Lögberg - 09.05.1929, Síða 7

LÖGBERG FIMTUDAGINN 9- MAÍ 1929.
BU. 1,
G.-Templarar að Lundar
Good Templarar að Lundar
höfðu opinn fund að Lundar
fimtudaginn 18. apríl síðastliðinn
að kvöldi. Hafði rignt um dag-
inn og því ekki gott umferðar.
Var fundurinn því fremur illa
sóttur. iFundurinn var settur um
kl. hálf-níu Forseti var Freyr
Þorgrímsson, æðsti templar stúk-
unnar Framþrá. Höfðu verið
fengnir þrír ræðumenn, þeir séra
G. Amason, O. Guðmundsson,
fræðslustjóri stórstúkunnar í
Manitoba, og Jóhannes Eiríksson
Fyrstur talaði 0. Guðmunds-
son. Kvað hann það vandræðum
sæta, hvað Good T'emplarar sjálf-
ir skildu illa félagsskapinn, kvað
nauðsynlegt að fræða meðlimi,
svo að þeir gSetu skilið málefnið,
sem fyrir lægi, og ]>annig að þeir
gætu staðið fyrir málefni sínu
hvar sem væri Hann kvað Good
Templara félagsskapinn vera í
mestu niðurlægingu hér í fylkinu,
svo til vandræða horfði. Það
leyndi sér samt ekki, að ræðum.
hafði háar og fagrar vonir um
framtíðina, etf menn aðeins tækju
sig til og fræddust um málið og
ynnu að því. Hann sagði, að það
gæti ekki hjá því tfarið^ að augu
manna opnuðust fyrir eyðilegg-
ingu drykkti uskaparins, og það
innan fárra ára. Hann gat þess,
að hann hefði á síðasta stórstúku-
þingi, verið kosinn embættismað-
ur í félaginu, sem fræðari og
gætu menn því leitað upplýsinga
hjá sér.
Maður þessi er nýkominn að
heiman og sagði bindindismönn-
um þær gleðifréttir að Goodtempl-
ara reglan væri í miklum blóma á
íslandi, ef til vill meiri blóma, en
nokkru sinni áður Þótti oss vænt
um að heyra það.
Næstur talaði J. E. Hann sagð-
ist ekki gera sér eins háar vonir
um tframtíðina, eins og síðasti
ræðumaður, og væri það vegna
þ ss, að hann hefði meiri reynslu
en hann. Hann sagðist minnast
þess, að fyrir hér um bil 30 árum,
hetfðu allir viljað vera Good
Templarar, jafnvel drykkjumenn-
imir, en nú væri öldin önnur. Nú
væri það alment álitið niðurlæg-
ing fyrir menn, að vera í bindindi
og væri ekki frítt við, að sumir á-
litu “fínt” að drekka í bjórstotfun-
um og jafnvel í jafnvel í heima-
húsum (í “parties”) í laumi.
Hann kvað Good Templurum
fundið ýmislegt til foráttu, svo
sem:
1. Að þeir blótuðu í laumi.
2. Að þeir væru huglausir.
3. Að þeir séu meiningarlausir.
4. Að þeir séu hálfgerðir mis-
indismenn.
5. Að þeir séu heimskir.
6. Að þeir greiði atkvæði með
víndrykkju.
7. Að þeir séu ‘rolur’, sem ekki
ætti að taka til greina. á nokkura
hátt.
Viðvíkjandi fyrstu ákærunni
væri það að segja, að fyrrum
hefði verið talsvert gert að laun-
blótum, en helzt af “hinum stóru”
mönnunum, svo sem ritstjórum,
en nú myndi vera lítið af slíku til
að dreitfa.
Það, að menn væru álitnir hug-
leysingjar, stafaði að sumu leyti
af því, að tfélagið væri leynifélag,
og væru menn því hálf-hikandi
við að standa framan í hverjum
manni til að ræða málið.
Hann kvað bindindismenn ekki
vera meiningarlausa, eins og hald-
ið væri fram, þannig, að þeir
væru að gera sig stóra, heldur
væru þeir að gera tilraun til þess
að láta gott af sér leiða, án þess
að auglýsa mikið.
Unt það, að þeir væru misindis-
menn þannig, að þeir eyðilegðu
atvinnu vissra manna, kvaðst
hann hatfa það að segja, að bind-
indismenn álitu það miður heið-
arlegan atvinnuveg, að starfa
þannig, að þeir væru valdir að ó-
hamingju ýmsra einstaklinga og
jafnvel heillra fjölskyldna.
Um það, að þeir séu heimskir
að vera að reyna að útrýma vín-
drykkju, sem væri ómögulegt,
kvaðst hann hafa það að segja, að
hann vonaði, að með tímanum
gætu menn sannfært meiri hluta
manna um, að víndrykkja gæti
ekki gert neinum gott, en gæti
leitt af sér ilt, og að það væri ekk-
ert það í átfenigi, sem gæti bygt
manninn upp andlega eða líkam-
lega, og væri því heimska að neyta
þess, sem manni væri skaðlegt.
Þegar menn færu alment að trúa
því, að menn ættu ekki að neyta
víns, vegna þess að það væri bæði
heimskulegt og skaðlegt, þá væri
sigurinn í raun og veru fenginn,
því þá vildi enginn kaupa vín, og
myndi þá örkinni hnigna smátt
og smátt.
Um það að menn greiddu at-
kvæði með víndrykkju, væri það
að segja, að lögin væru þannig,
að allir menn yrðu að greiða at-
kvæði (um algert bann væri ekki
að tala)i um það, hvernig ætti ða
drekka, í staupatali eða úr flösk-
um, í laumi eða opinberlega, og
það virtist því svo, sem bindind-
ismenn greiddu atkvæði með vín-
drykkju.
Um síðustu ákæruna, að þeir
væiru “rolur”, sem ekki ætti að
taka til greina, kvaðst hann ætla
að vera fáorður. Hann sagðist
minnast þess, að einu sinni hefði
hann verið fenginn til þess að
kappræða við mann, og sá maður
hefði sagt um sig í reiði, að mað-
ur, sem gæti talað svona um al-
varlegt málefni, eins og hann
hefði gert, hlyti að vera “úr-
þvætti mannfélagsins.” Hann
sagðist þá hafa sagt, að það yrði
tíminn að leiða í ljós, og svo sagð-
ist hann nú segja. öðruvísi kvað
hann ekki hsagt að svara slíkri
ákæiru.
Þá talaði séra Guðm. Árnason.
Var ræða hans, sem löngurn, bæði
fræðandi og sannfærandi. Hann
kvað það sérstaklega liggja fyrir,
að gera fundi bindindismanna að-
laðandi fyrir unga fólkið, svo að
því tfjölgaði innan vébanda regl-
unnar. Þetta mun vera hárrétt,
en hveraig á að fara að því? Það
liggur fyrir að svara þeirri spura-
ingu, það hefir enn ekki tekist að
svara henni, svo nokkurt verulegt
vit sé í. Ræðumaður lagði á-
herzlu á, að menn þyrtftu að fræð-
ast um áhrif áfengis á líkama og
og á andlegt líf manna, — um
arfgengi í þeim efnum, • og margt
tfleira. Frédiikanir um bindindi
kvað hann lítils, ef ekki einskis
virði. Séra Guðmundur virtist
trúa því, að þrátt tfyrir doða og
deyfð í félagsskapnum, hefði mál-
inu miðað áfram í rétta átt, og
væri nú minna drukkið en fyrr-
um, til dæmis fyrir 30 árum.
Milli ræðanna skemti ræðumað-
urinn einn með söng, og er það
fremur fágætt. — Söngkennari
Lundar, mjög falleg stúlka, spil-
aði “fyrir” og svo komu veiting-
ar, svo Ijómandi myndarlegar,
eins og æfinlega er, þegar ís-
lenzkar stúlkur ganga um beina.
Skemtu, menn sér allvel.
Jóhannes Eiríksson.
Meðferð bænda
Rússlandi
Útdráttur úr grein eftir Joseph
Douillet, ritstjóra í París. —
Afleiðingarnar voru
betri en hann bjóst við
Segir Manitoba Maður, Eftir Að
Hafa Reynt Dodd’s Kidney Pills.
Bændur og búalið er níu tíundu
hlutar rússnesku þjóðarinnar. —
Þegar bolsar komu til valda lof-
uðu þeir bændum tvennu: að þeir
skyldu eignast jarðiraar og að
skattar skyldi lækka stórum, jafn-
vel afnemast með öllu.
En hvernig hafa bolsar staðið
við þessi loforð sín?
Þegar jarðirnar voru teknar af heilsu.
stóreignamönnum, tók rikið allar
beztu jarðirnar undir tilraunabú
og fyrirmyndarbú o. þ. h. og hafa
engir gagn af þeim nema kom- j
múnistaforingjar. Á þennan hátt
voru 20%i af jörðunum ráðstafað.
Enn fremur var ýmsum, sem
höfðu unnið vel fyrir “málefnið”
gefnar jarðir til æfilangrar eign-
ar. Var þetta gert í laumi, en þó
er vert að geta þess.
Enn aðrar jarðeignir, sem tekn- j
ar voru af fyrri eigendum, vo^u j
gefnar útlendum fyrirtækjum. —
Þannig fékk Krupp t. d. nokkrar
þúsundir hektara hjá Don, enn-1
fremur má nefna Nansens-sér-
réttindin, Gyðingasérréttindin, o.
s. tfrv.
Eins fór um hitt loforðið. Og
höfundurinn lýsir því svo hvernig ;
bolsar rændu og þrautpíndu bænd-
ur til skattgreiðslu:
— Eg átti heima úti á landi og
sá því hveraig farið var að. —
Bændur létu ræna sig. Bolsar
tóku ekki aðeins korn þeirra, held-
ur ált annað sem hönd á festi. í
Kúban var hverjum bónda gert
að skyldu að láta af hendi 810
gröm af smjöri, tvö kíló af hlaup-
osti á mánuði fyrir hverja kú,
sem þeir áttu, og 3 egg fyrir
hverja hænu. Auk þess 5 kíló af
kjöti á ári fyrir hvert naut.
Með þessu lagi tókst bolsum að !
safna gríðarmiklum birgðum atf j
þessum matvælum, en þau urðu
öll ónýt vegna trassaskapar.
Smjörið var ósalt og varð því
undir eins súrt og mygltað, grísir,
sem átti að reka ianga leið í sól-
arhita, drápust unnvörpum á leið-
inni.
Afleiðingin af þessu varð hung-
ursneyð, hræðiyegri en áður
hafð þekst. Og bolsa stjórain
hefir á sinni samvizku líf þeirra
5% miljón manna, sem hrundu þá
niður úr hungri í Rússlandi.
Þegar bændur sáu, að skattara-
ir hækkuðu í stað þess að lækka,
drógu þeir saman seglin, ræktuðu
sem allra minst, eða rétt svo að
þeir gæti treint tfram lífið á því.
En ríkið varð að fá peninga og
Albert Green Þjóðist af Bakverk
og Blöðrusj úikdómi.
“Eg var mjög þjáður atf bakverk
og blöðrusjúkdómi,” segir Mr. A.
Green, sem er góðkunnur borgari
í Minnedosa. “Mér var ráðið til
að reyna Dodd’s Kidney Pills, og
eftir að eg hafði tekið úr einum
öskjum, var mér alveg batnaður
bakverkurinn, og var það meira
en eg átti von á. Hér eftir ætla
eg ávalt að hafa Dodd’s Kidney
Pills við hendina.”
Það, að Mr. Green batnaði, sýn-
ir ótvírætt, að veikindi hans stöf-
u*ðu frá nýrunum, því Dodd’s Kid-
ney Pills eru eingöngu nýraa-
meðal. Margt fólk þjáist meira
og minna af bakverk á jmgri ár-
um, en versnar mikið, þegar á
ærfina líður. Með því að taka sér
góða hvíld, batnar þeim stundum
í bráðina, en miklu betri og var-
anlegri verður batinn, ef það not-
ar Dodd’s Kidney Pills, Þær
styrkja nýrun og útrýma kvöl-
unum.
Dodd’s Kidney Pills hafa veitt
þúsundum manna og kvenna góða
Reynið þær.
greitt skattana, þeir vissu ekki
einu sinni hveraig þeir áttu að
treiná fram lífið, þangað til næsta
uppskera kæmi, og skattarnir
voru ekki greiddir.
Viku seinna byrjuðu bolsar að
heimta inn skattana með valdi.
! Þorpið var lýst í heraaðarástandi
og fimtán menn úr “kúgunarlið-
inu” komu þangað. Hið fyrsta,
sem þeir gerðu, var að taka
nokkra gisla, og svo létu þeir það
boð út ganga, að væri skatturinn
ekki greiddur þegar í stað, mundu
gislarnir verða skotnir. Bændur
tíndu til alt það lausaré, sem þeir
áttu, alla þá aura, sem þeir höfðu
reitt saman með súrum sveita, en
þeir hrukku ekki nándar nærri
fyrir sköttunum. Og þá voru gisl-
arnir skotnir.
Þetta þoldu bændur ekki. Þeir
gerðu uppreisn og allir kommún-
istar og “kúgunarliðsmenn”, sem
ekki gátu rforðað sér á flótta, voru
drepnir. Þeir fáu, sem undan
í komust, flýttu sér til næstu járn-
! brautarstððvar, sem er 12 km. frá
j þorpinu. Þar komst alt í uppnám
j hjá sovjet-ytfirvöldunum. Setulið
j frá næstu stöðvum var kallað
' þangað, og tvær lestir tfullar af
Törturum voru sendar gegn upp
reisnarmönnunum, og enn tfremur
var sent þangað herfylki frá
Rostov. Uppreisnin var kæfð í
blóði. Flestir bændanna voru
skotnir þar sem þeir náðust, en
þeir, sem héldu lífi, voru sendir
í útlegð til eyjunnar Solovetzky.
em er utan við Arkangel, eða þá
til Síberíu.
Það kemur oft fyrir, að þá er
bóndi hefir greitt skatt sinn, þá
á hann bókstaflega ekkert eftir
nema skyrtuna á kroppnum. Eg
nefni hér eitt dæmi af mörgum:
Akime var duglegur og vinnu
samur bóndi og átti hann dálitla
jörð í Riazane-sveit. Áður en bols
ar komu til valda, var hann van
ur því að fara til Rostov og vinna
þar daglaunavinnu til þess að afla
fj'ár, svo hann gæti keypt sér
kú og hest. Þegar sovjet fór að
bændur áttu að Ieggja féð fram.; hreiðra um sig í Rostov, hafði
Akime saifnað sér nógu fé til þess
að kaupa kú og hest. Eg hitti
Voru nú skattarnir heimtir með
odi og egg og hinni ótrúlegustu
grimd. Stundum kom til blóðsút- ■ hann, þegar hann hafði gert kaup
hellinga, eins og t. d. i þorpinu . jn 0g homið skepnunum á járn
Rogdestvenskaja í Kákasushluta braut- Var hann þá hinn kátasti
Kúbans. Vegna óárans höfðu
bændur ekkn getað greitt skatta
sína. Sveitarstjórnin skrifaði þá
og hugði gott til framtíðarinnar.
Nokkru seinna kemur hann til
mín, mjög illa til reika og biður
yfirvöldunum og bað um að skatt- j mjg um vinnu. Eg varð alveg for-
arnir yrðu lækkaðr, en fékk það
svar, að etf þeir væri ekki greidd-
ir að fullu innan ákveðins tíma,
þá mundu þeir verða teknir með
valdi. En bændur gátu alls ekki
Eigið þér vini og frœndur í gamla landinu, sem lang- ar að koma hingað til Canada?
FARSEÐLAR til og frá allra staða í veröldinni svo er, og per viljið hjálpa þeim til þessa lands, þá finnið oss. Vér gerum allar nauðsynlegar ráðstafanir.
ALLOWAY & CHAMPION, Járnbrautaumboðsmenn
UMBOÐSMENN ALLRA EIMSKIPAFÉLAGA 667 Main Street, Winnipeg. Sími: 26 861.
FERÐAFÓLKI MÆTT A HAFNÁ RSTÖÐUM OG LEIÐBEINT ÞANGAÐ SEM ÞAÐ ÆTLAR
1 CANADIAN 1 IATI0NAL RAILWAYS
Ef einhver bóndi er duglegur
og stundar vel búskapinn, er
hann talinn Kulak (efnaður bóndi
venjulega andstæður bolsum.) —
Hann er ofsóttur, á hann eru
lagðir óhemju skattar og honum
er þröngvað til að greiða þá. —
Allir bændur forðast því það sem
heitan eldinn að fá á sig Kulak-
nafnið, og þess vegna rækta þeir
ekki meira en það, sem þeir þurfa
sjálfir að nota. Það er ástæðan
til þess, að Rússland, sem áður
var kornforðabúr Evrópu, flytur
nú aðeins sáralítið út af korni, og
>að er aðeins gert til þess að
sýnast.
Fyrir hönd hjálparnefndar Nan-
sens, sneri eg mér til stjóraar-
innar og bað hana að sélja nefnd-
inni um 5,000 smál. af hveiti, sem
geymdar voru í Novorossisk, en
hún neitaði að verða við því. —
Eftir mikið þref og margvísleg-
ar tf.yrirspurair, fékk eg loks að
vita, að þetta hveiti ætti að flytj-
ast út, svo að erlendis héldi menn
að nóg væri til af öllu á Rúss-
landi.
Kosningafrelsi er ekki í Rúss-
landi. Frá því að bolsar komu til
valda hafa kjósendur verið til-
neyddir að greiða atkvæði eins og
>eim líkar. Eftirtfarandi atburð-
ur er til vitnis um það:
Kosningar áttu að fara fram í
jorpi nokkru. Kjörstaðurinn var
kirkjutorgið, og þar stóð maður
við mann. 1 miðju var hápallur.
Þar sátu fimm bolsar *— ytfir-
vðldin í þorpinu. Einn þeirra,
Oubiykone, heldur kosningaræðu
tg útmálar hvað kommúnisminn
hatfi gert mikið fyrir bændur —
og lofar enn meiri fríðindum
framvegis. Svo er gengið til kosn-
inga. Oubiykone talar þannig til
kjósenda: “Hér eru komnir fram
>rír listar, og einn er frá kom-
múnistum. Þeir, sem eru á móti
>eim, lista, rétti upp hönd!” —
Jafnframt draga þeir Oubiykone
og félagar hans upp marghleypur
sínar og Oubiykone kallar: “Hver
greiðir atkvæði á móti lista vor-
umi? Enginn. Eg lýsi þá yfir
því, að hann er kosinn í einu
hljóði. Það er óþarfi að kjósa um
hina listana---------”
Ef einhver hefði andmælt lista
kommúnista með því að rétta upp
hönd, mundi hann þegar hafa ver-
ið tekinn fastur eða skotinn.
Þegar þessú hafði tfarið fram
nokkur ár, vissu bændur hvera-
ig sovjetkosningar voru. Og þeim
lærðist að beygja sig til þess að
bjarga lífi sínu.
Viðskiftavinur yðar veit, að það |=
er gott fyrir yður.
Árið 1925 stóð í Sovetskiy
Youg” að hér eftir skyldi vera
frjálsar kosningar í sveitunum,
og bændur fögnuðu því að fá nú
að kjósa þá, sem þeir viidu helzt.
Og þá var það, að kjósendur í
Kuban feldu með yfirgnæfandi
meiri hluta alla þá kommúnista,
sem voru í kjöri.
Þetta var hættulegt fyrir ríkis-
stjórnina, og lýsti hún yfir því,
að kosningar þessar væru ólögleg-
ar og svo voru látnar fara fram
nýjar kosningar — en þá var at-
kvæðisréttur tekinn af 30—40%
af bændum.
Það hvílir ógurleg martröð á
russneisku bændunum, íog þeir
finna það vel hvernig stjórnin
kúgar þá. Þess vegna eru allir
bændur á móti sovjet og kommún-
istum. Upp frá hverju þorpi um
þvert og endilangt Rússland, líð-
ur hin sama bæn til hæða: “Guð,
kollvarpaðu kommúnistastjórn-
inni. Það er sama hvað vond
stjórn kemur í staðinn—alt er
betra en sovjet.”'—Lesb. Mgbl.
Algjörlega rangt
er það í “Skýring” hr. Björns
Magnússonar í síðasta blaði Lög-
bergs, að eg hafi óskað að “troll-
ararnir sætu fastir við land, þar
til sjómenn fengju kröfu sinni
framgengnt.” Orð mín voru þau,
að trollararnir mættu gjarnan
vera bundnir við hafnargarðinn,
þar til sjómönnunum, sem á þeim
vinna, væri borgað með sann-
gjörnum hluta aif aflanum.
Þessa leiðréttingu óska eg að
fá birta í næsta blaði Lögbergs,
á þeim stað, sem tekið vergur
eftir.
Winnipeg, 3. mai 1929.
Bjarni Magnússon.
STÖKUR.
Hvenfult yndi eyðir frið
eða myndar trega.
Hætt er að binda hugann við
hrifning skyndilega.
Dygðahröpin dæma hátt
dómar viltra sagna.
Því hafa tfæstir okkar átt
aðeins láni að agna.
-Lesb.
Hjálmar á Hofi.
viða og spurði hvað fyrir hefði
komið. Hann svaraði með því að
bannsyngja sovjetstjórainni og
kommúnistum niður fyrir allar
hellur og ðllum áhangendum
þeirra. Hann skýrði mér svo frá
því, að þegar hann kom heim og
átti nú tvær kýr og tvo hesta, þá
var hann talinn “efnaður bóndi’
og honum var gert að greiða svo
háan skatt, að hann varð eigi að-
eins að selja allar skepnur sínar,
'heldur einnig jörðina og húsið, til
þess að geta greitt skattinn. Og
nú var hann hættur að hugsa um
búskap. “Bolsivikkar hafa drep-
ið í mér löngunina til þess að
vera bóndi,” sagði hann. Og svo
bætti hann við:
“Og það var svo sem ekki nóg,
að eg yrði að greiða skatt, heldur
var mér líka gert að skyldu að
flytja póstinn, og í miðri viku var
mér máske skipað að aka með ein-
hvern embættismann bolsa 30 til
40 km. Og meðan eg var að þessu
var uppskerutími og eg náði ekki
að bjarga korninu í hús áður en
haustrigningarnar komu.”
frosksins gefur ekki til kynna
hve langt hann getur stokkið”
MARGIR bílar, sem maður sér á brautinni,
líta þannig út ,að manni tfinst að þeir
hefðu átt að vera lagðir niður fyrir löngu, en
duga samt vel enn.
Autolene Oil gerir ekki nýjan bíl úr gömlum,
en með stððugri notkun einnar af hinum fimm
tegundum, sem dregur úr hitanum og heldur
vélinni liðugri, endist vélin miklu lengur, en
hún annars mundi gera.
Gætið að British American merk nu —þag er
tákn 23 ára samvizkusamrar þjónustu í þarfir
bíleigenda.
The BRITISH AMERICAN 0IL C0. LIMITED
Super-Power and B A. Ethyl Gasolenes--AutoIene Oils
MIKILSVERÐ UPPLÝSING: Vér höfum samið
við Ethyl Gasolene Corporation í New York
um að fá alt sem vér þurfum af Tetraethyl of
Lead og höfum það nú fyrirliggjandi.
British American Ethyl Anti-Knock Gasolene
sem ijotast fyrir kraftmiklar vélar.