Lögberg - 31.03.1927, Blaðsíða 7

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 31. MARZ 1927.
Bls. 7
Hið ágœta canadiska
meðal veitti hjálp.
Maður í Saskatchewan Notaði
Dodd’s Kidney Pills.
Mr. A. M. Pacholko, sem leið mik-
ið af bakverk, segir hvernig
hann fékk heilsuna.
lnO iru e |T890$.... 7890$....23
Jedburgh, Sask., 28. marz (einka-
skeyti)'—
Alstaðar í Canada má finna
einhvern, sem heilsubót hefir
fengið fyrir Dodd’s Kidney Pills.
Þetta meðal hefir læknað nýrna-
veiki fólks í öllum héruðum þessa
mikla lands í 35 ár. Meðalið á
við nýrnm og þau veikindi, sem
frá þeim stafa, og er þvi afar
vinsælt. Lesið það sem Mr. A. M.
Pacholko segir: “Eg hefi lengi
tekið mikið út af bakverk og leit-
að mai'gra ráða við honum, án
þess að fá neina bót. Loksins
reyndi eg Dodd’s Kidney Pills,
sem dugðu mér ágætlega. Hafa
líka reynst mér vel við þreytu-
verkjum.”
Dodd’s Kidney Pills hafa orð-
ið, húsmeðal 'vegna þess, að fólk
hefir reynt þær og gefist vel. Þær
eru góðar við gigt, Lumbago, bak-
verk, hjartveiki og blöðrusjúk-
dómum, vegna þess alt þetta kem-
ur-af því, að nýrun vinna ekki
sitt verk eins og þau ættu að
gera.
“Ástastofan”.
Niðurl. frá bls. 5.
kvæmishimni borgarinnar. Og eng-
in tálmun í vegi, að hún var af öðru
en íslenzkum uppruna.
Eitt kvöld er George kom heim,
‘beið hans bréf frá íslandi. Til allr-
ar hamingju var móSir hans þá aS
heiman og haföi ekki séS þaS. Um-
slagiS var stórt og áritanin með fal-
legri kvenmannshönd, en mest var
George Starsýnt á hiS islenzka frí-
merki. Hann var í þann veg-
inn aS stökkva i loft upp og hrópa
húrra — þegar hann leit viS, og sá
að vinnukonan var aS horfa á
hann meS frekar grunsamlegu
augnaráSi. Greip hann þvi upp ís-
lenzku blöSin, sem komiS höfSu um
daginn, og stefndi síSan upp stig-
ann i áttina til sins vanalega lestrar-
sals. ViS þaS atferli hans væri ekki
neitt óvanalegt að athuga.
Undir eins og inn í herbergiö var
komiS, dró George ekki aS opna
bréfiS. ÞaS sá hann strax, aS bréf-
ið var stutt, lítiS lengra en hans, og
aS þaS var skrifað á ensku. Undir-
skriftin þó íslenzk — Sigrún Jóns-
dóttir. Bréfinu fylgdu tvær mynd-
ir. Önnur jnyndin var af stúlku
þessari i .sparibúningi — falleg
stúlka, og ekki ólík fyrri hugmynd
han?! Hin myndin var af sömu
stúlku i heimafötum, mynd sú sýni-
lega tekin heimaviS — stúlkan þar
eins og komin af hlaupum, gletnis-
leg og hlæjandi. Engum blöSum er
um þaS aS fletta, að ef Vestur-ís-
lendingar höföu tilefni til aS vera
stoltir af heimfaranum áSur, þá
máttu Austur-íslendingar engu siS-
ur vera stoltir af ungfrúnni, er í
vesturvegu fór — póstleiSina.
Þegar George hafSi lesiS bréfið,
gekk hann ekki lengur i skugga um
gáfu stúlkunar. Enskan var að vísu
meS töluvert klassiskum blæ, en aS
heita mátti laukrétt yfirleitt, og víSa
snillilega aS orði komist. Henni
hafSi veriS gleSiefni aS fá bréf
hans — fyrsta bréf sitt frá Ame-
riku. Bjó á næstu jörS viS fyrver-
andi jörS a^a hans — skyldi meS
ánægju senda honum myndir þaþan
seinna. LiSan fólks yfir höfuS góS;
ótal ný hús í smiSum; góSæri til
lands og sjávar. Gaman væri aS fá
frá honum línu aftur. Gat hann
lesiS islenzku? því margfalt stæSi
hún betur aS vigi aS skrifa honum
á móSurmáli sínu. AuSvitaS vekti
ekki neitt annaS fyrir þeim, en viS-
kynning og 'bréfasamband — sem
kannské leiddi til þess aS hann
heimsækti ísland í framtíSinni! —
“MeS kveSju frá fossum og fjöll-
um, Sigrún Jónsdóttir.”
Hinn ungi maSur gekk aS glugg-
anumog horfSi út. ViS austurloftið
Hefir Nú Náð Sér Eftir Sex Ára
Veikindi.
1 sex ár var Mr. Emery B. Eþtank,
Harrisburg, Pa., lasinn, úthalds-
laus, altaf kvefður og óstyrkur,
gat ekki borðað á morgnana og
var áhugalaus um alla hluti. —
Hann segir: “Eftir að hafa not-
að Nuga-Tone,_ er eg nú aftur
eins og eg átti að mér, eftir sex
ára iheilsuley!sr , Nú borða eg
þrjár góðar máltíðir á dag, og
hefi þyngst um mörg pund.’'
Nuga-Tone hefir gert krafta-
verk, á þúsundum mannaz og
kvenna, sem hafa átt við að striða
lystarleysi. meltingarleysi, gas í
maganum, höfuðverk, taugaó-
styrk, svima, svefnleysi og annað
því lkt. Vér ábyrgjumst ao Nuga-
Tone reynist eins og vér segjum,
eða skilum aftur peningum, ef út
af ber. Fáðu flösku strax í dag
hjá næsta lyfsala. Vertu viss um
að fá Nuga-Tone. Eftirlíkingar
eru einskis virði.
báru stór ský, hvít í ljósi hinnar
hallandi sólar, er teygðust og
hlykkjuðust í margvíslegar undra-
myndir. George var borgarbúi og
hafði aldrei fjöll séð — en nú virt-
ist honurn sem skýin allra snöggv-
ast^ með dimmblátt austurloftið í
baksýn, mynda eins og afarstóran
fjallaklasa er náSi eins langt og
auga eygði. Um leið var eins og
hugur hins unga manns væri snort-
inn af áður óþektri tign—tign fjall-
anna. "Með kveðju frá fossum og
fjöllum” — Hve guðdómleg voru
ekki þessi orð!
Hann las bréfið aftur og aftur.
Gat hann lesið íslenzku? Nei, því
láni var ekki að fagna! Mentunar-
snauður busi, er aðeins krnini eitt
mál og ,bara á alþýðuvísu. Þess-
vegna hlaut þessi velgefna stúlka
að skrifa honum á erlendu máli, er
henni var ekki fulltamt. Karlmanns-
lund hans fann til sárs sviða — hví
skyldi þessi aðdáanlega stúlka verða
að leggja þetta á sig hans vegna—
vegna mentunarskorts og aulaskap-
ar hans? Nei, það mátti ekki við-
gangast lengur, xslenzku hlaut hatm
afi lcera! Með nýjum eldmóði vatt
George sér að bókaskáp afa síns
heitins og greip út eina bókina af
handahófi: “Njáls saga” — jú, í
þetta réöi hann ögn. Hann reyndi
að stafa sig í gegn um fyrstu lín-
urnar: “Mörður hét maðr, er var
kallaður gígja. Hann var sonr Sig-
hvats hins rauða------” Sér til ó-
umræðilegrar gleði varð George
þess var að hann gat lesið þetta með
þolanlegum skilningi. Hve þakklát-
ur mátti hann vera minningu afa
sins, er oft hafði lesið upphátt fyrir
hann í æsku. Nú var ekki um annað
aS gera, en skrifa, skrifa, lesa, lesa
—unz hann yrSi þess megnugur. að
rita þessari yndislegu islenzku
stúlku 'bréf á “móðurmáli” hennar.
Hamingjan er stundum vopnsæl,
engu síður en óvinir hennar.
Tveggja vikna sumarfrí rann nú
upp, svo George gat gefið sig allan
við íslenzkunni. Tima þann hugSist,
hann að dvelja í íslenzkasta stað
landsins — Gimli. Var þar nú ris-
inn upp hin fegursti sumarbústaður,
og þangað stefndu vanalega Islend-
ingar úr öllum áttum um sumarmán
uðina. Úr ,bókaskáp afa síns valdi
George margar islenzkar bækur, er
hann ásetti sér að lesa spjalda milli.
Eins aflaði hann sér ensk-íslenzkrar
orSabókar og kenzlubókar i ís-
lenzkri málfræði. ÞaS var runninn
á hann andlegur berserksgangur.
hann brann af tilhlökkun að glíma
við námið. ÁSur ekki neitt sérlega
bókhneigður, hafði samt notið góðr-
ar alþýðumentunar og grúskað í
helztu enska rithöfunda, en látið
svo þar við sitja. En nú var honum
svo brugSiS, er hann næstu daga
dvaldi i litlu tjaldi úti við vatnið,
aS hann var stöðugt með bók í hönd
—íslenzka bók. Þá hann stökk út í
Vatnið til að synda, 'beið hans ís-
lenzk bók í fjörunni. Er hann réri
út á vatnið, voru íslenzkar bækur
hjá honum í bátnum. örðugur var
þessi lestur fyrsta sprettinn, ekki
var því að neita. Brátt liðkaðist þó
um hnútana, og George tók aS
drekka í sig innihald bókanna meS
minni fyrirhöfn. Eyrir sálarsjón
hans opnaðist nýr heimur, nýtt og
eins og töfrum þrungið svið. Það
var eins og björt árdagssól væri tek-
in að hella i sál hans geislum sinum!
Aðeins eitt gat komið honum til að
lita upp úr bókunum, en það-var
þegar gletnislegt og hlæjandi stúlku
andlit gægðist fram í huga hans,
andlit er var að verða samgróið
öllu hans lífi og instu hugsunum.
Var hann ástfanginn ?
Bréf hans til íslands hefði mátt
nefna andvökur. Um þaS bil aS
næsta bréf hans var ritað, var liöin
löng og ströng andvökunótt. Örlög
þess bréfs urðu þó þau, að hann
reif það til agna daginn eftir.
Næstu nótt skrifaði hann svo ann-
að bréf, fjörugra og skemtilegra.
Lýsti sumarbústað sínum, er hann
nú dveldi i við lestur islenzkra bóka.
Margir mánuðir skyldu jj^ki liða,
áður en hann yrði þess megnugur
að skrifa henni á íslenzku. Ögn
kynni hann i málinu allareiSu, er
hann ætti að þakka afa sinum heitn-
um. Sögu hans sagði hann i fáum
dráttum, eins frá láti föður síns og
móður sinni. Væri I»in hin elskuleg-
asta móðir á jarðriki. — Já, til ís-
lands kæmi hann áreiðanlega; lík-
lega um miðvetur næstkomandi, því
þá gæti hann auSveldlega fengið sig
lausan um tveggja mánaða bil.
Kveðjan' frá fossum og fjöllum
væri sú hugðnæmasta kveðja sem
hann hefði á æfi sinni fengiS — þó
fyrir honum hefSi ekki vakaö ann-
að en bréfasamband í fyrstu, þá
væri hann óðum að vakna-------—
til löngunar að sjá hana og tala
viö hana — á íslenzku. Með kveðju
frá stórskógum og vötnum, George
Skagford.”
Af Islendingasögum lokkaði
Landnáma” George einna mest.
I-andnám íslands blasti við sálu
hans sem markvert þrekvirki fyrri
tíðar. Forfeðurnir urðu i augum
hans brauðtryðjendur frelsisins —
þar ættjarðarástin meira aö segja
hlaut að rýma úr sessi. Menn þessir
hlutu að hafa elskað Noreg, en
möttu þó frelsi sitt meir. Sízt viljug-
ir að beygja kné nokkurri þarð-
stjórn, jafnvel þó harðstjórn sú
væri skref til bóta. Sannir víkingar
í orðum og athöfnum. “Nálu” og
aðrar sögur reyndi hann einnig að
lesa, málsins vegna. Hin miklu
vigaferli voru ekki við hans skap —•
alt af einhver einhvern að drepa.
En við öðru ekki aö 'búast; menn
þessir voru víkingar og víkinga-
synir. ÞaS 'þóttist hann skilja, að
sem fornþjóðar bókmentir, væru
sögur þessar afar verðmætar. Of-
beldisandi og stjórnleysi hefði
þekst víðar á jarðríki — jafnvel í
Canada.
Yfir islenzkum huldufólkssögum
var draumþrunginn æfintýrablær.
En hindurvitna og draugasögur gat
George hreint ekki lesið, hvernig
sem hann reyndi til þess. “Núma-
rímur” haföi hann tekið með sér;
hann botnaði þar ekki upp né niður
í neinu, en þaö þóttist hann sjá að
rimur þessar væru tslevzkar í húð
og hár, hlutu því aö vera merkar
á sínu sviöi. —. En það var þegar
kom til Jónasar Hallgrimssonar, og
annara seinni skálda og rithöfunda,
að hinn ungi maður tók fyrir al-
vöru að heillast. Þar rak hver snild-
in aðra — hve íslenzkan var fallegt
mál, er maður tók að ná betri tök-
um á henni. Allar þessar bækur
skyldi hann lesa rækilegar síðar, án
þess að hlaupa neitt yfir. Nú vakti
aðeins fyrir honum, að geta sem
allra fyrst orSið sendibréfsfær i
“móðurmáli” þeirrar stúlku, sem
sökum , bjálfaskapar hans hefði
orSið að skrifa honum á ensku.
Námið kappkostaði hann engu síð-
úr, við heimkomu sína úr sumarfri-
inu. Vann á daginn en las á nótt-
unni. Við og viS heimsótti hann
John Arndal, og ræddi þá við hann
um heima og geima á íslenzku.
Hinn aldraði vinur hans gladdist
innilega, er þetta bar við, þvi í
hans augum var það vottur um góð-
an og göfugan sigur. Fyrir tilstilli
“viðkynningarstofu” hans voru
tvenn hjónaefni, einn sunnudag,
gefin saman opinberlega í einni
kirkju borgarinnar. Ungur lækiWr
i Winnipeg stóð þar við hlið skraut-
legrar dömu úr höfuðstað íslands,
bæði sýnilega í sjöunda himni. Hin
hjónaefnin voru auðug ekkja í
Winnipeg og gildur bóndi frá fs-
landi, er kominn var til að sækja
hana. Athöfnina framdi presturinn
á íslenz/ku og fipaðist litið. Við
þetta tækifæri var kirkjan troðfull
af fólki. George var þar ásamt móð-
ur sinni, og óþarfi “áð taka það
fram, að hann fylgdist þar vel með
öllu. Ósamþykki móður sinnar, hvað
hann sjálfan snerti, kveið hann
ekki lengur. Hún hafði aldrei á móti
honum verið i neinu, sem honum
var innilega umhugað.
Sumarið leið. Haustið var geng-
ið í garð, og enn ókomið svar frá
Sigrúnu. George var aS verða órór
og kviðafullur — hafoí ei-nhver
annar orðið honum hlutskarpari ?
Átti hann að skreppa til íslands
tafarlaust, eða láta bréf með flug-
pósti duga? Um þetta hafði hann
verið að brjóta heilann síðustu
daga og hallaðist frekat að því fyr-
nefnda. íslenzkuna var hann nú far-
inn að tala og lesa reiprennandi þó
að svo komnu væru mörg oröatil-
tæki hans all-viðvaningsleg með
köflum. Ögn hafði hann fengist við
að reyna að skrifa íslenzku, en það
gengið afar treglega. Vonlaus var
hann þó ekki um framfarir á því
sviöi.
Hnugginn og þreyttur að afloknu
dagsstarfinu ,ók hann eitt kvöld
heim í bifreið sinni. Móðir hans
mætti honum i anddyri hússins. Al-
vörugefin afhenti hún honum bréf,
sem komið hafði um daginn, og án
þess að segja orS hélt hún svo frá
honum til eldastofunnar. En um leið
og hún hvarf. Ieit hiin til hans —
og þá var eins og hulið móðurbros
'bjarmaði allrasnöggvast i augum
hennar. Qeorge leit á bréfið — það
var frá Sigrúnu! Hann dró ekki að
komast upp í herbergi afa sins og
opna þaö. Rréfið var á íslenzku,
innilegt, heillandi og fjörugt, og
fylgdu þvi margar myndir, augsýni-
lega teknar af bréýritaranum sjálf-
um. Reisulegur islenzkur bóndabær,
og undir myndina ritað með smárri
kvenmannshönd: “Jörð afa þins.”
Af hinum myndunum vöktu mest
eftirtekt hans: “Smalabrekka,” “is-
lenzkur foss með fjöllum i baksýn,”
“skógurinn okkar,” “bláberjarunn-
ur” og “foreldrar minir — Jón og
Katrín.” Sýndi siðasta myndin ís-
lenzk heiöurshjón, er enn voru á
bezta aldri. Hugfanginn skoðaði
George myndirnar, og lgs bréfið
aftur og aftur. Stundin var upp
runnin! Nú, eða aldrei, hlaut hann
aS setjast niður og skrifa Sigrúnu
bréf — á móðurmáli hennar. Það
mátti ekki dragast lengur.
Um kvöldið þegar hann var orð-
inn einn, móðir hans við samsöng
i kirkjunni og vinnukonan öll á
brott, settist George við skrifborS
sitt og dróg sjálfblekung sinn úr
slíSruni. Það var ekki laust við að
á honum væri glímuskjálfti, er
hann nú í fyrsta sinn á æfinni hugð-
ist að rita bréf á islenzku. Rithönd
hans var þó karlmannleg, með
hreinum og sterkum dráttum, og
hinir sérkennilegu islenzku stafir
allir laukréttir. Bréfið var ekki
langt og hljóðaði þannig:
Winnipeg, 3. október, 1950.
Kæra Sigrún:
Eg þakka þér fyrir bréfiö og all-
ar myndirnar. Ef afi minn væri á
lifi og kæmi til íslands, þá myndi
hann ekki þekkja húsin, sem mynd-
in er af. Þegar hann var á íslandi
voru húsin úr mold ('torfi), að mig
minnir hann segði mér þegar eg
var lítill. ViS töluðum þá saman á
islenzku, eða blending úr báðum
málunum. Afi minn heitinn var
aldrei vel góður í ensku.
Þetta bréf mitt verður ekki langt.
Eg legg af stað til íslands i byrjun
næstu viku. Eg get fengið mig laus-
an um tveggja mánaða tíma. Þeir
þorðu ekki annað en vera mér góð-
ir, þegar eg sagði þeim aö eg ætl-
aði að fara til íslands. Annara þjóða
menn, sem Island þekkja, bera oft
meiri virðingu fyrir því en íslend-
ingar sjálfir. Siðan* Vestur-Islend-
ingar tóku að tala og rita enskuna
eingöngu, hefir þeim stundum geng-* 1
iS betur að menta aðra en sig sjálfa.
Eg hlakka til að sjá ísland og
kynnast landi og þjóð, hefi lesið svo
mikið um ísland í seinni tíð, að mér
er farið að finnast að eg eigi þar
heima! Eg má til aS koma i Drang-
ey þar sem Grettir var, á Þingvöll.
þar fyrsta alþingi var sett, og á
aðra sögustaði. En mest af öllu
langar mig þó að koma til Skaga-
fjarðar, og leita þar uppi stúlku,
sem eg þekki. Hún heitir Sigrún
Jónsdóttir! Veiztu hvar hún á
heima? — “Smalabrekka” hlýtur aö
vera fögur i björtu mánaljósi; eg
sé þar svolitiS sæti, mátulegt fyrir
tvo —• þangað verð eg að komast.
Skógurinn ykkar er líka fagur. Eg
vildi eg gæti bætt einni hríslu viS
hann, svo eg gæti átt hann með ykk-
ur.
Eg hefi sagt móður minni frá á-
setningi mínum. Byrja að undirbúa
íslandsferð mina strax i kvöld. Eg
bið að heilsa foreldrum þinum, 05
sendi þér sjálfri kveðju með huldu-
fólkspósti! — Eg hlakka til að sjá
þig — kem rakleiðis til þin.
Vertu blessuð og sæl!
þinn,
George.
Varnað a& vera sveitar-
ráðsmaður.
Free Press hefir fengiS bréf frá
Mr. Carl Lampel, sem heima á í
Bifröst sveit í Manitoba, þar sem
hann kvartar yfir því lagaákvæði,
aö til þess að geta átt sæti í sveitar-
ráði þurfi menn ekki aðeins að geta
lesið enska tungu, heldur einnig
skrifað hana, þegar annar les fyrir.
Þessi maður, sem er Ukrainiu maS-
ur og 'bóndi þar í sveitinni segir:
“Vér nutum ekki þeirra hlunn-
inda að ganga á enska skóla. Börn
vor eru ekki komin til lögaldurs og
geta því ekki verið sveitarráðsmenn
og þótt sumir af vorum mönnum
tali vél ensku og lesi hana sömu-
leiSis, þá er þeim erfitt aS skrifa
hana þegar þeim er lesið fyrir.
MaSur getur verið vel fær um að
skrifa bréf þegar hann sjálfur get-
ur valið þau orð, sem hann notar,
hve margir eldrLbændur, þó enskir
séu, sem aðeins nafa fengiS barna-
skólamentun, eru færir um að
skrifa, 'þegar þeim er lesið fyrir,
svo að hvert orð sé rétt stafað?
Bændur í þessari sveit eru aSal-
lega Ukrainíumenn og Islendingar.
Hinir síðarnefndu komu hér fyrir
40 til 50 árum, hinir fyrnefndu
skömmu'' fyrir stríðið mikla. Hin
yngri kynslóð íslendinganna, sem
hér er fædd og uppalin hefir haft
tækifæri til aÖ læra enska tungu.
Það hafa Ukrainíumenn ekki haft.
• \Fyrir eitthvað fimm árum fengu
L’krainiumertn einn af sínum eigin
mönnum til að sækja um stöSu sem
sveitaráðsmaður í 8. kjödeild. Þessi
maSur, sem var vel vaxinn þeirri
stöðu, náði kosningu með allmiklum
«»kvæSamun fram yfir gagnsækj-
anda sinn, sem var Islendingur.
Hann sótti einn sveitarráðsfund, en
þá var kært yfir kosningu hans og
hann varS að mæta frammi fyrir
dómara. Hánn stóðst ekki prófiS,
hvað stafsetningu snerti og var vís-
að úr sveitarráðinu, en gagnsækj-
anda hans gefið sætiS. Ukrainíu-
menn sögðu ekkert.
Tvö ár liðu; ástandiS fór ekki
batnandi; sveitarfélagið sökk enn
dj’pra í skuldir, skattar hækkuðu,
en ekkert var gert fyrir þessa af-
skektu deild. FólkiS varS að nota
há togleðurs' stigvél að sumrinu og
bera börnin sin á bakinu til að koma
þeim á skólann, því vegir voru ó-
færir fyrir skepnur.
Þegar dró að næstu kosningum,
fengu þeir annan mann til að sækja
um sveitarráðsstöSu. Var hann kos-
inn meS miklum meirihluta atkvæða
en hann varð lika að láta þessa
stöðu lausa af sömu ástæöum eins
Karítas Jónsdóttir.
Kona Jónasar Brynjólfs-
sonar bónda í Winnipegosis,
Manitoba, andaðist á Almenna
sjúkrahúsinu í Winnipeg, 4.
febr. síðastliSinn úr innvortis
krabbameini. Hún var jarð-
sungin af séra Jónasi A. Sig-
urSssyni 8. sama mánaðar að
viðstöddum f jölda fólks, flest
öllum íslendingum, sem búa
í þessu bygðarlagi og mörgu
annara^þjóða fólki.
Karitas heitin var fædd í
Nýiabæ í GarSahverfi á Álfta-
nesi í Gullbringusýslu t8. aoril
1864: foreldrar hennar voru
bau hiónin Tón Brandsson og
Marerét Gunnarsdóttir. hjá
þeim ólst hún upp til 18 ára
aldurs, þá fluttist hún til
vinnukona hjá útvegsbóndan-
um Jóni Ólafssyni í HliSarhúsum. ÁriS 1887 giftist hún
J Þórarni Guðmupdssyni ættuðum úr SteingrímsfirSi í Stranda-
sýslu. Fimm börn þeirra komust til fuMorðins ára, sem hér verða
talin: Margrét kona Lúðviks Firíkssonar málara, þau búa í
| Winnipeg. Sara, gift Guðm. Hafstein Gíslason í Winnipreg, hann
vinnur hjá C.N.R. járnbrautarfélaginu. Alexander, giftur Rig-
mor Doris, Halldórsdóttur Gíslasonar bónda i Leslie Sask., hún
er dönsk í móðurætt, þau eru búsett hér í bygö. Jónina hjúkrunar-
kona gift Robert Simon van Norman, bónda nálægt Hamiota,
Manitoba og Hjálmtýr, piltur um tvitugt, ógiftur.
i I aprílmánuði 1907 misti hún mann sinn. Hann druknaði af
þilskipinu George, eign Þ. Þorsteinssonar á BakkabúS viS Reykja-
vík.
Árið 1910 flutti hún til þessa lands og giftist það ár Guð-
mundi Jóhannessvni ekkjumanni, hann hafSi áður lengi búið í
Reykjavík og stundað þar sjómensku. Var ættaður af Skaga-
strönd á Islandi, þau Hfðu saman i 2 ár; hann dó 1912.
Árið 1914 giftist hún ekkjumanninum Jónasi Brytrjólfssyni
ættuðum af Hólsfjöllum í NorSur-Þingeyjarsýslu á íslandi Hér
í Winnipegosis bjuggu þau allan sinn samverutíma, áttu ekru af
landi og myndarlegt heimili. Atvinna þeirra var mjólkursala.
Það má vist með sanni segja að hér hafi til moldar hnigiS
mjög merk, íslenzk kona, sem ávann sér velvild allra, sem hún
kyntist. Hún var dagfarsprúð í allri umgengni, höfðingleg í sjón
og sannur höfðingi í öllum viðskiftum. RáSdeildarsöm, vinnu-
gefin og hagsýn í öllum verkum og mikilvirk við alla tóvinnu og
önnur innanhúss störf. Hún var gestrisin og innilega viðmótsþíð
við alla, skrafhreifin, en orSvör og gætin í tali um aðra. Hún var
ófundvís á yfirsjónir annara og ga!lt þögn viS öllum sleggjudóm-
um samtíSar sinnar þar að lútandi. Hún var kristin kona í insta
eðli sínu og stefndi hugsun sinni til þess heilaga og háleita í veldi
náttúrunnar, á það var hún minnug og fundvís, það var hennar
daglegt umtalsefni. Að því vildi hún leiða athygli þeirra, sem
hún talaði við. Um það vildi hún fræða aðra, og um þaS vildi
hún fræðast af öSrum. Hún kunni mikið af ljóSum um það sem
;; skáldin dáðust mest að og hafði þau oft fyrir inngangsorS að því
sem hún hóf mál sitt um. ‘Dagsins runnu djásnin góð,’ voru inn-
gangsorðin að 'því þegar hún ræddi um fegurð sólaruppkomunnar
á heiðríkum morgni. ‘Guð nær himni horfi eg á’, þessi orS áttu
að laSa hugsun þess, sem hún talaði þá viS, aS þeiðskírri nótt og
alstirndum himni. “Dags lít eg deyjandi roða,” minnir á sólarlagið
og dagsetrið. I samanburði við sólsetrið og dagsetriS skoðaði
'þessi góða gáfaSa kona sitt síSasta æfidagssólarlag og dagsetur.
Karítas sál. var ástrík móðir bama sinna og innrætti þeim
kristna trú og ól þau uppj i öllum kristilegum dygðum. Og víst
hefir hún beðið frelsarann ]>ess heitt og innilega að nöfn þeirra
fengju að standa i lifsbók hans ásamt hennar, ]>egar æfidagar
þeirra ganga til viðar. Og nú lítur aldurhniginn ekkjumaður
“í fram á veginn og vekur upp í huga sér endurminningar um
þenna dána ástvin sinn og dygga liðsmann og minnist orða skálds-
ins: stendur ræðið annaö autt út á véðurborða.
Jarðarför þessarar látnu konu fór fram frá íslenzku kirkj-
unni i Winnipegosis og var hin prýðilegasta að öllu leyti: kistan
ötl þakin blómsveigum, þakkarmerki frá vinum og vandamönnum,
sem sýndu innilega þátttöku sina við þessa athöfn.
Lengi munu endurminningarnar um þessa dánu konu lifa i
þakklæti í hugum íslendinga i þessu bygðarlagi. I Guðs ást geng
eg af stað”, voru siðustu orðin, sem hún talaði.
[i Reykjavikur fréttablöðin eru virpsamlegast beðin aö birta
þessa dánarminning. Nágranni.
og hinn. Hinn íslenzki mótstöðu-
maður hans hlaut sætið i önnur tvö
ár. Nú fór að bera á töluverðri óá-
nægju. Bændur sóttu sveitarráðs-
fundi og létu í ljósi óánægju sirpa
og fengu þeir þá nokkur hundruð'
dollara til vegabóta. En verkið var
unniS án þess að farið væri eftir
nauSsynlegum reglum og þótt vatn-
inu væri veitt af landi eins manns þá
rann það 'bara yfir land nágrann-
ans.
Svona var ástandið áriS sem leið.
Þarna höfSu bændur búið í 15 ár,
eða lengur og enn engar umbætur
sjáanlegar.
Nú kom það fyrir að eg keypti
land í þessari deild árið 1924. Þar
sem eg hafði ekki bithaga á mínu
eigin landi, þá lét eg gripina vera
á þessu nýkeypta landi i 8. kjör-
deild og þar til yfir sumarmánuð-
ina 1925 og 1926 eða hér um bil
6—7 mánuði á ári. Nafn mitt var
sett á kjörskrána í 8. kjördeild sem
landeiganda og manns, sem þar
hafSi heimilisfang. Þar sem eg
sjálfur áleit aS'eg hefði fullnægj-
andi þekkingu á enskri tungu, sá
eg ekkert því til fyrirstöðu, aS eg
yrði við þeirri ósk kjósendanna aS
sækja um sveitarráðsstöðu í þess-
ari kjördeild og var eg kosinn með
þrern fimtu hlutum atkvæða.
Hinn íslenzki gagnsækjandi minn
eða hverjir sem það nú voru, sem
hér áttu hlut að máli, reyndu aftur
á ný aS mótmæla því,
að eg hefði rétt til að
sitja í sveitarráSinu. Tvent var það
sem þeir höfðu á móti mér. 1. Að
eg kynni ekki að lesa og skrifa og
2. að eg ætti ekki heima i 8. kjör-
deild. Fyrra atriðinu var slept, en
hið síðara rannsakað og féll úr-
skurSurinn á móti mér. Þrátt fyrir
það að eg hélt til og vann i þessari
kjördeild alt sumariS, borgaSi minn
skatt þar reglulega og var á kjör-
skránni sem landeigandi og heima-
maður, þá varS eg^samt sem áður
að vikja úr sæti. ,
Margur mundi nú spyrja hvern-
ig maður, sem aldrei er kosinn með
meirihluta atkvæða, en altaf gefið
sæti með dómsúrskurði, geti haft
einurS á að koma fram fyrir kjós-
í endur, sem ekki vilja hafa hann í
þessari stöðu.
Þetta gæti máské komið í Ijós, ef
sú rannsókn, út af síSustu kosningu,
sem krafist hefir verið, yrði hafin.
Kjósendur minir og meiri hluti
kjósenda i sveitinni eru ekki meir
en svo ánægðir með ástandið, eins
,og það er, eifis og síSustu kosningar
ljóslega sýndu og munu krefjast
rannsóknar eins fljótt og hægt er,
hvað sem meðlimir gömlu sveitar-
stjómarinnar segja og sem hafa
greitt atkvæði gegn slikri rannsókn.
Helga Jackson.
Þessi velmetna kona lézt að heim-
ili sínu i Svoldar-bygð i Norður
Dakota þann 30. des. síðastl. Hafði
verið heilsuveil til margra ára, en
rúmföst það sem liðið var af vetr-
inum þessum.
Foreldrar Helgu voru Helgi Sæ-
mundsson og kona hans Arnfríður
Jónsdóttir, er lengi bjuggu að
Ferjubakka í Borgarhreppi í Mýr-
arsýslu. Þar fædplst Helga á föstu-
daginn langa vorið 1857. Naut hún
hins bezta uppeldis í foreldrahús-
um og mintist áhrifanna þaSan æ-
tiS með þakklæti. Þann 18. júní
1878, giftist hún Sæmundi Jakobs'-
syni LíacksonJ, er nú lifir konu
sína. Til Ameriku fluttust þau árið
1889 og settust að þrjár milur norð-
vestur af stöðvum þeim, þar sem
nú er Svold pósthús, og bjuggu þar
ætíð siðan. Þrettán börn eignuðust
þau Helga og Sæmundur, og eru
fimm þeirra á.lífi. Þrjár dætur eru
giftar, ein Walter Hallgrímssyni að
Milton,' N. Dak., önnur James
Mountain að Backoo, N. Dak., og
só þriðja Ingvari Magnússyni að
Caliento, Man. Heima eru Helgi og
Gtóa, bæði ógift. Þrjá syni full-
orðna höfðu þau mist á síðustu ár-
um.
Heimili þeira Sæmundar og
Helgu naut mikilla vinsælda, og það
að maklegleikum. Með alúð og fyr-
Fhyggju stunduðu þau að sjá sér
borgið og komu upp barnahópnum,
en möttu þó altaf meira gott mann-
orð og grandvara breytni en auð og
metorð. Þó að þau eins og fleiri
fengju framnaf að reyna fátækt, þá
var aldrei svo-þröngt í 'búi, að ekki
væri hugur á því að hjálpa og likna.
Hfeimilið varð fyrir miklu heilsu-
leysi og raunum, en þar ríkti sá
andi eindrægni og kzterleika, er létti
allar byrðar. Helga var glaðleg í
viðmóti, og lýsti ástúð af ásjónu
hennar til allra er hún umgekst.
Enda vildi hún umvefja alt og alla
þeim kærleikshug, er hún var svo
auguS af. Hún var einlæg og inni-
leg kristin kona, er prýddi dagfar
sitt ávöxtum trúarinnar. Verður
hennar minst með hlýhug og virð-
ingu af öllum er hana þektu.
Jarðarförin fór fram 5. janúar
frá heimilinu og kirkju Péturssafn-
aðar og var mjög fjölmenn. Lík
menn voru Hjörtur Magnússon,
Frank og Fred Pleasance og þrir
tengdasynir hinnar látnu, en heið-
urs líkmenn voru William Pleas-
ance, Bjarni Dalsted, Tryggvi
Dinusson, Guðbrandur Erlendsson,
Ásgeir Sturlaugsson og George
Mountain. Þeir séra Haraldur Sig-
mar og séra Kristinn K. ólafsson
fluttu báðir erindi viö útförina, sá
fyrnefndi á ensku.
K. K. Ó.
(Blöð á íslandi eru beSin að taka
upp þessa dánarfregn.J
DÁN ARFREGN.
Þann 12. janúar síðastl. andað-
ist eftir stutta legu á sjúkrahús-
inu í Rugby, N. Dak., yngisstúlk-
an Ólína J. Hallgrímsdóttir, 24
ára gömul. Voru foreldrar henn-
ar, Hallgrímur Jónsson Jónsson-
ar frá Narfeyri á Skagaströnd,
og Þuríður Jónsdóttir frá Laug-
um í Sælingsdal í Hvammssveit.
Ólína var fædd á Hellirssandi í
Snæfellssýslu 12. des. 1902; var
hún því að eins 24 ára gömul, er
hún lézt, og einn mánuð betur.
Þriggja ára gömul fluttist hún
með foreldrum sínum vestur um
haf árið 1905; með þeim ólst hún
upp hér í Mouse River bygðinni,
þar til faðir hennar andaðist
1911, síðan með móður sinni, sem
búið hefir ekkja með börnum sin-
um hin síðustu 15 árin.
Ólína sál. var sérlega vel gef-
in stúlka, fríð sýnum og gjörfu-
leg, vel viti borin, sem hún átti
kyn til, prúðvog kurteis í fram-
göngu, öllum hugþekk, sem
kyntust henni; mentun hafði hún
fengið næga til að sjá sér far-
borða, og styrkja févana móður
sína, unz hún varð fyrir því
þunga mótlætj að missa heils-
una fyrir þremur árum síðan,
sem að lokum dró hana til dauða.
Fráfall hennar var þung sorg
fyrir hina margmæddu ekkju, sem
búin var að sjá á bak manni sín-
um og annari dótfur uppkominnk
fyrir nokkrum áruní, sem á sama
hátt var mjög vel gefin og prýði
sinna kynsystra í sveit.
ólína var jarðsett í grafreit
Melanktons safnaðar 15. janúar,
sð viðstöddu flestu fólki bygðar-
innar; prestur safnaðarins, séra
Valdimar J. Eylands, las yfir leif-
um hennar og veitti henni hina
síðustu prestsþjónustu. S. J.