Lögberg - 27.10.1938, Qupperneq 6

o
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 27. OKTÓBER, 1938
-----SKULDIN ...
Eftir B. Fletcher Kobinson.
“Mér þykir leitt að hafa tafíð yður allan
þenna tíma, ” mælti ajð^toðarlæknirinn við
Ríkarð yfirlækni, um leið og hann kom inn
aftur.
Yfirlæknirinn gekk fram og aftur um
gólfið , með höfuðið niðri á bringu, og báðar
liendur fyrir aftan bakið.
Vasabókin, er þessi einkennilega skýrsla
var rituð í, lá á borðinu
“Það gerir ekkert, ” svaraði yfirlæknir
inn, um leið og hann leit upp.
“Eg sendi vagn til fólks þess, sem vasa-
bókin nefnir, ” mælti aðstoðar-læknirinn, “og
stúlkan, og faðir hennar, komu hingað aftur
með vagninum. Þér þótti réttast, að láta þau
vita þetta, ef eitthvað kynni að vera hægt í
því.”
‘ ‘ Svo. ’ ’
“Já,” svaraði að^toðarlæknirinn, “og
það er rétt, að hans hefir verið leitað alls-
staðar í Lundúnum ,og var talið víst, að hann
væri dauður.”
“Svo er nú það, ” mælti yfirlæknirinn.
“En hvernig líður honum?”
“Hann er enn mjög máttfarinn; en að
ö.ðru leyti gengur ebkert að honum,” svaraði
aðstoðar-læknirinn. “Eftir fáa daga verður
hann albata.”
“Stúlkan stóð sig ágætlegá, ” mælti að-
stoðar-læknirinn enn fremur. “Hvorki tár
eða kveinstafir — ekkert, er haft gæti æsandi
áhrif á sjúklinginn. Það er auðsætt, að þau
unnast mjög. ”
“Það er ágætt,” svaraði yfirlæknirinn,
“og mun eg sjálfur líta á hann.”
“Það er vel gjört, ” svaraði aðstoðar-
læknirinn. “Hvað þóknast yður frekar?”
“Já, það er réttast að þér gjörið boð á
lögreglustöðina, ” mælti ytfirlæknirinn, “og
segið hvar þrælmennið á heima.
Segið þeim ennfremur, að taka líkbörur
með sér, til þess að flytja lík þrælsins.”
“Það verður annars ekkert gaman,”
mælti yfirlæknirinn ennfremur, “þar sem
dýrið er laust, og sjálfsagt hamslaust af
vonzku. — ítéttast að þeir fari þangað vopn-
aðir.”
“En — vasabókin?” spurði aðstoðar-
læknirinn.
“Eg geymi hana fyrir Ransome,” mælti
yfirlæknirinn, ‘ ‘ og þegar hann er orðinn hress
getur liann sjálfur sagt lögreglus'tjóra sögu
sína. ”
“Annars er eg í nokkrum vafa um það,”
mælti yfirlæknirinn ennfremur, “hvort vasa-
bókin getur eigi bakað hr. Ransome máls-
liöfðun af hálfu réttvísinnar, enda þótt því
megi að vísu ekki gleyma, að hann átti eigi
annars úrkosti.”
GUÐSDÓMUR
Alla nóttina hafði verið rok, og rigning,
en þegar daga tók, var þó orðið minna far
á lofti, og sjóinn farið að lægja.
Gufuskipið, er hafði komist í hann full-
krappan úti fyrir var nú farið að halda inn
flóann, þar sem óveðursins og ósjóanna gætti
minna.
Inst við flóann blasti við fagra hafnar-
borgin, er ferðinni var heitið til, og sömu-
leiðis sást kastalinn, er gnæfir þar á kletta-
hæginni og getur varið alla innsiglingu.
1 framstafni skipsins stóð ungur liðs-
foringi, í austurrískum einkennisbúningi og
var að kíkja á héruðin, er luktu um flóann.
Hann var karlmannlegur sýnum; hárið
mikið og ljósjarpt, augun skarpleg, og í and-
iitssvipnum öllu meiri alvörugefni og festa,
en vænta mátti, þegar þess var gætt, hve ung-
legur hann virtist vera.
1 káetustiganum heyrðist þungt fótatak,
og samstundis sást ungur hermaður, er ldædd-
ur var samskonar einkennisbúningi, og veitti
honum býsna örðugt að ganga yfir þilfarið
til liðsforingjans, sakir ruggsins, sem var á
skipinu.
Liðsforinginn sneri sér við og hætti að
kíkja.
“Hvað er fólkið að gera, Jörgen?”
spurði liann. “Hvernig líður niðri?”
‘ ‘ Hörmulega, ’ ’ var svarað. ‘ ‘ Svo veikir,
að þeir sjá hvorki né heyra. Við erum þeir
einu, trúi eg, sem á fótum eru.”
‘ ‘ Og þú ert dálítið rogginn af því, að því
er mér virðist, að við skulum hafa verið
hraustari á sjónum en hinir,” mælti liðsfor-
inginn, og kímdi í svip.
“Hví ekki?” svaraði Jörgen. “Þegar
maður hefir alið allan aklur sinn í fjalladöl-
nm, þó er það ekkert smáræðis þrekvirði, að
hafa verið á floti í slíku hafróti sem verið
hefir, í fulla þrjá sólarhringa. — Það er engu
líkara i*n að borgin Cattaro lægi á heims-
enda.”
Af mállýzkunni, sem hermaðurinn tal-
aði, var auðsætt, að hann var frá Tyrol, og
þar sem hann vék svo kunnuglega og blátt
áfram að liðsforingjanum, gat eigi hjá því
farið, að hann skoðaði hann fremur sem
kunningja sinn en yfirmann.
Jörgen var laglegur piltur, svarthærður
og hrokkinhærður og sólbrendur í andliti;
augun dökk og augnaráðið glaðlegt og djarf-
mannlegt.
Skipið nálgaðist nú óðum borgina og
virti Jörgen hana mjög forvitnislega fyrir
sér.
Risavöxnu fjallatopparnir, sem grilt
hafð'i í, síðan um sólaruppkomu, urðu nú
skýrari og nýir og nýir fjallatoppar virtust
gægjast upp úr bárunum hér og hvar, svo að
vanséð mátti þykja að skipið kæmist leiðar
sinnar, en svo greiddust fjöllin sundur og
skipið hélt inn á milli þeirra eins og um hlið,
og þegar inn var komið, þá lá sjórinn þar
spegilsléttur og fjalladrögin alla vega um
hverfis.
Sólin braust sigri hrósandi gegnum ó-
veðursskýin, sem voru að hverfa á braut, og
varpaði hér og hvar glitrandi geislum á haf-
flötinn og þokuslæðan lyftist upp hægt og
hægt, til að berast burt með andvaranum.
Yfir borginni hvíldi þokan þó enn, þung
og dimm, og kastalinn sást að eins óglöggt í
gráam þokufeldinum.
“Dýrðleg sjón!” sagði ungi liðsforing-
inn í hálfum hljóðum og fremur við sjálfan
sig en Jörgen.
En Jörgen setti upp hæðnissvip og mælti:
“Svei! Hvað er þetta í samanburði við
fjöllin okkar í Tyrol! Enginn skógur, enginn
foss, ,og engin manna híbýli þarna uppi! En
hver veit, nema einhverjir fjandmehn kunni
að leynast þar í fjallaskorunum, svo að það
gæti kostað okkur líf, eður limi að vera þar á
stjái. ”
Um leið og Jörgen mælti þetta, mátti
heyra að hann andvarpaði svo að liðsfor-
inginn hlyklaði brýrnar og leit ósjálfrátt á
hann.
“Hvað á þetta að þýða, Jörgen?” mælti
hann. “Þú ert þó ekki að missa kjarkinn?
Heima varstu þó engin skræfa, því að hvar
sem áflog og ryskingar voru mátti maður því
miður jafnan eiga það víst að hitta Jörgen
Moos.”
“Já, það gátu menn átt víst,” svaraði
Jörgen mjög ánægður með sjálfan sig. “En
það var og í, góðum hóp, og væri leiðangrin-
um heitið gegn heiðvirðum, kristnum mönn-
um, skyldi mér eigi þykja margt að því, að
berjast í fylstu alvöru, því að þar væri jafn-
ingjum að mæta, og yrði maður drepinn, yrði
maður þó að minsta kosti jarðsunginn sem
kristnum sæmir. En þegar við þessa villi-
menn er að eiga, fer gamanið að fara af, því
sagt hefir mér verið, að þeir skeri nef og
eyru af fjandmönnum sínum — af hverjum
sem þeir ná í, og það kalla eg ljótan vana.”
‘ ‘ Vitleysa! ’ ’ svaraði liðsforinginn. ‘ ‘ Þú
ert eins og lagsbræður þínir, trúir öllu, sem
einhver skrökvar að þér.”
“Ekki var þó frú Steinack síður hrædd,”
mælti Jörgen, “því að hún lét þegar kalla
mig til hallarinnar, er kunnugt varð um vænt-
anlega brottför vora til hersins, og lét mig
lofa sér því hátíðlega, og staðfesta það með
handabandi, að víkja ekki fet frá yður, hr.
Gerald — fyrirgefið, hr. liðsforingi, átti eg
að segja. ”
“Nefndu mig eins og þú ert vanur,”
ma:lti Gerald, “þar sem við eigi erum í her-
þjónustu sem stendur, enda vorum við góðir
ieikbræður á uppvaxtarárunum. — En hvað
sagðirðu? Gerði móðir mín þér boð? Já,
hún hefir löngum hrædd verið um líf mitt,
enda er eg einkasonur hennar.”
“En þarna sjáum við höfnina!” mælti
Gerald enn fremur. “Vittu nú hvernig félög-
um þínum líður og hvort sjóveikin er ekki
bötnuð, fyrst skipið er hætt að rugga.”
Jörgen játti því, kvaddi sem hermönnum
er títt og gekk burt; en Gerald fór aftur að
kíkja.
Skipið hafði nú þegar sézt úr landi, og
þó að það væri nær daglegur vani um þessar
mundir, að skip kæmu með nýjar og nýjar
liðssendingar, þusti þó saman múgur og
margmeniji í landi, þar sem lent var, til þess
að heilsa komumönnum.
Skamt frá höfninni lá skrautlegt hús, er
setuliðsstjórinn bjó í, og stóð þar ungur
kvenmaður við opinn glugga og horfði með
athygli á skipið, sem var að koma.
Hún var brosandi, bláeyg, og rjóð í kinn-
um, og bjarta hárið liðaðist í lokkum niður
herðarnar.
En þó að andlitið væri töfrandi fagurt,
duldist þó eigi að í því bjó afarmikil ein-
þykkni og stærilæti, eins og það heldur eigi
leyndi sér á klæðaburði hennar — sem var í
fylsta samræmi við nýjustu tízku, þótt stað-
urinn væri afskektur —, að hún var eigi laus
við það, að vera dálítið hégómaleg.
Þrátt fvrir þetta var hún þó óneitanlega
Ijómandi yndisleg, þar sem hún hallaðist út
um gluggann.
Loks sneri hún sér við og var þá sýni-
lega allóþolinmóð.
“Gufuskipið mjakast ekkert áfram,”
mælti hún. “Það er nú liðinn frekur hálf-
tími síðan það sást fyrst, svo að það gæti vel
verið komið að lendingarbrúnni, og er þó enn
þarna úti, eins og það hefði hleypt út allri
gufunni. — En livað hugsarðu Daníra, hví
leggurðu eigi þessa leiðinlegu bók frá þér?
Mér finst óþolandi að þú sitjir svona hugs-
unarlaus og sért að lesa, þar sem eg er rétt
að deyja af forvitni.”
Stúlkan, sem þetta var mælt við, hætti
lestrinum og leit fljótlega út um gluggann.
Stúlkur þessar virtust vera á líkum aldri,
í mesta lagi seytján ára; en öllu ólíkari stúlk-
ur en þær voru, var naumast hægt að hugsa
sér.
Hvort sem litið var til klæðaburðar eða
annars, þá var sem Daníra ætti þar ekki
heima eða væri útlendingur.
Hún var dimmleit eins og hún væri sól-
brend og ]>ó svo föl í andliti, að naumast
markaði fyrir neinum roða í kinnunum.
Hárið var einkar þykt, hrafnsvart að lit
og liðaðist í fléttum niður hálfe og herðar.—
Augnahárin löng, og skýldu oftast augunum,
sem voru svört, stór og tindrandi.
Eftir fjórðung stundar er gufuskipið
komið,” mælti hún. “Það er um sama leyti
sem vant er. — Er þér farið að leiðast eftir
unnustanum, Edith?”
Edith kerti hnakkann.
“Nú, ]>ó svo væri,” mælti hún. “Við
þekkjumst naumast, þar sem eg var barn, er
við fórum að heiman, og Gerald kom aðeins
snöggvast frá Ii ðs fori ugjaskól aínum, til að
kveðja. Eg man glögt, að hann var þá lag-
legur,” mælti hún enn fremur, “en dálítið
smásmugulegur var hann og hálfleiðinlegur,
og sérstaklega féll mér það illa hve hús-
bóndalegur hann vildi vera. — En bíði hann
við og eg skal svei mér venja hann af því.”
“Hvað? Þú ætlar þó ekki að fara að
“venja” mannsefnið þitt, áður en þú sérð
manninn?” mælti Daníra hæðnislega. “En
hann er nú ef til vill ekki alveg eins eftir-
látur eins og hann faðir þinn.”
Edith hló.
“Pabbi getur nú einnig verið full-harður
í liorn að taka — gagnvart öðrum,” mælti
hún. “En eg get haft hann eins og eg vil, og
eins hefi eg hugsað mér að Gerald skuli vera.
— En hvernig lízt þér á myndina af honum? ”
Um leið og hún mælti þétta, tók hún
stóra ljósmynd af skrifborðinu" og brá henni
upp til þess að Daníra sæi hana.
Daníra leit rétt í svip á myndina og mælti
síðan, mjög ákveðið:
“Mér líst ekkert á hana.”
Editli glenti upp augun alveg forviða
“Hvað, líst þér ekki á myndina? Þetta
fagra andlit, sem samsvarar sér svo vel—”
“Með þessi kuldalegu augu!” svaraði
Daníra. “Augnaráð hans sýnir að ástfang-
inn getur hann ekki orðið.”
“Þá er að kenna honum það,” svaraði
Edith. ‘ ‘ En reyndar býst eg nú ekki við því
að liafa mikil kynni af þessum liðsforingja
fyrst um sinn, þar sem hann er eigi aðeins
kominn hingað í þeim erindum að útvega sér
konu, heldur jafnframt til þess að berjast
vikum saman við landa þína uppi í fjöllum.—
Væntanlega tekst þó brátt að siða þessa upp-
reisnarflokka, enda skal eg brýna fyrir Ger-
ald, að hann verði að hraða sér að vinna sigur
og koma hingað aftur, ef hann eigi vilji missa
hylli mína.”
Enda þótt þetta væri aðeins sagt í gamni,
virtist Daníra þó skilja það eitthvað öðru
vísu, því að svo var sem leiftur léki í augum
hennar er hún svaraði:
“Biddu hann heldur að gæta þess að
gleyma ekki bæði heimkomunni og brúðkaup-
inu, — að fullu og öllu.”
Edith liorfði forviða á Daníru í örfáar
sekúndur og mælti síðan all-gremjulega:
, “Mér finst hálft um hálft að þú sért að
óska þess. — En er það mögulegt að þér géti
ennþá verið ant um þessa hálfviltu menn, sem
ekkert hafa um þig sýslað síðan þú varst í
bernsku? Pabbi liefir óefað rétt að mæla, er
hann segir að þú vitir ekki hvað þakklæti sé,
}>rátt fyrir alt gott, sem liann liefir auðsýnt
þér. ’ ’
Drættirnir er komu um munn Daníru,
meðan Edith lét þessa dælu ganga, lýstu bæði
sorg og gremju.
“Þakklæti!” mælti hún í hálfum hljóð-
um. “Þú veist ekki hver þungbær skylda það
er þegar þakklætisins er krafist.”
Þrátt fyrir beiskjuna, er lýsti sér í rödd-
inni, var þó eitthvTað í orðum þessum, er gerði
það að verkum, að Edith reiddist eigi, en
gekk til vinstúlku sinnar, lagði hendina á
handlegg henni og mælti sumpart ásakandi en
sumpart ofur innilega:
“En eg? Meturðu þá vinfengi mitt
einskis?”
Daníra varð þá þýðlegri í málrómnum
og svaraði:
“Jú, mikils, Edith, fjarska mikils! En
— við höfum aldrei skilið livor aðra, og eig-
um það víst ekki eftir. ”
Af því að þú hefir jafnan verið sem lok-
uð og innsigluð bók,” svaraði Edith. “Eg
hefi einatt reynst þér góð vinkona og systir,
en þú hefir aldrei viljað gjalda mér í líkum
mæli. ’ ’
Það var sem sök biti sekan ,því að Daníra
varð niðurlút og mælti ofur hæglátlega:
‘ ‘ Þú hefir rétt að mæla, að það er aðeins
mér að kenna; en þú veist ekki og getur ekki
vitað—”
“Ilvað er það, sem eg ekki veit?” spurði
Edith forvitnislega.
Daníra svaraði engu en strauk aðeins
hendinni hægt um ljósa lokkasafnið ó liöfði
vinkonu sinnar, er hvíldi við öxl henni.
1 sömu svipan heyrðist blásið á gufu-
skipinu, sem komið var að bryggjunni.
Editli stökk upp sem ekkert hefði í skor-
ist, hljóp að glugganum eins og örlynt og
forvitið barn sem á von á nýju leikfangi.
Daníra varð á hinn bóginn aftur beiskju-
iegri á svipinn, ýtti frá sér myndinni, sem enn
stóð á borðinu, tók aftur bókina, sem hún
áður hafði verið að lesa í, og sneri bakinu að
glugganum.
Annars var það sízt að furða, þó að
Edith væri óþolinmóð, þar sem liún eigi hafði
séð unnusta sinn síðan hún var barn að aldri.
Faðir hennar, Arlow ofursti, hafði verið
liðsforingi í stórbæ einum í Suður-Tyrol, fá-
ar mílur frá höllinni Steinach, áður en hann
var sendur til þessa afskekta kastala í Dal-
matíu og þá hafði þessi trúlofun verið ráðin.
Föður Geralds liafði verið mjög ant um
það, að ráð þetta tækist, og brýnt það ræki-
lega fyrir syni sínum er hann lá banaleguna,
og uppeldi Edithar var því hagað þessu sam-
kvæmt.
Edith hafði snemma mist móður sína, og
ólst því upp hjá föður sínum og var yndið
hans og eftirlæti.
Gerald hafði á hinn bóginn verið á lier-
skólanum, og þar sem langt var á milli þeirra
höfðu þau eigi sést.
En er uppreisnin hófst, var hersveit
þeirri, er Gerald var fyrir, skipað að fara til
Cattero, þótt mönnum kæmi það óvænt, og
þannig atvikaðist það, að fyrsta herförin
hans átti einnig að verða brúðkaupsförin.
Menn voru nú farnir að ganga upp
bryggjuna, sem lent var við, en svo var þar
mikill ys og þys, að eigi var auðið að koma
auga á einstaka menn.
Loks sást þó dálítill hópur af liðsfor-
ingjum koma út úr mannþyrpingunni og
stefna til borgarinnar, og leið þó hálfur kl.-
tími unz kastalavörðurinn kom inn í herberg-
ið, ásamt gesti sínum.
Arlow ofursti var glæsimenni, miðaldra,
og hinn hermannlegasti. — Hann leiddi unga
liðsforingjann til dóttur sinnar, og mælti um
leið gletnislega:
“Ilr. Gerald von Steinaoh, keisaralegan
liðsforingja langar til að lieilsa þér, barnið
mitt. Gáðu að hvort þér virðist andlit þessa
unga hermanns líkjast að' nokkru andliti leik-
liróður þíns, sem fyr var. En þú, Gerald,
þekkir nú fráleitt dóttur mína, því að liún er
orðin svo breytt.”
Það var auðheyrt á áherzlunni, sem
Arlow lagði á síðustu orðin, að honum fanst
allmikið til dóttur sinnar koma, enda varð
því eigi neitað, að hún var einkar yndisleg.
Gerald rétti Edith höndina og mælti glað-
iega og innilega: ‘ ‘ Heil og sæl aftur Bdith! ’ ’
Editli leit upp svo að augu þeirra mætt-
ust og greip hana þá svo mikil feimni, að
hún varð alt í einu kafrjóð í framan, og virt-
ist þá enn yndislegri en áður.
Gerald kysti hæversklega litlu höndina,
sem hann hélt í og slepti henni svo.
Það var auðsætt, að honum hafði litist
vel ó ungu unnústuna sína, }>ó að það væri
eðlisfari hans gagnstætt að verð'a þegar heill-
aður eða fanginn.
Nú varð hann þess og áskynja, að önnur
ung stúlka var einnig þar í herberginu og
sneri hann sér því spyrjandi að ofurstanum.
‘ ‘ Daníra fósturdóttir mín! ’ ’ svaraði
ofurstinn þurlega, og var auðheyrt á röddinni
að honum þótti óþarfi að eyða fleiri orðum.
Gerald hneigði sig og Daníra svaraði á
sama hátt, án þess að líta upp.
Ungi liðsforinginn skilaði nú kveðju frá
móður sinni, og afhenti bréf frá henni, og út
af því spunnust svo nokkrar umræður, og
feimnin fór þá að hverfa.
Edith varð kát og glaðleg, eins og hún
átti vanda til, en Gerald sama stillingar-ljósið
sem fyr, þó að hann svaraði að vísu kurteis-
lega og enda alúðlega öllum spurningum, er
lutu að ferð hans, heimilinu og móður hans.
Loks barst ræðan að herferðinni, og kom
l>á í ljós, að ofurstinn taldi uppreisnina tölu-
vert viðsjárverðari en alment var álitið.