Lögberg - 01.10.1925, Blaðsíða 4

Lögberg - 01.10.1925, Blaðsíða 4
BU. 4 LÖGBERG FIMTUDAGINN, i. OKTÓBER 1925. Xogbng Gefið át hvem Fimtudag af The Coh umbi't Pre*$, Ltd., (Cor. Sargent Ave. & Toronto Str., Winnipeg, Man. Talaimari S-6327 oé N-6328 JÓN J. BILDFELL, Editor \ UianÁakritt til blaðaina: T^E COLUMBIA PRESS, Ltd., Box 3172, Wlnnlpeg, ^aq. Utan&akriH ritatjórana: £0)T0R LOCBERC, Box 3172 Winnipeg, l"lan. The ••Lögberg” 1b prlnted and publlshed by The Columbia Preas, LLrnited, ln the Coiurrtbia Buíldins, £95 Sargent Ave., Wlnnipeg, Manltoba. Lœvísleg tilraun. í grein, sem heitir “Minnisvarðinn”, og út kom í síðustu Heimskringlu, er ritstjóri þess WaSs, Sigfús H'alldórs frá Höfnum, að reyna að telja fólki trú um, aS vér, meS því aS taka- “OpiS bréf” frá Mr. C. Thor- son meS fullu nafni og prenta þaÖ á ritstjórnarsíðu Lögbergs, höfum gjörst jábróðir Mr. Thorson og í- klæSst hugarstefnu þeirri, sem fram kemur í því bréfi, og berum því ábyrgSina, ekl$i síSur en hann, á því, sem þar stendur — segir blátt áfram', aS þaS sé skiln- ingur ritstjóra Lögbergs, “aS íslenzku frumbyggjar- arnir hér verSskuldi ef til’vill engan minnisvarSa,, og s aS minsta kosti sem óásjálegastan, ef nokkurn.” Þegar vér lásum þetta, varS oss aS spyrja: “Til hvers er maSurinn aS þessu?” Sá hann ekki, aS bréf þetta var aSsent og með nafni höfundarins? Veit hann ekki, aS samkvæmt almennum blaSamannaregl- um, þá bera ritstjórar ekki ábyrgS á skoSunum þeim, sem fram koma í aSsendum blaSagreinum, hvar svo sem þær birtasÉ í blöSum þeirra? Vér efumst ekki um, aS ritstjóri Heimskinglu veit alt þetta, en þrátt fyrir þaS, og þó aS ritstjóri Lög- bergs hafi honum og öllum öSrum vitanlega ekki sagt eitt einasta orS í blaSinu, eða á neinum öSrum opin- berum staS, úm þennan fyrirhugaSa minnsvarða, full- yrðir hann, aS skilningur vor á því máli sé sá, að ís- lenzku frumbygggjarnir hér verSskuldi ef til vill eng- an minnísvarða, og aS minsta kosti sem óásjálegastan- ef nokkurn. Vér vissum áður, aö ritstjóri Heimskringlu lét sér ekki alt fyrir brjósti brenna, en satt aS segja héldum vér ekki, aS hann mundi ganga svo langt í ósannsögli og stráksskap, sem hér ber rairn vitni um, — héldum ekki, aS hann mundi gjöra sjálfan sig aS opinberum ósannindamanni til þess eins, aS reyna aS sverta rit- stjóra Lögbergs í augum þerrra manna, sem lævísi hans trúa. t síðasta bíéði Lögbergs birtum vér bréf frá hr. Friðriki Swanson, á sarha staS og bréf hr. Thorson— á ritstjórnarsíðu Lögbergs, — sem var svar við bréfi hr. Thorsons. Eftir mælikvarSa ritstjóra Heimskringlu er ritstjóri Lögbergs þvi jábróSir hans líka og hefir í- klæðst hugsunum þeim, sem hr. Swanson þeldur fram í þvi bréfi,— og fer þá að grána gamaniS. En þó er skörin ekki kpmin upp í bekkinn enn, því ef svo skyldi nú fara, að einhver sendi Lögbergi bréf og væri í því samdóma hr. Sigfúsi Halldórs frá Höfnum. þá væri ritstjóri Lögbegs oröinn jábróðir hans, en það vildi hann þó sízt af öllu vera. Bændaflokkurinn og Liberalar. ,ÞaS er örðiS nokkuð langt síðan, aS vér höfum séð eins kotungslega grein um pólitík á prenti, og grein þá í síSustu Heimskringlu, er kölluS var “Framsóknar- flokkurinn”. Þó hefðum vér naumast fariS að eltast viS hana, ef þar hefði ekki .verið um ósæmilegar að- dróttanir aS ræSa, á flokk þann, sem blaðiö læst vera að styrkja — bændaflokkinn. Og < ööru lagi kemur þar fram stjórnmálaleg skoðun í sambandi viö stefnu leiötoga 'bœndaflokksins Roberts' Forke, sem vitan- lega hefir ekki viS neitt aö styðjast og nær ekki nokk- urri átt. ASdróttanir þær, sem hér er um aö ræða, eru. aö sögur gangi um, að bændaflokkurinn væri þess albú- inn aö “sel/a ság liberölum, ganga þeim algjörlega á hönd.” Ritstjóri Lögbergs er ekki svaramaður bænda- flokksins, en sannmælis getuf hann þó unt honum, eins og öllum öörum stjórnmálaflokkum í landinu. Vér höfum aldrei fyr heyrt sagt, og því síður séB það á prenti, fyr en í. Heimskringlu, aö bændaflokkur \,’esturfylkjanna væri til sölu, eða hafi nokkurn tíma veriö það. Oss vitanlega hefir því aldrei veriö haldiö fram, af nokkrum málsmetandi manni, flokkum, eða flokksforingjum, aö bændurnir væru slíkt úrþvætti, sem Heimskringla bendir til í áminstri grein, og er það því jafn ástæöulaus fifldirfskæ af blaðinu, aS gefa i skyn aö gömlu frokkarnir, það er frjálslyndi flokkur- inn í Canada og afturhaldsflokkurinn,Nséu að bera þetta á bændaflokkinn sem kosningabeitu, eins og þaö er, aö væna bændúrna sjálfa um slíka varmensku, því ekkert af þessu hefir átt sér stað. ÞaS er ekki sökum þess, að menní beri ekki fult traust til bændanna sem strangheiöarlegra manna, að pólitiskri velgengni þeirra fer hnignandi, heldur af því, aS hre/fmg sú er i eSli sínu stéttahreyfing, stéttapólitík, sem máske getur lifaS og^ þroskast eitt- hvaS innan þröngra vébanda, en er óhugsanleg og ó- möguleg sem alþjóSar pólftík. Um þessa skoðun er ritstjóri Lögbergs ekki einn. Hinn fyrverandi leiötogi bændaflokksins 'og sá mesti atkvæSamaður, sem sá flokkur hefir eignast enn, Mr. Crerar, lýsti þeirri sannfæringu yfir siðastliSið sum- ar, er hann kvaö upp úr með það, aö lifsspursmál væri að mynda þjóSvíðan flokk, undir forystu ákveöins og mikilhæfs leiStoga. Eins og allir vita, eru stjórnmálastefnur frjáls- lynda flokksins og hændaflokk'sins nálega, ef ekki al- veg eins i öllum aSIa-atriðum. SpursmáliS á milli þeirra er því ekki um það, hvor stefnan sé betri, eöa landi og lýð hagkvæmari, heldur, hvor flokkurinn sé liklegri til þess aS pá meira fylgi, til aö koma stefnum sinum, eöa einhverju af þeim, fram. Annar þessara flökka, bændaflokkurinn, er nýr í þessu landi, lítt reyndur, óvanuT stjórnmálum, og aðal- styrkur hans hér í Vesturfylkjunum. Hinn er 'meS margra alda sögu aS baki sér og stjórnmálareynslu. Frá voru sjónarmiði er þaö ekkert spursmál, hvor þessara flokka muni verSa sterkari viö kosningarnar. En bændurnir, með kappi því, sem þeir leggja á kosn- ingarnar hér í Vesturfylkjum, veikja frjálslynda flokkinn og með honum sigurvon sinna eigin hug- sjóna. Þar sem aS tveir menn sækjast á í kosningunum, bóndi og þingmannsefni frjálslynda flokksins1, þá er það ekki skoöanamunurinn, sem skilur þá, og þegar þingmannsefni bænda vinnur í beirri viSureign, þá er þaö ekki stefnumunurirm, sepi gefur honum sigur, heldur stéttar ákafi. ÞaS sem vér höfum á móti ástandinu eins og þaö er nú, er það, aö tveir flokkar metj sömu hugsjónirnar, meS nálega sömu stefnuskrána og því sömu verkefni. skuli vera að berast á banaspjótum, báðum til ógæfu og skaSa þjóðfélagsheildinni. Heimskringla talar í hinni áminstu grein um tak- mark það, sem leiStogi bændaflokksins, Mr. Forke, hafi sett sér, og að bann ætli að halda beint aS þvi, og að það sé gleðilegt, og eftir blaðinu aS dæma er það tvent, sem hann ætlar aö gjöra, ef honum verður veitt valdið til þ?ss: bæta kjörin og “endurreisa Sléttufylk- in”, og að hlutverk framsóknarflokksins sé, “að sjá framtíð Vestur-Canada borgiS.” Það er ekkert sérkennilegt viö það, þó Mr. Forke* vilji bæta kjör manna, það segjast allir flokksforingj- ar vilja og ætla aö gjöra. Hitt er alveg nýtt, að flokksforingi í alþjóSar stjórnmálum skuli binda stefnuskrá sína og athafnir, ef nokkrar erú, viS viss- an landshluta. HvaS langt heldur ritstjóri Heims- • kringlu. að Mr. Forke komist, eöa nokkur annar póli- tiskur flokksforingi hér í Canada, áleiSis til forsætis- ráðherra embættisins í Ottawa meö slíka stefnuskrá? Engum flokksforingja, hvorki Mr. Forke né heldur nokkrum öðrum, hefir dottið slík hreppapólitík í hug, því síSúr að þeir <hafi gjört hana aö aðalatriði í stefnuskrá sinni. - ÞaS er skiljanlegt að okkur, sem bundnir erum við þennan hluta Canadaríkis á einn eða annan hátt, finnist, aö málum okkar sé helst til lítill gaumur gef- inn. En þrátt fyrir það höfum vér engan rétt til aö krefjast þess, aö stjórnmála leiðtogar vorir gjöri það sama, nema aS (því leyti, sem þau afskifti eru í heildar- samræmi. Pólitískir leiötogar í þjóðmálum Canada mega ekki og eiga ekki aS leggja eyrun við þörfum Sléttufylkjanna, en skella skolleyrum viS kröfum Strandfylkjanna. Þeirra skylda er, aS tryggja þjóð- arsambandið, efla þjóðareininguna — að tengja þjóð- ina saman frá Atlantsbafi til Kyrrahafs, — *kki að- eins “aS sjá Vestur-Canada borg.ið”, heldur aS sjá Canada borgið, og það teljum vér víst að sé líka stefna Roberts Forke, leiðtoga bændaflokksins, hvaS sem svo aö hinni nýju stefnu Heimskringlu í því mik- ilsvaröanda máli líöur. Opið bréf. í viSbót viS bréf mitt frá 17. þ. m., og sem svar við bréfi Mr. Swanson’s, vil eg leitast viö aS skýra frekar andstöðu mína gegp hinum fyrirhugaSa minn- isvarða. Eg gerði þá yfirlýsingu, að uppdrátturinn, eins og hann var birtur, samrýmdist ekki viö grundvallar- N reglur dráttlistarinnar, en Mr. Swanson ályktar þann- ig i svari sinu, að listin sé með öllu ófláð lögum eða föstum formsákvæðum. . AS því er þessu atriði viSvíkur, er mér sönn á- nægja að skýra málið fyrir Mr. Swanson nokkru ger. Um þessar mundir er í Washington félag eitt, sam- sett af beztu myndhöggyurum og öðrum listamönn- um þjóðarinnar, er stofnað hefir verið í þeim megin tilgangi, að vernda skemtigaröa almennings f'Public . Parksý, gegn hinum mörgu tilraunum, er til þess hafa veriö gerðar, að koma þar upp minnismerkjum, illa úthugsuSum, eöa sem eru í beinu ósamræmi viS viSurkendar frumreglur listarinnar. Félag þetta nefnT ist “The American Federation of Arts.” .Svipaftur félagsskapur er í New York borg, sem kalláSttr er “The Municipal Art Society of New York”. BæSi þessi félög, bafa tekiS sér fyrir hendur, að leiðbeina drátt- listarmönnum, myndhöggvurum og þeim öSrum, er við tilbúning minnismerkja fást. ' Hafa þau gefið út bækling, þar sem minst er á allar meginreglur, er fylgja þarf i sambandi við minnismerki. Reglur þær ná, aS heita má undantekningarlaust, til allra, tegunda ' dráttlistarinnar, og mynda eftirgreind óumflýjanleg meginatriði: — heildarhugsun og samræmi í formi. Minnismerki er táknmál, tákn ákveðinna tjlfinninga, það segir sögt] drengskapar, hreysti eða afreksverka, það hefir ákveðið erindi að flytja, frá ákveSinni per- sónu, eða ákveöpum persónum. Og eins og gildir um öll önnur tilfinningatákn, þarf það að vera skilgreint og samræmt, til þess að ná tilætluSum áhrifum. Hver eintsakur hluti minnismerkisins, hver einasta lína, verður að vera lifandi vottur þess erindis, er það á að flytja, og samræmast yfirleitt öllum eðliseinkennum þess. ÞaS var með þetta í huga, að eg gerði athuga- semdirnar við hinH fyrirhugaða minnisvarSa. MinnisvarSi sá, er hér um ræðir, eins og ætlast er til aS hann verði, skal gerSur af steinsteypu, en líkj- ast stuðlabergsdrang. Eru slíkar myndanir algengar í mörgumi eldfjallalöndum, en mismunandi aS sam- setning. í sumum löndum eru þær harSar og gljá- r andi, en í öSrum þversprungnar hvað ofan í annað, láta mjög á sjá undan áhrifum veSurs og hrynja til grunna. Þannig er eðli íslenzka stuSlabergsins farið. Þrek og þol, voru megin eSliseinkenni íslenzku fruntherjanna. Þessvegna vil eg leyfa mér aS spyrja yður, hvort -viSeigandi sé, eða í anda þess er- indis, er hinn fyrirhugaði minnisvarSi á að flytja, að hann skuli tákna stuðlabergsdrang, sem hrúgaS er upp i dag. en fellur á morgun, hvaS lítið sem á móti blæs. Eins og þégar hefir vcriS tekið fram, er ráSgert áð gera minnisvarSa þenna úr steinsteypu, sem er lélegf eftirlíking kletts. Steinsteypa er stundum notuð í undirstöSu eða stall undir minnismerki. En aS því er eg frekast veit.i-er minnismerkið sjálft aldrei búiS . til úr slíku efni, — þá venjulegast notaður steinn, marmari eSa bronz. Ef frumherjar vorir á annaS iborS verðskulda minnisvarSa og íslenzki þjóðflokkurinn á yfir að ráSa því fegurðarnæmi í list og ljóði, sem svo mikiS er látiS af, þá er þaS auSvitað bein skylda, aS gera hann svo úr gajSi, að vér þurfum eigi að bera kinn- roSa fyrir. í hinu fyrra bréfi mínu ibenti eg á, aS minnis- varða uppdrátttírinn væri samsafn af ósamræmum orðum og linum og hygg eg aS slíkt verSi ekki hrakiS. Minnismerki þetta skilst mér aS eigi aS verða helgaS minningu vorra íslenzku frumherja. í hvaSa sambandi stendur víkingaskip viS afrek þeirra? Og hvaSa erindi á uppdrátturinn af íslandi þar? Ef á hinn bóginn aS minnisvarSinn á aS vera reistur fil heiSurs Leifi Eiríkssyni og fslandi, ásaiht vorum vestrænu landnemum, þá verSur hugmyndin samt sem áður er engu verjanlegri. Eitthvert ákveSiS markmiS verður niinnisvarSinn aS' hafa, — hjá .því verður ekki komist. > HvaS viðvíkur ibréfi því frá Mr. Fanshaw, er Mr. Swanson birtir, hefi eg þaS aS segja, aS eg hefi persónulega þekt Mr. Fanshaw í seytján ár. Er hann vafalaust kunnari listum en íslenskri menningu. Hann er samúSarfullur kennari, er ávalt lætur sér ant um þá, er reyna vilja aS læra. Charles Thorson. P. S. MeSal annara orða. Hvoft er Álftanes heldur staðarnafn eSa persónu? Hafi þaS þýðingu fyrir málefni þaS, sem hér um ræSir, þætti mér vænt um aS vita slíkt. C. T. 1 / Rœða Hon. Charles A. Dunning’s, stjórnarformdnns í Sas- katchewan, flutt i Rcgina, þann 29. f.m., við komu Rt. Hon: IV. L. Mackensie King þangaS til borgarinnar. Eg ætla. ekki að flytja langt mál í kveld, því 'bæði er nú þaS, aS eg er tæpast búinn aS ná mér eftir las- leika og eins bitt, aS ySur gefst hér kostur á aS hlýSa á forsætisráðgjafa Canada, Rt. Hon. W. L. Mackenzie King. Eg mundi hafa brugðist borgaraskyldu minni og trausti iþví, ér íbúar þessa fylkis bera til mín, ef eg léti ekki skoðanir mínar í ljós í sambandi yiS þau megin- mál, er kosningar þær til sambandsiþings, sem nú fara i hönd, snúast um, því þau grípa, eins og reyndar gef- ur aS skilja, inn í VelferSarmál fylkisbúa í heild sinni og þjóSarinnar yfirleitt. AS sjálfsögSu á þjóSin aS ráSa fram úr mörgum alvörumálum viS bessar kosn- ingar. En aS minni hyggju er þaS þó lang-alvarlegasta máliS, aS ihaldsflokkurinn hefir lýst yfir því, aS kom- ist hánn til valda, muni hann hiklaust hækka vemdar- tollana á þvi nær öllum sviðum. Eg hefi oft um þaS hugsaS, hvort fólk vort, er þenna. landshluta byggir, ihafi í raun og veru gert sér ljóst innihald slíks boS- skapar. Hver sem áhrif verndartollanna kunna aS vera sumstaSar í Ca,nada, þá er þaS þó víst, að fyrir í- búa Vesturlandsins, þýðir tollverndun hækkaSa skatta, hæstu skatta, sem nokkrum einstaklingi nokkurs staS- ar er ætlaS aS bera. ÞaS er fyrir löngu margsannaS, aS hækkaðir verndartollar, auka skattbyrSi íbúa Sléttu- fylkjanna, hversu mikið sem aðrir hlutar landsins kunna aS hagnast á þeim. Þetta hefir leiStogi í- haldsflokksins aS minsta kosti óbeinlínis viSurkent, þegar hann er aS burðast meS lítilfjörlegar tilslakanir á flutningsgjöldum austau lands og vestan, er koma skuli almenningi til uppbótar fyrir tap þaS, er hann líSur við hækkun verndartollanna. Slík uppbótar yf- irlýsing, er svo frámuna barnaleg, aS hún er í raun og veru hvorki iihugunar né umtals verS. Og maðurinn, sfem ber hana fram, leiStogi íhaldsflokksins, hefir jafn- framt, sem kunnugt er, barist á móti þvi meS hnúum og hnefum, aS hámarksákvæSi þau, er ákveSin voru meS Crow’s Nest Pass samningunum, yrðu látin haldast. SíSastiSin ár bafa ibúar VestuTandsins,r átt við all- mikla fjárhagsönSugleika aS etja. Óhagstætt peninga- gengi, hvarflandi vöruverS, sem heimsstyrjöldin mikla hafSi í för meS sér, kom harðast niður á framleiSand- anum. E[ann er ekki búinn aS bíta úr nálinni meS þaS enn, þótt nokkuS sé fáriS aS birta í lofti, sem betur fer. íbúar Vesturlandsins hafa sýnt frábært þrek og traust á framtíSinni, hvaS sem héfir aS höndum boriS, og svo munu þeir gera enn. Þeir hafa starfaS af kappi, sparaS eins og unt .var og orSiS aS sætta sig viS lítinn arS af framleiSsln sinni. Og nú roðar fyrir bjarma hins nýja <jags. Synir Sléttufylkjanna, hafa komiS á fót hveriu stór-samvinnu fyrirtækinu á fæt- ur öSru. og brúaS þar meS fiárhagslegar torfærur, er mörgum hraus hugur við. -Eg segi ekki, aS Vestur- landiS hafi hrist af sér allar viSjar. En aS hagur al- mennings sé drjúgum aS batna, er ekki lengur neitt efamál. . Gjaldþol1 bænda er jafnt og þétt aS styrkjast og tel eg þaS spá margfalt bjartara um framtíS lands og þjóSar, en öll þau tollverndunarkerfi, sem Mr. Meighen hefir nokkru sinni dreymt um, aS leitt gætu þjóSina út úr eySimörkinni. íbúar Vesturlandsins hafa viðurkent, og munu svo gera enn, aS þrátt fyrir þeirra ýmsu sérmál, þá verSi samt sem áður aSal fjármálakerfi þjóðarinnar, aS vera eitt og hiS sama. Til þess aS sameina þjóS- ina alla á einum og sama fjárhagsgrundvelli, þarf um- burSarlynda og VíSsýna leiðtoga á sviði stjómmál- anna. í þeim efnum er þaS alt annað en holt, aS hver skari einungis eldi aS sinni köku. Enginn einn lands- hluti, getur til lengdar þrifist á kostnaS annars. Tak- markiS mikla, er sameinuS þjóS, og aS því ber öllum aS stefna. ( Kosningarnar þann 29. október, snúast aS mestu leyti um tollmálin. AS ibændurnii; séu mótfallnir hækkuStim verndartollum, þarf ekki aS efa. En ihver áhrif hefir hækkun verndartolla á borgarlýðinn ? SvariS er einfalt: Allar nauSsynjar stór-hækka í verSi, en vinnulaunin ekki einungis standa í staS, heldur beinlínis lækk*. Þingmannaefni íhaldsflokksins, hér og þar í Can- ada, hafa látiS í veSri vaka, aS ný íhaldsstjórn mundi tafarlaust hækka verndartolla—til móts viS þaS, sem nú viSgengst í Bandaríkjunum. Eg hefi leitast viS, aS kynna mér tollmálin, frá því sjónarmiSi séS, og sann- færst um, aS slíkt mundi koma landbúnaSinum fyrir kattamef. Þykir mér því harla ólíklegt, þegar á alt er litiS, aS nokkur einasti hluti þessarar þjóðar bíti á agniS og ljái fylgi upplausnar eSa sundurliðunarstefnú Mr. Meighens. Ekki verður um þaS deilt, um hvaS sé barist. Og einmitt af þeirri ástæSu, verður mér þaS enn óskiljan- legra, að hin frjálslyndu öfl þjóðfélagsins skuli ekki taka höndum saman í þessum kosningum, til aS fyrir- byg&ja sigur hátollastefnunnar, þeirrar stefnu, sem íbúum Vesturlandsins stafar mest hættan af. Deildq og drotnaSu, er gamalt og nýtt kjörorS aft- urhaldsins, og þá starfsaSferS notar Mr. Meighen og fylgifiskar hans dyggilega enn þann dag í dag. Eg er ekki í nokkrum minsta vafa um, aS ef hin frjálslyndu öfl hefSu sameinaS sig um þingmannsefni, mundi Mr. Meighen undir engum kringumstæSum hafa getaS fengiB kosinn einn einasta stuðningsmann í Saskatche- ÞEIR SEM ÞURFA LUMBER KAUPI HANN AF The Empire Sash& Door Co. Llmited Office: 6th Floor Bank of Hamilton Chambers Yard: HENRY AVE. EAST, - - WINNIPEG, MAN. VERÐogGŒDI ALVEG FYRIRTAK wan. Og sökum þess aS líkur eru til, aS víða verSi þrír i kjöri, hefirj íhaldsliðinu aukist kjarkur, svo forkólfar þess ganga berserksgang —jafnvel í þessu fylki. Eg treysti því, aS kjósendur yfirleitt skilji svo köllun sina, þrátt fyrir nokk- urn ágreining innan vébanda hinna frjálslyndu afla, og ’búi svo um hnútana, aS engum einasta hátolla- manni auSnist aS ganga sigrihrós- andi af hólmi. Betur viSeigandi svar, gætu Sléttufylkin ekki gefiS Mr. Meighen og fylgifiskum hans. — FramtiSar takmarkiS er voldug.j samtaka, canadisk þjóð. AS slíku takmarki, hefir núverandi sam- bandsstjórn" dyggilega. stefnt, og þess vegna verðskuldar hún almenn- ings traust. Hátollastefna Mr. Meighens gæti jafnframt kallasf sundurliðunarstefna, — stefna, sem miklu fremur miSar til þess áS víkka gjána, sem aSskilur hin ýmsu fylki í stjórnmálalegum skilningi.j en mjókka hana. Um slíka stefnu er! næsta ólíklegt aS þjóSin muni sam- eina sig. Finst yður þaS ekki lika. Regina borg hefir veriS gróðrar- stöS frjálsra stjórnmálskoSana í liSinni tíS, og verSur það vafalapstj 1 framtiSinni. Þingmannsefni frjáls lynda flokksins í þessari 'borg, Mr. Mr. F. N- Darke, er einn þeirra víSsýnu atorkumanna, er lagt 'hafa fram ?tóran skerf til aS byggja og rækta VesturlandiS. Hann hefir á- valt verið ótrauður talsmaður frjáls lyndu stefnunnar, hvernig sem viðraS hefir í stjórnmálaheiminum og hann er maSur, sem ávalt og'á öllum tímum má treysta. VeitiS honum allan yðar stuðtjing. Slíka menn þarf VesturlandiS að senda á sambandsþingiS, og þá sem allra flesta. Afmœlisvísur TIL JOHN G. GILLIES Þór mjög hnellinn þykja vann, þó var af Elli feldur. En þíg fella ei hún kann, enn þú velli heldur. Enn meS fjöri æskunnar yrkja gjörir bragi, sent til eru unaSar, íslenzkir í lagi. ASrir syngja eftir sið útlendinga slyngu. íslendingar erum viS og unnum hringhéndingu. Ef þín ljóðaorka dvín, Elli móð þinn fipar, Iðunn rjóðu eplin rin eta, góðu skipar. Haltu velli’ í hundraS ár, hvaS sem Elli segir. Enn þú hnellinn ert.og frár, ei þig kerling beygir. Snilli ljóða hörpu hljóð hljómi alla daga. Stilli þjóSa angprs óS ómur snjallra braga. Jónas J. Daníelssson. J. G. GILLIS. á 74. afmælisdegi hans. Etwi þá gengur Gillies beinn, þó gráni skegg á höku. Hann er ekki heldur seinn að henda frá sér stöku. Þar má finna málsins mátt, mtmdaSan geir í orðum. Hann hefir sama hjörinn átt og Hjálmar gamli forðum. Oft þó honum hafi ei att huga meður reiðum, veit eg enni hann getur glatt geirinn draga úr skeiðum. Bót á meina bjártur fleinn, böl þó geðið hrelli: í honum leynist lifsteinn einn, sem læknað £etur elli. Gunnl. J. Jónsson. WALKER. _ Leikurinn, sem Walker-leikhúsiS sýnir næstu viku, nefnist “Whife Cargo.” Hefir hann verið sýndur í þrjú ár á Daly’s leikhúsinu í New York, svö ár á Cort leikhúsinu í Chicago og tvö ár á Playhouse í London. Mun, slikt fágætt um nokk- urn leik. Hann verður sýndur á Walker leikhúsinu alla næstu viku, með aukasýningum á miSvikudag og laugardag. Leikurinn “White Cargo,” er bygSur á sögu eftir Ida Vera Sim- onton, “Hell’s Playground”, en færður í sjónleiksform af Leon Gordon. Sýpir hann tilraunir hvíts rnanns, til að manna og menta villi- lýSinn er hefst við í skógarþykn- unum miklu, meðfram vesturströnd Afríku. Hefir leikurinn inni aS halda nia'rgvíslegan merkisfróSleik. Af leikendum má sérstaklega nefna Marshall Vincent, Earl D. Dwire, Isabelle Herbert, Lawrence Keoting, Milton Boyle, Williard/ Doshiell, James Ryan. Franklin George, Fred Hunt og John Henry. Veitmér Guð— Veit mér, GuS! aS geta hjá þeim vakiS, sem af efans sjúkleik þjást, sanna trú á þinni ást. Trú, sem helga tendrar von og gleSi, færir sanna sælu’ og frið sálum manna brjóst þitt viS. Sterka trú, sem tileinkaS sér getur fyrir Jesú fórn á kross friðþægingar dýrast þnoss. Trú, sem friSsæl föðurhúsin eygir handan dauSans djúpa sjá dýrSarinnar landi á. Trú, sem göfugt gildi lífsins eykur, örfar starfsþrá anda manns I undir merki frelsarans. Trú, sem mannheim megnar svo.að breyta aS GuSs vilji verði þar virtur meira’ en girndirnar. Glögt eg skil, aS minn er máttur KtiH > \ fyrir það hlð stóra starf, styrk því mikinn til þess þarf. En, minn GuS! eg veit iþú vilt og getur styrkt hinn veika vilja minn, veitt mér sigur-kraftinn þinn. í því trausti áfram held eg glaSur skyldu leiSum lífsins á lífsins-orSa fræi’ aS sá. Vort er hlutverk vel aS sá og hlúa, þú, alvitri vinurinn, veitir dýra ávöxtinn. Kolbei.nn Sæmundsson. Minnisvarðinn. ÞaS sem sérstaklega mælir meS minnisvarSa hugmyndinni er þaS, aS landnám íslendinga á Gimli 1875 var hiS fýrsta staSfásta landnám, sem íslendingar tóku á þessu mikla meginlandi, Nor^Sur-Ameríku, scm sem þeir fyrir þúsund árum síðan helguSu sér nteð nafninu Vinland. Frá þesstt fyrsta landnámi þeirra hafa svo hinar aðrar nýlendur þeirra að miklum parti myndast og sem svo um ókomnar tíðir marg- faldast kraftur meS afli þvi, sem oss nú er hulið. Að þeir, þessir landnemár, hafi veriS meiri menn en alment gjöris’t. er ekki atriSiS, það er ekki meining- in. Ekki heldur, að þer hafi haft meiri erfiðleika en áSur hefir átt sér stað viS riýlendustofnanir. En þeim var ekki alveg ókunnugt um hvaS fyrir lá, þeir höfSu fariB um aSrar nýlendur og séð nokkuS af kjörum nýlendbúa annarsstaðar og at'iugaS hvaS fyri? hendi var. Frumbyggjar þessir voru eins og Vilhjálmur Stefánsson kemst aS orði “ernpire builders” en ekki verslunarmenn. Þeir lögðu sína krafta fram meS vilja, og líf sitt meS glöðu geSi, og velvild til eftir- kontenda sinna, án endurgjalds. Starf þessara manna hefir orSiS bléssunarrikt, og eftirkomendur þeirra hafa þeim mikiS að þákka og skyldu því heiSra þeirra minn- ingu. Hverskonar varði. / Sá sent þetta skrifar hefir oft JiugsaS um þaS ihvaða sort af minn- isvarða væri heppilegust, og um þaS er nú rætt og ritaS af ýmsum sem hafa líka ýmsar skoSanir, sem eSlilegt er, þar sem listamenn og almúgamenn hafa orS til aS leggja. Nú er Iist og fegurð ekki þaS sáma og minning. Ef viS lítum á fegurð einvörSungu, þá veljum vér á þann veg, en ef vér lítum í huga vorum á endurminning nokkra, veljum vér þannig, og er þá ekki aSein% aS velja um byggingu á varSa, vörðu, eSa hverja aSra minning, sem maS- ur aShyllist. . AS siSustu komst eg, sem er al- múgamaSur, á þá skoSun aS við minning brautrySjendanna væri hæfilegast aS velja tþá minning, sem færði endurskin af þeirra velvild- arhug, meS sífeldu lifi og kærkleik til eftirkomenda þeirra. Eg slepti því öllum myndastyttum, hvort heldur þaS væru steinvörður eSa fagurlega úthöggnar eSa skorn- ar likur, slepti öllum skurSgoðum eing og segir í gömlú vísunni: Eigi vil ek goð geygja grey þykki mér Ereyja. Éi man annaS tveggja 1 ÓSinn Grey eða Preyja. Og þahnig er þaS aS eg vil sleppa myndastyttunum, en aShyllast þaS, sem meira líf og kærleikur er inni- falinn í. Trú, sem löngun helga’ og háa vakur, til aS reisa fallna’ á fót, falli veikra stríða mót. .

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.