Lögberg - 09.04.1936, Blaðsíða 2

2
LÖGBERG. FIMTUDAGINN 9. APRÍL, 1936
Augun
Erindi flutt á Frónsfundi
mánudagskvöldið þann
30. marz 1936
Effir Dr. Jón Stefánsson.
Mér datt í hug að það gæti verið
gagnlegt fyrir suma að hlusta á fá-
einar bendingar viðvíkjandi þeSsum
dásamlegu sjóntækjum mannsins.
Mér hefir oft blöskrað hvað fólk
yfirleitt er trassafengið með augu
og^ sjón, og þó er fátt dýrmætara
sem vér eigum. Menn ganga stund-
um viku eftir viku og rr.ánuð eftir
mánuð, með bólgna hvarma og gröft
i augum, án þess að sinna bví hið
minsta. Allir eiga auðvitað ekki
kost á að vitja læknis er þeir þurfa,
en mörgum er innan handar að leiia
sér hjálpar í tæka tíð. Sannast hér
hið fornkveðna, að “enginn veit
hvað átt hefir fyr en mist hefir.’’
Sjónin er okkar dýrmætasta eign.
Það mætti því ætla, að fólk færi vel
með augun og forðaðist að misbjóða
þeim á nokkurn hátt. En svo er
þó ekki. Það er aðeins eitt annað
líffæri, sem við misbjóðum meir, og
það er maginn. I hann er öllu
steypt, ætu og óætu, og því sem vér
drekkum, hvort heldur það er ískalt
eða brennandi heitt. Bjór og brenni-
vini er stundum sullað þar saman, já,
öllu, sem við kyngjum ; jafnvel sum.
ir nota magann fyrir hrák^dall. Sízt
að undra þótt þeir hinir sömu fái
magapínu stundum og höfuðverk.
Sömuleiðis er augunum á sina
vísu oft hugsunarlaust misboðið,
með löngum vökum og lestri við
slæma birtu og á annan hátt, og
verður frekar vikið að þvi síðar.
Fátt prýðir meira mann eða konu
en fögur augu. En svo kunna nú
sumir að segja, að fögur augu séu
náttúrugjöf, og þvi ráði enginn
hvernig þau eru úr garði gerð. Það
er nú að mestu satt, en þó ekki að
öllu leyti. Það er hægt að spilla
fegurð augnanna og það er líka hægt
að auka á fegurð þeirra. Kvenfólk
nú á dögum, sem er þrælbundið
tízkunni spillir fegurð augna sinna
með því að reita og raka af sér
augnabrýrnar, og búa svo til i stað-
inn bogamyndaða rák úr svörtum ó-
þverra, sem rennur niður augnalok-
in þefar þær svitna. Einnig nudda
þær þessum óþverra í augnahárin.
og er það engin heilsubót fyrir aug-
un. Augnahárin eiga að vera hrein,
því þau hafa sérstakt verk að vinna.
Þau hlífa augunum fyrir ofbirtu og
varna að smáagnir fari í augun.
Einnig sija þau sýkla og ryk úr
loftinu, sem annars færi » slímhúð
augans og orsakaði óheilindi.
Sálarlíf mannsins hefir feikilega
mikil áhrif á útlit augnanna, og eftir
því sem það er hreinna og fegurra
og skarpara, vekja augun meiri að-
dáun. Það er því ekki alveg út í
bláinn að sagt er að augun séu
gluggar sálarinnar. Ekki verður því
þó neitað að margt er dulið og það
oft af ásettu ráði í djúpi sálarlífsins.
En margt af því kemur í ljós fyr
eða síðar í einhverri mynd. Svo ná.
tengd eru augun sálarlífi mannsins
að þau greina oft fyrst og réttast
frá hvað þar er að gerast. Þau lýsa
sorg og gleði, heift og hatri, ást og
blíðu, ánægju og áhyggjum, dug og
dáðleysi, sekt og sakleysi, hugprýði
og hugleysi, og svo framvegis.
Kemur því sumum stundum illa að
horft sé í augu þeirra og tilfinninga.
líf þeirra rannsakað á þann hátt. En
þessi hlið málsins er viðfangsmikið
efni og skal því ekki rædd frekar
hér.
Augun voru oss gefin til að sjá
og skynja hlutina í kringum oss, svo
vér ættum hægara með að afla o:s
líkamlegra nauðsynja og sjá og
forðast hætturnar, sem steðja að oss.
Einnig svo vér mættum þroskast
hraðara, likamlega og andlega og
fengjum að njóta fegurðar náttúr-
unnar í allri sinni dýrð. Við þroskun
mannsandans hafa augun reynst hin
dýrmætasta náðargjöf. Vor breyti-
lega nútíðarmenning leggur þungar
kvaðir á augun, og er því ekki að
undra þótt menn kvarti ’um þreytu
og höfuðverk og önnur óþægindi,
sem stafa af of mikilli áreynslu á
augun og taugakerfið. En við not-
um augun til fleira en að athuga
náttúruna kringum oss og það sern
hún hefir að geyma. Til dæmis er
sagt að stúlkurnar biðli með augun-
um, en piltarnir með tungunni, eða
máske þeir noti bæði augun og
tunguna til þess. Að gefa
einhverjum ljótt eða hýrt auga
er algengt mál. Það er hægt að sýna
rnahni fyrirlitningu með augunum,
án þess að mæla orð af munni. Og
eins geta þau látið i ljós hreina
vináttu og samúð. En þau geta líka
verið fölsk, ef sálarlífið er sjúkt eða
sorugt: 1 daglegri umgengni eru þau
eins og tvíeggjað sverð, þau geta
unnið mein, og þau geta unnið bót.
Þess vegna er hverjum holt að temja
sér hlýtt viðmót og vingjarnlegt
augnaráð.
Þegar börnin fæðast, er sjónin
mjög dauf; augun staðnæmast ekki
við neitt, og barnið opnar litið og
sjaldan augun fyrstu dagana. En
með aldrinum dafnar sjónin þar til
barnið er 7 ára. Eftir þann a’dur
skerpist sjónin ekkert eða mjög lítið.
nema í stöku tilfellum. Vanalega er
það ljós, sem barnsaugun fyrst stað-
næmast við, og hafa margir gaman
af þvi að láta hvítvoðunga horfa í
liósið. Þetta er mesta fásinna og
hættulegt fyrir sjón barnsins. Sem
nærri má geta er sjónhimnan afar
viðkvæm á því aldursskeiði og öll
ofbirta hættuleg. Jafnvel fullorðnir
hafa stórskemt sjón sína á því að
horfa með berum augum í sólmyrkva
og annars konar sterka birtu. Al-
gengt er það hér i landi að sjá börn-
um ekið í kerrum í glampandi sól-
skini með alt hvítt í kringum þau—
snjóhvíta húfu á höfði og drifhvíta
ábreiðu yfjr kerrunni. Þetta þykit
svo fallegt og hreinlegt, og það er
það. En hvernig líður okkur þegar
alt er snjóhvitt í kringum okkur?
Okkur líður bara frámunalega illa.
Og börnin, ef þau gætu talað,
mundu segja það sama. Þau geta
helzt ekki opnað augun fyrir ofbirtu
og þau skæla og gretta sig af þvi
birtan er svo ónotaleg. Það ætti
aldrei að hafa hvíta ábreiðu yfir
barnakerru, heldur dökkleita og ekki
með neinum gljáanda, svo birtan
verði sem þægilegust fyrir hin við-
kvæmu augu barnsins.
Eitt af þvi sem við þurfuin að
haía alla varúð við, er að leyfa ekki
börnum að lesa of mikið á unga
aldri, því þá eru augun mjög við-
kvæm og þola ekki mikla áreynslu.
Sérstaklega þarf að hafa gætur á
að þau haldi ekki því sem þau eru að
lesa of nærri augunum, því það fer
afar illa með augun, þreytir þau um
of og getur leitt til alvarlegrar tauga,
veiklunar. Augun eru svo nátengd
taugakerfinu, að það er alltitt að
taugasjákdómar stafi frá augunum.
Eitt af mörgu, sem fer illa með augu
barna nú á dögum er gamanblöðin
með skrípamyndunum, sem á ensku
máli nefnast “funny papers.’’ Þau
fara ver með augu barnanna en
nokkuð annað, er þau lesa eða skoða.
Það er algengt að börnin taka þessi
blöð strax og þau ná í þau, fletta
þeim í sundur og breiða þau á gólfið,
leggjast svo á magann og fara að lesa
og skoða myndirnar. Fljótt viljahöf-
uðin síga niður að myndunum og
áður en þau vita af, eru þau með
augun aðeins fáa þumlunga frá
blaðinu. Þetta fer afar illa með
augun. f fyrsta lagi er það óholt
fyrir augun að lesa álútur, og þarf
oft og iðulega að áminna unglinga
uni að gera það ekki. í öðru lagi
getur það stórskemt augun, ef blað-
inu eða bókinni er jafnan haldið of
nærri augunum. Þegar það er gert,
verður svo mikill þrýstingur á aug-
un af hálfu ytriaugnavöðvanna, að
augun togna og orsakar það oft höf-
uðverk og nærsýni, svo bornin þurfa
að brúka gleraugu.
Nær sýni er oft meðfædd og ætt-
geng, sérstaklega á meðal Gyðinga.
Ernnig er mjög mikið af nærsýni í
þýzku þjóðinni.
Oft tökum' við eftir því að biirn
eru rangeygð. Stundum eru þau
fædd þannig, en mjög oft ber fyrst
á þessu eftir einhver þjakandi veik-
indi, svo sem barnaveiki, mislinga
og skarlatssótt, o. s. frv. Einnig
kemur þetta oft fyrst í ljós þegar
börn byrja að skoða og leika sér að
smáhlutum og myndablöðum og
bókum. En aðal orsökin og lang
tíðust er sú, að barnið sér miklu
betur með öðru auganu og óafvit-
andi notar það auga eingöngu. .A f
þessu leiðir það, að sjónin dafnar
ekki á lélega auganu. Sjónin dafr.
ar og skerpist aðeins við notkun
augans. Og þar sem sjónin dafnar
bezt frái árs til 7 ára, þá er það
mjög áríðandi, að börn, sem eru
rangeygð, séu skoðuð af augnlækni
sem allra íyrst. í mörgum tilfellum
er hægt að rétta augun með gler-
augum. Stundum þarf að byrgja
betra augað um tima og neyða barn.
ið til að brúka lélega augað þar ti!
sjónin batnar að mun, því ef mjóg
mikill mismunur er á sjóninni, geta
ekki bæði augun urtnið saman, eða
réttara sagt, sjónstöðin i heilanum
getur ekki sameinað í eina mynd,
þær myndir, sem koma frá hverju
auga fyrir sig, velur því aðeins
skýru myndirnar en hafnar þeim
daufu. Stranglega talað, sjáum vér
með heilanum en ekki með augun-
um. Aukun eru aðeins viðmóts-
tæki, sem taka á móti ljósöldunum
sem streyma inn í augað eða augun
frá þeim hlutum, sem við horfum á.
Ljósöldunum er svo safnað saman
inni i auganu, á vissan punkt á sjón-
himnunni, og áhrifin eða myndin,
sem þá verður til berst svo þaðan
með sjóntauginni inn á sjónstöðina í
heilanum, þar sem hún breytist í
tneðvitund um þá hluti eða landslag
eða hvað svo sem það er, sem við
horfum á. En hvernig þessi breyt-
ing í meðvitund gerist, vitum vér
ekki og enginn.
Af þessu má ráða hve áríðandi
»
það er að homhúð augans sé hrein,
svo ljósöldurnar komist hindrunar-
laust inn í augað. Ef hornhúðin
skaddast eða sár dettur á hana, verð-
ur ör eftir, sem skemmir sjónina.
Kemur það oft fyrir ef greftrar-
rensli er úr augunum um lengri eða
skemtri tíma. Er það þvi mjög á-
riðandi að alt þess háttar sé ekki
trassað. En sjónin getur verið dauf
þótt hornhúðin sé óskemd og gagn-
sæ. Getur það stafað af breytingu
inni í augunum, en lang oftast er
orsökin of mikið nærsýni eða of
mikið fjærsýni, eða hvorttveggja.
Einnig getur orsökin verið það sem
á vísindamáli heitir “astigmatism”
og er fólgið i því að hornhúðin eða
ljósbrjótur augans eru misbunguð.
Ljósbrjótur augans getur þá ekki
hjálparlaust safnað saman ljósöld-
unum, sem koma inn í augað, og
verður því sjónin óskýr og alt sézt
í skökkum hlutföllum. Á þessu er
hægt að ráða bót tueð sérstökum
gleraugum. Er mjög áríðandi að
börn, sem hafa svona augu fái við-
eigandi gleraugu snemma, þvi hér
eru góð gleraugu bæði sjónbætir og
heilsubætir. Ef ekki er hægt að
Seytjánda ársþing þjóðrœknisfélagsins
Forseti gat þess að gleymst hefði að
setja nefnd í Minnisvarðamálið; mæltist
hann til að eitthvað væri gert með málið,
svo hægt væri að ræða það á þingi. Séra
Jakob Jónsson lagði til og S. Vilhjálms-
son studdi, að þriggja manna nefnd sé
skipuð. Samþykt. Setti forseti í nefnd-
ina séra Jakob Jónsson, séra Guðm. Árna-
son og Mrs. Guðbjörgu Sigurðsson.
Alit frá þingmálanefnd:
Tillaga um breytingu á reglugjörð um
hockey samkepni:
Resolution
Whereas, we the Trustees of the Ice-
landic Millenniel Trophy feel that some
of the existing rules governing the Trophy
play-offs do not reach the objective desired
by the Icelandic National League, in
fostering hockey among Icelandic youth.
Be it resolved that sub-section (A) of
clause 6 be repeated and made to read as
follows: Each competing team must have
not less than six Icelandic playing mem-
bers; an further, that clause (7) be altered
and made to read as follows: All players
to be eligible to be up to and including
Canadian Juvenile standing; age limit be-
ing up to 18 years.
The above changes are endorsed by the
executive of the Icelandic National League.
A. Blondal Th. S. Thorsteinsson.
Guðm. Árnason lagði til og Á. P. Jó-
hannsson studdi að tillagan sé samþykt, og
var það gert í einu hljóði.
Atvinnumál.
P>ing Þjóðræknisfélagsins samþykkir:
(1) að fela stjórnarnefndinni að leita
samninga við ráðsmenn hinna íslenzku
blaða um að hafa ákveðinn dálk í hverju
tölublaði fyrir nöfn íslendinga, sem skort-
ir atvinnu, og sé þess jafnan getið, hvaða
starf hver maður vill helzt leggja stund á.
(2) Að greiða af sjóði félagsins þann
kostnað, sem af auglýsingadálkinum leiðir,
svo framarlega sem henni finst gjaldið
hæfilegt.
Tillaga um atvinnumál. Tillögumaður
séra Jakob Jónsson. Var tillagan borin
upp til atkvæða og samþykt i einu hljóði.
Alit útgáfumálanefndar.
Nefndin leggur til að eftirfarandi til-
lögur séu samþyktar:—
(1) Útgáfa Tímarits Þjóðræknisfélags-
ins verði haldið áfram með sama sniði og
að undanförnu, og að stjórnarnefndinni sé
falið að sjá um útgúfuna. Heppilegt telur
nefndin þó, að ritgerðir í Tímaritinu séu
eigi yfir eina örk (16 bls.) að lengd, með
það fyrir augum, að ritið verði sem fjöl-
breyttast að efni.
(2) Til aukinnar útbreiðslu Timaritsins,
sé reynt, í samráði við umboðsmann fé-
lagsins í Reykjavík, að senda gagnfræða-
skólum og alþýðuskólum á íslandi og í
Færeyjum, og almennum bókasöfnum á
íslandi, sýniseintak af ritinu með fyrir-
spurn um, hvort skólar þessir eða söfn
vilji gerast fastir áskrifendur þess. Enn-
fremur sé áherzla lögð á, að útbreiða ritið
hér vestan hafs, svo sem með því að hafa
útsölumenn í hinum ýmsu bygðum íslend-
inga, er annist um sölu ritsins gegn venju-
legum sölulaunum.
(3) Þar sem barnablaðið “Baldursbrá”
er starfsemi félagsins hinn mesti styrkur,
sé stjórnarnefndinni falið, að ráðstafa út-
gáfu þess eins og hún telur hagkvæmast.
(4) Þingið vottar ritstjórum nefndra
rita og öðrum þeim, sem unnið hafa að út-
gáfu þeirra, þakkir fyrir ágætlega unnið
starf.
Richard Beck Elín Hall
Jakob Jónson.
Séra Guðm. Árnason lagði til og Á. P.
Jóhannsson studdi, að álitið sé tekið fyrir
lið fyrir lið. Samþykt.
Fyrsta grein sarrrþykt óbreytt.
Á. P. Jóhannsson lagði til og Jón Janus-
son studdi, að annari grein sé vísað aftur
til nefndarinnar. Samþykt.
Á. P. Jóhannsson lagði til og Mrs. M.
Byron studdi, *að þriðju grein sé vísað
aftur til nefndarinnar. Samþykt.
Var nú liðið að hádegi og var gerð til-
laga af Dr. Richard Beck og séra Jakob
Jónsson studdi, að fundi sé frestað til kl.
1.30. Samíþykt.
Fundur var settur að nýju kl. 2 e. h.
Fundarbók var lesin og samþykt með til-
Iögu frá Mrs. I. Goodmanson og Mrs. M.
Byron.
Álit bókasafnsnefndar sem fylgir:
Bókasafnsnefndin lítur svo á að deildin
“Frón” eigi þakkir skilið fyrir hvað hún
hefir komið bókasafni Þjóðræknisfélags-
ins í nothæft ástand á undanförnum árum,
og starfrækt aðgengilegt útlán þess fyrir
íslendinga. Vill nefndin mæla með því
að bókasöfn, er tilheyra þjóðræknisfélag-
inu skiftist á bókaskrám, ef leitt gætí til
hagkvæmra bókaskifta þeirra á milli á ár-
inu.
Hins vegar getur nefndin ekki mælt með,
eins og nú stendur, fjárveitingu til nýrra
bókakaupa, að öðru leyti en hvað inn kann
að koma fyrir seld Tímarit á íslandi.
Ennfremur telur nefndin nauðsynlegt að
stjórnarnefndin gangi eftir árangri af
málaleitan hr. Á. P. Jóhannssonar við
stjórnarvöld íslands, með sendingu ísl.
’ bóka. Leyfir nefndin sér að gera þá til-
lögu, að stjórnarnefnd félagsins hafi heim-
ild til að verja því fé er inn kann að koma
fyrir seld Tímarit á íslandi, til nýrra bóka
kaupa.
Þingnefnd 25. febr., 1936.
Á. P. Jóhannsson B. Theo. Sigurðsson
S. W. Melsted.
Mrs. Guðbjörg Sigurðsson frá Keewatin
mintist á starf lestrarfélagsins "Tilraun”
í Keewatin, sem er eitt af elztu lestrar-
félögum vestan hafs. Skýrði hún frá
löngun meðlima lestrarfélagsins að hafa
nánara samband við Þjóðræknisfélagið og
starf þess og æskti upplýsinga um hvernig
það .væri framkvæmanlegt. Flutti hún
kveðju frá Keewatin íslendingum og þakk-
aði þinginu fyrir að veita sér þingréttindi.
Forseti þakkaði Mrs. Sigurösson fyrir að
hafa komið á þingið og fyrir hlýleik Is-
lendinga í Keewatin til Þjóðræknisfélags-
ins. Sagði hann að þær upplýsingar er hún
óskaði eftir, yrðu látnar henni í té við
fyrsta tækifæri.
Guðm. Jónsson lagði til og Andrés
Skagfeld studdi, að álit bókasafnsnefndar-
innar sé viðtekið eins og lesið. Samþykt.
Var nú aftur tekið til umræðu útgáfu-
nefndarálit er hafði verið vísað aftur til
nefndarinnar, nema fyrsta grein.
Séra Guðm. Árnason lagði til og Guðm.
Jónsson studdi, að önnur grein sé við-
tekin. Samþykt.
Séra Guðm. Árnason lagði til og Dr.
Richard Beck studdi, að þriðja grein sé
viðtekin eins og lesin. Samþykt.
Er umræður hófust um fjórðu greiu
komu fram nýjar bendingar, er tilhevrðu
þriðju grein og gerði því A. Skagfeld til-
lögu studda af séra. Jakob Jónssyni að
þriðja grein sé tekin til umræðu á ný. Tók
þriðja grein sé tekin til umræðu á ný. Tóku
nú til máls Á. P. Jóhannsson, A. J. Skag-
feld, séra Jakob Jónsson og Dr. Richard
Beck, um möguleika að fá menn til að
gangast fyrir meiri útsölu á blaðinu í
bygðum íslendinga.
Var nú borin upp þriðja grein á ný, með
þessum viðauka frá nefndinni: “Ennfrem-
ur séu fengnir nýtir innheimtu- og útsölu-
menn í bygðunum.” Séra Guðmundur
Árnason lagði til og séra Jakob Jónsson
studdi, að greinin sé viðtekin. Samþykt.
A. J. Skagfeld lagði til og séra Guðm.
Árnason studdi, að fjórða grein sé viðtekin
eins og lesin. Samþykt.
Á. P. Jóhannsson lagði til og séra
Jakob Jónsson studdi, að álitið sé viðtekið
með áorðnum breytingum. Samþykt.
hingmálanefnd:
Tillaga um að reisa íslenzku kvenfólki
minnisýarða. Framsögu- og tillögumaður
A. J. Skagfeld.
Tilaga A. J. Skagfelds:
Að stjórnarnefnd Þjóðræknisfélagsins
sé falið að hlutast til um, að minningu ís-
lenzkra kvenna í Vesturheimi sé sýnd við-
eigandi virðing fyrir starfsemi þeirra í
þágu íslenzkrar menningar og félagslífs,
með því að reisa þeim hæfan minnisvarða.
A. J. Skagfeld.
Séra Guðm. Árnason lagði til og séra
Jakob Jónson studdi, að þessu máli sé vísað
til væntanlegrar framkvæmdarnefndar.
Samþykt.
Alit frceSslumálanefndar:
Nefndin leggur til að eftirfarandi til-
lögur séu samþyktar:
(1) Þjóðræknisfélagið haldi áfram að
styðja að kenslu í íslenzkri tungu, enn-
fremur í sögu íslands og bókmentum, og
vinni áfram að því, að börn og unglingar
iðki upplestur og söng á íslenzku.
(2) Þingið felur sjtórninni að hvetja til
þess að vestur-íslenzkum æskulýð sé veitt
meiri fræðsla um landafræði Islands og
sögu í aðaldráttum, m. a. með því að út-
vega skuggamynda-filmu um ísland, með
fylgjandi upplýsingum, og sé hún lánuð
deildum félagsins og ungmennafélögum
innan kirkjufélaganna beggja.
(3) Stjórnarnefndin leiðbeini einstakl-
ingum og deildum um val og útvegun
hentugra íslenzkra kenslu- og söngbóka, og
Ieiti í því efni, ef þörf gjörist, aðstoðar
hjá fræðslumálastjóra Islands.
(4) Þingið þakkar bæði kennurum og
öðrum þeim, sem stutt hafa að íslenzku-
kenslu í Winnipeg og annarsstaðar, svo og
útgefendum barnablaðsins Baldursbrá fyr-
ir vel unnið starf.
(5) Efnt sé til þrenns konar verðlauna-
smakeppni fyrir ungt fólk af íslenzku bergi
brotið, innan 35 ára. Verðlaun, ákveðin
af stjórnarnefnd, verði veitt:
(a) Fyrir ritgerð á íslenzku um íslenzkt
efni.
(b) Fyrir ritgerð á ensku um íslenzkt
efni.
(c) Fyrir enska þýðingu á íslenzkum
smásögum eða ljóðum.
(6) Öll nánari ákvæði þessu viðvíkj-
andi, svo sem um verðlaun, tíma, er sam-
kepnin fari fram og hvar verðlaunarit-
gerðirnar skuli birta, skulu vera í hönd-
um stjórnarnefndar Þjóðræknisfélagsins.
Dags. í Wpg. 25. febr. 1936.
G. Árnason J. Janusson
Jakob Jónsson.
B. E. Johnson lagði til og Mrs. M.
Byron studdi, að álitið sé viðtekið eins og
lesið, og þeim lið sem fjallar um fjármál
sé vísað til fjármálanefndar. Samþykt.
Álit frá fjármálanefnd:
Fjármálanefnd þingsins hefir yfirfarið
skýrslur og reikninga embættismanna
Þjóðræknisfélagsins og leggur til að þær
séu samþyktar eins og þær liggja fyrir,
með athugasemd skjalavarðar.
Á þingi 25. febr. 1936.
Á. P. Jóhannsson S. W. Melsted.
B. E. Johnson lagði til og séra Jakob
Jónsson studdi, að álitið sé viðtekið eins
og lesið. Samþykt.
hingmálanefnd:
Tillaga frá Gunnlaugi Jóh^nnssyni. Þar
sem tillögumaður var eigi viðstaddur, var
því máli frestað.
Alit útbreiðslumálanefndar:
Þar sem útbreiðslumálið er aðalmál fé-
lagsins, og hvílir á því, að áhugi manna
fyrir tilgangi félagsins sé vakandi jafnt í
bæjum og í bygðum þar sem íslendingar
búa, Ieggur nefndin til:—
(1) Stjórnarnefnd félagsins sjái um, að
deildir þess séu heimsóttar að minsta kosti
einu sinni á ári, og séu þá rædd starfsmál
félagsins og velferðarmál deildanna.
(2) Aukin áherzla sé lögð á stofnun
nýrra deilda og sambands við önnur félög,
svo sem lestrarfélög, kvenfélög og ung-
mennafélög, er samleið eiga meö Þjóð-
ræknisfélaginu að meiru eða minna leyti.
(3) Þar sem reynslan sýnir að fjöldi
yngri kynslóðarinnar íslenzku er fæðst
hefir og alist upp í þessu landi, hefir eigi
tilætluð not af þeim þjóðræknislegum fé-
lagsskap þar sem starfið fer fram einungis
á íslenzku, þá beiti stjórnarnefndin sér
fyrir stofnun deilda þar sem leyft er að
starf í þjóðræknislega átt megi fara fram
á ensku.
Á þjóðræknisþingi
í Winnipeg 25. febr. 1936, ,
Richard Beck Guðbjörg Sigurdson
Rögnv. Pétursson.
Dr. Rögnv. Pétursson lagði til og Dr.
Richard Beck studdi, að álitið sé tekið
lið fyrir lið. Samþykt.
B. E. Johnson lagði til og Fred Swanson
studdi, að fyrsti liður sé viðtekinn eins og
lesinn. Samþykt.
B. E. Johnson lagði til og Elín Hall
studdi, að annar liður sé viðtekinn eins og
lesinn. Samþykt.
Dr. Rögnv. Pétursson lagði til og Dr.
Richard Beck studdi, að þriðji liður sé
viðtekinn. Samþykt.
B. E. Johnson lagði til og Mrs. M. Byron
studdi, að álitið sé viðtekið í heild. Sam-
þykt.
Voru eigi fleiri nefndarálit tilbúin og
farið að líða að kvöldi, var því tillaga
gerð af Mrs. I. Goodmanson studd af Mrs.
M. Byron, að fundi sé frestað til kl. 9.30
að morgni. Samþykt.
Um kvöldið fór fram hið árlega Islend-
ingamót deildarinnar “Frón.” Skemtiskrá
var þessi:
1. Ávarp forseta — Soffonias Thorkelson
2. O Canada — Allir
3. Piano spil — Ragnar H. Ragnar
4. Kvæði — Lúðvík Kristjárrsson
5. Einsöngur — Pétur Magnús
6. Fiðluspil — Pálmi Pálmason
7. Ræða — Séra Jakob Jónsson
Veitingar og dans til kl. 2.
Heiðurgestur deildarinnar þetta kvöld
var próf. Watson Kirkconnell. Var hann
kyntur áheyrendum af Dr. Sig. Júl. Jó-
hannessyni. Flutti prófesorinn þá stutta
en áhrifamikla ræðu um íslendinga og
hvatti þá að halda við sínu máli og þjóð-
areinkennum. Var samkoma þessi vel sótt
og skemtu allir sér vel.
Fundur var settur að nýju kl. 10 að
morgni. Var síðasta fundargjörð lesin og
samþykt með tillögu frá Á. P. Jóharínsson
og A. J. Skagfeld.
hingmálanefnd:
Að Þjóðræknisfélagi Islendinga sé falið
á hendur og uppálagt að kaupa og starf-
rækja nægilega stóran skógarlund á ár-
bakka áfast við Winnipegborg, sem not-
hæfur yrði til íslendingadags hátíðahalds
og ýmissa annara þjóðlegra samfunda.
Gunnl. Jóhannsson.