Lögberg - 01.08.1935, Blaðsíða 2

10
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 1. AGÚST, 1935.
Söngfc
^ror
Karlakórs Reykjavikur um
Norðurlönd
Endurminningar eftir Pétur T.
Oddsson, stud. theol.
Við leggjum af stað
Fimtudaginn 2. mai voru bæj-
arbúar í þúsundatali safnaðir
s a m a n á hafnarbakkanum í
Reykjavík.
Þetta var um sex leytið.
Á efra þilfari “Lyra” er hópur
manna með hvítar húfur ineð á-
festu merki Karlakórs Reykja-
vikur — silfurumgjörð, í bak-
grunni hennar borðar með lituin
íslenzka fánans og inni í silfur
umgjörðinni eru nótnastrengir
með uphafi íslenzka þjóðsöngsins
—tónunum “ó guð vors lands!”
Þetta er Karlakór Reykjavíkur,
44 söngmenn, stjórnandi kórsins
Sigurður Þórðarson tónskáld og
fararstjórinn Magnús Jónsson
prófessor. Auk þeirra einnig
Sigurður Birkis söngkennari að
ógleymdum Stefáni Guðmunds-
syni óperusöngvara, sem er jafn
skemtilegur og ágætur félagi, sem
töfrandi söngvari.
Karlakórinn er að hefja söng-
för sína um Norðurlönd og hin
mikla mannþröng á hafnarbakk-
anum er bæði ættingjar og vinir
ellegar aðrir góðir borgarar, sem
fylgja til skips kórnum, sem
kennir sig við nafn borgarinnar.
Skilnaðarathöfnin hefst; koss-
ar og klöpp milli ástvina, nokkr-
ir klútar lilotna, hlý handtök,
húrrahróp og söngur.
Athygli mín dregst þó einkum
að einum kórfélaga mínum. Hann
er auðsjáanlega að skilja við
góðan kunningja—þau fara inn i
bíl, sem stendur í mannþröng-
inni. Koma bæði að vörmu spori
út aftur—hún með tárvot augu
—hann með óvenju rauðar varir.
Á hafinu
Um leið og skipið sigur af
stað syngjum við nokkur lög.
Seinast syngjum við “ó, guð vors
lands.” Skipið er að vísu þá
komið það langt frá, að það er
tæpast heyranlegt fyrir aðra en
farþega, en við syngjum það
samt—eruin tilknúðir vegna hins
islenzka hjarta, er slær í brjóst-
um okkar allra með óvenju
þunga á slíkri stund, er við
kveðjum íslenzka fold.
Hin önnur ættjörð mikils
þorra þjóðarinnar—hafið — bær-
ist ekki alla leiðina út. Sjóveikin
er því ekki til að draga úr ferða-
gleðinni.
Aðeins í eitt skifti, að mig
minnir, bar það við undir borð-
um, að Daníel nokkur Þorkels-
son—en nafnið nuinu fleiri en
Reykvíkingar kannast við—rauk
sem örskot upp frá borðum og
alveg án allrar þeirrar kurteisi,
sem honum er töm.
Þegar hann litlu síðar kom
aftur, fölur og fár, lvsti hann því
yfir með prestlegum 'hátiðleg-
heitum og ofurmannlegri róseini,
að skötunni (það var nú reynd-
ar einhver lúðutegund á borðuin,
en einhver “fiskafræðingur” okk-
ar hafði haldið því fram, að það
væri skata) hefði hann nú skilað
aftur í sjóinn. óneitanlega fanst
okkur flestum þetta vera óþarf-
lega mikil skilsemi.—En af Dan-
íel er það að segja, að hann settist
við matarborðið á nýjan leik og
bað um meiri “skötu”.
Veit eg ekki til að hann hafi
fært Ægi fleiri fórnir á leiðinni.
Föst skemtiatriði á leiðunum
báðum voru spil, tafl og hringja-
kast.—Þreyttum við allar þessar
listir af hug og sál og oftlega
komust margir okkar í háspennu
—en þó án nokkrar lifshætlu.
Stefán óperusöngvari lét sér
nægja að spila vist, en sagði ó-
þarflega oft “hálf”. Aðrir spil-
uðu “l’Hombre”, en flestir þó
En Ólafur er lika gestrisinn og
hefir í kassa-tali hjá sér þær veit-
ingar, sem við tímans vegna get-
um þegið, ávexti og gosdrykki.
Við gleymum nú allri kurteisi
af því að við erum hjá góðum
landa og ósjálfrátt flýgur mér í
hug er við kveðjum hús hans:
“Vesalings Færeyingar, að vera
nú orðnir appelsínulausir næstu
“bridge”. Var það einkum 1 vikurnar!”—Við nánari grenslan
“bridge”, er virtist koma mönn- * komst eg þó að því, að færeyska
um i vígamót. Bar það þá við í ! eimskipið “Tjaldur” gengur viku-
einni slíkri orrahríð, að einn okk- I lega til Kaupmannahafnar og var
ar, Hálfdán, sagði alslemm í
nóló.—Varð þeirri sögn hans eigi
rift, en endalokin urðu þau, að
þeir Hálfdán fengu tólf slagi.
Nú heitir það á máli spila-
manna að fara dán, að geta eigi
staðist sögn (úr ensku down
niður [fyrir eigin sogn].
Sá sem tapar tveim slögum fer
2 dán.—Varð þetta spil frægt
mjög, og það svó, að Hálfdán
fékk upp frá því heitið Tólfdán.
—En Tólfdán er léttlyndur og
ýmist brosir hann eða strokkhlær
í öllu þessu andstreymi lífsins!
En nú var eg næstum búinn
að gleyma öllum söngnum og
auk söngs höfum við líka hljóm-
sveit. Hljómsveit, sem að vísu
hefir ekki verið ráðin enn sem
komið er til að spila á Hótel Borg,
en sem vissulega fékk - engu
minna klapp og fagnaðarhróp, en
þær sem þar leika. Hinn þekti
12 dán er slær slaghörpuna og
spilar alt eftir eyranu, þar er og
fiðlusnillingurinn Guðm. Egils-
son í essinu sínu og auk þess tvö
mandolín.—Farþegar allir á 1.
farrými eru meðal áheyrenda og
láta ekki bera minst á hrifningu
sinni, sem nær hámarki sínu,
þegar hljómsveitin leikur “Stina,
láttu ljósið þitt skína” og er að-
stoðuð af nokkrum völdum
söngvurum.
“Klapo, klapo, klapo,” drynur
gegnum lófatakið um reyksalinn
á 1. farrými á Lyru og Guðinund-
ur fiðlari bukkar sig og beygir
með lærðu brosi.
En nú höfðu þrír söngfélagar
dregið sig úr og í kyrþey krafið
skatts—alla þá kærleiks-blóm-
vendi, sem ýmsir okkar fengu
að skilnaði, frá viðeigandi per-
sónum í landi, og rétt í því að
hljómsveitin er að Ijúka við að
spila “Stína, láttu Ijósið þitt
skína” í þriðja sinn, ganga þeir
fram fyrir hljómsveitarstjórann
—einnig með lærðu brosi—og um
leið og þeir rétta honum fagran
blómvönd, bukka þeir sig á
lærðra manna hátt.
/ Þórshöfn
Eftir hér um bil 2 stunda ferð,
að því er okkur virtist, lesari góð-
ur, en sem nú reyndar voru tveir
sólarhringar, komum við til Fær-
cyja. .
Á hafnarbakkanum er fjöldi
fólks. Þar í þrönginni stendur
ólafur Davíðsson, sem fslending-
ur og rekur þar fiskverzlun —
berhöfðaður og brosandi út und-
ir eyru. Hann hafði undirbúið
konsertinn fyrir okkur og á leið-
inni upp í samkomuhúsið litum
við heim til hans. Þar sannfærist
eg fyrst og fremst um, að ólafur
er fyrirhyggjuinaður mikill og
ætlar ekki að láta næstu heims-
styrjöld koma sér að óvörum, því
að þar hanga uppi um alla veggi
byssur og önnur vopn, öllu
smekklega niður raðað.
Öfunda eg hvorki Frakkann né
Englendinginn, ef þeir skyldu
fara að ybbast upp á ólaf.
mér það þó nokkur fróun.
í Þórshöfn ríkir náttúrufegurð
í ríkum mæli. Um það sannfær-
uinst við á leiðinni upp í sam-
komuhúsið. — Hús eru flest úr
timbri og blómgarðar eru án efa
eftirlæti Færeyinga, svo víða eru
þeir. Hreinlæti og snyrthnenska
setur sinn fagra svip á bæinn —
auk gróðursins, blómanna og
trjánna.
Samkomuhúsið er litið en troð-
fult áheyrenda.
Þar sem Morgunblaðið birti á-
valt fréttir af konsertunum og
viðtökum á hverjum stað, verður
ekki farið út í þá sálma hér í
þessari grein nema sem minst.
Konsertinn í Færeyjum tfefst—
eigi með söng, heldur með ræðu,
er skáldið Djurhuus flytur. Því
næst hefst söngurinn og við leggj-
um okkur alla fram.
ólafur, vinur vor og landi,
hafði nefnilega fylgt okkur alla
leið upp á leiksvið og þar á bak
við tjöldin be!5ið okkur með ang-
istar og óttasvip, að standa okkur
nú, ella væri hann orðinn ómerk-
ur maður gagnvart Færeyingum,
sem hann var búinn að fá til þess
að trúa, að við syngjum eins og
englar.
Nú þótti okkur vænt um Óla
og auk þess visum við, að þær
hugsanir og tilfinningar, sem
kórnum tækist að vekja á sér
ineðal áheyrendanna myndu fær-
ast yfir alla hina íslenzku þjóð
að meira eða minna leyti-—auk
þess, sem heiður íslenzkrar söng-
listar væri í veði. — Þannig' var
okkur innanbrjósts í öll skiftin,
er við gengum fram á leiksviðin
til að syngja fyrir frændþjóðir
okkar.
Er það ólikt, hversu tilfinning-
in fyrir því, að bera uppi heiður
sinnar þjóðar knýr fram meiri
geðhrif (stemningu) og þar af
leiðandi í flestum tilfellum meiri
getu, heldur en tilfinningin fyrir
því að bera uppi heiður síns kórs
á konsert hér í Reykjavík, enda
þótt um kapp sé að ræða.
Gæti þessi reynsla okkar, enda
þótt djpstu rökin felist ekki í
henni, orðið ýmsum þörf lexía og
þá fyrst og fremst þeim, sem
blamla vilja öllum saman í einn
allsherjar hrærigraut.
Konsertinn hefst sem sagt. Sal-
urinn bergmálar ýmist af söngn-
um eða dynjandi lófataki. Blóm
—þakkarræða, er fararstjórinn
flytur og konsertinum er lokið—
þeim fyrsta.
Á leiðinni til skips komum.við
í Klubbhuset og fáum hressingu.
Seinasta ræðan er haldinn á land-
göngubrúnni—Páll Paturson tal-
ar—seinasta lagið sungið, er skip-
ið líður frá bryggjunni, þar sem
meir en helmingur þorpsbúa er
saman kominn og seinasta and-
litið, sem eg sé, er Ólafur Davíðs-
son—berhöfðaður og brosandi út
undir eyru.
Viðtökurnar í Færeyjum
hleyptu okkur kapp í kinn, er við
hugsuðum til fyrsta konsertsins í
Bergen, sem yrði sá konsert, sem
erlendir listdómarar sætu án efa
—strangir allir og stífir og með
lonniettur, hugsaði eg mér, og
mældu okkar íslenzku sönglist
hátt og látt og án vægðar.
/ Bergen
Til Bergen kom “Lyra” fánum
skreytt kl. 11.45 f.h. (ísl. tími
9.45) hinn 6. maí.
Innsiglingin hafði þá staðið
2V2 stund og voru allir á fótum
til að njóta þeirrar ríkulega feg-
urðar, er hún veitti. Fyrst er það
skerjaklasi, er við förum í gegn
um, berar klappirnar úr sjó upp,
en engu að síður skógi vaxnar, og
betra er að stýrisútbúnaður sé í
lagi, því að bezt bæti eg trúað að
á innsiglingunni hefðum við
siglt í allar höfuðáttir—vestur,
norður, austur og suður — svo
krókótt var hún, og þar við bæt-
ist, hve þröng hún er, að víða er
eigi nema steinsnar til lands
beggja inegin.
En fegurð ríkir þar, einkum
er innar dregur og bygð eykst.
Á hafnarbakkanum í Bergen
bíður komu okkar “Handels og
Sangforeningskoret”—hér um bil
20 manna söngflokkur. Þeir
syngja “Sangerhelsan”, við aftur
á móti “Ja, vi elsker” — en á
meðan klifra ljósmyndarar frá
blöðunum í Bergen fimir sein
apar, upp á þilfar “Lyru” og taka
myndir af okkur. Heita mátti,
að Handels og Sangforenings-
koret slepti ekki af okkur hend-
inni allan tímann, sem við dvöld-
uin í Bergen. Þeir fylgdu okkur
fyrst í stað upp á hótelið, er við
bjuggum—þeir óku okkur um-
hverfis Bergen og um borgina,
þeir héldu okkur veizluna upp á
Flöjen og buðu upp á skilnaðar-
skál eftir seinni konsertinn og
síðast voru þeir allir komnir nið-
ur á brautarstöð kl. 8 f. h. til að
veifa okkur, er við færum.
Ríkulegri og hjartnæmari mót-
tökur en þær er .við fengum í
Bergen er ekki hægt að gera sér
í hugarlund. Tvo daga dvöldum
við í Bergen og nutum við veður-
blíðu og náttúrufegurðar í ríkum
mæli báða dagana.
Bergensbúar eru stoltir af bæn-
um sínum, enda eigi að ástæðu-
lausu, þar sem Bergen er ein af
helztu borgum þar i landi og
háttúrufegurð þar óvenjulega
rriikil. — Þeir gleyma ekki, að
segja okkur frá að Ludvig Hol-
berg fæddist þar fyrir um 250 ár-
um síðan, fyrsta en jafnframt
frægasta kímnileikaskáld Norður-
landa. Þar hafði og Ole Bull,
aðsetur sitt og ennfremur Edvard
Grieg.
Víða hvílir töfrandi æfintýra-
blær liðinna tíma yfir Bergen,
þegar komið er á þær slóðir, þar
sem byggingar i gömlum stíl hafa
staðið af sér aldirnar. Má þar
til dæmis nefna Bergens Brygge
og nýtur maður þess í fylsta
mæli, einkum sé um kunnugleik
að ræða á verzlunar- og siglinga-
sögu Bergensbúa. Man eg í
þessu sambandi, hve ömurlegt
mér þótti, aftur á móti, að fara
gegnum elzta borgarhluta Stokk-
hólms, sem hefir orðið að bráð
gróðabrallsmönnum, er hafa þar
stórverzlanir í aldagömlu stein-
húsunum, sem oft á tíðuin eru
skreytt með járnútflúri. Þannig
eru göturnar gömlu, sem tæp-
lega er hægt að aka bifreið eftir,
svo mjóar eru þær, orðnar með
fjölfarnari götum borgarinnar og
ÍSLENDINGAR—
fyrir látlausan kjark yðar i þágu Canadiskra framfara
Dáum vér yður!
í sextíu ára þroskasögu islenzkra nýbygða í Canada,
hafa eimskip Canadian Pacific félagsins flutt fs-
lendinga að heiman og heim.
Hin beina ferð til Islands um Skot-
land, hefir jafnan reynst vönum ís-
lenzkum ferðamönnum vel. peir
meta gallalausa umgengni og þá
ágætu aðbúð sem Canadian Pacific
Steamships eru fræg fyrir.
Ef þér hyggið á Islandsferð, þá
spyrjist fyrir hjá umboðsmánni yðar
á staðnum eða W. C .Casey, Steam-
ship General Passenger Agent, C.P.R.
Bldg., cor. Portage and Main, Winni-
peg. Phones 92 456—92 457.
CANADIAN PACIFIC STEAMSHIPS
tæpast er hægt að eygja annað en
skilti og skrumauglýsingar um
að hér fáist fallegustu kjólarnir
og ódýrustu sokkarnir.—Þó nut-
um við í fylsta mæli að koma í
Fredmannskallaren, þar sein
Bellman sat löngum við ölkrúsina
sína og samdi sína frægu Bell-
mans-söng\ra.
Konsertarnir í Bergen tókust
báðir mjög vel og var aðsókn góð.
Til óslóar
Kl. 8 stundvíslega leggur lestin
af stað, að morgni dags, er við
fórum með til ósló. Leiðin til
ósló eru 492 km. og liggur um
skóga, akra, heiðar, og háfjöll,
snævi þakin. Á þeirri leið förum
við gegn um 182 jarðgöng. Það
lengsta er 5 kílómetrar.— Undum
við okkur fremur illa í lestinni,
enda þröng mikil á þingi.
Eftir 12 stunda hristing og
skrölt-ferðalag komum við svo til
óslóar.
f ósló syngjum við tvö kvöld
og fáum ágæta blaðadóma.
Verst þótti okkur að geta eigi
þegið boð kvenstúdentakórsins
þar í borg, að sitja hjá þeim
veizlu og dansa liðugt. En eigi
vanst tími til þess nema seinna
kveldið og þá stóð fyrir hendi
næsta dag 8 stunda ferð í br^ut-
arlest og konsert þá um kveldið
í Gautaborg.
Viðtökur voru hinar prýðileg-
ustu í ósló. Fórum við þar til
Holmenkollen, hæðar, sem er
lítið eitt utan við borgina og
gengum þar upp í sex hæða háan
turn og nutum hins glæsilegasta
útsýnis. -— Þar blasti við okkur
ósló í sólbaði — og umhverfi
hennar. Þar var það sem pró-
fessor Paasche mælti fram sína
snjöllu ræðu.
Það sem við enn búum að og
munum gera lengi, eru hlýju
handtökin, og straumar hlýrra
tilfinninga, er hvarvetna inætti
okkur frá frændum okkar þar
ytra.
/ Svíþjóð og Danmörk
Konsertinn í Gautaborg hefir
án efa tekist verst af öllum þeim,
er. við héldum í förinni. Olli því
kvef og ómögulegur söngsalur.—
Stúdentakór hélt okkur þar sam-
sæti um kveldið og þar flutti
Svíi ræðu á íslenzku. Var kveld-
ið hið ánægjulegasta.
Nú eru tveir áfangastaðir eftir,
Stokkhólmur og Kaupmanna-
Theír Future Secure
GREAT-WEST LIFE
AS SURANCE COMPANY
höfn. Báðar borgirnar búa yfir
mikilli fegurð, þó einkum Stokk-
hólmur. Svíarnir tóku á móti
okkur líkt og við værum tvent í
senn, þjóðhöfðingjar og vinir.
Danir skáru sig aftur á móti úr
öðrum norrænum þjóðum og
hituðu ekki undir könnunni, þótt
fslendinginn bæri sem gest að
garði.
Konsertarnir á báðum þessum
stöðum tókust vel og voru blaða-
dómar sem kunnugt er, ágætir.
Hinn 18. maí lögðum við svo
af slað heimleiðis og fengum á-
gadis veður alla leið. Minnis-
stæð er okkur náttúrufegurðin á
Princess Street, i Edinborg, ein-
hverri fegurstu götu í Evi;ópu.
Til Reykjavíkur komum við
svo aftur að morgni hins 25. mai
kl. 8 e. h. hressir og kátir.
Að endingu
Nú er ferðinni lokið. Eg er
kominn aftur í forstofuna lieima
og hengi húfu inína upp á snaga.
ósjálfrátt festast augun við tón-
merkin “ó, guð vors lands” — í
kórmerki Karlakórs Reykjavikur.
Eg geng inn í herbergi mitt,
legst þar á dívaninn — inér til
hvíldar. — ótal ljúfar endur-
minningar — ótal hugnæmar til-
finningar vekjast á ný frá terð-
inni en undir þeim titra tónarnir
“ó, guð vors lands.” Veröld guðs
er orðin mér stærri og dýrlegri.—
Þcssi nýju lönd, með sinni sér-
kennandi fegurð og gróandi lífi
jurta og dýra! — Eða mennirnir,
er bygt hafa upp löndin — allar
borgir og öll mannvirkin, stor-
lengleg og steinhörð, bygð af ver-
um, sem sjálfar ólga af viðkvæmu
lífi — vonuin — þrám og til-
finningum.
Hvað voru annars smáöldurnar
og gjálpa upp við Noregsstrend-
ur? Hvað sögðu hinir tæru lækir
og þrumandi fossar? Hvað sögðu
fjöllih? Þögðu þau? Hvað sögðu
döklcu moldarflögin, akrarnir ný-
sánir, en sem myndu fyllast lífi
á skömmum tíma og fóstra ríku-
legan gróður? Var ekki alstaðar
sama viðkvæðið “ó, guð vors
lands”?
Hvert var hljómfall þess lífs,
er bjó í verum þeim er við köll-
um Norðmenn, Svía og Dani?
Þessar verur, sem byggja sér
himingnæfandi múrvirki úr smá-
steinum — af viti og listhneigð,
en sem sjálfar eiga hið marg-
brotnasta innra líf. Já, hvert var
hljómfall þess lífs er bjó í verum
þessum, sem veitt gátu flóðöldum
lilfinninga — vináttu og samúðar
—yfir til okkar, óþektra fslend-
inga, þannig að vií urðum
snortnir til hins dýpsta, líkt og
við hefðum hilt þar ævagainla
vini, sem við hefðum nú loksins
náð samfundum við eftir margra
ára skilnað? Var það ekki ein-
initt hljómfallið “Ó, guð vors
lands”?
En svo eru til menn sem voga
sér að álykta: enginn gnð. —
Tilveran öll sé blind hending —
tilgangslaus til hins ýtrasta—og
allar þessar mannverur með lík-
ama og fjölbreyttast sálarlíf sé
engu rétthærri né hafi meira
gildi en samsvarandi tala af
moldarhnausum?----------
JJér slít eg þráðinn, lesari góð-
ur. Þú afsakar að hugurinn hefir
víst borið mig eilítið út frá efn-
inu, en áframhaldið skal koma
seinna. — En þá líklega á öðrum
stað og undir annari fyrirsögn,—
—Lesb. Mbl.