Lögberg - 28.04.1927, Blaðsíða 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 28. APRIL 1927.
Bla. 5
grDODDS '(3
ÍKIÐNEYÍ
Dodas nýrnapillur eru besta
nýrnameðalið. Lækna og gigt foak-
verk, ihjartabilun, þvagteppu og
önnur veikindi, sem stafa frá nýr-
unum. — Dodd’s Kidney Pilla
kosta 50c askjan eða sex ðskjur
fyrir $2.50, og fást hjá öllum lyf-
sölum eða frá The Dodd's Medi-
cine Company, Toronto, Canada.
arinn var sigraður af einhverjum
sterkari en hann var sjálfur. Úr-
slit stríðs og réttlætis eiga ekkert
skylt saman. — Nú höfum við
náð þeim þroska, að þjóðirnar
láta skera úr málum sínum í
gerðardómi og alþjóða dómstóli.
Fastur aíþjóða dómstóll var skip-
aður af Allþjóðabandalaginu til
að dæma í málum milli þjóðanna.
1 dómi þessum eiga sæti dómarar
frá hinum ýmsu þjóðum, sem
kjörnir eru til níu ára. Dómþing
þetta er háð í borginni Hague og
á aðsetur í friðarhöllinni miklu
(Palace of Peace), er reist var
að tiihlutan Andrew Carnegie.
Sá dómstóll hefir nú þegar skor-
ið úr ýmsum vandamálum. Grey
lávarður hefir sagt: “Ef slíkur
dómstóll hefði verið til 1914,
þá hefði stríðið aldrei átt sér
stað.”
Af öllu iþví, sem af stríðinu
leiddi, er Alþjóðabandalagið
hið eina sem áreiðanlega er til
góðs. Það var stungið upp á því
af Wilson forseta á friðarþing-
inu í Versölum. Nú tilheyra
bandalaginu 56 þjóðir, er allar
hafa skuldbundið sig til þess að
fylgja þeim reglum, sem banda-
lagið hefir sett sér og sem miða
að því að viðhalda friði í heim-
inum. Bandalagið hefir nú þeg-
ar skorið úr mörgum ágreinings-
efnum, sem að öðrum kosti mundu
vafalaust hafa leitt til stríðs. —
Þið hafið öll heyrt um Locarno
friðarfundinn, sem leiddi til þess
meðal annars, að Þjóðverjar
gengu í Alþjóðabandalagið. Það
er eftirtektavert, hversu hugsun
arháttur manna hafði breyzt frá
þeim tíma er friðarþingið var
haldið í Versölum og þangað til
á Locarno friðarfundinum. Hat
ur og hefnd var i Versölum ríkust
í hugum manna. í Locarno hafði
friðarhugmyndin náð yfirhönd-
inni.
Hver er nú tryggingin fyrir
því, að þessar friðaruhgmyndir,
sem eg hefi verið að tala um,
fái framgang? Alþjóðalög eins
og önnur lög, hafa lítið að þýða,
nema því að eins að þau séu í
samræmi við hugsun og vilja
CAPITOL B00T SHOP
Limited
KJÖRKAUP
Mikið úrval af skófatnaði fyrir voriðog
sumarið.
Sérstök Sala $5.00
í kjörkaupadeild vorri á öðru lofti.
1 200 pör Kvenmanna Suede skór, er
kosta alt að $ 1 0.00,
iiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii™^^
Sparið Peninga á Barna Skófatnaði
Mikið úrval af þeim, yður mun líka
þeir ágœtlega,aðeins
og yfir ■ • • • 9/01*
Capitol Boot Shop Ltd.
301 Portage Ave. Tvær dyr vestur af Capitol Theatre.
'Skófatnaði skift og peningunum skilað ef æskt er.
5PEEDIRDN
■AT’o RU’O. 192»
Almenn útbreiðsla áminna
en tveimur árum.
Það, hvað McClary’s Speediron
aflgjafinn hefir náð mikilli út-
breiðslu um allan heim, er í sjálfu
sér óræk sönnun um ágæti hans.
Ekki fullra tveggja ára, er samt
aðal aflgjafi fyrir rafeldavélar.
Hversu vel og fljótt og áreiðan-
lega hann vinnur, hefir aukið á
þægindi og hagnað við alla mat-
reiðslu fyrir tugi þúsunda, sem
hann nota.
Speediron er nú hafður í allar
tegundir af McClary’s rafelda-
vélum, jafnt smávélar, sem not-
aðar eru í minstu eldhús, eins og
hinar fallegu No. 10 eldavélar,
sem ndtaðar eru í stórum eldhús-
um. Gerðir af öllum stærðum og
seldir við því verði, sem ekki er
of hátt. Viðskiftavinur yðar sýn-
ir yður þá með ánægju.
M^CIarys
Rafmagns Eldavél
Skoðið einnig McClary’s A. &F. Electric Water Heater
og Fibre form Tank Cover.
Skoðið McCLARY'S Rafeldavélar
ásamt “Speed Iron” útbúnaði að
55 WuuiípeóHiitlro, 1419
Pnncess — a ’ vj : c.
Street 55-59 Igf princessst. inam öt*
Hydro Jojónustan ábyrgist þessar eldavélar.
McClary’s Gas og Rafeldavélar
Seldar hjá Appliance Department
WINNIPEG ELECTRIC Company
Main Floor Electric Railway Chambers,
Cor. Marion og Tache, 1841 Portage Áve.
St. Boniface. St. Jamea

❖
McClary Rafeldavélar
FÁST til kaups hjá
J. H. Ashdown Hardware Co., Ltd.
Auðveldir borgunarekilmálar, ef óskað er.
fólksins, sem þau ná til. Það,
sem mest á ríður, er sá almenni
hugsunarháttur, sem ekki að eins
heimtar að friðarsamningar séu
gerðir, heldur einnig að þeir séu
haldnir. Ef almenningur getur
að eins lært að skilja þá yfir-
burði, er gerðardómur hefir fram
yfir stríð, til að skera úr ágrein-
ingsmálum, og hve miklu meira
réttlætis og sanngirni má vænta
úr þeirri átt, heldur en frá sprengi
kúlum og eiturgasi, þá mundi
hann aldrei sætta sig við stríð, og
aldrei líða nokkra stjórn, sem
fremur kysi stríð en gerðardóm.
Við, sem nú lifum, þekkjum
hörmungar stríðsins betur en
nokkur kynslóð hefir áður gjört,
og því er það okkar skylda, að
hafa áhrif á börn vor og alla
aðra, sem við náum til, í þá átt
að slík ógæfa komi ekki fyrir
aftur.
Hvað þetta snertir höfum við,
sem nú erum komin á þroska-
aldur‘> ,eða efri iár, reynt meiri
vetrarharðindi, þegar um þessi
efni er að ræða, heldur en annað
fólk. Og því hefir aldrei nein
kynslóð áður haft eins mikla á-
stæðu til að fagna þeim yorhoða
friðarins, sem að nú bjarmar af
í ýmsum áttum. Þessi gleðidag-
ur, sumardagurinn fyrsti, finst
mér vera til þess fallinn, að við
nú setjum okkur það, að gera alt
sem í okkar valdi stendur, til að
útrýma vetrarkulda stríðsins og
glæða sumarboða ifriðarins.
Frá Islandi.
Verðlaun hafa nýlega verið
veitt úr sjóði Jóns Sigurðssonar.
Þau hlaut Helgi Briem, sonur
'Páls Briem amtmanns, fyrir rit-
gerð um Jörund hundadagakon-
ung.
Sameinaða gufuskipafél. ætlar
að halda uppi hraðferðum milli
íslnds og Danmerkur á þessu ári.
Þrjú skip, “Island”, “Botnia” og
“Alexandria drotning” verða í
förum. Frá Reykjavík fara þau
til Akureyrar og snúa þar við.
Kíghóstinn breiðist út í Rvík
meir en áður síðan vörnum var
hætt. Síðastl. viku fundust í
bænum 150 nýir sjúklingar. Þó
enginn manndauði af völdum
veikinnar, 1 Hafnarfirði hefir
hún breiðst mjög út, en fer hægt
út um iand.
Próf í læknisfræði við Háskól-
ann hafa þessir tekið: Ríkharður
Kristmundsson og Torfi Bjarna-
son. Báðir eru þeir ættaðir úr
dölum vestra.
Sæsíminn hefir bilað rétt norð-
an við Færeyjar. Hefir eigi enn
verið gjört við skemdirnar, af því
að sæsímaskip Noræna ritsíma-
félagsins, sem eftirlit hefir, var
við símaaðgerð í Norðursjónum.
Lítill eða enginn bagi hefir orð-
ið að símaslitum þessum, með því
að loftsekyti koma í stað sæ-
símans.
Dauðsföll í íslenzku bygðinni í
Norður Dakota.
Laugardaginn 2. apríl urðu þau
Mr. og Mrs. S. A. Björnson fyrir
þeirri sorg að missa yngra barn
sitt Árna Valdiniar, rúmlega sjö
mánaða gamlan. Járðarförin fór
frm frá heimilinu og kirkjunni á
Mountain, mánudaginn 4. apríl.
Föstudaginn 1. april dó Benedikt
Theodór Thordarson á heimili for-
eldra sinna nálægt Gardar. Hann
var 39 ára að aldri ffæddur 10.
des. 1887). Hafði hann ávalt búið
í foreldrahúsum og verið fyrir-
vinna þar og sterk stoð foreldra
sinna. Hann var vinsæll maður og
virtur í sínu nágrenni. Er hans eðli-
lega sárt saknað. Jarðarförin fór
fram frá heimilinu og Gardar-
kirkju, þriðjudaginn 5. apríl. Mik-
ið fjölmenni fylgdi honum til
grafar.
Miðvikudaginn 13. apríl dó
Benedikt Hansen lyfsali í Wynd-
mere, N. D.. Lík hans var flutt til
Gardar þar sem fyrri kona hans
og aðrir ættingjar hafa áöur verið
jarðaðir. Hánn var jarðsungin frá
Gardar kirkju laugardaginn 16.
apríl.
Á skírdag (14. apríl) andaðist
Margrét Björnson vngsta barn
Árna F. og Guðrúnar Björnson, í
grend við Mountain. Hin látna var
um tvítugsaldur. Hún var prýði-
lega góð og vönduð stúlka og vin-
sæl og elskuð í nágrenninu. For-
eldrum og systkinum var hún mjög
ástkær. Er hún þvi öllum harm-
dauði er hana þektu. Hún var jarð-
sungin frá heimilinu og kirkjunni
í Mountain, j>áskamánudaginn 18.
apríl í blíðu vorveðri. Fjölmenni
mikið fylgdi hinni látnu til grafar.
Miðvikudaginn 20. apríl lést að
Akra konan Aðalbjörg Stefánsson
um 72 ára að aldri, lést hún á
heimili tengdasystur sinnar Mrs.
Hallgerðar Stefánsson þar sem
hún hafði dvalið að undanförnu.
Hún var líkamlega ekki sterk, en
skyldurækin, föst í lund og trú-
lynd. Jaröarförin fór fram frá
heimili Mrs. Hallgerður Stefáns-
son að Akra, og kirkju Vídalíns
safnaðar sunnudaginn 24. apríl.
Fjölmenni fylgdi hinni látnu til
grafar.
Viö þessar útfarir allar aðstoð-
aði séra H. Sigmar sóknarprestur
í ísl. prestakallinu i N. Dak.
Egypzka Prinsessan.
(Niðurl.)
Óvænt vítni.
\
Eftir veizluna leið Nitetis mjög
illa. Henni var haldið í nokkurs
konar varðhaldi allan daginn, og
um kveldið kom Boges til hennar
og sagði henni á kesknislegan
hátt, að bréfið, sem hún hefði
skrifað, væri komið í hendur kon-
ungsins, og að sá, sem flutti það,
hefði verið tekinn af lífi. Við
þessar fréttir féll Nitetis í ómeg-
inn, 0g Boges bar hana til svefn-
herbergis hennar og setti svo
slagbrand fyrir dyrnar.
Þegar Mandaue skildi við elsk-
huga sinn síðar, fiýtti hún sér
til herbergja Nitetis, og kom hún
þar að henni í yfirliði og reyndi
alt, sem hún gat til að vekja
hana. •
Litlu síðar kom Boges ásamt
tveim hermönnum, sem settu Nit-
etis í fjötra. Boges lét hatur sitt
bitna á henni og sagði henni frá
örlögum þeim, er hennar biðu.
Nitetis ásetti sér að taka inn
eitur undir eins og böðlarnir
kæmu til hennar. Svo . þrátt
fyrir fjötrana ritaði hún Camby-
ses og tjáði honum sakleysi sitt
og fullvisaði hann um, að hún
ynni honum af heilu hjarta og
endaði bréf sitt með þessum setn-
ingum: “Eg drýgi þennan glæp
á sjálfri mér, Cambyses, til þess
að vernda þig frá að fremja
hermdarverk.”
Frá Nitetis fór Boges til Phae-
dimes og eftir að vera búinn að
vekja forvitni hennar með óljds-
um dylgjum, sagði hann henni
frá hinu svívirðilega ráðabruggi
sínu til að eyðileggja Nitetis.
Þegar að Gaumata hafði kom-
ið til Babýlonar til þess að sitja
þar nýárshátíðina, og Boges hafði
séð hversu mjög hann líktist
Bartja, s£ hann sér leik á borði.
Honum var kunnugt um ást Gau-
mata á Mandaue. Hann kom sér
því í mjúkinn hjá honum og lagði
á stefnumót með elskendunum í
blómagarðinum við gluggann á
herbergjum Nitetis þetta kveld.
En hann fékk ákveðið loforð frá
Gaumata, að hann færi tafarlaust
í burtu, ^eftir samfundina, og
sjálfur hafði Boges hjálpað Gau-
mata út úr garðinum með því að
opna fyrir honum leynihlið.
Boges hafði og lagt drög til
þess að ryðja Bartja úr vegi frá
sér. Til þess að koma því í fram-
kvæmd, hafði hann fengið grísk-
an kaupmann til að rita Bartja
bréf og biðja hann í nafni konu
þeirrar, /sem hann .eiiskaði, að
koma einn til stöðva, sem næstar
voru við Euphrates hliðið. En
maður sá, sem sendur var með
bréfið, viltist á þeim Gaumata og
Bartja, og afhenti Gaumata bréf-
ið. En til þess að gjöra Bartja
erfiðara fyrir að sanna sakleysi
sitt, þá hafði Boges náð daggarði
Bartja og lét hann við gluggann
á svefnherbergi Nitetis, til þess
eins og síðar varð, að hann fynd-
ist þar og sannaði sekt Bartja.
Dómur var nú feldur yfir Nit-
etis, og ákvað hann að hún
skyldi sett á bak asna, og asninn
svo leiddur um aðal götur Baby-
lonar.
Gaumata hélt leiðar sinnar eft-
ir samfundinn við Mandaue, og
átti sér einskis ills von. En á
vegi hans sátu þrír ræningjar,
sem fengnir höfðu verið til þess
að ráðast á hann 0g fleyja honum
í Eupratesána, áður en hann
næði til Rhagae.
Pheadime, sem bar heiftarhug
til Nitetis fyrir að koma á milli
sín og Cambyses, gladdist yfir
þessum vélráðum Boges, og gaf
honum hálsmen sett gimsteinum,
fyrir framkvædir hans.
Það voru að eins fáir klukku-
tíar til stundar þeirrar, er á-
kveðin var til þess að framfylgja
lítilsvirðingardómi þeim, er kveð-
inn hafði verið upp yfir Nitetis.
Fó/Ikið þyrptist saman á götum
Babylonar til þess að missa ekki
af skemtun þeirri, sem í vændum
var.
Rétt áður en stundin rann upp,
er dómnum skyldi fullnægt, sást
dálítill hópur ferðamanna koma
og stefna að Bel hliðinu. 1 vagn-
inum, sem fyrstur fór, sat tígu-
legur maður um fimtugsaldur.
Hann var fyrirmannlegur á svip
og búinn hirðmannabúningi. —
Með erfiðleikum komst ökumað-
urinn í gegn um mannþröngina.
“Greiðið oss veg,” hrópaði öku-
aður. “Póstvagninn má engan
tíma missa, og með mér er maður,
sem mun láta yður iðrast hverr-
ar mínútu, er þér tefjið fyrir
okur.” —
Póstvagninn náði tafarlítið til
hallarinnar, og eftir ákveðnar til-
raunir náði ókunni maðurinn
fundi konungsins. Þessi ókunni
maður var Grikki, og kvaðst geta
sannað sakleysi mannanna, sem
dæmdir höfðu verið til lífláts.
"Leiðið hann til mín,” sagði
konungurinn. “En ef hann ætl-
ar að villa mér sjónar, þá ska!
hann minnast þess, að þar sem
sonur Cyrusar hefir verið dæmd-
ur til lífláts, þá er lífstrygging
Grikkjans ekki á marga fiska.”
■Hin rólega og tignarlega fram-
koma Grikkjans, hafði góð áhrif
á Cambyses, og mótþrói hans
hvarf, þegar komumaður sagði
honum, að hann væri enginn ann-
ar en hinn naffrægi Phanes, for-
ingi gríska hersins í Egyptalandi
og að hann væri kominn til Baby-
lonar til að bjóða Cambyses kon-
ungi þjónustu sína.
Svo sagði Phanes frá því, að
þegar hann hefði verið kominn í
nánd við iBabylon, þá hefði hann
heyrt hróp um miðnætti. Þeir
hefðu stanzað og séð þrjá illúð-
lega menn vera að draga ungan
mann í áttina til árinnar. Hann
sagðist hafa hlaupið til að hjálpa
manninum, drepið einn af ofbeld-
ismönnunum, en hinir hefðu flú-
ið. Og þegar að hann hefði ]itið
unga manninn, þá hefði hann
þózt þekkja Bartja, sem hann
sagðist hafa kynst í Egytpalandi
við hirð Amasis konungs.
Við tókum hann til næstu bið-
stöðva, hreinsuðum sár hans og
bundum. Þegar að hann raknaði
við úr öngvitinu, sem hann var i,
sagði hann okkur að hann héti
Gaumata. [ Svo tók hann hitasótt
og í óráði sínu talaði hann um
lítið annað en en Mandane.”
“Gefðu prinsessunni fult frelsi,
herra, eg skal leggja sjálfan mig
í sölurnar upp á, að Bartja var
ekki í blómagarðinum.”
Konunginn furðaði stórum á
vitnisburði þessa manns, en var
þó eki reiður.
Phanes ráðlagði honum að kalla
Oroþastes og Maudane á fund
sinn, og félst konungurinn á það.
Vitnisburðir þeirra staðfestu
sógusögn Phanes. Konungur
sendi eftir Boges, en hann fanst
hvergi. Svo gaf hann út skipan
um að láta alla fangana lausa og
rétti Phanes höndina til að kyssa
á, sem var sérstakt virðingar-
merki. Svo fór hann til her-
bergja móður sinnar, sem hafði
sent honum boð um að finna sig.
Nitetis hafði verið borin með-
vitundarlaus til herbergja móður
konungsins. Þegar hún vissi af
sér, lá hún með höfuðið í kjöltu
hennar og fann, að Atassa þrýsti
heitum kossi á enni hennar, og
þegar hún opnaði augun, sá hún
að Cambyses stóð við hlið henn-
ar. Hún leit í kringum sig og
brosti og þekti þau öll. Svo reis
hún upp með örðugleikum og
mælti: “Hvernig fórstu að trúa
slíku um mig, konungur?”
1 rödd hennar var engin
þykkja, heldur djúpur sorgar-
hreimur.
‘‘Fyrirgefðu mér,” svaraði Cam-
byses.
Svo fékk hún þeim bréfið frá
móður sinni, sem skýrði alt leynd-
armálið og bað þau að fyrirlíta
ekki systur Sína: “Þegar að
egypzkar konur elska, þá geta
þær ekki gleymt. En eg er svo
hrædd. Endalokin hljóta að vera
komin. Þessi óttalegi maður Bo-
ges, las mér hinn hræðilega dóm,
og það var hann, sem kom mér til
þess að taka eitrið.”
Læknirinn kom brátt. “Eg hélt
þetta! Hún hefir tekið eitur.
Dauðinn er óumflýjanlegur. Það
er engin von.”
Þegar konungurinn heyrði þetta,
hrópaði han í angist sinni: “Hún
skal iifa. Það er minn vilji. Kall-
ið þið alla læknar.a í Babylon og
alla prestana. Hún má ekki
deyj! Hún verður að lífa! Eg
er konungurinn, og eg skipa svo
fyrir!”
Nitetis opnaði augun, eins og
hún vildi hlýða boði konungsins.
Hún leit á ástmög sinn, sem
þrýsti brennandi kossi á hönd
henni, og mælti svo lágt, að
orðin að eins heyrðust: “O, sú
mikla gleði!” Svo lokaði hún
augunum og hitaveikin magnað-
ist. Allar tilraunir til að bjarga
lífi Nitetis uxðu árangurslaus-
ar. Ógleði lagðist yfir Cambyses
og hann fann ekki fró í neinu
nema helzt herferðum og bar-
dögum.
Phanes vissi, að Nitetis var
ekki dóttir Amasis Egyptakon-
ungs, heldur Hophra konungs,
sem á undan Amasis réði þar
ríkjum og Amasis steypti af stóli.
Það leyndarmál sagði Phanes nú
Cambyses konungi og eggjaði
hann mjög á að fara á hendur
Amasis með her og krefjast þar
konungdóms sem ^rfingi Nite-
tis dóttur Hophra konungs.
Þetta gerði Phanes þó ekki af
neinum sérstökum velvilja til
Cambyses konungs, heldur eink-
um fyrir það, að Psamlik sonur
Amasis hafði komið því til leiðar,
að Phanes féll í óvirðingu við
hirð föður hans og varð að flýja
til að forða lífi sínu, og fjand-
menn hans við hirðina myrtu son
hans ungan. Sór Phanes þess þá
dýran eið, að hann sky]di hefna
sín á Amasis.

BAKIÐ YÐAR EIGIN
VBRAUD
með

Málalokin þekkja allir þeir,
sem kunnugir eru sögunni. Að
Cambyses með aðstoð Phanes
barðist við Psamlik við Pelusí-
um, vann sigur og lagði síðan
Egyptaland undir sig. Hvernig
að Cambyses lagðist í ofdrykkju
og gjörðist æ grimmari harð-
stjóri. Hvernig að hann lét
myrða bróður sinn Bartja í einu
af æðisköstum sínum og var að
síðustu yfirunnin af Eþiopiu-
mönnum.
Sögufróðir menn munu og
kannast við, að eftir að Camby-
ses 'féll frá, reyndi Oropastes að
fá bróður sinn Gaumata til þess
að játast vera Bartja og krefjast
ríkisvalda, hvernig að það á-
form fórst fyrir og 'kostaði Gau-
mata lífið, og hvernig að Persa-
ríki reis aftur úr rústunum und-
ir stjórn hins göfuga Dariusar,
vinar og náfrænda Bartja.
A Rose Theatre
Næstu viku
Brauð, sem mikinn
orðstír hefir hlotið
Fyrir fjörutíu og fimm árum var lítið bakarí
í Winnipeg, sem J)á var smáþorp, en sem varð
að undirstöðu eins liins helzta iðnfyrirtekis
sem nu er rekið í þessari borg.
Fetta litla fyrirtæki frumbýlingsins, þar
sem seld voru að eins fáein brauð á dag, er nú
orðið að hinu mikla bakaríi á Elgin Avenue,
sem hefir öll nýtízku áhöld 0g sem getur bakað
100,000 brauð á hverjum degi og hefir 71 vagn
til að flytja þau um alla borgina.
Þetta er sagan af framförum hins fræga
Biðjið um—
“SNOWDRIFT”
Vinsælustu brauð í
Winnipeg. Vafið í
pappír.
Speirs Parnell
Baking Co., Ltd.
666-676 Elgin Ave.
SPEIRS
RflRNELL
BRE/3D