Lögberg - 07.07.1938, Blaðsíða 1

51. ÁRGrANGUR
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 7. JCLÍ, 1938
NÚMER 27
Jóhann Briem látinn
Síðastliðinn sunnudag lézt aS
heimili sinu við Riverton landnáms-
höfðinginn þjóðkunni, Jóhann
Hriem, bróðir Valdimars sálma-
skálds og þeirra systkina, á þriðja
ári hins tíunda tugar; var hann
annálað ljúfmenni, og Grundar-
heimilinu þar í bænum viðbrugðið
fyrir risnu og hlýtt viðmót. Jóhann
var forgöngumaður mikill um ís-
lenzk félagsmál, skáldmæltur vel og
næmur með afbrigðum á sérkenni-
lega fegurð íslenzkra bókmenta.
Konu sina, Guðrúnu Pálsdóttur,
misti Jóhann í aprílmánuði 1937 hina
mestu afburðakonu; voru þau sam-
hent í öllu þvi, er til þess miðaði,
að gera garðinn frægan.
Þessi eru börn þeirra Briems-
hjóna:
1. Veighildur Mabel Wood i
Saskatoon.
2. Valdheiður Lára Ford í
Toronto.
3. Marino Páll, ókvæntur, bú-
stjóri á Grund.
4. Valgerður Helen Coghill i
Riverton.
5. Sigtryggur Hafsteinn, kvæntur
Ingibjörgu dóttur Guðjóns Ingi-
mundssonar; búsett í Riverton.
6. Eggert Ólafur, giftur konu af
enskum ættum, búsettur í Toronto.
Njóta öll börnin almennra vinsælda
og hafa komist vel til ntanns.
Útför Jóhanns heitins fór fram
frá heimilinu og kirkju Ilræðra-
safnaðar á iniðvikudaginn, að við-
stöddu feikna fjölmenni.
Æfi Jóhanns varð löng; þó var
hitt jneira um vert hve auðug hún
var af góðvilja í garð samferða-
sveitarinnar.
Eidsvoði
Eldur kom upp í verzlunarhúsi
Pöntunarfélags Blorgarf jarðar í
Börgarfirði eystra á þriðjudags-
kvöld.
Ölduð kona, ekkjan Ragnheiður
Sigurbjörg ísaksdóttir, ásamt
tveggja ára sonarbarni hennar, voru
ein i húsinu, er eldurinn braust út.
Þau létust bæði af brunasárum.
Fréttaritari Morgunblaðsins í
Seyðisfirði símaði í gær eftirfaraifdi
um atburð þenna:
Klukkan á sjöunda tímanum á
þriðjudagskvöld varð elds vart í
verzlunarhúsi Pöntunarfélags Borg-
arfjarðar eystra.
I húsinu bjuggu Sigurður Jónsson
frá Seljamýri í Loðmundarfirði,
kona hans og 5 börn, ásamt aldraðri
móður sinni, ekkjunni Ragnheiði
Sigurbjörgu ísaksdóttur.
Eldurinn hafði komið upp i eld-
húsi hússins. Voru þá ein í húsinu
ekkjan Ragnheiður Sigurbjörg og
tveggja ára barn hjónanna.
Eldhúsið var alelda, þegar að var
komið, og voru þá þau Ragnheiður
Sigurbjörg og tveggja ára bamið
svo skaðbrunnin, að þau önduðust
úr brunasárum þá skömmu síðar.
Samsæti
í heiðursskyni við herra fírim
Laxdalj)g frú Sveinbjörgu
Laxdal
Börn þeirra Gríms og Svein-
bjargar Laxdal bjóða hér með vin-
samlegast vinum þeirra og kunn-
ingjum sem vilja og geta verið með
þeim kveldstund á 50. giftingaraf-
mæli þeirra, í fundarsal Sambands-
kirkjunnar í Winnipeg 8. júlí næst-
komandi, kl. 8 e. h.
Börn Laxdahlijónanm.
Pearl Pálmason frá
Winnipeg
Hér hefir dvalið undanfarnar vik-
ur ungfrú Pearl Pálmason frá Win-
nipeg. Er hún dóttir frú Gróu
1 Sveinsdóttur frá Kletti í Borgarfirði
og Sveins Pálmasonar, Sigurðsson-
ar fyrrum bónda á Ysta-Gili.
Ungfrú Pearl Pálmason byrjaði 9
ára gömul að læra fiðluleik hjá
bróður sinum Pálma Pálmasyni og
gekk hún siðan í þrjú ár á tónlistar.
skóla í Toronto, sem er einn stærsti
tónlistarskólinn í Kanada. Siðast-
liðið ár hefir hún dvalið í Lundúna-
borg og stundað nám hjá 'hitnim
þekta fiðluleikara og kennara Carl
Fletsch. Þykir hún rnjög efnilegur
nemandi og hefir fengið mjög lof-
samlega dóma þau skifti, sem hún
hefir haldið hljómleika. En opin-
berlega lék hún fyrst á fiðlu, er hún
var 11 ára gömul,
Nú er ungfrú Pálmason aðeins 22
ára, en er þegar mikið listamanns-
efni. Um leið og hún dvelur hér í
heimsókn hjá ættingjum sínum, og
kemnr 'hingað í kynnisför, til þess
að sjá landið, fá Reykvíkingar kost
á að heyra hana leika á fiðlu. Mun
hún halda hér hljómleika þ. 15. júni
n. k., ásamt Árna Kristjánssyni
píanóleikara, en hljómleikarnir eru
á vegum Tónlistarfélagsins.
í samtali við Morgunblaðið í gær
sagðist ungfrú Pálmason mundu
dvelja hér þangað til í haust og ferð-
ast eitthvað umjandið síðar í sumar.
Héða.n fer hún aftur til Lundúna-
borgar og heldur áfram námi. Er í
ráði, að hún haldi þar hljómleika
að ári.
—Morgunbl. 11. júni.
5.6 miijónir
Verslunarjöfnuðurinn var 31. maí
orðinn óhagstæður um 5.6 miilj.
króna og er það um 1.3 rnilj. kr.
óhagstæðara en á sama tíma í fyrra.
Samkvæmt bráðabirgðaskýrslu
Hagstofunnar nam verðmæti inn-
og útfluttnings mánuðina jan.—
maí, sem hér segir:
Innflutt............21,466 þús. kr.
Útflultt ...........15,786 þjús. kr.
Mismunur............ 5,680 þús. kr.
sem verslunarjöfnuðurinn hefir 5
fyrstu rnánuði ársins verið óhag-
stæður.
Á sama tíma í fyrra voru hlið-
stæðar tölu þessra:
Innflutt ..........18,286 þús. kr.
Útflutt ...........13,891 þús. kr.
Mismunur........... 4,395 þús. kr.
Verslunarjöfnuðurinn er með
öðrum orðum um 1.3 milj, kr. óhag-
stæðari nú en á sama tíma í fyrra.
í maimánuði nam innflutningur-
inn 7.1 milj. kr., en útflutningurinn
3.6 milj. kr. Hefir verslunarjöfn-
uðurinn því mjög versnað þenna
mánuð.
Fiskbirgðir voru fyrirliggjandi í
Iandinu 31. mai 16,543 þur tonn, en
18.808 þur tonn ásama tíma í fyrra.
Þrátt fyrir að fiskaflinn var nú
um 5. þús. tonnum meiri en á sama
tima í fyrra, eru birgðirnar þó tals-
vert minni, sem stafar af því, að
óvenjumikið hefir nú verið flutt út
af óverkuðum fiski.
—Morgunbl. 10. júní.
Björgvin Guðnason Hólalandi
bjargaði konunni út úr eldinum, sem
var þá nærri meðvitundarlaus, en
kallaði á litla barnið. Hljóp þá inn
í eldinn Bjarnsteinn Þórðarson á
Bakkagerði og náði með naumind-
um barninu út úr eldinum, og hrepti
brunasár á hendur við björgunina.
Barnið var með lífsmarki, en and-
aðist skömmu síðar.
Ort í minningu Soffíu minnar
(Kveðja frá eiginmanni, Katli Valgarðssyni)
Þú stóðst við hlið mér í harmi og gleði
í hálfa öld.
Stundum var nepjan sem næddi um okkur
svo nístings köld.
Álitið er, að upptök eldsins stafi
frá misgripum á bensínbrúsa i stað
olíubrúsa, en báðir brúsarnir voru
geymdir í húsinu.
Eldinn tókst að slökkva án þess
að húsið skemdist miikið.
Hús þetta er tvilyft timburhús.
Var íbúð uppi og verzlun niðri.
Húsið var áður eign hinna Samein-
bðu verzlana, en keypt fyrir nokkr-
um árum af Pöntunarfélagi Borgar-
fjarðar.
Ekkjan Ragnheiður Sigurbjörg
fsaksdóttir, sem lézt úr brunasárum,
var móðir ísaks Jónsonar, hins vin-!
sæla barnakennara hér í bænum.
Þá varstu bjartsýn og hugdjörf og hraust,
í hættum stór.
Þú kvartaðir aldrei þó kuldinn biti
og krepti skór.
Þú varst liinn sanni þjóðar-sómi
í þinni sveit.
Iðjulausa, um æfi þína
þig enginn leit.
Hljóður stend eg við hafið stóra
og hugsa um þig.
Handan við þokuna, á þroskans landi,
þú þráir mig.
—Morgunbl. 16. júni
P. S. Pálsson.
Góð síldveiði á Gríms-
eyjarsundi
Dágóð síldveiði hefir verið á
Grímseyjarsundi og hafa þessi skip j
komið til Sigluf jarðar' með síld :!
Venus 300 mál, Sleipnir 260, Stella '
540, Erlingur I. og II. 30, Hrönn
250, Nanna 300 og Fylkir 350.
í gærkvöldi hvesti skyndilega af
norðvestri með snjókomu, og þeir
bátar, sem voru með síld í nótunum
á síðunni, gátu ekki háfað upp og
töpuðu þvi, sem í nótunum var.
Nótabátar brotnuðu og síld tap-
aðist af þilfari.
Veðrið stóð stutt yfir, aðeins 4—
5 klukkustundir.
Sögð er talsverð síld og áta, en
tíðarfar óstöðugt.
f Rauðku losaði Minnie 300 mál.
í dag er logn og er nú að koma
fiskiveður aftur.
Sildin er öll lönduð í S. R. P.
verksmiðjuna. Síldveiðiskipin eru
nú sem óðast að fara út aftur.
—Morgunbl. 15. júní.
Fimtugsafmœli Guðmundar
Kamban
LANDBÚN ADA RSÝNINGIN
BELLAHÖJ /
KAUPMANNAHÖFN
Langt er nú liðið síðan Danir
hafa haldið stóra landbúnaðarsýn-
ingu.' En slík sýning verður nú
haldin á Bellahöj í Kaupmannahöfn
dagana 17.—26. júní.
Sýníngarsvæðið er um 60 ha. Ná-
lægt 2,000 dýr munu verða sýnd
þarna og hefir verið komið upp 8
stórum hesthúsum, 14 fjósum, 10
svínahúsum og auk þess húsum yfir
sauðfé og geitur. Ennfremur verða
sýndir um 1000 fuglar. Nokkur
vel alin sláturdýr verða sýnd sér-
staklega.
Á sýningu þessari verður smá-
bóndasetur, setn sýnir hvernig slík
setur eiga að líta út nú á tímum.
Verður bóndi þar ásamt konu sinni,
meðan á sýningunni stendur, og inna
þau af höndum sín daglegu búsýslu-
störf, sem sýningargestir þá fylgj-
ast með.
Sýningin er i mörgum deildum
og mjög fullkomin að uppsetning og
tilhögun.
Danir standa mjög fratrarlega sem
landbúnaðarþjóð og má því vænta
mikils af sýningu þessari, ^svo vel
sem hefir verið vandað til hennar.
'Nokkrir íslendingar munu sækja
Guðmundur Kamban rithöfundur
átti fiirrtugsafmæli í gær. Þess var
ekki minst 'hér á landi. Vinir
Jvanibans hér höfðu ekki veitt þess-
um merkisdegi æfi hans eftirtekt.
Þó er þetta maður, sem í aldar-
fjórðung hefir staðið í fremstu röð
islenzkra skálda og rithöfunda.
Lengst af þeim tínra hefir hann
dvalið erlendis.
Þó afmælisdagur Kambans hafi
gleymst hér heima, hafa unnendur
og aðdáendur listar hans í Dan-
mörku miunað hann. Dagblöð
Kaupmannahafnar birtu í gær
greinar um hann og ritverk hans. í
Berlingatíðindum er m. a. komist
þannig að orði: “Hér á landi hefir
Kamhan unnið álit, sem einn af
hugþekkustu skáldum íslendinga,
vegna þeirrar menningar, mannvits
og frumleika, sem einkenna beztu
ritverk hans.”
í þetta sinn er ekki tækifæri ti!
sýningu þessa. Fjórir menn munu
boðnir þangað héðan: Vigfús Ein-
arsson skrifstofustjóri, Magnús
Þorláksson á Blikastöðum fyrir
Búnaðarfélagið og svo skólastjórar
búnaðarskólanna, Runólfur Sveins-
son að Hvanneyri og Kristján
Karlsson að Hólum.
Til dr. GuðmundarFinnbogasonar
65 ára
Þú hefir lifað dáðar dag,
dróttir hrifið snilli,
og til þrifa um þjóðarhag
þreytt hér skrif á milli.
Ryki blæs á orðsins ál
—ýmsri þræsu að kenna,
en aldrei væsir um íslenzkt mál
í þeim glæsipenna. —
Ljósast þvldi löggjafinn,
hvað landið vildi’ og heldur:
að þú skyldir ei um sinn
alveg úr gildi feldur.
Jak. Thor.
að orðlengja hér um ritstörf og af-
rek Guðmundar Kambans. Hann
hefir lagt stund á margar greinir
skáldskapar, sem kunnugt er, alt frá
því hann fyrir 25 árum samdi sitt
fyrsta leikrit fyrir kgl. leikhúsið
i Höfn, og þangað til hann samdi
skáldsögu sina um Vínlandsferðirn-
ar. Og þó hann hafi samið flest
verk sín i fjarlæguin löndum, þá er
vafasamt, hvort nokkur samtiðar-
maður hans meðal skálda vorra hafi
fundið sterkara til Islendingseðlis
sins og uppruna en hann, og fylgt
þeirri köllun, sem hin ríka þjóð-
ernsikend hefir blásið honuin í
brjóst.
Fyrir 30 árum var íslenzkt um-
hverfi orðið honum of þröngt. í
25 ár hefir hann unnið að því að
auka hróður íslenzkrar meíiningar.
Slikir menn eru útverðir þjóðar
vorrar.
—Morgunbl. o. júní.
SNÆBJÖRN I HERGILSEY
latinn
Snæbjörn Kristjánson, fyrrum
bóndi í Hergilseyí andaðist í sjúkra-
húsinu í Stykkishólmi í gær, kl. 3—
83 ára að aldri. Hann var yfir 50
ár hreppstjóri í Flateyjarhreppi og
lengst af bjó hann í Hergilsey, en
síðustu árin dvaldi hann hjá tengda-
syni sínum, séra Jóni Þorvarðssyni
á Stað á Reykjanesi.
Snæbjörn í Hergilsey var einn
hinna merkustu Breiðfirðinga, alt í
senn, búhöldur góður, sægarpur
mikill og héraðshöfðingi.
N. dgabl. 16. júní.
FJÓRBURAR VIÐ BEZTU
líðan
London 13. júní.
Fjórburar fæddust í Liverpool í
dag. Þrír drengir og ein stúlka. Öll
börnin og móðir þeirra eru sögð við
beztu heilsu.
Þessi atburður hefir vakið mikla
athygli um gjörvalt England. Móð-
irin hefir áður áttxfjögur börn.
Norrœnt blaðamwnmsamband
Norræn blaðamannaiáöstefna í
Osló hefir samþykt að vinna að því
að komið verði upp norrænni blaða-
mannaskrifstofu til þess að efla
samvinnu blaða á Norðurlöndum og
starfi hún á víxl í höfuðborgum
Norðurlandanna.
Samþykt var að gefa blaðamanna
sambandi íslands tækifæri til að taka
0
þátt i þessari samvinnu.
o —Mbl. 14. júní.
/