Lögberg - 05.11.1925, Qupperneq 5

LÖGBERG FEMTUDAGINN,
5. NÓVEMBER 1925.’
Grikklandshafi, að upp af því | Englands, og varð mjög f jölmenn-
rauk, og fáum dögum síðar kom
upp eyja þar á staðnum. — Neðan-
sjávar eldsumbrot munu hafa
valdið þessum hita og landmynd-
un.
Sumarið 812 Var óvenjulega
heitt. Þá sást “hræðileg hala-
stjarna.” Jarðskjálftar voru þá
miklir og þetta til samans áleit
fólk að hefði verið fyrirboði þess,
að Karl mi'kli dó skömmu síðar.
Hinn langvarandi þurkur sum-
arið 874 orsakaði uppskerubrest
ur. Svartklæddir með hjúp fyrir
andlitinu og rauðan kross í hatt-
inum eða húfunni, flökkuðu þeir
hingað og þangað eftir fyrirskip-
un foringjans, sem ásamt tveimur
prestum gengu í fararbroddi og
;báru krossfána. Þannig gengu
þeir tveir og tveir saman í lóng-
um röðum og ferðuðust'bæ frá bæ.
Sumurin 1366, 1372, 1388, 1390,
1391 og • 1394, voru öll hita- og
þurkasumur. Allskonar sjúkdómar
geisuðu á þessu tímabili og fram
yfir aldamótin, og féllu þá bæðl
menn og skepnur unnýörpum. Þá
gerði vart við sig nýr sjúkdómur
sem nefndur var “Jóhannesar- eða
Vitusdanz”. Þeir sem hann fengu
dönzuðu þangað til þeir urðu mátt
í höndum höfðu þeir píska og’ vana og féllu niður með froðufalli
krossmark.. Þeir sýndu foringja og voru þegar dauðir.
sínum ótákmarkaða hlýðni, og eng-
inn fékk inntöku í félagið nema
voru nærstaddir, að hann hefði
bjargað l;fi skipverjans.'—•'Mbl.
Þakklæti
hjóna skutu saman nokkru fé, er
þeir fréttu um eldsvoðan og skað-
ann, sem hann hafði gjört og eru
nöfn þeirra, sem þátt tóku I sam-
skotunum eru þessi.
Mitt innilegasta þakklæti votta S. Hannesson-------------$1.00
eg hér með öllum, sem tóku þátt í| Mrs. S. Hannesson-------1.0(
peningagjöfum og innsöfnun Guðrún Hannesson----------------
þeirri, er Goodtemplara stúkan í Egill Bessason i----------
Árborg sérstaklega gekst fyrir.vtil) Mrs. J. Hjörleifsson —-
þess að létta undir með mér í Mr. og Mrs. Thorláksjon —
— Fyrstu árin af 15. öldinni
voru einnig ákaflega heit sumur
hann ynni fýrirfram órjúfanlegan I og miklir sjúkdómar. Þá fóru
Dodds nýrnapillur eru besta
nýrnameðalið. Lækna og gigt 'bak-
verk, ihjartabilun, þvagteppu og
önnur vei'kindi, sem stafa frá nýr-
unum. — Dodd’s Kidney Pilla
kosta 50c askjan eða sex öskjur
fyrir $2.50, og fást hjá öllurn 'lyf-
sölum eða frá The Dodd's Medi-
cine Company, Toronto, Canada.
og mikla ihpngursneyð. Þá eyði-
lögðu engisprettur akra og jurta-l eið að því, að halda lög þeirra og I menn þusundum saman krossferð-
gróður á stórum svæðum, bæði í siði. ir. u„ n,„ ,
Hitasumur og drepsóttir
á fyrri öldum.
Oft er þess getið í blöðum að
hitabylgjur hafi gengið yfir stór
landsvæði, deytt menn og eyðilagt
uppskeru. Síðast í sumar hafa
víða verið miklir hitar erlendis,
eins og blöðin hafa getið um og
urðu mest spjöll að þeim í Banda-
ríkjunum.
En þessir hitar hafa átt Sér stað
á öllum öldum og Vil eg hér til-
færa kafla úr gömlu riti, eftir
þýskan vísindamann, er sýnir að
engu minni hitakaflar hafa oft
komið á fyrri tímum og hafa þeir
venjulega haft drepsóttir í för með
sér.
Fyrstu sagnir um slíkt, eru frá
árinu 484 e. Kr. Þá gengu svo
miklir hitar og þurkar að olíutré
og vínviður gegnþornuðu. Á sama
tíma var eldur uppi i Vesuvíus og
eyðilögðust heil héruð umhverfis
fjallið.
Sumarið 550 var mjög heitt. Þá
kom upp drepsótt í Egyptalandi,
hreiddist hún óðfluga út og dug-
uðu engar ráðstafanir til að
stemma stigu fyrlr henni. Geysaði
hún síðan yfir alla Evrópu. Hún
byrjaði með áköfum hita, höfuð-
verk, látlausum hósta og hálsveiki.
Margir dóu af uppköstum, en aðr-
ir af kolbrandi. Fjöldi sjúklinga
flýði til kirknanna eða tif af-
skektra staða, en margir fleygðu
sér í vötn og styttu sér þannig
kvalastundirnar. Samfara þessari
drepsótt geysaði annar faraldur
lítið betri. Byrjaði hann með
magnleysi og svima, en breyttist
svo í ofsaæði, sem greip sjúkling-
ana, og hélzt það þangað til þeir
gáfu upp andann með hræðilegum
harmkvælum.
Árið 590 voru miklir hitar og
samfara þeim gekk drepsótt yfir
mesta hluta Evrópu. Hún (byrjaði'
með höfuðverk svo svæsnum, að
menn féllu niður og dóu, á svip-
stundu, með afskaplegum hnerr-
um og geyspum. Þannig dóu t. d.
80 manns af skúðfylkingu er Gre-
gor páfi stofnaði til og átti að
særa burt þennan kvilla. — Frá
þeim tíma er sá siður, að biðja guð
áð hjálpa sér, þá er menn hnerra
og einnig að gera krossmark fyrir
þeim sem geyspaði. fFyrnefndi
siðurinn helst enn, en hinn vifðist
vera týndur).
Þessi sjúkdómur kom jafnt í
menn og skepnur og erp slíks fá
dæmi.
Sumarið 638 var ákaflega heitt
og þornuðu þá upp flestar ár nema
þær allra stærstu.
í byrjun sumar 726 varð hafið
svo heitt við eyjuna iSantorin í
Þýzkaland’i og Frankklandi.
Árið 923 var mikill hiti. Þá
geisaði ihinn svokallaði “heilagi
eldur,” eða “An,thonius-eldur.”
Var það sjókdómur sem oftast
greip hin minni líffæri, og kom þá
fram ý heiftugum krampa, sem oft-
ast leiddi til dauða. Einnig kom
thann í einstaka líkamshluta, sem
þá duttu af mönnum. 1 suðvestur
Frakklandi dóu 40,000 manna úr
þessari veiki. Sérstök sjúkrahæli
voru reist handa þeim, sem sýkt-
Með klukknahringingum var
tekið á móti þeim í borgum og bæj-
um. Þeir gengu syngjandi inn í
kirkjurnar, báðust þar fyrir á
knjánum og fleygðu sér síðan á
grúfi með útrétta arma. Foring-
inn söng þá vers eitt og um leið
slóu þeir sig með pískum í allra
augsýn, en á þ%im voru tveir hnút-
ar með járngöddum er særðu þá
svo blóðið lagaði úr þeim. Að síð-
ustu lásu þeir “Faðir vor.”
Meðlimatala óx daglega, en svo
fór að lyktum að allskonar óþjóða-
ust, og voru þau kölluð “Anthon- iýgur fylti flokk þenna og þjófnað
iushús.” Guðsþjónustur og 'bæna- ir, rán og morð voru framin dag-
höld voru fyrirskipuð, en alt varð lega. Að síðustu var félag þetta
til einskis. i ijipprætt með öllu.
Á sama tíma geisaði í Suður-I Árið 1302 var merkilegt að því
álfu önnur voðaplága mannkyns-: leyti, pð á vetrinum voru tveir dag-
ins. og var það “bólan.” j ar afskaplega kaldir, en aftur á
Árið 993 eyðilagði hiti og þurk- móti að sumrinu tevir dagar ákaf-
ur alt korn og gróður á mörgum lega heitir.
stöðum. Og sðmuleiðis árið 1600.
Þornuðu þá ár og vötn víða í
Frakklandi, svo fiskarnir rotnuðu
en pest breiddist út.
Eftir stórflóð og vatnagang, er
orsakaðist af jarðskjálftum árið
1013, komu afar miklir þurfar. Af-
leiðingar þeirra voru uppskeru-
brestur og dýrtíð, samfara drep-
sóttum, er voru svo mannskæðar,
að helmingur ibúanna í mörgum
borgum 'hrundi niður.
Eftir harða veturinn 1112 kom
svo heitt sumar, að kviknaði í
trjám og runnum, en grasvörður
sviðnaði.
Árið 1116 gengu jarðskjálftar
yfir meiri hluta Evrópu, ásamt sí-
feldum þurkum. Jörðin rifnaði
víða sundur, en flóð og ár hurfu
niður í gjárnar. Flóðöldur, engi-
sprettur og' drepsóttir gengu yfir
og lömuðu svo hugi manna og
athafnir, að alt komst á vonarvöl
og ringulreið, og héldu margir að
heimsendir væri kominn.
Miklir hitar og þurkar voru
einnig 1130 og héldust þeir víða
með stuttu milliibili til ársins 1139.
ómunablíður vetur var 1186. þá
fóru tré að blómgast í janúar, og
uppskera varð í maí og vínberja-
tekja í byrjun ágústmánaðar.
í júlí og ágúst 1231 var svo mik-
ill hiti í Suður-Þýzkalandi, að —
eftir því sem söguritarinn segir —
auðvelt var að sjóðá egg í sandin-
um.
Sumrin 1236, ”8, ’59 og ’60 voru
mjög heit og afleiðingarnar upp-
skerubrestur og dýrtíð.
__ Trúin á “yf irnáttúrlega”
hluti og ýms’ hindurvitni var í
blóma sínum á þessum tímum og
því áleit almenningur að þessar
plágur stöfuðu af reiði guðs yfir
syndum mannanna. Var því ekki
rð undra þótr hjátrúarfult fólk
reyndi með ýmsi’ móti að mýkja
leiði guðs mcð sérstökum meðul-
um. Ýmsir sértrúarflokkar mynd-
uðust þá og hindurvitnasiðir, og
héldust margir þeirra lengi fram
eftir öldum. — Eimir eftir af sum-
um enn þann dag í dag.
Árið 1260 myndaðist sértrúar-
flpkkur sem kallaði sig “Meinlæta
félaglð”, eða “Flagellanter.” Hann
'breiddist yfir ítalíu alla leið til
Árin 1303 og 1304 þornuðu árn-
ar Loire og Rín vegna langvarandi
þurka.
Eftir veturinn 1322, sem var
mjög harður, var sumarið heitt, en
rigningarnar miklar, og gerðu
vatnavextir mikinn skaða.
ir til Italíu. Voru þeir allir í hvít-
um ibúningum og voru því nefndir
“Albati”. Þeir gengu í fylkingu og
sungu sálma eftir Jóhann páfa,
féllu á kné og hrópuðu sífelt
“Miseri cordia,” og þar sem þeir
fóru yfir, föstuðu menn með þelm
í 9 daga.
Árið 1420 voru oft miklir hitar,
en ekki svo að þeir gerðu neinn
skaða, og varð þá ágæt uppskera
víðast á Þýskalandi.
Sumarið 1426 var óvenjulega
heitt, og blómguðust þá tré í des-
emlber. Næstu 6 ár voru veturnir
annaðhvort mjög harðir, eða ó-
venjulega miklir úrkomuvetrar.
Þau ár var mikil dýrtíð á Þýzka-
landi og víðar.
’62, ’66
íangvarandi veikindum mínum, og
nú síðast sjö vikna rúmlegu. Þeir
sem fyrir ittnsöfnuninni gengust
færðu mér þannig $153,90 ásamt
nafnalista þeirra, sem gefið höfðu.
Það er óþarft að leyna því, að
þetta var kærkomin hjálp, sem við
hjónin bæði vottum okkar bestu
þakkir fyrir.
Einnig eiga nágrannar okkar,
þau Mr. Gunnar Alexanderson og
kona hans eins og líka margir
fleiri, okkar innilegasta þakklæti
skilið fyrir alla fúslega framlagða
1.00
1.0C
1.00
2.00
1.00
1.50
1.00
2.00
Jódís Sigurðsson —
Mr. og Mrs. J. Sigurðsson —
Mrs. Kernested-------------
Thomson og Anderson--------
Mr. og Mrs. O. Thor-
steinsson----------<■------1.50
E. Thorsteinsson----—-------0.5(
A. Thorsteinsson-----------0.50
Kristín Bergman--------j---0.5(
Mr. og Mrs. S. Bergman — 1.00
Svani’.aug Johnson, — — — 0.50
Mrs. Thiðriksson-------------1.00
Mrs: T. P. Albertsson------0.5(
Veiga Arason-----------------1.00
1.00
0.50
0.50
'1.00
hjálp, sem þau hafa veitt okkur.jMr. og Mrs. I. B. Arason —
og þá ekki síst Mr. B. G. Ander- Mr. B. Pálmason —
son, sem síðastliðinn vetur fór Guðrún Pálmason — .— —
með mér suður til Rochester, Th. Pálmason — ->--------------------
Minn, og lagði fram allafn þannjMrs. H. Kernewted-------------;—
tíma, er til% ferðalagsins fór, og Mr. V. Thorsteinsson — —
alla þá Ihjálp er hann gat mér í té^Mr. og Mrs. 'Skafti Arason
látið, mér alveg að kostnaðar-, Sigurveig Arason-----------------
lausu. I Sína ísfeld----------------'■
Guð blessi þessar manna og| s. V. Holm---------------
. — L . 1 .. r /. a4 ii v ' M .... A /'X __
kvenna hjálpfúsu hendur.
Árborg, Man. 28. okt.N
.. Jóhannes K. Benson.
Sumurin 1448, ’56,
’70 voru afarheit.
og
’Dagbl.
Drengileg björgun.
íslendingurinn Ágúst Jóhannes-
son ibakari bjargar manni frá
druknun í höfninni í Leith. Frá-
sögn um það fylgir hér á eftir.
Hér á dögunum, er “Lagarfoss’
Margir sjúkdómar gengu það ár Var í Leith, á heimleið, var Goða-
og varð bólan mannskæðust. Dóu foss” þar einnig á útleið. Lágu
börnin fyrst ár henni og síðan
þeir fullorðnu. Á Spáni dóu um
90.000 manna, í Worms 6,000, í
Strassburg 13.000, í Basel 14.000,
í Mains 16.000 og í Köln 30.000
manna. Samfara þessum mikla
manndauða hrundu skepnurnar
niður og láu hræin á torgum, göt-
um og út um víðavang, og grotn-
uðu þar niður. ,
Vöruverð var afar hátt og al-
menn hungursneyð. Fólk lagði sér
þá flest til munns og margt það
sem var mjög óholt og banvænt.
Afleiðing þessa ástands varð
plága sú, sem nefnd hefir verið
Svarti dauði,. svo bráðdrepandi
sótt að önnur eins hefir ekki þekst
fyr né síðar.
Á Þýzkalandi varð hans fyrst
vart eftir jarðskjálfta í fe'brúar-
mánuði 1349. Engar sóttvarnar-
ráðstafanir dugðu, menn féllu nið-
ur unnvörpum og veikin breiddist
óðfluga út. Samfara þessari veiki
gengu þurkar, eldingar, loftsýnir
og jarðskjálffar. fl350, 1352, 1356
og 1357).
skipin þaV við sama hafnargarð-
inn.
Einn skipverja á “Lagarfossi”
Víggó að nafni, datt út af þilfar-
inu og í sjóinn. Þetta var að
kvöldi til, kl. að ganga 11. Eitt-
hvað kunni maðurinn til sunds,
en þó eigi svo að ihann gæti hald-
Um hest:
Hvítings gæðin meta má
meira en klæða hrundir
því hann svæði aldrei á
eykur mæðu stundir.
Höf. ókunnur.
I
Brunaskaði.
5. okt. s. 1. hrann íbúðarhús Mr.
og Mrs. O. ísfeld að Húsavík P. O.
til kaldra kola ásamt öllum innan-
húsmunum, rúmfötum og klæðn
aði. Auk þess brunnu um 80 net
sem Mr. ísfeld geymdi í öðruir
enda hússins — öll hans netjaút-
gerð. Enginn var heima þegar eld-
urinn kom upp og þegar Mr. og
Mrs. ísfeld komu þeim frá járn-
brautarstöðinni, því þangað hafð
Mr. ísfeld farið til þess að mætí
1.00
0.30
2.00
1.0C
0.5(
1.0C
2.00
1.00
1.00
1.5(
Mr. og Mrs. ó. Guttormsson
Björg Guttormsson----------
Th. Sveinn —-----,--v------
Ella Sveinsson-------------
' Alls $34.8(
Fyrir þessa hjálp og alla aðra,
er nágrannar okkar og aðrir veitti
við þetta slysa tilfelli erum vi<
hjartanlega þakklát.
Ingibjörg H. IsfeJd.
Ólafur ísfeld.
Hvar sem
ið og hvenser sem þér
kaupið Magic bökun-
arduft, vitið þér, að
það er ætíð hægt að
reiða sig á það og er
hið besta, ávalt t á-
byggilegt og hreint.
BÚIÐ TIL I CANADA
MACIC
BAKINC
POWDER
ið sér uppi nema stutta »stund. konu sinni og börnum, er
met
Straumur var mikill í höfninni, er| lestinni komu frá Selkirk, stóð
ibar hann frá skipinu. ihúsið í björtu 'báli svo að engu
Þeir, sem á þilfar^ voru, voru varð bjargað. Lítilsháttar vá-
eigi svo færir sundmenn, að þeir
treystust til þess að leggja til
Mannbjörg á síðasta augnabliki.
mjög af því hVe skipverjar hafi
borið sig karlmannlega, og hve
djabflega þeim hafi farist í til-
raunum sfhum til þess að bjarga
skipinu í^engstu lög.
sunds til að bjarga mannmum.
Björgunarhring var fleygt till
mannsins en hann náði eigi 'í
hringinn.
í þann mund, sem mjög var af
manninum dregið, bar Ágúst Jó-|
hannesson þar að. Var hann far-J
þegi á “Lagarfossi”. Kom hánnj
ofan úr borginni, og heyrði hljóðj
hins druknandi manns. — Hafði
hann engin Önnur umsvif, en
stakk sér óðara til sunds, synti til
mannsins, kom honum í ibjörgun-
arhringinn og synti síðan með
hann til skipsins, — Framkoma
Ágústs var hin frækilegasta og var
það einróma álit manna, sem þar
trygging var á húsmunum og er
skaðinn því átakanlegur.
Nokkrir af nágrönnum þeirrh
Um hádegi í gær barst sú fregn
hingað til bæjarins að varðskip-
ið “Islands Falk” hefði sokkið á
fimtudaginn var undan Godthaab
á vesturströnd Grænlands.
Svo er sagt f frétt þeirri er
hingað barst, að leiðangursskip
Mac Millans hafi hitt varðskipið
undan Godthaaib á fimtudag. —
Ofsarok var á, og er sagt að skip-
ið hafi vel'kst stjórnlaust í öldu-
rótinu, en skipverjar hafi verið
komnir upp í reiða.
Fréttin hermir einnig að skip-
verjar hafi náðst í mótorbát er
sendur var þeim til bjargar. En
fimm mínútum eftir að skipvehj-
ar voru konir í bátinn sökk varð-
skipið. Er mælt að Mac Millan láti
V CURSIONS
þennan vetur
AUSTUR CANADA
DES. 1. 1925, TIL JAN. S. 192 6
VKSTUR AD HAFI
VISSA DAGA 1 DES., JAÍI., FEBR.
L&tið öas hj&Ipa yður með fyriraetlanir & ferðalagi
yðar. Sérhver umbóðamaður Canadian Natiönal
Railwaya mun góðfúalega l&ta yður f té allar upp-
lýsingar viðvfkjandi fari óg öðru.
Farbréf með skipum seld til allra
staða í heimi.
Hin Eina Hydro
St e a m H e a t e d
BIFREIDA HREINSUNARSTDD
i i WINNIPEG
Þar sem þér getið fengið bílinnyðar þvegmn,
það er að segja hreinsaðann og olíuborinn á ör-
' stuttum tíma, meðan þér standið við, ef svo
býður við að horfa, eða Vér sendum áreiðanleg-
an bílstjóra eftir bíl yðar og sendum yður hann
til baka, á þeim tíma er þér œskið. Alt verk
leyst af hendi af þaulvönum sérfrœðíngum.
Þessi bifreiðaþvottastcð voi er á hentugcm
stað í miðbœnum, á móti King og Rupert St.,
á bakvið McLaren hótelið.
Prairie City Oil Company
Eins og getið er um á öðrum
stað hér í blaðinu hætti landköxm-
uðurinn Mac Millan við að fljúga
norður yfir heimskaut. Hann mun
því hafa verið á heimleið þarna
suður við Godthaad er hann hitti
Fálkann.
Fregn þessi vferður að teljast
harla ótrúleg, og hvernig svo aem
hið rétta er, þá er eitt víst að hún
er eitthvað ‘brengluð.
Að skip farist i rúmsjó vegna
veðurofsa, skipverjar hjargi lífi
sínu með því móti að klifra upp í
reiða, en þeir séu síðan sóttir úr
reiðanum á mótorbát.
Fregn þessi er komin frá Dan-
mörku. Þaðan ihlýtur hún að vera
komin frá Ameríku. Ekkert hefir
frést um þetta gegnum loftskeyta-
stöðina hér. Eftir því, sem vér
best vitum hafði ráðuneytið í Dan-
mörku enga tilkynningu um þetta
fengið fyrripartinn í gær. Fyrir-
spurnir komnar þaðan hingað og
beiðnir um eftirgrenslanir.
Loftskeytastöðvar eru nú a5
taka til starfa á Vesturströnd
Grænlands. Hefir loftskeytástöð-
in hér náð sambandi við Juliane-
haab, Godthaab, Godhavn, og Iv-
igtut. í gær náðist þó ekki sam-
band til allra þessara stöðva. En
samband fékst við einar tvær af
þessum stöðvum, þó ekki Godt-
haab, svo og Angmagsalik, og eng-
inn vissi neitt um betta þar. Og
slys þetta átti að hafa skeð á
fimtudag. s
“Fylla” hhfty loftskeytasam-
•band við “Fálkann” á miðviku-
dagskvöld. Þá var alt í góðu gengi
þar. —
Eigi veit Veðurstofan til þess,
að neitt Úveður hafi verið þar
vestra, á fimtudag.
Nánar um þetta af eða á, hlýt-
ur aðsfréttast^ j dag. .
—’Morgbl. 14. sept.
Álvegóviðjafnanlegur
drykkur
Sökum þess hve efni og útbúnaður e*
fuílkominn.
Limited
Laundry Phone N 8666
Head Office Phone A 6341
Kievel Brewing Co. limiteð
St. Boniface
Phones: N 1888
N 1178