Lögberg - 02.10.1941, Síða 6

6
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 2. OKTÓBER, 1941
LEYNIVOPNIÐ
(Pýtt úr ensku)
•
Tuttugasti Kapítuli
‘ ‘ Seinustu samfundir ykkar áttu sér
stað á Atlantshafinu,” sagði Mannteufel enn.
Við Freiburg' stóðum þax*na þegjandi
gagnvart hvor öðrum.
“Svo þér hélduð, að þér hefðið séð mig
þá í seinasta sinnið,” sagði hann að lokum.
“Það vonaði eg vissulega,” svaraði eg.
“Freiburg kom aftur á kafbátnum
U-G4,” skaut Mannteufel inn í.
Eg tók naumast eftir því, er Freiburg
skýrði fyrir okkur að kafbáturinn hefði kom-
ið upp í vatnsskorpuna aftur rétt í tíma til
áð bjarga honum þar meðvitundarlausum.
Eg leit af Mannteufel og á Bi'unnhilde.
Þa lifði eg nokkrar þær augnabliksstundir,
er eg vona að aldrei komi yfir mig aftur.
Með ráðnum huga leit hún ekki við mér, en
stóð skyndilega á fætur og smeygði hönd rnn
leið undir handlegg Carli.
Mannteufel leit til þeiri’a með afbrýðis-
semi, en þó velþóknunarsvip í augnaráðinu.
“Nú sjáið þér, ” sagði hann, “að þau
hafa jafnað sig. Fraulein Fuchs geðjast
betur hinn eiginlegi hlutur, er til úrslitanna
kemur.”
Brunnhilde slepti hönd Carls, færði sig
fram á gólfið og stóð andspænis mér.
“Hélduð þér vissulega, að eg mundi
vilja svíkja föðurland mitt fyrir brezkan
njósnara!” spurði hún í ákveðnum tón.
“Mér skilst þetta nú,” svaraði eg.
“Kötturinn og músin — var það hugmynd-
in?”
Eg treysti mér ekki til að snúa með
jafnaðargeði við henni eitt augnablik leng-ur.
Hafði hún, hugsaði eg sár í sinni, snúið sér
aftur í sáttarhug að þessum mönnum, til þess
að forðast hin hræðilegu örlög, er okkar biði!
Eða hafði hún altaf ætlað sér að bregðast
mór? En, hvað var nú um það að hugsa?
Og eg sneri mér þegar að Mannteufel aftur.
“Heppnin er á yðar hlið, Mannteufel,”
sagði eg. “Og notið yður nú fylgd hennar
sem bezt. ”
“Eg ætla nú að lýsa afstöðunni, eins og
hún kemur mér fyrir sjónir,” sagði Mann-
teufel.
Við tókum okkur öll sæti. Rödd Mann-
teufels liækkaði ýmist eða lækkaði meðan
hann talaði, en eg gat þó ekki haft hugann á
orðum hans.
“Vegna þess hve vel yður tókst grímu-
leikurinn, ” var hann að segja, “þá áunnuð
þér traust, ekki aðeins auðmjúkrar og lítil-
sigldrar persónu eins og mín, heldur einnig
hins volduga og ósigranda fuehrers.”
Nú rétti liann upp hægri höndina, tii
virðingarmerkis gagnvart nafni herra síns,
en eg tók naumast eftir því.
“Eg veit ekkert,” hélt hann áfram,
“hvað fram fór í samræðunni við fuehrer-
inn.r’
“Og þér vildið gjai’nan fá að vita það, ”
svaraði eg rólega. “Annars verður yður
.kannske ekki létt' um að bera í bætiflákann
fyrir sum glappaskot yðar og vanrækslurn-
ar.”
Augabrúnir Mannteufels birtust eins og
tveir dökkir bogar uppi á hvítu enninu. En
rödd hans var enn blátt áfram.
“Þér gerið of mikið úr þessu,” sagði
hann. “Eg hefi ef til vill átt í svipinn úr
allvöndu að ráða vegna vissrar dulhyggju”
— hér gaut hann ásakandi augnaráði að
Brunnhilde — “af hálfu eins samstarfanda
míns, en mín litlu misspor geta nú hæglega
afmáðst.”
Mér tókst að hlæja styttingslega við
þessu.
“Eruð þér þess albúinn, að ganga fram
fyrir fuehrerinn eða Goering eða Himmlei’, ”
sagði eg harðneskjulega, “og meðkenna fyr-
ir þeim, að þér hafið látið brezkan sendisvein
sitja.þvínær heila klukkustund á samræð'u
við sjálfan kanzlara þýzka ríkisins ? Eruð
þér til með að játa það, að þér hafið látið
hinn einvalda fuohrer tala við, og ef til vill
rökræða, eða jafnvel — yður óafvitandi —
ver ja málstað sinn gagnvart útlendum óvini ?
Mín eigin örlög verða að sjálfsögðu hin
ömurlegustu. Um það geri eg mér engar
falsvonir. En, minn kæri Mannteufel, þótt
mér geðjist mjög lítið að yður, þá liggur við
að eg vorkenni yður, þegar eg hugsa um
vandræðin, sem þér eigið fyrir höndum.”
Mannteufel sat hljóður og sem hugsi
nokkur augnablik áður en hann tók til máls
aftur. Eg sá að roði hafði komið fram í
andlit hans og harm fléttaði fingrum svo
fast, að neglurnar hvítnuðu af átökunum.
“Eg skal gera samninga við yður, Herr
Marples,” sagði hann að lokum og leit einn-
ig um leið til Hammersteins. “Segið mér
nákva?mlega hvað fram fór í samtali vkkar
við fuehrerinn. Skilið mér bögglinum, sem
þér tókuð af Freiburg á þilfari kafbátsins.
Og segið mér einnig hvar og hvernig for-
skrift Hammersteins sé að finna — nema svo,
auðvitað, að fuehrerinn liafi allareiðu lað:að
hann til samstarfsins—”
Hann þagnaði hér og leit spurnaraugum
til okkar beggja, en hvorugur okkar gleypti
við þessu klunnalega beitukasti hans.
“Og gefa yður þannig tök á að halda
trausti yðar hjá flokksforingjunum,” skaut
‘eg hér að honum.
“Nákvæmlega það, Herr Marples.”
Ilammerstein hallaði 3ér fram í stólnum.
“Þér verðið að hafa mig með í reikn-
ingnum,” sagði hann. “Marples má segja
yður livað sem honum þóknast. Mig langar
ekkert til að hann verði að þola slíkt, sem
eg hefi orðið að líða. En jafnvel þótt hann
•skýri yður frá því sem milli okkar fór og
íuehrersins, þá fáið þér mig aldrei til sam-
starfs aftur við Freiburg eða nokkurn annan
mann. Þið megið húðstrýkja mig, kvelja og
drepa. Bn eg vil engan hlut eiga í því, sem
styrkt gæti hendur yðar eðá flokks yðar eða
í'uehrersins, eða sem tefja myndi fyrir rétt-
lætisdómnum, er yfir yður öllum vofir. ”
“Þér hafið ávalt heimskulegur þverhaus
verið, Hammerstein, ” sagði Freiburg.
Aður en Hammerstein fékk ráðrúm til
að svara þessu, gaf Brunnhilde sig fram í
orðasennuna. Hún hafði staðið upp af stóli
sínum og lagt handlegg sinn þvers um axlir
Freiburgs, og hann var að strjúka mjúklega
um handai’bak henni.
“Hví ekki, Herr Marples, að nota nú
tækifærið sem bezt?” sagði hún.
“Ef þér haldið fast við þessa þverúð
yðar, og samvinnuneitun, ” sagði Mannteufel,
og sneri sér að Hammerstein, “þá liggur
þetta fyrir yður: Þér verðið sendur aftur
til Buchenwald. Þar setjist þér í 3. flokks
umsjónina, sem þýðir það, að næring yðar
sé aðeins brauð og vatn, þegar þá verðirnir
gleyma ekki að færa yður það; yður verður
haldið sívakandi; þér verðið að þola húð-
strýking fvrir óhjákvæmileg brot á fyrir-
skipunum fangastjórans. Herr Marples, sem
kannske er vinur yð'ar, eða þá hið gagn-
stæða, mun hlíta sömu örlögum, sí og æ þang-
að til dauðinn leysir hann frá þeim. Eruð
þér enn ákveðinn í neitun yðar?”
Ilammerstein leit á mig með angistarsvip
í augnaráðinu. Eg svaraði honum með því
að hrista höfuðið.
“Við erum þess albúnir, að horfa- fram
á alt þetta,” sagði hann.
Mannteufel mælti enn: “Eg á þá aðeins
eftir að skýra yður frá því, hvað bíða muni
Fraulein Fuchs. ”
“Fraulein Fuchs!” hrópaði Freibui’g
og þaut um leið skyndilega á fætur. Hann
stóð gagnvart Mannteufel með undrunar og
óttasvip augljósan á öllu andlitinu.
“Hvað eigið þér við?” stama^i hann út
fir sér.
Mannteufel mætti hinu starandi augna-
ráði Freiburgs og svaraði svo, með nokkurri
unaðskend í röddinni:
“Fraunlein Fuchs liefir leikið all-tvíræð-
an J)átt í þessu máli. Hun hefir afdráttar-
laust látið mér skiljast, að fyrirætlanir sínar
væri oss einlæglega hollar, en hún skýrði
mér ekki frá því, fyr en þess varð- ekki leng-
ur dulist, að Marples væri brezkur sendi-
sveinn. ”
Br-unnhilde sneri sér skyndilega við,
vafði handleggjunum utan um ÍYeiburg og
iirópaði í óttaþrungnum tón:
“Verndaðu mig — Carl — Carl!”
Hönd hennar straukst niður um hlið
hans ög nam staðar við treyjuvasann þar
eitt augnablik, en hvarf svo niður í hann.
Hvaða þýðingu hafði þetta? — hugsaði
eg, en sá nix með loifturhraða hvað hér væri
að gorast, og lífsviðhorf mitt stefndi aftur
að brennidepli.
Brunnhilde hafði kipt að sér hendinni.
Þá hélt hún utan um dálitla snubbótta marg-
hleypu. Augni stúlkunnar leiftruðu með á-
kveðnum svip. Marghleypunni beindi hún
að Mannteufel.
“Stökkvið, Rogers,” sagði hún.
En eg hafði allareiðu brugðið við og
Jvotið í einu vetfangi yfir bilið á milli okkar
Freiburgs, gætandi þess að lenda ekki í
beinni línu milli marghleypunnar og marks-
ins er Brunnhilde beindi henni gegn. Um
leið og Freiburg sneri sér gagnvart mér sló
eg, með eins voldugu hnefahöggi og eg átti
til, á vinstri kjálka hans, svo hann veltist
Jiunglamalega um niður á gólfið og lá þar
sem loggar væri, enmig verkjaði sáran íhnxí-
ana eftir höggið.
Nú stóð eg aftan við Brunnhilde. En
Mannteufel opnaði munninn, eins og til að
gefa af sér hljóð.
“Ef þér segið nokkuð, læt eg skotið ríða
af, ” sagði Bx*unnhilde.
Eg ýtti opinni vængjaliurð gluggans, er
vissi fram á svalirnar og steig þar út. Rétt
þar nið'ur undan stóð opna bifreiðin, sem
við höfðum komið í frá loftkastala Hitlers.
Ökumaðurinn sat við hjólsveifina, en S. S.
varðmaðurinn var þar nú ekki. Eg fór
í snatri inn um gluggann aftur.
Brunnhilde, sem enn miðaði marghleyp-
unni á Mannteufel, þreif nú sjaltrefilinn af
liálsi sér og kastaði honum til mín án þess
að mæla nokkurt orð. Eg færði mig fast að
Mannteufel, dró hendur hans niður og batt
þær með treflinum saman að ’aftanverðu og
sparkaði fæti snögglega í knésbætur honum,
svo hann rasaði og féll um á gólfinu. Þá
batt eg saman lappir hans með skóreimun-
um, sem er heillaráð hverjum þeim, sem það
vill nota sér þegar nauðsyn krefur. Svo
bögglaði eg saman vasaklút hans, tróð í
munn honum, og skimað'i svo eftir einhverju,
er eg gæti fést hann þar með. 1 einu homi
herbergisins var skrifpúlt, og á því lá ávöl
íbenholts reglustika. Eftir þessum hlut brá
eg mér í snatri, þrýsti honum þversum inn
á milli tanna Mannteufel og festi ramlega
með hans eigin hálsbindi, er eg batt saman
endana undir hnakka honum.
Freiburg lá nú þarna enn meðvitundar-
laus á gólfinu, en við gátum ekki reitt okkur
á að þetta ástand hans myndi vara langa
stund. Hammerstein hristi nú alt í einu af
sér undninardoðann, er á liann hafði lagst
við þessar skjótu breytingar á afstöðu okk-
ar, og dró óðara upp úr vasa sínum all-langt
og þægilegt reipi — eins og menn er í fjöll
ganga virðast ávalt hafa á reiðum höndum
fjötrað Freiburg á lxöndum og fótum með
— og eftir einnar mínútu stund höfðum við
þessu reipi.
Altaf meðan á þessum athöfnum stóð var
eg eins og í ósjálfi’áðum æðisfögnuði að segja
við sjálfan mig í huganum:
“Væn stúlka! Er hún ekki afbragð?
Slíkur þó kvenmaður!”
Eg fór nú aftur út á svalirnar og skim-
aði í allar áttir. Náttmyrkrið var að hylja
alt. Bifreiðin stóð enn á sama stað, en eg
gat naumast greint hinn daufa skugga öku-
mannsins þar, í svo sem átta feta fjarlægð,
beint neðan við mig þaðan sem eg stóð við
pallsgirðinguna. Eg greip um handriðið,
steig upp á það, stöðvaði mig þar eitt augna-
blik — og stökk. Eg lenti með fæturna á
öxlum mannsins. Dauf rýtingsstuna leið
upp frá bi'jósti Imns xxm leið og hann féll
máttvana fram á njólið. Eg ýtti honum til
hlíðar og smokraði mér inn í sæti hans.
Rétt í J>ví opnuðust framdyr gistiskál-
ans. Fram í þær kom Brunnhilde með
Hammerstein haldandi um handlegg henni
sér til stuðnings. Eg benti þeim að smeygja
sér inn á aftursæti bifreiðarinnar. Þau
Brunnhilde og Hammerstein gerðu það óðara
orðalaust.
Götunni hallaði þarna niður á við, svo
eg þurfti einungis að losa um hemlurnar til
þess að bifreiðin hreyfðist þegar úr stað og
rynni sjálfkrafa með okkur inn í hxxmið á
veginum niður frá gistiskálanum, án minsta
hávaða. Þegar bifreiðin hafði liðið þannig
áfram um þrjú hundruð feta spöl vegarins
niður á jafnsléttu, setti eg' drifhjól gangvél
arinnar í hreyfingu.
“Hvað líður langur tími Jmngað til þeir ,
fax*a að elta okkur?” spurði Hammerstein.
“Það fer eftir því,” svaraði eg, “hversu
fljótlega einhver kann að fara inn í gisti-
sfeálann. ”
“Eg aflæsti burðinni að baki mér,”
sagði Brunnhilde.
“ Jæja þá,” sagði Hammerstein, “en við
getum ekki komist yfir landamærin í bifreið-
inni. ”
“Við verðum að stefna för okkar til
Svisslands,” sagði eg.
“Hvað löng er leiðin þangað? ”
“Um það get eg fljótlega frætt yður,”
sagði Brunnhilde. “Hér eru nokkur lands-
lagskort og vasaljósið mitt.”
Hún kraup á bifreiðargólfið, breiddi þar
úr kortunum og fór að atliuga þau.
“Það eru eitthvað hundrað þrjátíu og
fjórar mílur frá Salzburg, til Innsbruck og
Jmðan um hundrað og þrjátíu mílur til Sar-
gans'við svissnesku landamærin.”
“Við náum aldrei þangað,” sagði eg
dapurlega.
“Ekki í bifreið,” viðurkendi Hammer-
stein, “en gætum við komist til Innsbruck?”
“Við getum reynt það,” svaraði eg.
“En væri ekki hyggilegra að koma við
í Salzburg?” lagði Hammerstein til.
“Hví til Salzburg?” spurði eg stytt-
ingslega.
“Þar gætum við' fengið stígvél með stál-
broddasólum, einnig reipi og eina eða tvær
jökulaxir. Til að komast inn í Svissland
verður maður að klifrast yfir freðnar fanna-
leiðir. ”
“Þér munuð kunnugur landslaginu?”
mælti eg.
“Ekki sem allra bezt. Bn okkar eina
tækifæri til að komast yfir svissnesku landa-
mærin, er að fara þangað fótgangandi unx
jö'kulskörð'. Verðirnir myndi fljótlega hefta
för okkar, ef við stefndum þangað á alfara-
leiðunum. ”
Hammerstein hafði, meðan hann talaði,
lxallað sér fram yfir sætisbakið að eyra mér,
en hvarf nú þaðan, er hann færði sig aftur
í sæti sínu, og lxöfuð Brunnhildar kom þar
fram í hins stað. Eg fann vanga hennar
fast við kinn mér, sneri höfðinu við og leit
beint í augu henni.
Ilún kinkaði alvarlega kollinum.
“Eg fyrirgef yður, Rogers,” sagði hún.
Varir hennar voru rétt framan við mín-
ar eigin, svo eg þrýsti skyndilega kossi á
J>ær titrandi af ástarhóti. Unaður þessa
augnabliks mun lifa hjá mér meðan eg fæ
nokkurs minst.
Svo sagði liún eins og hálf feimnislega:
“Er nokkur manneskja í Innsbruck
okkur til aðstoðar? Þér mintust áður á
brezka umboðsmenn þar.”
“Þeir lentu fyrir tveimur dögum í klóm
gestapó-liðsins,” svaraði eg, hikaði eitt and-
artak og bætti svo við: “En þá er þó dreng-
urinn’þar. ”
“Hver er hann?”
“Þeir handtóku móður lians, en hann er
ennþá í búðinni. Hann getur ef til vill hjálp-
að okkur éitthvað,” sagði eg til svars henni.
Við vorum allareið'u farin að nálgast
Salztburg, sem enn varð naumast greind í
hálfrökkrinu, er yfir öllu grúfði.
Eg rétti nú fram annan fótinn til að
liðka mig ögn úr þreytukreppunni um knjá-
liðinn. Þá rak eg hann í eitthvað og varð
bilt við er mér kom í hug, að eg hefði alveg
gleymt ökumanninum, sem eg ýtti úr sætinu
þegar eg stökk á liann ofan í bifreiðinni.
Hann liafði kastast á vagngólfið og legið
þar síðan hreyfingarlaus.
Eg stefndi bifreiðinni út að vegarrönd-
inni og stöðvaði hana þar.
“Hvað er að?” sagði Brunnhilde undr-
andi.
“ Auka-farþegi í bifreiðinni,” svaraði
eg-
Eftir örstutta rannsókn fullvissaðist eg
um að maðurinn væri dauður.
Brunnhilde og Hammerstein hölluðli sér
nxx bæði fram yfir sætisbríkina.
“Verið þið kyrr þarna,” sagði eg. “Lát-
ið mig einan um þetta.”
Eg steig niður úr reiðinni og greip báð-
um höndum um axlir manninum. Grasvöxt-
urinn meðfram veginum var allhár og þéttur
og inn í liann dró eg ökumanninn, skildi við
hann í grasinu nokkui*n spöl út frá götunni,
og hoppaði svo í snatri aftur upp í sætið
við bifreiðarhjólið.
Engu okkar hraut naumast orð af vör
næsta hálftímann, en samkvæmt bendingu
minni klifraðist Brunnhilde yfir í framsætið
og settist þar við hlið mér með landslags-
kortin á kjöltu sér. Þannig héldum við á-
fram ferð okkar 1 næturhúminu.
Alt í einu fói*um við fyrir leið'arhorn, og
sáum að þar stóð stór vagn þvers um götuna.
Sjálfur vagninn hofti för á tveim-þriðju hlut-
um af breidd vegarins, en um hinn þriðjung-
inn héngu vagnstengurnar fram af honum.
Á milli þeirra stóðu tveir smávagnar, ein-s
og þeir, er sjá má víða á vegum Þýzkalands,
dregna af hundi og eiganda hans. Bak við
þessa vagnagirðing biðu nokkrir menn í
grænum einkennisbúningum lögreglunnar, og
að auk einir tveir menn óeinkennisbúnir.
Undir eins og ljósin frá bifreið okkar glömp-
uðu á vagnagirðingunni heyrði eg hrópað:
“Nemið stað'ar!”
Eg steig þungu spori á olíugjafann og ók
með fullum hraða á vagnstengurnar og smá-
vagnana milli þeirra. Gegnum þrumugnýinn
af vélarhreyfli bifreiðar okkar heyrði eg
nokkra skarpa hvelli og eitthvað bresta yfii'
höfði mér með hvin, er eins og af keyrisól
kæmi. Rúðan í dragsúgshlífinni, í svo sem
eins fets fjarlægð frá nefi mínu, hafði brost-
ið, en ekki sundrast. Þá þaut bifreið okkar
með brothljóðsgný, braki og brestum, yfir
smávag-nagirðinguna, vagnstengurnar og á
fleygiferð áfram eftir veginum.
Allmargir hvellir bárust frá vagna-
girðingunni að' baki okkur, sem báru þess
vitni að varðmennirnir væri að senda kfxlu-
regn þaðan á eftir bifreiðinni er við sátum í-
“‘Hafið þið meiðst nokkuð?” sixurði eg
“Líður yður vel, Hammerstein?”
“Já,” barst mér í rödd hans neðan af
bifreiðarbotninum.
“Þessi bifreið er ein af þeim, er Hitler
sjálfur og aðal herstjórnarmenn hans nota,”
sagði Brunnhilde, “hún er kúlutrygg.”
“ Við megum ekki fara eftir opnum veg-
inum inn til Innsbruck,” sagði eg, “en verð-
um að leggja leið okkar um akurlönd og
aukabrautir. ”