Lögberg - 22.06.1939, Blaðsíða 3

LÖGBEBG, FIMTUDAGINN 22. JÚNÍ, 1939
3
Opið bréf
TIL KARLAKÓRS ISL.
I WINNIPEG
í “Logbergi” frá 13. apríl s.l.
sé eg auglýsta söngskrá Karla-
kórs íslendinga í Winnipeg, fyr-
ir samsöng kórsins 26. apríl i
Concert Hall i Winnipeg Audi-
torium. Söngskrá þessi ol'li mér
bæSi undrunar og hrygÖar, er eg
las hana og hefi eg þó reyndar
fyr tekiÖ eftir því fyrirbrigÖi í
söngskrá kórsins er veldur því
aÖ eg tek mér þaÖ bessaleyfi aÖ
benda á þaÖ opinberlega, þar
sem eg tel þetta fyrirbrigÖi muni
verÖa kórnum til tjóns og van-
viröu, haldi hann áfram á þeirri
braut, sem þaÖ virðist benda til.
Þetta á þó frekar viÖ nú en áÖur
þar sem mér virðist, sem kórinn
muni hafa ætlaÖ aÖ marka tíma-
mót í tilveru sinni með þessum
samsöng i Winnipeg Auditorium,
bæÖi meÖ því aÖ Yninnast tíu ára
stqfnunar sinnar og starfsemi og
eins með því, aÖ fara nú í fyrsta
sinn úf fyrir svið hinna íslenzku
bygða og túlka verk íslenzkra
tónskálda og sína eigin söng-
hæfni meðal sam!borgara sinna
canadiskra.
Það veldur mér þvi meiri sárs-
auka að þurfa að benda kórnum
á þann ágajlla er framanskráð
söngskrá bendir til þar sem eg
var starfandi í kórnum á fyrstu
árum hans, hefi altaf þótt vænt
urn hann og á í hópi söngmanna
hans marga af mínum beztu vin-
um. Síðan eg hvarf til Islands
hefi eg altaf fylgst af áhuga með
öllu því, er kórinn hefir tekið sér
fyrir hendur og undrandi hefi
eg veitt því athygli að þetta fyr-
irbrigði, er hér um ræðir, hefir
orðið tneira og meira áberandi
ár frá ári, unz það nú, á þess-
um tímamótum kórsins setur aðal
svipinn á starfsemi hans, í kunn-
ugra manna augum, og það hon-
um hvorki til hróss né heiðurs.
En þetta fyrirbrigði er hér um
ræðir er; alger útrýmihg tón-
verka eftir stofnanda kórsins og
heiðursfélaga, tónskáldið Björg-
vin Guðmundsson.
Eg vil spyrja kórinn; hvað
veldur þessu? Með hvaða móti
getur hann réttlætt það að á
samsöng, er hann heldur tii
minningar um tiu ára starfsemi
sína, og þar sem það merkiiega
spor er stigið að túl'ka kórsöng í
fyrsta sinn á meðal samborgara
sinna af öðrum þjóðflokkum i
fínasta samkomúhúsi borgarinn-
ar; og þar sem það er náttúrlega
sjálfsagt og rétt að túlka lög ís-
lenzkra tónská'lda, skuli mesta
tónskáld landsins vera algjörlega
útilokað.
Mér finst þetta vera svo mik-
ilsvert atriði að vert sé að benda
kórnum á það, ekki síður þegar
þess er gætt að hið umrædda tón-
skáld er einmitt stofnandi Karla-
kórs íslendinga í Winnipeg og
fyrsti söngstjóri hans og sá, sem
kom starfi hans á fastan grund-
völl. Þar að auk er þetta tón-
skáld líklega eina tónskáldið, sem
er heiðursfélagi kórsins og kór-
>nn mun eiga í fórum sínum
f jöldaniörg af hinum indælu lög-
um hans; liklega fleiri en eftir
nokkuð annað tónskáld, svo ekki
til að dreifa erfiðleikum með
að ná í lög eftir hann. Einnig
niá benda á það að Björgvin
Guðmundsson er að miklu leyti
vestur-íslenzkt tónskáld, þar
náði hann þroska og fullkomnun
í list sirmi og mega Vestur-fs-
lendingar réttilega telja sér hann,
að minsta kosti að hálfu við
heimaþjóðina, enda mun hann
sjálfur ávalt skoða sig sem
Vestur-fslending. Það hefði því,
bara á þessum grundvelli einum,
átt að vera metnaður kórsins og
skylda að hafa lög eftir hann á
söngskrá sinni. Og eg er sann-
færður um að fjölda margir af
vinum og velunnurum Björgvins
Guðmundssonar, vestan hafs,
myndu verða kórnum þakklátir,
ef hann gæfi þeim kost á að
heyra mörg af hinum gulfallegu
og tilkimumiklu karlakórslögum
hans, sem nú eru orðin svo vin-
sæl hér á landi og sem að kórinn
annaðhvort á frá fyrstu tíð eða
þá að Björgvin Guðmundsson
hefir sent honum á síðari árum
eða kórinn hefði getað fengið
hjá honum með ljúfu geði ef um
þau hefði verið beðið. Má þar
tilnefna lög eins og: “Syngið
strengir,” “Á Finnaf jallsins
auðn,” “í rökkurró hún sefur,”
“Eg horfi ein á eftir þér” og
Kveðja til Vestur-íslendinga,”
sem aldrei hafa sézt á söngskrá
kórsins; fyrir utan hin afar-
vinsælu og fallegu lög: “Sko háa
fossinn hvíta,” “Þey, þey og ró,
ró,” og “íslands lag,” sem kór-
inn söng hér á árunum ásamt
fleiri lögum eftir hann en sem
hafa nú ekki sézt á söngskrám
kórsins um rnargra ára skeið, þó
að ýms önnur lög, ekki nándar
nærri eins tilkomumikil, sé ennþá
sungin af honum.
Mér hefði nú fundist, að þeg-
ar kórinn ér nú á þeim tveimur
merkilegu tímamótum í senn,
að minnast tíu ára starfsemi
sinnar og syngja í fyrsta sinn
“út á við” ef svo mætti að orði
komast, þá hefði hann átt að
leggja það mikla rækt við upp-
runa sinn, og sýna stofnanda
sínum og heiðursfélaga það
mikla virðingu að hafa að minsta
kosti hálfa söngskrána lög eftir
hanp eingöngu og hinn helming-
inn eftir önnur íslenzk tónskáld
i stað þess að koma fram með
eins sundurlausa söngskrá eins
og þá, sem auglýst er i Lögbergi
13. apríl. En kórinn gerir alveg
það gagnstæða. Hann óvirðir
minninguna um sinn eiginn upp-
runa og starf ;með þvi að hafa
ekkert — ekki eitt einasta — lag
eftir; manninn, sem hann á upp-
haf sitt að þakka: manninn, sem
er mesti snillingur íslenzkra tón-
skálda, enn sem komið er.
Til að bæta svo gráu ofan á
svart heldur svo kórinn sam-
söng þenna á afmælisdag Björg-
vins Guðmundssonar, 26. april,
en það er dagur, sem kórar, er
hann hefir starfað við, hafa altaf
munað. Geri eg þó frekar ráð
fyrir að þetta sé af gleymsku og
hugsunarleysi gjört hjá rnrnum
gömlu kórfélögum en ásettu ráði.
enda varla við því að búast að
kórinn muni afmælisdag stofn-
anda síns fyrst hann hefir
gleymt stofnandanum sjálfum.
Engn að siður styngur þetta at-
riði í augun sem storkun gagn-
vart Björgvin Guðmundssyni
fy.rst svona er í pottinn búið.
Eg spyr aftur mina gömlu og
góðu kórfélaga: Hvað veldur
þessu? Hvað er það, sem kem-
ur ykkur til þess að gera ykk-
ur, að því er virðist, far u:m að
þurka út öll áhrif af verki og
list Björgvins Guðmundssonar úr
starfsemi ykkar? Haldið þið að
þið eigið meiri og glæsilegri
framtíð fyrir höndutn með því
að gleyma eða óvirða fortíð ykk-
ar. Haldið þið að ykkur takist
betur að túlka islenzka tónlist
með því að ganga algerlega á
snið við mestu tónskáld landsins,
Ef svo er, — ef þið álitið að þið
séuð þess umkomnir að túlka
alþjóð manna í Vesturheimi verk
íslenzkra tónskálda, án þess að
hafa Björgvin Guðmundsson þar
með, og það framarlega, þá er eg
sannfærður um — og það veit eg
að margir munu taka undir með
mér — að þið eruð á rangri
braftt og getið aldrei gefið al-
menningi vestur þar nema spé-
spegilsmynd af tónlist íslendinga
með þvi móti. Og þó að eg
hljóti að vita kórinn fyrir það
augljósa virðingarleysi, er hann
sýnir Björgvin Guðmundssyni
með því, að syngja ekkert eftir
hann á þessum konsert, þá, samt
sem áður, á eg enga ósk meiri
þeirri að kórinn megi eflast og
dafna og vinna sér frama og
frægð, en það gerir hann því að-
eins að hann haldi minnigu stofn-
anda síns í heiðri, taki verk hans
upp í söngskrá sína og lofi fólki
að heyra hin stórbrotnu lög hans,
sjálfu því til ánægju en kórn-
um til hróss og heiðurs.
Akureyri 18. maí, 1939.
Jóms Thnrilarson.
Tólfrœður ljóðaþáttur
til skáldsins Dr. Sig. Júl. Jó-
hannessonar, sem hefir kvartaó
undan þögn og friði í heimi
V estur-heimskunnar.
Svo þér leiðist þögnin.
En það vita rögnin,
að betra mun autt rúm ef
seyrug er sögnin.
Ef ekki skal þegja,
hvað á þá að segja?
Er annað að hugsa utn en
fæðast og deyja?
Til hvers er að tala
og mærðast og mala,
er ei málunum borgið ef
hanarnir gala?
Vér ræðum um eitthvað,
þó ekki sé neitt það,
sem andrænum hygginda-
rökum sé leitt að.
Vorir trúmála rokkar
og stjórnmála strokkar
eru standandi nefndir i
blöðunum okkar.
Vér leitum að landi
á sól-orpnUml sandi
og hvimum til vesturs, þó
austrænn sá andi.
Vér byggjum nú “brúna,”
sem bera skal trúna
og ræktum þar blómin, er
ræturnar fúna.
Vér hugsjónir kæfum
og sálirnar svæfum
og málin í andlausum
orðaglaum þæfum.
Vér sól ekki sjáum
né sannleikann þráum
og sálrænum tónum vér
tæplega náum.
Vér hugleysið hrífum,
við and-rónni ýfum,
sem út-dauðar skottur með
vindunum svífum.
Vér leitum í skýjum
að lífsanda nýjum,
sem bjargráða tilraun á
töpuðum þýjum.
$usinc5ð
I DR. B. H. OLSON
Phones: 35 076 _ 906 047
Consultation by Appointment
Only
Heimili: 5 ST. JAMES PLACE
Winnipeg, Manitoba
i Dr. P. H. T. Thorlakson
205 Medical Arts Bldg.
| Cor. Graham og Kennedy Sts.
Phone 22 866
i Res. 114 GRENFELL BLVD.
Phone 62 200
DRS. H. R. & H. W.
TWEED
Tannlæknar
•
406 TORONTO GEN. TRUSTS
BUILDING
Cor. Portage Ave. og Smith St.
PHONE 26 545 WINNIPEG
DR. A. V. JOHNSON
nentist
506 SOMERSET BLDG.
Telephone 88 124
Home Telephone 36 888
DR. K. J. AUSTMANN
410 MEDICAL ARTS. BLDG.
Stundar eingiingu, Augna-
Eyrna-, Nef og Háls-
sjúkdóma.
ViStalstími 10—12 fyrir hftdegi
3—5 eftir hftdegi
Skrifstofusími 80 887
Heimttissími 48 551
J. T. THORSON, K.C.
íslenzkur lögfrœðingur
•
800 GREAT WEST PERM. Bldg.
Phone 94 668
J. J. SWANSON & CO.
LIMITED
308 AVENUE BLDG., WPEG.
•
Fasteignasalar. Leigja hús. Ot-
vega peningalftn og eldsáByrgð af
öllu tægi.
PHONE 26 821
ST. REGIS HOTEL
285 SMITH ST., WINNIPEG
•
pœgilecrur og rólegur bústaður
í miðbiki borgarinnar
Herbergi $2.00 og þar yfir; með
baðklefa $3.00 og þar yfir.
Ágætar máltíðir 40c—60c
Free Parking for Guests
Svo hvað viltu meira
frá heimskunni heyra,
er hún ekki það, sem bezt
lætur í eyra.
DR. B. J. BRANDSON
216-220 Medical Arts Bldg.
Cor. Graham og Kennedy Sts.
Phone 21 834—Office tlmar 3-4.30
•
Heimili: 214 WAVERLEY ST.
Phone 403 288
Winnipeg, Manitoba
DR. ROBERT BLACK
SOrfræðingur í eyrna, augna, nef
og hftlssjúkdómum
216-220 Medical Arts Bldg.
Cor. Graham & Kennedy
Viðtalstimi — 11 til 1 og 2 til 5
Skrifstofusími 22 251
Heimilissími 401 991
1------------------------
|Dr. S. J. Johannesson
272 HOME STREET
STE. 4 THELMA APTS.
ft fyrsta gólfi
Talsimí 30 877
Viðtalstími 3—5 e. h.
H. A. BERGMAN, K.C.
islenzkur lögfræðingur
•
Skrifstofa: Room 811 McArthur
Building, Portage Ave.
P.O. Box 1656
Phones 95 052 og 39 043
L.INDAL, BUHR &
STEFANSSON
fíarristers, Solicitors, Notaries, etc.
W. J. LINDAL, K.C.
A. BUHR
BJÖRN STEFÁNSSON
•
Telephone 97 62i
Offices: 325 MAIN STREET
f THORVALDSON &
EGGERTSON
íslenzkir lögfrœðingar
G. S. THORVALDSON,
B.A., LL.B.
A. G. EGGERTSON, K.C., LL.B.
Skrifstofur:
705-706 Confederation Life Bldg.
SlMI 97 024
A. S. BARDAL
848 SHERBROOOKE ST.
Selu;- líkkistur og annast um út-
farir. Allur útbúnaður sá bezti.
Ennfremur selur hann allskonar
minnisvarða og legsteina.
Skrifstofu talslmi 86 607
Heimilis talslmi 501 562
V. B. Benedictsson.