Lögberg - 14.03.1935, Blaðsíða 6
fí
LÖGBERGr, FIMTUDAGINN 14. MARZ, 1935.
Heimkomni hermaðurinn
Peningum þeim, sem í bankanum voru, og
töldust til búsins, skyldi skift að jöfnu milli
litla skátans og Jamie. Eáns og vikið var að
átti litli skátinn að fá öll húsgögn í setu-
stofunni og bókaherberginu, og gat krafist
þeirra nær sem verða vildi. Hreinum ágóða
af hunangsframleiðslunni skyldi skifta til
helminga og hluti litla skátans lagður inn á
banka.
Það var auðséð á öllu, eftir að kunnugt
varð um erfðaskrá býflungameistarans og
innihald hennar, hve ábyrgðartilfinning litla
skátans að sama skapi jókst; þess varð þegar
vart hve eiginleikinn til þess að spara þrosk-
aðist dag frá degi; “heitu hnndarnir” voru
hvergi nærri eins iðulega áreittir og áður
liafði verið.
Jamie veitti því athygli hve reglubundið
að litli skátinn gekk um vestri ekruna á hverj-
um einasta degi, og virti fyrir sér ’hvernig
ðllu liagaði til. Litli skátinn bjó yfir ein-
hverju ráðaibruggi; ekki ósennilega í sam-
bandi við madonna liljur og nýtízku hesthús.
Jamie stóð í bakdyrunum að húsi Mar-
grétar Cameron. “Hvar hefir þú verið allan
þennan tíma; það er engu líkara en liðin sé
hálf öld frá því eg sá þig síðast.”
Margrét mjakaði sér áfram inn í dagstof-
una og studdi höndum á mjaðmir sér. Hvað
gengur að þér, góða kona,” hrópaði Jamie
upp yfir sig. Það var auðséð á öllu að sorg-
in liafði rist djúpar rúnir á andlit hennar;
þó bar hún sig vel og hetjulega. Eitthvað
ómælilega sorglegt hafði þó auðsjáanlega
komið fvrir hana, eða einhvern af þeim, er
stóðu henni næst.
“Lollyf” -spurði Jamie. “Hvað hefir
komið fyrir stúlkunaf” Margrét Cameron
opnaði varirnar, eins og hún fyndi hjá sér
hvöt til þess að segja eitthvað; en hafi hvin
revnt að opinbera eitthvað í orðum, þá var
]>að víst að orðin dóu jafnharðan á vörum
hennar. Hún riðaði á beinunum og Jamie
studdi hana að stól í eldhúsinu og sótti henni
vatn að drekka. Jamie kraup á kné við hlið
hennar og spurði hana hvað ofan í annað með
hinni mestu ákefð um hagi hennar. “Segðu
mér nú alveg eins og er, hvort það sé ekki
nokkur skapaður hlutur, sem eg geti gert þér
til þægðar; þú getur að minsta kosti treyst
því að eg sé einlægur vinur þinn. Eg skal
fara hvert sem þú vilt og sækja hvern, sem
þú æskir að finna.”
Margrét Cameron hristi höfuðið með
erfiðismunum og sagði í hásum og þreytuleg-
um róm: “Hún lagði upp í þessa gönguför
lengst norður í ríki; féll hún þá niður af
þverhnýpi og meiddi sig afskaplega. Eng-
inn vissi hve mikið í rauninni það var eða
hættulegt; þau voru á þeim stað þar sem ekki
var í annað hús að venda með aðstoð eða
hjúkrun; líkami hennar var allur vafinn um-
búðum. En hvað sem er um það, þá hvílir
Lollv nú við hlið föður síns í Pineliurst graf-
reitnum.”
“Guð komi til,” hrópaði Jamie eins og í
einhverju dauðans ofboði. Hann þrýsti hönd-
um Margrétar Cameron í ákafa, orðlaus og
undrandi.
“Eg var hringd upp alveg nýverið,”
sagði Margrét Cameron; það var Molly
frænka, sem eg talaði við í símann, og bað
hún mig að koma til fundar við sig í borginni
hið allra bráðasta; hún lét á sér skilja að það
stæði að einhverju leyti í sambandi við Lolly;
að hún væri farin að hafa áhyggjur út af
henni; eg gat lesið út úr orðum hennar hvern-
ig í öllu lá; hún hefir verið búin að fá um það
fulla vitneskju hvernig komið var, og hefir
vljað auðsýna mér samúð og taka. að ein-
hverju leyti þátt í raunum mínum; þær voiti
ekki systur, Molly og Lolly, eins og þú veizt;
þær voru samrýmdari en svo. Það er engin
nýlunda þó snurða hlaupi á vináttuþráðinn
milli systra. Stundum hefir mér orðið í nöp
við Molly og grunað hana um græsku; eg hefi
jafnvel borið henni það á brýn í huga mínum,
að hún hafi að einhverju leyti átt sinn þátt í
því að Lolly nokkru sinni lagði upp í þenna
afleiðingaríka leiðangur; þó er enganveginn
óhugsandi að mér skjátlist í þessu. Allar
mæður hafa það á meðvitundinni að börnin
séu bein af þeirra beinum og blóð af þeirra
blóði; þessvegna getur þeim vafalaust undir
vissum kringumstæðum orðið örðugt um rétt-
dæmi. Og þráfaldlega brenna sig inn í vit-
und þeirra áhvggjur rit af smámunum, sem
með öllu eru ástæðulausar við nána íhugun.
Óróinn í sálu minni vegna Lolly á nú ekki
framar nokkurn rétt á sér; hún er alfarin og
með því er loku fvrir það skotið að eg fái
komið til liðs við hana á einn eður annan
hátt.”
Yfir augum og andliti Margrétar Cam-
eron hvíldi alvara einstæðingsins, orðlaus og
djúp; augun voru hjúpuð gljámóðu; það var
engu líkara en uppsprettur táranna væri
þurausnar. Margrét Cameron fékk ekki grát-
ið þó hún hjartans fegin vildi.
Jamie lagði hendur sínar alúðlega á axlir
Margrétar og sagði: ‘ ‘ Gráttu, góða vinkona;
gráttu; tárin hafa óumræðilegt, huggunargildi
á tíð sorgarinnar. Eg óttast það, að harmur
minn sé þyngri en svo, að eg fái nokkru sinni
úthelt tárum,” svaraði Margrét Cameron.
“Eg vildi að guð gæfi að eg gæti haft með
höndum eitthvað umsvifameira starf en’þetta,
að snúast við þessi óbrotnu innanhúss störf
dag eftir dag; ef einhver þarfnaðist í alvöru
handtaka minna væri öðrum áli að gegna.
Eg hafði gert mér vonir um að Molly kæmi
heim og dveldi hjá mér; því var samt sem
áður ekki að heilsa; það er eins og hún sé
viðloða við alla skapaða hluti í borginni og
geti ekki með nokkrum hætti slitið sig lausa;
henni er það áhugamál að eg komi til sín. Og
]>ó það sé nú erfitt til þess að hugsa að Lolly
komi aldrei aftur heim, þá finst mér í aðra
röndina sem eg geti ekki undir neinum kring-
umstæðum farið af heimilinu eða skilið við
það; lífið hefir leikið mig hart; það yrði mér
ekki ósennilega ofurefli að rífa mig upp með
rótum úr hópi gamalla og góðra nágranna í
viðbót viS þaS, aS heyra aldrei framar þann
h.jartanlega hlátur, er gerði heimiii mitt aS
jarðnesku himnaríki. Eg má alveg eins vel
segja þér það núna í trúnaði, Jamie minn,
að býflugnameistaranum sálaða þótti aldrei
nokkra lifandi vitund vænt um mig. Um
hann má með sanni segja, að kvennamálin
kæmi honum á kaldan klaka.
Það er nú samt sem áður síður en svo að
mér sé kunnugt út í æsar um öll leyndarmál
býflugnameistarans í þessum efnum; en svo
mikið veit eg þó, að eftir að hann misti fyrri
konuna, *—konuna, sem hann af hugástum
unni, tældi önnur kona hann til sambúðar við
sig undir því yfirskini að hún skyldi annast
um hann og börn hans eins og bezt yrði á
kosið til æfiloka. Elg held að sú kona hafi
verið vargur í véum; hún átti líká barn og eg
hefi það fyrir satt að sá ódældar ormur hafi
einhverju sinni stjakað það óþyrmilega við
hinni litlu og veikbygðu dóttur býflugna-
meistarans, að hún biði þess aldrei bætur;
hún bilaðist í mænunni og gat aldrei í fót stig-
ið upp frá því, frekar en Ivar beinlausi.
BlessaS barnið tók út miklar þjáningar, er
drottinn batt þó skjótan enda á. AS litlu
stúlkunni látinni, fékk býflugnameistarinn
seinni konu sinni allar eigur sínar í hendur
að þessu litla heimili og býflugnabúinu und-
anskildu; svo leitaÖi hann til dómstólanna um
skilnað og fékk hann vafningalaust.' Það var
því ekkert því til fyrirstöðu að hann kvong-
aðist aftur; hann vildi auðsjáanlega ekki eiga
mig, og líklegast enga aðra konu heldur. Hann
var yfirkominn af vonbrigðum og sorg; hann
feldi aldrei ástarhug til mín, og þó veit guð
að eg unni honum heitt og innilega. Eg á
ekki til orð, er lýst gætu ást minni. Stóllinn
þar sem hann sat, er nú auður. Mér stendur
ávalt fyrir augum mynd hans í þessum stól;
hárið hvítt og mjúkt eins og íþlki; ennið 'hátt
og göfugmannlegf og svipurinn prúSmann-
legur. Að gleyma slíku væri alveg óhugisan-
legt. Eg hefði fúsfórnað langri æfi hvað ofan
í annað til þess að gleðja hann og gera um-
hverfi hans vistlegra, en það í raunninni var.
Þetta átti mér ekki að auÖnast, en ofan á alt
bættist svo hitt að missa Lolly, og það með
svo óvæntum hætti, sem raun varð á.
Jamie! Þetta verður mér alt saman því
flóknari ráðgúta sem eg hugsa lengur um það.
Mér er það alveg óskiljanlegt vegna hvers
Lollv vildi ekki vera heima; henni var boðin
kennarastaða hér í stríðslokin, þegar hörgull
var á kennurum og þeir gátu valið um staði;
hún undi víst ekki heima; þessvegna fór hún.
Eg lá andvaka nótt eftir nótt og lagði heilann
í bleyti með það fyrir augum að gera henni
til geðs, þó að engu haldi kæmi. Mér verður
stundum á að hugsa að í raun og veru sé það
ekkert tiltökumál þó vonbrigði, sársauki og
að lokum ótímabær dauði, bíði hinna ungu, er
án sjálfsprófunar fljóta sofandi að feigðar-
ósi. Það er ekki um að villast að Lolly hafi
skrikað fótur í fjallrimanum, þar sem hún
var á ferð; þetta lætur þó undarlega í eyra
jafn fótviss og hún var og vön því að klífa
fjöll. En nú er þetta alt um garð gengið, og
gaguslítið að naga í handabökin yfir því sem
ekki verður um þokað.
“Eg vitjaði á fund þinn, Margrét, og
það í þessari andránni, með það fyrir augum
að skýra þér í trúnaði frá mínum eigin raun-
um og vandamálum, sem eg nú hlýt að játa
að eru ekki nema svipur hjá sjón borið saman
við það, sem þú hefir oúðið að þola.”
Margrét Cameron rétti lir sér í stólnum
og fór höndum um höfuð Jamie.
“ Veslings drengurinn minn,” sagði hún.
“Það er vonandi að alt sé ekki komið í hið
fyrra horf um heilsu þína, að sárið hafi ekki
tekiS sig upp, á eg við.”
“Ekki held eg það,” svaraði Jamie. “Ef
alt skeikar að sköpuðu, ætti eg að geta losast
með öllu við umbúSirnar innan tveggja mán-
aða, eða svo. En það er í sambandi við mat-
aræðið, sem tekist hefir nokkru lakara til.
Síðan þii fórst hefi eg orðið að baslast af
með mína eigin matreiðslu, ekki betur en mér
])ó ferst slíkt úr hendi: það var heldur ekki í
annað hús að venda viðvíkjandi fæði.”
Margrét Cameron strauk þýðlega hend-
inni um höfuð Jamie. “Þú verður líklega
aðal viðfangsefnið fyrir mig fyrst um sinn.
Þó mér sé það ógeðfelt að vera heima eins
og til hagar þá á eg víst enn erfiðara með að
fara að heiman; að minsta kosti er hugboð
mitt slíkt. Eg á örðugt með að ráða það við
mig að fara til Molly hversu fegin sem eg
vildi og hver.su ant sem henni kann að vera
um það. Sennilega verÖur það ofan á að hún
verði knúð til þess að vitja á fund minn sé
henni á annað borS umhugaS um návist mína.
En meSal annara orða, dreng-ur minn: Berir
þú ekki lengur áhyggjur vegna sársins á
brjóstinu, hvað er það þá, er þér liggur þyngst
á hjarta og veldur þér hugrauna?”
Jamie var skozkur maður; fámæltur eins
og aÖrir þjóðbræður hans. “Æfintýri mitt
er hádramatískt, ” sagði hann. “Um þær
mundir, sem eg kom hingað, gekk eg í heilagt
hjónaband; konuna, sem eg gekk að eiga þekti
eg ekki; vissi ekki á henni nokkur minstu deili.
Fyrir nokkrum dög-um ól hún son á sjúra-
húsinu og lézt að fæðingu hans. Nú er dreng-
urinn það eina, er eg hefi til minja um hana.”
Margrét Cameron leit góðlátlegrum, en
jafnframt hálfvegis ásakandi augum á Jamie.
“Eg á örðugt með að átta mig á öllu þessu,”
sagði hún í hálfum hljóðum. “Því í dauðan-
um komstu ekki með konuna hingað. Hvers-
vegna mátti það ekki verða hlutekifti mitt að
hjúkra henni og sannfæra hana, með því um
þá góÖvild, er eg ber til þín? Hver veit nema
málum hefði skipast til á annan veg, ef þú
hefðir falið hana mér til forsjár?”
Agizkanir í alvörutilfellum sem þessu
skifta sjaldnast miklu máli,” sagði Jamie.
Eins og á stóð var ekki viÖlit fyrir mig að
koma með hana hingað. Hið eina, sem máli
skiftir, er það, að hún er farin og lét eftir
sig bráðmyndarlegan dreng, sem ber nafn
mitt, og kallaður er James Lewis MacFar-
■lane yngri. ’ ’
“Er liann á sjúkrahúsinu?”
“Nei,” svaraði Jamie.
Fréttaritarinn sem gerði sjálfan
sig að konungi
Eftir Richard Harding Davis
(Sv. O. þýddi)
“Þeir fóru að tilkynna kónginum komu
ykkar,” sagði Stedman; “en ykkur er bezt
að koma fyrst og fá ykkur að borða, og svo
skal mér vera sönn ánægja að kvnna ykkur
fyrir honum að heldrimanna sið.”
“Konungur!” endurtók kafteinn Travis
dræmt; “er hér konungur?”
“Eg hefi aldrei konung augum litið,”
gall Gordon fram í, “en aldrei hefði mér
dottið í hug að eg mundi sjá hann sitjandi á
viðardruml) í húðarrigningu. ”
‘ ‘ Hann er ágætur konungur, ’ ’ sagði Sted-
man og lagÖi áherzlu á orðin; “ og þó ykkur
kannske komi til hugar, er þið lítið hann, að
hann sé ekki formfastur, þá er liann það samt
engu að síður, og honum er fyrir öllu að öll-
um hirðsiðum sé fylgrt nákvæmlega. Eftir
kveldverð mun hann veita ykkur ábeyrn, og
ef þið hafið tóbak aflögu, er ykkur bezt að
hafa það með ykkur og gefa honum það, en
þið ættuð að segja honum að forseti Banda-
ríkjanna hafi sent honum það, því honum er
mein-illa við að þiggja gjafir af öðrum en
stórmennum. Að hann fær tóbak lánaÖ hjá
mér, kemur til af því, aÖ hann heldur að eg
sé sonUr forsetans. ’ ’
“Hvað kemur honum til að halda þaðf ”
spurði konsúllinn með talsverðum þjósti og
valdasvip. Aumingja Stedman horfði ýmist
á yfirvaldiÖ ieða skri'farann og stamaði út úr
sér lafhræddur að það mundi koma til af því
að einhver hlvti að hafa sagt lionum það.
Konsúls-húsinu var skift í fjögur her-
bergi. Fyrir framan húsið var fallega
skreyttur blómagarður með pálmatrjám og
gosbrunni, er virtist vera heldur örlátur á
vætuna.
“Þetta bjó eg til,” sagði Stedman og
benti ósköp hæversklega á gosbrunninn. “Eg
bjó hann til úr holum bambusreyr og setti í
samband við uppsprettulind. Og nú er eg
að búa til einn fyrir konunginn. Hann sá
þennan og lét stinga bambusreyrnum um allan
bæinn, án þess að hafa samband við nokkurt
vatn, og nú skilur hann ekkert í því að ekk-
ert vatn skuli streyma í gegnum greinarnar
eins og hjá mér, og útkoman er sú, að hann
heldur að eg sé yfirnáttúrlegur. ”
“Eg ímynda mér að einhver hafi sagt
honum það líka,” urraði í konsúlnum.
“Það hugsa eg líka,” sagði Stedman í
öngum sínum.
Veggsvalir voru meðfram öllum hliðum
hússins, en inni voru veggirnir skreyttir með
dýraskinnum og myndum úr sunnudags
myndablöðum. Heilmikið af bambus-húsmun-
um voru þar ásamt fjórum breiðum, kulda-
legum rúmstæðum. Alt var liúsið jafn þokka-
legt og eldhús eru venjulega. “Bg smíðaði
húsmunina, en Bradleys halda liúsinu
hreinu,” sagði Stedman.
“Hverjir ieru þessir Bradleys?” spurði
Albert.
‘ ‘ Þeir eru mennirnir, sem þið sáuð
standa hjá mér í f jörunni, ” svaraði Stedman;
“þeir struku hér á land af brezka herskip-
inu er hún kom að fá sér kol. Þeir þykjast
vera þjónar mínir. Annar heitir Bradley
eldri, en hinn Bradley yngri. ”
“Það koma þá skip hér öðru hverju?”
spurði konsúllinn brosandi.
“Ekki oft, ” sagði Stedman raunalega.
“Nei, ekki mjög oft, svona einu sinni á ári.
Herskipið hélt að þetta væri Octavia, og strax
og þeir komust að því að svo var ekki, héldu
þeir á burt; en Bradleys höfðu hlaupið inn í
skóginn svo mennirnir á skipsbátnum gátu
ekki fundið ])á. Þegar þeir sáu flaggið á
bátnum ykkar, hafa þeir orðið hræddir, og
haldið að þið munduð senda þá til Englands,
en þeir koma þegar þeir eru orðnir svangir.”
Kveldverðurinn, sem Stedman bar á borð
fyrir gesti sína, eins og hann enn áleit þá
vera, var mjög vel framreiddur og hressandi.
Var þar á borðum kaldur fiskur, dúfu-
skorpusteik og heit eggjakaka með ætisvepp-
um, olíuberjum, ástareplum og lauk, öllu
hrært í einn graut og falið innan í kökunni,
og svart kaffi á eftir. Eftir máltíðina fór
Stedman á konungsfund, en kom til baka von
bráðar með þau skilaboð frá ihans hátign, að
hann mundi veita þeim áheyrn næsta morg- '
un eftir morgunverð. “Það er of dimt
núna,” sagði Stedman, “og rigning, svo þeir
geta ekki kveikt á strætislömpunum. Tókuð
þið eftir lömpunum okkar? Þeir eru mín
uppfynding, en það logar ekki rétt vel á þeim
ennþá. Hugmyndin er góð, og eg skal full-
komna hana svo bráðum, að alt skal verða í
einu ljóshafi, hvort sem það rignir eða ekki. ’ ’
Konsúllinn hafði werið þegjandi og eitt-
hvað undarlega hugsandi meðan á kveldverði
stóð, en nú leit hann upp mjög áhyggjufvdl-
ur og jafnvel raunalegur að sjá.
“Hvað heklurðu að verði langt þangáð
til það styttir upp,” spurði hann.
“ Ja, það veit ieg ekki,” svaraði Stedman
með spekingssvip. “Eftir eina tvo, þrjá
mánuði, hugsa eg. ” Konsúllinn nuddaði í
sífellu á sér gigtveika fótinn ogbáðar mjaðm-
irnar, en sagði ekkert.
Báðir Bradleys skriðu hieim um klukkan
tíu um kveldiÖ og voru ærið kindarlegir á
svipinn. Konsúllinn hafði farið út til að
finna fiskimennina, er fluttu hann til eyjunn-
ar og borga þeim; en Albert var á meðan að
sannfæra hermennina um það, að þeir yrðu
ekki sendir til Englands aftur. Að því búnu
fór hann að liátta og Stedman líka, en í öðru
rúmi en hann var vanur, það rúm ætlaði 'hann
konsúlnum, ]>ví það var bezta rúmið í liúsinu.
Þegar Albert var rétt í þann veginn að segja
“góða nótt,” mundi hann alt í einu eftir því,
að Stedman hefði ekki sagt honum hvernig á
því stæði að hann væri hér úti á eyðieyju. En
Stedman bara liló ogkvað það langa sögu, og
mundi ihann segja hana með morgunsárinu,
og þar við sat. Albert breiddi því ofan á sig
og fór að sofa án þess að bíða eftir húsbónda
sínum, hugsandi um sitt nýja, eikennilega
heimili og kringumstæður, og þess fullviss,
að ef það héldi áfram að rigna, þá mundi hann
ljúka við söguna sína innan mánaðar.
Sólin var komin hátt á loft er hann vakn-
aði og laufin á pálmatrjánum kinkuðu á-
nægjulega kolli fyrir hægri, volgri morgun-
golunni. Út í garðinum angaði alt af ilmandi
jurtalykt, og úr glugganum sá hann út, á hið
fagurbláa og nærri spegilslétta haf, en út með
ströndinni sáust ógrynnin öll af sntáum kóral-
rifjum, er hin lága alda brotnaði á, og sem
sólargeislarnir glitruðu svo fagurlega í.
“Jæja, konsúllinn getur ekki fundið að
þessu,” hugsaði hann með sjálfum sér um
leið og hann smeygði sér í baðfeldinn sinn.
Þegar hann var búinn að laga á sér hárið,
gekk hann undur ánægður og brosandi inn í
herbergi konsúlsins til að vekja hann, en er
þangað kom brá honum í brún, því þar var
enginn komsúll og riímið ósnert. Kista kon-
súlsins var á sama stað og hún var sett kveld-
ið áður, rétt við dyrnar, og ofan á henni lá
gríÖarmikil skrifuð pappírsörk með áritun til
Alberts efst á blaÖi. Skriftin var kafteins
Travis. Albert tók blaðið upp með skjálf-
andi hendi og las upphátt það sem á því stóð
er hljóÖaÖi svo og án alls formála: