Lögberg - 29.01.1942, Blaðsíða 3

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 29. JANÚAR, 1942
3
anastefna var mjög óllk Vol-
taires, því hann vildi og hvatti
til, að lií'a sem óbrotnustu og ein-
‘földustu ldfi, í eins nánu sam-
ræmi við náttúruna og auðið
væri, og jafna sem meist lífskjör
þjóðarinnar að hægt væri. Þessi
stefna var andstæð Voltire og
kenningum hans, sem var meira
í samræmi við hugsunarhátt yfir-
stéttann'a, 0;g aristokratsins, að
því undanteknu, að hann barðisl
fyrir: upplýsingu, hugsana- og
málfrelisi, jafnt fyrir alla.
Þegar stjórnin í Sviss hafði
gert upptæka bók, sem Rousseau
haifði skrifað, og látið brenna
hana, sagði Voltaire í bréfi til
hans:
“Eg er þér ósamidóma um alt,
sem þú segir i bókinni sem gerð
var upptæk fyrir þér í Svi'ss, en
eg er viljugur að teggja lifið í
sölurnar til að verja rétt þinn
til að segja það.” Nokkru síðar
er Rousseau var á flótta undan
óvinum sínum, bauð Voltaire
ihonum griðastað hjá sér. Vol-
taire dróg menn og málefni
hlifðarlaust fram á sjónarsviðið,
í hinum fjörugu skáldsögum sín-
um. Ein af sögum Voltaires var
humorisk lýsing af Rousseau og
kenningum hans, sem hann
skoðaði sem frumstæða og barna-
lega. Fáein atriði sögunnar eru
á þessa leið:—
Franskur landkönnunarmaður
sein hafði verið í Canada kom
með Huron Indíána með sér til
Frakklands. Það fyrsta sem
g'era iþurlfti, var að kristna Indí-
unann; til þess var fenginn mjög
æruverður munkur, sem byrjaði
með þvi að fá honum Nýjatesta-
mentið til að lesa, sem Indíánan-
um líkaði svo vel, að hann
skömmu isíðar ekki einungis
bauðst til að láta skírast, heldur
°g að láta umskerast, því hann
sagðist ekki hafa fundið í þess-
ari bók, sem þeir fengu honum
til að lesa, nokkurn mann, sem
ekki var umskorinn; “svo það
leiðir af sjálfu sér, að til þess
að eg geti orðið kristinn, verð
eg að undirgangast þessa gyð-
inglegu siðvenju, *og bezt sem
íyrst” Með mestu fyrirhöfn
varð hann talinn af þessari hé-
ghju, en iþá byrjuðu önnur vand-
r®ðin með hann, pg það var út
af slkriftamálunum. Hann vildi
ekki viðurkenna, að slíkt væri
'iyrirskipað í bókinni sem hon-
um var fengin, en honum var
bent á, að svo væri: “Játið synd-
,r ýðar hver fyrir öðrum,” svo
hann lét til leiðast, og gerði
syndajátningu sína fyrir prest-
inum, en þegar hann hafði lokið
Jatningu sinni, dró hann prest-
mn úr skriftastólnum og setti
bann þar sem hann haifði verið
ujeðan hann iskriftaði, settist svo
sjáltur í skriftastólinn, og bað
Prestinn nú að játa syndir sínar
'yril' sér. Presturinn neitaði
slíku, kvað slíkit með öllu óvið-
eigandi, en Indíáninn var á örðu
mali. “Komdu, vinur minn, það
er sagt að við eigum að játa
syndir okkar hver fyrir öðrunr.
Eg helfi játað syndir imínar fyrir
bér, og þú skalt ekki kornast
héðan burt fyr en þú hefir játað
Nnar syndir fyrir mér.” Til þess
aið sefa ofsann í Indíánanum,
Var presturinn neyddur til að
Játa undan og gera einhverja
U>álamynda játningu.
Næstu vandræðin, sem fyrir
koniu, voru það, að Indiáninn
varð ástfanginn í ungri stúlku,
en honuin var sagt að hann
Uíætti ekki láta sér detta í hug
að hann fái að giftast henni, þvi
bún hafi verið hans guðfeðgini
begar hann var skírður. Þetta
botti ihonum kúnstugt, og hótaði
að láta afskírast ef hann fengi
ebki að eiga istúlkuna. Heldur
en að ihann taki slíkt til bragðs,
e| bað gefið eftir að hann megi
gtftast stúlkunni; en með því eru
ekki úti öll vandræðin; þá verð-
Ur hann þess var, að til þess að
geta gifst þurfi giftingarleyfi,
.e*t, vitni, samning og peninga
lii að borga fyrir þetta alt. Þar
eð hann hafði enga peninga til
að borga fyrir þessa margbrotnu
þjónustu, varð hann afar reiður,
og hótaði enn að láta afskírast
ef þessum kröfum væri ekki ineð
öllu slept; heldur en hann tæki
slíkt fyrir var honum slept án
þess hann borgaði presti og
kirkju. Þannig gengur öll sagan
frá einu til annars. Heldur en
að láta hann afskírast var altaf
slakað til við hann þó sú til-
slökun væri beint brot á siðvenj-
um kirkju og ríkislögum.
Á þessum tímum var mikið
rætt meðal lærðra manna um
efnið og andann. Var efnið og hið
efnislega af flestum álitið alger-
llega óháð andanum og tileinkað
djöflinum, en andinn og hið
svokallaða andlega tileinkað
Guði. Öll vísindaleg þekking á
frumeinda lögmálinu var þá
mjög skamt á veg komin. I einni
af sögum sínum gerir Voltaire
þá kenningu að umtalsefni.
Hann lætur mann frá stjörnunni
Siríus taka sér ferð á hendur til
jarðar vorrar. Stjarnan Siríus,
sem er svo mörgum sinnum
Stærri en vor jörð, og sem borg-
ari svo ægilega stórrar stjörnu,
var hann svo óendanlega stærri
en horgarar þessarar jarðar. Á
leið sinni yfir Miðjarðarhafið,
sem ekki tók honum nema í skó-
vörp, sá hann ofurlítið skip,
hann tók það upp og setti það á
nögl þumalfingurs síns, meðan
hann var að skoða það. Skip-
verjar urðu afar sketkaðir; skip-
presturinn hóf bænalestur, sjó-
mennirnir bölvuðu, en heiim-
spekingarnir sem á skipinu voru
fóru að búa til allra handa skýr-
ingar úm, hvernig á iþessari
truiflun þyngdarlögmálsins stæði.
Sirius-maðurinn beygði sig nið-
ur, eins og stór skýbólstur og
talaði til skipverjanna á þessa
leið: “ó, þið skynsémi gæddu
öreindir, í hverjum hinni æðstu
veru hefir þóknast að birta sína
alvizku og almætti, vafalaust ei
gleði vðar og hamingja á þessari
jörð hrein og ómenguð, þar sem
þið eruð óháð efninu og- áhrif-
um þess, og eftir öllu útliti að
dæma, ekki annað en andi — sál
— iþið getið vist eytt æfinni í
ævarandi fögnuði og sælu, sem er
hin sanna gleði hins fullkomna
anda. Eg hefi víða tfarið um
hinn mikla ómælis geim. en
sanna hamingju hefi eg hvergi
fundið, en hér hlýtur hana vissu-
l'ega að vera að finna.”
“Við erum nægilega háðir efn-
inu,” svaraði einn af heimspek-
ingunum, sem voru á skipinu,
“til að valda okkur yfirfljótan-
legrar vansældar. Við erum í
stöðugum illdeilduin hver við
annan, og drepum og eyðileggj-
um hver fyrir öðrum alt, sem
við getum, og þetta hefir vana-
lega svo verið alt yfir vora jörð,
frá ómunatíð.”
“Fyrst svo er, þá er eg sáttur
með að afmá þessi atomes af
jörðinni,” sagði Sirius-maðurinn.
“Þaff er algjörlega óþarft,”
svaraði iheimspekingurinn. “Þeir
eru sjálfir fyllilega færir um að
vinna að sinni eigin eyðilegg-
ingu.” Svo heldur sagan áfram
að skýra ifyrir Sirdus-manninum
ihætti og hegðun jarðarbúa.
Ein sagan segir frá babylon-
iskum heimspeking er hét Zadig,
hann var eins vitur og nokkur
maður getur verið, hann vissi
eins inikið um yfireðlislega hluti
(metaphysios) eins og nokkur
imaður hafði nokkurntíma vitað,
— það er, lítið eða ekki neitt.—
Hann varð ástfanginn í baby-
lonskri hirðmeyju, er hét Semira.
Einu sinni er ræningi hafði ráð-
ist á hana, til að ræna hana
skrautgripuin er hún bar á sér,
bar Zadig þar að og réðist á
ræningjann. Hann hrakti ræn-
ingjann burt, en í viðureigninni
særðist hann lítilsháttar á vinstra
auganu. Maður var strax send-
ur til Memphis á Egyptalandi til
að sækja hinn nafntogaða lækni
Hermes, sem brá skjótt við, og
kom með fjölmennu iföruneyti
til Babylon; og er hann sá Zadig
lýsti íhann þri strax yfir að hann
hlyti að missa augað, hann sagði
og fyrir um hvaða dag og stund
þetta mundi ske. “Ef Iþað hefði
verið hægra augað,” sagði hann
‘^þá hefði eg auðveldlega getað
!a*knað Iþað, en áverki á vinstra
auga er ólæknandi.” öll Babylon
harmaði Óhamingju Zedigs en
dáðist að hinni djúpu vizku
Hermes. Bftir tvo daga féll
hrúðrið af auga Zedigs og hann
fékk fulla sjón.
Hermes skrifaði bók um þetta
ffyrirbrigði til að sanna að þetta
hefði ekki átt að eiga sér stað,
en Zadig var ánægður með að
ihafa fengið aftur sjónina, og
las ekki bókina. Undir eins og
hrúðrið var dottið af auganu,
hraðaði hann sér á fund' Semiru,
en þá varð hann þess var, að
undir eins og hún hafði heyrt
yfirlýsingu Hermes, tók hún sér
annan elskhuga, því á eineygð-
um manni kvaðst hún hafa hinn
takmarkalausasta viðbjóð. Þann-
ig heldur sagan áfram frá einu
aifintýri til annars.
(Framhald)
------—V----------
Autumn Rain
By WM. KRISTJANSON.
Written in 1924 and published in
the St. Catherine’s Magazine
at Oxford University.
Autumn rains, essence of
gloom and depression. Today it
is pleasant to lounge indoors
in cosy warmth, and to listen to
your pelting downpour on the
roof above. When I look through
the darkened windows, and see
you swept and lashed about by
your twin being, Autumn Wind,
whose stormy temper has over-
come all sense of tender relation-
ship, it is with an exquisite
feeling of content that I turn
from the sombre view outside to
snuggle down into the old arm-
chair, book in hand, and prepare
to sojourn at leisure with the
author ’neath sunny Italian
skies.
But, Autumn Rain, time was
when in a far-off land, with a
different feeling, I heard your
cataract fall on the roof, and
saw you beat against the dark-
ened window panes. lt was
then that with a feeling of re-
lief I stood up in its rack the
well-cleaned rifle and spread
my Iblankets on the low-set
trestle bed.
The last bugle call has been:
“No parade today”; Just now
the regimental is heard again.
This time it is followed by:
“Come get your letters from
Lizzie, come get your letters
from Lou.” Then it seems to
wind up with the magic words:
“Canadian mail today —ee.”
Nor does our feeling play us
false. There are letters from
Port ^rthur, Winnipeg, Regina,
Moose Jaw and Calgary.
When the last tiny scrap of
information given in these let-
ters has been treasured away,
friends that from the time of
enlistment have managed to
march side by^ side, and bunk
together, • exchange notes and
talk about the folk at home,
lingering over old-time hap-
penings; yearning memories.
Then, Autumn Rain, soon
comes the day when there
is to be no roof to break your
force, and bedraggled, miserable
human beings struggle against
your violence through French
Sloughs of Despond; or you
sweep down on the forlorn
wretch huddled under the edge
of sap or shell hole, dully watch-
ing-half seeing, half sensing—
you churn the surface of its
slushy contents, wondering how
many years will drag by before
a hint or sullen gray in the east
will warn the opposing armies
to draw in exposed front-line
men and outposts.
Do your worst, Wind and
Rain. Tomorrow night man-
made thunder and lightning will
play havoc’ in a fashion un-
dreamed of by you, mere na-
tural forces that you are. At
zero hour some poor devil of a
Frenchman, clinging to the
ruins of his home, will wake up
to see, through whaf used to be
the window, a fitful flash and
glow on the eastern horizon.
Perhaps he will turn right over
and go to sleep again, perhaps
he will first think of the hell-
fire of which this fitful flash
and glow is faint surface play,
and then he may ask Mon Dieu
to bless the Canadian boys,
struggling through gaps in
barbed wire entanglements,
slipping and sliding along the
inside rims of huge craters—
earth, air and human beings
lashed and torn by the concen-
trated fury of the straffing Hun
artillery, Verey lights shooting
up to betray to view prospective
victims of machine-gun, bomb,
and rifle—leaping down into
spacious enemy trenches, and
with gripped rifle and bayonet
making dashes for shadowy
gray figures . . . Do your worst,
Wind and Rain, bluster and
storm as you will, you shall be
comi>elled to acknowledge your
comparative impotency.
Ah! To-day it is pleasant,
Autumn Rain, to lounge indoors
and listen to your pelting down-
pour on the roof above, and then
to turn from the darkened win-
dow panes to snuggle down into
the old arm-chair, book in hand,
and prepare to sojourn at
leisure with the author ’neath
sunny Italian skies.
-V
i I
Einkennileg aðferð er notuð til
......................... ............. ' \
The poem "The Living Christ” appeared in the state poetry
magazine “Prairie Wings” and win third placef a year ago in the first »
regional district contest. It has been selected for publication in two j
national anthologies — The Poetry Digest — and — Who’s Who in j
Poetry in America. Both of these are published in New York. The j
Poem “There Is a God" is an In memoriam to her father, and was her z
first of many poems to appear in “Prairie Wings.”
THERE IS A GOD
There is a God, when eventide
Spells splendors on the hills,
I know there is a mighty hand
Behind those sun-dipped rills.
There is a Heaven, when summer stars
Reveal celestial glory,
I know then of a fairer land,
That angels told in story.
There is a God, my soul has felt
Though eyes be ever dim,
For where could thou, my loved one, be
But near to Him.
Dolores Steinolfson.
THE LIVING CHRIST
I have seen Him in the garden,
In a rose that’s dipped in dew;
And I’ve heard Him from the tree tops,
As He sped on wings of blue.
I have walked with Him in Meadows,
Where the new-mown hay is sweet,
And I’ve touched His snow-white garments,
Where the fragrant lilies meet.
I have heard Him say “Good MQrning,”
When the robin’s tone is light,
And when owlets, wee, are calling, .
He has whispered, low, “Good Night.”
I have felt His mighty presence,
Ever known that He’d be true,
Free to all His kindness streameth,
From the hearts of friends like you.
Dolores Steinolfson.
þess að vita, hvort Parmesan-
osturinn er hæfilega gamall til
sölu. Er þá eingöngu farið eftir
hljðinu, sem myúdast, þegar bar-
ið er á hann með silfurhamri.
Henpeck frændi: Þið unga
•flkið nú á tímum hugsið ein-
göngu um peninga. Hvað hald-
ið þið að eg hafi fengið, þegar
eg giftist Sínu minni?
Brðursonurinn: Það veit eg
ekki og eg ihugsa, að þú vitir það
ekki heldur.
—Hvað er bjartsýnismaður?
—Sá sem kaupir hlut af Skota
d þeirri von að geta selt hann
Gyðingi með gróða.
Námsskeið! Námsskeið!
Nú er sá tími árs, sem ungt fólk fer að svipast um
eftir aðgangi að verzlunarskólum liorgarinnar; enda
sannast þar hið fornkveðna, að ekki er ráð nema i
tima sé tekið. Það borgar sig fyrir yður að finna oss
að máli eða skrifa oss viðvikjandi verzlunarskóla
námsskeiðum; vér getum veitt yður þau hlunnindi,
sem í hag koma. Símið eða skrifið við fyrstu hentug-
leika. Upplýsingar á skrifstofu Lögbergs!
THE COLUMBIA PRESS LIMITED
695 SARGENT AVENUE, WINNIPEÖ
Mount Richardson—Skoki Valley—Banff National Park.
—Courtesy Canadian Pacific Hailway.