefði átt betur við að við hefðum
sungið sálm, heldur en þetta grófa og yfirlætislega
kvæði. þar sem við áttum víst að syngja ekki framar
í þessu lífi; en hvað sem því leið, sungum við með
fjöri og hugrekki, og vorum eins rólegir og unt var,
eftir því, sem á stóð fyrir okkur.
Sólin lækkaði á lofti og trén köstuðu skuggum
sínum fram á ána. Paspahegarnir fóru nú að telja
upp skemtanirnar, sem þeir ætluðu að bjóða okkur
næsta morgun. Þeir sögðu hægt frá öllum þeim
kvölum, se*m þeir voru vanir að beita með djöful-
legri hugvitssemi, ,og horfðu á okkur, til þess að sjá
hvort okkur brigði ekki. peir gortuðu af því, að þeir
myndu gera okkur kjarklausa eins og konur, þegar
að bálköstumum kæmi. peir gátu samt ekki bugað
okkur þá. Við hlóum 0g rérum og Diccon blístraði
til fisks, sem hentist upp úr vatninu og til hauksins
og otursins, isem lá á föllnu tré undir bakkanum.
pað var komið sólarlag og áin var eins og fljót-
andi gullstraumur undir rauðu'm skýjunum 0g skóg-
urinn ber á báðar hendur. Vatnið draup eins og
gulldropar af árablöðunum. Vindinn hægði og með
honum hvarf þyturinn og háreystin í skóginum, en
þunglamaleg þögn lagðist yfir ána og skóginn. Við
vorum komnir í nánd við Uttamusisac og Indíánarnir
réru hægt með riíðurlút höfuð og gutu augunum
felmturful'lir; því Okee sveif hér yfir vötnunum og
'hann gat verið reiður. pað kólnaði og varð enn
kyrrara, en kvöldroðinn hvarf ekki af loftinu og
hann speglaðist í ánni. Á syðri árbákkanu'm voru
eintóm grenitré, og þau stóðu kyr eins og þau hefðu
verið höggvin úr steini og á bak við þau var gulleitt
loftið. Brátt sáum við fram undan okkur á bakkan-
um nokkrar smáar hæðir skóglausar, en þaktar með
einhverjum lágum dökkleitum gróðri. Á hæstu hæð-
inni voru þrjú svört hús lík líkkistum í laginu. Og
á bak við gulleitur Ikvöldroðinn.
Indíánarnir, sem réru í hinum bátnum fóru að
söngla bæn qða lofsöng til Okee. Tónarnir vðgu lágir
og óþýðir og ósegjanlega daprir. Félagar þeirra tóku
undir hver á fætur öðrum og söngurinn hækkaði og
varð ofsafengnari, uns hann varð að ógurlegustu ó-
hljóðum, sem svo þögnuðu alt í einu, svo að þögnin
varð enn draugalegri. Báðir bátarnir viku við upp
að bakkanum. pegar þeir voru komnir úri björtu
röndinni, sem lá eftir miðri ánni, og upp í skuggann
af skóginum, fóru Indíánarnir að kasta frá sér hinu
og öðru, sem þeir héldu að Okee myndi girnast.
Einn fleygði nokkrum koparhlekkjum í ána, annar
fjaðraskrautinu af höfðinu á sér og sá þriðji arm-
bandi úr bláum glerperlum. Foringinn dró örvar
sínar úr skrautlegum örvamæli og stakk þeim í belti
sitt og kastaði svo örvamælinum í ána.
Við lentum dróum bátana upp 1 skýli úr lágum
trjágreinum og festum þá þar. Svo gengum við upp
gegnu'm skóginn og komum brátt að stóru þorpi með
mörgum löngu'm hreysum. í miðju i?orpinu var stórt
hús, þar sem konungarnir dvöldu, er þeir komu til
Uttamussac. pað var tómt nú og engir^n vissi hvar
Opeclhunconaugh var.
pegar hinar hátíðlegu kveðjur, sem voru venju-
legar meðal Indíánanna voru um garð gengnar, og
þegar Paspahegarnir voru búnir að láta í ljósi jafn-
hátíðlegar þakkir, byrjaði foringinn að halda ræðu,
sem var um mig. Þegar hann hafði lokið máli sínu,
æptu hinir hátt, til að samþykkja það, sem hann
hafði sagt, og eg hélt að þeir myndu varla bíða
morgunsins. En það var mjög liðið á kvöldið og for-
ingi þeirra og særingamaður héldu þeim í skefjum.
Loksins fóru karlmennirnir burt og óp barnanna og
kvennanna, sem þrábáðu um hefnd, 'hættu. Varð-
menn voru settir umhverfis auða húsið og við vor-
um látnir þar inn og bundnir við stóra bjálka, eins
og þá, sem Indíánarnir velta fyrir dyrnar hjá sér,
þegar þeir fara að heiman.
Það var glatt á hjalla í þorpinu; eldar brtlnnu
alstaðar langt fram á nótt og það mátti heyra söng
og hlátra. Raddir kvennanna voru fallegar, þýðar og
raunalegar, en samt áttu þær von á tyllidegi næsta
dag. Hugur minn flaug til konu, sem hafði sungið
þýða og Ijúfa söngva í rökkrinu heima í Weyanoke
og í húsi prestsins í Jamestown. Loksins þagnaði
háreystin og eldarnir dóu og þorpsbúar lögðust til
svefns.
----------0-----------
31. Kapítuli. ‘
Nantanguas kemur til liðs við okkur.
Sá, sem hefir verið hermaður og æfintýramað-
ur og ferðast um mörg ókúnn land, hlýtur að hafa
séð dauðann í mörgum myndum. Ef ihafði horfst í
augu við dauðann og lært að óttast hann ekki. Bak
við hina ægilegu grímu sem nú blasti við okkur, var'
að lokum eld^ert, nema dauðinn. Eg var ekkert barn
og kvartaði því ekki undan þó að di'mdi skyndilega
0g eg fékst ekki um það, þó að tjaldið félli^og hyldi
það líf, sem eg bafði lifað. Mér stóð enginn ótti af
dauðanum en þegar eg hugsaði til hennar, sem eg
yrði að skilja eftir, hélt eg að eg myndi missa vitið.
Hefði þetta skeð einu _ári fyr, þá hefði eg getað sof-
ið alla nóttina, en nú var öðru máli að gegna.
Eg lá bundínn við bjálkann skamt frá opnum
dyrunum og horfði út um þær. Eg sá trén, sem
sveigðust undan næturvindinum og ána, sem glamp-
aði í stjörnuskininu; og eg sá hana eins glögt og
þótt hún hefði staðið þar í glaða sólskini. Stundum
var Ihún Jocelyn Percy sú, sem hafði‘verið í Weyan-
oke, stundum sá eg hana eins og hún hafði verið í
prestshúsinu, eða í bátiium í storminum, eða á ræn-
ingjaskipinu, eða í fengelsinu í Jamestown önnur
hönd mín \?ar laus og eg gat tekið úr 'barmi mínum
litla bláa blómið, sem ihún hafði gefið mér og látið
höfuð mitt hvíla á hendinni, sem hélt á því. Blómið
var fölnað og heitustu tár gátu ekki gefið því líf
aftur.
Andlitið, sem hafði stundum verið með gleði-
svip, stundum fult af þverúð, stundum fölt og þjáð,
varð í huga mínum æ meir og meir andlitið, sem
hafði hvílt á brjósti mínu í fangelsinu í Jamestown
og Ihorfði á mig með sorgblandinni ást. Vorið var
komið og sumarið myndi koma á eftir, en ekki til
okkar. Eg rétti út hönd mína og hjarta mitt varð
futt af harmi. Hún hafði ékki verið fult ár konan
mín 0g eg hafði ekki vitað þangað til fyrir fáum
dögum, að hún elskaði mig.
Eftir nokkra stund dró úr hugarkvöl minni og
eg lá sljór og vonlaus og fór að hugsa um eintóma
smámuni. Eg taldi stjörnurnar, sem eg sá milli
trjánna. Svo leið önnur klukkustund og eg varð hug-
hraustari og fór að hugsa um Diccon, sem var kom-
inn í þessi vandræði mín vegna; og eg talaði til
hans og spurði hann að 'hvernig honum liði. Hann
svaraði mér 'þaðan, sem hann lá, en naumast var
hann búinn að sleppa orðinu, er sá, sem stóð á
verði greip fram í og skipaði okkur að þegja. Diccon
bölvaði þeim, en þá sló einn Indíáninn hann í höfuð-
ið með axarskafti, svo að hann varð utan við sig
um tíma. Þegar eg heyrði hann hreyfa sig aftur,
talaði eg til hans til að vita 'hvort hann væri mikið
meiddur. Hann neitaði því. Eftir það töluðumst við
ekki meira við.
Úti var tunglsljós og mjög kyrt.. Það var liðið
langt á nóttina; við vissum, að það var komið fram
undi rmorgun og að þess yrði skamt að bíða að birti.
Þar sem eg vissi hve skamt væri að bíða þess, sem
við ættum von á’ í dðgun, reyndi eg að safna hug-
rekki, sem skyldi sýna þolgæði kristins manns en
ekki hégómadýrð heiðingjanna. Hafi' hugur minn
reikað og andlit hennar staðið mér fyrir hugarsjón-.
um, er eg reyndi að muna ritningargreinar og 'bera
fram bænir, þá ef til vill hefir hann, sem gerði hana
svo fagra, skilið og fyrirgefið. Eg las bæn þá, sem
eg hafði verið vanur að Iesa, þegar eg var barr., og
eg óskaði af heilum huga, að séra Jeremías væri
kominn til mín.
Þorpsbúar vöknuðu strax í dögun, allir í einu,
eins og þeir hefðu verið vaktir með lúðurhljómi.
Kartmenn, konur og börn komu út úr löngu kofun-
um, sem margar fjölskyldur bjuggu í saman; eldar
voru kveiktir; móðan hvarf úr loftinu af hitanum,
og alt komast á tjá og tundur um alt þorpið. Konurn-
ar flýttu sér að matreiða og báru maískökur og
steiktan fisk til bardagamannanna, sem sátu á gras-
inu fyrir framan konungshúsið. Við Diccon vortvn
leystir og leiddir út og okkur var leyft að borða með
hinum. Við sátum við hliðina á óvinum okkar, og
Diccon, sem hafði stórt svöðusár á höfðinu, þreif
stúlkuna, sem færði honum fisk á diski, dró hana
niður til sín og kysti hana. Henni virtist það ekki
vera mjög á móti skapi og Indíánarnir hlóu.
Venjulega hefðu Indíánarnir farið að reykja,
að máltíðinni lokinni. en, nú kveikti enginn í pípu
og konurnar flýttu sér að bera burt matarílát og
ganga frá Öllu.
Foringi Paspalheganna stóð upp, fleygði af sér
kápunni og 'byrjaði að tala. Hann var maður á besta
aldri, hár vexti og ravnmur að afli og eftir því
grimmur og slægur. Yfir ibrjóst hans, sem var litað
með eirikennilegum dráttum, hékk keðja, ®em var
búin til úr mörgum smáum beinum, og skórnir hans
voru prýddir með hárlokkum af dauðum óvínum hans.
Eg hafði oft heyrt hann tala áður og vissi hversu
mikið vald hann hafði yfir fólki sínu; því að flokkur
hans divaldi næst Jamestown af öllum Indíánum og
átti í sífeldum erjum við okkur. Enginn Ieikari
hefði getað verið leiknari í bendingum og framsetn-
ingu orðanna en hann var, ekkert skáld gætnara
í orðavali, enginn hershöfðingi fljotari a kveikja á-
huga í hermönnum sínum. Allir Indíánar eru mælsk-
ir, en þessi var frevnstur allra í mælsku.
Ræða hans hafði áhrif. Hann byrjaði á deginum
einn vortunglsmánuð er vængjaðir bátar fyrst fluttu
hvíta menn inn í Powhatan ána, og hélt svo áfram
niður öll árin, uns hann var komin að stundinni, sem
þá stóð yfir. pá hætti hann, istóð þegjandi *og virti
fyrir sér hver áhrif ræða sín hefði haft. Vald 'hans
yfir áheyrendunum var eins mikið og það framast
mátti verða. porpsbúar voru svo æstir, að þeir voru
reiðu'búnir til að drepa okkur strax, þar sem við
stóðum. Vi ðhöfðum stokkið á fætur og stóðu'm og
snérum baki að stóru tré og horfðum framan í óðan
mannfjöldann. Við kusum helst, að þeir köstuðu
bardagaöxum sínum, er þeir höfðu uppreiddar, í
okkur, og rækju hnífana, sem þeir otuðu framan í
ökkur, í brjóstin á okkur, og við reyndum, bæði með
orðu'm oð svip, að gera böðla okkar svo reiða, að
þeir gleymdu ætlun sinni vegna löngunar til þess að
hefna frin strax á okkur. En það varð ekki af því.
Foringinn talaði aftur og benti til hæðanna, sem
svörtu húsin stóðu á, sem nú aðeins grilti í gegnum
móðuna. Eftir eitt augnablik voru bendurnar, sem
kreptust utan um vopnin, látnar síga, og eftir ann-
að augnablik vóru þeir komnir af stað með okkur.
porpsbúarnir gengur sem einn maður gegnum
skóginn upp til hæðanna, sem voru skamt burtu
þaðan. Yngri mennirnir hlupu á undan til þess að
. undirbúa það sem þurfti; en hinir reyndari bardaga-
menn og kalarnir fóru glætilegar og með þeim gekk
eg og Diccon og vorum við 'eins stöðugir á fótunum
og þeir. Konur og börn gengu flest á eftir okkur,
pema nokkrar óþolinmóðar kerlingar, sem hlupu á
undan og gerðu háð að karlmönnunum fvrir það
hversu seinir þeir væru. Ein kerling bar stóran log-
andi kyndil og lagði reykinn af hónum aftur yfir öxl
hennar, er hún hljóp. Hinar báru stykki af trjáberkl
og á þeim .hrúgur af greniviðarflísum, sem nóg er af
í hverjum indíánakofa.
Sólin var ekki komin upp, er við komum upp í j
dældina milli rauðu hæðanna. Fyrir ofan okkur voru
þrjú löng hús, þar sem þeir geyma líkneski af Okee
og múmíur konunga sinna. Musteri þessi .snúa í aust-
ur. Móðan lá enn yfir þeim. Prestarnir komu ihlaup-
andi út úr dyrum musteranna og niður brekkurnar,
til að mæta okkur. Líkamir þeirra voru litaðir með
skringilegum myndum; þeir höfðu úttroðin högg-
ormaskinn hnýtt um höfuðið og í höndunum báru
þeir rellur, sem þeir hristu í ákafa. peir byrjuðu að
dansa kringu'm okkur með alls konar fettum og brett-
um og djöfullegu orgi. Diccon horfði á þá ypti öxl-
um með fyrirlitningu og settist niður á trjábol, til
þess .......... ,
Breiðifjörður.
Stóð eg á stóru fjalli
starði of fjörðinn ibreiða,
'hólma sker eyjar, eygöi,
óteljandi þau voru.
Til fjalla leit eg 'líka
ljót voru hamrabeltin,
móar, melar og urðir,
mörg vötn og tjarnir nógar.
pó er sá fjörður fegri
flestum á landi Isa
befir hlunnindi mikil
hér er nokkuð skal lýsa;
Skrúðgrænar eru eyjar
æðarfugl grúir kringum
verpir þar vænum eggjum,
vænn er dúnn hafður í sæpgur
Fuglinn í björgum fargast
. finna og sigmenn eggin,
lundinn í eyjum lúrir
liggur í holu kofa.
Svartfuglinn seggir eta
skarfinn og líka mjaldur
af öllum fuglum fanst mér
fallegastur hann Tjaldur.
Sefur í skerjum, selur
svermur er þar í lónu'm,
bóndi leggur í löginn
lendir í neti kópur.
Fiskar á Breiðafirði
finíiast af mörgu tagi
meir af þem menn þó hirði
myndi ei reynast bagi.
Fallegt er víða á fjörðum
fagurt á Reykjahólum
hverinn þar kraflar ætíð
kynstur af laugum finst þar.
Barmahlíð berjum skrýðist
torögnum 'mjög þykir fögur,
enn þó mér annað meira
yndi þótti að líta.
Nesin vel grasi gróin
glóa mót isólu á vorin
eyjar framundan fagrar
fylkja þar æður kringum.
Skor heldur vörð norðvestan
vestast er Látrabjargið,
Látraröst lýðum ógnar
leiðist mörgum torimsargið
Liðin nótt.
Alt er hljótt.
Yfir grúfir hin þögla nótt.
Söngfuglinn dottar í svásuiri lund,
sefur öll náttúran vær3n blund.
Sólina geyma ’in hú'msvölu höf,
hún er að bíða, að opnist gröf
og fæði það ljós—þá lífisns sól,
sem 'lýsi upp gjörvalt jarðarból.
Við fjörðinn svo að sunnan
situr í vígi góðu
Snæfellsjökull sinn jafna
ég held að eigi hvergi.
Yzt á því aidna nesi
allhár og 'mjallahv.ítur
mænir of eyjar allar
út langt á hafið græna.
G. J. E.
r
Hafið h'ljótt.
Hermenn nokkrir vaka í nótt.
Ennþá er mykrursins ógurleg tíð,
í austrimi dagsbrún því kunngerir
stríð,
húmið skelfist og hopa kýs,
torætt við ljósið, sem upp nú rÍ3.
Sólbjartur dagur svífa fer
með sigur lífsins á vængjum sér.
Alt er hljótt.
Engil'l til jarðar sér hraðar skjótt
loftið klýfur, sem leiftrið ört,
logatojört skín nú gröfin svört.
Jörðin skelfur en himnesk hönd
heljar og grafar slítur bönd.
Hinn voldugi Drottinn hrópar hátt,
Herra Jesús ! — Þú vakna átt.
Hafið nú hátt.
Hjörtun fagni og ált sé kátt.
Loftið hlýnar og ljósið skín,
langa geigvæna nóttin dvín,
syrgendum veitist sigurgjöf, —
sonur Guðs rís af dimmri gröf.
Leikið, syngið og hafið hátt,
'með ihimnunum tignið lífsins mátt.
Loftið er hlýtt.
Lífið alt virðist bjart og nýtt.
Myrkrinu eyðir lífsins ljós,
nú lifnar af björgunum dýrðleg rós
Lífið sigraði, — dauðinn dó,
Drottinn reis upp af grafarþró.
Grátur bireytist f gleðihag,
geigvæna nóttin í bjartan dag.
Gleðjumst nú dátt.
tluð hefir tekið oss aftur í sátt.
Kristur í hjörtum kuldanum eyðir.
kærleiksfaðm eilífan móti oss
breiðir,
kallar á syndara, — segirjþeim:
Sonurinn týndi er tooðaður toeim.
Himnana kætir himinsins náS,
hvenær, sem syndari bætir sitt ráð,
Látum því hjálpræðis lofsöngva
gjalla
um löndin til mannána, vekjum
þá alla.
Vökum í trú.
Vegleg til himins lögð er brú.
Lífstigi reistur úr lausnarans
krossi,
leiðin; osis opnuð að guðsríkis
ihnossi.
Jesús er vegurinn,—gjaldið hann
galt,
Guðs sonur lifir, — frelsað er alt,
krossfestur, dáinn, genginn af gröf
guðsríki breiðist um löndin og höf.
Pétur Sigurðsson.
Gerist nú þegar
• kau pandi .
Lögbergs
og fáið stærsta
og fjöllesnasta
s 1 e n z k a
blaðið í heimi
Ef þér þurfið að láta
PBENT A
eitthvað, þá komið með það til
The Xolumbia Press, Ltd.
Gor. Sar)*eiit & Toronlo
RJÓMI
Styðjið heimaiðnað með því að styrkja yðar
eigið félag og fá fult verð fyrir framleiðsl-
una.
Hafið hugfast, að samvinnu markaðurinn er
eini framfaravegurinn að því er landúnaðinn
snertir. Látið ekki glepja yður sjónir, farið
að fordæmi annara þjóða, sem hafa sannað, að
samvinnumarkaðs aðferðin er sú eina, er
skapar gott verð á mjólkurafurðum.
SENDIÐ RJÓMANN TIL
Tlie Manitoba Go-operaíive Dairies
LIMITKI>
1
)
/