Lögberg - 06.06.1929, Blaðsíða 6

B's. ö.
LÖGBERG FIMTÚDAGINN 6. JÚNÍ 1929.
I T w * r * * • --- - - - * '
> '
Mánadalurinn
EFTIR
JACKLONDON.
Blanchard leit enn á hann og eins og mældi
hann með augunum sem bezt hann gat.
“Þú ert töluvert knálegur náungi,” sagði
hann, en heldurðu að þá getir barið mig?”
“Það held eg áreiðanlega,” sagði Willi.
“ Jæja þá, maður minn. F|indu mig þegar
verkfallið er úti og eg skal gefa þér tækifæri að
reyna við mig. ”
“Gleymdu því ekki að mér er alvara,” sagði
Willi.
Blanchard brosti glaðlega til þeirra beggja
og tók ofan hattinn fvrir Saxon, og steig svo inn
í bílinn.
~* “Eg ætla að láta þig vita,” sagði Willi með
sömu hægðinni, “að eg skal emhverntíma jafna
sakimar við þig. Ekki núna meðan verkfallið
stendur vfir, en einhvemtíma þegar það er búið
skal eg berja þig eins og fisk. ”
XIII. KAPITULT.
Saxon leið alt annað en vel. Lífsgleðin var
liorfin og henni fanst lífið tilgangslaust og
leiðinlegt, og hún varð óróleg og kvíðafull.
Henni fanst eins og einhver óhöpp og slvs vofa
yfir sér, og henni fanst að hún mætti eiginlega
búast við öllu því versta. Ef hún bara hefði
getað reitt sig á Willa eins og áður og stuðst
við hann, þá hefði hún vel getað borjð mótlæt-
ið og erfiðleikana. En nú var ekki lengur því
að Iieilsa. Svo miklum breytingum hafði hann
tpkið, að henni fanst næstum að hann væri nú
eins og óboðinn og óvelkominn gestur á héim-
ilinu. Henni fanst hann nú vera alt annar
maður, en hún hefði áður þekt hann, og henni
fanst hann vera m;iður, er hefði það hugarfar,'
sem hennii var fjarstæðast og hún hafði mest
ógeð á, hugarfar fult úlfúðar og haturs, og
se.m var til þess búinn að vinna naistum hvaða
ofbeldisverk og hryðjuverk, sem vera vildi.
En þrátt fyrir þetta reyndi Saxon, sem bezt
hún gat, að halda jafnvæginu, og hún reyndi að
halda því öllu við hjá sjálfri sér, sem Willi
hafði áður dáðst svo mikið að og þótt svo vænt
um. Það kom ekki fvrir hana nema einu sinni
að missa vald á sjálfri sér. Willi liafði verið
jafnvel óvanalega ósaftngjarn og ofsafenginn,
og það var alls ekki undarlegt, þó henni yrði
skapfátt, og enn síður undarlegt, að henni fynd-
ist. hún þurfa að halda uppi sínum rétti.
“Við hvern finst þér þú vera að tala?” hafði
hún spurt, og hún hafði gert það með þeim róm
og þeim svip, að ekki var um að villast, hvað
lienni bjó í 'brjósti.
Honum varð orðfall og hann fyrirvarð sig,
og hann gat ekkert gert nema starað á hana.
Hann hafði aldrei séð hana slíka.
“Þetta verður að vera í síðasta sínni, sem
þú talar svona við mig,” sagði hún með á-
herzlu.
“Getur þú ekki umborið illa skayismuni?”
sagði hann loks í hálfgerðum afsökunarróm,
sem þó var ekki alveg laus við þrjósku. “Ham-
ingjan veit, að eg hefi ástæðu til að vera skap-
styggur.”
Þegar hann var farinn út, lagðist hún upp í
rúmið og grét beisklega. Hún, sem þekti svo
vel auðmýkt ástarinnar, tók sér ákaflega nærri
að verða fyrir því, að maðurinn hennar skyldi
sýna henni lítilsvirðingu og ósanngirni. En til
hvers var fyrlir hana, að reyna lengur að vera
góð og göfug manneskja, þegar maðurinn henn-
ar, maðurinn, sem átti að vera og hafði verið,
henni annað og miklu meira, en nokkur önnur
manneskja gat verið, var búlinn að tapa virð-
ingunni fyrir sjálfum sér, og var orðinn óbil-
gjarn grimdarseggur og hlífðist nú ekki eánu
sinni lengur við hana.
Ein hafði hún að mestu leyti orðfið að bera
það mótlæti, sem á þau lagðist, þegar þau mistu
barnið sitt, og nú varð hún enn ein að bera mót-
læti, sem máske var eiin átakanlegra. Hún
elskaði Willa enn máske engu minna en áður,
en það var með öðni móti. Hún fann, að til-
finningar hennar gagnvart Willa voru ekki
Hinar sömu og áður. Ástin og aðdáunin hafði
snúast upp í nokurs konar meðaumkvun.
Eftir langt sálarstríð, varð ein hugsun
sterkust í huga hennnar. Þessi maður var ekki
sami maðurinn, sem hún hafði elskað. Þetta
var annar maður, sjúklingur, sem hefir óráð >g
veit ekki hvað hann segir eða gerir. Hún varð
að hjúkra honum, eins og hjúkrunarkonur
hjúkra sjúklingi, og hún átti að gleyma því, að
hún hefði nokkuð að fyrirgefa. Þar að auki
mátti hún ekki gleyma því, að það var í raun og
veru Willi, sem þyngstu byrðina bar og stóð
daglega í eldi ófriðarins. Ef um sök var að
ræða, þá var það ekki bejnlínis hans sök. Sökin
hlaut að vera hjá þeirri mannfélagsskipun, sem
svo var háttað, að menniniir urðu að fljúgast á
um daglegt brauð, eins og hundarnir um
beinin.
Eftir nokkra stund, var Saxon bú)in að ná
sér aftur furðanlega vel. Hún hrakti allan efa
úr huga sínum og leyfði engri hugsun þar að-
ganga annari, en að alt væri jafn gott og áður
milli þeirra hjónanna, og ást þeirra hvors til
annars cfms einlæg eins og hún hefði verið. og
það sem nú kvnni að vera öðru vísi en vera
ætti, mundi alt lagast, þegar atvinnumálin kæm-
ust aftur í rétt horf.
Þegar Willi kom heim um kveldið, stakk
hún upp á því, að hún færi aftur að búa tli 1 hluti
til að selja, til að reyna að halda lieimilinu við,
þangað til verkfallínu létti af, en Willi vildi
ekki hlusta á neitt slíkt.
“Þetta lagast,” sagði hann alvarlega. “Það
er ekki nauðsynlegt að þú farir að vinna.. Eg
fa> pejiinga áður en vikan er úti, og eg skal fá
þér þá. Á laugardagskveldið skulum við fara
á leikhúsið, ekki kvikmyndahús, heldur reglu-
legt leikhús. Og eg skal hafa peningana fyrir
þann tíma, alveg árefiðanlega.”
A föstudaginn kom Willi ekki heim til kveld-
verðar, og þótti Saxon það slæmt, því Maggie
Donahue hafði skilað henni aftur nokkrum
kartöflum og dálitlu af hveiti, sem hún hafði
fengið til láns hjá henni í vikunni áður, svo hún
hafði býsna góða máltíð handa honum í þetta
sinn, ef hann Iiefði komið heim. Hún hélt
matnum heitum þangað til klukkan níu. Þá lét
hún deyja í eldavélinni og fór að hátta. Hún
hefði lieldur viljað vera á fótum jiangað til
hann kæmi, en hún vissi af reynslunni, að það
mundi hafa ill áhrif á skapsmuni hans, ef hann
skyldi koma heim mikið drukkinn, sem sjálf-
sagt þurfti ekki að efa.
Klukknn vmr nýbúin að slá eitt, þegar hún
heyrði að garðshliðið var opnað. Hún heyrðfi
að gengið var jiunglamalega upp að hús-
dynmum og hún heyrði að lyklinum var snúið
í ski-ánni. Ilnnn kom inn í svefnherbergið og
setist njiður. Hún lét ekkert á sér bera, því hún
vissi að það mundi æsa skapsmuni hans, þegar
svona var ástatt, ef hann vissi að hún hefði
ekki getnð sofnað af því hann kom ekki heim og
hún \iissi ekkert um hanri. Hún þurfti að taka
á allri sinni stillingu, og henni fanst að svona
drukkinn hefði Willi aldrei komið hem fyrri.
“Saxon,” sagði hann með hásum róm. —
“Saxon. ”
Hún þóttist vakna.
“Hvað viltu?” spurði hún.
“Viltu ekki kvðikja fyrir mig? Fingurnir
á mér eru svo stirðir.”
Hún kveikti orðalaust, en hún var svo
skjálfhent, að henni veitti jiað taluvert erfitt.
“Eg er ekki drukkinn,” sagði hann í hálfum
hljóðum, meðan hún var að reyna að kveikja.
“Eg hefi ekki haft nema tvo eða þrjá drykki.”
Þegar hún var búin að kveikja og leit á
hann, gat hún ekki að sér gert að hljóða upp
yfir sig. Hún hafðfi að vísu hevrt til hans og
jækti röddina, annars hefði hún ekki þekt hann.
Henni fanst að þetta andlit hefði hún aldrei
séð áður. Það var stokkbólgið, blátt og blóð-
ugt. Það sást ekki í annað augað fyriir bólg-
unni og ekki nema lítillega í hitt. Henni sýnd-
ist alt skinnið vera farið af öðru eyranu, og
önnur kini^in var að minsta kosti helmingi
stærri en hin. Hana furðaði ekki, þó málróm-
urinn hefði verið undarlegur, því varimar voni
stokkbólgnar og stórt sár var á neðri vörinni,
sem enn blæddi úr. Hún kendi hjartanlega í
brjósti um hann og hana langaði innilega til að
gera alt, sem í hennar valdi stæði til að lina
þrautjir hans. Fegin vildi hún mega faðma
hann að sér, en hún skildi að honum var nú
annað nauðsynlegra.
“Aumingja drengurinn minn, ósköp áttu
bágt. Segðu mér hvað eg á fvrst af öllu að
gera fyrir þig. Eg vejt ekki sjálf, hvað eg á að
gera.”
“Geturðu hjálpað mér að komast úr fötun-
um? Eg fór í þau, áður en eg stimaði allur
upp. ”
“Svo skal eg hita vatn, það væri sjálfsagt
gott,” sagði hún og fór að hjálpa bonum að
komast úr treyjunni. “Sittu nú kvr, þangað
til eg kem með heita vatnið. Eg skal ekki vera
lengi. Þá skal eg hjálpa þér að komast úr
hinuim fötunum.”
Meðan hún var frammi í eldhúsfinu, hevrði
hún að hann var eitthvað að tauta við sjálfan
sig. Og þegar hún kom aftur, sagði hann hvað
eftir annað:
“Við þurftum peninganna, Saxon! Við
þurftum peninganna. ’ ’
Hann var ekki dnikldnn. Hún var viss um
það. En einhvern veginn var hann samt ekki
með réttu ráði.
“Hann var erfiðari viðfangs, heldur en eg
bjóst við,” sagði hann eins og við sjálfa.n sig,
þegaft hún var að bisa við að færa hann úr föt-
unum, og smátt og smátt komst hún að því hvað
eiginlega hefði komið fyrir. “Þetta var ein-
hver náungi frá Chicago, sem eg vissi engin
skil á. Ritari klúbbsins varaði mig við honum.
Hann hélt eg mundi ekki vera maður á móti
honum. En eg hefði nú unnið samt, ef eg hefði
verið í góðu lagi. Eg var búinn að tapa fimtán
pundum og hafði ekki haft neina æfingu, eg
veit ekki hvað lengi. Svo hefli eg drukkið of
mikið nú að undanförnu og er því ekki eins út-
haldsgóður.”
Þegar hún færði hann úr skvrtunni, sá hún
að bakið á honum var nálega eins ílla útleikið
eins og andlitið, alt bólgið og blóðrisa.
“Hvernig varstu svona sár á bakinu?”
spurði hún.
“Það voru kaðlarnir. Eg var alt af að rek-
ast á þá. Oftar en eg man eða vil muna. Hann
lék mig hart, jæssi náungi. Hann gat aldrei
unnið fullan sigur á mér, samt. Eg hélt það
út, tuttugu atrennur, og eg má «egja þér, að
hann er ekki vel útleikinn heldur. Taktu héma
á höfðinu á mér. Það er nokkuð mikið bólgið.
Auðvitað. Þarna barði hann mig hvað eftir
annað. Eg hefi aldrei komist í annað eins. En
eg dáist að honum, þessum Chicago náunga.
Honum er ekki fisjað saman, og hann kann að
beita hnefunum. En hann hefði samt ekki
unnið, hefði eg verið betur fyrir kallaður.”
Saxon sá, að skinnið var alveg flegið af
annari hnéskelinni.
“Það er ekki von að skinnið þoli það, að
eins þungur maður og eg er, detti hvað eftir
annað á hnéð. Gólfið var líka svo vont og
óslétt. ”
Saxon átti afar erfitt með að verjast gráti,
svo sárt kendi hún í brjósti um Willa, eins og
hann nú var útleikinn.
Þegar hún ætlaði að hengja upp buxumar
hans, hrundu peningar úr vasanum. Hann bað
hana að koma aftur meði buxurnar og hún tók
hnefafylli af silfurpeningum úr einum vasan-
um.
Hann fór aftur að tauta fyrir munni sér:
“Við þurftum peninganna, við þurftum pen-
inganna,” og Saxon skildi, að hann var nú aft-
ur ekki með fullu ráði.
Nú skildist henni, að hún hefði síðustu vik-
urnar dæmt Willa alt of hart. Henni fanst, að
j)ó hann væri stór og stei’kur, þá væri hann j)ó
bara unglingui’, drengurinn hennar. Hann
hafði liðið öll jiessi ósköp vegna hennar—vegna
hqimilisins, vegna þeirra sameiginlegu þarfa.
Það var einmitt það, sem hann var að segja,
“við þurftum peninganna”. Hann hugsaði
meira um hana, en hana' hefði grunað. Hann
var svona hræðiegga útleikinn vegna þess, að
hann hefði verjð að réyna að afla þess, sem þau
sameiginlega j>urftu. Við Jvurftum peninganna
— við.
Tárin streymdu niður kinnar hennar og
henni fanst, að aldrei hefðj henni þótt meira
vænt um Willa, en einmitt nú.
“Viltu telja þetta?” sagði hann. “Hvað
mikið er það?”
“Nítján dalir og sextíu og fimm cents.”
“Það er rétt. Það átti sá að fá, sem tapaði,
tuttugu dali. Eg fékk eitthvað í staupinu og
tveir aðrir piltar með mér, og svo borgaði eg á
strætisvagninum. Ef eg hefði unnið, þá hefðj
eg fengið hundrað dali. Það var það sem eg
var að berjast fvrir. Það hefði hjálpað okkur
mikið. Taktu þetta og geymdu það. Það er
betra en ekkert.”
Þegar hann var kominn í rúmið, gat hann
ómögulega sofnað vegna kvalanna, sem hann
tók út í öllum líkamanum. Hún hjúkraði hon-
um sem bezt hún gat og gerði alt fyrir hann,
sem hún gat látið sér detta í hug. Hann var alt
af annað veifið eitthvað að segja og hann var
alt af að tala um það sama. Hann fann sjálf-
sagt alt af einhverja fróun í því að segja henni
frá þessum vandræðum sínum. Hann tók mjög
nærrj sér að hafa ekki fengið nema svona litla
peninga, og honum leið mjög illa út af öllu því
skakkafalli, sem hann hafði orðið fvrir, en
verst af qIIu út af því, að hafa tapað { þessum
leik, og það var eins og hann vildi reyna að af-
saka það fyrjr Saxon.
“Hann gat aldrei unnið fullan sigur á mér.
Eg gerði nokkuð vel líka. Eg datt oft. Eg veit
ekkert hvað oft. Það var alt óljóst fvrir mér.
Þegar fór að líða á, sá eg stundum þrjá í einu.
Eg vissi ekki hvern eg átti að slá og hvern eg
átti að forðast. ”
“Þetta eru Ijótu kvalirnar! Það var ekki
von að vel færi. E«- sveikst um j)að, sem eg
hafði lofað j)ér og fór í þennan hnefaleik, og
þetta hafði eg haft af því. Láttu þér þetta að
varnaði verða. Farðu ekki aftur að búa til
hluti fil að selja.
“Þeir vöniðu sig ekki á mér. Fyrst var
veðjað jafnt á okkur báða. 1 sjöttu atrennu
fóru þeir að veðja helmingi meiru á liann en
mig. Allir gátu séð, að eg var að tapa. Þeir
fóru að veðja, að eg mundi ekki standa elleftu
atrennuna, og svo ekki þá fimtándu, o. s. frv.
Eg hélt út allar atrennumar, tuttugu. Þvílík-
ar ólukkans kvalir! Eg vissi ekkert af mér
eiginlega frá þrettándu til átjándu atrennu.
Þá opnaði eg augun, eða annað augað, hitt gat
eg ekk,i opnað. Eg sat á stólnum þar sem eg
átti að vera, og Willi Murphy hélt ísmola við
hnakkann á mér. Eg sá þenna Chicago mann
j)ar hinum megin og mér fanst eg hafa verið
einhvers staðar burtu og væri komjnn aftur, og
einhverja liuymynd hafði eg um, að eg hefði
verið að slást við þennan mann. Willi Mur-
phy reyndi að fá mfig til að hætta, en eg tók það
ekki í mál. Eg barðist við hann tvisvar enn.
Hann gat aldrei unnið fullan sigur á mér. Við
stóðum báðir, J>egar tuttugasta atlagan var bú-
jn. Auðvitað var honum dæmdur sigurinn,
eins og rétt var. En eg gerði nokkuð vel líka.”
Þetta og því um líkt var hann'að segja alla
nóttina, þangað til komið var fram á morgun.
Þá sofnaði liann. En hann svaf óvært og jrnð
var auðséð á andlitinu á honum, að hann tók
út miklar kvmlir.
Svona var þá hnefalejkurinn — hugsaði
Saxon. Hann var miklu verri, en hún hafði
nokkurn tíma hugsað sér að hann gæti verið.
Henni hafði aldrei dottið í hug, að hægt væri
að meiða menn svona hræðilega með þessum
stoppuðu vetlingum. Það mátti ekki koma fyr-
ir, að Wjlli reyndi þetta aftur. Þá var þó betra
að berjast á strætunum eins og verkfallsmenn
voru að gera svo að segja daglega. Hún var
að hugsa um, hve afar miklu hann hefði tapað
af sínum þrótú, j)egar hann fór aftur eitthvað
að tauta fyrir munni sér og opnaði augun.
“Hvað ertu að segja?” spurði hún, en
mundi þá eftir því, að þess var naumast von að
hann vissi sjálfur hvað hann var að segja, því
liann var ekki með fullu ráði.
“Saxon!--------Saxon!” kallaði hann.
“Já, Wjlli. Hvað get eg gert fyrir þig?”
“Eg mátti til að gera það. -----Við þurft-
um peninganna!”
Hann lokaði augunum og syaf eins og dá-
lítið værara, en var }>ó altaf eitthvað að tauta.
Hún hafði eitthvað heyrt um heilabólgu og varð
hrædd. Þá mundi hún, að Willi hafði sagt, að
Willi Murphy hefði haldið ís við höfuðið á sér.
Hún kastaði yfir sig sjali og fór út og hljóp
'til næsta VQÍtingahúss. Það var rétt. nýbúið að
opna það, og maðurinn, sem þar var, að
hreinsa til, gaf henni eins mikinn ís, eins og
hún gat tekið með sér. Hún sat nú lengi hjá
Wjlla og hélt ísmola við hnakkann á honum.
Hann svaf þangað til seint um kveldið, en
í
KAUPIÐ AVALT
LUMBER
THE EMPiRE SASH & DOOR CO. LTD.
Yard: HENRY AVE. EAST. - - . WINNIPEG, MAN.
Office: 6th Floor, Bank of HamlltonChamber*
MALDEN ELEVATOR
COMPANY LIMITED
Stjórnarleyfi og ábyrgö. Aöalskriffltofa: Grain Exchange, Winnlpeg
Stocks - Bonds - Mines - Grains
Vér höfum skrifstofur I öllum helztu borgum 1 Vestur-Canada, og
einka slmasamband viö alla hveitl- og stockmarkaöi og bjööum því vlð-
skiftavinum vorum hina beztu afgreiSslu. Hveitikaup fyrir aSra eru
höndluS meS sömu varfœrni og hyggindum, eins og stocks og bonde.
LeitiS upplýsinga hjá hvaSa banka sem er.
KOMIST 1 SAMBAND VIÐ RADSMANN VORN A PEIRRl
SKRIFSTOFU, SEM NÆST YÐUR ER.
Winnipeg
Regina
Moose Jaw
Swlft Current
Saskatoon
Calgary
Brandon
Rosetown
Gull Lake
Assinibola
Herbert
Weybura
Biggar
indian Head
Prince Albert
Ttrfield
Edmonton
Kerrobert
Til aS vera viss, skrifiS á ySar Bills of lading: “Advise Malden
Elevator Company, Limlted, Grain Exchange, Winnipeg."
Jiegar hann vaknaði, vildi hann endilega fara á
fætur og furðaði Saxon mjög á }>ví.
“Eg verð að láta fólkið sjá, að eg er ekki
lagstur í rúmið,” sagði hann. “Þoir geta
hlegið að einhverju öðru en því. ”
Með miklum erfiðismunum komst hann í
fötin, en }>ó ekki nema með því að Saxon hjálp-
aði honum. Og hann komst út fyrir húsdyrn-
ar, svo nágrannarnjr gátu séð að liann var á
fótunum.
Þetta var einhver önnur tegund af stolti,
heldur en sú, sem Saxon þekti. En hún var
kannske engu lakari fyrir það.
XIV. KAPITULI.
Willa batnaði undarlega vel. Strax næstu
dagana. Bólgan hjaðnaði og sárin greru. Kom
}>að til a,f })ví, hve heilbrigður líkami hans var.
Bláleitu hringimir kringum augun, voru })ó
æði þrálátir og það bar æði mikið á þeim
vegna þess, að1 hann var svo ljós í andliti.
Máli Otto Franks hafði verið hraðað óvana-
lega mikið. Kvjðdómendurnir, er flestir voru
atvinnuveitendur >og embættisimenn, höfðu
fundið hann sekan og bann var dæmdur til
dauða og fluttur til San Quentin, þar sem af-
takan átti að fara fram.
Það hafði tekjð dálítið lengur að rannsaka
mál Chesters Johnson og fjórtán annara,' en
innan viku var því þó öllu lokið. Chester John-
son var dæmdur til dauða. Tveir fengu lífs-
tíðarfangelsi og þrír tuttugu ár. Aðeins tveir
voru fríkendir. Hinjr fengu tvö til tíu ár.
Þessar fréttir fengu mikið á Saxon. Willi
varð alvarlegur og þungbúinn, en bardagahug-
ur hans lét ekkert undan við þessar fréttir.
“Það falla altaf einhverj,ir í öllum orust-
um,” sagði hann. “Hjá því verður ekki kom-
ist. En eg verð að játa, að eg skil ekkert í
þe.ssum dómum, sem þeir hafa fengið. Annað
hvort voru allir, sem sekir voru fundnir, vald-
ir að þessu manndrápum, eða enginn þeirra var
}>að. Ef þeir vora allir sekir, þá áttu þeir allir
að fá^ama dóm. Þeir ættu allir að vera
hengdir, engu síðnr en Chester Johnson, eða
hann ætti ekki að vera hengdur. Mér þætti
gaman að vita, hvemig dómarinn fer að kom-
ast að þessari niðurstöðu. Þetta hlýtur að vera
gert bara af handa hófi. Hvaða vit er í því, að
John Bloc fær fjögur ár, en Cal Hutchings
tuttugu? Það hefði rétt eins vel mátt vera
}>ver öfugt.