Lögberg - 13.08.1925, Síða 1

E
R O V IN (
THEATRE
ÞESSA VIK U
HOOT GIBSON his golden mare
"THE SADDLE HAWK”
Hraðreið — — Hraðskytta
R O V I N C F
THEATRE A J
NÆSTU VIKU
OWENDAVIS MELODRAMATIC SENSATION
“The Lighthouse by the Sea”
ásamt
RIN-TIN-TAN undra hundinn og mörgum
öðrum leikurum.
JL
\
38 ARCANGUR
WINNIPEG, MAN.. FIMTUDAblNN 13. ÁGÚST 1923
NÚMER 33
Cauada.
Fylkisþingið í' Alberta kom
saman síðastliðinn mánudag. Eitt
merkasta málið, sem þingið tekur
til meðferðar, er uppkast að samn_
ingi milli sambands- og fylkis-
stjórnárinnar um það, að veita
stjórn Alberta fylkis full umráð
yfir náttúruauðlogð þess. Lýsti
stjórnarformaðurinn, Hpn. Her-
bert Greenfield yfir því, að Rt.
Hon. W. L. MacKenzie King for-
sætisráðgjafi Canada, teldi það
öldungis víst, að sambandsþingið
og stjórnin mundi fallast á samn-
inga þessa annaðhvort ^skilyrðis-
laust, eða þá með lítilvæ£um breyt-
ingum. Gert er ráð fyrir því í
samningi þessum, að sambands-
stjórnin haldi áfram að greiða
Albertastjórn sitt vanalega tillag,
eða $562,500 í næstu þrjú ár, en
þá er búist við að öll álívæði samn
ingsins verði gengin í gildi.
* * *
John R. Larnb, framkvæmdar-
stjóri Bank of Toronto, hefir ver-
ið á ferð um Sléttufylkin undan-
farandi til þess að kynnast með
eigin augum ásigkomulagi við-
skiftalífsins. Telur hann ástæður
almennings hafa breyst allmjög
til hins betra, frá því í fyrra. Kvað
hann Vesturíandinu ríða afar-
mikið á auknum innflutningi íólks.
Þrjátíu þúsundir bænda, í viðbót
við tölu þá, sem nú er þar fyrir,
lynda flokksins í efrimálstofu sam
bandsþingsins í Ottáwa, muni
v.erða næsti forseti þjóðbanda-
lagsins, — League of Nations.
Næsta þing þjóðbandalagsins kem-
ur saman í Geneva þann 7. sept-
ember næstkomandi.
-* * *
Nýlátinn er að Sidney, Nova
Scotía, Mrs. Elizabeth Lewis,
hundrað ára og sex mánaða að
aldri. Tveim vikum áður en hún
'lést, fór hún fyretu bílförina á
æfi sinni.
* * *
A. Mc Gillivray, K. C. hefir
verið kjörinn leiðtogi íhaldsflokks.
ins í Albertafylki.' Hinn nýi leið-
togi hefir stundáð málafærslu-
störf um alllangt skeið og gefið
sig þar að auki mikið við stjórn-
málum. Árið 1911 bauð hann sig
fram til sambandsþings í Red
Deer kjördæminu gegn Dr. Mich-
ael Clarke, mælskumanninum nafn
kunna ,en beið ósigur.
* * *
Bændaflokksþing allfjölment,
var haldið í Regina, Sask, hinn 5.
þ. m. Lýsti þingið trausti sínu á
þjóðbandalaginu, staðfesti af nýju
stefnuskrá flokksins, frá því er
síðustu sambandskosningar fóru
fram, hét lágtollastefnunni ó-
skiftu fylgi og ibrýndi fyrir al-
menningi nauðsynina á því, að
lokið yrði við Hudsons flóabraut-
ina, sem allra fyrst. Ennfremur
lagði þingið á það" sérstáka á-
veikrahæli, nema því aðeins að
hann síðar meir verði sannaður
að vera með fullu ráðl og skal
dauðadómnum þá í því tilfelli taf-
arlaust fullnægt.
* * *
/
Allar samkomulagstilraunir
milli eigenda harðkolanámanna í
Pennsylvaníu og starfsmanna
þeirra, hafa fram að þessu farið
út um þúfur, og litlar líkur til að
verkfalli verði afstýrt, nema því
aðeins, að Washington stjórnin
iskerist í leikinn og reyni að miðla
málum. Verslunarráðgjafinn Her-
bert Hoover, heimsótti Coolidge
forseta að Swampscott, Mass. í
lok fyrri viku og átti við hann
langt samtal um ásigkomulag
námaiðnaðarns óg hina yfirvof-
andi verkfallshættu. í því falli að
stjórnin skerist I leikinn, er talið
víst að Mr. Hoover verði falið á
hendur að leita um sættir.
* * *
^Eigendur spuna og vefnaðar-
verksmiðjanna í New England,
hafa ákveðið að lækka kaup starfs
fólks síns um 15 af hundraði. Una
verkamenn ráðstöfun þessari illa,
sÁn vonlegt er. William Green,
forseti hinna sameinuðu verka-
mannasamtaka-— American Feder-
ation of Labor, hefir mótmælt
kröftuglega þessu tiltæki 'verk-
smiðjueigenda og telur kaup þjóna
þeirra, eins og saki^ standa það
lágt, að ekki sé viðlit fyrir þá að
lifa sæmilegu lífi, verði það lækk-
að svo nokkru nemi.
um um skuldaskiftin milli Frakka
og Englendinga er lokið, ætlar
Caillaux að taka sér ferð til Wash-
ington, ásamt öðrum fjármálafræð
ingum og semja um greiðslu á
skuldum þjóðar sinnar við Banda_
ríkjastjórn, ef hann þá á annað
borð á heiman gegnt. Að öðrum
kosti er fullyrt að Briand utan-
ríkisráðgjafi, muni verða formað_
ur sendinefndarinnar.
áleit hann að koma mundu land-1 herslu, að bændaflokkurinn héld-
ist sérskilinn á þingi og mótmælti
sambræðslu við frjálslynda flokk-
inn.
búnaðinum í æskilegt horf.
* * *
Tvöhundruð sextíu jog þrír inn-
flytjendur, komu til Winnipeg-
borgar í fyrri viku. Þar af voru
hundrað þrjátíu og átta JMennon-
ítar, er gefa ætla sig við landbún-
aði'hér og þar í Vesturfylkjunum.
Japanskur unglingur, Nobuicha
Yamaoka að nafni ,er til V^an-
couver fluttist fyrir þrem árum,
án þess að kunna stakt orð í ensku
hefir nýlega þar í borginni unnið
verðlaunamedalíu landsstjórans
fyrir ensku kunnáttu.
* * *
Eldur kom nýlega upp í verk-
smiðju Tucket félagsinS í St. John
N. B., er oraksaði milli þrjátíu og
fjörutíu þúsund dala tjón.
* * *
Fylkisþinginu í British Colum-
bia hefir verið stefnt til funda,
þa^in 26. október næstkomandi,
samkvæmt yfirlýsingu frá forsæt-
^sráðgjafa fylkisstjórnarinnar,
Hon. John Oliver.
* * *
íbúatala Montreal borgar er nú
rúmar átta hundruð þúsundir,
samkvæmt nýjustu skýrstum.
c * *
Joseph X. Hearst, fyrrum for-
stjóri Hearsb músíkverslunarinnar
hér í borginni, sá er sakaður var
Um stórkostleg fjársvik og hvarf
á brott fyrir meira en sjö mánuð-
um, gaf sig nýlega lögreglunni á
vald. Hefir hann v,ei*ið látinn laus
um hríð, gegn tuttugu þúsund
dala veði. Tjáist hann vera sak-
laus með öllu. Rannsókn í máli
hans fer fram'innan skamms.
* * *
Skógareldar hafa undanfarandi
valdið allmiklu tjóni í Brittóh
Columbia fylki.
# * *
Rt. Hon. W. L. MacKenzie King.
stjórnarformaður Canada, flutti
ræðu í Kitchener, Ont. hinn 4. þ.
m„ þar sem hann ilcvað sig furða
stórum á, hve mikið ýmsir menn
reyndu að gera úr því hjali, að
Canada mundi 1 í tiltölulega ná-
inni framtíð innlimast í Banda-
ríkin. Kvað ráðgjafinn alt slíkt
vera út í hö^t. Hin canadiska þjóð
nyti óskoraðs frelsis innan vé-
banda breska veldisins og yndi
hag sínum hið besta. Enda væru
ættartengslin svo styrk, að eigi
yrðu þau sundurslitin með orðum
einum.
Blaðið Toronto ölobe, er þeirr-
ar skioðunar, ájálfsagt sé þæði frá
skynsamlegu £g þjóðraóknislegu
sjónarmiði, að Canadaþjóðin fái
nýtt flagg og leggur til að á feld-
inum verði að sjálfsögðu Union
Jack ásamt einhverju merki, er
sérstaklega einkenni Canada.
* * #-
Þess er getð til, að senator
Raoul Dandurand, leiðtogi frjáls-
Bandaríkin.
Flóðgangur af öldum Purga-
toire árinnar, orsakaði nýlega á
nnnaðhundrað þúsund dala eigna_
tjón, í ibænum Trinidad í Colorado
ríkinu. Manntjón varð ekkert.
* * #
Lieut. Mark C. Hogue, nafn-
kuttnur flugmaður,< beið bana hinn
2. þ. m., skamt frá flugstöð Banda..
ríkjastjórnar í eystri hluta Boston.
borgar, í Massachusettls-ríki.
* * *
Frank Wilds, tollþjónn í Hawre
Montana, og H. G- Ames, umboðs_
maður’Great Northern járnbraut-
arfélagsins í sama bæ hafá verið
teknir flestir og sakaðir um að hafa
þegið mútur af gripakaupmönnúm.
Báðir hafa menn -þessir verið rúm
tuttugu ár í almennings þjónustu.
Rann&óknum hefir verið frestað
íram í september. Sakborningar
jjessir hafa verið látnir lausir
gegn veði. Hinn fyrnefndi gegn
■$20,000 en sá síðarnefndi gegn
$5,000.
# • •
Látinn er fyrir skömmu Edgar
A. Bancroft, sendiherra Banda-
rikjanna í Japan. Hafði hann. átt
við , alllangvarandi heilusleysi að
stríða. Mr. Bancroft var fæddur
þann 20. nóvembei’mánaðar^
árið 1857 og útskrifaðist í lögum
frá Columbia háskólanum tuttugu
og þriggja ára að aldri. í ágúst-
mánuði 1924, tókist hann á hendur
sendiherraembætti í Japan.
# * *
Bifreiðakonungurinn nafnfrægi,
Henry Ford, hefir boðíð Banda-
ríkjastjórn að kaupa ai henni 200
skip úr verslunarflota þjóðarinn-
ar, er eigi þykja lengu;r hæf til sigl
inga, fyrir $1,706,000. ílnn er eigi
kunnugt, hvort boðinu verði fekið.
* * *
Coolidge forseti hefir skipað
nefnd manpa, til að rannsaka alla
starfrækslu fIotamálaráðuneytis_
ns. Er mælt að honum þyki sú
stjórnardeild hafa verið o*f bruðlun
arfcöm og' að hann vilji láta út-
gjöld hennar lækka um tuttugu
miljónif á ári.
* * *
Coolidge forseti hefir lýst yfir
þvi, að jafnskjótt og öryggissátt-
máli sá, er helstu Evrópuþjóðirn-
ar hafa haft á prjónunum undanfar
andi, nái snmþykki, ætli hann sér
að kveðja til ' nýrrar vopnatak-
mörkunarstefnu í Washington.
* # •
Russell Scott, sá er þrisvar var
rétt að því kominn að verða hengd-
ur fyrir morðið á Joseph Maurer
lyfsala í Chicago, hefir verið fund-
inn vitskertur af kviðdómi. Skal
hann því dvelja æfilangt á geð-
Hvaðanœfa.
Um mánaðai’mótin síðustu, lést
í París, Theodore Batrel, nafn-
kunnur söngvari og skáld, fimtíu
og sjö ára að aldlri.
Nefnd sú, er skipuð var af
Danastjórh fyrir ellefu árum, til
þess að rannsaka hvort algert vín_
bann væri æskilegt eða ekki, hefir
nú . lagt írsm skýrslu. Er niður-
staða nefndarinnar isú ,að vínbann
sé óþarft með öllir, með því að hið
geysihóa Verð áfengistegunda,
hafi útilokað drykkjuskap að
mestu leyti.
* * *
í ófriði þeim, sem enn stendur
yfir, milli Frakka og Nationalist-
anna í Morocco, hafa 707 menn af
þeim fyrnefndu látið lífið, 2,775
særst og 666 tapast,
* * *
Miss Lillian Harrison, argen-
tinska istúlkan, er nýlega gerði £il_
raun til að synda yfir Ermarsund.
varð neydd til að gefast upp sökum
kulda, tæpar fimm mílur frá
Dover. Er mælt að hún sé staðráð-
in í að reyna á nýjan leik, áður en
langt um líður.
Bull Dog og Long Lake gullném-
urnar í Manitoba.
íslendingurinn Ærnie ^Jolinson,
sem í síðastliðin tólf ár, hefir gef_
ið sig við námuleif og námurekstri
í Norður-Manitoba, er fyrir
skömmu kominn til borgarinnar
frá Bull Dog og Long Lake námu_
héruðunum, þar Stem hann hefir
dvalið við rannsóknir, síðan á
öndverðu vori. Hefir hann óbil-
andi trú ^ námuiðnaði fylkisins og
er sannfærður um að Winnipeg
borg muni i náinni frámtíð hagn—
ast stórkostlega af frekari starf-
rækslu hinna auðugu náma við
Bull Dog og Long Lake,
Tvær námur eru einkanlega á
svæðum þessum, er dregið hafa að
sér athygli almennings, sem sé
Óro Grande og Kitchener, er liggja
aðeins um þi'jár mílur hvor frá
annari. Er nú verið að vinna þær
báðar með nýtísku tækjum, undir
umsjón þaulæfðra námufræðinga.
Félagið, sem mesta þátttökuna á
í starfrækslu þessara náma nefn-
i.st Anglo Canadian Explorers, sem
ér í raun og veru grein af fólag-
inu John Taylor & Sons, í Lund-
únum á Englandi, sem vafalaust
má telja eitt hið voldugasta námu_
félag í heimi. Á þessu stigi máls-
ins, verður eigi farið nákvæml'ega
út í hinar ýmsu starfsferðir. sem
notaðar eru í námum þessum, on
hins má geta, að verið er að verja
mörgum miljónum dala til starf-
rækslu þeirra.
Þess má geta, a' auk félagsins,
er nú hefir nefnt verið, eru önnur
öflug námufélög að verki á stöðv-
um þessum, svo sem Anaconda
Mines Development Company,
Limited, sem á stórt landsvæði
meðfram AA Grande og The San
Antoine, sem einnig hefir ágæta
sérfræðinga í -þjónustu sinni.
Allmargir námufræðingar eru
að verki í héruðum þessum og
mun ]fess óhætt mega vænta,kað
árangurinn af starfi þeirra verði
bæði mikill og góður. Námaauður
Manitobafylkis er svo víðtækur og
tiltölulega svo lítið þektur enn, að
allir þeir menn, sem að aukinni
þekkingu og framleiðslu á þeim'
sviðum vinna, verðskulda almenn ,
ings þökk.
Stjörnuhrap.
Helgað minningu Soffíu Andrés-
dóttur.
Sem stjarna gr stundarlangt blikar
og stráir geislum lðnd,
en hrapandi hverfur oss síðan
í haf við sjónar-rönd.
Var lífið þitt — leiftrandi neisti,
sem ljóma á himin sló, «
einn geisli af guðdómsins eldi
er glóði snöggt —j og dó.
Því stöndum við harmklökk og
< horfum
í háloft fagur blátt,
en unihverfis hljóðlega hnígur
með húmi þögul nátt. 1 •
En þögnin hún mildist og mælir
í mjúkum kærleikstóm,
sem himininn sjálfur oss hvísli
í hlýjustum söngwi-óm:
‘eGuð kveikir á ný á þeim ikertum
er kulna út á jörð,
sem vorið er frækornin ve<kur
úr vetrar freðnum svörð.”
Richard Beck.
Veglegt samsœti í Riverton
Sigtryggi Jónassyni, fyrrum þing-
manni og fyrrum ritstjóra Lög-
bergs, haldin kostuleg veizla og
færður sjóður og skrautritað á-
varp í fundarsalnum í Riverton
við Islendingafljót, þ. 24. júlí 1925.
Samsætð hófst nokkru eftir kl.
3. isíðdegis. Það mun hafa verið
setið af eitthvað á þriðja hundrað
manns. Langflest áf því fólki var
úr Fljótsþygðinni, nokkuð úr
Breiðuvík og úr Geysisbygð. Fá
einir lengra að, svo sem frá Ár-
borg, Víðir, Mikley, Winnipeg og
ef til vill víðar að.
hann sjálfur las, eftir að hafa
flutt af munni fram skemtifor-
mála nokkurn, eins og hann oft
gerir fyrir kvæðum sínum er hann
les á samkomum. Var góður róm-
ur gerður að kvæðunum, svo og að
söng og hljóðfæraslætti ungfrúnna
Einnig að ræðunum, er fluttar
voru.
Fyrir þessum minnum var mælt:
Minni Fljótsbygðar, Þorvaldur
Thórarinsson. Minni Canada, B. L.
Báldwinson. Minni Vestur- ís—
lendinga, séra Jóhann Bjarnason.
Minni íslands, Árni Eggertsson
— í veizlulok lét veizlustjóri
syngja “Eldgamla Isafold” og
“God save the King,” eins og oft
Tilefnið var að minnast fimm-
tíu ára afmælis íslendingafljóts-' gerist í stærri veizlum. Var síðan
bygðarinrlar og sýna verðugan hrópað þrefalt húrra fyrir heiðurs
Síðustu fréttir.
Baldwin stjórninni hefir tekist,
svo að segja á síðustu stundu, að
afstýra kolaverkfalli því, er yfir
vofði a Bretlandi, og þarafleiðandi
annari iðntruflun, er slíkt verkfall
myndi hafa haft í för með sér.
Félst þingið á þá uppástungu
stjórnarinnar með 351 atkvæði
gegn 16, að veita tíu miljónir
sterlingspunda til stuðnings kola*-
námuðnaðinum.
Kosningar til fylkisþingsins í
New BrUnswick, fóru fram sfðast-
liðinn mánudag o^ lauk þeim með
sigri miklum fyrir íhaldsflokkinn,
undir foi-ystu Hon. J. B. M. Baxt-
ers. Fékk sé flokkur 36 þingsæti,
en frjálslyndi flokkurinn 12. Allir
ráðgjafarnir, að undansikldum
Veniot stjórnarformanni og náma-
ráðgjafanum, biðu ósigur.
heiður þeim manni, Siétr. Jónas-
syni, er var foringi þeirra manna,
gestinum, samkvæmt bending og
forystu Gests bónda Oddleifssonar
er fyrstir íslendinga stigu á bakka; í Haga í Geysis—bygð, er telja má
íslendingafljóts, þ. 24. júlí 1875. j í hópi merkismanna í landnáms-
Fyrir samsætinu höfðu gengist sögu Nýja íslands.
Var samsæti þessu hihú merki-
lega og sögulega svo lokið kl. nál.
7.30 e. h. Fréttarit. Lögb.
þeir Jóhann Briem, Sveinn kaupm.
Thorvaldsson, og Þorvaldur Thór_
arinsson. Fleiri lentu inn í undir-
búningsnefndina, en ekki er mér
kunnugt‘hverjir þeir voru. xil kafteins Sigtryggs Jónassonar
Samsætinu stýrði Sveinn kaupm. £ 50 ára afmæli íslendingafljóts-
Frakkar taka að semja urn greiðslu
skulda slinna við England.
f vikunni, sem leið, komu þrír
erindrekar stjórnarinnar frönsku
til Lundúna, í þeim tilgangi, að
undirbúa samninga eða opna leið_
ína til greiðslu á skuldum Frakka
við Englendinga. í nefndinni eru
þrír menn, Barnaud, Moreau Neret,
og Robert( Pelletier, allir háttsettir
embættismenn í þjónustu fjár-
málaráðuneytisins. Eiga þeir að
undirbúa málið í samráði við full_
trúa*hinnar bresku stjórnar. Gert
er ráð fyrir að undirbúningurinn
muni standa yfir að minsta kosti
í þriggja mánaða tíma, en að hon-
um loknum er fjármálaráðgjafi
Frakka, Cajllaux, væntanlegur til
Lundúna og skal hartn stjórna per_
sónulega samningstilraununum og
ráða þeim til lykta.
Frönsk istjórrtarvöld láta þess
opiniberlega getið, að samiíingstil-
raunirnar um skuldagreiðslu við
Bretland, ríði að engu leyti í bága
við greiðslu á skuldum hinnar
frönsku þjóðar við Randaríkin,
þeim verði einnig á sínum tíma
borgað upp í topp. En hitt válja
þau gera alþjóð heims kunnugt,
að skuldirnar Við England séu eldri
og eigi þessvegna forgangsrétt.
Skuldir Frakka við Englendinga
námu með áfföllnum vöxtum við
lok síðasta júnímánaðar, 619, 608,
000- sterlingspunda. Tvisvar sinn-
um hafði stjórn Breta boðið Frökk
um afslátt á skuldinni, þanndg, að
það sem þeir greiddu, skyldi að-
eins svara til uppæðar þeirrar, er
hin breska þjóð skuldaði Banda-
ríkjunum. Þetta atriði varð aldrei
útkljáð, af hverju sem það hefir
stafað. En víst er um það, að til-
boðinu fylgdi full alvara af hálfu
Englendnga. Eftir að samningun..
Viðskiftasamningar
milli Canada og Astralíu.
. .Blöðin í Ástralíu virðast gefa
fáu öðru meiri gaum ium þessar
mundir, en viðskiftasamningsfrum
varpinu milli þessai'a tveggja
þjóða, er 'sambandsþingið í Ott-
awa afgreiddi í v'eturs og bíður
þess að þjóðþing Ástralíu veiti
því sömu skil. Blaðið Melbourne
Sun, er þeirrar skoðunar, að alí-
mi'kill vafi geti á því leikið, hvort
þing Ástralíu sjái sér fært að af-
greiða samningana eða ekki. Tel-
ur téð blað isamningana vera ein-
hliða mjög og kemst meðal annars
svo að orði: “Það Stendur öldung-
is á sama hve vandlega að samn
ingar þessir eru rannsakaðir, —
þeir eru bersýnilega í öllum meg-
inatriðum Candaþjóðinni í vil, án
tillits til þess hvað hugsmunum
Ástralíu líður. Mismunurinn er
auðsær. Canada flytur árleg^ tí]
Ástralíu fimm miljón daTa virði
af vörum, um leið og Ástralíubú-
ar selja ekki til Canada árlega
meira en sem svarar tvö hundruð
Og fimtíu þúsundum dala. Blaðið
Sidney'DaiIy Telegraph tekur í
sama streng og legs't á móti því
af móði miklum, að samningarnir
verði staðfestir. Er það blað þó
hlynt Bruce stjórninni, en hún
hefir, sem kunnugt er, heitið því
að knýja samningana í gegnum
þingið. Að ðllu athuguðu mun þó
mega gera ráð fyrir því, að þjóð-
þifig ÁStralíu afgreiði samningana.
því stjórnin er næsta áhrifamkil
og nýtur allmikils þingfylgis.
M«rkur Islendingur
látínn.
Svenskt blað, gefið út í Chicago,
er oss barst nýlega í hendur, lætur
þéss getið, að látist hafi þar í
borg'hinn 25. júlí síðastliðinn, fs-
lendingurinn Dr. Beiredikt Einars_
son, svo að segja sjötugpr að aldri.
Var hann stórmikill hæfileikamað-
ur að sögn, og skaraði mjög fram
úr i skurðlækningum. Benedikt
heitinn var fæddur í Mývatnssveit
á íslandi, 12. dag ágústmánaðar
árið 1855, en fluttist til Vestur-
heims seytján ár að aldri. Starfaði
hann fyrst eftir að hingað kom,
sem túlkur í þjónustu járnbrautar Þfór> sem öllum, er landnámssögu
og .sveitaroddviM Thorvaldson.
^yrjaði það með því að veizlu-
stjóri bauð gesti velkomna, skýrði
frá tilefni mótsins og mælti síðan
fyrir minni heiðursgestsins. Fór
Sveinn kaupmaður lofsamlegum
orðum um landnámsmannaforingj-
ann og gaf all-nákvæmt yfrlit yfir
sögu hans 0g starf. Las því næst
skrautritað ávarp til heiðursgests-
ins frá sex mei’kum landnemum
Ávarpið hafði verið skrautritað I
af Þorsteini Þ. Þorsteinssyni \
skáldi í Winnipeg. Læt eg eftirriti
hér með fylgja til birtingar í blað- j
inu. Annað ávarp, las og veizlu-
stjóri frá Jakobi Briem, á Gimli.
Var það fallega 'orðað og vel sam-
ið. Því miður -hefi eg það ekki hér
tíl bikingar. Loks afhenti veizlu-^
stjóri heiðursgestinum sjóð. all- j
vænan, er var heiðursgjöf frá vin-'
um og velunnurum, er til veisl- j
unnar höfðu stofnað.
Heiðursgesturinn svaraði með I
ræðu. Þakkaði sæmd og virðing
þá er honum var sýnd og rakti all-
ítarlega tilcTrög til og sögu land-!
náms Nýja-íslands, með sérstökuj
tilliti til fyrstu ferða hans og I
þeirra félaga til íslendingafljóts. j
Höfðu þeir Sigtryggur og Einar
lséknir Jónasson á Gimli verið
kjörnir af íslendingum í Ontario
til að finna hentugt landsvæði í
Manitoba, er flytja mætti til, helst
við vatn, eða við fljót-, en allra
helst út í eyju, ef unt væri. í för-
irta, með þeim Einari, höfðu sleg-
ist þeir Kristján heitinn Johnson
á Baldur, (bróðir Tómasar fyrrum
í-áðherra), Skafti heit. Arason og
merkismaðurinn enski, John Tay-
bygðar. þ. 24. júlí 1925
f dag er ^Fljótsbygð fögur,
og frjáls af instu rót;
nú glóir grund og lögur,
við gullin tímamót.
í ljósi landnámsdaga,
vér lýtum koma far
með lýð af hrannarhaga
að höfn við Sandy Bar.
Vér sjáum Sigtrygg benda
þar svinnum dr.engjum leið.
Við hálfrar aldar enda
nú auðugt brosir skeið.
Frá landnámsmanna leiðum,
má lesa gengin spor,
á Fljótsins bökkum breiðum,t
með búsæld táp og þor. ‘
Sit heill! að heiðurs minni,
sem hér oss valdir bygð;
vér lutum leiðsögn þinni,
, er lýsti hug’og dygð.
Þó líði ár að elli,
þú ert oss hvöt á leið,
sem hefir haldið velli
um hálfrar aldar skeið.
Vér þökkum bína daga,
í þjóðmæringa röð,
þín braut er sigursaga,
það sveitin vottar glöð.
Og nær þú hnígur hljóður,
og hinst er kulnað skar,
þér ómari hjartans óður
af ást frá Sandy Bar.
í nafni íslendingafljótsbúa.
M. Markússon.
félaga, en tók síðan að stunda nám
við Michigan háskólann og lauk
þar prófi í læknisfræði með hinum
ágætasta vrtnisiburði. Til Chicago
fluttist hann árið 1891 og dvaldi
þar upp frá því. Blað _ það hið
svenska, er dánarfregnina flutti,
telur Benedikt heitinn eigi aðeins
hafa verið mikinn og merkah
lækni, heldur hafi fylgst þar að
mannkostir svo miklir, að sjald-
gæft sé. Bókelskur hafði hann ver.
ið með afbrigðum, fróður í sögu
og bókmentum íslands. Sjjake-
speare dáði hann mest allra er-
lendra rithöfunda og þar níest
Strindberg hinn sænska, Dr.lBene.
dikt lætur eftir sig konu og tvö
börn.
Frá íslandi.
Akureyri, 7. júlí.
Leikfimisflokkur íþróttafélags
Reykjavíkur kom hingað í fyrra-
kveld, eftir fljóta og góða ferð á
Botníu. Báð'r flokkarnir sýndu
hér í gærkveldi fyrir fullu húsi og
létu áhorfendurnir óspart aðdáun
sína í ljós. Sýningarnar tókust á-
vora að nokkru þekkja, er að góðu
einu kurinur. Skoðunarmenn fóru
auðvitað með bát norður eftir
Winnipegvatni og með ]jví þeim
vkr af afspurn og nákvæmri lýs-
ing kunnugt um landkosti í innri
hluta Nýja íslarids, þar sem nú
er Gimli og Víðirneisbygð, því það
svæði hafði allareiðu verið mælt,
svo þeir lentu í það sinn alls ekki
þar innarjfrá, heldur héldu skipi
sinu rakléiðis norður að Sandy
Bar, o^ lentu þar þ. 23. júlí 1875.
Daginn eftir, þ. 24. júlí, gengu
þeir félagar upp að fljóti, þar sem
nú er þorpið Riverton og nokkuð
upp með fljótinu. Er talið að þeir
Sigtryggur og félagar hans hafi
fyrstir allra hvitra manna stigið
fæti á bakka fljóts þess er allir
Vestur-íslendingar kannast við
með nafninu íslendingáfljót.
Þegar heiðursgesturinn hafði
lokið rteðu sinni, fóru fram veit-
ingar. Enginn fátæktar eða land-
námsbragur á þeim. Voru þvert á
móti hinar kostulegustu .1 alla
staði. Með einsöngum skemti Miss
Þuríður Thorvaldson, og Miss
Helga Ólafsson lék á píanó af
mikilli list. Skemtu menn sér hið
gætle^ra. Jafnvægisæfingarnar hjál besta við söng og hljóðfæraslátt,
stúlkunum vöktu sérstaka eftir-1 ásamt f jörugu samtali manna á
tekt; ennfremur æfingarnar íjmilli er fram fór við borðhaldið.
Avarp
til
kafteins Sigtryggs JónassonaÞ
Vér undirritaðir, fyrir vora eigin
hönd og annara frumbyggja Nýja
íslands, finnum tilhlýðilegt að
votta þér á þessum degi, sem er
fimtíu ára minningardagur þess,
er þú steigst hér á land til þess
að stofna hið fyrsta landnám ls-
lendinga í Vestur-Canada, bæði
þökk og virðing fyrir þá framsýnu
starfsemi þína, sem leiddi ags til
þessa héraðs, sem fyrst var bygt
af útlendunt vesturförum 1 Mani-
toba. Vér finnum oss bæði ljúft
og skylt að minnast þess, að 1>rátt
fyrir fádæma örðuga lífsbaráttu
á frumbýlingsárum vorum hér, þá
hefir fimtíu ára lífsreynsla vor og
þekking á Canada, réttlætt leið-
sögn þína á oss hingað. Hér hefn*
þjóðbrot vort notið hagfeldari
þroskaskilyrða en vér áður höfð-
um kynni af, ^og hér teljum vér
lagðan varanlegan grundvöll að
frelsi og farsæld afkomenda vorra
í Canada.
Vér erum þess meðvitandi, að þú
hefir með leiðsögn þinni til land-
náms þessa, trygt þér sæti í fyrstu
frumbyggja röð þeirra, sem land-
námssaga Canada gerir ódauðlega
um komandi aldir. •
Um leið*t>g vér hér með vottum
þér vináttu vora, og óskum að þú
megir sem lengst með oss dvelja
við unaðarríkar endurminningar
afkastamikillar starfsemi þinnar,
sveiflu hjá karlmönnunum, enda
tókust hvorutveggja æfingarnar
ágætlega. Þátttakendurnir eru all-
ir gestir bæjarbúa og hafa viðtök-
ur verið hinar. myndarlegustu,
eins og búast mátti við í höfuð-
stað Norðlendinga. f gær fóru
flokkarnir að Grund og dvöldu þar
um stund. Flokkarnjr endurtaka
sýninguna í kveld.
Þrjú kvæði voru flutt í veizl- biðjum vér þig að þiggja hér með
unni. Eitt til heiðursgestsins sjálfs afhentan fjársjóð, frá
eftiriMagnús skáld Markússon. Las
veizlustjóri það nokkuð snemma
í samsætinu. annað kvæðið var
eftir Jóhann Briem, nýorkt, um
bygðina, eða öllu heldur um bæ-
inn Riverton, lesið af honum sjálf-
um. Þriðja kvæðið var eftir Gutt-
orm skáld, landnámskvæði, er
afhentan fjársjóð, frá þínum
vinum.
Við fslendingafljót, 24. júlí, 1926.
Jóhann Briem,
Thorvaldur Thorarinsson,
Hálfdan Sigmundsson,
Thorgrímur Jónsson ,
Bjarni MarteinSson,
Baldvin Jónsson.
/