Lögberg - 11.10.1928, Blaðsíða 4

Lögberg - 11.10.1928, Blaðsíða 4
Bls. 4 LÖGBERG, FIMTUDAGINN 11. OKTÓBER 1928. Jögberg Gefið út Kvern Fimtudag af The Col- umbia Press Ltd., Cor. Sargent Ave. & Toronto Str., Winnipeg, Man. Tnlstmari N-632? oÉ N-6328 Einar P. Jónsson, Editor í Otanáskrift til blaðsins: TffE COLUMBI^ PRESS, Ltd., Box 3171, Winnlpsg, M»n- í; Utanáskrift ritstjórans: EOiTOR LOCBERC, Box 3171 Winnípeg, IRa*. Verð $3.00 um árið. Borgist fyrirfram Ths "Lögber*" ts prtntad and puóllshed br The Oolumbla Preas, Lámlted, Ln the CoJumbla Butldlng, 896 S&rgent Ave-, Wlnnlpeg, Manitoba. Óverjandi afstaða Háværar raddir hafa komið fram um það, á þingi Þjóðbandalagsins, því, er staðið hefir yfír nndanfarandi vikur í Geneva, að eigi að- eins væri það réttlætanlegt, heldur og frá sið- ferðislegu sjónarmiði beinlínis sjálfsagt, að setulið Breta, Frakka og Belgíumanna í Rínar- héruðunum, yrði kvatt tafarlaust heim. En þótt undarlegt megi virðast, þá sættu kröfur þessar slfkri mótspyrnu, að heita má að alt standi við það sama, sem verið hefir. Slík af- staða virðist með öllu óverjandi, ekki sízt er tillit er tekið til þess, að nú hafa Þjóðverjar gengið í Þjóðbandalagið, auk þess sem þeir hafa mótþróþlaust, nákvæmlega framfylgt skuldbindingum þeim öllum, er Versala-samn- ingarnir lögðu þeim á herðar. Því þá að ala á óvildinni lengur, eftir að þjóðir þær allar, er í styrjöldinni miklu tóku þátt, hafa nú gengið í eina og sömu bræðralagsheild? Ekki væri það úr vegi, við hugleiðing þessa máLs, að íliuga vitund hvað á dagana hefir drif- ið, frá því er Versalasamningarnir voru nndir- skrifaðir. Má í því sambandi einkum og sérí- lagi benda á tvo merkis-atburði, er hreytt hafa mjög til um hugarafstöðu hinna ýmsu þjóða, gagnvart. þeim samningum. Er hér átt við niðurstöðu Locarno stefnunnar og Kellogg- sáttmálann. Ganga nýmæli þessi hvort um sig, drjúgum lengra í friðaráttina, en Versalasamn- ingarnir nokkru sinni gerðu, og ná að sjálf- sögðu engu síður til Þjóðverja, en annara þjóða. Það stendur öldungis á sama, hvernig teygja má hina lagalegu hlið Versalasamninganna. Frekari dvöl erlends setuliðsri Rínarhéruðun- um, verður aldrei réttlætt með því. Um hitt verður ekki deilt, að upp frá þeim degi, er Þjóð- verjar innrituðnst í Þjóðbandalagið, og nú síð- ar gerðust aðiljar að Kellogg-sáttmálanum, þá eiga þeir að öllu leyti tilkall til sömu réttinda og allar þær^þjóðir aðrar, er í Þjóðbandalaginu standa, og fallist hafa jafnframt á Kellogg- sáttmálann, orð hans og anda. Frekari dvöl hins erlenda setuliðs í héruðunnm við Rín, gæti haft all alvarlegar afleiðingar í för með sér, því í raun réttri felur hún ekki annað í sér, en á- stæðulausa tortrygni við nýtt lýðveldi, sem önnum kafið er við það göfuga hlutverk, að gróðursetja hjá sér hugsjónir hins sanna lýð- ræðis. Eftir því, sem blaðinu Manchester Guardian segist frá, einu merkasta blaðinu, sem gefið er út innan vébanda hins brezka veldis, hefir það verið síður en svo, að framkoma setuliðs handa- manna í Rínarhéruðunum. geti skoðast eftir- breytnisverð. Farast blaðinu þannig orð: “ Setnlið það, er hér um ræðir, heldur sýknt og heilagt heræfingar á þýzkri grund. Er þar daglega látið sem verið sé að verjast einhverj- um ógnar árásum af hálfu Þjóðverja, sem nú eru vitanlega óhugsanlegar með öllu, og því í rauninni ekkert annað, en afkáralegur skrípa- ledkur. Eggjað er til atlögn gagnvart ein- hverjum þeim óvini, sem ekki er til. Eólk er tekið fast og sett í varðhald að ástæðulausu. Lagt er hald á brýr, stórhýsi og járnbrauta- stöðvar. Húsekla er mikil með þýzku þjóðinni um þessar mundir. Ekkert tillit er þó tekið til þess, heldur em hús þau flest í Rínarhéruðun- um, er friðsamir, þýzkir borgarar gátu illa-án verið, fengin yfirmönnum setnliðsins fyrir hinn brezka, franska og belgiska her. Alt er þetta gert með það fyrir augum, að knýja þýzku þjóðina til þess að bjóða fram einhverja nýja góðkosti, áður en til þess komi að hún fái ó- hindruð umráð vfir landinu, sem henni einni ber. Drengilegra hefði það verið, að loka land- inu fyrir innflutningi vista, leggja hald á , skipastól þjóðarinnar, og kúga hana þar með til fylstu undirgefni skilmálalaust, í stað þess að hanga í yafasömum bókstaf Versalasamn- inganna og halda setuliðinu við Rín, eins lengi og þrengsti bókstafsskilningnr téðra samninga framast leyfir. En nú mun í raun og sann- leika lagahfið málsins vera slík, að tvísýnt þvkir jafnvel, hvort samkvæmt henni, sé rétt- lætanlegt að halda setuliði þessu á fvrgreind- nm stöðvum deginum lengur. Gert er ráð fyrir því, samkvæmt 429. grein Versalasamninganna, að setulið bandaþjóðanna í Rínarhéruðunum skuli kvatt heim í þrennu lagi, eða á þrem tímabilum á fimtán árum. — Fyrsta sveitin var kvödd heim árið 1925, sú næsta á að fara 1930, en hin síðasta 1935. í sambandi við tvö síðamefndu tímabilin skal þess getið, að því jið eins má kveðja hlutaðeig- andi herdeildir heim, að Þjóðverjar hafi á eng- an hátt bragðist fyrirmælum friðarsamning- anna. En nú kemur annað atriði til greina, sem ekki er unt að ganga þegjandi fram hjá. 1 431. grein friðarsamninganna er það skýrt og ótvírætt tekið fram, að hið erlendá setulið í Rínarhéraðunum, skuli tafarlaust kallað lieim, nær sem vera vill, áður en fimán ára hernáms- tímabilið sé á enda, svo fremi, að Þjóðverjar hafi trúlega fullnægt öllum þeim kvöðum, er af .friðarsamningumim leiddi. Fram að þessum tíma hafa Þjóðverjar full- nægt út í æsaf hverju einasta ákvæði friðar- samninganna, og það' svo greinilega, að ekki verður um vilzt, sem glegst má ráða af síðustn skýrslum í sambandi við greiðslu skaðabót- anna. Þýzka þjóðin er sér þess fyllilega með- vitandi að svo er, og þess vegna krefst hún þess, að fyrirmælum 431. greinarinnar sé taf- arlaust hrundið í framkvæmd. Að þessu hafa Frakkar og Bretar ekki viljað ganga, hveraig svo sem því er varið, því sjálfum hlýtur þeim að vera ljóst, sem aðiljum friðarsamninganna, að ákvæði því, er hér um ræðir, var ekki skotið þar inn út í hött. Ákvæði þetta verður ekki réttilega skilið nema á einn veg. Því þá að vera að fálma í kring um kjaraann, eins og kött- ur í kring um heitt soð? Fram hjá þessari staðreynd verður heldur ekki gengið, þó reynt vrði að haldai því fram, að tilfinnanlegt ósam- ræmi ætti sér stað, milli þesskra tveggja fyr- nefndu greina friðarsamninganna. En samt er það nú engu að síður á hártogun í þessa átt, sem reynt er að verja áframhald setuliðsins í Rínarhéruðunum. ’ ’ Það stendur öldungis á sama, frá hvaða sjónarmiði að mál þetta er skoðað, — vegurinn út úr ógöngunum er ekki nema einn, samkvæmt orðalagi og anda 431. greinar friðarsamning- anna. Alt annað brýtur í bága við tilgang Locarno stefnunnar og Kellogg sáttmálann, og er miklu fremur líklegt til þess, að kveikja tor- trygni og úlfúð, í stað þess að efla samlyndi og bræðralag þjóða á meðal. Garnet hveiti Einn af nafnkunnustu sérfræðingum landbún- aðarráðuneytisins í Ottawa, Mr. L. H. New- man, ferðaðist víða um Vesturfylkin, meðan á kornslætti stóð, til-þess sérstaklega að kvnna sér þroska Reward og Garaet hveititegund- anna. Lét hann hið bezta af árangri fararinn- ar, er heim kom, og sagði, að báðar þessar hveititegundir, mvndu eiga fyrir sér glæsilega framtíð í Sléttufylkjunum. Vora þær, hvor um sig, reyndar um all-langt skeið í tilraunastöðv- um sambandsstjórnarinnar, áður en bændur fóru alment að nota þær. Ræktun Reward hveit- isins, er tiltölulega ný, enda reyndu hana ekki í ár í Vesturlandinu, nema 467 bændur. Ekki telur Mr. Neivman það enn fullsannað, hve vel hveititegund þessi þoli drep, eða ryð, sem sumir kalla, því sú plága gerði tæpast vart við sig svo nokkru næmi á síðasta uppskerutímabili. Þó þykir honum flest benda til þess, að um þolna og þrautseiga hveititegund sé að ræða, þar sem Reward hveitið er. Tilraunir bænda með notkun Garnet-hveitis, era margfalt víðtækari, og þarafleiðandi drjúg- nm meira á þeim að byggja'. Fyrstu tilraunir með þá hveititegund, voru gerðar á Central fyr- irmyndarbúinn, í grend við Ottawa, sumarið 1914. Fimm árum síðar, voru gerðar tilraunir með ræktnn Garnet hveitis í tilraunastöðvum Vesturfylkjanna. Árið 1925 var því sáð í 320 ekrar, er gáfu af sér til samans 9,700 mæla. — Arið 1926, voru boðnir fram til útsæðis, 6,954 mælar af Garnet hveiti, og skyldi enginn einn bóndi meira fá en f jóra mæla. Af tilboði þessu gerðu sér gott 2,826 bændur, er fengu frá tvo til fjóra mæla hver. Reyndist uppskeran hin ákjósanlegasta, og vakti með bændum alment traust á þessari nýju hveititegund. Nú í ár mátti sjá akra með Garnet hveiti hér og þar um öll Sléttufylkin, sem og í Peace River dalnum, þar sem fram að árinu 1903, engin lif- andi sála virtist láta sér detta í hugarlund, að hveitirækt gæti komið til greina. Garaet- hveitið er hráðþroskaðra, en flestar aðrar hveititegundir, og þess vegna slapp það að heita mátti alveg við frost það, er mestan usla gerði í Vesturlandinu þann 22. ágúst síðastlið- inn, en þó einknm og 'sérílagi FSaskatchewan. Það var forgöngu og framsýni landbúnað- arráðuneytisins að þakka, að hveititegundir þessar, sem nú hafa nefndar verið, Garnet og Reward, voru fyrst innleiddar, og er hið sama að segja um Marquis hveitið. Engan veginn er það óhugsandi, að á næstunni knnni einhver enn þá miklu þolnari hveititegund að ryðja'sér til rúms, bændum og búalýð til ómetanlegra hagsmnna. Litið undir löfin Frá því fyrsta að deilur hófust út af f járbetli heim- fararnefndarinnar, hafa ýmsir skotið örvum sínum, bæði í lausu máli og ljóðahnoði til Mr. Hjálmars Berg- manns á kostnað ógæfumannsins Ingólfs Ingólfssonar Ekki er það meining min með þessum línum, að bera blak af Mr. Bergman, þess gerist engin þörf. Við það munu þeir fúsast kannast, sem skifst hafa höggum við hann i þessari deilu. Hins vegar finst mér að- ferðin svo lúaleg, að eg get tæpast hugsað mér nokk- urn Islending svo hjartalausan, að hann geti níðst á varnarlausum aumingja manni, sem orðið hefir fyrir því hryllilega áfalli að vera dæmdur til æfilangrar svartholsvistar, eða með öðrum orðum, að hjara dauð- ur. Halda virkilega þessir “ritgosar,” sem með slíku athæfi, sem þessu, eru að leika sér að óförum annara, að sár þessa brjóstumkennanlega mæðumanns, og einnig skyldfólks og aðstandenda séu ekki nógu djúp og svíð- andi, þó ekki séu þau höfð að skopi af óvönduðum mönnum i opinberu 'blaði? Tæplega vilja þessir menn láta telja sig í hópi þeirra, sem grípa til rógs þegar rök bresta. Þeir menn, sem ekki þora að ganga á móti mótstöðumönnum sinum á heiðarlegri hátt en það, að þurfa að bera fyrir sig sem skjöld, varnarlausan og fyrir fram helsærðán einstæðing, ættu að fyrirverðá sig, að láta til sín heyra, jafnvel hvað sterka löngun, • sem þeir hafa að flaðra upp að f járbetlinu, eða hversu styrk-soltnir sem þeir kunna að vera. Best eru þessir menn komnir í sínu eigin eldhús- horni, þar sem þeim gefst svigrúm að “tútna” út af tuddaskapnum, sjálfum sér og húskörlum sínum til dægrastyttingar. Hér mætti skjóta inn í því, sem Stephan G. réttir að slettirekunni: Þú fer eins og áin okkar: ónýtt gagn í vatnsfult hafið. Einkennilegt er, að mennirnir, sem leikið hafa þennan ódrengskap, skuli vera meðlimir Þjóðræknis- félagsins. Félagsins, sem tók að sér forystu i því að frelsa Ingólf frá dauðadómnum. Hvernig getur smo þetta sama félag látið slika ósvinnu sem þessa fram hjá sér fara mótmælalaust, að stiklað sé á sorgarat- burði lánleysingjans og honum þar méð haldið'á lofti1— að eins til að geta hefnt sín á öðrum? Hvað skyldu þeir hugsa, sem af meðaumkunarsemi og góðvilja lögðu fram féð til hjálpar þessum einstæð- ing? Skyldu þeir hinir sömu vera því meðmæltir lað seilst sé yfir axlir sakborningsins með spjótalög til lögfræðingsins, sem ráðinn var honum til varnar, og eftir því sem séð verður, fyrir þá sök eina, að hafa unnið málið, sem honum var trúað fyrir? Tæplega getur maður trúað þvi, að þeir, sem umráð höfðu með sjóðnum, hafi ekki talið líf mannsins þess virði, sem fyrir það var horgað. í sjöunda árgangi Þjóðræknis- félags tímaritsins, bls. 130, farast forseta félagsins séra Allbert E. Kristjánsson þannig orð um starfsemi Mr. Bergmanns í sambandi við Ingólfsmálið: “Lög- maðurinn, sem ráðinn var i málið, hr. Hjálmar A. Bergmann, hefir sýnt frábæran dugnað og skarp- skygni í allri meðferð málsins, og á hann heiður skilið fyrir starf sitt í þvi sambandi.” Þannig lítur þá forseti Þjóðræknisfélagsins á mál- ið. Um hvað eru þá allar dylgjurnar og glósurnar í þessu sambandi. Eða er það augna meðalið gamla— rykið—sem sífelt er þyrlað í augu fólksins, svo síður geti það veitt eftirtekt hvert stefnir í styrkmálinu. Heldur fer að veröa lítið úr góðverki Þjóðræknis- félagsins gagnvart Ingólfi, þegar það líður sínum eigin meðlimum að halda raunum hans á lofti, o^telja eftir féð, sem aðrir borguðu, lífi hans til lausnar. Vænta mætti að Þjóðræknisfélagið liti þá eftir því, að Ingólf- ur yrði ekki fyrir frekari halla, en við lífgjöfina. En hvað skeður ? Þjóðræknisfélagið gerir sér hægt uin hönd og 'slær eign sinni yfir hvert eitt einasta cent, sem eftir er af sjóðnum, sem nam $882.67 þegar húið var að draga frá allan kostnað. Taka mætti hér fram, að þetta var gert í algjörðu leyfisleysi þeirra, er féð lögðu fram, og einnig án þess að hafa nokkurn siðferðislegan rétt til slíks athæfis. Réttur lítilmagnans var þarna fót- um troðinn og það af sjálfri þjóðrækninni. Þetta fá- heyrða gjörræði mætti svo hamrammri mótspyrnu, að þeir, sem atkvæði greiddu gegn uppástungunni heimt- uðu nöfn sín bókuð, og var það drengilega gert. Eitt- hvað hefir þessum mönnum þótt stórkostlega varhuga- vert, um það er ekki að villast. Þessi upphæð, sem er hátt á níunda hundrað dala, og er aleiga Ingólfs, á að notast sem byrjun að bygg- ingarsjóði til samkomuhúss fyrir Þjóðræknisfélagið. Dáindis fögur byrjun!! Óneitanlega finst mér það alt annað en fagurt, að hugsa til þess, að maður, sem dæmdur er til æfilangrar fangelsisvistar skuli eiga að byggja skemtisal yfir okkur, sem frjálsir erum og svo lánsamir að geta notið þeirra gæða, sem lífið hefir að bjóða. Vonandi sjá nú þessir menn sig um hönd og láta féð af hendi, áður en um það spinst annar deilu- eldur. Ingólfur á féð, og engin annar. Honum var það gefið. Það þarf naumast að taka það fram, að á ýmsan hátt mætti létta raunir hans á ári hverju með vöxtun- um af sjóðnum. Höfuðstóllinn gæti komið honum vel, ef hann lifir það að fá frelsi. Ekkert er líklegra en hann standi þá uppi ráðþrota og vinalaus, stór-lamaður á sál og líkama. Heppilegast væri að tekin yrði til greina hin drengilega 'bending hr. Árna G. Eggerts- sonar lögfræðings frá Wynyard, “að afgangur varnar- sjóðsins sé geymdur í Provincial Savings Bank, í sér- stökum ‘trust account.’ ” ■ Ekki er nema sjálfsagt að birta nöfn þeirra manna, sem svo drengilega börðust gegn því, að Ingólfur væri sviftur eigum sinum. Bæði er það réttmætt gagnvart mönnunum sjálfum og einnig svo almenningi gefist kostur á að vita hverjir þeir menn voru, sem bentu þarna Þjóðræknisfélaginu i þá áttina, sem til heilla horfði. Tillagan, sem var breytingartillaga við breytingar- tillögu var samþykt með 41 atkv. gegn 10 atkv/, en þeir sem atkv. greiddu gegn till. voru þessir: Ásmundur P. Jóhannsson, Grettir Leó Jóhannsson, Jón J. Bíldfell, Einar Páll Jónsson, ívar Hjartarson, séra Guðmundur Árnason, séra Friðrik A. Friðriksson J. S, Gillies, Sigurbjörn Sigurjónsson, Björn Pétursson. Nöfn þessara manna eru íslendingtim vel kunn og ekki virðist hægt að segja að hér séu smæstu týrurnar, sem “til vegs visa.” Þegar kápunni verður svift af Ingólfssjóðs með- ferðinni, gefst almenningi án efa kostur á að kynnast réttmæti aðdróttananna í þvi sambandi, sert; notaðar hafa verið sem vopn i styrkdeilunni. Eg hefi aðeins litið undir löfin. Jónas Pátsson. Elzta Eimskipa-samband Canada. 1840—1928 Skrifið til: THE GUNARD IJNE 270 MAIN STREET, WINNIPEG, MAN. Cunard eimskipafélagið býður fyrirtaks fðlks- flutninga sambönd við Noreg, Danmörk, Finnland og ísland bæði til og frá canadisk- um höfnum, (Quebec I sumar). Cunard eimskipafélagið hefir stofnsett ný- lendu- og innflutningsmála skrifstofu I Win- nipeg og getur nú útvegað bændum skandi- navískt vinnufólk, bæði konur og karla. Skrifið á yðar eigin tungumáli til undirritaðs félags, er veita mun allar upplýsingar 6- keypis. pað er sérstaklega hentugt fyrir fölk, sem heimsækja vill skandinavisku löndin, að ferð- ast með Cunard skipunum. Eitt meðal hinna mörgu hlunninda, er Cun- ard félagið býður, er það að veita gestum tækifæri á að svipast um í London, heimsins stærstu borg. eða til 10,053 Jasper Ave. EDMONTON OíSÍ eða 209 Eight Ave. CALGARY eða 100 Pinder Block Canada framtíðarlandið Sambandsstjórnin hefir í Al- berta útmælt svæði til skemti- garða (Parks), er nema 4,357,660 ekrum. Eru þau kölluð: Jasper, Rocky Mountain, Waterton Lakes, Buffalo, Elks Island og Antelope. Jasper svæðið er um 2,816,000 ekr- ur, en Antelope skemtisvæðið um 5,020. Skemtigarðar hafa stór- mikla þýðingu fyrir þjóðfélagið. Eru þeir fyrst og fremst til hvíld- ar og eins eykur blómskrúð þeirra mjög á fegurðartilfinningu fólks og ást þess á dýrð náttúrunnar. Draga svæði þessi að sér árlega mikinn straum ferðafólks, einkum þó frá nágrannaþjóðinni, Bar.da- ríkjunum. Allmikið af ferðafólki heimsækir Canada að sumrinu til, bæði frá Norðurálfunni og austan úr löndum. Jasper Park liggur með fram aðalbraut þjóðeignakerfisins — Canadian National Railways, um 260 mílur vestur af Edmonton- borg. Getur þar að líta fljót og stöðuvötn, skóga og hið fegursta fjall-lendi. iStreymir þangað fjöldi fólks að sumrinu til, og skemtir sér við fjallgöngu og veiðar. Rocky Mountain Park, þar sem Banff liggur, er einn af þeim stöðum, sem hafa dregið að sér mesta athyglina. Er hann um 80 mílur fyrir vestan Calgary. Be” þar fleira hrífandi fyrir augu, en í nokkrum öðrum skemtigarði á þessu meginlandi. Náttúrufegurð er þar óviðjafnanleg. Stór og hag- kvæm gistihús er þar að finna, með öllum þeim nútíðarþægind- um, er hugur ferðamannsins frex- ast fær ákosið. Eru þar heitar laugar, sem mjög eru notaðar til heilsubóta. Þyrpist fólk þangað úr öllum áttum, einkum það er af gigtveiki þjáist. Buffalo Park, sem liggur við Wainwright, tekur yfir meira en hundrað þúsund ekrur Er þar mikið af allskonar dýrum Eru þar nú um fjórar þúsundir af Buffaloes, og auk þess mikið af Elks. Waterton Park, sem er 270,720' ekrur að ummáli, liggur í suðvest- urhluta fylkisins. Er landslag og útsýni þar hið allra fegursta. Sábkir þangað mjög margt fólk frá Lethbridge, Macleod, iPincher Creek, Carston og fleiri bæjum og bygðarlögum. Er þar mikið af ám og vötnum, og skemtir fólk sér þar við siglingar, róðra og veiði- farir. Elk Island Park er fullar tíu þúsund ekrur að ummáli. Er þar mikið um elkdýr, músdýr og Cari- bou, en lítið um buffalos. Svæð- ið liggur í grend við Lamont. Antelope Park liggur í suðvest- ur hluta fyikisins. Er þar tals- vert af antilopu-hjörðum. Samgöngur í Alberta-fylki, eru upp á það allra bezta. Meginbraut C. P. R. félagsins, liggur um þvert fylkið gegnum Calgary. Aukalína frá Moose Jaw, liggur norður og suður til Lacombe. Og önnur braut, er liggur um Saskatoon. tengir Edmonton við Winnipeg. Einnig hefir C. P. R. félagið Iínu, er tengir fylkið við Great Falls og Montana, og innan skamms verður fullgerð önnur járnbrautarlína, er tengir saman Lethbridge og Weyburn. Línur Þjóðeignakerfisins — Canadian Natii^nai Railway, er áður nefndist Canadian Northern og Grand Trunk Pacific, liggja gegn um Edmonton og einnig þvert um fylkið. Aukalína tengir sam- an Saskatoon og Calgary og önn- ur er nær til Fort Murray við Lower Athabaska frá Edmonton. Báðar meginlínur þjóðeignabraut- anna liggja um Edmonton og Cal- gary. Einnig hefir félagið marg- ar hliðar álmur, er liggja inn í flest akuryrkju- og námahéruðin. Edmonton, Dunvegan og Brit- ish Columbia járnbrautin gengur frá Edmonton til Spirit River, til afnota fólki því, er býr sunnan megin Peace-árinnar. Frá Mc- Lennan bænum liggur járnbraut- arlína norður til Peace River og yfir um ána, til mikilla hagsmuna fyrir fólk, er að norðan og vestan býr og þá, sem þangað kunna að flytjast í framtíðinni Fylkis stjórnin hefir allajafna látið sér næsta umhugað um, að bæta samgöngurnar, svo bændur hefðu sem allra greiðastan gang að markaði fyrir vörur sínar. Héraðsvegi er stöðugt verið að leggja og er búist við, að notkun tjörusands úr Athabaska hérað- inu til ofaníburðar, muni hafa mikil og góð áhrif á vegalagning- ar og viðhald vega. í Viðbót við það, sem fylkis- stjórnin og stjórnir hinna ýmsu sveitarfélaga leggja til veagbóta, leggur sambandsstjórnin fram all- mikið fé til lagningar þjóðvega og viðhalds þeirra. Fjórir þessara aðalvega liggja frá austri til vest- urs. Einn liggur um Medicine Hat og fylgir aðallínu C.P.R. fé- lagsins um Calgary og Banff, til British Calumbia; annar frá Crows Nest Pass; hinir ná lengst inn í fylkið um Lacombe, Wetas- kiwin og Edmonton. í norður og suður liggja þjóðvegir frá Atha- baska, um Edmonton, Calgary og Iæthbridge, alla leið til Coutts. Símakerfið er eign stjórnarinn- ar, eða fylkisbúa. Firðlínur liggja frá Coutts til Athabaska og frá borgum austurfylkisins til Banff og Entwistle. Veita línur þessar not fólki á 1,500 fermílna svæði, þar sem íbúatalan er um 600.000. Firðlínurnar eru til samans um 25,000 mílur á lengd. Alls eru 719 bæir í fylkinu, sem not hafa af símasamböndum þessum. Yfir 45,000 símaáhöld eru í notkurr einstakra manna, þar af eru 14,000 á bændaheimilum. Bæði járnbrautarfélögin, Car1- adian Pacific félagið og Canadi- an Natiönal Railways, hafa sín eigin símakerfi. Víðáttumikil flæmi í Alberta. einkum suður og suðaustur hlut- anum, eru því nær skóglaus, eða skógurinn þá svo smáger, að 1 ítt hæfur getur talist til húsagerðar. Talsvert er þó um allhátt kjarr, sumstaðar, er veitir búpeningi sæmilegt skjól. Með fram ánum, er aftur á mófci víða talsverður skógur, einkum greni. í hinum norðlægari héruðum fylkisins er timburtekja mikil og góð Skóg- lendi það, er mesta hefir timbur- tekjuna, er um 5,416,000 ekrur að ummáli, og er gizkað á, að timbr- ið á þeirri spildu muni nema ná- lægt 21,000,000,000 feta Aðal- timburtegundirnar, er framleidd- ar eru sem verzlunarvara, eru greni, birki, fura, tamarac og wil- low (víðir). Mest er um timbur- tekju í Crow’s Nest héruðunum, með fram Old Man ánni, í Porku- pine hæðunum, einnig við High River, Sheep Creek, Bow River, Red Deer, Athabaska, Saskatche- wan, Brazeau, Pembina og Mc- Leod. Ganga má út frá því sem gefnu, að í hinum norðlægari hér- uðum muni timburtekjan aukast mjög, er fram líða stundir og fleira fólk tekur sér þar bólfestu. Sú deild sambandsstjórnarinn- ar, er annast um eftirlit með skóg- unum, hefir í vörzlu sinni víð- áttumikil skógflæmi. Er þar gætt sérstakrar varúðar, að því er elds-

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.