Lögberg - 08.12.1938, Qupperneq 2

2
LÖGrBERG, FIMTUDAOINN 8, DESEMBER 1938
ZIGZAG
Orvals pappír í úrvals bók
2 Tegundir
BLÁ KÁPA
“Egyptien” úrvals, h v 11 u r
vindlinga pappír — brennur
sjálfkrafa — og gerir vindl-
ingana eins og þeir væri
vafSir i verksmiSju. BiSjiS
um
“ZIG-ZAG” Blue Cover
SVÖRT KÁPA
Hinn upprunalegi þ u n n i
vindlinga pappír, sem flestir,
er reykja “Roll Your Own”
nota. BiSjiS um
“ZIG-ZAG” Black Cover
Frá Vogar í
Manitoba
Flest fréttabréf byrja á því
að lýsa tíðarfarinu. Það fer nú
annars að verða á eftir timanum
að lýsa þvi i vor og sumar, þegar
mánuður er liðinn af vetrinum.
En í fáum orðum má segja að
flestir munu samdóma um það,
að slíka sumar- og haust-tíð
muni þeir ekki. Sérstaklega var
tíðin hagstæð fyrir alla úti-
vinnu; stillíngar og þurviðri
flesta daga. Sama tiðarfar var
alt haustið og fram í byrjun
þ. m. Snjóaði fyrst dálítið 5.
f. m. Síðan hefir verið fremur
óstilt tíð en ill getur hún ekki
kallast. Fyrir jarðargróður var
tiðin helzt til þur, þó mun gras-
vöxtur hafa verið í meðallagi og
heyskapur því sæmilegur. Akrar
voru víðasthvar allvel sprottnir,
en viða spiltust þeir af ryði; þó
munu þeir óvíða hafa eyðilagst
með öllu. Garðávertir munu
hafa verið í góðu meðallagi.
Heilsufar manna hefir verið :
góðu lagi í þessari bygð í sumar.
Þó hafa tvær konur látist hér;
Guðrún Guðmundsdóttir, kona
Jónasar K. Jónassonar að Vog-
ar og Sigríður Guðmundsdóttir
kona Þorsteins Jónssonar við
Oak View. Hefir þeirra beggja
verið minst í islenzku blöðun-
um.
Um giftingar og barnaeignir
nenni eg ekki að skrifa; hvort-
tveggja er svo algengt, og ekkert
einkennilegt við það fyrir þessa
bygð. Þó má geta þess að flest-
ir hinna eldri bænda eru nú
hættir búskap hér í bygð og
margir þeirra dánÍF. Unga kyn-
slóðin er því tekin við völdum
víðast hvar, og verður bráðum
einvöld í sveitinni. Það verður
þá þeirra verk að halda í horfinu
og koma á umbótum til fram-
fara.
Hér hefir verið lítið um stórar
framkvæmdir undanfarin ár, þvi
hér hefir verið viðskiftakreppa
eins og annarsstaðar. Flestir
hafa átt í vök að verjast að
halda í horfinu, og hafa því litlu
kostað til umbóta í búnaði. Þó
má geta þess að hér í sveit hefir
vaknað nokkur áhugi í sumar
fyrir aukinni akuryrkju. Má
það að mestu þakka áhrifum
stinnan úr Handaríkjum, þótt
undarlegt sé. En því er svo varið,
að hingað komu menn þaðan að
sunnan í fyrravetur og lögðu föl-
ur á lönd sem sveitarstjórnin
hafði ráð á, og festu kaup á 60
löndum. En það undarlega við
þessi landakaup var að þeir vildu
helzt þau lönd, sem hér voru
talin að engu nýt, vegna grjóts
og “alkali.” Kváðu þeir þau
lönd bezt fallin til að rækta
“alfalfa” sem nú er í háu verði
sem útsæði, auk þess sem grasið
er ágætt gripafóður. En þeir
höfðu sagt að alfalfa þrifist ekki
til útsæðisöflunar nema í kalk-
blandinni jörð. Þessi kaup
Bandaríkjamanna urðu þó ekki
fullgjörð í ár, þvi peninga mun
hafa vantað til að vinna löndin
til ræktunar i sumar, og óvist
hvort þeim verður haldið áfram.
En þau urðu til’ þess að bændur
fóru að gefa þessu gaum, því
fátt af löndum hér hefir notast
vel til kornræktar. Hafa því
allmargir bændur hér byrjað á
að búa lönd sín undir alfalfa
ræktun.
Geirfinnur bóndi Pétúrsson á
Hayland keypti kraftmikinn snjó
bíl í fyrravetur til að draga hey
til markaðar. Hann hefir nú
verið notaður til að brjóta lönd
í sumar. Hafa synir Geirfinns
unnið að því, og hafa unnið nótt
og dag í alt sumar, fram um
veturnætur. Þeir hafa unnið
fyrir bændur víðsvegar um sveit-
ina, en hvergi mikið í sarna stað,
því margir vildu gjöra tilraunir
í smáum stíl. Verður þvi tals-
verður undirbúningur undir
aukna akuryrkju næsta sumar.
Fátt er hér um góða gesti, sem
koma hreyfingu á félagslífið í
sveitinni; væri þess þó mikil
þörf. Það eru aðeins prestarnir
sem heimsækja okkur af og til,
sérstaklega forsetar kirkjufélag-
anna, séra K. K. Ólafsson og
séra Guðmundur Árnason. Séra
Kristinn hefir komið hingað oft
undanfarin 3 sumur og flutt
guðsþjónustur og fyrirlestra um
ýms efni. Séra Guðm. hefir
komið hingað af og til um rnörg
ár og framið hér prestsþjón-
ustu víðsvegar um alla sveitina.
Auk þess hefir hann oft flutt
erindi á samkomum. Hann
stofnaði söfnuð hér i vestur-
bygðinni síðastliðið vor, á sama
grundvelli og sambandssöfnuðir
eru nú hér i landi. Þó eru hér
engir únítarar svo eg viti, en
flestir eru hér frjálslyndir í trú-
málum og forðast deilur um þau
efni. Séra Guðm. er líka fjarri
því að vera þröngsýnn í trú-
málum og enginn ádeilumaður.
Hann er kjörinn prestur safnað-
arins sem stendur.
Jönas alþm. Jónsson frá
Hriflu heimsótti okkur í sumar,
eins og flestar bygðir íslend-
inga hér í landi. Slíka gesti ber
ekki oft að garði hjá okkur,
enda var aðsókn að samkomu
hans fjölmennari en hér hefir
verið um mörg ár. Eg hygg
að enginn gestur sem að heiman
hefir komið á siðari árum hafi
hrifið eins hugi manna eins og
Jónas, nema ef vera skyldi séra
Kjartan Helgason. En hann var
hér á ferð um hávetur i vondri
tíð, og var þvi aðsókn að sam-
komum hans verri en skyldi.
'Ræða Jónasar var fróðleg og vel
hugsuð, en þó hygg eg að fram-
koma hans hafi unnið honum
inn meira álit en ræðan. Hann
lék á alsoddi, og tók hvern mann
tali eins og gamlan kunningja;
spurði um ætt þeirra og æsku-
stöðvar, og leysti greiðlega úr
öllum spurningum. Við sáum
eftir að geta ekki haft hanri
degi lengur, því ráðgjört var að
fara með þaiin víðar um bygð-
ina, þótt hér sé fátt markvert að
sjá. En það var öðru nær en
að tími væri til slíks. Samkom-
an stóð langt fram á nótt, en
hann þurfti að vera kominn til
YVinnipeg kl. 10 næsta morgun
og norður að Gimli um hádegi
sama dag. Varð hann því að
fara héðan kl. 6 næsta morgun,
svefnlítill og þreyttur. Er það
lítil nærgætni af þeim, sem ráða
ferðum þessara gesta að heiman.
En svo hefir oft farið áður, að
þeim hefir verið ætlaður svo
stuttur tími til umferðar hér i
sveit að kalla má að þeir hafi
orðið að vinna nótt og dag-
Mundi slíkt vera óvinsæl vinnu-
harka, ef um hérlenda verka-
menn væri að ræða.—
Það var kominn illur kur i
fiskimenn hér við vatnið fyrstu
vikuna af síðasta mánuði. Vatn-
ið var íslaust en komið fast að
þeim tima er leyft er að byrja
veiðar. Þó rættist úr þessu;
vatnið lagði á fáum dögum hér
norður frá, en þó tapaðist viða
bezti tíminn frá smáfiskaveiði
Og á suðurvatninu urðu menn
fyrir allmiklum sköðum á netj-
um fyrir ísrek. Veiði mun al-
ment fremur treg, en lítið revnd
ennþá. Verðlag lítið ákveðið
ennþá en þó í lægra lagi það
sem frétt er.
Guðm. Jónsson
frá Húsey.
Ásgeir Tryggri
Friðgeirsson
fæddur í Garði í Fnjóskadal í
Suður-Þingeyjarsýslu 17. októ-'
ber 1860; dáinn að Betel á Gimli,
á nýársdaginn 1938.
Lúinn og hrumur
er lagstur til moldar
Ásgeir Friðgeirsson
F n j óskdælingur,
getinn í Garði
imd Gönguskarði,
þá síðasta öld
var sextug þætt.
Samtíðarfólk þitt að Betel
hafði orðið þess vart að þú
myndir ætla í langferð síðast-
liðinn nýársdag. Mörgum stóð
því stuggur af þessari ferðaá-
ætlun þinni, sem ekki sýndist
geta orðið hamlað um eitt fót-
mál. Samtíðarfólkið þitt vissi
að á því tímabili er jafnan allra
veðra von úr fangi náttúrunnar
Þessi orðrómur samferðamanna
þinna um það að allra.veðra von
væri í aðsígi, eða það þó þessa
heims veðraföll klæddu höf og
hauður í hvita vetrakuflinn sinn
og læstu þau í dróma frosts og
1 snjóa, öftruðu þér ekki hót frá
því að leggja upp í ferðina til
strandarinnar hingumegin, sem
oft er nefnd svo, en enginn þekk-
ir, þú hafðir oft minst á það við
mig i snedibréfunum þínum góðu
og mörgu, hvað þér, konu þinni
og ykkur öllu gamla fólkinu,
sem dvelur nú hinstu stundir æf-
innar á góðgerðaheimilinu Betel,
liði vel, hvað þér fyndist elli-
árin þín líða þar fljótt og slétt,
hvað þér virtust átök ellinnar hlý
og vingjarnleg og æfihaustið róttt
og blítt, og ganga sem næst í
spor æskuáranna þinna í Garði
þegar* þá Iifðir áhyggjulausu lífi
þar við blíðuatlot foreldra þinna.
Svona getur ellin stundum lagst
létt á sveif sína, þegar þeir, sem
úera hana, stefna huga og hjarta
sínu hærra til þess, sem gaf
hvorttveggja, æsku og elli. En
þrátt fyrir það, þó þér fyndist
æfihaust þitt fagurt og rósamt á
jarðneska heimilinu þínu, Betel,
þá samt stefndi hugsun þín það-
an, frá því jarðneska til þess
himneska.
Þér hafði verið boðið að flytja
alfarinn frá Betel þennan dag,
yfir í safn feðra þinna, yfir í
sólskinið á Góðravonahöfða ei-
lífðarinnar, þar sem moldin er
ekkert, en andinn er alt. Þú
vissir að á veginum þangað voru
engir farartálmar eða villugötur,
engin Tvidægra, enginn Dimmi-
fjallgarður, ekkert, sem gat vil:
þér sýn. Þú þektir stefnuna, þó
þú hefðir ekki örnefni eða vörð-
ur til að vísa þér leið; afspurnin
ein dugði þér, eins og öllum öðr-
um, sem voru farnir á undan þér
yfir þessi sömu landamerki. í
þetta ferðalag fer hver einn síns
liðs, án nokkurs mannlegs stuðn-
ings eða fylgdar, alt það jarð-
neska, sem tilheyrði þér, átti að
verða eftir hérna megin. Það
var þér þarflaust í þessa ferð.
Undir hvítu silfurhærunum þin-
um lagirðu svo á stað með tveim-
ur lífstíðar förunautunum þin-
um, Bæn og Signing, þakklátur
við lífið, þakklátur við ástvini
þína, sem efir lifa, þakklátur við
síðasta heimilið þitt Betel, sem nú
geymir s'iðustu minninguna um
þig, dáinn og horfinn þvi að sýn
og viðtali.
Foreldrar Ásgeirs voru merk-
ishjónin Friðgeir Olgeirsson í
Garði í Fnjóskadal og kona hans
Anna Ásmundsdóttir, hún var
alsystir Einars í Nesi í Höfða-
hverfi, alþingismanns, móðir
þeirra, kona Ásmundar, var Guð-
rún dóttir hins þjóðkunna manns
Björns i Lundi i Fnjóskadal; en
Björn í Lundi var bróðir Krist-
jáns bónda á Illugastöðum í
sömu sveit, föður þeirra bræðra
séra Benedikts í Múla í Reykja-
dal, séra Jóns á Felli og Þór-
odsstað í Kinn í Þingeyjarsýslu
og síðar á Breiðabólsstað í
Húnavatnssýslu, Björns hrepp-
stjóra á Þverá i Fnjóskadal föð-
ur Jóns bónda á Héðinshöfða á
Tjörnesi, föður Tómasar ráð-
herra í Manitoba, Sigurður bóndi
í Naustavík faðir Indriða föður
Kristjáns bónda á Mountain, N.
Dak., Kristján amtmaður á
Möðruvöllum við Eyjaf jörð;
einnig voru þeir Ásgeir og
Tryggvi Gunnarsson þrímenning-
ar að ættum.
Ásgeir ólst upp hjá foreldr-
um sínum í Garði fram að tví-
tugsaldri og lærði söðlasmiði af
föður sínum, og svo snikkaraiðn,
og var þjóðhagur við þau störf.
Árið 1896 giftist hann Þor-
björgu Hákonardóttur bónda á
Haukabergi á Barðaströnd, Snæ-
bjarnarsonar bónda'í Dufansdal
í Arnarfirði, Pálssonar bónda
s. st. mála-Snæbjarnar sonar.
Svo er Þorbjörgu lýst, að hún
hafi verið gáfuð kona, fríð sýn-
um, glaðvær og skemtileg. Ás- 1
geir og Þorbjörg eignuðust 5
börn, 4 þeirra eru dáin; einn
sonur þeirra lifir, sem á heima
í Californiu. Ásgeir og kona
hans bjuggu um nokkur ár i
Nýja Islandi og um skeið í
bænum Árborg. Fluttust þaðan
til Californíu og síðast að Gimli.
Þar lifir nú Þorbjörg ekkja hans
á gamalmennaheimilinu góðfræga
Betel, og bíður þess eins að æfi-
sól hennar gangi til viðar.
Ásgeir minn, kærar þakkir frá
mér og mínum fyrir góða við-
kynning gegnum sendibréfin þín
mörgu og góðu. Lifðu svo heill
og sæll í safni feðra þinna.
F. Hjáhnarsson.
Aðvörun
I dag barst mér skeyti frá
Innisfail, Alberta, þess efnis að
frú Helga, ekkja Stephans G.
Stephanssonar ha'fi að undan-
förnu verið veik og legið á
sjúkrahúsi þar í bænum. Bilað
hjarta telja læknar aðal meinið.
Helga hefir verið til skamms
tíma mesta hraustleika kona, en
er nú að vonum orðin slitin og
þreytt. Hún er fædd 3. júlí 1859,
og er því á 10. ári hins 8 tugar.
En aldrei kvartar hún um ann-
að en eigið getuleysi til góðrar
liðveislu öðrum til handa.
Eg vil nú með aðstoð íslenzku
vikublaðanna kunngera íslend-
ingum fjær og nær, hvernig nú
er ástatt með heilsufar hennar.
Mér finst það vera sjálfsagt að
vara vini hennar (sem! hljóta að
vera margir—og fleiri en henni
sjálfri er kunnugt um) svo þeir
þurfi síður að naga sig í handa-
bökin í framtíðinni, sökum ,þess
að vitneskjan um veikindi og
örðugar kringumstæður hinnar
öldnu ekkju hins góða skálds,
barst þeim ekki í tíma. Það er
nýlega búið að prenta heima á
Islandi sjöttu ljóðabók Stephans
G. Stephanssonar, og fyrsta
bindið af sendibréfum hans, sem
kunnugt er öllum þeim, sem ís-
lenzk blöð lesa bæði hér og
heima. Hitt mun flestum ó-
kunnugt um, að hin aldurhnigna
ekkja skáldsins er veik og fjár-
hagslega illa stödd, á sjúkrahúsi
vestur undir Klettafjöllum i Al-
bertafylki. “Hver almennings
gleðifrétt eru mín jól.” Stephan
G. færði og færir marga gleði-
fréttina, sem íslendingar eiga
eftir að gera sér jólabrauð úr—
þannig, að sem flestar fréttir
gætu orðið í “sannleika” gleði-
fréttir, og þá nytu menn við
hvert slíkt tækifæri hinnar á-
byggilegu og sjaldgæfu jólagleði,
og þá væri hægt að hafa jólin
oftar en einu sinni á ári —' þvi
“gleðifrétt” og “jólagleði" færi
saman.
1. desember 1938.
Jak. J. Norman.
“Eg verð þá vist að taka hlut-
ina hægt og rólega, eins og þeir
liggja fyrir,” sagði innbrotsþjóf-
urinn, þegar læknirinn ráðlagði
honum að hafa hægt um sig
vegna heilsunnar.