Lögberg - 29.09.1927, Qupperneq 1

Helztu heims-fréttir
Canada.
Hinn 19. þ.m. brann kaþólsk
trúboðsstöð í Lac La Plonge, sem
er 125 mílur norðvestur frá Prince
Albert, Sask., og brann þar inni
ein nunna og 19 Indíánabörn. —
Trúboðsstöð þessa, sem jafnframt
var skóli fyrir Indíánana, var af-
skekt og þar enga hjálp að fá.
Kom eldurinn upp seint um kvöld,
þegar börnin voru háttuð, og með
því að þetta var timburbygging,
þá læsti eldurinn sig um hana á-
kaflega fljótt. Um 80 börn voru
alls í skólanum iog margt annað
fólk, og bjargaðist það alt, nema
19 börn og ein nunna, eins og fyr
segir.
* * *
Flokksþing Conservatíva, sem
haldið verður í Winnipeg hinn 10.
október og næstu daga, er búist
við að verði fjölsótt mjög. Er
gert ráð fyrir, að þar eigi sæti og
atkvæði 1,578 fulltrúar, og skift-
ast þeir þannig milli fylkjanna
Manitoba 165, Saskatchewan 130,
Alberta 98, British Columbia 78,
Yukon 6, Prince Edward Island
25, Nova Scotia 89, New Bruns-
wick 71, Quebec 401 og Ontario
506. Þing þetta verður haldið í
Amphitheatre byggingunni og
er nú verið að gera við hana svo
hún verði sæmilegur fundarsal-
ur. Verður þar sæti fyrir 5,400
manns.
* * *
Tveir veðurspámenn í Winni-
peg hafa nýlega látið til sín heyra,
en naumast verður sagt, að þeir
spái góðu, en þeim ber furðu vel
saman.
Annar heitir Barrett Barber.
Ræður hann bændum sterklega
til að hirða uppskeru sína eins
eins fljótt og mögulegt sé, eða þá
að stakka korninu að minsta kosti,
ef ekki er hægt að þreskja það.
því nú verði þess ekki langt að
bíða, að veðrið spillist og haustið
verði mjög votviðrasamt, og að
veturinn verði harður. Maður
þessi segist tvisvar áður hafa
spáð veðri og hafi í bæði skiftin
nákvæmlega gengið eftir.
Hinn maðui-inn heitir William
C. Prishard og er fæddur og upp-
alinn í grend við Winnipeg. Seg-
ir hann, að veðrið verði gott
þangað til viku af aktóber. Þá
komi rigningar og snjór og ekki
verði hægt að þreskja feftir það,
nema hveiti, sem sé í vel bygðum
stökkum, sem geymist óskemt
hvernig sem rigpir. Segir hann
að haustið verði mjög slæmt og
veturinn afar harður, öllum óhag-
stæður, nema eldiviðarsölunum.
Báðir segjast menn þessir byggja
spádóma sina á sinni reynslu.
—Fæstir munu reiða sig á spá-
dóma af þessu tagi, enda hefir
reynsla margsýnt, að það er ekki
hyggilegt; en þó má kannske
stgja um veðurspámennina, eins
og sagt var um gömlu konuna:
“hún talaði margt, og gekk sumt
eftir.”
* * #
Þeir, sem kosningarétt hafa við
bæjarstjórnarkosningar í Winni-
peg, eru nú 95,236, og er það 746
fleiri en í fyrra; þar af eru 52,384
karlar og 43,142 konur. 1 fyrstu
kjördeild eru 32,351, í annari
kjördeild 34,080, í þriðju kjördeild
29,095. í fyrstu kjördeild eru
nokkuð fleiri húsaeigendur held-
ur en í fyrra, en leiguliðar dálít-
ið fleiri í annari og þriðju kjörd.
* * #
Þakklætishátíðin verður nú í J
haust haldin á mánudaginn 'hinn
7. nóvember.
* * * .
Þrír ráðherrar frá Ottawa eru j
staddir hér vestra nú sem stend-
ur. Komu til Winnipeg um helg-j
ina sem leið, þá á vesturleið. Það
eru þeir Hon. J. A. Robb, fjár-i
málaráðherra, Hon. C. A. Dunn-j
ing járnbrautaráðherra og Hon. j
P. J. Veniot póstmálaráðherra. j
Tveir þéir fyrnefndu eru að ferð-l
ast hér um Sléttufylkin og halda!
þeir ræður að Saskatoon, Edmon-;
ton, Calgary, Regina og Weyburn. j
Mr. Robb hélt ræðu á mánudaginn
f.vrir Kiwanis klúbbnum í Winni-!
peg og báðir töluðu þeii: á fundi j
kaupmannaráðsins um kveldið ogj
fóru svo á stað vestur til Saska-:
toon. Mr. Veniot er hér vegna
þess, að póstjónarnir í Winnipeg
hafa borið fram kærur gegn póst-1
stjórninni hér og óskað þess að
konungleg nefnd sé skipuð til að
rannsaka það mál. Munu kærur
þessar risnar út af verkfallinu
1919. Þykjast sumir póstþjónarn-
ir þar enn ekki hafa náð rétti sín-
um og á Mr. Veniot það erindi til
Winnipeg, að rannsaka það mál.
Frá Winnipeg fer hann til Van-
couver.
* * *
Blaðið “Free Press”. sem oft er
furðu frótt um fyrirætlanir
Bracken - stjórnarinnar, heldur
að ekki Verði neitt af því, að auka-
þing verði haldið til að sam-
þykkja bjórsölulögin væntanlegu.
Hitt muni þar á móti vera ætlun
stjórnarinnar, að kalla saman
þingið seint í nóvember, sem þó
geti ekki orðið fyr en í fyrsta
lagi 22. nóvember, eða þar um bil.
Fyr en það verði stjórnin ekki til-
búin með það, sem hún nauðsyn-
lega þurfi að gera áður en. þingið
mætir. Er þar sértsakelga átt við
bjórsölulögin, sem verður sjálf-
sagt merkifeg löggjöf, þegar til
kemur, eftir allan þann mikla og
langa undirbúning. Vanalega er
þingið kallað saman seint í janú-
ar eða snemma í febrúar, eins og
kunnngt er.
* * *
Canada Hveitisamlagið (iCoarce
Grain deildin) er að gera ráð-
stafanir til þess, að bændurnir í
þeim héruðum, þar sem hafra-
uppskeran hefir brugðist, geti
fengið þá hafra, sem þeir þurfa
frá bændum í öðrum héruðum, þar
sem uppskeran er góð, án þess
nokkrum einstökum mönnum gef-
ist kostur á að græða fé á þeirri
verzlun. Á þetta bæði við Mani-
toba og iSaskatchewan. The Can-
adian Co-operative Wheat Pro-
ducers, Limited, í Winnipeg, ann-
ast þessi viðskifti fyrir bændur,
og geta því allir þe'ir, sem hafra
þurfa, snúið sér til þeirra í þessu
skyni, eða umboðsmanna þeirra
víðsvegar í þessum fylkjum.
Bandaríkin.
Dr. Charles L. Barber, í Lans-
ing, Mich., sagði á læknaþingi
í Bandaríkjunum nýlega, að 60
af hundraði þeirra barna, sem
ættu mæður, sem reyktu vindl-
inga, næðu ekki tveggja ára aidri
vegna þess, að þau fæddust með
eitrið í líkama sínum, sem fljót-
lega yrði þeim ofurefli. Sagði
hann, að mörg slíkra barna lifðu
ekki einu sinni tvær vikur, því
þegar þau fæddust, hefði eitrið
náð haldi á lifrinni og hjartanu
og öðrum helztu Iíffærum, og þeg-
ar þannig væri komið, þá lægi
ekkert fyrir þeim nema dauðinn.
Þau væru, með stuttum fresti, til
dauða dæmd aft frá fæðingu.
* * *
Bandaríkjamenn tala nú þegar
mikið um næstu forsetakosningar,
þó enn sé heilt ár, eða meira,
þangað til þær eiga fram að fara.
Fulltrúar frá sjö ríkjum í vest-
urhluta landsins, héldu nokkurs
konar kosningaþing í vikuijni sem
leið og ákváðu fupdarmenn að
styðja að því, að Alfred E. Smith,
ríkisstjóri í New York, næði út-
nefningu sem forsetaefni, af hálfu
Demókrata. Ekki voru þar þó
allir á einu máli, því fulltrúíjrnir
frá Utah voru Mr. Smith mót-
fallnir og einhverjir fleiri, en
mikill meiri hluti fundarmanna
vildi þó styðja að því, að hann
næði útnefningu.
* * *
Hnefleikamennirn'ir nafnkunnu,
Jack Dempsey og Gene Tunney,
háðu einvígi mikið í Chicago á
fimtudagskveldi'ð í vikunni sem
leið. Var fólki svo mikil forvitni
á að sjá þessa tvo menn berjast,
að þeir sem aðgöngumiða keyptu,
voru um 140,000, og borguðu fyrir
það yfir $2,600,000. Þessir tröll-
auknu menn eru mjög( jafnir að
vexti og afli; annar er 192%
pund, en hinn 189% pund. Þótti
því ærið óvíst, hvernig fara
mundi, enda varð leikurinn bæði
harður og langur, en svo lauk, að
Tunney vann sigur á mótstöðu-
manni sínum í tíundu atrennu, og
heldur hann því þeirri nafnbót,
að vera mestur hnefleikamaður í
heimi, eins og hann hefir verið
talinn síðan í fyrra, að hann vann
sigur í fyrstu viðureign sinni við
Dempsey, sem áður var talinn
fræknstur maður í þeim leik.
* * *
Hvaðanœfa.
Stjórnin á Frakklandi hefir til-
kynt Sovíet-stjórninni á Rúss-
landi, að hún geti því að eins haft
nokkuð saman við hana að sælda,
að hún fyrst og fremst kalli nú-
verandi sendiherra sinn í París,
Christian Rakovsky, heim, og í
annan stað, að hún hætti öllum
afskiftum af stjórnmálum 1
franska ríkinu. Þykir Frökkum
þessi Rakovsky alt of afskiftasam-
ur og segja, að hann geri alt sem
hann geti til að æsa verkalýðinn
til stjórnarbyltingar. Svarar hann
því, að það sem hann hafi gert í
þessa átt, eigi ekki frekar við
Frakka, heldur en aðrar þjóðir og
að það sé vitanlega stefna sinn-
ar stjórnar, að ryðja sinni stjórn-
arstefnu braut í öllum löndum, að
svo miklu leyti sem hún mögu-
lega geti.
* * *
Hin heimsfræga danskona, Isa-
dora Duncan, dó af bílsiysi í
Nice á Frakklandi hin%,14. þ.m.
iSjalið hennar festist í einu hjól-
ir.u og dró hana með sér út úr
bílnum, og lenti hún undir hon-
um. Fyrir fjórtán árum misti
kona þessi tvö börn í bílslysi,
einnig á Frakklandi.
* * *
Almennar kosningar eru nýaf-
staðnar á írlandi, og fóru þær
þannig, að Cosgrave stjórnin hlaut
61 þingsæti, bændur eru 6 og ó-
háðir teljast 12. Er búist við, að
þeir styðji stjórnina og hefir hún
þá alls 79 atkvæði á þingi. En
mótstöðumenn hennar eru 73. Þar
ar tilheyra 57 Fianna Fail flokkn-
um og er De Valera leiðtogi hans.
Þeim flokki fylgja og 13 verka-
manna þingmenn og 3 aðrir, sem
hafa einhverjar sérkreddur í
pólitík, og verða þeir þá alls 73,
eða að eins sex færri heldur en
þeir, sem búist er við að stjórn-
ina styðji. Það er heldur engan
veginn víst, að hinir óháðu þing-
menn styðji stjórnina, þegar til
kemur, og getur vel verið, að eitt-
hvað af þeim snúist á móti henni,
þegar minst varir og felli hana,
því hún er ærið völt í sessi, en ír-
arnir töluvert gefnir fyrir brejit-
ingar, þegar um stjórnitiál er að
ræða.
Snjallastur allra Is-
]
“The ablest of all Icelanders”
/Snjallastur allra Islendinga) heitir
grein í Lundúnatímaritinu The Ef-
ficiency Magazine (júlí-hefti), og
er hún um landa/vorn C. H. Thord-
arson, í Chicago. Fer hún hér á eft-
ir í lauslegri þýðingu.
Ef þú kemur inn í tilraunastofu
einhvers háskóla, hvar í heimi sem
er, og styður hendi á þá rafmagns-
vél, sem þér virðist furðulegust, og
spyrð: “Hver hefir smíðað þetta?”
þá mun prófessorinn svara og segja:
“Þórðarson.”
Hann mun ekki skýra það nán-
ara. Hlann ætlast til að þú vitir deifi
á honum.
En af því að þú veist að líkind-
um ekki, hver hann er, þá ætla eg
að segja þér sögu hans, sem er afar
merkileg. Þórðarson er, að minni
ætlan, gáfaðasti íslendingur, sem
uppi hefir verið, og einn liinna
snjöllustu manna í heimi.
Hann heitir fullu nafni Chester
Hjörtur Þórðarson. Fyrsta nafnið
er enskt, hvað sem því veldur.
Hann fæddist á íslandi fyrir 58
árum. Faðir hans var bóndi og
fiskimaður.
Faðir hans var fátækur, en bóka-
maður, eins og allir íslendingar.
Þeir hafa verið kallaðir mestu bóka-
menn í heimi.
Þegar Hjörtur var lítill drengur,
fluttist hann til Vesturheims. Hann
naut lítillar skólatilsagnar. Eftir
það fór hann að vinna í verkstæði,
þar sem gert var við rafmagnstæki,
og hafði 16 króna kaup á tfiku.
Hann greiddi 12 kr. fyrir fæði
og húsnæði, en kevpti bækur fyrir
4 kr. á viku. Það var upphaf vel-
gengni hans.
Hann varði fjórðungi launa sinna
fyrir góðar bækur.
Þegar hann var 27 ára gamall,
átti hann 300 krónur í peningum.
Það var fyrsti höfuöstóll hans.
Hann kom sér upp litlu verk-
stæði. Hann á nú stórar verksmiðj-
ur, en hefir aldrei aflað sér fjár
með því að selja hlutabréf i verk-
smiðjum sínum. Hann hefir eflt og
aukið verksmiðjur sínar af viti sínu
og fé því, sem honum græddist.
Á þrem árum græddust honum
112 þúsundir króna.
Þá tók hann að finna upp ný raf-
magnstæki. Hann hefir fengið
meira en hundrað einkaleyfi á upp-
fundningum sínum. Sumar vélar
hans eru nú komnar um allan heim.
Árið 1904 bjó hann til miljón-
volta spenni (transformer), hinn
fyrsta, sem smíðaöur hafði verið.
Hann var 28 daga að smíða hann.
Hann fékk verðlaunapening úr
gulli. Hann er orðinn auðugur maðr
ur. Og enn er hann sístarfandi.
Nú hefir hann nýtt á prjónunum.
Hann hefir fundið ráð til þess að
eyða eitruðum gastegundum, og not-
ar til þess rafmagnsstra*im.
Aðalstarf hans er að búa til verk-
færi handa rannsóknarstofum há-
skóla, því að hann getur smíðað ná-
kvæmari áhöld en aðrir.
Blaðamaður frá timariti einu
spurði hann nýlega, hver orsök væri
til velgengni hans, og þótti svar
hans einkennilegt er hann sagði:
“Galdurinn er fólginn i góðri
framkomu. Það er að segja að sýna
skiftavinum sanngirni.”
En ekki hefir þetta verið eina or-
sökin til velgengni hans, því að
mörg félög koma vel fram, en eiga
þó örðugt uppdráttar.
Hiöfuðorsökin er sú, að Hjörtur
hefir jafnan lesið mikið af bókum
om visindaleg og hagnýt efni.
Hann hefir kunnað að velja sér
góða samverkamenn.
Hann reyndi ekki að koma upp
stóriðju eingöngu af eiginramleik.
Hann lærði af öðrum. Hann á eitt
mesta safn visindabóka, sem til er i
heimi.
Hann geymir þetta bókasafn i
verksmiðjunni, og er það-eins dæmi.
Bókasafnið er ein stoð undir
starfi hans. •
Hann er grannur maður, þráð-
beinn og fjörmikill, hefir bogið nef
og blágrá augu. Hann er óbrotinn,
alvarlegur, mikilhæfur, viðfeldinn
maður.
Enginn hefir nokkru sinni hjálp-
að 'honum. nema rithöfundar. Eng-
inn hefir léð honum fé. Hann hefir
sjálfur brotið sér veg og komist í
fremstu manna röð. Æfi hans er
fagurt dæmi þess, hvernig menn
geta hjálpað sér og kent sjálfir.
Hver sem getur lært, getur'kom-
ist í fremstu manna röð í hvaða
starfi eða stöðu, sem vera vill.
—Vísir.
0r bœnum.
Mrs Elis Thorvaldsón írá Moun-
tain, N. Dakota, og Mr. Thorhallur
Hjálmarsson frá Californía, tengda-
sonur hennar hafa verið stödd í
borginni undanfarna daga.
Dáin hinn 21. þ. m. Mrs. Eli$a-
bet Dalman að Gardar, N. Dak, 83
ára að aldri.
Fréttabréf
Washington Island, Wis.,
20. sept. 1927.
Herra ritstjóri Lögbergs.
Um leið og eg sendi yður inn-
lagða dánarfregn til birtingar í
blaði yðar, dettur mér í hug að
það væri ekki úr vegi, að láta
lesendur Lögbergs sjá, hvernig
fólkinu hér í þessari elztu, og um
leið minstu íslendingabygð líði,
og hvað þeir jafnaðarlega hafast
að; en engar merkilegr fréttir
hefi eg að tjá.
Meginhluti fslendinga hér lifa
á því að rækta jörðina, og má
segja, að þeim líði vel. Kúabú eru
það, sem gera garðinn frægan.
Flestir selja mjólkina ostagerðar-
húsinu hér, og mun þeim vera
borðað $2 fyrir hv,er 100 pund.
Nokkrir senda rjómann yfir á
meginland, til smjörgerða-húsa,
og mun það líklega vera einhver
hagur í því, úr því þeir gera svo.
Það má segja, að tíðin hafi ver-
ið ákjósanleg í sumar fyrir bónd-
ann, grasspretta góð, hafrar og
bygg sprottið vel; .hveitis munu
fáir eða engir afla nú. Maís, sem
leit út um tíma, að myndi verða
rýr, sökum pokkuð langvarandi
þurka, fékk sinnaskifti eftir tvær
góðar skúrir, og þar á ofan hinn
mikla hita í þessum mánuði, hefir
haft þau áhrif, að sjaldan hefir
hann litið betur út en nú. — Mais
er allur sleginn og súrsaður til
fóðurs (siloed). — Má einnig
nefna, að nokkrir bændur hafa nú
á seinni árum lagt sig eftir að
afla einnar tegundar af baunum
(ertum) 0g selja þær til “Pea”-
verksmiðjanna. Þær hafa gefist
vel þetta sumar.
Síðan að bændur mynduðu fé-
lagsskapinn sín á milli, “The
Washington Island Holstein Bree-
ders Association”, er nú komið
svo, að fólk kemur hingað til eyj-
arinnar að kaupa nautgripi, og
borgar það sem sett er upp, en
áður mun það oft hafa átt sér
stað, að kaupandi setti verðið.
Engin skepna flutt inn nema
þarfa neyti, “pure bred”.
Félag^þetta hélt hið árlega gildi
sitt, “Pick-nick”, hinn 25. ágúst i
skógarrjóðri áfast við íþróttavöll.
Var þar alt gott á boðstólum,
bæði þurt og vott, nema hið for-
boðna. Flestir eyjarbúar taka
þátt í samkomu þessari, sem er
einn af tyllidögum vorum. Lítill
loftbátur var að sveima yfir fólk-
inu, og settist endur og sinnum
niður á sléttu skamt frá, eins og
kría, affermdi einn farþega, og
tók annan upp. Átta mínútna flug
kostaði fjóra dollara.
Fiskiveiðar er önnur aðal at-
vinnugreinin hér. Npkkrir Islend-
ingar hafa útgerðir og gengur
þeim vel; má nefna Hannes John-
son and Sons, og svo syni G. Guð-
mundssonar, Albert og Þorleif,
sem hafa hvor sína útgerð. —
Það munu vera yfir tuttugu mót-
orbátar af mismunandi stærð, sem
fiska héðan, og er það ekki lítill
afli, sem hér kemur á land dag-
lega; fiskurinn er pakkaður í ís
og samdægurs sendur til járn-
brautarstöðvanna, á leið til Chi-
cago; þangað mun meginhlutinn
af fiskinum fara; lengi tekur
sjórinn við.
Gilbert Johnson, sonur Mr.' og
Mrs. Magnúsar Johnson, var í vor
sem leið Útskrifaður í lögvísi frá
’The Western Reserve*, Cleveland,
Ohio, með góðum vitnisburði;
hann er yngri bróðir kafteinanna
þriggja, Jóns, Theodórs og Magn-
úsar, sem áður hefir verið getið
um í Lögbergi. Bræður þessir
hafa með dugnaði og ástundun, án
hjálpar utan að, komið sér áfram.
Foreldrar þeirra komu hingað frá
Eyrarbakka fyrir liðugum fjöru-
tíu árum siðan.
Sumarfólkið er nú flest farið
heim til sín. Hve marga bíla að
ferjan hefir flutt yfir sumarið í
fríinu, er ekki hægt að segja r.ú,
en töluvert fleiri en áður. V ð
höfum yfir 30 mílur af ágætum
vegum, “macadam” og “gravel”,
og þykir gestum vorum eitthvað
nýstárlegt við það, að koma af
meginlandi Norður Ameríku út á
eyju, og skemta sér þar á bílum
sinum. — Þar á móti fara eyjAi'-
búar með bíla sína til megin-
lands, þar sem þeir geta farið, if
svo ber til, fleiri hundruð mílur
i sömu áttina.
• Þetta síðasta ár hefir hér verið
lúterskur prestur, danska kirkju-
félagið sendi hann hingað upp á
sinn kostnað; hann heitir John
Christiansen, hefir lært til prests
í Nebraska. Svo er hér og hefir
verið i allmörg ár kona af ensk-
um ættum; kom frá Englandi,
vígð þar sem Baptisti, þjónar hér
í þeirri kirkjudeild. Hún giftist
hér Wm. Wichmann, sem er sonur
Wm. Wichmann’s heitnins, sem
stofnaði þessa fyrstu íslenzku ný-
lendu, með því að taka hina fjóra
ungu menn hingað. sem árið 1870
fóru frá Eyrarbakka. Tveir þeirra
eru enn á lífi, Guðmundur Guð-
mundsson og Árni Guðmundsson.
Með beztu kveðju.
A. Guðmundsen.
Stjórnin á íslandi
Þess var getið í síðasta blaði,
hverjir þeir væru, sem nú hefðu
tekið við stjórnartaumunum, og
hvernig þeir hefðu skift með sér
verkum. Skal hér nú lítið éitt
frekar frá þeim sagt, þó flestir
af lesendum vbrum kannist vafa-
laust við þá, því þeir hafa állir
látið til sín taka í stjórnmálum og
á öðrum sviðum nú síðari árin.
Séra Tryggvi Þórhallsson, for-
sætis- og atvinnumála ráðherra,
er fæddur 9. febrúar 1888, sonur
Þórhallar biskups Bjarnasonar
og frú Valgerðar konu hans. Hann
varð stúdent 1908 og stundaði
síðan guðfræðanám í Kaupmanna-
höfn og Reykjavík og lauk prófi
1912, og var það ár vígður að Hesti
í Borgarfirði. Árið 1917 hætti
hann við prestskap og fluttist til
Reykjavíkur og var settur dócent
við guðfræðadeild háskólans um
tíma, en tók við ritstjórn Tímans
þá um haustið. Hefir hann því
verið ritstjóri í nálega 10 ár og
er haft eftir honum, að hann sakni
þess starfs. Þingmaður Stranda-
manna hefir hann verið síðan
1923 og gegnt ýmsum öðrum störf-
um, sérstaklega í búnaðarfélag-
inu. Kona hans er Anna, dóttir
Klemensar Jónssonar, fyrverandi
ráðherra.
Jónas Jónsson er af norðlenzku
bændafólki kominn fæddur 1. maí
1885. Hann gekk á Akureyrar-
skólann og síðan á Askov lýðhá-
skóla og fór svo til Englandn og
stundaði þar nám um tíma Við
Ruskin College 1 Oxford og síðar
í París. Kom aftur til íslands
1909 og hefir síðan verið kenn-
ari og skólastjóri síðan 1919 við
Samvinnuskólann. Hann hefir
samið nokkrar kenslubækur og
skrifað mikið í Tímann og fleiri
blöð og tímaúit, einkum um upp-
eldismál og samvinnumál. Fór
snemma að gefa sig við stjórnmál-
um og var fyrst kosinn á þing
1922. Hann er nú dóms- og
kenslumála ráðherra. Kona hans
er Guðrún Stefánsdóttir frá
Skuggabjörgum í Fnjóskadal.
Magnús Kristjánsson fjármála-
ráðherra, er langelztur hinna nýju
ráðherra, fæddur 18. apríl 1862.
líann var fyrst kosinn þingmaður
1905, þá heimastjórnarmaður.
Hann er uppalinn á Akureyri og
átti þar jafnan heima þangað til
hann varð forstjóri landsverzlun-
arinnar. Hann þótti atkvæða-
maður í heimabæ sínum, Akur-
eyri, og gegndi ýmsum trúnaðar-
stöðum. Stundaði hann þar verzl-
un og útgerð, en beykisiðn lærði
hann þegar hann var ungur og
stundaði þá iðn um tíma. Kona
hans er Dómhildur Jóhannes-
dóttir. •
Frá Islandi.
Reykjavík, 17. ág.
Það er mikið í munnni alt, sem
gerast á 1930 eða á að vera lokið
fyrir þanu “dómsdag þjóðarinn-
ar.” En það virðist vera ölln
minna í verkinu, sem afrekað
hefir verið enn þá. Á Þingvöllum
er þó farið að slétta allstórt svæði
og markað hefir verið af hátíða-
svæði neðan við eystri vegg Al-
mannagjár.
Lítið miðar því áfram, að flug-
ferðir komist á hér á landi, þótt
margir hafi hug á þeim. í höf-
uðlöndum flugferðanna fer flug-
tækjum og flugferðum þó sífelt
fram nú. Lengst hafa menn flog-
ið samfleytt í 52 stundir og .23
mín.; gerðu það á dögunum tveir
Þjóðverjar, Lohse og Resticzer.
Fjórir etúdentar af 12, sem
sóttu, hafa fengið ríkisstyrk til
háskólanáms erlendis. En það
eru þeir Leifur Ásgeirsson, sem
ætlar að lesa eðlisfræði og stærð-
fræði í Paris; Þórarinn Ásgeirs-
son, sem ætlar að lesa frönsku og
latínu í París; Trausti Einars-
son, sem ætlar að lesa stjörnu-
fræði í Hannover, og Björn Levi
Björnsson, sem ætlar að lesa
harffræði í Kiel.
Lögrétta hefir áður sagt frá
ráðagerðum íslendinga í Noregi,
einkum fyrir forgöngu I. Eyjólfs-
sonar ljósmyndara, um að reisa
lslandshús í Noregi. Nú hefir ný-
lega komið fram tillaga um það í
einu Oslóarblaðinu, að Norðmenn
gæfu Islendingum slíkt hús 1930.
Hafa sumir Norðmenn verið að
ráðgera ýmsar slíkar gjafir í
minningu um 1930, t. d. Snorra
minnismerki eða stafakirkju. —
Lögr.
Við síðustu fylkiskosningarnar
í Manitoba voru kosnir 2 Islend-
ingar af átta, sem í kjöri voru,
þeir Skúli Sigfússon (frjálslynd-
ur) og Ingimar Ingjaldsson
(istjórnarflokksmaður). “Vér ósk-
um þeim til hamingju. Þeir eru
hvor í sínu lagi hinir nýtustu
menn”, segir Lögberg, “og þótt
vér persónulega lítum öðrum aug-
um á stjórnmál fylkisins, en Mr.
Ingjaldsson, þá rýrir það að engu
leyti álit vort á honum, sem nýtum
manni og góðum dreng.” — Þetta
var nú þar. Ætli Moígunblaðið
sendi Jónasi frá Hriflu svona
hamingjuósk, þegar hann er sest-
ur í stjórnarráðið, eða Tíminn láti
áþekk eftirmæli fylgja Jóni Þor-
láksyni, þegar hann fer þaðan?—
Lögr.
Reykjavík, 24. ág.
Frk. Guðný Jóhannesdóttir
(dóttir séra Jóh. L. L. Jóhannes-
sonar orðabókarhöf.) synti á
sunnudaginn úr Engey til lands,
sama sundið og ungfr. Ruth Han-
son synti í sumar (ca. 2% km.)
og var álíka lengi. Hún fékk nokk-
urt andstreymi, en blíðviðri var
yfir. Hún synti bringusund nær
alla leið, 30—33 sundtök á mín-
útu. Er þetta lofsverð sundþraut
og hreystiverk og hefir frk. Guð-
ný stundað sund af miklum áhuga
bæði hér og í Noregi um skeið.
Standa nú ungar stúlkur í fremstu
röð um íþróttaafrek hér, í sundi
þær Regína Magnúsdóttir (sem
sett hefir ísl. met í 1000 m. sundi,
22 mín. 1.2 sek.), Ruth Hanson og
Guðný og í leikfimi kvenflokkur
í. R.
Nýtt kvæðasafn eftir Jakob
Thórarensen kemur út í haust.
Prestur í 47 ár Kafði sr. ólafur
fríkirkjuprestur verið 22. þ. m.,
og þjónar enn i Hafnarfirði og
gegnir alloft prestsstörfum hér.
Á Akureyri er settur prestur
sr. Ingólfur Þorvaldsson. Sr.
Stefán á Völlum er orðinn pró-
fastur í Eyjafirði. Sr. Hálfdán
Helgason er kosinn prestur að
Mosfelli.
Dánskur sendikennari hefir
verið hér við háskólann undan-
farin ár. Hann kvað ekki koma
aftur, en Danir kváðu hafa í
hyggju að senda ýmsa fræðimenn
hingað tíma og tíma 1 einu.
—Lögr.
Séra Jón Sveinsson, sem nýlega
hefir gefið út nýja Nonnabók,
eins og frá var sagt í Lögr. fyrir
skömmu, hefir undanfarið verið
á íyrirlestraferðalagi um Þýzka-
land, en starfar annars aðallega í
París, en dvelur þess á milli í höll
einni í Normandíi. Hafði hann
verið margbeðinn þess að koma
til ýmsra þýzkra bæja og segja
eitthvað frá íslandi fyrst og
fremst, og voru Nonna-bækurnar,
sem vakið höfðu forvitni manna.
Frá því í maí og til þessa tíma •
hefir hann verið á sífeldum fyr-
irlsertaferðum og talað á rúml. 60
stöðum, flestum í Þýzkalandi, þ.
á m. í Aachen, Köln, stuttgart,
Ágsborg og í baðstaðnum Nau-
heim. Einnig hefir hann talað á
nokkrum stöðum í Hollandi og
Belgíu. Lögr. hefir áður sagt frá
fyrri fyrirlestraferðum séra J. S.
og hefir hann mikið til þess gert
að kynna fólki ísland og ísl. efni.
En hvenær mupdi að því koma,
að hann gæti tekist ferð á hendur
heim hingað?.
Unglingaskólinn á Núpi í Dýra-
firði hefir sent út skýrslu um
starf og hag veturinn 1926—27.
Skólinn starfaði frá fyrsta vetr-
ardegi til 20. marz. Skólastjóri er
Sigtryggur Guðlaugsson. Nem-
endur voru 16. “Kenslan fór eink-
um fram með fyrirlestralegri frá-
sögn, viðræðandi útskýringum og
verklegum æfingum. Fyrirlestr-
ar um sjálfsvalin efni hafðir á
laugardagskvöldum. ) Málfundir
til æfinga einu sinni í viku. Skrif-
að skólablað, lesið upp hálfsmán-
aðarlega .” Guðsþjónusta eða hús-
lestur á helgum og hugvekjur
lesnar á kvöldum. Skólinn er
heimavistarskóli með félagsbúi
nemenda og kennara (mötuneyti).
Fæðiskostnaður allur varð kr. 1.53
á dag fyrir pilta, en fjórðungi
minna fyrir stúlkur. Gjöld skól-
ans urðu nokkuð á 11. þús., en
tekjur hans tækpar 4 þús.; mun-
inn er ríkistillagi ætlað að jafna.
Sonur Lárusar Fjeldsted hæsta-
réttarlögmanns, sem fyrir skot-
slysi varð í Ferjukoti nýlega, er
nú dáinn af afleiðingum þess.
Kvæði eru nú að koma út eftir
Pál Þorkelsson, orkt á íslenzku
dönsku og fleiri málum.
Dáin er nýlega (26. þ.m.) hér í
bænum, Flóra Zimsen borgar-
stjórafrú, eftir allmikla van-
heilsu, fyrirmannleg kona og vin-
sæl.
Biskupinn, dr. Jón Helgason,
er nýfarinn utan til þess að sitja
biskupafund Norðurlanda, serrv
haldinn er nú um mánaðamótin á
norska höfuðbólinu Fritzöehus í
Larvik. Fundinn sækja flestir
norrænir biskupar, eða um 30. —
Það er þriðji biskupafundurinn,
sem haldinn er.