Lögberg - 27.12.1934, Blaðsíða 4

Lögberg - 27.12.1934, Blaðsíða 4
4 LÖGBTCRG, FIMTUDAGINN 27. DESEMBER, 1934. Högtjerg 0«fl8 út hvern fimtudag slí T R M CjOhVMBlA. PRE 8 8 L I M 1 T R D (95 Sargent Avenue Winnipeg, Manitoba. Utan&skrift ritatjórans: BDITOR LÖGBERG, 69 5 SARGENT AVE, WINNIPEG, MAN. VerO $8.00 um árið—BorgUt fvrirfram The “Lögberg” is printed and published by The Colum- bia Press, Limited, 695 Sargent Ave., Wnnipeg, Manitoba PHONE 86 327 Tollvernd og silki Blaðið Saskatoon Star-Phoenix flutti ný- lega ritgerS meS ofangreindri fyrirsögn; fel- ur hún í sér mikilvægar upplýsingar, er allan almenning varSar; skal inntak hennar því hér birt. Hitt og þetta, sem dregiS hefir veriS fram í dagsljósiS viS rannsókn Stevens- Kennedy nefndarinnar í Ottawa, er þess eSlis aS hverjum heilskygnum manni hrýs hugur viS. MeSal annars hafa færSar -veriS sönn- ur á þaS, aS vinnulaun í binum og þessum spuna- og vefnaSarverksmiSjum hafi oltiS a • tveimur til þremur dölum á viku; aS laun aS meSaltali hafi nálgast tólf dali um vikuna, er laun framkvæmdarstjóra og annara meiri háttar skrifstofumanna sé talin meS. Menn geta auSveldlega rent grun í hver launakjör vinnulýSsins í slíkum tilfellum hafi veriS, meS því aS undanskilja þá, er hæzt fengu kaup. Ástand þaS, sem gilt hefir í silkiverk- smiSjum í Canada, er þannig vaxiS, aS ekki verSur þegjandi fram hjá því gengiS. ÞaS hefir sannast aS laun 3,407 þjóna í slíkum verksmiSjum, námu aS meSaltali $600 og 33 centum á ári, eSa $11.54 um vikuna. Geta má nærri hvernig háttaS hafi veriS launum alls fjöldans, er tekið er tillit til þess, aS þessi jöfnuSur fæst aSeins meS því aS innibinda laun framkvæmdar-stjóra og annara hátt launaSra manna. 1 einni verksmiSju hagaSi þannig til, aS því er upplýstist viS rannsóknina, aS sjö menn og tvær stúlkur, fengu í kaup frá tveimur til þrem dölum á viku; tuttugu og sex menn og fjórar stúlkur frá þremur til f jórum dölum á viku og þrjátíu og þrír menn * og tuttugu og tvær stúlkur frá fjórum til fimm dölum um vikuna. Þrátt fvrir krepp- una auSgaSist þó verksmiðjufélag þetta á ár- inu um 24% af hlutafé sínu. Ef til þess kom aS tollvernd bæri á góma., er rannsóknarnefndin hafSi mál þetta til meSferSar, var þaS viSkvæSiS hjá fulltrúum afturhaldsflokksins aS canadiskar silkiverk- smiSjur nyti tollverndar til öryggis heima fyrir, gagnvart japanskri samkepni. Gert var og veSur út úr því, aS japanskar verk- smiSjustúlkur fengi ekki nema 18 cent á dag, eSa sem því svaraSi; átti þetta víst aS vera hinum lægst launuSu, canadisku starfssystr- um þeirra til nokkurs raunaléttis. Fvrir tveimur árum, er Mr. Bennett kom heim úr einni NorSurálfuförinni, flutti hann ræSu í Montreal, þar sem hann lýsti yfir því, aS því aSeins mætti þess vænta aS þjóSin yrSi sjálfliirg í iSnaSarlegu tilliti, aS hún legSi hart aS sér, jafnvel gengi í gegnum þrenging- ar, til þess aS fá staSist hina erlendu sam- kepni; þetta hefir þjóSin gert, eSa veriS neydd til aS gera í stjómartíS Mr. Bennetts. Jafnskjótt og Mr. Bennett komst til valda, fékk hann, eSa flokkur hans, komiS því til leiSar, aS hækkaSur yrSi feykilega inn- flutningstollur á silki; var þetta gert meS þaS fvrir augum aS útiloka innflutning silkis frá Japan og auka meS því jafnframt atvinnu í canadiskum silkiverksmiSjum. Eins og áSur hefir veriS skýrt frá stunda atvinnu, eSa draga fram lífiS í þessari grein iSnaðarins, segi og skrifa 3,407 manns. Á uppskeruárinu 1928-29, seldi canadiska þjóSin japönsku þjóSinni 22,500,487 mæla hveitis; fyrir andvirSi þess framfleyttu 20,- 000 canadiskar fjölskyldur sómasamlega fram lífi sínu. Svar japönsku stjórnarinnar \*iS útilokun á silkivarningi þaSan úr landi var fólgiS í því, aS takmarka svo kaup á canadisku hveiti aS viSskiftaslitum gengi næst. Kaupir stjórn Japana, eSa milligöngu- menn hennar nú ekki nema eitthvaS 4,000,000 mæla héSan, eSa því sem næst. MeS öSrum orSum, þá hefir stefna Bennettstjórnarinnar í þessu tilliti veriS slík, aS til þess aS fá hald- iS 3,407 manns viS atvinnu á sultarlaunum í silkiverksmiSjum þeim, er nú hafa nefndar veriS, hafa 20,000 bændafjölskyldur veriS sviftar markaSi fyrir framleiSsIu sína. ÞaS, sem bent hefir veriS á hér aS fram- an má aS miklu leyti heimfæra upp á afstöSu Mr. Bennetts og flokks hans, gagnvart frönsku þjóSinni, er sakir útilokunar á frönsku silki, borgaSi fyrir sig meS því aS hætta að miklu leyti kaupum á canadisku hveiti. Þrátt fyrir þetta og svo ótal margt fleira, dirfist Mr. Bennett samt sem áSur aS leita sér atkvæSa hjá þjóSinni meS tollvernd- arflagg sitt efst viS hún. Lærdómsrík saga DagbiaS eitt í Ontariofvlki hafSi ekki alls fyrir löngu dapurlega sögu aS segja; hún var af tré. Var þetta meS þeim atburSum, aS dag nokkurn, er verkamenn í gömlum bæ þar eystra voru önnum kafnir viS aS búta niSur stórt og fagurt tré, bar þar aS miS- aldra konu, er í nánasta nágrenni bjó; vafSi .sú tré þetta örmum og mótmælti meS tárin í augunum slíkri hermdarfórn. Kona sú, er hér kemur viS sögu, kvaSst sér þess meSvitandi aS faSir sinn hefSi gróS- ursett tré þetta fyrir fimtíu árum; nú væri þaS orSiS eitt hiS fegursta tréS í víSri ver- öld, hátt og tígulegt; í skjóli þess hefðu marg- ir orðið aSnjótandi ósegjanlegs vndis. “Og nú á aS fórna því vægSarlaust,” hrópaSi kon- an meS grátstaf í kverkunum. Hin ákafa geSs- hræring konu þessarar rann verkstjóranum til rifja; baS liann menn sína aS taka sér hvíld um hríS meðan hann brygði sér til ráðhúss- ins og leitaSi upplýsinga um þaS, hvort ó- kleift myndi aS fá tré þetta náSaS, eSa af- töku þess aS minsta kosti frestaS um stund- arsakir. Hinn dæmdi hefir sinn dóm meS sér; náSuninni var synjaS; tréS var smátt og smátt aflimaS unz stofn þess var jafnaSur viS jörðu. Verkfræðingar bæjarins liöfðu orðið á eitt sáttir um það, að breikka vrði gangstéttina og tréS væri auðsjáanlega til farartálma. EiitthvaS óvenjulega dapurt v'irðist standa í sambandi viS þenna atburS, sé hann skoðaður ofan í kjölinn; að minsta kosti verS- ur þaS auðsætt hver glundroði á sér staS, er til þess kemur að sannmeta gildi fegurðar- innar; hve örðugt mönnum meðal annars veit- ist aS koma auga á þær málsbætur, er fagurt tré kann aS hafa til brunns aS bera tilveru- rétti sínum viðvíkjandi, ef þaS mætti mæla, án tillits til umferðarinnar á götunni, hvort hún greiðist viS fall þess eða ekki. ÞaS getur tæpast hjá því fariS, aS menn kenni til meS krmunni viS þaS aS setja sig í spor hennar; þau voru uppalningar saman, hún og tréS. Ekki er óhugsandi aS koma megi einum eða jafnvel tveimur bílum um stundarsakir “í naust”, þar sem tré þetta áður stóS, því öllu verður aS fórna í þágu framfaranna, hvaS sem fegurSinni sjálfri líSur, og þá verSa öll vopn jafn handhæg. Inntak þessarar stuttu en íhyglisverSu greinar, er hér endursagt úr blaðinu Winni- peg Evening Tribune. Söfnun heimilda sögu tslend - inga vestan hafs Svo mun mörgum þykja sem komið sé aS síðustu forvöðum meS það, að varðveita frá glötun ritaðar heimildir og önnur gögn, er snerta sögu íslendinga í Vesturheimi, og vera kunna dreifar í vörslum manna víðsvegar í landi hér, eða heima á Islandi. Etinhvern- tíma hlýtur að því aS draga, að ítarleg saga þeirra verði færS í letur; og mun undirritaS- ur hreint ekki standa einn uppi meS þá skoS- un, að æskilegt væri, að þess yrði ekki langt aS bíða; ætti slík saga auðvitaS að ritast á báðum málunum íslenzku og ensku. En þeim í hag, sem þaS vandaverk færist í fang, ríður á að sporna við því, að nokkur þau söguleg gögn, sem eitthvert verðmæti eiga í þessu sambandi, fari í glatkistuna. Ýmsir hafa aS vísu dregiS saman drjúg- an skerf af efnivið í sögu Islendinga vestan hafs, í ritgerðum, bókum, bæklingum og öðr- um skilríkjmn, og ber þar sérstaklega að nefna margra ára starf ólafs S. Thorgeirs- sonar, sem alkunnugt, er. Fyllilega má þó ætla, að hvergi nærri séu öll kurl komin til grafar af slíkum gögnum. En þar sem ekki er til vestur-íslenzkt sögufélag, sem annast söfnun og útgáfu þesskonar heimilda, á 'borð við slíkan félagsskap frænda vorra NorS- manna hérlendis (Norvvegian-American His- torical Association), stendur það næst Þjóð- ræknisfélagi íslendinga í Vesturheimi, að beita sér fyrir söfnun og varðveizlu þeirra, enda var eftirfarandi nefndarálit samþykt á síðasta ársþingi félagsins: “Nú strax á þessu ári ska.1 stjórnamefnd ÞjóSræknisfélagsins gera gangskör að söfn- un .sögulegra skilríkja, prentaðra sem rit- aðra, er snerta sögu Islendinga vestan hafs, til þess að slíkar heimildir séu varðveittar frá glötun. Skal félagsstjómin vekja athygli alls ís- lenzks almennings, austan hafs og vestan, á þessari ákvörðun með opinberri tilkimningu í íslenzku vikublöðunum.” Stjórnarnefnd félagsins hef- ir falið undirrituðum, að draga eftirtekt Islendinga að ofan- nefndri ákvörðun. Gerir hann það liér með, og beinir þeirri áskorun til landa sinna beggja megin hafsins, sem hafa með höndum slík gögn, af hvaða tægi sem er (t. d. sendibréf), að þeir bregSist vel við og láti honum þau, eða afrit af þeim, í té fyrir félagsins hönd, og skal hann koma þeim í hendur skjalavarðar þess til varð- veislu. 18. desember, 1934. Ricliard Bcck, University Station, Grand Forks, North Dakota, U.S.A. Þjóstólfur Eftir Fr. Guðmundsson. Þótt ekki standi þokustokkurinn úr f jallaskörðunum hér á norðvest- úr sléttunum í Canada. eins og i ís- lenzku sveitunum við tíSarumskiftin á vorin, þá eru hér þó eigi aS siS- ur beljandi ískaldir norSan og norS- vestan stormar fram eftir öllu á vor- in. Sá hluti norSvesturlandsins hér, sem bygSur er af hvítum mönnum, j mun vera alt aS 2,000 fet yfir sjáf- arflöt, svo er þaS um miSbik Sas- katchewan fylkis, og þegar maSur á hina síSuna athugar vídd sléttunn- ar, alt frá Klettaf jöllunum aS vest- an, austur aS háhraunum. Ontario- fylkis, eSa um 1,000 milna vega- lengd, þá fer landslagiS hér ekki framar aS líkjast islenzkum dala- botnum. ÞaS er þvi auSskiliS aS hér er vindurinn alfrjáls, hann þarf ekki aS troSa sér áfram eftir þröng- um dölum, og hér eru því sjaldan ofsa veSur, þau, sem hrista hús og gjöra mönnum illmögulegt aS standa í hörSustu byljunum, en vindurinn er þá lika miklu þölnari hér. ÞaS er eins og NorSurpóIlinn meS ís- breiSurnar upp aS ströndum Can- ada, hleypi vindunum sínum út á vorin, til þess aS láta þá leika sér og æfa sig á norSvestur sléttunum hérna, og setji þaS eitt upp viS þá, aS eySa afli sólarinnar, og stytta sumariö eins mikiS og þeir mögu- lega áorka. ViS leyfum krökkun- um á vorin aS fara út i sólskiniS og leika sér, en setjum þaS eitt upp viS þau, aS þau ekki sulli í poll- unura. NorSurpóllinn treystir sér til aS þilja yfir pollana, aSeins aS sólin tef ji ekki fyrir honum. Menn- irnir eru annars hugar en póllinn. Þeir elska sólina og reyna á allar lundir aS taka vel á móti henni, þeir taka stormgluggana af húsunum sínum á vorin og þvo og fægja rúS- urnar til aS fá geislana sem skær- asta inn i híbýlin sín, þeir plægja jörSina til þess aS sólargeislarnir skuli eiga hægra meS aS stinga sér ofan í jarSveginn og verma jurta- ræturnar, og þroska frækornin, sem þeir sá í akrana, mannfélaginu .il hagsældar. ÞaS var á einu slíku vori í hvild- arlausum og köldum stormi, aS Þjóstólfur gamli hafSi setiS dag eftir dag á verkfærum úti á akrin- um sínum, og unniS meS fjórum hestum til undirbúnings ávaxtaríkri uppskeru. á komandi sumri. En lengi getur vont versnaS, og honum fanst aS veSriS hefSi aldrei veriS jafn kalt og gegnumgangandi, eins og þennan dag, sem yfir stóS og út var aS renna. Honum fanst þaS hlyti aS vera frost, meS þessum grenjandi stormi. Hann var óvanur viS þaS aS gefast upp fyrir ákveS- inn og alvanalegan dagsverka út haldstíma, en. hér til þurfti meira en algenga karlmensku, en samt sem áSur skvldi hann þó fara einn hring enn þá á akrinum, og gjöra nýja til- raun aS koma blóSi sínu út í fætur og fingur til þess aS verma hálf- stirSnaSa limi sína af kulda. Hann tók til aS hugsa um uppskeruna á næsta hausti, hvaS marga mæla hveitis hann mundi fá af ekru hverri, og hvaS mikiS verS fyrir mælinn, og þaS skildi alt komast meS góSum skilum í bankareikninginn, og mundi þá innieign hans hækka drjúgum. Rentur af útistandandi lánum skyldu borga heimiliskostn- aSinn. Krakkarnir væru nú loksins komnir allir úr hreiSrinu og ekki skyldi hann leggja þeim meira til en hann væri búinn til þeirra aS kosta. Að öllu þessu yfirveguSu komst hann aS því eins og raunar oft áSur, aS hann ætti á banka og í útlánum rúm 30 þúsund dollara, og náttúrlega talsvert meira á næsta hausti. ÞaS olli honum hugsýki aS einhverjir kvnnu nú aS bregSast á borgunardegi, þó vel væri um bnút- ana búiS, og veSiS alstaSar miklu meira en skuldinni svaraSi, en bót var þaS i máli aS rentan var rífleg. 12 af hundraSi, og víðast hvar voru mjólkurkýrnar innifaldar i veSinu, og þær vildu menn sízt missa, sem gaf von um aS þeir mundu ekki draga af sér aS borga, ef nokkur leiS lægi út úr vasliou. Þó nú eig- urnar væru vissar á banka, þá var lika sárt aS hugsa til þess aS fá ekki nema 3 af hundraSi. Þjóstólfi hafSi aldrei brugSist þaS, aS þegar hann hugsaSi um og'taldi í huganum pen- inga sína, og útreiknaSi ný gróSa- brögð, þá hafSi þaS ætíS haft spennandi sjálfsmetnaS og sérþótta í för meS sér, sem lagSi honurn til hita og hugrekki, en nú brá eitt- hvaS nýrra viS, honum fanst sér alt af kólna meir og meir, og það var sem hann kannaSist ekki við sjálfan sig, og því síSur viS aðfarir náttúrunnar. ÞaS hafSi hann aldrei séS fyr, í heiSríkif veðri og norSan grenjandi froststormi, að þaS var eins og þoka /lægi yfir akrinum, hann sá ekki nema fáa faðma frá sér, og eldglæringar af og til i öll- um áttum. Hann néri augun með vetlingatotunum svo þau skyldu þó ekki taka falskar myndir af neinum viSburðum, en þá var eins og þús- und púÖurkerlingar spryngju eða rifnuðu hljóðalaust á sama augna- bliki alt umhverfis hann. Og þá stönsuðu hestarnir. Það væri nú ekkert nema þeir skyldu nú fælast þessi undra fyrirbrigði. Hann grenjaði upp. Go on! Get up! En hestarnir hreyfÖu sig ekki. Þá stökk hann ofan af plógnum, en féll flatur á jörðina um leið; hann fann ekki til fótanna; sá þó aS þeir löfðu viS hann; þeir voru líklega svona afllausir orÖnir af kulda. Hann skreiS fram meS hestunum, og sá þá aS þeir stóðu viS vírana; hann var kominn alla leiÖ. ■ ÞaS hafði aldrei tafiÖ fyrir Þjóst- ólfi aS hugsa um konuna sína, en nú kom hún honum þó í hug. ÞaS fanst honum fjarstæða aS hún mundi líta út um gluggann eða hafa auga á sér, enda væri þokan svo dimm, að ekki sæist frá kofanum út aS gyröingunni, þó leiSin væri ekki löng. En hvað hann ætti nú til bragðs aS taka? Þó hann reyndi aS kalla, þá heyrðist ekkert fyrir storminum, og svo var ekki hætt við því aS hún Bóthildur hans væri aS veita neinu eftirtekt utan við hana sjálfa; það hafði hún aldrei gjört, og hann átti sízt af öllu von á aS henni færi fram úr því sem komið væri. Pæturnir voru svo dofnir af kulda, og svo mikiS skalf hann aS hann gat ekki staSiÖ nema styðja sig viS eitthvaÖ. En þá alt í einu er sagt viS hann í hispurslausum rómi: “HvaS er aS þér, maSur.” Þar var þá Bóthildur komin. Hann hrökk saman eins og himn- arnir hefðu falliS ofan á jörðina; kuldinn og skjálftinn réSi nokkru um þaS, en þó allra mest ill sam- vizka, þar sem hann hafSi í hugan- um gjört ráS fyrir aS Bóthildur væri umhyggju- og artarlaus í sinn garö. SagÖist hann þá vera hissa að hún skyldi þora út í þetta eld- ingaveSur, og finna sig i þessari þoku. Bóthildur baS guS aS hjálpa sér. “Hér er ekki um neinar eldingar eða þoku að tala,” sagði hún, “þú ert búin aS ganga fram af þér og ofþreyta augun í þessum grenjandi stormi og moldryki allan daginn, ofan á alt á það sem á undan er. gengið. Mér sýnist þú varla geta staðið, og ef þú ert ekki maöur til aS ganga heim, þá verS eg aS hjálpa >ér upp á plógsætið og keyra svo hestana yfir í hliðið og heim, en verst er aS þaS tekur lengri tíma en að ganga beint heim aS kofanum, ef þú heldur aS þú gjtir gengið meS því aS eg styðji þig?” “Hann er nú enginn léttivagn, plógurinn sá arna,” sagði Þjóstólf- ur. Hún batt hestana viS gyrÖing- una, svo skriSu þau út á milli vír- anna og hún studdi hann og leiddi heim aS kofanum, sem ekki var nema stuttur spölur; þá klæddi hún hann aS mestu leyti úr fötunum og þakti hann ofan í rúm, og lét hann drekka bolla af heitu vatni. Þá fór hún aftur út til aS ná hestunum og ganga frá þeim á sinum stað viS nóg hey og hafra. Þegar hún kom inn aftur, skalf Þjóstólfur eins og hrísla i vindi, og var iskaldur á fótunum. Hún lét heitt vatn í flösku viS fæturna á honum, og hagræddi honum að öSru leyti eins og hún hafSi bezt vit á, en þá varS hún aS fara aftur út til aS ná kúnum og mjólka þær. Á meÖan Bóthildur hraSaSi úti- vist sinni og búverkum öllum af fremsta megni, þá var hún aÖ hugsa um ástand Þjóstólfs, sem henni þótti alt annaS en álitlegt. Hann var orðinn gamall maSur, 80 ára, hafði alla sína æfi verið gaddhraustur, og aldrei gjört sér far um aS skilja á- stæSur þeirra, sem óhraustir stríddu viS margvíslegt mótlæti þessara tíma; hann hafði alt af kent fá- tæktina aðburÖaleysi og útsjónar- leysi, og vildi aS menn liÖu svo aS þeir yrSu fegnir aS bera sig eftir björginni. Hann hafði jafnvel haldið því fram aS menn veiktust af ímyndun eintómri. SamúS og bróÖurlund hafði aldrei veriS hon- um lagin, og'hún hafði löngum þráS aS hann yrSi aS líða eitthvert mót- læti, svo hann vaknaði til viður- kenningar um gildi kærleikans, nær- gætni og samúðar í mannlífinu, og lærði að meta fegurðina til gleÖi og ánægju á hverju heimili. Hún hugs- aði sér, ef nú mótlætiS biSi hans á fleiri eða færri dögum, þá yrði hún meS varúS aS samverka því, til að mýkja lunderni hans og hneigja hug hans til þess varanlega, útgeislun andans, í staðinn fyrir gljáa gulls- ins. Um lciS og hún kom inn í eld- húsiS, heyrði hún aS Þjóstólfur stundi þungt, og þegar hún leit inn i herbergi hans, sá hún aS hann var orÖinn stokkrjóSur í andliti, og í augum hans þóttist hún sjá reiði- svip ásamt aðsteðjandi blóShita. Hún þurfti heldur ekki a.S bíða lengi á báðurn áttum; bann sagði þegar að líklega væri það í fyrsta skifti á æfi hennar að hún hefSi toll- að’ úti fyrirhafnarlaust. Hvert hún hefði ekki vitað þaS aS hann var veikur, hann væri nú ekki vanur að gera sér upp og ímynda sér stingi og verki og kvalir í sínum skrokk, og kýrnar mjólkuðu ekkert meira, þó hún lefSi á spenunum lengi eftir aS þær hefðu selt henni alla mjólk. Nú hefði þaS máske komið sér vel, aS eitthvert barnanna okkar hefSi veriS heima, sagSi Böthildur, en hann varS fokvondur, og hélt hún væri nógu lengi búin að eyða og sóa í og á þessa krakka, og hún skyldi hætta því aS stagast á þeim, en gjöra sína skyldu. Hann sagðist hafa sáran sting í gegnum sig úr brjóstinu aftur í herðarnar, og svo væri sér kalt á fótunum. Þá vatt hún dúka upp úr heitu vatni, og lét annan viS brjóstiS og hinn viS herSarnar, svo nuddaði hún fótleggi hans, og talaSi um aS nú hefSi verið gott aS eiga togleður- poka til aS hafa heitan bakstur und- ir fótleggjunum. Hann sagði henni fyndist alt ónýtt, sem ekki kostaði mikla peninga; þaS mætti nota flösku meS heitu vatni. Jafnvel þó Þjóstólfi fyndist aS heitu bakstrarnir draga úr sársauk- anum, þá sá þó Bóthildur á útliti hans aS veikin bjó um sig og aS al- varan stóS viS dyrnar. Hann þoldi ekkert aS hreyfa sig; vcinaÖi stöS- ugt og gat engan blund sofnaS, þó komið væri undir miðnætti. Framh. + Borgið LÖGBERG!

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.