Lögberg - 20.10.1932, Blaðsíða 6

BIs fi
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 20. OKTÓBER 1932.
hefir gert, er viljug til að fara burt með þér.
Ágætt! Bara faiðu og láttu sem þið séuð
gift. Svo kemur bráðum að því, að hún og
þú eigið von á erfingja, en þá skalt þú senda
liana til föður hennar. Láttu þennan náunga,
George Clinton, sem svo herfilega hefir níðst
á þér og stolið mannorði þínu, neyðast til að
biðja þig að gangast við faðemi að tfami
dóttur sinnar og giftast henni. Þá fær hann
einhvern smekk af því hugarangri, sem þú
hefir orðið að þola. ”
Nú gekk alveg fram af Hugh Edwards. —
“Fyrir alla muni, hættu þessu tali,” sagði
hann.
“Er ekki hjarta þitt fult af liatri til manns-
ins, sem hefir sýnt þér alt þetta ranglæti?”
“Jú, Natachee, eg hata George Clinton.”
“En þú vilt ekki fylgja þeim ráðum, sem
eg, Natachee’ hefi bent þér á til að hefna
þín á honum?”
“Nei — nei — nei!”
“Hjarta hvíta mannsins er undarlegur
hlutur,” svaraði Indíáninn. “Eg, Natachee,
get okki skilið það.”
Fyrir sólaruppkomu daginn eftir, var
Hugh Edwards kominn á fætur. Það
var einn af þessum fögra vormorgnum, sem
naumast verður með orðum lýst. Skáldin
hafa reynt það, og sumum þeirra hefir hepn-
ast það mjög vel, en engum hefir hepnast það
fullkomlega. Svipað er að segja um mál-
arana.
Indíáninn, Natachee, var líka kominn á
fætur og stóð hjá sínum hvíta vini.
Hugh Edwards rétti honum hendina.
“Vertu sæll, Natachee.”
“Svo þú ert að fara?” spurði Indíáninn
og virtist ekki geta vel skilið hvað um væri
að vera.
“Já, þú liefir borgað skuld þína, Nata-
chee. ’ ’
Gi imd villimannsins var auðsæ í svip Indí-
ánans.
“Vill Hugii Edwards nota sér þau rá<J til
að hefna sín, sem eg, Natachee, hefi gefið
honum.”
“Nei.”
Það leit út fyrir, að Indíáninn ætti erfitt
með að finna nokkur orð til að lýsa því, sem
í huga hans bjó.
“Það er eitthvað, sem leynist í hjarta
livíta mannsins, sem er meira en hatrið.”
“Já, Natachee. 1 gær hélt eg að hatrið
væri það eina, sem eftir væri í liuga mínum
og hjarta. Svo sýndir þú mér fram á það
í gærkveldi, hvað hatrið getur gert, sjálfur
þekti eg vald ástarinnar. Nú verð eg að fara
til konunnar sem elskar mig og bíður mín.”
En þegar Ilugh Edwards sagði Saint
Jimmy, að George Clinton væri lifandi, þá
hafðí hann ekki rétt fyrir sér, en hann vissi
ekki betur.
Einmitt sama kveldið, sem Natachee tók
Mörtu úr húsinu, sem Sonora Jack hafði
flutt hana í, dó faðir hennar í spítala í Los
Angeles. Einmitt á sama klukkutímanum,
sem þau, Indíáninn og Marta, vom að laum-
ast burtu úr húsinu, hafði maðurinn, sem
hafði fengið Donald Payne sakfeldan og
dæmdan, fyrir þann glæp, sem hann liafði
sjálfur unnið, gert sína játningu. Sína síð-
ustu krafta hafði hann notað til að undir-
skrifa skjal, sem sannleikann sagði í þessu
máli.
Nataohee vissi ekki, þegar hann var að
benda Hugh Edwards á, hvemig hann gæti
henft sín, að öll dagblöð í landinu voru að
flytja þær fréttir, að Donald Payne væri
saklaus af þeim glæp, sem hann hefði verið
dæmdur fyrir. Þegar Edwards var á leið til
Mörtu þenna morgun, vissi hann ekki, að
hann var frjáls maður. Stúlkan, sem beið
elskhuga síns, sem aldrei hafði þó tjáð henni
ást sína, vissi þetta heldur ekki. En Dr. Bur-
ton, sem farið hafði kvöldið áður til Oracle,
hafði efngið þessar fréttir.
Það var eins og vænta mátti af Saint
Jimmy, að hann mundi ganga í veg fyrir
Hugh Edwards þá um morguninn og segja
honum það, sem hann hafði frétt. Það var
líka eins og vænta mátti af Saint Jimmy, að
láta þá skoðun sína í ljós við Hugh, að það
væri kannske rétt eins gott, að Marta vissi
ckkert um þetta, eða þá ekki fyr en þau væm
komin aftur úr ferð sinni til útlanda.
I
Mexico City með jámbraut, strax eftir
giftinguna. Skömmu síðar ætluðu þau að
sigla til Evrópu. Þegar þau legðu upp í þá
freð, ætlaði That að skilja við þau og hverfa
aftur til sinna gömlu stöðva. Það var svo
ráð fyrir gert, að hann yrði fyrst um sinn
hjá Saint Jimmy og móður hans.
Saint Jimmy hafði ráðstafað þessu öllu
svona, meðan haldið var, að það væri ekki
óhætt fyrir Hugh, að láta nokkurn vita hver
hann eiginlega væri, fyr en hann væri kom-
inn burtu úr Bandaríkjunum. Vegna Mörtu
var þessum ráðstöfunum ekki breytt. Þegar
þau væru gift og komin á leið til Evrópu, ætl-
aði Saint Jimmy að gefa blöðunum þessar
fréttir. Eftir fáeina mánuði mundu blöðin
hætta að segja nokkuð um þetta og almenning-
ur mundi fljótt gleyma öllu þessu. Þá var
tími til að segja Mörtu, að maður hennar
hefði verið fríkendur og sannast hefði, að
hann hefði alls ekki verið sekur um þann
glæp, sem hann var sakfeldur fyrir, og nú
væri Donald Payne frjálst að vera hvar sem
væri í Bandaríkjunum.
Saint Jimmy og móðir hans höfðu yfirgefið
heimili gömlu félaganna og stúlkunnar þeira.
Hátt uppi í fjallshlíðinni stóð Natachee og
sá þaðan bílinn, sem sýndist eins og lítill
dökkur depill í fjarlægðinni. Hann stóð þarna
á vegaslóðunum, sem forfeður hans höfðu
gengið um mann fram af manni, öld eftir
öld.
Þarna stóð hann og horfði á bílinu, eins
hreyfingarlaus eins og hann væri gerður úr
sama efi oins og klettamir alt í kring um
hann.
Indíáninn var svo skarpskygn, að hann gat
séð það sem enginn hvítur maður hefði getað
séð, úr svona mikilli fjarlægð. Hann sá þrjár
manneskjur fara inn í bflinn.
Bíllinn lagði af stað og fór hægt og var-
lega, því vegurinn var ógreiður. Eftir skamma
stund hvar bíllinn sjónum hans, en töluvert
lengi eftir það, sá hann rykið, sem bíllinn
þyrlaði upp í íoftið. Loks hvarf það líka.
Samt stóð hann þarna enn góða stund, alveg
hreyfingarlaus og horfði í sömu áttina.
Loksins leit hann til hnjúkanna, sem
guæfðu yfir hans eyðilega, litla heimili.
Natachee, Indíáninn, þessi dularfulli vörður
Námunnar með járnhurðina — brosti.
ENDIR.
JÓHANNES MATUR.
Árið 1865 bjuggu í Staðartungu í Hörgárdal
bóndi sá er Árni Kristjánsson hét og kona hans
Margrét Halldórsdóttir. Höfðu þau mikið bú og
voru orðlögð fyrir rausn. Sóttist fólk mjög eftir
að komast í vist hjá þeim, vegna þess að hvergi
þótti betri viðurgerningur, en þar. Um sama leytl
bjó að Gæsum í Glæsibæjarreppi bóndi, Jóhannes
að nafni. Hann var orðlagður matmaður og var
sagður manna kunnugastur um matskamta á bæj-
um, að minsta' kosti í Eyjafjarðarsýslu, og talaði
hann sjaldan um annað en mat, og þaraf var hann
kallaður Jóannes matur. Eitt sinn berst það hon-
um til eyrna, að fólkið í Staðartungu fái óvenju-
lega mikið og !gott að borða, og gerir hann sér þá
ferð þangað, en það er í minsta lagi 4 tíma gang-
ur, til að vita hvort eins góður viðurgerningur sé
þar og af er látið. Segir ekkert af ferð hans fyr
en á heimleiðinni aftur, að hann mætir Jóni Jó-
hannesyni frá Myrká. Spyr Jón hann um, hvaðan
hann komi. Jóhannes svarar því og kveðst koma
frá Staðartungu. Spyr Jón hann þá að, hvort
hann hafi fengið að borða þar og hvernijg matur-
inn hafi verið. Svarar Jóhannes honum þá með
þessum orðum: “Ó, ekki finst mér nú matarvíst-
ýi í Staðartungu' eins góð og af hefir verið látið.
Það voru bara tvær spaðbitatægjur,. nokkrar kart-
öflubaunir, ein fiskstykkispjatla, fjórir fjórðu-
partar af brauði, á að gizka heil kaka. En vel var
við því, hérna Jón. En ekkert kom kaffið fl.
éftir.” — Heimilisbl.
Náman með járnhurðinni
EFTIR
HAROLD BELL WRIGIIT.
Enn leið hann sálarkvalir af því óláni og
mótlæti, sem hann hafði orðið að þola, með-
an á þessu stóð, en ekkert lagðist þó þyngra á
hann en dauði móður hans.
Svo kom öll hans mikla reynsla, þegar
hann strauk úr fangelsinu og hann var eltur
eins og villidýr og sporhundar sendir eftir
honum í allar áttir.
Og svo kom hann í Gullgilið.og þar höfðu
aftur kviknað hjá honum nýjar vonir, vonir
um ást og gæfu. Smátt og smátt komu fram
í huga hans margar endurminningar frá þeim
tíma, að hann hélt til í kofanum, sem var
þama rétt skamt frá heimili þeirra gömlu
mannanna, Bob og Thad, og stúlkunnar
þeirra, Mörtu. Hvernig óst hans til hennar
hafði kviknað og þróast og hversu oft hann
hafði hugsað um það, hve fráleitt það í raun
og veru væYi, að hann mætti með nokkra móti
gera sér vonir um, að hún yrði nokkurn tíma
konan sín, og þó gerði hann sér. alt af vonir
um það — og því hélt hann alt af áfram, að
reyna alt sem hann gat að finna gull, sem
hann alt af trúði, að væri það eina, sem gæti
orðið til þess að rétta hluta sinn. Of svo kom
þessi glæpamaður og útlagi og koma hans
varð til þess, að hann komst í vinfengi við
Natachee, o'g það varð aftur þess valdandi, að
hann fékk alt það gull, sem hann þurfti og
miklu meira en það.
En þegar nú ioksins að gullið var fengið og
alt sýndist vera aftur að snúast honum til
gæfu, þá hafði hann alt í einu fengið þær
fréttir, sem hlutu að verða til þess, að atlar
hans vonir um gæfu og lífsgleði hlutu að
verða að engu. Þegar hann nú loksins hafði
fengið gullið, eftir mikla erfiðismuni og mik-
il vonbrigðn, þá hafði hann algerlega tapað
af því, sem gaf gulllinu gildi, eða það fanst
honum.
Ljósið hvarf eftir góða stund, en Hugh
Edwards sat þarna kyr engu að síður.
Það var orðið dimt og hann sá ekkert nema
myrki ið. Aldrei liafði honum fundist mvrkr-
ið svartara í kringum sig heldur en einmitt
nú. Hann fann ekkert vonarljós til að lýsa
sér leið. En ]>að var eitt, sem var öllu öðra
ljósara í huga hans, og það var það, að það
hefði verið mikill misskilningur hjá sjálfum
sér, að gullið væri ailra meina bót.
Öldum saman höfðu menn lagt á sig mikið
erfiði og lagt sig í ótal hættur til að afla
gullsins, en það voru alstaðar hættur og örð-
ugieikar á léið mannanna, hvar sem þeir fóru
og hvað sem þeir höfðust að. Allir vora að
láta sig dreyma um gull, eða þá eitthvað það,
sem hægt var að fá fyrir gull. Guliið var það,
sem mennirnir sóttust eftir öllu fremur.
Þeim fanst sjálfsagt, eins og honum hafði
fundist, að gullið væri fyrir öllu; í því væri
að finna gleðina og gæfuna, það væri lífið
sjálft.
Það var gullið, sem hafði leitt föður Mörtu
til að kaupa námalandið fyrir nærri þvj ekki
neitt, og það var líka gullið, sem hafði komið
manninum, sem átti landið áður, til að stela
barni George Clintons. Með því að vinna það
ódáðaverk, gerði hann sér vonir um að fá
mikið af gulli. Það var vegna gullsins, að
George Clinton hafði rænt peningum fólks-
ins, sem það hafði fengið honum í hendur í
þeirri von, að fá meira gull. Til þess að geta
haldið gullinu, sem hann hafði rænt, hafði
Clifton komið Donald Payne í tugthúsið og
evðilagt alt hans líf.
Fyrir gullið hafði Sonora Jack verið glæpa-
maður. Vegna þess hafði hann komið á
þennan stað, en sú ferð hafði leitt hann xit í
dauðann. Það var í raun og veru gullið, sem
þess var valdandi, að þau Hugh Edwards og
Marta, máttu ekki unnast og njótast.
Hann .sá, að hans eigin saga í Gullgilinu,
var bara sama sagan sem var að gerast, á-
valt og alstaðaí.
Hann sá, að þörfin á gullinu var bölvun,
ákafinn að ná í það, enn meiri bölvun, en að
ná haldi á því, mesta bölvunin af öllu.
Þegar Hugh Edwards kom heim að kofan-
um, beið Natachee hans þar.
NXXIV. KAPITULI.
Hugh Edwards sá þegar, er hann leit í
augu Indíánans, að nú var hann ekki undir
álirifum þeirrar mentunar og siðmenningar,
sem hann hafði lært í skóla hvítra manna.
Hann var að vísu hægur, eins og hann átti
að sér, en Hugh duldist ekki, að eitthvað ]>að
var í huga hans, sem ekki var af góðum toga
spunnið.
índíáninn horfði framan í hann, rétt eins
og hann vildi lesa allar hans hugsanir á einu
augnabliki.
“Vinur minn hefir verið að skoða stjörn-
urnar á næturhimninum. ’
“ Já,” svaraði Hugli. “Eg hefi verið uppi
í gjallinu.”
Natachee rétti honum bréf, án þess að
segja nokkurt orð. Það var frá Mörtu.
Hugh tók við bréfinu og sneri því í hendi
sér hvað eftir annað og það var eins og hann
væri að hugsa sig um, hvort hann ætti að
opna það eða ekki, eða hvað hann ætti að gera
við það.
“Opnaðu bréfið og lestu það,” sagði Indí-
áninn. “Hlustaðu svo á það, sem eg, Nata-
öhee, hefi að segja.”
Það var ekki langt bréf, en það gaf honum
fyllilega að skilja, að hún skildi tilfinningar
hans og hafði meðlíðun með honum og að
hún elskaði hann einlæglega. Saint Jimmy
hafði sagt henni niðurlagið af sögunni, sem
Mexicomaðurinn hafði ekki getað lokið við
og hafði jafnframt sagt henni hváða áhrif
þessi saga hefði haft á manninn, sem hún
elskaði. En hún sagði að það hefði engin á-
hrif á sitt hugarfar gagnvart honum, þó
sannað væri að hún væri dóttir George Clin-
ton, önnur en þau, að sér þætti vænt um þetta
vegna mannsins, sem hún ætlaði að giftast,
að hún væri ekki í heiminn komi í einhverjum
óskilum, eins og hún hefði sjálf haldið. Ann-
ars gæti hún bara haldið áfram að vera dótt-
ir gömlu gullnemanna. Saint Jimmy héldi
áfiam að ráðstafa því, sem um hefði verið
talað, áður en Sonora Jack hefði farið burt
með liana. Það væri alveg sjálfsagt, að láta
þær ráðstafanir hafa framgang. Þegar þaa
væru komin burt úr landinu, og öllu væri ó-
hætt, mundi hún komast í samband við föður
sinn. Hugh yrði að koma eftir sér strax.
Hún vonaðist eftir honum í fyrramálið.
Hugh Edwards braut saman bréfið, ein-
staklega varlega og lét það svo aftur í um-
slagið.
Indíáninn veitti honum nánar gætur.
Þetta bréf virtist svo sem engin áhrif hafa
á Hugh, einn veg eða annan. Maður hefði
getað haldið, að hann hefði búist við þessu
bréfi, eða átt von á því, og hefði svarið til-
biiið í huganum. Hann leit út eins og mað-
uT, sem búinn væri að fara gegn um storma
lífsins og væri nú orðinn stöðugri í rásinni
og vissi fullkomlega sinn eigin vilja.
Hægt og stillilega, en með raunalegu brosi,
sem mundi hafa mint Mörtu á Saint Jimmy,
ef hún hefði séð það, tók hann til máls:
“Hvað er það, sem þú ætlaðir að segja,
Nataohee?”
“Eg, XTatachee, Indíáninn, get nú greitt þá
skuldð sem eg skulda Hugh Edwards.”
“Þú hefir meir en borgað þá skuld, Nata-
chee. ”
Indíáninn varð alveg óvanalega hávær.
“Er þá líf Natachees svo lítils virðið að það
sé borgað með lífi annars eins kvikindis, eins
og Sonora Jack var, og félagi hans, sem örin
lenti í?”
“Ef ekki hefði verið fyrir þínar athafnir,
þá hefði Marta aldrei sloppið frá Sonora
Jack og hans félögum.”
“Ef eg hefði ekki gei*t það, sem eg gerði,
þá vissi enginn um ætt eða uppruna stúlk-
unnar, sem Hugh Edwards elskar, nema
Natachee einn, og Hugh Edwards gæti hik-
laust gifst henni.”
Hugh hélt bréfinu á lofti og svaraði:
Hún segir hér f bréfinu, að það geri ekk-
ert til, hvaða manna hún sé. Hún segir, að
eg skuli koma alveg eins og Mexioomaðurinn
hefði aldrei sagt sína sögu og þú hefðir aldr-
ei tekið þessi skjöl af Sonora Jack.”
Það glaðnaði mikið yfir Indíánanum.
“Agætt! Þetta er eins og eg, Nataohee,
vildi láta það vera. Nú getur vinur minn gert
eins og hjarta hans býður honum. Heyrðu!
Þegar þú fórst svona fljótlega, eftir að þú
hafði heyrt hver væri faðir stúkunnar, þá
skildi Dr. Burton ekki hvers vegna þú gerðir
þeta. Eg sagði honum, að þegar þú vissir að
stúlkan væri dóttir auðugra og mikilsmQt-
inna foreldra, þá mundi þér ekki finnast, að
þú gætir beðið liana að verða konan þín.”
“Það var nú alveg rétt,” svaraði Ed-
wards og furðaði hann sig á því, hve æstur
Tndíáninn varð út af þessu, svo stiltur sem
liann var þó vanalega.
“En eg sagði engum, að það væri faðir
stúlkunnar, sem hefði sent vin minn í tugt-
Imsið. Enginn veit það, nema Natachee og
Hugh Edwards. Enginn skal nokkurn tíma
vita^ það, fyr en Donald Payne hefir hefnt
sín á þessum manni, Clinton, sem hefir sýnt
svo mikla rangsleitni. Þegar þú ert bú’inn
að hefna alls þess ranglætis, sem þú hefir
orðið fyrir af hans hendi, og þegar hann
lefn borgað fyrir allar þínar þjáningar og
f.vrir dauða móður þinnar, þá Tyrst hefir
Aatachee borgað skuld sína.”
Hugh Edwards starði á Indíánann og
skildi ekki hvað hann var að fara.
“Hvaðertþú eiginlega að segja, Nata-
chee?”
Skilurðu mig ekki? Hlustaðu á mig.
Stúlkan, sem ekki veit hvað faðir hennar
XIXXV. KAPITULI.
Síðla dags, skömmu eftir þetta, sneri bfll
sem kom frá Tucson, af þjóðveginum og inn
á brautina, sem liggur upp í Gullgilið. En
hún var ekki bílfær nema skamma leið, sem
var hægt að komast í bíl eftir þeirri braut.
Þar sem bílinn stanzaði, biðu þau Hugh,
Marta og Thad.
Svo var ráð fyrir gert, að bílinn tæki þau
beint suður til Tucson og þaðan yfir landa-
mæralínuna til Nogales, Mexico. Þar ætluðu
þau Hugli og Marta að gifta sig, og þaðan
ætluðu þau Donald Payne og kona hans til
§JÓVíSA
eftir Látra-Björgu.
Einskis svífst nú — það ég finn —
aldan veiðifreka;
brimið rífst við Ibjörgin stinn,
báran klýfst \úð Mælirinn.
Láti a-Björgu þótti slælega róið, og kvað:
Taktu á betur, kær minn karl,
kendu’ ekki í brjóst um sjóinn!
Þó harðara tækirðu herðafall;
hann er á norðan gróinn. —Hmbl.