Lögberg - 05.12.1929, Blaðsíða 2

Bls. 2.
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 5. DESEMíBER 1929.
“Ljóðmál”
eftir
RICHARD BECK.
“Sú mín var æfi -iðja:
eg óf í tónamál
það æðsta, sem eg átti—
mitt eigið líf og sél.”
Sú er “Saga gamla skáldsins”,
túlkuð af ungu og upprennandi
skáldi. Hvað skyldu þeir vera
margir, sem átta sig á því, að hér
sé snertur nýr strengur á íslenzku
bókmentasviði, nýr skilningur á
íslenzkum skáldum og skáldskap?
Hér er ekki verið að leggja á-
herzlu á formfegurð eða orð-
gnótt, heldur á það, að skáldin
leggi rækt við hið æðsta og bezta
í eigin sálarlífi. Vegir frá vöggu
til grafar eru margvíslegir. Skáld
eru þeir, sem segja eigin lífssögu
og vefja í “tónmál” það æðsta og
bezta, sem þeir eiga.
Eg vil þurka úr íslenzku orðið:
“stórskáld”. Það er ljótt orð og
langt frá öllum krafti. íslenzk
hugsun er ekki á háu stigi og ís-
lenzk tunga er ekki kröftug leng-
ur, sé þessu orði haldið við. Um
enga stigbreytingu getur verið að
gera, þegar um sannan skáldskap
er að ræða. Annað hvort er skáld-
skapurinn skáldskapur, eða ekki.
Annað hvort er guð að tala til vor
mannanna, eða hann þegir. Fall-
ega ort ljóð um litla þúfu, rís
jafn-hátt og fallega ort kvæði um
hæsta tind. Lýrisk ljóð standa
jafnfætis söguljóðum, ef þau rista
ekki öllu dýpra. —
“Ljóðmál” eru ekki um hæstu
yrkisefni Mannsandans. Eg vil
ekki misbjóða höfundi þeirra með
því, að hnoða á hann stórskálds
titilinn. Færi eg að gera það,
þá færi eg að dansa eftir
þeirri hljómpípu, sem mér er afar-
ógeðifeld. En hlustið á það, sem
þetta unga skáld hefir að segja um
“Drotningu söngsins”:
“Og súlur silfurskærar
um salinn flétta krans,
en hundruð hvítra engla
þar hefja’ á gólfi dans,
er himinborin hljómdis
á hörpu lög sín slær;
þá hægjast harðir stormar,
en hlusta jörð og sær.
Og harmi lostnu hjarta
í hljómum opnast sýn”
Er skáldadísin hér að tala, eða
þegir hún? Á sama sviði birtist
skáldið í: “Á vængjum hljóma”,
tileinkað Sveinb. heit. Sveinbjörns-
syni tónskáldi:
“Sit ég hljóður;
hreimar fagrir
óma mér og yndi veita.
Það er bergmál
himin-hljóma, /
æðri heima
helgimál.
Opnast fyrir
augum mínum
undraheimar
aldrei dreymdir;
fagrir, víðir
vona-heimar.
finn eg Guð
í sjálfs míns sál.”
Dr. Richard Beck er ungur mað-
ur enn þá. Hann er maður sí-
ritandi og sí-starfandi. Samfara
því, að vera kennari við æðri
skóla, hefir hann flutt tugi fyrir-
lestra — alla um ísland og fslend-
inga. Ritgerðir eftir hann hafa
birzt í blöðum og timaritum — alt
um íslenzka þjóð. Útheimt hefir
það umsvifamikið starf. Engu að
síður hefir hann haft tíma tíl að
yrkja og finna Guð í sjálfs sín
sál. Ljóð hans bera vott um
vandvirkni og smekkvísi, En
ekki reynir hann að gera sig öðru-
vísi en aðra menn! Hann er ekki
ádeiluskáld, þó auðveldast sé það
á skáldasviði, og vís vegur til um-
getningar og frama, í nútíðinni.
Þar er hann hátt hafinn yfir nú-
tíð sína. Hann segir í “Til vors-
ins”:
“Kenn þú mér gðfgandi GuðmáJ
að syngja,
glæstustu vonir í hjörtum að
yngja,
bræddu mér, vorgyðja, vetur
úr hug.
Ger mig sem líkastan geislan-
um bjarta,
gleðjandi — eyðandi húminu
svarta;
lyftandi sálum mót sólu á flug.”
Hann finnur til með þeim, sem
bágt eiga: Agætt Meðal Þegar
“Minna’ eigi kr»U«tir, kynktin, | Ef ta„K»«r eru Su o*
krypplingar s'kógar á órættar þrar ^ vöðvarnir að iáta sig, og lífskraft-
mannshjartans — vængbrotnar arnir að fjara út, þá er orsökin
ir | sú, að blóðið er ekki í lagi, eða of
! mikið hefir verið reynt á taugarn-
vorblóm, sem kæfði í fæðingu I ar 0ír vöðvana, of mikil vinna. ó-
snjár.” i reglulegur og lítill svefn, eða ald-
! urinn er að færast yfir mann. Við
Fegurstu ljóðin í bókinni, eru öllu slíku, er hið ágæta meðal,
.. , ... . „ Nuga-Tone, öllu oðru betra og
lifsmyndir skaldsins. Hann er ^ hefjr hjálpað miljónum manna til
ekki að yrkja rímsins vegna. ’ góðrar heilsu, þar sem önnur með-
Löngun hans er að tákna það, sem ul hafa brugðist.
, * ... , , , I í 35 ár hefir Nuga-Tone tvi-
hatt er og gofugt. Erfiljoð kveð-1 ^æ]a]aust reynst öllum öðrum
ur hann eins og önnur íslenzk meðulum betur við alskonar veikl-
skáld — þar ekki um skapandi' un og slappleika. Allir lyfsalar
. ,,, ,„ . , „ , ! selja það þannig, að þeir abyrgj-
skaldgafu að ræða. Enda eru agt> að það reynist að öllu leyti
erfiljóðin ómöguleg til skáld- ^ins og því er lýst, eða peningunum
skapar. Um Grím Thomsen yrk- er skilað aftur. Fáðu þér ílösku
ír hann þo snjalt kvæði. En ekki hversu á?ætt hað er. Varastu eft-
rita eg undir það, að það s írlíkingar. Vertu viss um að fá
hið fegursta af ljóðum hans — ikt.a Nuga-Tonc. _________
langt frá. Um Abraham Lincoln er veiktist fyrir nokkrum árum
segir hann. [ af þ^rklum í höfðinu. Við jarðar-
“Þú. morgunsins yl barst í hruf- j tor hennar flutti séra Hermann
óttri hönd;
í hrukkóttri ásýnd var geisli
frá sól;
hver svipdráttur fastur, sem
feldur í stein,
j Hjartarson afburða fallega og
- hjartnæma ræðu. — Rétt um sama
! leyti dó Gunnlaugur Kristjáns-
| son, sem nú seinast átti heima í
J Húsavík, en annars hafði dvalið
en fagur; hjá þér átti smæling- > viða hár \ gveitunum sem vinnu-
inn skjól.”
Ljóð hans: “Akur einyrkjans”,
er tileinkað íslenzkum landnem-
um í Vesturheimi:
“Hér er heilög jörð,
—skóm af fótum fleyg—
akur einyrkjans:
höfði’ í Iotning hneig.
Hver ein hveitistöng
segir sögu hans;
blóði rituð bók,
akur einyrkjans.
Frumbýlingsins fórn,
niðjans náðargjöf —
Akur einyrkjans
merlar morgunskin;
daggar perlum prúð
hlæja blóm und hlyn.
Fall á kné á fold,
kyss hinn svala svörð,
gerðu Guði þökk,
hér er heilög jörð.
Um hávaðamenn hefir skáldið
þetta að segja, í erfiljóði eftir
ástvin og ættingja:
“Með hávaðamönnum ei hlut-
skifti kaust,
sem hrópa um störf sín og lofa
við raust;
þó auglýsist jafnan, er æfinni
lýkur,
að orðunum tómum var maður-
inn ríkur.”
íslenzk skáld, að sálmaskáld-
um undanteknum, hafa lítið ort
um jólin yfir höfuð að tala. Af
því að dæma, virðist sem íslend-
ingar séu yirleitt lélegir j ó I a-
menn. Þrjú kvæði í “Ljóðmál-
um” eru tileinkuð jólunum.
“Nær koma skipin, sem sendi’ eg
suður og austur í lönd?
við sjónhring með seglin þönd
í sævarblámann þau hurfu.
Einn sat eg eftir á strönd.”
Grunur minn er, að skip þessa
unga og efnilega skálds, eigi eft-
ir að koma aftur, hlaðin fegurstu
uppfyllingum drauma og vona
hans.
O. T. Johnson.
maður. Lét honum fjármenska
vel og þótti hann hvervetfla vera
trútt og dygt vinnuhjú. KVæntur
var hann og hét kona hans Ólöf,
ættuð úr Kelduhverfi. — Seinast
í júlí dó Jónas Sigurðsson, spari-
sjóðshaldari í Húsavík. Hann var
orðinn aldraður maður, en gegndi
samt störfum sínum fram að dán-
ardægri. Jónas* var einbeittur
maður og skapfastur, óáleitinn
við aðra, en mun ekki hafa látið
hlut sinn fyrir neinum. Hann
gegndi ýmsum trúnaðarstörfum í
þorpinu, sat t. d. mörg ár í
hreppsnefnd o. fl. Þegar hann var
jaMSaður, fylgdi svo að segja
hvert mannsbarn úr þorpinu líki
hans til grafar. — Snemma í á-
gúst lézt Davíð Jónsson á Hólma-
vaði í Aðaldal. Hann var gamall
maður orðinn og slitinn. Var hann
lengi framan af aldri í vinnu-
mensku og þótti mjög trúr maður
og duglegur til allra verka. Hann
gekk síðan að eiga Helgu Kristj-
ánsdóttur og bjuggu þau lengi á
Knútsstöðum og Núpum í Aðal-
dal. Síðustu árin voru þau í
húsmensku. Þau eignuðust ekki
börn, en eina fósturdóttur ólu þau
upp sem sitt eigið barn; er það
Jónasína Halldórsdóttir, kona
Benedikts á Hólmavaði. Hjá henni
hlutu þau athvarf í ellinni, en
tóku líka margt vik heimilinu til
þartfa. — Seint í ágúst lézt frú
Ásta Þórarinsdóttir í Húsavík.
Hún var seinni kona séra Bene-
dikts sál. Kristjánssonar, sem
lengi var prestur á Grenjaðar-
stað. Dvaldi hún hjá börnum sín-
um og fósturböjnum hér hin síð-
ari ár. Frú Ásta var óvenjulega
myndarleg og fyrirmannleg kona
á sínum yngri árum. Mun Óhætt
að segja, að Grenjaðarstaður hef-
ir sjaldan verið betur og rausnar-
Iegar setinn, en þegar þau bjuggu
þar, séra Benedikt og frú Ásta,
enda voru þau mjög vinsæl af öllu
sóknarfólki sínu. Kom það skýrt
fram í hinu fjölmenna samsæti,
er þeim var haldið, er þau fluttu
til Húsavíkur 1903. Börn þeirra
séra Benedikts og frú Ástu voru
þessi: Regína sál, kona Guðm.
prófessors Thoroddsen; Kristján
gullsmiður á Kópaskeri, Þórar-
inn, dó ungur, var nýbyrjaður á
námi í Mentaskólanum; Baldur,
nú í Ameríku; Jón, tannlæknir;
Sveinbjörn, skrifari Búnaðarfé-
lags íslands, og Þórður, í Reykja-
vík. Jarðarför frú Ástu fór fram
í Húsavík þ. 31. ágúst s. 1. að við-
stöddu fjölmenni.
í sumar var unnið að því, að
að heita mátti sumarið út. Þó voru byggja nyja brú yfir Skjálfanda-
ekki mfklar úrkomur vanalega. ! flj6t’, á sama stað og gamla brúin
Samt voru stórviðri og vatnsveð-
ur þ. 24. ágúst og í þeirri viku
rigndi mikið í sumum sveitum.
Þurkflæsur komu samt annað
veifið, svo menn hirtu hey sín áð-
ur en þau hröktust mikið, en held-
ur munu þau hafa verið slælega
þurr hjá sumum. Töðufengur
manna hér mun hafa verið með
meira móti og útheysskapur vel í
meðallagi að vöxtunum. Gamlar
heybirgðir voru taldar miklar í
héraðinu í vor, svo bændur munu
vera allvel birgir af heyjum und-
ir veturinn. Allmargir bændur
hafa selt hey til Húsavíkur i
nokkuð stórum stíl.
Mannslát hafa orðið hér mörg
i sumar og var svo um tíma, að
heita mátti að hver jarðarförin
vörurnar á bifreið í Skútustaði og
þaðan eru þær svo fluttar á bátn-
um. Einnig hafa ferðamenn tek-
ið sér far með honum til hinna
mörgu einkennilegu og fögru
staða við vatnið. Geta þeir komið
víða við og eytt þó minni tíma, en
ef þeir hefðu þurft að notast við
árabáta. —i Nýr viti var í sumar
bygður á Tjörnesi. Stendur hann
á svonefndum Bratta, sem er rétt
hjá bænum Valadal. — Vísir.
Or S.-Þingeyjars. í okt.
Veðráttan hér norður frá hefir
verið þannig í sumar: í júlí voru
góðir þurkar og náðu menn töðu
sinni mestallri með góðri verkun
—^ða því, sem menn voru búnir
að losa. En í byrjun ágústmán-
aðar gekk í óþurka, sem héldust
var áður (eða er enn þá, en hún
er nú nær ónýt). Miklu seinna
var byrjað á þessu verki, en ráð
var fyrir gert, eða ekki fyr en í
ágúst. Brúarsmíðið sjálft gekk
sæmilega vel, en vafasamt er tal-
ið, þegar þetta er skrifað, hvort
brúin kemst á í haust. Verður
hún mikið mannvirki og sam-
göngubót.
Rétt hjá brúnni (og Goðafoss)
er Sigurður Lúther Vigfússon frá
Úlfsbæ að byggja nýbýli. Verður
það að sumu leyti greiðasölu- og
gistihús.
(Samkvæmt upplýsingum frá
vegamálastjóra, verður brúin ekki
fullgerð fyr en næsta vor).
í sumar keypti Þórir Stein-
þórsson í Álftagerði vélbát, sem
færi fram á fætur annari. — Seint gengið hefir um Mývatn í sumar.
í julí dó Hulda Jónsdóttir á Hefir hann flutt vörur til þeirra, j
Hömrum í Reykjadal, ung stúlka, seTn fjær búa við vatnið, fá þeir
Svipbreyting
i.
Nokkur atriði hafa tekið sér
mestu í huga mínum, frekar en
margt annað, er eg hefi um lesið,
og hefir mig langað til að skrifa
um þau nokkur orð.
Það fyrsta, er eg vildi athuga,
er um Mæðradaginn svo neínda.
(Fögur hugmynd, ef- hún getur
náð réttum tökum).
Eg, sem aðrir, átti móður, en
sem nú er á landi lífsins, beztu
manneskjuna í heiminum.
Og svo munt þú, kæri lesari,
segja um þína móður. En láttu
þér ekki detta í hug, að þín móðir
hafi verið eða sé betri en mín móð-
ir var. Þín móðir kemst ekki
hársbreidd fram fyrir mína með
gæðin. Hún getur ef til vill orð-
ið jöfn.
Fyrir hana mömmu vildi eg alt
gott gera. En svo er annað að
ágæta, sem þig ef til vill undrar á,
og það er það, að eg átti föður, og
þú ætlar víst að segja mér það
sama um þig. En þú kemst ekki
upp með það, að álíta hann
pabba þinn fremri mínum. Alt
það, er þú getur gert í því efni,
er að álíta þinn föður jafn-snjall-
an mínum.
Þegar faðir minn dó, misti eg
alt. Hann var bjarg, sem mátti
styðja sig við; og ekki í einu til-
felli gaf hann okkur börnunum
þvingandi orð á neinn veg. Hann
var jafnsnjall móður minni í öllu
því, er miðaði til góðs fyrir okk-
ur, smælingjana, og fyrir þá or-
söka, eð eg átti þann bezta föður,
er nokkur drengur hefir völ á, er
mér spurn: Því er hann pabbi
settur hjá? Væri eg svo 'gerður,
að gefa móður minni alla þökkina,
en léti föður minn afskiftalausan,
myndi eg særa móCur mína slæmu
svöðusári og spilla minni eigin
líkams og sálar velferð. (Eg er
að tala fyrir sjálfan mig). Hver
ræður sínum gjörðum, en eg fyr-
ir minn part, skil ekki þennan að-
skilnað í þessu efni.
Er ekki tilhlýðilegra að tala um
Foreldradaginn ? Hvað segir móð-
ir þín um það? Eg veit móður
minnar vilja.
Mér hefir stundum fundist, þeg-
ar talað er um Mæðradaginn á
meðal fjöldans, að einhver þving-
unarblær hvíla yfir fólkinu, og
hefir sú hugsun ætíð gripið mig:
Láttu hann föður þinn fylgjast
með. Þér verður skapléttara.
Dagurinn finst þér ná meiri full-
komnun og orð Meistarans munu
láta vel í eyra: heiðra skaltu föð-
ur þinn og móður.
Vart hefi eg lesið ylríkari mlnn-
ingarorð um foreldra, heldur en
hjá Thorstínu Jackson Walters
þar sem hún ritar um foreldra
sína. Þau áttu það líka, því þar
var dygð undir dökkum hárum, og
veit eg hún velur föðurnum jafn-
fagurt blóm og móðurinni.
Svo, kæri lesari! Þegar þú
heldur hátíðlegan Mæðradaginn,
þá held eg hátíðlegan Foreldra-
daginn.
II.
Það sem vísindin bera á borð
fyrir okkur, ólærða fólkið, er á-
reiðanlega lesið og lært, með á-
nægju og þakklæti til þeirra, er
þreyta hugan og starfa að slíkum
endurbótum og uppgötvunum í
margskonar myndum.
Honum Morgan er álasað fyrir
hans heilabrot og hugmyndasmíði.
En er það ekki vegur vísindanna,
að brjóta heilann um þetta og
hitt? Það er byrjunin. En svo
er til hugmynd, sem oft sýnist al-
gjör heimska, en getur þó að lok-
um orðið að stórmerlcum sann-
leika.
Það sem er fyrir utan minn
skilning, á eg væntanlega bágt
með að trúa. Eg les um það, að
löndin séu á ferð um hafið, séu
laus í rót, laus frá aðal móður-
inni, sem þarf að frjóvga þau og
halda þeim lifandi. Slíkt kemst
ekki að sem fullvissa má nefnast,
heldur er þetta ágizkan, fljót-
hugsuð.
Jörð vor er ekki dauð, heldur lif-
andi, með miklum innvortis hita,
sem heldur lifandi jurtum við á
jörð og í hafi. Væri hitinn ekki
til í jörðinni, væri ekki um líf að
ræða á yfirborðinu, heldur að eins
ísbreiðu eina. Og þótt jörð vor
sé fjöllótt og þung á fæti, þá er
hún sveigjanleg og furðu fljót í
snúningum. En þessi færsla
landanna í hafinu, kemur til af
öðru heldur en að þau séu laus
í rót. Eg skil það svo, að það
stafi af þenslu hnattarins. —
Jörðin er ekki aðgjörðalaus inni-
fyrir, frekar en að utan. Við heyr-
um jarðskjálftana og finnum
hreyfinguna. Við sjáum eldinn
loga upp frá jörðinni og horfum
á hina stórkostlegu uppsölu par
með fylgjandi. Og hvað hefir svo
þessi uppsala að þýða? Ekki ann-
að en það, að jörðin er að hreinsa
sig að innan. (Við þurfum þess
einnig)i. En svo, eftir þessi furðu
miklu eldgos, fer jörðin aftur að
gróa að innan, fylla sig. Of verð-
ur vart við mikla jarðskjálfta, þó
ekki fylgi eldgos. Kemur það til
af þenslunni frá að innan. —
Sjórinn er víðáttumikill geimur, i
og finn eg sterkastan skilning á |
því, að þensla hnattarins eigi sér
frukast stað í hafsbotni, og þar
sem vér höfum lært það og sann-
færst um, að jörð vor' er kúlu-
mynduð, er það hverjum auðskil-
ið, að við þensluna eykst fjar-
lægð á millum landa.
Við heyrum það oft (höfum
heyrt), að land hafi komið upp
úr hafinu hér og þar, misjafn-
lega stórt auðvitað, og þessar
eyjar eða lönd eru alls ekki laus
í botni þar fyrir. Þau hafa verið
umflotin af sjó þar til þenslan að
lokum varð svo mikil, að hálendi
þetta varð ,að þurri jörð. Væri
landið laust í rót, myndi það fljót-
lega visna upp og verða að sand-
haug, er alda og vindur mundu
dreifa skjótlega um hafið.
Við þekkjum heitu uppsprett-
urnar, hverina og Geysir á ís-
landi. Þessir vatnsstraumar munu
finnast í flestum löndum, meiri
og minni; en engum gæti dottið
það í hug, að vatnið kæmi sjóð-
andi upp á yfirborðið, ef landið
væri á floti, laust frá sjálfri móð-
urinni, sem öll efnin geymir og
gefur öllu lífi til viðurhalds.
Eg ria ekki um þetta atriði
meira að sinni, en mikið mætti um
það segja.
III.
Nýlega heimsótti eg gamla
Morgan, og sá eg að honum var
skapfátt. Það mátti merkja það
á því, hvernig hann saug pípuna
síná. En eg byrja strax á erind-
inu og segi:
“Nú ætla eg að biðja þig að
segja mér sögu um eitt atriði,
er mig hefir svo oft langað til að
spyrja þig um.”
Hann svarar þurlega: “Mig
fýsir nú, að jþú segir mér þessa
sögu, sem þú biður mig að fræða
þig um.”
“Jæja þá. En af því þú ert eldri
en eg, og hefir farið um heimsins
höf frekar en eg, þá vildi eg fræð-
ast af þér um Golfstrauminn. Þá
er eg var lítill drengur á íslandi,
á aldrinum 10—15 ára, lærði eg
að þekja hann, að svo miklu leyti
er eg þekki hann enn í dag. En
mér finst það endilega vera ófull-
komin þekking, og mér hefir hugs-
ast að ná til fullkomnari þekking-
ar á þessari miklu lífsins upp-
sprettu, sem hitar upp hafið fyi-
ir skepnur þær, er í djúpinu búa,
því þó margar þeirra séu svo út-
búnar, að þær geti staðist ís-
kulda, sem eru þær, sem 'hafa
fituhúð innan undir skinninu, þá
er áreiðanlegt, að mikil partur af
hafsins fénaði leitar til hitans,
þegar kuldi ásækir þær. — Hvar
upptökin eru, er mér ekki ant um
að þekkja frekar, en að þekkja
strauminn og vita hvernig hann
er til kominn, er aðal atriðið. —
Sumir hafa sagt, að straumurinn
væri sjór og að hann kæmi Sunn-
an frá miðjarðarlínu, Þetta hefir
mér þótt haldlítil sönnun, en eg
hefi sannfærst um það, að straum-
ur þessi er ekki saltur sjór, held-
ur vatn, og þarna sé um að ræða
stórmikinn geysir eða hver, sem
kemur innan frá úr jörðinni, sem
aðrir heitir hverir, er vér þekkj-
um svo víða á þurru landi. En
hvort þessi mikla uppspretta kem-
ur upp úr fjalli, sem hulið er sjó,
eða hún kemur undan fjallsrót, er
spurningin, sem mun ekki vera
auðvelt að svara. En þar sem
sagt er, að ein hvísl þessa mikla
ljóts liggi austur fyrir ísland, sést
glöglegai, að aiflið 'er mikið, að
r
geta skorist í gegnum öldur hafs-!
ins þennan langa veg.
Staór - merkileg verksmiðja má
það vera, sem framkvæmir þvílík
firn, og þar hefir óefað aldrei
verkfall átt sér stað, frá því
fyrst að mótorinn var settur i
hreyfingu.
Og eins og þessi hitastraumur
gróðursetur grös og jurtir hafs-
ins, og heldur þeim lifandi fyrir
íbúa þá, er í djúpinu lifa, þá
einnig sendir hann okkur óút-
reiknanleg hlunnindi, bæði grös-
um og énaði, og ekki hvað sízt
manninum. Öll þessi gæði höfum
við að láni, og ættum ekki að
sleppa því fram hjá okkur að
þekkja inn á sem flest það, sem
veitir fjör og frelsi og flug í rétta
átt.”
Þegar hér var komið, var bið-
tími minn á enda. Morgan gamli
lét fara vel um sig í hæginda-
stólnum og saug pípu sína þétt-
an, en eldur var útdauður, og
var sem hann tæki ekki eftir því.
Eg rétti honum hendina að skiln-
aði, er hann tók og þrýsti inni-
lega. Hann bað mig að koma aft-
ur, og skyldi hann þá skýra fyr-
ir mér nokkur atriði úr ferðaminn-
ingum sínum. Eg þakkaði honum
fyrir og hélt leið mína. Vona eg
nái í gagnlegan bita hjá honum,
og skal eg þá ekki svíkja lit.
M. M. Melsted.
Nat. Giíy, Calif.
Lýsing á skipskaða
alls, sem áttu að fara austur yfir
vatnið. Niðaþoka var næsta dag,
en samt fór skipið; það komst þó
ekki lengra en svo sem 25 mílur,
rakst á stó>ra flutningsskipið
“Marquette”, sem kom að norðan,
og sökk á svipstundu. Fyrir ítar-
lega hjálp skipsmanna á Mar-
quette og báts, er hafði verið að
leita að netjum og kom til hjálp-
ar, var öllum á Senator bjargað,
nema níu, og fluttir í land til
Port Washington og þar hjúkrað
í alla staði. —Gapt. George Kinch
og Mrs. Minnie Gormley, eru á
meðal þeirra átta, sem vanta, eitt
líkið fanst. Konan, sem var sögð
að hafa druknað, var gift mat-
reiðslumanninum. — Dóttir Capt.
Kinch, sem er gift kona í Racine,
kom hingað með manni sínum að
heilsa upp á föður sinn, en skipið
var þá farið á leið til Milwaukee,
svo þau fóru til baka, og hittu þau
skipstjórann, sem borðaði morg-
unverð með dóttur sinni næsta
morgun. Segja blöðin, að hún
hafi reynt að aftra föður sínum
frá að leggja á stað þann moi'gun,
en til einskis; hann sagðist hafa
bezta skip, sem hægt væri að
finna; en hann hefir líklega ekk-
ert hugsað um þokuna. — Enginn
fórst af “Marquette.”
Eg var að hugsa um að senda
yður nokkrar fréttalínur frá eyj-
unni, en eg er ekki vel upplagður,
eins og þér líklega getið séð á
þessu bréfi, svo eg hætti við það
í þetta sinn. ,
Yðar með virðingu,
A. G.
Kenosha, Wis., 15. nóv. 1929.
Herra ritstjóri Lögbergs!
í blaði yðar frá 7. nóvember,
stendur meðal annars: Tvö vöru-
flutningskip rákust á í niðaþoku
á Michiganvatninu í vikunni sem
leið, og sökk annað þeirra sam-
stundis. — JFöru þar 33 menn,
en tveimur varð bjargað frá hinu
skipinu, sem laskaðist einnig.” —
Eg vil hér með gefa yður svo
nákvæma lýsingu á þeim þremur
stórskipum, sem tfórust á vatninu
frá 22. okt. til 31. sama mánaðar.:
Að morgni hins 22. lagði á stað
frá Milwaukee, ferjuskipið “Mil-
waukee”, með 27 járnbrautar-
vagna, og ætlaði til GrandHaven,
Michigan. Veður mátti heita ó-
skajplegt, og munu margir hafa
furðað sig á, að gamli McKay
kapteinn, skildi ekki bíða þangað
til að veðrið batnaði; en það mun !
aldrei hafa verið hans vani að
bíða, þegar hann var tilbúinn.—
Engin skeyti komu frá . Grand
Haven, að skipið hefði lent þar
þann dag. og hefir enginn síðan
frétt neitt um hvar eða á hverjum
tíma dags að það hefir farist, en
svo fóru að reka hér og þar líkin
og. annað, sem laust var á skip-
inu, sem sagði söguna. — Fjöru-
tíu og þrír menn mistu lífið.
En þann 29. sama mánaðar,
lagði frá Ghicago á leið til Mil-
waukee, eitt af hinum skrautlegu
skipum Goodrich-línunnar, “Wis-
consin”, hlaðið vörum. Nokkrir
farþegar voru á því, en ekki marg-
ir. Veður var ilt, svo að engin af
fiskiskipunum héðan fóru til veiða
þann dag. Leki kom að skipinu,
þegar það var nálægt Waukegan,
og hefði verið hægt að komast þar
í höfn, en var ekki gert, heldur
hélt skipið áfram, en sökk hér um
bil 7 mílur austur af Kenosha.
Neyðarkallið heyrðist hér og líka
í Racine, og björgunarbátarnir
frá báðum stöðum komu í tíma
til að bjarga, með því líka að eitt
fiskiskipið (Lugboat), eign bræðr-
anna Cahmbers, Capt. Clifford
Chambers, héðan, kom nógu
snemma til að bjarga 15 mönnum,
og hefir Capt. Ohambers fengið
lof fyrir ötula framgöngu og á-
ræði, því öldugangur var mikil;
má segja hið sama um hina bát-
ana, allir gerðu skyldu sína. Eft-
ir því sem sagt er, druknuðu níu
menn af Wisconsin, þar á meðal
Capt. Morrison; 63 var bjargað.
Það var talað um hér, að bjórgun-
armennirnir ættu allir að fá gull-
medalíur, en seinna var borið á
móti því, þar ekki væri löglegt
fyrir björgunarmenn ríkisins, að
taka á móti gjöfum. Goodrich fé-
Iagið sendi Capt. Chambers $100,
og skifti hann á meðal allra, sem
voru á bátnum peningununi, og
munu það hafa verið tíu með hon-
um sjálfum.
Þann 30. sama mánaðar lá hér
á höfninni eimskipið “Senator” og
var að taka bíla fyrir Nash félag-
og bætti þar nokkrum bílum við,
og voru þá komnir um bortí 251
ið, hélt svo norður til Milwauke
Þakklœti
28. nóvember 1929.
Herra ritstjóri Lögbergs!
Vilt þú vera svo vænn að ljá
eftirfylgjandi línum rúm í blaði
þínu?
Mig langar að votta þakklæti
mitt, herra Sig. Sigurðssyni, bún-
aðarmálastjóra, fyrir hans skýru
og sönnunarríku ritgerð, er birt-
ist í Lögbergi 28. nóv. s. 1.
Eg held, að enginn íslendingur
þekki betur skógræktarmögu-
leika íslands, um land alt, en hr.
Sig. Sigurðsson. Margra ára
reynsla hans og áhugi á skög-
ræktarmálum íslands, hafa kent
oss, að unna þeim málum. að elska
hann og virða fyrir hans vakandi
áhuga fyrir málinu.
Það hetfir borist til eyrna minna,
að eg sé frumkvöðull að því að á-
líta að hægt sé að klæða ísland
með skógi, og er eg þakklátur Slg.
Sigurðssyni fyrir að sýna fólki,
að svo er ekki; hefi eg aldrei vilj-
að kannast við þann óverðskuld-
aða heiður. Það var full-ljóst
fyrir mér, áður en eg hóf máls á
að klæða landið, að tilraunir hafa
verið og séu gerðar.
Hitt er það, að mitt nýmæli, er að
Vestur-íslendingar sameini krafta
sína og hjálpi til að klæða landið.
Og gleður það mig mikið, að sjá,
að herra Sig. Sigurðsson álítur,
að ekkert annað myndi hafa betri
þýðingu fyrir framtíð íslands.
Og svo hygg ég, að allir hugsi,
er skilja, hvaða þýðingu að skóg-
ar vinna í hag landa.
Nefndarmenn Þjóðræknisfélags-
ins, hafa óskað eftir meiri sönn-
unum á skógræktarmöguleikum ís-
lands, en eg hefi getað veitt þeim,
því mín þekking hefir ekki nægt
þeim.
Eg hefi ekki fylgt eftir íslenzku
vikublöðunum nú um langan tíma
og er þess vegna ófróður um,
hvað rætt hefir verið um skógar-
málið.
í bréfi til mín um skógarmálið,
frá forseta Þjóðræknisfélagsins,
dagsett 5. september 1929, kemst
forsetinn svo að orði:
“Þér getur ekki dulist, að auk
ýmsra annmarka á framkvæmdum
í þessu efni (skógarmálinu), hve
víðtæka þýðinga það hefir, að
einn grasafróðasti og vinsælasti
maður, meðal Austur- og Vestur-
íslendinga, er mótfallinn hugmynd
þinni.’
Hver er þessi vinsæli og fróði
maður, sem er á móti hugmynd
minni, sem er að hjálpa frænd-
um vorurr^ á íslandi að auka skóg-
argróður landsins?
Eg skal viðurkenna, að eg er
ekki algerlega sammála lærðum
skógfræðingum um aðferð á að
rækta skóg á íslandi.
En það er ekki spqrsmálið.
Spursmálið er: Eigum við Vest-
ur-íslendingar að hjálpa til með
skógklæðningu íslands?
Björn Magnússon,
428 Queen St.