Lögberg - 27.12.1928, Page 1

41. ARGANGUR |;
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 27. DESEMBER 1928
Helztu heims-fréttir
Canada
Stjórnin hefir samið við félag
eitt í Southampton á Englandi um
að byggjá tvö ný herskip, og eiga
þau að kosta $3,500,000. Skip þessi
verða 320 feta lðng og tekur hvort
um sig 150 menn.
* * *
Hon. John Bracken, forsætisráð-
herra, er enn á heilsuhælinu í
Battle Creek, og verður þar fram
yfir jólin og kannske fram yfir
nýár. Er sagt, að heilsa hans sé
að verða góð. ' Hinir ráðherrarnir
eru að undirbúa fyrir þingið, sem
búist er við að komi saman 17. eða
24. janúar.
* * *
Þess var getið hér í blaðinuf yr-
ir skömmu, að maður nOkkur í
Winnipeg, Albert V. Westgate að
nafni, hefði verið fundinn sekur
um að myrða konu, Mrs. Lottie
Adams, og dæmdur til dauða, og
átti aftakan að fara fram 23. janú-
ar 1028. Nú hefir lögmaður hans,
Sir Charles Tupper, fengið því til
vegar komið, að þessi dómur hef-
ir verið ónýttur af yfirrétti, og
verður málið nú tekið fyrir og
rannsakað að nýju, en þó ekki fyr
en seint í vetur eða vor. Hafði
lögmaðurinn ýmsar ástæður fram
að færa fyrir því, að mál þetta
ætti að vera rannsakað að nýju,
en sú var aðal ástæðan, og sú, sem
úrslitunum réði, að einn af kvið-
dómendum, sem í þessu máli
dæmdu, er ekki talinn að vera með
fullu viti. Hann heitir Edward
W. Pickett og er bóndi í grend við
East Selkirk. Hefir maður þessi
verið bilaður á geðsmunum all-
lengi og virðist undarlegt, að hann
skyldi vera skipaður sem kvið-
dómari.
* * • *
Fiskimenn hafa orðið fyrir mikl-
um sköðum í vetur, bæði við Mani-
tbavatn og Winnipegvatn. Vegna
þess hve frostvægt hefir verið,
hefir ísinn botnað upp hvað eftir
annað og tekið með sér net fiski-
mannanna og hafa iþeir sjálfir oft
verið hætt komnir, því þeir hafa
stundum verið úti á *ísnum, þegar
Tiann hefir brotnað, og stundum
hrakist langar leiðir á ísspöngun-
um, en þó hafa engir farist, svo
heyrst hafi. 1 vikunni sem leið
mistu margir net sín í vatnið í
grend við Amaranth, Man., og víða
annarsstaðar við sunnanvert Ma-
nitobavatn, og er talið að skaði
fiskimanna á því svæði hafi numið
um $10,000 á einum sólarhring.
* * *
Nú er þegar byrjað á að virkja
Slave fossana af hálfu Winnipeg-
borgar. Eru nú um hundrað
menn að vinna við þe<tta, þar á
meðal verkfræðingar og ýmsir að-
stoðarmenn. Eitt með því fyrsta,
sem gera þarf, er að leggja járn-
braut til fossanna, svo hægt sé að
koma þangað miklu efni, sem á
þarf að halda. Mun þessu verki
tiú verða haldið áfram viðstöðu-
laust úr þessu.
* * *
Dr. Daniel Mclntyre, sem í 43
ár hefir verið aðal umsjónarmað-
ur alþýðuskólanna í Winnipeg,
hvað fræðslumálin snertir, hefir
nú sagt því embætti af sér frá
þessum áramótum að telja. Hefir
hann vitanlega haft mikil áhrif á
fræðslumálin öll þessi mörgu ár
og hefir hann jafnan þótt standa
vel og heiðarlega í inni stöðu. En
þó hann leggi nú niður embætti
sitt, þá heldur hann samt áfram
að vera í þjónustu skólaráðsins
og fær laun sín áfram, sem eru
$5,000 á ári. Eftirmaður hans er
D. M. Duncan, sem verið hefir að-
stoðar skólaumsjónarmaður að
undanförnu.
Bandaríkin.
Þau mál, sem mesta eftirtekt og
umtal vekja, þeirra sem nú liggja
fyrir efri málstofu þingsins í
Washington, eru Kellogg friðar-
sáttmálinn og hin afar mikla fjár-
veiting til að auka flotann. Virð-
ast mörgum þau æði sundurleit og
all-skrítið að þau skuli bæði vera
fyrir þinginu í einu og jafnhliða.
Hefir báðum þessum málum verið
frestað þangað til 3. jan., en þau
verða látin ganga fyrir öllum öðr-
um málum. Talið er víst, að ekki
verði allir á eitt sáttir um þessi
mál og hvorugt verði samþykt í
einu hljóði, en væntanlega ná þau
bæði samþykki Iþingsins, enda er
Coolidge forseta áhugamál að frá
þeim sé gengið áður en hann
leggur niður völdin.
* * *
Borgarstjórinn í Philadelphia
hefir á tveimur árum, sem hann
hefir gegnt því embætti, sótt 640
matarveizlur, og eru þó ekki þar
með taldar nema þær, sem eru
svona heldur meiri háttar. Telst
svo til, að hann hafi eytt að minsta
kosti tveimur klukkutímum á dag
í átveizlum, á hverjum einasta
degi síðan hann varð borgðarstjóri.
Nú hefir hann séð, að þetta má
ekki svo til ganga, svo hann hefir
alveg hætt að sækja allar slíkar
veizlur.
* * *
Sagt er að Hoover forsetaefni
hafi verið búið banatilræði, þegar
hann kom til Buenos Aires, í Ar-
genftina, í vikunni sem leið.
Sprengi-tundur kvað* hafa fundist
sem haldið er að ætlað hafi verið
til að granda lífi hans. Stjórnin
setti þegar afal- sterkan vörð til
að gæta hans og verður hér eftir
það sama gert í öðrum ríkjum,
meðan hann er á ferð í Suður-
Ameríku.
* * *
Henry Ford heldur að það sé
ekki með öllu rétt, sem svo oft er
brýnt fyrir ungum drengjum, að
til þess að komast áfram í heimin-
um, þurfi þeir ekki aðeins að vinna
mikið og leggja hart á sig, heldur
líka varast að eyða peningum sín-
um. “Engir drengir, sem komast
áfram í heiminum, safna pening-
um4’, sagði hann nýlega. ‘‘Þeir
verja öllu, sem þeir eignast, til
að læra eitthvað og fullkomna
sjálfa sig í einhverju.” Þessu til
sönnunar benti hann á vin sinn
Thomas A. Edison: “Aldrei átti
hann neina peninga, þangað til'
tekjur hans voru svo miklar, að
hann gat ekki komist yfir að eyða
þeim. Það sem hver drengur þarf
að skilja, er það, að hann kemst
aldrei neitt, nema með því að vinna
og leggja hart á sig, og hann verð-
ur að gera sér að góðu, þó hann
mæti miklum örðugleikum við sinn
lærdóm. Þegar eg var unglingur,
þá var eg rekinn út úr eins mörg-
um verkstæðum, eins og þau voru,
þar sem mér var vel tekið.”
Sagðist hann hafa haft þann
sið, þegar hann var ungur, að vera
öllum stundum þar sem eitthvað
var verið að vinna við vélar, því
það hafi alt af verið svo ríkt í
huga sínum, að læra og skilja alt
sem að vélum laut, og hefði þeim
sem voru við vélarnar, oft þótt
hann vera fyrir og óþarflega
spurull.
“Enginn kemst neitt, nema hann
geti sjálfur verið kennari,” segir
Ford. “Geti sagt öðrum fyrir,
hvernig á að gera þetta eð hitt.”
Það segir hann að bæði Edison og
hann sjálfur hafi orðið að gera,
og af því þeir hafi vitað hvað þeir
þurftu fyrir hvað eina, og getað
látið aðra búa það til, þá hafi þeir
komið miklu í verk og “komist á-
fram í heiminum”, eins og kallað
er.
Bretland.
Gassprengingar hafa orðið í
London, þannig að neðanjarðar
gaspípur hafa sprungið og hefir
þetta gert mikinn usla og valdið
miklu tjóni í vesturhluta borgar-
innar. Varð hristingurinn svo
mikill, að mörg hús skemdust
mikið og sum hrundu jafnvel al-
veg. Fjöldi af gluggum brotnuðu
og var þetta líkast miklum jarð-
skjálfta. Einar seytján mann-
eskjur urðu fyrir meiri og minni
meiðslum af þessum orsökum, svo
kunnugt sé.
* * *
Fyrverandi forsætisráðherra,
David Lloyd George, hefir verið
veikur undanfarna daga, þó ekki
hættulega, að álitið er.
* * *
Brezkur þingmaður, Joseph Ken-
worthy, tilheyrandi verkamanna-
flokknum, fór fyrir skömmu fram
á, að mega leggja fyrir þingið
lagafrumvarp þess efnis, að af-
nema dauðahegningu. Voru at-
kvæði um það greidd, hvort þing-
ið skyldi taka frumvarpið til yf-
irvegunar eða ekki, og urðu 119
með því, en 118 á móti. Var þar
með samþykt, með eins atkvæðis
mun, að brezka þingið taki þetta
mál til athugunar og umræðu.
ilvaðanœfa.
Samkvæmt fyrirskipan frá
Mussolini hefir, nú um jólin, pen-
ingum, sem jafngilda $800,000,
verið útbýtt meðal þeirra fjöl-
skyldna á ítalíu, þar sem börnin
eru flest. Hver fjölskylda fékk
átta til tuttugu og fimm dali.
Galdratrumba Lappa.
Fram á 17. og 18. öld voru Lapp-
ar heiðnir og trúarbrögð þeirra
hötfðu dregið nokkurn dám af
hinni fornu Ásatrú á Norður-
lönduirt.
Á galdratrumbur Lappa — eða
seiðtrumbur — eru málaðar ýms-
myndir, sem tákna goðin. Þar er
Þór með hamarinn Mjölni, en
hann heitir að vísu Horagalles.
Honum voru færðar fórnir til
þesí'að hreindýrin biðu ekki tjón
af ofveðrum. Þá var ársældar-
goðið (Freyr), sem Lappar nefndu
Veraldenolmai; á hann var gott
að heita til þess að hreindýrin
eignuðust mörg og hraust af-
kvæmi; en hjá hinum norsku
Löppum var hann líka akuryrkju-
goð. — Þeir færðu honum fórnir
til þess að uppskera yrði góð hjá
bændum, svo að verð yrði lágt á
korni.
Eins og í fornnorænni trú eru
þrjár nornir hjá Löppum. Sarakka
heitir hin bezta þeirra og á hana
var sérstaklega heitið til að hjálpa
konum í barnsnauð. En hlutskifti
hennar var erfitt, því að hún tók
sjálf þátt í kvölum jóðsjúkra
kvenna og hreindýra (simla). Og
jafnan kostaði hún kapps um það,
að afkvæmi væri kvenkyns.
Þá var hin önnur, Juksakka,
öðruvísi. Hún sat um að breyta
afkvæmum í karlkyn, þegar í móð-
urlíifi. Hún var venjulega mynd-
uð með boga og ör í hönd.
Þriðja nornin, Maderakka, gef-
ur fóstri líf og sér um vöxt þess
og viðgang upp frá því.
Það var trú, að ef Lappar hefði
breytt gegn viija goðanna í lif-
anda m, ekki ifært þeim fórnir,
eða gert sér þá smán að stela, þá
kæmist þeir ekki í sælustaðinn,
sem nefndist Radienaimo og var
á himni, heldur lentu þeir mörg-
um röstum fyrir jörð neðan í Ru-
taimo. Þar liðu menn ótal kval-
ir, en Lappar kærðu sig ekki mik-
ið um það. Hitt var meira um
vert að forðast sjálfan höfuð-
paurann þar, sem nefndlst Ruto,
því að hann olli öllum farsóttum.
Þeir gátu helzt varast hann með
því að breyta rétt, dýrka guðina
og sólina, sem þeir nefna Beive,
o. s. frv. Þegar sólin sást eftir
skammdegisnóttina, var það sið-
ur að drepa smjöri á tjöldin,
svo að sólin gæti brætt það, eða
breiða út lín og hey til þess að
heiðskírt veður skyldi haldast.
Stormguðinn, Bieggagalles, sem
menn ætla að sé hinn sami og
Óðinn, var mjög tignaður meðal
Lappa í Noregi — sjálfsagt vegna
þess, að á þeim mæddu íshafs-
stormarnir mest. Honum var fórn-
að hreindýrum — og þó ekki á
hveiju ári, því að það þótti óþarfi
vegna þess, að ekki eru allir vetr-
ar jafn harðir!
Myndir allra þessara guða, og
margra fleiri, voru á seiðtrumb-
unum. Og seiðtrumban hafði yf-
irnáttúrlegan kraft, því að þeg-
ar trumbarinn sló hana komst
hann í dvala og ferðaðist þá í
dauðraríkið og komst þar í hinar
mestu hættur og æfintýri.
En aulc þess gaf trumban nokkurs
konar véfrétt. Á miðju hennar
var mörkuð mynd af sólinni, og
þar á var lagður ' eirhringur
lítill. Síðan var slegið á trumb-
una hringinn í kring og fluttist
hringurnn þá tl. Menn gáfu því
nánar gætur hvernig hringurinn
færðist á mllli myndanna og hvar
hann staðnæmdist og vildi ekki
hreyfast framar. Á þennan hátt
var hægt að spyrja guðina um
það, hvort menn fengi nú veiði,
hvort sjúkling mundi batna, en
þó fengu menn fyrst og fremst
upplýsingar um hverjum guði ætti
að færa fórnir, til þess að eitt
hvað gengi að óskum í einhverja
átt.
Hver fjölskyldufaðir átti sér
seiðtrumbu, er hann flutti með
sér á öllum ferðum sínum, en gæta
varð þess vandlega, að kvenfólk
næði ekki í hana, því að þá misti
trumban kraft sinn.—Morgml.
Fáein orð
um Ingólfsmálið.
(Aðsent).
Herra ritstjóri!
Viljið þér gjöra svo vel og leyfa
þessum línum rúm í blaði yðar?
Af því að svo margt er nú upp
á síðkastið rætt í blöðunum um
Ingólfsmálið, og mér virðist a. m.
k. tveir af þeim, sem að því unnu,
ekki síður en aðrir, að fá Ingólf
þennan náðaðan, séu nú komnir á
aðra skoðun í því efni, nefnil. nú-
verandi ritstjóri Heimskringlu og
kona ein, sem einnig ritaði stutta
en gagnorða grein í Heimskringlu |
fyrir nokkrum vikum síðan, þar að !
lútandi, og þessi skoðanaskifti
þeirra bitna tilfinnanlega á lög-
manninum H. A. Bergman, sem
fenginn var til að verja Ingólf
fyrir þv í að dómnum yrði fram-
fylgt, þá langaði mig til að segja
fáein orð í þessu sambandi.
Eg var ein af þeim mðrgu, sem
að því studdu að fá Ingólf náðað-
an, bæði með því að leggja lítil-
lega í sjóðinn, og svo með undir-
skrift minni undir náðunar bæn-
arskrána, og eg vil að allir viti,
að eg hefi e k k i breytt um skoð-
un í þessu efni, og að eg álít að
við öll höfum gert rétt í því máli.
Fyrsta og fremsta ástæðan, sem
er þar til, er sú, að maðurinn var
dæmdur eftir líkum, en ekki sönn-
unum, og eg álít rangt að taka
nokkurn mann af lífi án þess j
hann sé sannur að sök; og eins og I
okkur fanst það rangt þá, eins er j
það rangt nú; það hafa e^gin ný j
sannanagögn komið gegn manni j
þessum síðan, og það er leiðin-
legt til þess að vita, að málsmet-
andi fólk, eins og ritstj. Heims-
kringlu og áðurnefnd kona eru,
skuli geta fengið sig til að ganga |
undan merkjum sannleikans, að |
óbreyttum málavöxtum, eins og
hér eru.
Það er “ekki heiglum hent”, að j
heimta dauðadæmdan mann úr j
höndum réttvísinnar; það sanna ,
ljóslega undanfarin samskon-
ar tilfelli öllum þéim, sem hér í
landi hafa búið nbkkuð til lengd-
ar, og hafa haft augun opin, en
ekki aftur. Það má tilfæra fleiri
en eitt dæmi, að hérlendir menn í
í hópatali, bæði mentamenn og al-
þýðumenn, hafi alt gert til að fá
einhvern sakborning náðaðan —
og orðið frá að hverfa við svo bú-
íð, — stundum að minsta kosti.
Getur jafnvel svo farið, að ekki
fáist áheyrn við svoleiðis bón,
hvað þá heldur meira.
Þegar þetta er hugleitt og svo
ástandið, eins og það var, útaf
Ingólfs-málinu á þeim dögum, að
svo að segja heilt þjóðarbrot næst-
um stóð á öndinni af skelfingu
yfir þessum dauðadómi, sem ekki
var óeðlilegt, og þá þótti okkur
öllum gott að hafa hr. Bergman, —
og það mátti líka—, og horfðum
ekki í gjaldið, því hann bar gæfu
til að fá því framgegnt, sem allir
þráðu, að maður þessi yrði náð-
aður; og eg held að honum hafi
sízt verið ofborgað, með öllu því
sem hann hefir orðið á sig að
leggja í því sambandi. Og hvað
það atriði snertir, komu þar fleiri
til en hann, og þeir einstaklingar,
sem stóðu fyrir fjársöfnuninni,
voru svo skynsamir og mentaðir
menn, að eg veit, af því eg þekki
suma þeirra lítillega, að þeir hafa
goldið honum það eitt, er réttmætt
var, og þeir fundu að hann átti
skilið. Því það var engin minkunn
fyrir oss íslendinga sem heild,
eins fámennir eins og við erum
hér, að verða þess megnugir að fá
svona löguðum dómi breytt, —:
fyrir því hafa áður verið færð j
rök, bæði af mér og öðrum.
Ingólfs-málið var það mál, sem
eg held að íslendingr í heild
sinni hafi látið sig meira varða,
en nokkurt annað mál—orðið bet-
ur samtaka þar, en í öðrum mál-
efnum. Samlandar, lengst suður
í ríkjum, vestur á Kyrrahafs-
strönd og víðar, létu til sín taka
allir í einum tilgangi; og það þótti
derngilega gert þá, og var það
líka, bæði hvað þjóðræknistilfinn-
ingu, samheldni og allan tilgang
snerti, og fáir hefðu Iþá haldið, að
nokkrir af þeim, sem þar tóku
þátt í, færu að taka sig aftur úr
á því, skifta um skoðanir því við-
víkjandi. Slíkt kviklyndi sæmir
ekki fólki, sem er af norrænu
bergi brotið.
En úr því svo fór, að þetta mál
var aftur gert að blaðamáli, og
jafnvel deilumáli, þá virðist ó-
rétt, að allur sá mannfjöldi, sem
tók þar þátt í, sitji þegjandi hjá,
og enginn láti skoðun sína í ljós á
þessu nýja viðhorfi þess, og þess
vegna rita eg þessar Iínur.
Mrs. Stevens.
i
Heimsókn
Vestur-Islendinga 1930.
Nú í nærri heilt ár hafa miklar
deilur verið í Vesturheimsblöðun-
um íslenzku um heim'förina 1930.
Er þetta sprottið af því, að heim-
ferðarnefndin, sem Þjóðræknisfé-
lagið kaus upphaflega, gekk inn á
þá braut, að leita opinbers styrks
hjá Canadastjórninni. íslendingum
til handa til heimferðarinnar, til
þess að sem flestir gætu komist
heim á hátíðina. Ýmsir þjóðræknir
íslendingar risu öndverðir gegn
þessu, töldu fjárbetl þetta vansa
fyrir landa vestan hafs, og sér-
staklega börðust þeir gegn því
fyrir þá sök, að óeðlilega mikill
straumur heim á fé úr pyngju
Canadaríkis væri eins og aug-
lýsing til þess að hafa áhrif á
útflutning héðan af landi vestur.
Eftir all-mikið þjark um þetta
þomu þeir, sem þannig litu á mál-
ið, því til leiðar að önnur heim-
ferðarnefnd settist á laggirnar,
sem kölluð er “Sjálfboða-heim-
ferðarnefnd Vestur-íslendinga”,
en hin, styrkbónarnefndin, aftur
á móti “Heimferðarnefnd Þjóð-
ræknisfélagsins”. Enn standa
deilur um þetta og fundahöld ný-
lega og engin von um samkomu-
lag. Blöðin andvíg hvort öðru,
“Heimskringla” fylgir gömlu
nefndinni að málum, en “Lög-
berg” veitir sjálfboða nefndinni
brautargengi, enda ritstjóri þess
í henni. Hafa nefndirnar hvor í
sínu lagi samið við eimskipafélög
um heimför íslendinga 1930. Heim-
fararnefnd Þjóðræknisfélagsins
j hefir samið við Canadian Pacific
eimskipafélagið, og hefir það ráð-
ið formann þeirrar nefndar, J. J.
Bildfell, í sína þjónustu, til að
gefa upplýsingar og afla farþega.
J En sjálfboða heimfararnefndin
I hefir his vegar, eins og sjá má á
I öðrum stað hér í blaðinu, valið
Cunard eimskipasambandið, og
sýnist ekkert til sparað af þess
j hálfu til þess að kynna land vort
og þjóð, ^nda hefir það ekki val-
ið af verra tagi til þeirra hluta,
þar sem frú Thórstína er. Von-
andi linnir erjunum milli landa
vorra innan skamms um þetta, á
hve mörgum skipum sem þeir ann-
ars koma heim til gamla Fróns.
Seyðisfirði, 24. nóv. Hænir..
NÚMER 52
Canada framtíðarlandið
Konungurinn
Eftir að hafa lýst að nokkru
hinum ýmsu hlunnindum, sem
Vestur-Canada hefir að bjóða ís-
lenzkum innflytjendum, sem og
annara þjóða fólki; viljum vér
leitast við að lýsa Alberta fylki
nokkuð nánar.
Auðvitað á fylki þetta að ýmsu
sammerkt með Manitoba og Sas-
katchewan, en eins og gefur að
skilja, þar sem fylki þessi taka
yfir meira en þrjá fjórðu úr
miljón mílna, þá liggdr í augum
uppi, að um talsvert mismunandi
staðhætti hljóti að vera að ræða.
Á landabréfi Vestur - Canada,
svipar Alberta fylki mjög til hinna
fylkjanna. En við nánari athug-
un, verða menn varir við hreint
ekki svo lítinn mismun. Veðr-
áttufarið er talsvert ólikt, enda er
þetta vestlægasta fylkið af hin-
um þrem svo kölluðu sléttufylkj-
um. Hæðarmunurinn er allmik-
ill, Manitoba um 800 fet, Sask-
atchewan að meðaltali um 1,600
fet yfir sjávarmál, en Alberta víð-
asthvar nokkru hærra, og grípur
inn í Klettaf jöllin á syðri helmingi
vesturlandamæranna.
Yfirborðið er óreglulegra, meira
um hæðir, hálsa og dældir, en í
hinum fylkjunum tveim og veðr-
átta sumstaðar likari því, sem
viðgengst í British Columbia.
Það er stærra en Þýzkaland,
Frakkland, Austurríki og Ung-
verjaland, og er að fáum hundr-
uðum fermílna minna, en ríkin
Montana, North Dakota og Min-
nesota til samans, en tvisvar sinn-
um stærra en Bretland og írland.
Ekrufjöldi fylkisins 158,878,600.
Af tölu þessari eru 1,510,400 ekrur
ár og vötn, 157,368,260 ekr. lands.
Með því móti að áætla 76,068,260
ekrur fyrir bert, gróðurlítið land
og svæði, sem þurfa framræslu
með, má segja að samt sé að finna
í fylkinu 81,300,000 ekrur af landi,
sem auðveldlega má gera hæft til
jarðyrkju og annarar framleiðslu
með tiltölulega litlum kostnaði.
Af þessum ekrufjölda, eru 15
milj. ekrur opnar til heimilisrétt-
ar, mestmegnis í norður- og mið-
hluta fylkisins.
Frá sjúkrabeði konungsins eru
þær góðu fréttir að segja, að hon-
um hefir síðustu vikuna liðið
miklu betur en áður, og er álitið,
að hér sé um verulega heilsubót
að ræða, og líta læknarnir svo á,
að hann sé nú ekki lengur í bráðri
hættu, og gera sér góðar vonir um
fullan bata, þó sjálfsagt megi bú-
j ast við, að all-langur tími líði
j áður en hann nær sér fyllilega
J eftir þessa þungu legu. Allir syn-
| ir konungsins eru nú komnir heim
j og var öll konungs-f jölskyldan
saman komin í Buckingham Palace
j á jóladaginn.
Skqgar eru miklir í Norður-Al-
berta, einkum þó meðfram ánum.
Líkist norðurhlutinn yfirleitt
meira Mið-fylkinu en suðurhlut-
anum.í
í Mið- og Norður-Alberta, ligg-
ur snjór að jafnaði lengur á jörðu,
en í suðurhluta fylkisins. Er
norðurhlutinn víðasthvar miklu
! hæðóttari, en hinir tveir fylkis-
j hlutarnir hvor um sig. Tals-
j verður mismunur er á veðráttu-
I fari í hinum ýmsu fylkishlutum,
einkum og sérílagi suður- og
j norðurhlutanum, og er jarðar-
gróði allur þar af leiðandi tals-
vert mismunandi.
Framræsla í fylkinu er víða
mikil og hefir að henni verið unn-
ið í sameiningu bæði af sambands
og fylkisstjórninni. Er landið
þurkað upp þar sem þess er þörf,
en vatni veitt á hin svæðin, þau
er meiri raka þarfnast. Peace og
Athabaska-árnar teljast til hins
mikla Mackenzie fljóts kerfis, og
eru notaðar til áðurnefndra um-
bóta í norðurhluta fylkisins. Á
þeim svæðum eru tvö allstór vönt,
svo sem Lesser Slave og Atha-
baska. Bæðl Athabaska og Peace
árnar eru skipgengar, hin síðar-
nefnda alla leiðina milli Fort St.
John í British Columbia og Fort
Vermillion ú Alberta. Er sú vega-
lengd fullar 600 mílur. Sigla má
eftir Athabaska ánni frá Japan,
með hafnstað skamt frá Fort Mc-
Murray, til Athabaska vatns.
Það þarf ekki annað en líta á
landabréfið, til þess að sannfær-
ast um, að fylkið er að byggjast
jafnt og þétt norður á bóginn.
Sýna það glöggast járnbrautirnar
og hinir ýmsu bæir. Mismunur-
inn á milli staðhátta í suður og
vesturhluta fylkisins, er æði mik-
ill. Venjulega er talað um fylkið
í þrennu lagi, Suður- Miðþ og
Norður-Alberta. Er talsverður
munur á veðráttu og náttúruauð-
æfum í hverjum fylkishlutanum
um sig og þar ai; leiðandi einnig á
starfrækslu hinna ýmsu fyrir-
tækja.
Suður - Alberta takinarkast að
norðanverðu af Red Deer ánni,
sem er hundrað mílur norður af
Calgary. Þessi hluti landsins
hefir verið nefndur nokkurs kon-
ar paradís fyrir griparæktar-
bændur. Landið þar er slétt að
mestu, að undanteknum 60 mílna
svæði að vestanverðu, er veit að
Klettafjöllunum. Grasvöxtur er
þar víðast bæði mikill og góður
og þess vegna auðvitað, er gripa-
rækt komin þar á það blómgunar-
stið, sem nú er orðin raun á. Á
stöku svæðum er talsvert um
timburtekju. Nokkuð er þar af
ám og lækjum, en stór vötn engin.
Mið-Alberta nær yrir svæðið
frá Red Deer, til hæðanna milli
Athabaska og Peace Rivers. 1
þeim hlutanum er Edmonton
mesta borgin. Gras er þar hærra
og grófgerðara. Viða er þar mik-
ið um runna og á vestur helmingi
svæðisins er mikið um timbur.
Með fram ánum, er ágætur skóg-
ur, og er Jiann jöfnum höndum
notaður til húsagerðar heima fyr-
ir í fylkinu sjálfu og högginn og
sendur til markaðs.
Með fram Peace River er enn þá
mikið af óbygðu, frjósömu landi,
þótt talvert sé þar um ný bygðar-
lög. Járnbrautir liggja um hin
norðlægari héruð, norðaustur og
norðvestur frá Edmonton og með-
fram þeim er fólk jafnt og þétt
að nema lönd.
Framræslukerfi Saskatchewan-
árinnar styðst einnig við Battle,
Red Deer, Bow og Belly árnar.
Nelson áin rennur úr Winnipeg-
vatni út í Hudsons flóann. Sas-
katchewan áin er skipgeng á löng-
um köflum, en þó 'helzti straum-
hörð. Flestar ár í Alberta eru
djúpar, og eru tækifærin til
vatnsorku í fylkinu yfirleitt afar-
mikil.
1 suðurhluta fylkisins er á, sem
Milk River nefnist, sem tengd er
á meir en sextíu mílna svæði við
Mississippi kerfið.
0r bœnum.
Mr. J. K. Olafsson frá Gardar,
N. Dakota, var staddur í borginni
um helgina.
Mr og Mrs John Stefánsson frá
piney, Man., komu til borgarinnar
fyrri part vikunnar, og lögðu af
stað suður til Los Angeles, Cal., á
fimtudaginn. Ráðgerðu þau að
ferðast all-víða fram með Kyrra-
h^fsströndinni í vetur.
WONDERLAND.
“Waterfront”, leikurinn, sem
Wonderland leikhúsið hefir nú að
sýna, er afbragðs skemtilegur, sér-
staklega dansleikúr sjómannanna
í San Francisco. Dorothy Mac-
kaill og Jack Mulhall leika aðal-
hlutverkin.
WALKER.
Á gamlárskveld sýnir Capt.
Plunkett leikinn “Why Worry?” á
Walker leikhúsinu og svo á hverju
kveldi það sem eftir er vikunnar.
Sýna þar margir ágætir enskir
leikarar list sína og þar syngur
líka ágætis söngfólk. Capt. Plun-
kett er nú orðinn vel þektur í Can-
ada og leikflokkur hans, og allir
vita, að þessi leikflokkur hefir á-
valt eitthvað gott að bjóða.