Lögberg - 21.09.1939, Blaðsíða 2

2
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 21. SEPTEMBER 1939
KAUPIÐ AVALT
LUMBER
hjá
THE EMPIRE SASH & DOOR CO. LTD.
HENRY AVENUE and ARGYLE STREET
Winnipeg, IVfan. - Phone 95 551
Klauátrið á
Sínaí
G. E. Eyford þýddi
(Framh.)
Keisarinn tók vel undii
beiðni þeirra og lofaði þeim
að hann skyldi láta byggja
öflugt klaustur, þar sem þessir
dreifðu einsetumenn gætu lif-
að saman; og árið 529 var
byggingu þessa vegiðga klaust-
urs lokið, sem þá var nefnt
klaustur hins brennandi
runns. Þessi merkilega bygg-
ing ásamt varnarmúrunum
stendur að mestu óhaggað
þann dag í dag, eins og í
fyrstu var frá því gengið, að
undanteknum lítilsháttar við-
gerðum. Hinir sterku múrar
hafa varið og verndað þessa
merkilegu byggingu og munk-
ana, sem þar hafa dvalið i
1400 ár. Klausturkirkjan, þar
sem munkarnir koma saman
til bænahalds, er frá sömu tíð,
og hið óviðjafnanlega Mosaic
skraut í kirkjunni, er eitt hið
elzta sinnar tegundar, sem til
er i heiminum.
Það er merkilegt að geta
séð á öðrum eins stað og Sínaí
eyðmörkinni, munkaklaustur
frá sjöttu öld, að mestu eða
öllu óbreytt frá því sem það
var upphaflega. Fram á
elleftu öld var klaustrið kent
við hinn brennandi runn, en
þá var nafninu breytt. Sagn-
irnar um að hinar jarðnesku
leifar St. Catherine frá Alex-
andriu hefðu á yfirnáttúrleg-
an og Ieyndardómsfullan hátt
borist til klaustursins á Sínaí;
þótti þetta svo mikið tákn og
guðdómlegt kraftaverk, að
nafni klaustursins var breytt
og helgað St. Catherine, og
hefir það borið það nafn
síðan.
St. Catherinar dýrkun var
mjög mikil á miðöldunum i
Evrópu, og fjöldi kirkna voru
helgaðar henni um öll kristin
Iönd.
Munkarnir á Sínaí þykjast
einir geyma bein St. Cath-
erinar, og segja þeir að þau
gefi frá< sér heilaga oliu.
Pílagrímar frá flestum
kristnum löndum tókust þá
hættulegu ferð á hendur að
fara til Sinaí, sérstaklega til
að gera bæn sína við skrín
heilagrar Katrínar.
Á krossferðatímabilinu Xar
klaustrinu gefið ógrynni fjár,
í löndum og lausum aurum,
svo það varð afar auðugt.
Á miðöldunum voru fjórir
staðir, sem pílagrímarnir sóttu
til, um fram alla aðra, það
voru: Róm, Jerúsalem, Com-
posella á Spáni og St. Cath-
erine klaustrið á Sinaí.
Eitt það fágætasta, og
hvergi mun eiga sér stað við
önnur klaustur, en St. Cath-
erine, er það, að innan virkis-
ins, og hlið við hlið, við
klukkuturn Justinians kirkj-
unnar (svo heitir klaustur-
kirkjan) stendur Múhameðs-
trúarmanna bænahús
(Mosque). Einn af rtiunkun-
um sagði mér hvernig á því
stæði, og er sagan á þessa
leið: ,
“Fyrir löngu sðan,” sagði
hann, “komu Serkir fjölmenn-
ir og ætfuðu að brenna
klaustrið. Ábótinn sendi munk
á fund fyrirliðans til þess að
biðjast vægðar. Foringi Serkj-
anna hrærðist til meðaumkv-
unar með þessum varnarlausu
munkum, og sagði þeim að
ef þeir hygðu við hliðina á
kirkju, sinni Múhameðs-bæna-
hús, og lýstu því yfir að
Múhameð sjálfur hefði heim-
sótt klaustrið, skyldu þeir
verða látnir í friði.
Munkarnir lofuðu þessu, og
unnu nótt og dag þar til þeir
höfðu fullgjört bygginguna;
og þegar Serkirnir koinu aft-
ur, voru þeir ekki einungis á-
nægðir með það, sem munk-
arnir höfðu gert, og létu þá í
friði, heldur sýndu þeir þeim
hin mestu vinahót, og hafa
ætið síðan borið hina mestu
virðingu fyrir klaustrinu sem
helguni stað.”
Eftir morgunverð kom ung-
ur munkur til mín, hann
sagði að erkibiskupinn hefði
sent sig til að sýna mér
klaustrið og umhverfið. Hann
hafði þykk gleraugu og virtist
nærsýnn. Hann var grannur,
en nokkuð meira en meðal
maður að hæð. Andlitið mag-
urt og alt þakið lýgjulegum
skegg-hýjung. Hann sagðist
vera Grikki, fæddur i Sohag
við Nilfljótið, hann var búinn
að vera rúmt ár í klaustrinu,
og sagði að sér líkaði þar vel.
“Við skulum byrja með að
skoða kirkjuna,” sagði hann,
“og svo sýni eg þér hreins-
unarhúsið og bakaríið og garð-
inn.” Hann þagði um stund,
en tók svo til máls í lágum
róm: “Eg skal einnig sýna
þér beinahúsið, þar sem þér
gefst að sjá bein allra þeirra
manna, sem hafa dáið á þess-
um helga stað.”
Þegar eg var kominn ofan
stigann, sem liggur upp á sval-
ir klaustursins, stanzaði eg til
að litast um og virða fyrir
mér jiessa merkilegu fornaldar
byggingu, sem nú blasti við
mér uppljómuð af skini ársól-
arinnar, í allri sinni fornhelgu
dýrð og prýði.
Byggingin sjálf er tvær hæð-
ir á háum grunni, með alla-
vega krókum og útskotum, og
margvíslega Iöguðum þak-
burstum og smáturnum. Á
milli klaustursins og múranna
er dálítill spölur, og er þar
víða plantað suðrænum
skrautblómum meðfram múr-
unum. Á inilli hinna ýmsu
bygginga innan múranna, eru
mjóir gangar og tröppur, því
þær standa á svo mismunandi
ha>ð, utan í fjallsrótinni. Eitt
með öðru, sem gerir klaustrið
svo aðdáunarvert i augum
þeirra, er koma þangað, er að
þetta er hinn eini mannabú-
staður á þessu víðlenda eyði-
merkursvæði, dauða og alls-
leysis. Auk þess er umhverf-
ið svo afar sérkennilegt, þessi
eyðilegu gulufjöll, sem rísa
næstum þráðbeint upp frá
dalbotninum; þau eru svo há
og þverhnýpt, að þó sólin skíni
í heiði allan daginn, er
klaustrið altaf i skugga eftir
kí. 2 á daginn.
Á skoðunarferð okkar kom-
um við þar að, sem tólf
munkar sátu við stórt borð,
og voru að hreinsa hismi og
önnur óhreinindi úr korni.
Það var þeirra daglega iðja
að hreinsa koriiið áður en það
væri malað. Þeir stóðu á
fætur, og brostu vingjarnlega
til okkar, og sumir þeirra
komu og heilsuðu mér með
handabandi. Flestir þeirra
heilsuðu okkur á grísku; einn
heilsaði mér á frönsku, og
einn sagði “góðan daginn,” á
ensku.
Þetta kornhreinsunarstarf
þeirra er mjög einfalt. Hver
munkur hefir fötu með korni
í fyrir framan sig, og tekur
upp úr henni eitt og eitt korn
í einu, gætir vel að, að engin
óhreinindi loði við það, og
lætur það svo í aðra fötu, sem
hann hefir fyrir framan sig á
borðinu. Þetta er seinlegt
verk, en þarna er ekki við
neina að keppa um hagsmuni,
og verkið þarf að endast sem
lengst.
“Hversu margir munkar eru
í klaustrinu?” spurði eg leið-
sögumann minn. “Tuttugu og
fimm,” svaraði hann. Því
næst skoðuðum við hina
miklu vindu, sem er brúkuð
til að taka upp í alla þunga-
vöru, sem fer inn i klaustrið.
f gamla daga voru engap
[dyr eða hlið á múrunum, af
hræðslu við Araba, sem búast
mátti við að mundu þegar
minst varði ræna klaustrið og
drepa munkana; þessvegna
var alt, sem inn i klaustrið
fór, gestir og allur flutningur
og farangur, tekið upp á múr-
ana í heljarstórri körfu, með
hjólvindu.
Vindan stendur á útskoti,
og standa út af því sverir
bjálkar, sem vindan stendur á,
og yfir hana er bygt skýli.
Sver kaðall frá vindunni geng-
ur niður í gegnum mitt gólfið
á vindu-pallinum, en gólfið er
tvær hurðir sem opnast, svo
karfan kemst upp. Á hverj-
um degi draga munkarnir upp
í vindunni eldivið og aðrar
nauðsynjar, er klaustrið
þarfnast, en Bedúínar láta í
körfuna niðri, og fá skamt af
brauði fyrir.
Það virðist i fljótu bragði
dálítið skrítið, þrátt fyrir það
að sámkomulag milli munk-
anna og Bedúinanna er hið
bezta, enda eru þeir þjónar
munkanna, þá samt sem áður
er auðséð að þeir óttast munk-
ana. Öll opinber og persónu-
leg viðskifti við þá, svo sem
að gefa þeim sinn daglega
skamt af brauði, eða hVað
annað, sem milli þeirra fer,
verður að vera gert utan múr-
anna. Þetta eru leifar gamals
vana, frá þeirri tíð er sam-
komulagið var miður gott, og
munkarnir máttu búast við
því versta frá Aröbum.
Eftir að hafa skoðað vind-
una og allan þann útbúnað,
héldum við ofan af svölunum
niður að klausturkirkjunni,
hún er helguð ummynduninni
á fjallinu. Það lágu fimtán
tröppur frá gangstéttinni nið-
ur að kirkjunni, þvi hún
stendur á elzta grundvelli sem
þar hefir verið bygt á, og i
gegnum aldirnar hefir jarð-
vegurinn hækkað í kringum
hana af sandfoki og öðru sení
hefir borist saman.
Fyrst i stað er erfitt að gera
sér grein fyrir því, að þessi
litla kirkja sé meir en fjórtán
hundruð ára gömul. Að utan
er kirkjan ekki mikil að sjá,
niðursokkin' i sandinn og lítið
upp úr nema efri partur
veggja og þakið; að innan er
meira fyrir augað, því allir
veggirnir eru þétt settir með
kertaljósa krónum úrt gulli og
silfri, með ágröfnum mynd-
um helgra manna, og að öllu
skreyttir af hinni mestu list.
á milli þeirra eru málverk og
annað skraut, svo lítt sér til
veggjanna sjálfra; þó ber
kirkjan ljós merki hinnar
Byzantisku kirkjubyggingar-
listar.
Gildar steinsúlur eru sitt-
hvorumegin eftir aðal kirkj-
unni. Að norðan verðu er
lágur skilveggur gerður með
állra handa útflúri, hann
skilur skipið frá bænastúk-
unni. Skilveggur þessi er
þakinn meistarlegum málverk-
um og útskurði, frá löngu lið-
inni tíð; á bak við vegg þenn-
an og yfir altarinu er einn
hinn dýrðlegasti menjagrip-
ur klaustursins, og ef til vill
sem til er í heiminum. Það
er afar forn byzantisk mynd í
mosaic af ummynduninni á
fjallinu. Þetta listaverk er í
alla staði aðdáunarvert, og
tilheyrir því tímabili Byzant-
iskrar menningar, er Mosaic
verk var regluleg list. Þessi
dýrðlega mynd er engu síður
fögur og tignarleg, en Mosaic
myndirnar í Ravanna, Salon-
ica og Sophinu-kirkjunni i
Constantinopel. Myndin sýnir
Krist standa í miðri myndinni,
og Elías til hægri en Móses til
vinstri. Fyrir neðan þá eru
þrjár mannsmyndir krjúp-
andi, eins og í leiðslu eða án
vitundar, í straumi þess himn-
eska Ijóss, sem geislar út frá
Kristmyndinni; það eru post-
ularnir: Pétur, Jakob og Jó-
hannes.
Meðan eg stóð hugfanginn
af aðdáun frammi fyrir þess-
ari óviðjafnanlegu mynd og
virti hana fyrir mér, kqmu
tveir aldraðir munkar inn og
kveiktu á kertum, sein stóðu
á altarinu, það er æfinlega
gert þegar sýna á hinar
heilögu likamsleifar af St.
Catherine, eins og nú átti að
gera.
Hægra megin við altarið,
undir skrautlegu skygni, er
stór kista, eða skrín, úr vissri
tegund kalksteins (Sarro-
phagus), sem var læst með
sterkum hengilás. Munkarn-
ir opnuðu skrínið og ýttu lok-
inu til hliðar. f þessu skríni
voru margir helgir ‘dómar
geymdir, en mér voru bara
sýndir tveir. Annað voru
gullnar öskjur. Áður munk-
arnir snertu þessa helgu muni,
tóku þeir hinar svörtu línhúf-
ur af höfðum sér, er þeir báru
við þetta ta'kifæri. Þeir tóku
öskjurnar upp með mikilli
varfærni, og opnuðu þær með
enn meiri lotningu og signdu
sig áður þrisvarsinnum. f
öskjunni var skinin manns-
hendi, sem þeir sögðu að væri
af St. Catherine, hún lá á
bómullar púða, skreytt hring-
um og armböndum. f hinuin
öskjunum sem þeir sýndu
mér i, var höfuðkúpa St.
Catherine, en alt sem eg gat
séð var bara slétt, mórautt
hvirfilbeinið, og ofan á því
lágu fjöldamargir minjagrip-
ir, og þar ú meðal gull-
sovereign Victoríu drotningar.
Þegar búið var að koma þess-
um helgu dómum á sinn stað
aftur, voru ljósin á altarinu
slökt.
Eftir að eg hafði skoðað
þessa helgu muni, var mér
fylgt til helgustu kapellunnar
í kirkjunni. Það er svolítið
afhús á bak við kórinn, að-
skilið frá aðalkirkjunni, en
jarðgöng á milli. Þetta er
kapella'hins brennandi runns,
þar sem Drottinn fyrst birtist
Móses. Allir, sem koma inn
í þessa heilögu kapellu verða
að taka skóna af fótum sér
áður þeir ganga inn. Það er
mjög skuggsýnt í þessu litla
herbergi, og tekur dálitla
stund áður manni birtir það
fyrir augum að geta séð hinn
daufa hjarma sem leggur af
gull Mosaic-inni og gólfinu,
OMHERST
„ •gp&s.
40 oz.
0 oz. $3.75
dtnHERST CMSIBL -; 6'"oo
40 oz
$2.9°
25. oz
D.STH-UERS UMtl®
AMHER^s;éu«G. OMT.
This advertisement is not published or displayed by the Liquor
Control Board or by the Government of Manitoba.