Lögberg - 04.07.1935, Page 1

48. ÁRGrANGUR
Á Atlantshafinu
15. júní, 1935.
Kæri ritstjóri Lögbergs:
Svo sem mig hefir oftar hent um
æfina, er eg búin aÖ lofa fleiri vin-
um mínum aÖ skrifa þeim í sumar,
en góÖu hófi gegnir, eða auðvelt
mun að efna.—Vil eg því biðja þig
svo vel að gera, að ljá mér stöku
sinnum rúm í blaði þínu.—Lofa þér
í staðinn, að langorð skuli eg hvergi
verða.
Vesturströndin og Vestur-Canada
er mér svo vinlega kunnugt, — og
viðdvöl mín í Winnipeg svo unaðs-
leg og hlý, að mér fanst eg ekki
fyllilega vera farin að heiman, eða
lögð i langferð, fyr en eg skildi við
vini og vandamenn í Winnipeg um
kvöldið þess 5. júní, og lestin til
Montreal tók fyrsta kippinn.—Eg
sat æði tíma sem í leiðslu, — tók
snemma á mig náðir,—og dreymdi
börnin mín.—Já,—“eg á sjö börn í
sjó,” o. s. frv.—og hamurinn fal-
inn um stund.
Næsti dagur virtist langur. Lands-
lag um gluggann, mest klappir og
skógur, — lestin brunar áfram, —
regn, ef út er komið.—Það var því
með feginleik að eg tók mér her-
bergi í Montreal, fyrir sólarhring,
fastráðin í að fá mér göngutúr . . .
skrifa svo bréfin sem biðu næðis—
og búa mig undir að sigla næsta dag
—Eg gekk og gekk—en eg reyni
ekki að lýsa neinu, sem eg sé aðeins
í svip.—En í andrúmsloftinu varð
eg greinilega vör við tvent—frönsk-
una og kaþólskuna. — Mér virtist
kvenþjóðin vel búin, en ekki skraut-
leg,—og minna um máluð andlit, en
maður tekur eftir á svipaðri göngu
um verzlunargötur stórborganna
vestur á strönd.
Fyrsti dagurinn um borð á skip-
inu Duchess of Bedford, var hlýr og
sólríkur. Flestir stóðu úti, til að
njóta sem bezt grænskóga og glæsi-
útsýnis á bökkum hins volduga St.
Lawrence fljóts. Um kl. 6 leytið,
vorum við í Quebec og sendum frá
okkur síðustu bréfin heim, — til
vestursins heim.
Næsta morgun brá mér í brún,
þokuhjúpur yfir öllu, og mjög lítið
skrið á skipinu—þokulúðurinn blés
í sífellu. Eg hafði ætlað mér þenn.
an dag úti, og að setjast ekki við
neinar skriftir, fyr en út á haf væri
komið,—en öðruvísi fór.—Morgun-
messa engelsku kirkjunnar var aug-
lýst, þangað barst eg með straumn-
um. Kom þaðan með þeirri tilfinn-
ing að þokuloft myndi víðar en á St.
Lawrence fljótinu þennan sunnu-
dagsmorgun. — En sannarlega var
samspil hljómsveitarinnar bjartur Og
eftirminnilegur sólstafur dagsins. —
Og samskotin, 45 dollarar, gefnir
í hjálparsjóð sjómanna.
1 dag var það, sem við áttum að
lenda í Glasgow, en erum tvo sólar-
hringa á eftir áætlun. — Þokunni j
RALPH MAYBANK
Á framboðsfundi, sem haldinn
var í Winnipeg Auditorium þann 28.
f. m., var Mr. Maybank útnefndur
merkisberi frjálslynda flokksins í
Mið-WIinnipeg kjördæminu hinu
Syðra, við næstu sambandskosning,
ar.
liefir aldrei létt upp,—og í grend
við Nýfund,paland var hafis á
sveimi,—og fleiri skip að þræða, ör-
stilt, út eða inn. Stundum var al-
gjör stanz, og lúðurinn hvein. Er út
úr hafís-hroðanum kom, færðist
meira skrið á okkur,—en það var
svo drungalegt og kalt úti að eg
settist að við skriftirnar mínar—og
hefir reynt að nota tímann—heppin
með að vera heilbrigð, enda hefir
aldrei verið mikið rót.
Allur viðurgerningur er hinn á-
gætasti og auðvelt að láta fara vel
um sig. Hér er hljóðfærasláttur og
hreyfimyndir, dans og spil og úti-
leikir, fyrir þá, sem vilja taka þátt
i slíku ; einnig bækur til ’láns. Eg
varð forvitin við að heyra skozka
samferðakonu segja frá að næsti
landstjóri Canada, John Buchan,
væri skozkur rithöfundur. Fann
sögu efftir hanji, smelllna skerríti-
sögu,—ef maður hefði tíma fyrir
þesskonar.
Dagblað er gefið út, um borð.
Það flytur gott yfirlit yfir heims-
fréttir. Þar sé eg að Evrópa hefir
nánar gætur á Mussolini, t. d. á
orði að leyfa honum ekki að senda
her sinn um Suez, o. s. frv.—Aftur
á móti sé eg ekkert um nýjasta
glæpaverk í Bandarikjunum. Hvers
konar blaðamenska er þetta? —
hugsa eg, sem hefi búið sunnan
“línunnar” i 26 ár.
Nú rofar til sólar, og um leið
glaðnar yfir öllum.—Eg stenzt ekki
þetta inniloft lengur—en fer út að
ganga, og læra að berast ögn með
straumnum!
Kærar, innilegar kveðjur til allra
vina minna fyrir vestan haf.
Vinsamlegast,
Jakobína Johnson.
FRJALSLYNDA STEFNAN
FER SIGURFÖR UM NEW
RRUNSWICK
Á fimtudaginn þann 28. júní síð-
astliðinn fóru fram kosningar til
fylkisþingsins í New Brunswick;
lauk þeim með slíkum sigri fyrir
frjálslynda flokkinn, að hann vann
43 þingsæti til móts við 5, er stjórn-
arliðar eða afturhaldsmenn fengu.
Enginn af ráðgjöfum Tilley stjórn.
arinnar náði kosningu. Frjálslyndi
flokkurinn átti aðeins 14 fulltrúa
á þingi fyrir kosningar. Við stjórn-
arforustu tekur A. A. Dysart leið-
togi flokksiins; er 'hann bróðir
Dysarts dómara hér í fylkinu.
VIÐSJAR 1 REGINA
Síðastliðið mánudagskvöld sló í
brýnu milli atvinnuleysingja þeirra
frá British Columbia, sem verið hafa
í Regina undanfarandi, og lögregl-
unnar. Einn úr lögregluliði borg-
arinnar beið bana, en um hundrað
manns sættu ýmiskonar meiðslum.
Síðustu fregnir láta þess getið, að
þessi mikli atvinnuleysingjahópur
muni vera í þann veginn að láta af
hinni fyrirhuguðu Ottawaför sam-
kvæmt uppástungum um málamiðl-
un frá Gardiner forsætisráðgjafa
Saskatchewan fylkis. Fjörutíu menn
liafa verið teknir til yfirheyrslu í til-
efni af uppþotinu.
Um klukkan 9 á sunnudagskveld-
ið gerðust þau tíðindi hér í Winni-
peg, að um 500 “On-to-Oftawa” at-
vinnuleysingjar tóku hald á mat-
skálanum á Princess og Ross og
vildu þaðan hvergi fara. Fylkingar
lögregluliðsins voru þegar kvaddar á
vettvang, en fram úr þessu máli
réðist þó friðsamlega án þess til
vandræða leiddi.
VIÐTAL VIÐ HANNES
KRISTJANSSON
kau;pmann frá Gimli
—Við höfum nýlega haft tal af
einhverjum þektasta Vestur-lslend-
iugi, borgarbúa. Hvernig lízt nú
bændum og búalýð í Nýja íslandi á
blikuna ?
—Atvinnuleysi bagar enn fjölda
manns. Þó er það einnig mitt álit,
að sem stendur virðist heldur rýmra
um atvinnu og viðskifti, en verið
hefir. Og víst er um það, að mönn-
um þar nyrðra er eins og léttara um
andardráttinn, en um alllangt skeið
undanfarið. — En persónulega verð
eg að vísu að segja, að eg get ekki
almennilega komið auga á nokkur
gild rök til þess, að varanleg breyt-
ing til batnaðar sé á orðin. Annars
má segja, að allir flokkar í Canada
hafi nú augun á Bandaríkjunum,
reiðubúnir að taka upp það, sem þar
þykir bezt gefast.
—Hvernig vegnar fólki yfirleitt
í Nýja íslandi?
—fslendingabygðirnar þar hafa
komist furðanlega af. Það má segja
að um fátækrastyrk eða atvinnu-
bótavinnu sé varla að ræða í Nýja
íslandi. Jafnvel þeir, sem minst
hafa, baslast furðanlega með sitt.
Yfirleitt líður fólki vel. Það hefir
nóg og gott að bíta og brenna, en að
vísu án þess að hafa getað bætt kjör
sín síðustu árin. Það hefir enn
komið í ljós, aðeins greinilegar en
fyr, ‘ að búskaparlagið þar nyrðra,
“mixed farming,” þ. e. a. s. gripa-
rækt og akuryrkja—að eg ekki tali
um fiskinn—er affarasælla til lang-
frama, en akuryrkjan ein, þótt hún
gefi miklu meira í aðra hönd í velti-
árum verðs og uppskeru.
—Hafa fslendingar enn óskert
ráðin í Nýja íslandi?
—Algjörlega. Það hefir ekkert
breyst síðustu fimm árin.
—Verður íslendingur í kjöri hjá
ykkur við næstu sambandskosning-
ar ?
—Já, Joseph Thorson, lögmað-
urinn þekti, er var um skeið sam-
bandsþingmaður fyrir Suður- Win-
nipeg kjördæmi.
—Hallar samt ekki óðum íslenzku
máli í Nýja íslandi?
Hannes Kristjánsson hugsar sig
um nokkra stund áður en hann svar-
ar. En þegar svarið kemur, er það
hreinskilið og hiklaust.
—Nei. Eg get með engu móti
séð annað, en að það sé alveg ýkju-
laust, að íslenzkan þar sé nú í eins
blómlegu ástandi og hún var, þegar
eg man fyrst eftir mér. Henni er
þar sýnd mikil rækt af yngri og eldri
og fer næstum vaxandi. Hún er nú
kend í gagnfræðaskólanum hjá okk-
ur, jafnhliða lögboðnutn málum
Canada, ensku og frönsku.
—Er námfýsi íslendinga þar
nyrðra svipuð og áður?
—Það held eg að sé óhætt að
fullyrða. í Nýja íslandi fer áreið-
anlega meiri hluti. unglinga í gegnum
gagnfræðaskóla a. m. k.
—Og í öllum sléttufylkjunum—
bætir séra Albert við.
—Hvað haldið þið að íslenzku
blöðin eigi langt líf fyrir höndum?
50 ár ?
Þeir þegja báðir litla stund, bræð.
urnir, svo segir Hannes hæglátlega:
—Það breytist margt á fimtíu
árum.
—Já, eg hefi séð að enska er far-
in að ryðja sér eitthvað til rúms í
blöðunum. Eru að verða mikil
brögð að því?
—Nei; það er aðallega í umgetn-
ingum og auglýsingum samkvæmis-
lifsins. En eg tel þetta gjörsamlega
óþarft uppátæki og er meinilla við
það. Og eg er sannfærður Um að
kaupendafjölda þarf ekki að fara
fækkandi fyrst um sinn—nema ef
kreppan helzt.
—En hvað hyggurðu þá að ís-
lenzkt mál eigi langt líf fyrir hönd-
um í Nýja íslandi? Verður það á
vörum afkomenda ykkar eftir 50
ár?
—Það tel eg vafalaust í mínu
bygðarlagi.—Eg á t. d. dreng, 16
ára gamlan, i 12. bekk. (Svarar til
4. bekkjar mentaskólans). Hann vill
óður og uppvægur koma hingað
heim til ársdvalar til þess að læra
málið að fullu.
—Hann ætti held eg að geta það
sæmilega heima hjá þér.
—Nei, því táúir hann ekki, enda
er það auðvitað rétt hjá honum.
—Nýja dagbl. 12. júní
Frá Islandi
Maður druknúr. Á uppstigningar-
dag vildi það slys til á Fellsströnd,
að Einar, sonur Tryggva Gúnnars-
sonar í Arnarbæli, druknaði. Hann
var rúmlega tvítugur. Mun hann
hafa ætlað að vaða út í hólma þar
við fjörurnar, en straumurinn þar
orðið honum um megn. Lík hans
fanst í fjörunni.
. .Ný kirkjfl var vígð á Krossi í
Landeyjum á uppstigningardag.
Maður hraþar. Á fimtudags-
kvöldið hrapaði maður við bjargsig
í Bjarnarey í Vestmannaeyjum. Hét
hann Sigurgeir Jónsson frá Suður-
eyri á Vestmannaeyjum. Hann var
36 ára gamall og talinn einhver
fræknasti sigmaður, í Eyjunum.
Aukning skipastóls á Austfjörð-1
um. Síðastl. haust komu til Aust-
fjarða sex Vélbátar, sem keyptir
hafa verið frá útlöndum. Fór einn
til Fáskrúðsfjarðar og fimm til
Seyðisfjarðar. Eftir áramótin voru
keyptir þrír bátar til Norðfjarðar.
Þá hefir í vetur verið smíðaður 14
smál. bátur á Norðfirði. Á Fá-
skrúðsfirði voru í haust smíðaðir
3 vélbátar, 18 smál. hver.
Drukknanir á vetrarvertíðinni
1935. Samkvæmt frásögn “Ægis”
hafa 50 menn druknað hér við land
frá því á nýjári og eru þar af 11
íslendingar. Á vetrarvertíðinni í
fyrra druknuðu 7 íslendingar, en á
vertíðinni 1933 druknuðu 40.
128 íbúðarhús voru bygð í Rvik
síðastl. ár. Auk þess voru reist 28
vinnustofu- og verksmiðjuhús, 48
gripa- og geymsluhús, 1 sjúkrahús,
1 skóli og stúdentagarður. Alls
kostuðu þessar byggingar 6/ milj.
kr. eða i/ milj. kr. meira en bygt
var fyrir árið áður.
Tíminn 6. júní.
Or borg og bygð
Gestir, sem heimsóttu Argyle í
tilefni af gullbrúðkaupi Mr. og Mrs.
J. Helgason voru þessir: Mr. og
Mrs. Helgi J. Helgason, Darcy,
Sask. ásamt fjórum börnum þeirra
þjóna; Friðlrik Hejgason, Darcy,
Sask.; Mr. og Mrs. Erl. Helgason
og dóttir þeirra Elva, Brunkild,
Man.; Mrs. Guðlaug Jóhannesson
og sonur hennar George, frá Winni-
peg, ásamt Elmu Johnson, Ray
Swanson, Leo Barnes og Stanley
Goodman; Mr. og Mrs. B. S. Dal-
man, Riverton, Man.; Mr. og Mrs.
Snæbjörn Johnson og sonur þeirra
Ivjartan, frá Árborg, Man.; Mrs.
Unnur Sigvaldason frá Árborg; Mr.
Qg Mrs. H. Marwin, Churchbridge,
Sask.; Björn og Gunnar Josephson,
Sinclair, Man.; Mr. og Mrs. Helgi
Finnsson, Milton, N.D.; Mrs. B. F.
Olgeirsson, Mountain, N.D.; Jón
Jóhannsson og Friðrik Guðmunds-
son, Elfros, Sask.; Mrs. Sigrún
Thorgrímsson og Heimir Thorr
grimsson frá Lundar. Frá Winni-
peg: Vala og Fríða Jónasson, Mrs.
S. Pálmason, Miss Salome Hall-
dórson, Mr. og Mrs. J. J. Swanson,
Mrs. H. G. Henrikson, Mrs C. B.
Júlíus, Mrs. H. Olson, Mrs. Th. E.
Thorsteínson ásamt börnum sínum,
Mr. og Mrs. A. S. Bardal og sonur
þeirra: Ruby Frederickson.
Fyrirlestra um bjndindismál flyt-
ur séra K. K. Ólafsson á þessum
stöðum: Að Silver Bay, mánu-
daginn 15. júlí, kl. 8 e. h.; að Oak
View, þriðjudaginn 16. júlí kl. 8
e. h.; að Hayland Hall, miðviku-
daginn 17. júlí, kl. 8 e. h.
Fyrirlestra um kristindóm og
mannfélagsmál flytur séra K. K.
Ólafsson, sem fylgir: Að Silver
Bay, fimtudaginn 18. júlí, kl. 8 e. h.;
að Oak View föstudaginn 19. júlí,
kl. 8 e. h.; að Hayland Hall, laug-
ardaginn 20. júlí, kl. 8 e. h.
Þessir fyrirlestrar verða allir á
ensku.
Frú Guðrún Helgason, piano-
kennari að 540 Agnes Street hér í
borginni, lagði af stað austur til
Montreal og New York á miðviku-
clagskvöldið. Gerði hún ráð fyrir
að vera um mánaðar til sex vikna
tíma að heiman.
Mr. Gísli Bergvinsson kom til
borgarinnar heirnan af íslandi á
fimtudaginn þann 28. fyrra mánað-
ar. Hafði hann rekið verzlun í
Reykjavík undanfarin ár, en er nú
alkominn vestur. Gísli er sonur
Sigurjóns heitins Bergvinssonar, er
um langt skeið stundaði búskap í
Brown pósthéraði hér í fylkinu.
Samkvæmt skeyti frá Reykjavík
þann 26. júní síðastliðinn, var hr.
Árni Eggertsson kosinn i fram-
kvæmdarstjórn Eimskipafélags ís-
lands til 2 ára, með 10,549 atkvæð-
um gegn 15. Félagið ákvað að
greiða 4 af hundraði í arð fyrir árið
1934.

1
- 9
ýti f \ y fiy j a
aSKtm ^4' ,1 Jm fÉ \' m u. M m \ * •1 ■ : 1 -,V. I * *á
1 -iJwEÍai8 j ,1 'Mm PR- > • * mi Æm §SL
\ ' J œ:W ,-rW "1 " ggljflHv ~ * ‘Tb jg' " • -'í
Erindrekar þeir, asamt prestum, er smti áttu á juhílfnngi Hins Evangeliska Lúters'ka Kirkjufélags Islendinga
í Vesturheimi, er Jutldið var að Mountain, N. Dak., og í Winmipeg, dagana frá 19. til 25. júní 1935.