Lögberg - 31.05.1928, Blaðsíða 1

41. ARGANGUR |
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 31. MAl 1928
Helztu heims-íréttir
Cauada
Virkjun Sjö-systra fossanna er
enn svo að segja á hvers manns
vörum í Manitoba. Það er sjald-
gæft, að nokkurt mál veki eins
mikið umtal, áhuga og ágreining,
eins og þetta mál hefir gert nú að
undanförnu. Dagblöðunum í Win-
nipeg verður ákaflega skrafdrjúgt
um málið. Free Press mælir fast-
lega með því, að Winniþeg Elec-
tric félagið fái leyfi sambands-
stjórnarinnar til að virkja þessa
fossa, en Tribune mælir jafn-
sterklega á móti. Mörg bæjarfé-
lög, sveitafélög og önnur félög,
ng einstakir menn, láta til sín taka
og eru ýmist með Winnipeg Elec*
tric eða móti. Þeir, sem með fé-
laginu eru, standa þeim mun bet-
úr að vígi í þessari baráttu, að
félagið er til þess búið að ganga
til Verks og virkja fossana, en
tiinir hafa ekki annað að bjóða, en
að láta virkjunina bíða fyrst um
sinn, ár að minsta kosti, ef ske
kynni, að Manitobafylki eða Win-
'nipebær vildu síðar taka að sér
virkjun fossanna og starfrækslu
■ú kostnað almennings.
f síðasta blaði var skýrt frá á-
'stæðum meirihluta sambandsþing-
ínanna frá Manitoba fyrir því, að
þeir vildu láta málið biða í eitt ár
að minsta kosti. Afskifti þeirra
af málinu vöktu töluverða óánægju
í Winnipeg, og í vikunni sem leið
sendi Viðskiftaráðið úBoard of
Trade) nefnd manna til Ottawa
til að krefjast þess að félagið
fengi nú þegar leyfi til að virkja
fossana. Hafði sú nefnd ýmsar
ástæður fram að færa fyrir sínu
máli og þá ástæðu fyrst og fremst,
að ef ekki sé nú þegar hafist
handa, þá verði ekki nægileg raf-
-orka fyrir hendi í Winnipeg og
annarsstaðar í Manitoba innan
fárra ára. í öðru lagi hélt nefnd-
in því fram, að ástæðulaust væri
að óttast einokun af hálfu félags-
ins, iþví hagsmunir almennings
væru vel trygðir með lögum og
samningum við félagið. Benti
meðal annars á, að “Public Util-
ity Commission” hefði fult vald
til að ákveða vefðlag á raforku
og gæti félagið því ekki selt hana
fyrir hærra verð, en góðu hófi
gegndi. Þar að auki héldi Win-
nipeg Hydro áfram að vera keppi-
nautur félagsins, eins og verið
hefir. Bæði þessi nefnd og eins
þingmennirnir frá Manitoba áttu
tal um þetta við Hon. Charles
Stewart, innanríkisráðherra, í
síðustu viku, og var þar mikill
meiningamunur. Ráðherrann sagð-
ist enn ekki hafa lagt þetta mál
fyrir ráðherrafund, en mundi gera
það áður en langt liði, og úrskurð
sinn mundi hann gefa eftir svo
sem tvær vikur, eða um það lej’ti
að sambandsþinginu verður slit-
ið. Það er því enn óvíst, hvort
Winnipeg Electric félagið fær
leyfi til að virkja Sjö-systra foss-
ana, eða málið verður látið bíða í
eitt ár, svo Manitoba búum gefist
kostur á að hugsa þetta mál og
láta vilja sinn í ljós því viðvíkj-
andi.
* ■*• *
Ýmsir af ráðherrunum í Ottawa
ætla til Evrópu í sumar og dvelja
þar um tíma og fjölskyldur þeirra.
Hon. Peter Heenan er þegar far-
inn til Geneva. Þeir Hon. W. R.
Motherwell og Hon. J. L. Ralston,
fara einnig til Evrópu fljótlega
eftir að þinginu er slitið og sömu-
leiðis Hon. Ernest Lapointe. Þeir
Forke, Stewart og Dr. Eing verða
þar á móti í Vestur-Canada með-
an þeir taka sér sumarhvíld.
* * *
Á mánudaginn vor voru fleiri
flugmenn og flugvélar í Winni-
peg heldur en nokkurn tíma áður
hefir átt sér stað. Einar ellefu
flugvélar |ki>mu þá frá Banda-
ríkjunum, Minneapolis og St. Paul,
og lentu á flugvellinum í St.
James, sem nú er kendur við Capt.
F. J. Stevenson, flugmann frá
Winnipeg, sem fórst í flugslysi
við The Pas, ekki alls fyrir löngu.
Var mikill niannfjöldi þarna sam-
an kominn til að fagna flugmönn-
unum og horfa á hve fljótt og
fallega þeir geta flogið.
Bandaríkin.
Stjórnin hefir tilkynt hinni svo-
nefndu Nanking stjórn í Kína, að
ef orustur hefjist í grend við
Tientsin og Peking, þá verði
Bandaríkjamönnum á þeim stöð-
um safnað saman og þeir varðir
af Bandaríkjahermönnum.
* * *
Það þykir mikilli furðu gegna,
að á laugardaginn var fanst mað-
ur lifandi í kolanámunum við
Mathers, Pa., þar sem gasspreng-
ing varð nálega 200 mönnum að
bana í vikuni sem leið. Hafði
han verið þar í 147 klukkustund-
ir og það eitt haft til matar, sem
hann gat fundið í vösum félaga
sinna, sem dauðir voru. Hann
þurfti þvi ekki alveg að svelta, en
það sem menn furða sig á, er að
gasið skyldi ekki vinna á honum
eins og öllum hinum, sem þarna
voru. Þegar hann fanst, var hann
orðinn nálega vitstola, en er þó
haldið að hapn muni ná sér aft-
ur. Maðurþessi heitir John Wade
og er Negri.
Bretland.
Brezki stjórnmálamaðurinn As-
quith, hefir verið miklu fátækari
maður, heldur en alment var hald-
ið. Dánarbú hans nemur að eins
níu þúsund sterlings pundum,
eða um $45,000. Það er sagt, að
auðugir menn á Bretlandi hafi
fyrir svo sem ári síðan gefið hon-
um 10,000 pund og ákveðið honum
2,500 pund á ári meðan hann lifði
til þess að hann þyrfti ekki að
hafa áhyggjur af peningasökum.
* * *
Nefnd manna frá verkamanna-
flokknum á Englandi, undir for-
ystu A. A. Purcell þingmanns, hef-
ir verið að ferðast um Indland
að undanförnu og kynna sér á-
stand verkamanna þar. Lætur
nefndin hið versta af því og vill
láta ensku verkamanna samtökin
hefjast handa og , koma þar á
verkamanna-samtökum í líkingu
við ensku verkamannafélögin.
Hvaðanœfa.
ítalski flugmaðurinn, Umberto
Nobile, flaug í síðustu viku yfir
norðurpólinn. Loftfar hans heit-
ir Italia og er afar-stórt og vand-
að. Loftfarið lagði af stað frá
Kings Bay á Spitzbergen og náði
það áfangastaðnum með heilu og
höldnu. Þaðan sendi Nobile loft-
skeyti til páfans í Rome, Victor
Emmanuels ítalíukonungs og
Mussolini. Eitt af I því, sem
Nobile lét falla fyrir borð, þegar
hann var yfir pólnum, var kassi
mikill, er páfinn hafði ferigið
hopum til að skilja þar eftir.
Einnig ítölsk flögg og fleira.
Var svo snúið við til Kings Bay,
og þegar loftfarið var á leiðinni
þangað, sendi það skeyti og sagð-
ist hafa lent í stormi afar miklum
og þoku. Síðan hefir ekkert frézij
af “Italia” og þykir nú, á mánu-
dag, mjög tvisýnt um þetta mikla
loftfar og þá 17 menn, sem þar
eru innan borðs. Er nú Vika lið-
in síðan það fór frá Spitzbergen,
og hafa verið gerðir út leiðangr-
ar til að leita þess.
• * •
Þeir George H. Wilkins og Carl
B. Nielson, sem nýlega flugu yf-
ir norðurpólinn frá Point Barrow,
Alaska, til Dead Man’s Island í
grend við Spitzbergen, komu til
Oslo og tók stjórnin þar á móti
þeim sem sínum gestum og al-
menningur tók þeim með miklum
fagnaðarlátum.
Lady Heath hefir lokið flugferð
sinni frá Cape Town til London,
sem er hér um bil 10,000 mílur.
Hún flaug þessa leið á 165 klukku-
stundum. Þar með er ekki talinn
sá tími, sem hún stóð við á leið-
inni.
* * *
Jarðskjálftar miklir voru í Peru
16. og 20. þ.m. Manntjón all-
mikið og ákaflegt eignatjón.
* * #
Almennar kosningar, sem fram
hafa farið á Þýzkalandi fyrir
skömmu, sýna að jafnaðarmenn
höfðu nú 1,200,000 fleiri atkvæði
heldur en við síðustu kosningar
fyrir nálega fjórum árum, og hafa
nú tuttugu og eitt þingsæti fram
yfir það, sem þeir höfðu á síðasta
þingi.
Norðmanna hátíðin.
burtu úr borginni þennan dag.
Nöfn þeirra, sem útskrifuðust
af skólanum í þetta sinn, fylgja
hér með:
Úr 11. bekk:
Ellen Arngrímsson,
Ellen Arngrímsson, Carl Bardal,
Ósk Bardal, Jón Bjarnason, Evelyn
Dufault, Sigurður Eggertsson,
Helga Gíslason, Harold Gíslason,
Andrea Soffía Sigurjónsson, Laura
Sturlaugsön, Konrad Polson.
Úr 12. bekk:
Marjorie Grey, Emilia Helgason,
Stefán Johnson, Pétur Thorsteins-
son, Halldór Bjarnason og Vigdís
Sigurdson.
Nöfn þau, er grafin voru á Bar-
dals bikarinn: Arelius ísfeld úr 9.
bekk, Roy Ruth úr 10. bekk, Har-
old Gíslason og Harold Jóhanns-
son úr 11. bekk, og Emily Helga-
son úr 12. bekk.
Taflkappi Canada
Guðjón Kristjánsson.
Getið hefir Verið áður hér í blað-
inu, um hátíð þá hina veglegu, er
frændur vorir Norðmenn ætla að
halda hér í borginni dagana frá
5. til 10. júlí næstkomandi. Er
áætlað, að um 25 þúsund manns
sæki hátíðina, bæði úr Canada og
Bandaríkjunum. Syngur þar einn-
ig 1000 radda söngflokkur.
Vér höfum nýlega átt tal við
ýmsa af helztu mönnum undir-
búningsnefndarinnar, svo sem þá
Kummen ræðismann, L. J. Haug
og Mr. Finsness, og létu þeir all-
ir vel af því, hvernig undirbún-
ingnum skilaði áfram. Verður
frekar getið um hátið þessa í
næstu blöðum og skemtiskrá aug-
lýst. Viljum vér hvetja landa
vora til að fjölmenna á hátíð
þessa, sem bezt þeir mega, og
sýna þar með frændum vorum,
Norðmönnum, verðskuldaða við-
urkenningu.
JÓNS BJARNASONAR SKÓLI.
Ársloka samkoma skólans fór
fram í Fyrstu lút. kirkju á mið-
vikudagskveldið, hinn 23. þ. m.
Dr. Björn B. Jónsson flutti bæn.
Skólastjóri, séra Rúnólfur Mar-
teinsson, stýrði samkomunni og
bauð gestina velkomna. Skemti-
skráin var ágæt og samkoman í
alla staði hin ánægjulegasta og
allvel sótt. Mrs. J. Stefánsson
söng þrjá einsöngva og Mr. H.
Thorlaksson einn. Hljóðfærasveit
sunnudagsskólans lék á hljóðfæri
og samsöng sungu tvisvar Misses
Bjarnason og Sigurjónsson, og
Messrs. Bjarnason og Melsted.
Miss S. Halldórsson flutti ræðu
og sagði sögu Arinbjarnar bikars-
ins og las nöfn allra þeirra, sem
hafa nöfn sín á hann grafinn, og
kallaði fram þá nemendur, sem í
þetta sinn bættust við.
Mr. Haraldur Jóhannsson flutti
ræðu og talaði um Dr. Jón Bjarna-
son, tilgang hans með skólanum
og stefnu hans í mentamálum o. fl.
Forseti kynti aðal ræðumann-
inn, Dean J. W. Matheson, M.A.
Gat hann í því sambandi um
skyldleika lútersku kirkjunnar og
ensku kirkjunnar. Drap einnig á
gætan mentaferil ræðumannsins.
Hann er útskrifaður af St. John’s
College og hefir jafnan starfað
við þann skóla. Hann sá og man
eftir fyrsta hóp íslendinga, sem
komu til Manitoba.
Mr. Matheson flutti því næst
ágæta rseðu. Benti á þörf og gagn
kirkjuskólanna og talaði hvetj-
andi og leiðbeinandi orð til ung-
linganna, sem voru að útskrifast.
Þau Dr. og Mrs. J. Stefánsson
hafa verið burtu úr borginni und-
anfarna mánuði, Dr. Stefánsson
til hvíldar og hressingar.. Forseti
bauð þau hjartanlega velkomin
heim, en þau hafa eins og kunn-
ugt eú jafnan verið ágætir vinir
og styrktarmenn skólans.
í samkomulok gat forseti þess,
að ekki væri ástæða til að ör-
vænta eða missa móðinn, þó ekki
blési ávalt byrlega fyrir Jóns
Bjarnasonar skóla, því þá sögu
hefðu allir aðrir kirkjuskólar að
segja, hvar sem væri.
Forseti skólaráðsins, Mr. J. J.
Bildfell, ætlaði að flytja ræðu á
þessari samkomu, en gat það ekki
vegna þess, að hann þurfti að vera
HÁSKÓLAPRÓFIN 1928.
Læknisfræði, fimta ár:
Einar Hillman Eiríksson.
Pétur B. Guttormsson.
Guðmundur Paulson.
Jóhann Marino Sigvaldason, B.Sc.
Edward Johnson.
Home Economics, fimta ár:
Guðrún Thompson, 1B
Búnaðarfræði, fimta ár:
Björn Pétursson, 1B.
T. R. Thorvaldson.
Fyrsta ár:
Hallur Bergsteinsson, 1B.
Verkfræði, fjórða ár:
T. B. Borgfjörð, II.
F. Pétursson, 1B.
Þriðja ár:
Otto H. Bjarnason, II, (1)
R. O. Paulson, 1B.
Rafmagns verkr., þriðja ár:
C. P. Hjaltalín, 1B.
E. W. Oddleifsson, II (1).
Verkfræði, annað ár:
H. G. Hanson, II (2) s
H. J. Pétursson, 1B. (y2).
Verkfr. fyrsta ár:
B. S. Bjarnason, (II).
I. S. Gíslason, 1B.
A. L. Oddleifsson, II (.y2).
Lyfjafræði, fyrsta ár:
Samuel Goodman, JI (2).
Harold M. Johnson, 1A.
Jóhannes Johnson, ÍA.
Senior Div. in Arts and Science—
Annað ár—Hon. Course:
Harold T. N. Peterson, 12.
Pass Course:
* Margaret Goodman.
Charles W. Johnson, 16.
T. Victor Johnson, 16.
Theodore Sigurdson, 16.
Fyrsta ár:
Ethel Bergman, 16.
Sigurs Gillis, 16.
Beatrice Gíslason, 10.
Gytha Johnson, 16.
Sigurður Sigurðsson, 16.
Junior Div. Arts and Science —
Annað ár:
Hulda F. Blöndahl, 16.
Guðmundur S. Christie, 8.
John Hermanson, 11.
Runa Loptson, 20.
Kristinn Olafson, 20.
Jóhann Stadfeld, 20.
Sigmundur T. Thompson, 16.
Junior Division, fyrsta ár:
Kári H. Bjerring.
Halldór S. Bjai;nason, 8.
Franklin Gillies, 12.
Margaretta Halldórson, 12.
Christina V. Hallgrímson, 16.
Sigurður I. Ingimundsson, 16.
Olafur Johnson, 16.
v
Edward Magnusson, 20.
Magnus T. Paulson, 16.
Jón O. S. Sigurðsson, 12.
Sicholarships: -
Sen. Div., Fyrsta ár:
Sigurjður Sigmundsson, $100.
Electr. Eng., þriðja ár:
Clifford Hjaltalín, $75»
Til Vestur-Islendinga.
Sem kunnúgt er, hefir starf
Heimfararnefndar Þjóðræknisfé-
lagsins orðið opinbert umræðu-
efni. Ekki laust við, að sumt í
þeim umræðum hafi gert henni
örðugt um vik. Fram hjá því vill
nefndin ganga í lengstu lög. Hún
er þess minnug, að eigin húsi er
hætt, er náungans vegguf brennur.
Ljóst er henni og, að “enginn ger-
ir svo löllum líki.” Hið mikla á-
hugamál nefndarinnar er, að há-
Árið 1926, vann herra Guðjón
Kristjánsson sigursveiginn, sem
skákkappi hinnar canadisku þjóð-
ar, í bréfa-viðskiftatafli ((Corres-
pondence Chess), og skaraði langt
fram úr öllum þeim, er um heið-
urinn keptu. Er Guðjón framúr-
skarandi leikinn í þessari merki-
legu list, og hefir %lla jafna lagt
við hana mikla rækt. Er hann
því vel að heiðri þeim kominn, er
honum hefir fallið í skaut.
Guðjón Kristjánsson er Aust-
.firðingur að ætt, og fór til Ves't-
urheims frá Papey.
tíðin 1930 víðfrægi Island og ís-
lendinga að verðugu, og að þátt-
töku Vestur-íslendinga verði svo
viturlega ráðstafað, að hún reyn-
ist oss sjálfum og ættjörð vorri
vegsauki. í því skyni æskir hún,
að ganga fram hjá flokkaríg og
deilum. í þá átt hefir hún viljað
stefna. iSá ásetningur nefndar-
innar er með öllu óbreyttur.
Nefndin heitir að fara þannig
með mál heimfararinnar, að allir
réttsýnir menn megi vel við una.
En margt er það í starfi og á-
formum nefndarinnar, sem örðugt
er að skýra almenningi frá í
blaðagrein á þessu stigi málsins,
án þess að í því felist lítilsvirð-
ing gagnvart fjöldanum.
Naumast hefðu góðir þegnar
gert þá kröfu til fyrirliðanna á
styrjaldarárunum, að frá öllum
ráðagerðum og ráðstöfunum væri
þegar hermt í blöðunum. En í
þingtíðindum frá tveimur eða
þremur síðustu Þjóðræknisþing-
um, hefir almenningur átt þess
kost, að kynnast heimferðarmál-
inu eins og þá stóðu sakir.
Einnig hefir margt hamlað því,
að allir nefndarmenn hafi getað
sótt fundi. Þannig gátu tveir
nefndarmenn, er báðir njóta al-
mennings hylli og báðir skipa
embætti með hinní canadisku
þjóð, ekki sótt síðustu fundi. Var
því mættum nefndarmönnum
þeim mun örðugra að binda enda
á sum atriði, er fyrir fundinum
lágu. Eru allir góðfúsir menn á
það mintir.
Hér skal því á það vikið, er
einkum vakir fyrir nefndinni í
sambandi við undirbúning heim-
farar 1930:
1. Nefndin telur þessa þúsund
ára hátíð alþingis á íslandi ein-
stætt tækifæri til þess að umheim-
urinn kynnist íslandi og íslend-
ingum. Menningin íslenzka og á-
gæta, er öllum þorra erlendra
þjóða ókunn, ekki sízt hér vestan
hafs. Sú skylda að auglýsa ís-
land í því efni, hvílir efalaust á
herðum vor Vestur-íslendinga. Og
sú skylda er víðtæk og vandasöm.
Um þingræði og lýðstjórnar fyr-
irkomulag íslendinga, og önnur
áhrif frá þjóð vorri á enska menn-
ing, ætlast nefndin til að ritað
v^-ði í ýms merk tímarit hérlend
af þeim fræðimönnum, er nefndin
fær bezta til þess starfa.
2. Að fá, ef unt er, aukna við-
urkenning fyrir ísland og íslend-
inga frá hérlendum þjóðum, t. d.
myndastyttu af Leifi Eirikssyni
frá Bandaríkjunum, og líkneski
af Thomas H. Johnson frá Canada-
þjóðinni,
3. Að stuðla að aukinni rækt-
arsemi við þjóðararfinn íslenzka
og einhug meðal allra fslendinga,
NÚMER 22
1
Kirkjuþingið 1926.
Hið fertugasta og fjórða ársþing Hins evangel-
iska lúterska kirkjufélags íslendinga í Vesturheimi
verður sett með opinberri guðsþjónustu og altaris-
göngu kl. 11 f.h. miðvikudaginn þann 20. júní 1028,
í kirkju Melanktonssafnaðar í Upham í Norður-
Dakota. Er það í hinni svo kölluðu Mouse River
bygð. Búist er við, að þingið standi yfir dagana
20.—24. júní og endi því með guðsþjónustum og há-
tíðahaldi sunnudagsins. Eru söfnuðir kirkjufé-
lagsins beðnir að minnast þess, að senda erindreka
á þingið eftir því sem þeim er heimilað að lðgum.
Embættismenn og fastanefndir eiga að leggja fram
skýrslur sínar á fyrsta þingdegi, og eiga engar und-
anþágur að vera frá þeirri reglu. Einnig eru allar
fastanefndir beðnar að leggja fram ákveðnar tillög-
ur í þeim málum, er þær hafa með höndum.
Starfsskrá þingsins og annað þar ^ð lútandi,
verður nánar auglýst síðar.
Glenboro, Man., 15. apríl 1928.
. K. K. Ólafson,
forseti kirkjufélagsins.
og í því skyni rita í íslenzk blöð
og tímarit.
4. Það er alkunna, að heima-
þjóðin hugsar með fögnuði til
heimsóknar Vestur-íslendinga í
sambandi við hátíðina. Því frem-
ur telur nefndin. það metnaðar-
mál, að þessi heimför Vestur-ís-
lendinga verði vegleg og fjöl-
menn. Nefndin skoðar það höfuð-
atriði, að alt T sambandi við þá
för reynist gildur og góður vitn-
isburður, hjá hérlendum þjóðum,
um kosti og kjörgripi ættlands-
ins og heimaþjóðarinnar. -
5. Sömuleiðis telur nefndin
æskilegt, að viðeigandi minnis-
merkjum um ísland, Islendipga og
hátíðina verði komið upp, bæði í
Ottawa og Washington, D. C.
6. Nefndin er fullviss um
brýna þörf á samtökum og sam-
vinnu meðal Vestur-íslendinga
alment um hentug farbréfakaup
og ýmislegt annað, er beinlínis
snertir ferðalagið 1930.
Fyrir henni vakir sem eitt augna-
mið heimferðarinnar, að sem
flestir eigi þess kost, að sjá ætt-
jörð sína og þjóð á þessari miklu
hátíð hennar. Hún vill á þan’n
hátt styðja að því, að íslenzkur
æskulýður hér vestra, geti með
eigin augum séð sðgulandið og
þjóðina. Hún vill gera för þessa
sem aðgengilegasta og ánægjuleg-
asta hinum eldri börnum íslands
hér vestra, er um hálfrar aldar
skbíð dreymt hefir um að sjá aft-
ur Fjallkonuna áður en þau leggja
upp í langferðina síðustu og
miklu.
7. Eins og gefur að skilja, er
nefndin ófús til að selja þegar af
hendi slikan undirbúning í hend-
ur einhverju flutningsfélagi, er
einvörðungu myndi hugsa um
verzlunar hlið fararinnar, en ó-
hjákvæmilega ganga fram hjá eða
vanrækja hina menningarlegu og
þjóðlegu hlið fyrirtækisins, er
nefndin að sjálfsögðu telur aðal-
atriði.
8. Engum getur dulist, að slíkt
starf, auk fjölmargs, er hlýtur að
koma í ljós, þegar tekið er til
starfs fyrir alvöru, verður ekki
unnið án verulegra útgjalda.
9. Til ,að framkvæma það, er
fyrir nefndinni vakti, sá hún þann
veg einn færan, að léita opinbers
fjárstyrks hjá stjórnarvöldum
Manitoba og Saskatchewan fylkja,
“til starfsemi sinnar“, eins og
blað stjórnarinnar á fslandi,
“Tíminn”, kemst réttilega að orði,
en alls eigi sem styrk til farbréfa-
kaupa fyrir nokkurn einstakling,
er heim kann að fara 1930.
Nefndin lítur svo á, að hér sé
því ofaukið, að færa ástæður og
geta um fordæmi fyrir slíkri
styrkbeiðni. —
Benda mætti þó á það, að Norð-
menn biðja um $30,000 styrk, til
að halda þjóðræknisþing sitt i
Winnipeg, í byrjun júlímánaðar
næstkomandi. Hvergi er þess enn
getið, að með því sé þjóðernis-
heiðri þeirra misboðið.
10. Samkvæmt . því framan-
skráða, hafa fylkin Manitoba og
Saskatchewan lofað nefndinni til
undirbúnings heimförinni, upp-
hæð er nemur alls sex þúsund
dollurum frá báðum fylkjunum.
Stjórnin í Saskatchewan hefir
sent gjaldkera nefndarinnar
$1,000, sem eru í hans vörzlum.
Hér ber að geta þess, að er
þ’ngmaðurinn íslenzki í Saskatch®-
wan-þinginu, bar fram tíðindin
um hátíðahaldið á íslandi 1930 og
tilmæli nefndarinnar, keptu stjórn-
málaleiðtogar fylkisins hver við
annán um að víðfrægja menning
íslands og íslendinga, og kom öll-
um flokkum, — og að því er vér
bezt vitum, — öllum þingheimi
saman um, að hér væri einungis
um verðskuldaða viðurkenning að
ræða, til barna þess þjóðfélags, er
lagt hefði grundvöll brezks þjóð-
ræðis.
Sú styrkveiting var því opinber
og einhuga sæmdarvottur gagn-
vart oss Iselndingum, en alls eigi
auðmýking.
11. Loks ítrekar nefndin, sem
áherzlu atriði, að framkvæmd
framanskráðra hugsjóna og ein-
ing allra íslendinga um þetta
starf, er hennar aðal áhugamál,
en alls eigi fjármálin, eða það,
hvernig nauðsynlegs útgjaldaeyr-
is er aflað, þótt það hafi, því
miður, orðið ágreiningsefni.
Að þessu athuguðu sér nefndin
ekki fært, eins og málið stendur,
að hafna þeim styrk, er Manitoba
og Saskatchewan fylkin hafa lof-
að, og um leið fórna öllum fram-
kvæmdum, er fyrir nefndinni vaka.
Nefndin getur því að erns hafnað
þessari fjárveitingu, að Vestur-
íslendingar leggi sjálfir fram fé
til að annast nauðsynleg útgjöld
nefndarinnar, er nemi þeirri upp-
hæð, sem að ofan er nefnd.
Þyrfti slík samskot að vera komiij
inn um 1. nóvember næstkomandi,
eða að öðrum kosti nægileg trygg-
ing fengin fyrir svipaðri upp-
hæð.
«
12. Að síðustu leyfir nefndin
sér að brýna fyrir öllum hugs-
andi íslendingum, að láta ekkert
kapp gera þetta að nýrri Berg-
þórshvolsbrennu, er vinnur sam-
búð manna og öllu íslenzku fé-
lagslífi hér vestra óbætanlegt
tjón.
Jón J. Bildfell,
Jónas A. Sigurðsson.
Rögnv. Pétursson.
G. S. Grímsson.
G. B. Björnson.
A. P. Jóhannsson.
Árni Eggertsson.
Jakob Kristjánsson.
* * *
Aths.—Yfir símann bað einn af
heimfararnefndarmönnunum oss
að stryka út úr handritinu þenna
setningar-hluta: “Nefndin getur'
því aðeins hafnað þeirri fjárveit-
ingu, ef Vestur-lslendingar” o. s.
frv., en bæta þar inn í í staðinn:
“En þar var samþykt í einu hljóði,
að fénu skyldi ekki varið til und-
irbúnings heimfararinnar, ef V.-
ísl.” o. s. frv.— Þrír nefndarmenn,
er vér áttum tal við, kváðu breyt-
ingu þessa rétta, en með því að
vér gátum ekki náð í séra Jónas
A. Sigurðsson, er ofanskráða grein
reit, sáum vér oss ekki fært að
breyta handritinu án hans vit-
undar. — Ritstj.