Lögberg - 10.12.1942, Blaðsíða 6

a
LÖGBERG. FIMTUDAGINN 10. DESEMBER, 1942
RDFCS
Efíir Grace S. Richmond
i<,',',‘$',',',','fr,',',',',
“Katrínu hafði altaf langað til að gera upp-
skurði, en þeir læknar, sem hún þekti, réðu
henni frá því, þeir sögðu, að konur skorti
bæði þrótt og þol til þeirra hluta. Hana
skorir hvorugt. Hún sýndi það. Dr. Tournier
hefði getað sagt þér frá því, hvernig Katrín
varð að gera skurði á karlmönnum — sem
annars hefðu látið lífið — þegar ekki voru
aðrir við hendina, en þær tvær.”
Bruce samþykti þetta. Hann lokaði augunum
um stund. Minningarnar frá þeim tímum voru
ljóslifandi, með skelfingum sínum, í huga
hans.
Nancy hélt síðan áfram samtalinu: “Nú, síð-
an hún kom heim aftur, langar hana til að
halda áfram, hana langar til að halda námi
sínu áfram, og hana langar til að vera að-
stoðarlæknir hjá einhverjum þektum lækni
í austurhluta Englands. Hún hafði nýlega sett
s)g niður í Denver, þegar hún var send yfir
til Evrópu í stríðinu. Hún er nýlega komin
til baka. Hún — hún er sannarlega merkileg
kona, Lynn frændi.”
Við þessu var ekkert sagt. Lynn frændi
hafði þekt margar merkilegar konur, fvr og
siðar, sem ekki komu neitt inn á svið læknis-
fræðinnar. Hann þekti fáar, sem störfuðu á
því sviði, sem verðskulduðu að kallast læknar.
Þær lögðu mikið á sig, voru samviskusamar,
en sköruðu ekki fram úr; aldrei hafði hann
haft ánægju af að ráðfæra sig við þær. Orðið
kvenlæknir leiddi fram í huga hans stórvaxna
konu, klædda í fremur illa sniðin götuföt,
hárið úfið, með karlmannlegan hatt á höfð
ir.u, hornspangagleraugu, með karlmannshreim
í rómnum, djarflega framkomu og sem kallaði
hann “doktor” í annari hverri setningu, og á
því út af fyrir sig, hafði hann mestu óbeit.
“Hún er ennþá í austurhluta Englands.”
sagði Nancy og leit sakleysislega á hann.
“Hún er besta vinkona mín, þó eg hafi ekki
séð hana í fjögur ár. Eg hefði ekki getað án
hennar verið, þegar Alec dó. Hún ferðaðist
margar mílur til þess að vitja um hann, og
hún skrifaði mér alt um hann. Hún hefir altaf
síðan skrifað mér, minst einu sinni í mánuði,
r.ijög yndisleg bréf. Hún vill að eg taki eitt-
hvað fyrir, sem er einhvers virði — bara ef
við finnum eitthvað. Eg held, Lynn frwndi, að
mér hafi tekist að finna það, eftir að eg kom
híngað til þín.”
Skyndilega varð henni óhægra um andar-
dráttinn, — þó tókst henni að hylja það með
því að gæta sín að tala hægt — nema fyrir
þeim, sem gert hefir að æfistarfi sínu að veita
athygli hinum minstu merkjum taugaveiklun-
ar — jafnvel í fjarska. Stálgráu augun stóðu
skyndilega á henni. Þau opnuðust til fulls, en
drógust svo saman. Nú var það að koma. Hann
hafði lengi búist við því. Nancy hafði löngun
til að gera eitthvað í sambandi við hann. Ef
til vill að hjúkra honum. Það myndi hann
aldrei gefa samþykki sitt til. Hann vildi ekki
hafa konu til lengdar á heimili sínu. Það var
r.ógu ilt að þurfa að búa með Pat og frú Coon,
— einustu kvenverunni, sem hann nokkurn-
tíma ætlaði að hafa nálægt sér, en þó í hæfi-
legri fjarlægð, — en það var hugsanlegt að
hann kæmist af við þau, þau voru nú orðin
honum svo vön. Pat mundi jafnvel lofa hon-
um að sparka í sig — gæti hann það. Það
var nú eitt af mörgum óþægindum, sem hann
varð að líða, að geta aldrei sparkað í nokk-
urn skapaðan hlut framar.
“Eg vildi óska að þú vildir lofa Katrínu
aö koma og sjá þig, eg á við dr. Ferris,” hélt
Nancy áfram, “sem lækni á eg við, eins og
þú veizt heimsækja tveir læknar oft hvor
annan. Dr. Tournier ætlar að skiftast á við
Katrínu. Hún hefir þegar fengið bréf frá
henni fyrir utan það, sem hún skrifaði henni
um borð í skipið, þegar hún sigldi frá Frakk-
landi.”
Sennilega hefði Nancy ekki getað fært fram
neina málsvörn fyrir heimsókn vinkonu sinn-
ar, sem betur hefði náð að sigra varfærni hans
en þessa. Dr. Lynn Bruce bar sérstaka virð-
ingu fyrir frönsku konunni, sem án þess að
láta bugast hagði, af sérstakri vangá, verið
sett læknir við aðal-herstöðvarnar og unniö
þar karlmannsverk í stríðinu. Hann hafði
nokkrum sinnum komist í náin kynni við hana
vði læknisstörf sín á sömu slóðum. Hugsunin
að hlusta á bréf, sem hún hafði skrifað, vakti
áhuga hjá honum — og áhugamál hans voru
nú ekki orðin mörg. Það var tæpast hægt að
neita sér um það — og heldur ekki Nancy —
þegar tækifærið bauðst.
“Hvar er vinkona þín?” spurði hann kulda-
lega. Hann hefði kosið að sjá bréfið, án þess
að vinkonan fylgdi því, en sýnilega var þetta
tvent óaðskiljanlegt.
Hún verður hérna í bænum næstkomandi
fimtudag — hún kemur frá New York. Hún
kom frá Frakklandi fyrir fáum dögum. Áður
en hún fór til Frakklands, hafði hún búist
v:ð að setjast að í Denver; nú óskar hún
heldur að setja sig niður nálægt austurströnd-
inni. Hana langar til að hitta þig, vegna þess
hve mikið orð fer af þér sem barnalækni. Hún
hefir í hyggju að leggja sérstaka stund á að
lækna líkamslýti og þá sjúkdóma, sem við
þau eru tengdir. En auðvitað vill hún ekki
troða sér inn á þig — án þíns leyfis.”
“Uppskurðir á líkamslýtum,”- sagði hann og
var mjög ákafur, “væri nægilegt kunnings-
skapar-skilyrði, um stundarsakir. Það málefni
myndi opna okkur eðlilega leið til dr. Tournier.
Jæja. En gættu þess, Nancy, að heimsóknin
verður að vera stutt.”
“Þess skal gætt,” lofaði hún.
Hann spurði hana ekki að því, hvað það
væri, sem hún hefði fundið þéss vert að starfa
fyrir. Hann lét sem hann héldi, að alt sam-
tnlið hefði verið í þeim eina tilgangi að kvnna
dr. Katrínu Ferris fyrir honum. Hann félst
a það — vegna dr. Julie Tournier; hennar líka
hafði hann aldrei þekt. Hver, sem ætti þvi
láni að fagna að verða aðnjótandi þeirrar hylli
að fá bréf hennar átti aðgang að einkaum-
hverfi hans, hennar vegna.
Nancy hvarf fljótlega á brott. Hún hafði
þá gáfu, að hafa á tilfinningunni, hvenæi
s-imtali skyldi hætt. Sú gáfa hafði aldrei gert
henni meira gagn en einmitt nú á heimili
þessa óviðfeldna manns, sem óskaði ekki sam-
tals við nokkurn.
Hún mætti dr. McFarland á ganginum. Hann
var að koma að utan og reyndi að stöðva
Nancy, en hún flýtti sér fram hjá honum um
leið og hún rétti honum hendina og sendi
honum bros; nú hafði hún öðru að sinna.
Ilann spurði hana, hvernig hún stytti sér
stundir.'Þá vildi það til, sem hann hafði aldrei
áður reynt af honum — hún bauð honum
góða nótt fyr en nauðsynlegt var að gera
það. Þá kallaði McFarland á eftir henni" “En
þér komið aftur niður.”
Hún sagði um leið og hún hristi höfuðið:
“Því miður get eg það ekki í kvöld. Eg þarf
að flýta mér að skrifa bréf.”
Bréf! Þessar gömlu afsakanir! Hann horfði
undrandi á eftir henni. Auðsjáanlega var henni
alvara. Einu sinni vildi það þó til í veröldinni,
að kona, sem sagðist þurfa að skrifa bréf, í
raun og sannleika ætlaði sér að framkvæma
það, sem hún sagði. McFarland hélt vonsvik-
inn leiðar sinnar inn í lestrarstofuna.
VIIIt
Nancy skrifaði:
“Það hefir verið mikið erfiðara en eg
bjóst við að koma sér í mjúkinn hjá
Lynn frænda. Hann er svo var um sig, að
enginn komist nálægt sér, hvorki sem
kunningi né með hluttekning eða sam-
úð. Enn hefi eg ekki hætt mér út í að
nefna það á nafn, að hann lofi mér að
vera hér áfram. Eitt hefi eg þó fengið
hann til að samþykkja — að þú komir
í heimsókn til hans. Alt annað læt eg
þig um. Allar mögulegar ráðagerðir eru
í höfðinu á mér — eg þori tæpast að
nefna þær á nafn. Þetta stóra auða hús —
mannlaust svo að segja — en með nægi-
legum húsgögnum, og í miðjum bænum,
eins og sjúkrahús eiga að vera. Og Lynn
frændi í hjólastólnum sínum, en að öðru
leyti andlega heill og eins hæfur til vinnu
og nokkurntíma áður. Og þú — áköf að
byrja að starfa — þvílíkur félagi fyrir
hann, gæti hann einungis komið auga á
það. Þú mátt ekki halda, að eg sé geng-
in af vitinu, en eg sé þetta svo greini-
lega fyrir mér í huganum. Hann þektur
læknir, — þú með margskonar reynslu
— húsið mundi fyllast samstundis. Auð-
vitað gæti hann farið gætilega af stað,
það þyrfti ekki að ætla honum mikið
í fyrstu. En komist hann af stað aftur
með að vinna gagnlegt starf — ó, það
er engin tími til að skrifa meira um það.
Gerðu það fyrir mig að hugleiða það á
leiðinni hingað, og þegar þú sérð Lynn
frænda — en, eg veit að þú hatar undir-
ferli og ert enginn ráðabruggari. Jæja,
vertu eins og þér er lagið, blátt áfram,
eg óska ekki annars. Eg einungis vona,
að þú hafir ekki fastráðið, hvar þú tekur
þér aðsetur, þegar þú byrjar aftur að
starfa. Þessi ágæta hugmynd varð méx
fyrst fyllilega ljós í gærkvöldi, þó eg
hafi gengið með hana alllengi.
Eg tek á móti þér á stöðinni ásamt Pat
með bifreiðina. Eg hlakka svo mikið til
að sjá þig aftur. Eg hefi nú ferðast yfir
hálfa Ameríku til þess að hitta þig, þó
eg kæmi ekki á móti þér, þegar þú lentir,
af því eg tók þennan krók á mig til
þess að sjá Lynn frænda fyrst. Fjögur
ár, Katrín! Skyldir þú hafa breyzt? Eg
veit, að eg hef breyzt, þó þú haldir það
nú ekki, þegar þú lest þetta rugl.
Þín einlæg,
Nancy.
Stutt svar kom fljótlega frá dr. Katrínu
Ferris:
Kæra Nancy!
Ráðagerðir þínar virðast mér algerlega
út í bláinn og óframkvæmanlegar. Eg
býst einungis við að eyða hálfum klukku
tíma hjá frænda þínum; eins og heilsu
hans er nú varið mundi lengri dvöl verða
honum til óþæginda. Sannarlega hefi eg
næstum lokið við undirbúningsstarf mitt
hér, og ætla nú sem snöggvast til Boston
til þess að hitta læknir, sem hefir sams-
konar sérfræðinám og eg — og um leið
ætla eg að efna loforð mitt — að sjá
þig. Þetta bréf sendi eg þér, til þess að
koma í veg fyrir, að þú gerir eða segir
nokkuð það, sem geti ært frænda þinn,
sem þarfnast um fram alt að vera í ró-
legu skapi.
Þín um aldur og æfi.
Katrín.
IX.
Frú Coon stendur og horfir á það sem Jiggur
á svartri gamalli valhnetuviðar-dragkistu í
fierbergi frú Nancy Bruce Ramsey. Þar standa
munir úr silfri, kristalli innan um silki- og
leðurhluti. Frú Coon segir við sjálfa sig: Ham-
ingjan góða, en sú hrúga af gagnslausum
munum! Þetta hefir nú kostað svo lítið. Til
hvers ætli hún hafi þetta? Hégómi! Hégómi!
Eí hún litar sig ekki — eg held nú endilega
að hún geri það, þá er líklega krukkan með
litnum einhver af ’ þessum silfur- eða gler-
krukkum. Duft — já, þetta er það einmitt,
som hún notar — eg þekki það á lyktinni —
það lyktar eins og eitthvert blóm, sem eg gei
ekki munað hvsfð heitir. Þetta er líklega mynd
aí manninum hennar, sem er. í stóru um-
gerðinni. Einkennisbúningur og með vængi á
brjóstinu. Var hann drepinn í stríðinu? Mig
minnir eg heyrði það. Það er merkilegt, hvað
þessar litlu gráu töskur rúma. Það gerir ekk-
ert, þó eg rétt líti niður í þær — Hamingjan
góða! Hvað er nú þetta, eg veit einu sinni
ekki til hvers þetta er haft!
Fataskápurinn sýnist vera fullur — hvað
gerir hún með öll þessi föt? Og skárri — er
það nú hrúgan — og hælarnir! Þessi kona
er hégóminn einber — það þarf enginn að
segja mér, að hún sé að syrgja manninn sinn.
Hún er tilbúin að taka fyrsta biðlinum, sem
hún fær — og væri doktorinn ekki móður-
bróðir hennar, mundi hann fara í biðilsbux-
urnar, býst eg við. Og þó hann sé nú móður-
bróðir hennar, þá veit eg nú ekki almenni-
lega, hvort hún gerir rétt í að heimsækja
hann, hann er nú ekki gamall maður ennþá,
og ef hún er nú ekki eins ung eins og hún
sýnist, sem eg efa — væri hún það, mundi
hún ekki nota alt þetta duft og lit og hvað
það nú alt er í þessum krukkum og dósum,
sem hér liggja. Eftir því að dæma, sem hún
hefir haft með sér, lítur út fyrir, að hún ætlí
sér að vera hér, meðan hann rekur hana ekki
á dyr.
Skyldu það vera hælarnir hennar 1 stigan-
um? Eg ætla að laumast niður bakdyramegin!
X.
Dr. Katrín Ferris! Er það mögulegt? Hún
líkist ekki hið minsta sjálfri sér. Og þó —
Nancy hljóp í fangið á vinkonu sinni á
stöðvarpallinum, og virti hana fyrir sér með
undrun og ánægju. Hún hafði altaf vitað, að
Katrín var ólík öðrum konum; hún vissi nú
í einni svipan, að hún var meira en það —
hún bar af öðrum konum. Persóna hinnai
ungu konu, sem fyrir fjórum árum ætlaði
sér að setjast að sem læknir í Denver, hafði,
við alla þá reynslu, sem hún hafði fengið á
þessum árum, vaxið og tekið á sig töírand:
biæ. Hún var eldri — það bar hún með sér;
hún hafði komist í ýmsar raunir, það var
skrifað á svip hennar; og alt þetta hafði auðg-
að hana á öllum sviðum, en ekki sneytt hana
neinu, sem eftirsjá var í. Þreytan sem hún
var farin að finna til, meðan hún var í Frakk-
landi, hafði alveg horfið á sjóferðinni. Alt,
sem hún hafði haft fyrir stafni, síðan hún
kom til New York, var svo margbreytilegt
og skemtilegt, að það tók allan huga hennar.
þetta alt varð til þess, að hugmynd Nancy um
vinkonu sína var engan veginn fram yfir
það, sem nú mætti augum hennar, þvert á
móti hafði hún ekki búist við slíku fjöri og
krafti og — það mætti bæta við — fegurð,
fegurð, sem kom Nancy á óvart, eða ekki var
til í endurminningum hennar um vinkonu
sína frá fyrri tímum.
Katrín var í fallegum ferðafötum; eftir því
tók Nancy áður en hendur þeirra mættust,
sem báðar voru klæddar fallegum hönskum.
Nancy hafði aldrei áður séð vinkonu sína í
svo smekklegum búningi, það gat ekki annað
en vakið athygli hennar, sem bar mjög gott
skyn á list í klæðnaði jafnt og öðru. Læknir:
Það gat tæpast verið af fötunum að dæma.
Hún hlaut að hafa lagt læknisstarfið á hyll-
una, sezt að í París, gifst aðalsmanni. og var
nú í stuttri heimsókn í föðurlandi sínu, til
þess að sýna kvenfólkinu þar, hvernig það
ætti að klæða sig.
Nancy gat ekki stilt sig um að gefa tii
kynna ofurlítið af öllu þessu um leið og hún
heilsaði vinkonu sinni:
“Þú ert dásamleg; þú stundar ekki framar
lækningar. Þú líkist engum lækni; jafnvel í
Frakklandi gætir þú tæplega litið svona út
og stundað lækningar.”
Katrín svaraði henni hlægjandi: “Hefðir þú
séð mig þegar eg yfirgaf sjúkrahúsið, þá
hefðirðu sagt að eg þyrfti að skinna mig upp-
Öll mín föt voru útslitin, og enginn tími hafði
verið til að halda nokkru við eða bæta í
skarðið. Eg lét það vera mitt fyrsta verk að
fara í búð og kaupa mér föt frá yst til inst.
Það var hreint skoplegt.”
“Það hefir það hlotið að vera. Eg býst við,
að Lynn frændi fái nóg af því. Eg er sann-
færð um, að hann á von á að sjá þig í upp-
lituðum, svörtum fötum, svona fjörutíu ára
gömul. Eg hélt þú mundir verða úttauguð
eftir erfiðið.”
“Það var eg líka orðin síðast. Og eg er
þrjátíu og tveggja ára — vel það, og mér
finst eg verði miklu eldri, þegar eg lít yfir
það, sem eg hef gengið í gegnum. En þú —•
hvað ungleg og frískleg þú ert! Nancy, þú
hefir þó ekki getið um neitt af barnaskap
þínum við dr. Bruce?”
“Nei, eg þorði það ekki. Eg geymi þér það
alt saman.”
Þær voru nú komnar út að bifreiðinni. Pat
kom á eftir þeim með litla ferðatösku. Gest-
urinn hafði ekki annað meðferðis.
“Fékstu bréfið mitt? Það er alt eintómur
barnaskapur, Nancy, og óframkvæmanlegt. Eg
hefi eiginlega afráðið hvað eg geri. Það er að
cpnast leið fyrir mig — og eg býst við, að eg
snúi mér að því. Það væri ef til vill illa gert
að stinga upp á nokkru slíku við dr. Bruce
Það mundi bara særa hann.”
“En þú mundir ekkert vera fjarri því, aö
gerast félagi dr. Bruce? Hann er öðrum fremri
í sínum sérstöku greinum læknisfræðinnar,
Katrín. Nú veit eg meira um það en áður.
Pg hefi fundið hans víða getið í læknatímarit-
i:m, sem gefin voru út fyrir stríðið — að
gamni mínu leit eg í gegnum þau.”
“Þú þarft ekki að segja mér um það; eg
þekki vel hvað hann gerði. En hvað hitt
snertir, þá eru það ekki annað en staðlausir
draumórar. Slík samvinna yrði að koma sem
afleiðing af sameiginlegri reynslu — tiltrú —
andlegum skyldleika og vináttu. Rektu það
alveg úr huga þínum, Nancy. Eg ætla mér
cð heimsækja dr. Lynn, sýna honum bréf dr.
Tournier’s og fara svo hljóðlega mína leið
aftur. Við borðum miðdegisverð á hótelinu,
þar sem eg bý — eg hafi þegar pantað hann.
Eg eyði deginum á morgun hjá lækninum í
Boston og held svo til New York aftur. Þa
verð eg búin að ráða af, hvað eg tek fyrir.”
“Eg vona það,” bætti Nancy við. “Eg sé að
eg er með ráðabrugg og vona, að þér takist
ekki að ónýta það alt fyrir mér. Hér er bif-
iciðin, gerðu svo vel að setjast. Það er lið-
lega klukkutími, sem þú hefir til þess að tala
við Lynn frænda. Honum hefir liðið fremur
vel í dag — er það ekki, Pat?”
“Jú, frú Ramsey,” var svar Pats. Hann hafði
ivlgt konunum eftir, með stöðugri Tindir-
gefnisaðdáun í svipnum, meðan þær fylgdust
að frá lestinni að bifreiðinni. “Hún er enginn
læknir,” hafði hann hugsað. “Hún líkist frem-
ur þessum miklu hefðarfrúm, sem héldu okk-
teveizlur í skemtigörðunum yfir í Frakklandi.
Við hliðina á henni verður ekkert úr frú
Ramsey, hún sýnist næstum barnaleg. En þó
tek eg nú frú Ramsey fram yfir. Eg er
hræddur um að frú Conn verði nú á öðru
máli en eg um það, eins og við er að búast.”
Þegar kom heim að húsinu, fór Nancy beina
leið að skrifstofudyrunum. Hún tók strax eftir
því, að dr. Bruce hafði búið sig undir að
verða að ganga í gegnum harða raun. Hans
brúnleita andlit virtist jafnvel teknara en
venjulega; hrukkurnar milli augnanna sýnd-
ust dýpri. Nancy fann til ásakana samvizk-^
unnar fyrir að hafa komið þessu til vegar
móti hans vilja.
“Má eg koma inn með dr. Ferris, Lynn
frændi?”
Hann kinkaði kolli til samþykkis, um leið
og hann leit fram að dyrunum. Katrín Ferris
gekk inn að dyrunum, fór inn og gekk yfir
gólfið að stól dr. Bruce. Svalt og hreint
vetrarloftið barst inn með henni blandað
fjóluilm frá litlum vendi, sem hún hafði fest
á barminn á yfirhöfninni sinni. Þeim, sem
einungis þektu kvenlækna í sambandi við
sjúkrahúslykt og, sem aldrei höfðu séð’ þá
nema með hornspangagleraugu, og annað aí
því tagi, gat þetta valdið taugaóstyrk. Hann
hafði að vísu þekt fallegar hjúkrunarkonur
— jafnvel yndislegar — umsjónarkonur
sjúkrahúsa gátu einnig verið fallegar konur,
en kvenlæknar, starfandi sem slíkir — eftir
hans reynzlu að dæma var efasamt, hvoru
kyninu þeir töldust. Hvað viðvék Parísarbún-
iiignum, með dýrindis skinni á yfirhöfninni
og með fjólur á barminum — á því var leik-
konubragur — það var engin hversdagsbún-
ingur. Samt — þarna var hún komin. Þegar